TAD LEIDEN
Versterking positie Indonesische Studiën
Stadsverwarming voor flats
Slaaghwijk beste alternatief
LEIDSCH DAGBLAD
Voorkeur van college
voor bedrijven zonder
band met Zuidafrika
(77)
Duo dwingt
jongen geld
af te geven
Weer subsidie historische haven
Uitstekend
concert
Concordia
|4
(3@®
MAANDAG 29 FEBRUARI 1988
BWH TL-A.
LEIDEN - Het college van burge
meester en wethouders heeft zich
in principe uitgesproken voor een
'economisch voorkeursbeleid'. Dit
houdt in dat de gemeente bij het af
sluiten van handelscontracten de
voorkeur geeft aan bedrijven die
geen economische relatie onder
houden met Zuidafrika. Dit blijkt
uit de gisteren gepresenteerde nota
'Leiden en Zuidafrika', waarin het
anti-apartheidsbeleid van de ge
meente wordt geanalyseerd.
De gemeente zal echter pas tot
een dergelijke politiek overgaan
als de juridische en organisatori
sche knelpunten zijn opgelost. Het
belangrijkste knelpunt is een cir
culaire van het ministerie van bin
nenlandse zaken, waarin wordt ge
steld dat gemeenten geen eigen
Zuidafrikapolitiek mogen voeren.
Shell heeft bijvoorbeeld de ge
meente Hilversum voor de rechter
gedaagd omdat die had aangekon
digd geen Shell-produkten meer te
gebruiken vanwege de banden van
het bedrijf met Zuidafrika. Dit be
sluit zou in strijd zijn met de circu
laire van het ministerie. Uit de nota
blijkt dat de gemeente Leiden geen
rechtstreekse boycotacties van be-
Barend Favier
overleden
drijven voor ogen heeft. Wel blijft
de gemeente het bedrijfsleven op
roepen om zich terug te trekken uit
Zuidafrika.
Vérder roept de gemeente de
plaatselijke anti-apartheidsorgani
saties op om één gezamenlijk plat
form tegen apartheid te vormen
om binnen de gemeente Leiden de
anti-apartheidsboodschap uit te
dragen. De gemeente wil een der
gelijk platform ondersteunen. Het
anti-apartheidsbeleid van de ge
meente houdt verder onder meer
in dat culturele manifestaties wor
den georganiseerd en straatnamen
naar leden van het Afrikaans verzet
worden vernoemd.
LEIDEN Stadsverwarming zou
het beste alternatief zijn voor ver
vanging van de cv-ketels in flats in
Slaaghwijk. Tot die conclusie is het
Adviesbureau Schreuder gekomen
na een energie-onderzoek in alle
865 woningen in de Slaaghwijk van
Woningbouwvereniging Leiden.
Aanleiding voor dit in opdracht
van de woningbouwvereniging
verrichte onderzoek was het grote
aantal klachten over de hoogte van
de stookkosten en twijfel bij de be
woners over de kwaliteit van de cv-
installaties. Doel van het onder
zoek was om een totaalbeeld te
krijgen van het rendement van de
installatie, het energieverbruik en
de besparingsmogelijkheden.
Uit het onderzoek, waarvan de
eerste conclusies inmiddels met de
bewoners zijn besproken, blijkt dat
het rendement van de huidige cv-
ketels op 75 procent ligt. Dat is on
geveer vier procent onder dat van
nieuwe standaard cv-ketels. Het
rapport constateert dat vervanging
van de ketels eerder nodig is van
wege de ouderdom (15 jaar) en de
daarmee samenhangende toene-
mende kans op defecten dan om
het rendement van de ketels.
Het adviesbureau stelt vast dat
de stookkosten nu op een niveau
van ongeveer 100 gulden per
maand per woning, gemiddeld
over alle woningen liggen. Dit be
drag zal voor het stookseizoen
1987-1988 iets lager uitvallen we
gens de in het afgelopen jaar
uitgvoerde energie-besparende
maatregelen. Daarbij wordt de tot
nu toe zachte winter buiten be
schouwing gelaten.
dat in geen enkel geval zeer hoge
stookkosten voorkomen", aldus
het rapport. Maar uit het onder
zoek blijkt dat dit een beperkt aan
tal betreft. Per geval zal nog wor
den bezien in hoeverre er techni
sche oorzaken van dergelijke hoge
kosten zijn aan te wijzen.
De reeds getroffen maatregelen
behelzen vervanging van voordeu
ren, afkitten van balkonkozijnen,
isoleren van transportleidingen
van de cv-installatie en de pompen,
het beter inregelen van de water
temperatuur van de cv-installatie
en het isoleren van alle kopgevels.
Deze maatregelen zijn voor een
groot deel uitgevoerd en zullen in
de loop van dit jaar worden afge
rond. Dan zal ook in een aantal wo
ningen een betere warmtetoevoer
worden geregeld.
"Dit alles betekent", aldus het
bureau, "dat voordat wordt overge
gaan tot vervanging v$n ketels, er
tijd is om goed na te gaan wat de
beste vervangingsmogelijkheid is.
Immers de huidige installatie
werkt behoorlijk en de gemiddelde
hoogte van de stookkosten op dit
moment steekt niet ongunstig af
tegen stookkosten bij andere flat
gebouwen".
Leidse universiteit tekent samenwerkingsovereenkomst met Indonesië
LEIDEN - De 77-jarige Barend Ja
cobus Favier is vrijdag overleden.
Hij is, samen met zijn vrouw, 45
jaar koster geweest van de neder-
lands hervormde Bethlehemskerk
aan de Drifstraat in Leiden. Voor -bisch.
zijn verdiensten ontving hij de ere-
medaille in de orde van Oranje
Nassau en de gouden oorkonde
van de Hervormde Kerk. De begra
fenis heeft woensdag plaats om
12.00 uur op begraafplaats Rhijn-
hof. Daaraan voorafgaand is een
'herdenkingsdienst in de Kooika-
pel aan de Drifstraat om 10.30 uur.
LEIDEN - De Leidse universiteit
breidt de Indonesische Studiën
met vier nieuwe samenwerkings
projecten uit. De overeenkomsten
met Indonesië zijn inmiddels on
dertekend.
De samenwerking houdt onder
meer in dat met ingang
jaarlijks 15 moslim-theologen uit
Indonesië in Leiden een vervolg
opleiding krijgen op het terrein
van de islam. De Indonesische spe
cialisten krijgen bovendien taalon
derricht in het Nederlands en ara-
door
Jan Westerlaken
Nauwelijks
schade
LEIDEN - De storm heeft gister
middag en vannacht her en der in
de stad lichte schade en ongemak
veroorzaakt. De sterke wind was er
onder meer de oorzaak van.dat gis
termiddag een personenauto ge
deeltelijk boven het water van de
Oude Vest kwam te hangen. Een
takelbedrijf moest er aan te pas ko
men om de auto weer op de kant te
zetten.
Op de Hogewoerd waaide gister
avond een elektriciteitshuisje te
gen een geparkeerde auto en ver
oorzaakte de nodige schade. Op de
Langegracht moest gisteravond
worden ingegrepen omdat een re
clamebord van een verkeerszuil
scheurde en op de Brandts Buys-
kade waaide een 15 meter lange
boomtak op de weg.
ADVERTENTIE
WILT BETERE
RECLAMERESULTATEN?
Uw reclame-uitingen leveren
niet de gewenste resultaten op.
Praat er eens over met het enige
erkende reclamebureau in
Leiden.
Jan de Wilde is uw man.
Bel 071- 143205.
ADVERTISING WORKSHOP
Oude Vest 187A, Leiden.
Indonesië en de Leidse universi
teit zijn het er tevens over eens ge
worden, dat het onderzoek naar de
ontwikkeling van de taal het
Bahasa Indonesia met zes jaar
wordt verlengd.
De faculteit wiskunde en natuur
wetenschappen gaat een handje
helpen bij het tot stand brengen
van een faculteit exacte vakken in
Malang op Java. Volgens prof. W.
Stokhof, Indonesië-kenner bij uit
stek, ligt het in de bedoeling om
een zo volledig mogelijke faculteit
op te bouwen.
Centrum
Het doet wat merkwaardig aan:
moslims die naar Nederland ko
men om hun kennis te verrijken.
En dat terwijl Egypte toch eigen
lijk als hét centrum van de islam
studie moet worden beschouwd. Is
daar een verklaring voor?
Prof. Stokhof zegt er dit over:
"De verklaring is dat er in Egypte
helemaal niets te vinden is over
Indonesië als moslimland. Daaren
tegen bevindt zich veel materiaal
bij de Leidse universiteit. Want
hier kunnen de moslim-theologen
veel op hun gebied vinden".
De Islamologie, zoals het studie-
Professor Stokhof verwacht dat het vijf tot zes jaar duurt voordat
kan laten zien hoe Europa de islam
benadert. Anders zouden deze
mensen slechts een eenzijdige visie
ontwikkelen. Indonesië wil dat
hun theologen niet alleen op de
hoogte zijn van de 'denkers' in het
Midden Oosten, maar ook moeten
terrein aan de Leidse universiteit weten wat er in het buitenland c
heet, is vooral de laatste jaren sterk
in opkomst, vertelt Stokhof. "Het
standpunt van Indonesië is dat Ne
derland (lees de Leidse universi
teit) de moslim-theologen van ad
vies kan dienen om hun inzicht te
verruimen. En, niet onbelangrijk,
LEIDEN - Een 14-jarige Leidse
jongen is zaterdagmiddag onder
bedreiging van een mes een geld
bedrag van 45 gulden afhandig ge
maakt. De jongen reed op zijn fiets
over de Garenmarkt toen twee
bromfietsers op hem afkwamen.
Hij werd vervolgens gedwongen te
stoppen en zijn geld af te geven.
Het tweetal ging er daarna als een
haas vandoor.
de islam is geschreven. Voor Indo
nesië is het van belang te weten hoe
Europa over de islam denkt. De
Europese benadering is opener.
Het houdt zich niet alleen maar be
zig met het geloof, maar ook met
het dagelijks leven".
Eenzijdig
Om nu een eenzijdige benade
ring te voorkomen, aldus bena
drukt prof. Stokhof, is het belang
rijk om een uitgebreidere kennis
van de islam te hebben. De theolo
gen uit Indonesië krijgen de gele
genheid om in Nederland veel te le-
De Leidse universiteit biedt de
theologen daartoe een unieke kans.
Nergens anders is een grotere ver
zameling boeken over Indonesië te
vinden dan in Leiden. Wereldwijd
gezien, zegt Stokhof, heeft de uni
versiteit een sterke positie op het
gebied van de Indonesische stu
dies. Minister Deetman (onderwijs)
heeft Leiden niet voor niets aange
wezen als nationaal punt van con
centratie voor Indonesische Stu
diën.
LEIDEN - Het college van B en W
heeft de gemeenteraad voorgesteld
de stichting Historische Haven
over 1987 opnieuw een subsidie
van 11.000 gulden te geven. Van dit
geld wordt het liggeld voor de
schepen in het Galgewater vol
daan. De stichting kreeg in voor
gaande jaren eenzelfde bedrag. Of
de subsidie in 1988 wordt voortge
zet, hangt af van een definitieve be
slissing van de gemeenteraad over
het voortbestaan van de histori
sche haven. B en W willen de be
trokken raadscommissies hierover
volgende maand een voorstel doen.
De stichting ontvangt deze sub
sidie sinds haar oprichting in 1984
omdat het gemeentebestuur de his
torische haven in het Galgewater
als toeristische trekpleister be
schouwt. De stichting houdt er
echter geen cent van over. Het geld
wordt onmiddellijk doorgesluisd
naar de havendienst als vergoeding
van de liggelden. Het bedrag is ge
baseerd op de gezamenlijke lengte
van de schepen en dat is gemiddeld
ieder jaar hetzelfde, zegt een
woordvoerder van de havendienst.
Inmiddels is de inspraakproce
dure over het voorstel van B en W
om de historische haven te hand
haven, voltooid. Volgens gemeen
teambtenaar Verplancke zijn er on
geveer dertig reacties binnengeko
men. Behalve negatieve reacties
van omwonenden over de overlast
die de schepen én hun bewoners
zouden veroorzaken zijn er positie
ve binnengekomen van vertegen
woordigers uit de culturele wereld
die de historische haven als een be
langrijk cultuurgoed beschouwen.
De raadscommissies krijgen ver
moedelijk volgende maand een de
finitief voorstel van B en W voorge
legd. Tegenstanders van de histori
sche haven hebben al aangekon
digd beroep te zullen aantekenen
tegen een besluit de schepen te
handhaven.
Kortom, de Leidse universiteit
bouwt aan experts. Experts, zegt
Stokhof, die de dingen, in Neder
land geleerd, uitdragen op de loka
le universiteiten in Indonesië. "Wij
helpen hen daar een handje mee.
Met steun van de ambassade en het
ministerie van ontwikkelingssa
menwerking. Als ik die steun niet
zou hebben, was ik snel uitgepraat.
Indonesië ziet in dat dit werk ge
woon noodzakelijk is".
Taal
Maar het blijft niet alleen bij de
vervolgopleiding voor de islam-
theologen. Stokhof en zijn mede<-
werkers doen meer. Vooral op het
gebied van de taal. De schatting is
dat er in Indonesië zo'n zeshon
derd talen worden gesproken. In-
sommige gevallen beschikt de uni
versiteit slechts over een woorden
lijstje en van andere talen is
dikwijls nog minder bekend.
Het land kent tien grote talen. El
ke taal wordt door meer dan één
miljoen mensen gesproken. De na
tionale taal, het maleis, spreken bij
lange na niet alle 150 miljoen Indo
nesiërs. Een paar woorden kennen
ze over het algemeen wel, maar
daar blijft het wel bij.
Daar werken Stokhof en zijn me
dewerkers aan. Ze leiden mensen
op en vertalen veel professionele
werken in het maleis. Met mede
werking van de Leidse universiteit
zullen er over heel Indonesië ver
spreid kleine bibliotheken tot
stand komen. Stokhof speurt naar
goede boeken en laat ze vertalen.
Daarnaast probeert hij mensen te
vinden die willen studeren en pu
bliceren.
Van Dale
Om alles in goede banen te lei
den gaan er vanuit Nederland men
sen naar Indonesië die assisteren
bij het naar behoren opzetten van
bibliotheken. Een medewerker
van de universiteitsbibliotheek
reist naar het land om dependan
ces van de 'bieb' in de provincies
voor te bereiden. In de eerste plaats
om de mensen ter plekke zo goed
mogelijk maleis te laten leren en in
de tweede plaats om er een studie
te maken van de lokale taal.
Prof. Stokhof zei het al: er is wei
nig geschreven cultuur. "Dus",
zegt hij met enige nadruk, "als wij
gekomen i
er niet voor zorgen dat wat er is niet
wordt vastgelegd, dan gaat alles
verloren. Dat moeten we koste wat
het kost voorkomen. Op beperkte
schaal is er samenwerking gezocht
met de universiteit van Frankfort.
Maar Leiden is het centrum waar
om alles draait".
De Leidse universiteit heeft de
taak op zich genomen om samen
met het Instituut voor Taalontwik
keling in Jakarta, naar voorbeeld
van het Nederlandse woorden
boek, een soort Van Dale in het ma
leis te produceren. Stokhof noemt
dat een enorme klus. Woordenboe
ken zijn er best in Indonesië, maar
een werk waarin een systeem zit,
ontbreekt. Voorbeeld: bij het
woord 'roos' staat een verwijzing
naar 'bloem'. Vervolgens kijkt men
Vragen naar
tankadres
komt man
duur te staan
LEIDEN - Het vragen naar een
adres waar hij kon tanken is
een inwoner van Zevenaar za
terdagnacht duur komen te
staan. De man kreeg toen hij
een andere automobilist om
een tankadres vroeg als reactie
"dat hij moest oprotten".
Nadat de man uit Zevenaar
was weggereden, kwam de an
dere automolist hem echter
achterna aan en reed hem op de
4de Binnenvestgracht klem.
Vervolgens stapten drie perso
nen, vermoedelijk Hagenaars,
uit de auto en begonnen de wa
gen van de Zevenaar te vernie
len.
De achterlichten, spiegel en
vier ruiten van de auto sneuvel
den. Het kenteken van de auto
waarin het drietal reed is be
kend. De politie verwacht de
mannen te kunnen aanhouden.
Het rapport komt vervolgens tot
de conclusie dat als het gaat om
kosten ter vervanging van de oude
ketels enerzijds en besparing op
stookkosten anderzijds stadsver
warming de beste oplossing is.
Voor het vervangen van de ver
dampingsmeters zijn tal van moge
lijkheden, die nog met de bewo
ners zullen worden besproken.
Tot eind juni van dit jaar zal over
leg worden gevoerd tussen de Wo
ningbouwvereniging Leiden en de
afzonderlijke bewonerscommis
sies in de Slaagwijk. Naar aanlei
ding van dat overleg worden voor
stellen uitgewerkt en wordt voor
lichting gegeven over de techni
sche mogelijkheden. Ook zal in die
maanden overleg moeten worden
gevoerd met het EBR over de toe
passingsmogelijkheden van stads
verwarming. Daarbij zal het vooral
gaan om het tijdstip van mogelijke
levering van warmte in de Slaagh
wijk. Tussen juni en september zal
overleg volgen met de gezamenlij
ke bewonerscommissies over de
uiteindelijke voorstellen.
bij bloem en er staat niks. Daarin
moet het nieuwe woordenboek
straks voorzien. In dat werk wordt
tevens aangegeven hoe woorden
kunnen worden gebruikt.
Zes jaar
Prof. Stokhof verwacht dat het
tot stand komen van een woorden
boek in deze vorm zeker tussen de
vijf en zes jaar in beslag zal nemen.
Oude woordenboeken zullen wor
den gehanteerd. Een aantal Indo
nesiërs krijgt de kans in Leiden
colleges te volgen. De vraag die
voor hen centraal staat is: hoe
maak je een goed woordenboek.
Een woordenboek. Het is van es
sentieel belang, benadrukt prof.
Stokhof. "Je kunt de dingen pas
duidelijk maken als je de taal en de
betekenis van woorden kent. Dat
geldt voor alle niveaus. Het vergt
tijd, maar het werkt wel. En daar
gaat het toch om. We doen dit alle
maal om de zelfstandigheid van het
land in de hand te werken. Nu is er
vaak eenrichtingverkeer. In de toe
komst hopen we meer te kunnen
zeggen: 'Kan er iemand van jullie
een jaartje les bij ons komen ge-
r de Christelijke Mu-
LEIDEN - Voor een volledig uit
verkochte Stadsgehoorzaal vier
de Concordia haar veertigste ver
jaardag. De twee jaar voorberei
dingstijd hadden als resultaat
een feestavond die perfect op rol
letjes liep. De bloemetjes en pre
sentjes die werden uitgereikt wa
ren dan ook wel verdiend.
De eigenlijke uitvoering bestond
uit een non-stop programma
waarin senioren en junioren af
wisselend optraden. Het thema -
een muzikale wereldreis - werd
door wisselende groepjes majo
rettes en jeugdleden uitgebeeld
en door Joke Ravensbergen
goed verstaanbaar aan elkaar ge
praat. Telkens verschenen weer
nieuwe, kleurige kostuums op
het podium. Ieder land werd met
weer nieuwe dansen en looppas
sen uitgebeeld. De gezichten
stonden nu eens plechtig, dan
weer lacherig; soms onzeker
maar ook wel heel parmantig,
zoals de jonge bekkenslager liet
zien die de Japanse gong een
dreun moest verkopen.
Marsen en showmuziek vormen
niet mijn lievelingsprogramma.
Toch heb ik enorm genoten van
het concert. De inzet en de ge
meenschapszin van de leden, de
warme belangstelling van de
aanhang en bovenal de liefde
voor de muziek waren daar oor
zaak van. Onder de attente han
den van de dirigenten lieten zo
wel senioren als junioren muzi
kaal en oplettend spel horen. De
tamboers bleven maatvast en
raakten ook niet bij ingewikkel
de ritmes (Schotland en Brazilië)
de tel kwijt.
In 'Don't cry for me Argentina'
bood het orkest een solide basis
voor het zuiver blazende solis
ten-duo. Heel verrassend vond ik
de dia-plaatjes van elk land dat
de revue passeerde. Alle lof voor
dit uitstekende jubileumconcert
en voor degenen die de eerste
helft van de avond tot zo'n suc
ces hebben gemaakt. Als het op
treden na de pauze van Nico
Haak, Frank en Mirella en Mari
na van Schie eVengoed georgani
seerd was dan zal dit feest nog
lang in de herinnering voort blij
ven leven.
MONICA SCHIKS
Politie
ZENDER - De Leidse politie
heeft zaterdagmiddag een comple
te zendinstallatie van Radio Enter
tainer aangetroffen in het ketelhuis
van een flatgebouw aan de Apol-
lolaan. De installatie, die onbe
heerd was achtergelaten, is in be
slag genomen.
ADVERTENTIE
vanavond
a
één van de acht
'roosevelt frankie
blues op z'n best
S a aanvang: 10 uur
M A A A Hogewoerd 18
r/fv^yy3^ Café vanaf 2000
uur ge0penc|
de
Plantage
IN DE OUDE
MARENPQRT
de WW
SPONS
SOORTEN
BIER
de
SfUeqefo
STAD LEIDEN STAD "LEIDEN STAD LEIDEN -STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
