Abortuspil doet meer
dan vrucht afdrijven
Kleuterleidster 'sterft uit' in basisonderwijs
Interview
Alphense gynaecoloog Crooy ziet slechts voordelen
Michelingids
is velen al
te zorgvuldig
Voorstel aan synode: schrap artikel over jodenzending
TTTrmvTrrr
VRIJDAG 11 MAART 1988
7
Vrouwen die ongewenst zwanger
zijn. kunnen in de nabije
toekomst thuis met een pil een
abortus provocatus opwekken.
De gynaecoloog dr. M.J. Crooy.
verbonden aan het Alphense
Rijnoordziekenhuis. testte de
abortuspil op vrouwen die
minimaal vier en maximaal acht
weken in verwachting waren.
Volgens Crooy, die promoveerde
op een onderzoek naar de
werking van de pil. bleek het
medicijn voor 80 tot 90 procent
betrouwbaar. Dr. Crooy over de
voor- en nadelen van de pil, die
straks onder de naam Epostane
op de markt zal verschijnen.
door
Jan Westerlaken
ALPHEN AAN DEN RIJN - Over
de nadelen van de abortuspil zegt
Crooy: "De meeste vrouwen zeiden
dat ze er misselijk van werden.
Maar niet erger dan gewoonlijk bij
een zwangerschap gebeurt. Om dat
na te gaan hebben we niet-zwange-
re vrouwen en mannen die pil laten
slikken. Bij hen waren er geen bij
werkingen".
De voordelen van de abortuspil?
Crooy: "Een van de voordelen is
natuurlijk, dat vrouwen niet meer
in een kliniek hoeven te worden
opgenomen. Ze kunnen gewoon
thuis blijven. Wat Rijnoord betreft,
liggen zwangere vrouwen met een
indicatie abortus, toch twee dagen
in het ziekenhuis. Dat blijft achter
wege als die vrouwen het besluit
nemen om de abortus met die pil
op te wekken".
Een ander pluspunt is. dat
Epostane ook als anti-conceptiepil
zou kunnen worden aangewend.
Dr. Crooy: "Vrouwen zouden die
pil één keer in de maand kunnen
slikken om niet in verwachting te
raken. Anders gezegd: dan hoeven
de vrouwen maar eens in de vier
weken één of twee pillen in te ne
men in plaats van, zoals nu gebrui
kelijk is, zeg maar 25. En wat te
denken van een vrouw die geen
vaste relatie heeft? Zij zou zo'n pil
kunnen slikken als zij met een man
heeft geslapen. Verder hoeft zij
niks in te
Opwekken
Zover is het nog niet, waar
schuwt dr. Crooy. Maar Epostane
biedt die mogelijkheden wel. Op
elk gewenst moment kan de foetus
worden opgewekt. "Theoretisch
Crooy "Geen pil die je even bij de
drogist koopt". (foto Wil Dijkman)
zou een zwangerschap na drie, vier
of vijf maanden nog kunnen wor
den afgebroken. Wij hebben dat ge
daan tot maximaal acht weken na
de laatste menstruatie. Engelse art
sen hebben bij vrouwen die vijf
maanden zwanger waren op medi
sche indicatie met deze pil een
abortus opgewekt. Die vrouwen
bevielen binnen 24 uur".
Als de geboorte van een baby te
lang op zich laat wachten, zou de
pil eveneens kunnen worden aan
gewend, zegt hij. "Je zou de baring
ermee op gang kunnen brengen. Of
dat invloed heeft op een gezonde
baby? Eigenlijk weten we dat nog
niet. Epostane is voor dat doel bij
vrouwen nog niet gebruikt. Wél bij
dieren. De kleintjes hadden geen
enkele afwijking. Abortuspil heeft
dan wel een negatieve klank, maar
ik vind dat er aan dit middel toch
ook positieve kanten zitten".
Epostane is in Nederland in to
taal op 150 vrouwen, die de zwan
gerschap wilden laten afbreken,
toegepast. Gynaecoloog Crooy
schreef de pil vijftig keer voor.
Hoefden die vrouwen maar één
zo'n pil te slikken?
Dr. Crooy: "We hebben het mid
del in een schema gedoseerd. Ze
ven dagen lang en vier tabletten
per dag. Bij 84 procent van de vrou
wen die Epostane innam, leidde
dat binnen een week tot een spon
tane abortus. Het zou dus best mo
gelijk zijn wanneer je een iets hoge
re dosis geeft, dat dit percentage
hoger uitvalt. Honderd procent? Ik
denk, dat we heel dicht in de buurt
kunnen komen. Er is een andere
onderzoeker die de vrouwen in
plaats van vier, vijf pillen per dag
liet innemen. Zeven dagen achter
een. Hij noteerde een resultaat van
96 procent".
Wat doet die abortuspil nu pre
cies in het lichaam en hoe hebben de
vrouwen, die hem slikten, dat erva-
Crooy: "Je moet Epostane maar
zien als een imitatie van het vrou
welijk geslachtshormoon proge
steron, dat in de eierstokken wordt
geproduceerd. Dat progesteron
gaat de samentrekking van de
baarmoeder tegen waardoor de
menstruatie achterwege blijft.
Epostane houdt het lichaam een
beetje voor de gek. Want als de
vrouw die pil slikt, dan komt die
menstruatie toch en wordt de
zwangerschap uitgedreven".
Over de ervaring die vrouwen
met Epostane hadden, zegt Crooy:
"De een vond het opwekken van
een miskraam vervelend, de ander
niet. Voor vrouwen die op zien te
gen het moeten ondergaan van een
abortus, is die pil in mijn ogen een
goed alternatief. Risico's? Natuur
lijk, die zijn er ook. Je wekt tenslot
te een spontane bloeding op. Een
deel van het zwangerschapsgebeu-
ren kan in het lichaam van de
vrouw achterblijven. Die vrouw
blijft dan bloeden. Maar dat is te
voorkomen door de werking van
de baarmoeder te versterken. Dan
drijft het lichaam alles naar bui
ten".
Als Epostane op de markt komt
is dat niet in strijd met de Neder
landse abortuswetgeving, zegt dr.
Crooy. "Je schrijft het medicijn
voor om een zwangerschap af te
breken. Dus valt het onder de wet.
Zowel voor de vrouw als de arts
moet er een zwaarwegende reden
zijn om tot abortus te besluiten.
Het is dus geen pil die je even bij de
drogist op de hoek koopt".
Ethische bezwaren
Zijn er voor hem wellicht ethi
sche bezwaren om het middel uit
de handel te houden? Crooy: "Er
zijn geen andere ethische bezwa
ren, dan al die bezwaren die er te
gen abortus zijn. Met die pil doe je
in feite niks anders dan een abortus
opwekken. Of je het nu op de een of
op de andere manier doet, het doel
blijft hetzelfde".
De gynaecoloog vindt dat het
voorschrijven van de pil een zaak is
van de specialist, niet van de huis
arts. "Een huisarts heeft te veel be
perkingen in zijn controle-moge
lijkheden. Hij kan het bloed niet
nakijken of met een echograaf na
gaan of de baarmoeder helemaal
leeg is. In het ziekenhuis kan dat al
lemaal wel. Dus ben ik van mening
dat alleen de specialist het middel
mag voorschrijven".
Overigens zal de abortuspil zijn
intrede doen, als de Engelse produ
cent Sterling Winthrope besluit
Epostane op de markt te brengen.
"Die firma zal eerst registratie
moeten aanvragen. Accepteert de
overheid het middel als veilig, pas
dan komt de apotheek in beeld.
Een dure pil? Ik verwacht dat niet.
Een hele kuur komt waarschijnlijk
te liggen op een bedrag tussen de
vijftig en zeventig gulden. Dat is in
elk geval honderden guldens goed
koper dan wanneer een vrouw in
een kliniek moet worden opgeno-
PARIJS De Michelingids '88
voor Frahkrijk is verschenen
met 10.500 zorgvuldig uitgeko
zen hotels en restaurants. 'Al te
zorgvuldig' zo is de kritiek die
meer en meer wordt gehoord. De
uit 1900 stammende bijbel van
iedere lekkerbek en van iedere
reiziger die in zijn hotel niet door
de vlooien wil worden geplaagd,
legt het in snelheid en wendbaar
heid hier en daar wel eens af te
gen zijn grote concurrent, de
'Guide Gault-Millau'.
door
Rudolph Bakker
De Gault-Millau ontstond zes
tien jaar geleden en ligt nog
steeds vele lengten op de Miche-
lin ten achter. In de opiniepeilin
gen liep het enthousiasme voor
de 'Michelin' echter terug van
76 tot 73 terwijl de 'Gault-
Millau' opklom van 46 naar
52
Al enkele jaren voelen de ma
kers van Michelin de gevaren
aan. In het persbericht, dat de
laatste uitgave van de beroemde
rode gids begeleidt, wordt onder
andere opgemerkt dat er door
hen 'niet wordt geïmproviseerd'
en dat de beroemde onbekend
blijvende beroepsproevers
van de bandenfabriek 'zich ach-
ter hun ondenverp wegcijferen
en hun subjectieve mening of
hun stemming van het ogenblik
niet laten meespelen'.
Daar ligt precies het probleem
en stelt men zich als koper de
vraag of men uit is op korte, zake
lijke en doeltreffende informatie,
zoals de Michelin die geeft, dan
wel dat men wil weten of de zon
scheen toen de proevers van
Gault-Milau kwamen proeven,
ofdat de vrouw van de kok al dan
niet piano speelt.
Kortom: bij Gault-Millau is de
toon humaan, populair en huise
lijk, bij de Michelin is er hele
maal geen toon: zijn er alleen de
feiten.
Aanhangers van de ene zowel
als van de andere gids zijn in
twee kampen verdeeld. In ieder
geval liggen beide uitgaven verre
voor op de talloze andere concur
renten, zoals de gidsen van Ha-
chette en van Kleber, de andere
bandenfirma die het Michelin-
idee te mooi vond om het niet na
te doen. En terwijl tien jaar gele
den nog steeds 48% van de Fran
sen nooit van enige eetgids had
gehoord, is dat aantal culinaire
nitwitten intussen tot 21% terug
gezakt.
Grote opwinding veroorzaakt
de 79ste editie van de 'Michelin'
dit jaar niet: een driesterrenres
taurant (dat is de opperste staat
van volmaaktheid) is aan de lijst
toegevoegd. Het is 'L'Ambroisie'
van de Monsieur Pacaud, op de
Parijse Place des Vosges. Tij
dens de truffeloogst-tijd (van de
cember tot maart) is een 'Feuille-
té de truffes' een van Pacauds
specialiteiten. (De andere Parijse
driesterrenrestaurants zijn de
'Tour d'Argent'. 'Lucas-Carton',
'Taillevent' en 'Jamin', welke
laatste niets met de vaderlandse
kruideniersketen te maken
heeft).
Loodvrije benzine
Aan tweesterrenrestaurants
kwamen er in Parijs drie bij, in
de provincie vijf. Een aantal op
vallende modernismen in de 'Mi
chelin' bleef ondanks zijn dolle
ernst dit jaar niet uit. Tot de nieu
we gegevens behoren tekens die
aangeven of een restaurant kin-
dermenus serveert en wanneer
er in de eetzaal niet gerookt mag
worden. Ook is er bij de plaatsbe
schrijving een opgave van de
benzine-stations die loodvrije
benzine verkopen.
Het onderwijs aan kleuters vergt een bepaalde deskundigheid. (foto and
UTRECHT - Nog even en de kleu
terleidster is uitgestorven. Bij de
totstandkoming van de basis
school (1985) is vastgelegd dat tot
1990 iedere school tenminste één
kleuterleidster in dienst moet hou
den. Die datum komt in zicht en de
leidsters maken zich dan ook grote
zorgen over hun toekomst. Maar
niet alleen hun werk is in het ge
ding. Ook het belang van de jong-
sten op de basisschool staat op het
spel. Immers, de deskundigheid
om kleuters in hun ontwikkeling te
begeleiden is op de Pabo (oplei
ding voor leerkrachten in het basis
onderwijs) een ondergeschoven
kindje. Staatssecretaris Ginjaar
van onderwijs onderkent dat: zij
wil de kleuterleidster terug, zo
maakte ze vorige week duidelijk.
door
Xandra Feije
Mevrouw L. Verweij, kleuter
leidster op de openbare basis
school 'De Spreeuw' in Utrecht,
laat geen misverstand over het ge
lijk van Ginjaar-Maas bestaan: "We
zijn nog lang niet een échte basis
school. De kleuterleidsters werken
heel individueel en gaan uit van de
leefwereld van de kinderen. De ou
dere kinderen krijgen veel meer
groepsgericht onderwijs via spe
ciale leermethoden. Een kind dat
van de tweede naar de derde groep
gaat, krijgt dan ook van de ene op
de andere dag met dit verschil te
maken".
De bedoeling van de basisschool
is het verschil tussen de kleuter- en
de lagere school op te heffen. Kleu
ters die in hun ontwikkeling voor
uit zijn, kunnen nu bijvoorbeeld
eerder naar een hogere groep. Maar
je bent er nog niet door enkel beide
scholen in één gebouw te huisves
ten. Volgens de kleuterleidster
moet het onderwijs aan de jong-
sten beter worden afgestemd op de
lessen die aan de hogere groepen
worden gegeven.
"Zonder dat daarbij het kleuter
onderwijs verdwijnt, want dat
vergt nu eenmaal een speciale des
kundigheid. Wij stimuleren de cre
ativiteit van de kinderen en laten ze
spelenderwijs leren. In de eerste
groepen wordt deze héél belangrij
ke basis gelegd. Als die niet stevig
is dan voorspelt dit weinig goeds
voor de verdere loopbaan op de
school. Want in de hogere groepen
is door het strakke lesprogramma
weinig ruimte meer om de creativi
teit van de kinderen te ontwikke
len", meent mevrouw Verweij.
Opleiding
Ginjaar-Maas lanceerde vorige
week het plan om weer aparte op
leidingen voor kleuterleidsters in
te stellen. Zij wil hiermee tegemoet
komen aan de vrees dat deze des
kundigheid verloren gaat. Onzin,
vinden kleuterleidsters Marijke
Wiederholdt en Tineke de Bree uit
Utrecht. Wat hen betreft moet het
onderwijs en op de Pabo's worden
aangepast. Daar moet meer aan
dacht komen voor de kleuter.
De traditionele opleiding voor
kleuterleidster, de KLOS, is door
de fusie met de Pedagogische Aca
demie opgegaan in de Pabo. Do
centen van de KLOS stonden als
eersten op de lijst om bij fusie's te
vertrekken zodat nu op de Pabo
opleidingen nog maar weinig do
centen uit het kleuteronderwijs
rondlopen. "Een slechte zaak",
vindt Tineke de Bree, adjunct-di
recteur van een Utrechtse openba
re basisschool. Als Tineke praat
over de problemen in het vak is het
haar bittere ernst. "Als je bedenkt
dat de opleiding aan de KLOS drie
jaar duurde en nu wordt verwacht
dat aankomende leerkrachten in
vier jaar de Pabo doorlopen, dan zit
er heel wat scheef. Of de Pabo moet
zes jaar worden, of er moet de mo
gelijkheid zijn om je te specialise
ren in bijvoorbeeld de laagste groe
pen van de basisschool".
Mevrouw Verweij is het roerend
eens met deze kritiek: "Wij liepen
op de KLOS driejaar lang twee da
gen in de week stage op een kleu
terschool. Het enige dat we deden
was de kinderen observeren om
hun leefwereld te leren begrijpen.
Bovendien was de lesstof gericht
op de verschillende ontwikkelings
fasen van het jonge kind. Dat is
heel belangrijk om kleuters te kun
nen begeleiden. Maar op de Pabo
wordt daaraan nauwelijks meer
aandacht geschonken".
Zij heeft in haar werk regelmatig
te maken met leerlingen van de Pa
bo, die, als ze geluk hebben, tijdens
hun opleiding drie maanden stage
lopen in een kleutergroep op een
basisschool. "Ze komen met een
pasklaar lesprogramma en schote
len dat kleuters voor die daar nog
niet rijp voor zijn. Als je ze dat dan
uitlegt, zitten ze met de handen in
het haar en weten ze niet wat ze
moeten doen. Ze weten eigenlijk
helemaal niet hoe een kleuter
denkt en voelt".
Telling
Marijke Wiederholdt is directeur
van een bijzonder-neutrale basis
school in Wijk bij Duurstede. De
maatregel van onderwijsminister
Deetman - augustus '86 - om vierja
rige kleuters nog maar 'voor de
helft mee te tellen bij de vaststel
ling van het aantal leerkrachten,
heeft volgens haar voor heel wat
onrust op de scholen gezorgd. Om
dat een school leerkrachten krijgt
op basis van het aantal kinderen,
zijn er dus verhoudingsgewijs te
weinig onderwijzers. "Je wordt
dus als school gedwongen óf om de
groepen te vergroten óf om de vier
jarigen minimaal maar twaalf uur
per week op te vangen", aldus Ma
rijke.
Beide oplossingen ziet zij als na
delig voor het kind. "In beide ge
vallen is er geen enkele garantie
dat goed onderwijs wordt gegeven.
Hoe meer je aan kwaliteit van het
kleuteronderwijs inlevert, hoe
slechter de ondergrond is voor een
goed verloop van de basisschool".
Marijke vindt dat het de taak van
het kleuteronderwijs is om stoor
nissen in de ontwikkeling van het
kind te signaleren. ,,Je kunt er niet
vroeg genoeg bij zijn. Als je nu met
grotere groepen moet werken, heb
je weinig tijd om dit bij kleuters te
onderkennen".
Toch vindt zij dat de Wet op het
Basisonderwijs voldoende garan
tie biedt voor goed onderwijs aan
kleuters en aan oudere kinderen.
Maar, vindt zij, de overheid moet
de kwaliteit van het kleuteronder
wijs onderkennen. Dat houdt vol
gens Marijke in dat bijvoorbeeld de
vieijaren-maatregel wordt opgehe
ven en de kwaliteit van de Pabo's
verbeterd.
"Ik heb op de KLOS geleerd om
kinderen goed te observeren. Mij is
er onderwezen me af te vragen hoe
het komt dat een kind nog steeds
de kleuren niet kent. Ook maak ik
me automatisch zorgen als ik merk
dat een kind angstig is en niet op
onderzoek uitgaat. Kortom, onder
wijs aan. kleuters vergt een bepaal
de deskundigheid. En die deskun
digheid moet behouden blijven. De
kleuterleidsters hebben jarenlang
gevochten voor erkenning. Dat zul
len we dan nu niet zomaar meer
prijsgeven", aldus Marijke.
De gereformeerde synode zal
volgende maand een voorstel van
het deputaatschap commissie
van deskundigen) voor Kerk en
Israël bespreken om het artikel
over de 'jodenzending' uit de
kerkorde te schrappen. Het Over
legorgaan van Joden en Christe
nen in Nederland (Ojec) heeft
twee jaar geleden een aantal ker
ken, waaronder de gereformeer
de, gevraagd, de opdracht om jo
den tot het christendom te beke
ren uit de kerkorde te halen.
Als de synode het voorstel aan
neemt, zal het aan de plaatselijke
kerken worden voorgelegd. De
volgende synode zal dan, omdat
het hier een wijziging van de
kerkorde betreft, een definitieve
beslissing nemen.
De tegenwoordige tekst in de
kerkorde is: "De kerken zullen
zich richten tot de joden in en zo
mogelijk ook buiten Nederland
om hun uit de Heilige Schrift te
betuigen dat Jezus de Christus
is". De voorgestelde tekst luidt:
"De kerken hebben de opdracht,
gestalte te geven aan de onopge-
efbare verbondenheid van de ge
meente van Christus met het
volk Israël en wegen te zoeken
om het gesprek tussen joden en
christenen te bevorderen".
Volgens de commissie sluit de
nieuwe formulering goed aan bij
de verandering van opvatting in
de loop der jaren over de verhou
ding tot de joden.
De synode krijgt volgende
maand ook een stuk op tafel van
haar commissie voor de bestude
ring van 'burgerlijke ongehoor
zaamheid', die in 1985 werd inge
steld in verband met de discussie
over kruisraketten op Neder
lands grondgebied.
De commissie zegt in haar rap
port, dat de kerk zich in onze de
mocratische samenleving terug
houdend moet opstellen tegen
over burgerlijke ongehoorzaam
heid. "De kerk kan de individue
le burger die daartoe wil over
gaan moreel, pastoraal en diako-
naal steunen, maar niet diens
verantwoordelijkheid overne
men. Het is dan ook niet gewenst
dat kerkeraden of synodes zo'n
daad officieel bekrachtigen of
verwerpen".
In dit rapport van meer dan
vijftig pagina's wordt afgere
kend met de vrees van veermen
sen dat burgerlijke ongehoor
zaamheid op grote schaal op cha
os zal uitlopen. "Acties van men
sen als Ghandi en Martin Luther
King hebben het recht gevoeli
ger gemaakt voor eisen van
rechtvaardigheid "Wie burger
lijke ongehoorzaamheid onder
drukt, tracht het geweten gevan
gen te zetten".
Manifest
De hervormde synode zal het
manifest van 800 ambtsdragers
behorend tot de Gereformeerde
Bond in de Hervormde Kerk
over samen-op-weg met de
Gereformeerde Kerken 'te ge
legener tijd' bespreken. Dat
heeft het synodebestuur de re
gionale kerkvergaderingen van
Heusden, Alblasserdam, Ede,
Gorinchem en Harderwijk mee
gedeeld.
De (rechts-orthodoxe) ambts
dragers zeggen in hun manifest
het onbegrijpelijk te vinden dat
de hervormde synode besloot tot
de 'staat van hereniging' van de
Hervormde Kerk en de Gerefor
meerde Kerken, terwijl een groot
aantal hervormde gemeenten
nee heeft gezegd tegen voort
gang van dit proces.
Gevraagd wordt, af te zien van
federatieve classes. "De synode
moet al het mogelijke doen om te
voorkomen dat, als gevolg van
het Samen op weg-proces, ge
meenten in een dwangpositie ra
ken". De ambtsdragers zijn daar
bang voor, als plaatselijke ge
meenten die niet met de gerefor
meerden in zee gaan, wél afge
vaardigden moeten sturen naar
een gecombineerde regionale
kerkvergadering.
Benoeming. Het landelijke
college van toezicht van de Her
vormde Kerk heeft mr. J. Broek
huizen (30) te Zaandam benoemd
tot zijn secretaris en tot secreta
ris van de Bouw- en Restauratie-
commissie en de Orgelcommis
sie. Hij is nu nog wetenschappe
lijk assistent bij de juridische fa
culteit van de Utrechtse univer
siteit.
(Het landelijk college houdt
toezicht op het beheer van kerke-
lijike bezittingen, archieven en
administraties).
Overleden. In Moordrecht is
op 62-jarige leeftijd de gerefor
meerde predikant J. Niemants-
verdriet overleden.
Raad van Kerken. In een
brief aan minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
pleit de Raad van Kerken in Ne
derland voor het recht van de
PLO om als vertegenwoordiger
van het Palestijnse volk op gelij
ke voet deel te nemen aan be
raadslagingen en conferenties
over het Midden-Oosten.
De raad houdt zich vanuit een
tweezijdige loyaliteit bezig met
het Midden-Oosten-vraagstuk.
Aan de ene kant een sterke ver
bondenheid met de staat Israel
en het joodse volk, aan de andere
kant de band met christenen in
het Midden-Oosten die voortdu
rend aandacht vragen voor het
lijden van het Palestijnse volk"
Beroepen
Gereformeerde Kerken:
aangenomen de benoeming tot
geestelijk verzorger van het ver
pleeghuis 'Kleyne Vaert' En
schede (deelwerk) P. J. Schota
nus Winterswijk, naar Gees (Dr.)
kandidaat M. Klomp Emmel-
oord; beroepen te Drachten (bei
den deelwerk) en te Winterswijk
(beiden deelwerk) A. P. van de
Beid en F. van de Beld-van Keu
len te Wirdum (Fr.).
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Apel
doorn H. Jagersma Bergent-
heim, te Waddinxveen H. Geerts-
ma Goes.
Gereformeerde Gemeenten:
beroepen te Waarde (Z.) R. Boog
aard Leiden: bedankt voor
Hoogvliet J. Baaijens Aagteker-
ke, voor Wageningen J. Mijnders
Veenendeaal.
Noordwijk. Zondagavond
om 7 uur wordt in de Grote of St.
Jeroenskerk aan de Voorstraat in
Noordwijk-Binnen een muzikale
vesper gehouden volgens de
oud-kerkelijke liturgie van 'zon
dag Laetare'. Medewerking ver
lenen het vesperkoor onder lei
ding van Jaco van Leeuwen en
de organist Arie Vooijs uit Kat
wijk. Ds. R. S. Elgersma is de
voorganger.
Aandeel. De Oecumenische
Ontwikkelingscoöperatie van de
Wereldraad van Kerken in
Amersfoort gaat alle lid-kerken
vragen, op z'n minst één aandeel
van f. 500 in deze coöperatie te
nemen. Tot nu toe hebben de
kerken nog geen 10 procent van
het kapitaal (ongeveer f. 42 mil
joen) ingebracht. De rest komt
van steunverenigingen van parti
culieren en instellingen.
De Nederlandse Hervormde
Kerk had per 31 december vorig
jaar bijna f. 1.4 miljoen belegd,
een stijging van 10 procent ver
geleken met 1986.
(De coöperatie verstrekt lenin
gen tegen lage rente voor kleine
projekten in de Derde Wereld).
Jongeren. Op Witte Donder
dag, 31 maart, Goede Vrijdag, 1
april, en Paaszaterdag, 2 april,
biedt het (rk) centrum 'Jongeren
op weg' in Assel (bij Hoogsoeren)
"momenten van rust, bezinning,
stilte en gesprek om deze dagen
op een meer nadrukkelijke ma
nier met elkaar te beleven en te
vieren". Ze zijn bedoeld voor
jonge mensen "die op deze ma
nier én met het gedenken van de
laatste levensmomenten van Je
zus van Nazareth willen stilstaan
bij het mysterie van lijden en on
recht, van sterven en dood". Mot
to van deze 'driedaagse': 'Het
kiezen niet moe'.
(Voor nadere inlichtingen:
Pomphulweg 106, 7346 AN
Hoogsoeren, 05769-201).
België. Volgens de Leu
vense godsdienstsocioloog dr. K.
Dobbelaere is vooral in Vlaande
ren nog een sterke rooms-katho-
lieke ontkerkelijking te ver
wachten.
Bijbels. Voor het eerst in de
geschiedenis van het land mogen
de autonome Sovjet-republieken
zelf invoervergunningen voor
bijbels afgeven.
