Olympisch ijshockey op dood spoor Kunststukje op de schaats van Witt KNSB wil 'iets regelen' voor succesvolle Gemser 'Als anderen remmen geef ik gas' Volop verrassingen Oostduitse evenaart prestatie Henie MAAND AU yy t'tMUAUl iw CALGARY (GPD) - 'Rijp voor Lenins graftombe', zo kondigde een Canadese krant het einde aan van de Russische overheersing in het ijshockey. Aanleiding waren de magere prestaties van de sinds 1977 door Viktor Tichonov ge coachte kampioensformatie in dit seizoen. Voor eigen publiek in het Izvestia-toernooi sputterde de 'ro de machine' waardoor het olym pisch team van Canada de eindstreep als eerste overschreed en daarvoor hadden twee nederla gen met ruime cijfers tegen wereld kampioen Zweden al geduid op een mankement. Ook de ijshockey- ploeg komt voor 'perestrojka' in aanmerking concludeerde het sportblad Sovjet Sport vervolgens. In Calgary bleken de Olympi sche Winterspelen echter nog zo'n bron van inspiratie voor de 'rode machine'- dat het ijshockeytoer- nooi twee dagen voor het einde al beslist was. De Russen gebruikten in hun voorlaatste duel de wereld kampioenen uit Zweden als speel bal. Eerste doelpunt na 26 secon den, in één minuut en 41 seconden van 1-1 naar 4-1, eindstand 8-1. De zevende olympische titel, sinds in 1954 voor de eerste maal aan internationale toernooien deel genomen werd, was binnen. Onge slagen, met Vladimir Kroetov, Igor Larianov en Viatcheslav Fetisov bovenaan de schutterslijst en nooit in de problemen tijdens hun acht wedstrijden. Het olympisch ijshockeytoer- nooi heeft geen toekomst meer als de Sovjets opvolgers hebben voor Makarov, Fetisov, Larianov en Kroetov en de eigenaren van de clubs in de National Hockey Lea- que bij hun weigering blijven profs af te staan voor de Olympiade. De beste Zweden, Finnen, Amerika nen, Tsjechen en Canadezen ont breken op Samaranch' sportfeest. Het enige land dat op oorlogssterk te aanwezig was werd zodoende moeiteloos kampioen. Nota bene met een ploeg in zijn nadagen. Vooral de eerste lijn is op leeftijd: Larianov 28, Makarov 29, doelman Mylnikov 29, Kassatonov 28, Kroetov 27 en aanvoerder Fetis ov 29. Atleten die alles hebben meegemaakt en uitkijken naar een overstap naar de National Hockey Leaque. Een onmogelijkheid toen de legendarische doelman Tretjak naar de Montreal Canadiens wilde, maar met Gorbatsjov in het Krem lin is er hoop in de harten van de Russische ijshockeyers gekomen. De veteranen van Tichonov ge bruikten het olympisch toernooi om de bazen in Moskou gunstig te stemmen en hun kwaliteiten nog eens te tonen aan de eigenaren van de NHL-clubs. Wayne Gretzky van de Edmon ton Oilers, 's wereld beste ijshoc keyer, zei voor de Spelen dat hij zich niet kon voorstellen dat de Russische sterren nog even gretig waren als op hun 21ste. De motiva tie was er op dit toernooi nog wel maar is zeker verdwenen als het verzoek om de carrière in Noor- damerika af te sluiten met 'njet' be antwoord wordt. Hoe graag ze wil len weet Gretzky uit de contacten die hij in de toernooien om de Ca nada Cup met de Sovjets had: „Praten doen ze nauwelijks, maar doen ze hun mond open dan is het steeds hetzelfde onderwerp: hoe veel dollars kunnen we verdienen in jullie competitie". Gretzky zelf is goed voor vier miljoen gulden per jaar. Dat salaris is de reden dat hij ook niet op de Spelen aanwezig is. Samaranch heeft sinds de verruiming van de amateurbepalingen tegen zijn aan wezigheid geen bezwaar meer, zijn baas bij de Edmonton Oilers wel. Gretzky: „Een gouden medaille le vert sommige atleten veel geld op, voor de Canadezen niet. Een hand druk, een bedankje. Geld is er niet te maken. En daar moet dan de competitie vier weken voor stilge legd worden, dat kost de clubeige naren 10 miljoen aan recettes per week. Voor de eer van het vader land hebben ze dat echt niet over". En daarmee is het olympisch ijs- hockeytoernooi op een dood spoor. Met de Russen en zonder de profs ontbreekt de spanning. „We willen de Flames" scandeerden de sup porters de laatste dagen in het Saddledome, ze verlangen naar hun ploeg die vier weken alle wed strijden op vreemd ijs moest spe len. Ze zagen tijdens de Spelen for midabel hockey, het kwam slechts van één kant en vóór een goede partij heb je twee ploegen nodig. De strijd om de Canada Cup in sep tember bewees dat. Het mooiste hockey dat ooit gespeeld is met drie duels tussen de Canadese profs en de Russische staatsama- teurs als klapstuk. Voor 1972 werd bij alle succes sen van de Russen denigrerend op gemerkt: kunnen ze wel, we sturen maar amateurs. In 1972 werd die le gende tot stof, de Russen wonnen met 3-7 van de profs, in 1981 nog eens met 8-1. In het laatste toer- nooiom de Canada Cup werd het thuisland eerste na drie formidable partijen: 5-6, 6-5 en 5-6. Gretzky voorspelt de Sovjets een grotere toekomst dan zijn Canada. Het is het verhaal dat ook vooraf ging aan de magere jaren van het Nederlandse voetbal: „Ik heb nooit tegen betere ijshockeyers ge speeld. Ze kunnen improviseren, iedereen probeert te scoren. Dat le ren ze van jongsaf, discipline bren gen ze later bij. Kinderen worden het ijs op gestuurd, krijgen een puck en gaan spelen. Een jongen van tien bij ons krijgt opdrachten mee, dat is niet goed". Levert de door Gretzky geroem de werkwijze van de Sovjets opvol gers voor de huidige eerste lijn dan is het olympische ijshockeytoer- nooi nog voor jaren slechts een strijd om het zilver. CALGARY (GPD) - „Mocht Katarina Witt haar kunststukje op de schaats niet met goud omranden", zo verklaarde Alberto Tomba direct na het winnen van zijn tweede gouden medaille, „dan wil ik in ruil voor een avondje uit mijn tweede skigoud wel aan haar af staan". De Italiaan kan zijn plak in zijn prijzenkast opbergen, want de Oostduitse kunstrijdster profiteer de optimaal van een off-day van haar rivale Debi Thomas en werd na de Noorse Sonja Henie de twee de schaatster in de geschiedenis die haar olympische medaille pro longeerde. „Het mooie gezichtje van het so cialisme" zoals de Amerikanen Witt noemen, liet in haar vrije kür een drievoudige sprong achterwe ge en niet omdat ze zich zeker voel de van haar zaak. Alex McGowan, elf jaar coach van Debi Thomas wreef zich in de handen, hij zag voor zijn pupil het goud al blinken: „Katarina struikelde in de war- ming-up, struikelde op de laatste training en liet de driedubbele sprong weg. Daarmee zette ze de deur voor Debi open". De Oostduitse, weinig spectacu lair in haar uitvoering van Carmen, kon de score bij de Europese kam pioenschappen, waar ze twee keer met 6.0 beloond werd, niet herha len. De cijfers lieten ruimte voor de twintigjarige Thomas, de eerste donkere kunstrijdster met kans op een gouden medaille. Binnen een minuut na het begin van haar kür was de hoop verdwenen. „Ze sprong te energiek omhoog, met te veel kracht, ze kwam zo hoog dat ik dacht dat ze niet meer naar bene den kwam", grapte coach McGo wan als een boer met kiespijn. De kür werd een kwelling met vier duidelijke missers en stelde de Ca nadese Liz Manley in staat tussen de twee kemphanen via de beste vrije opdracht van de avond het zil ver weg te grissen voor de ontdane Thomas. „Ik ben niet bezweken onder de druk, had geen last van zenuwen. Simpel het feit dat mijn eerste sprong mislukte was de oor zaak van mijn falen. Na die fout was mijn hart niet meer bij de sprongen". Coach McGowan die na de ver plichte kür de jury beschuldigde van voorkeur voor Katarina Witt kon dat nu onmogelijk als excuus voor het teleurstellende brons aan voeren. „Ik vrees dat Debi in de kür kan doen wat ze wil, maar dat het goud toch aan Katarina Witt gege-, ven wordt. Het doet me pijn als' mijn pupil niet de cijfers krijgt die ze verdient", zei hij na het voor laatste onderdeel. Thomas kreeg meer dan ze verdiende, een avond je kunstrijden doet je verlangen naar de chronometer die zonder discussie aangeeft dat het verschil tussen Tomba en Wörndl zeshon derdste seconden bedraagt. Bij het kunstrijden speelt veel meer mee. De politiek bijvoorbeeld. Van in vloed op het resultaat is het dit keer niet geweest. De derde plaats bij de verplichte figuren, de eerste bij de korte en de derde bij de lange kür bezorgden de Oostduitse het kam pioenschap. De kür van de Canade se werd terecht het hoogst gewaar deerd en de kleine Japanse Midori Ito bewees dat zij de belofte voor de toekomst is als zij haar verplich te figuren verbeterd. Peter Dunfield, de coach van de zilveren Canadese, is het een doorn in het oog dat vooraf de strijd tus sen de Amerikaanse en de Oost duitse om goud en zilver breed uit gemeten is. Zijn pupil kwam in de voorbeschouwingen niet voor en natuurlijk speelt dat mee als de ju- C de cijfers moet geven. „Niet het mooie gezichtje, niet de kleding of het geflirt in de richting van de jury moet de doorslag geven, maar de uitvoering, de artisticiteit, de hoog te van de sprongen. De bijzaken krijgen veel te veel aandacht". Het duel Witt en Thomas werd een strijd tussen oost en west, een duel tussen twee schaatsters die beide hun vrije kür uitvoeren op muziek uit de opera Carmen. Debi Thomas leverde een misplaatste imitatie, Witt gaf het verhaal van de femme fatale en de in zijn eerge voel geraakte soldaat beter weer. „Ik wil de geschiedenis ingaan als de schaatster die op het ijs een ver haal vertelt", zei Witt op de pers conferentie waar ze twee onthullin gen deed. Ze had die avond kennis gemaakt met Alberto Tomba, een ontmoeting in scene gezet nadat de skikampioen op een vraag van een Amerikaanse journalist geant woord had dat hij met haar wel een afspraak wilde maken. En voor het eerste van haar leven had ze ge dronken. Niet bij de ontmoeting met 'La bomba' maar bij de do pingcontrole om het wateren te be vorderen. (GPD) De Olympische Spelen zijn voorbij en de totaalbalans kan worden opgemaakt. Bij de manen heeft de Nederlandse dele gatie de uitzending volledig waargemaakt. Ook de schaatsers die buiten de medailles vielen hebben op niveau gepresteerd. Voor de continuering van het Ne derlandse succes na dit seizoen is het belangrijk dat Gemser als coach aanblijft, of dat een goede opvolger voor hem kan worden gevonden. Bij de vrouwen heeft alleen Yvonne van Gennip haar selectie echt waargemaakt. Het verschil tussen de vrouwentop en de an dere Nederlandse meisjes is wel erg groot. Het is de vraag of dit een gebrek aan talent is of het ge volg van een niet optimale bege leiding. Ik denk dat het laatste het geval is. Hiermee zeg ik echter beslist niet dat dit geheel en al op het conto van Egbert van 't Oever kan worden geschreven. Het vrouweschaatsen is pas volop in ontwikkeling, waarbij de DDR het tempo tot nu toe heeft gedic teerd. Het kost enkele jaren voor dat dit doordringt in de gewesten en op nationaal niveau. Van 't Oever is ook zoekende geweest naar de juiste manier om de DDR-meiden te kloppen, maar heeft tot nu toe niet de juis te formule gevonden. Nu Yvonne van Gennip en Bonnie Blair heb ben laten zien dat de DDR-meis- jes wel degelijk te kloppen zijn, zal er in verschillende landen, en zeker in ons land, een impuls ko men om de training op hetzelfde niveau te krijgen. Dat dit anders trainen beslist niet alleen maar harder en langer trainen bete kent, heeft Yvonne laten zien. Wat de eventuele coach betreft komt de naam Kloosterboer steeds weer naar voren. We zien hier weer dat goe de prestaties onmiddellijk geas socieerd worden met de trainer. Yvonne heeft weliswaar goed contact met Kloosterboer en volgt waarschijnlijk een deel van zijn adviezen op, maar de prestaties heeft ze alleen maar zelf geleverd. Het is een meisje met een onge looflijk talent en ze heeft getoond een grote mate van inzicht in ei gen mogelijkheden te hebben, waardoor ze weet wat ze wel en niet moet doen. Dit ondersteunt mijn eerder gedane bewering dat het belangrijk is om goed te leren luisteren naar het eigen lichaam. We moeten oppassen om het goede rijden van Yvonne enkel en alleen te verklaren door de be moeienis van Kloosterboer en we moeten dit zeker niet als argu ment gebruiken om hem daarom als bondscoach aan te stellen. Als Kloosterboer hetzelfde contact met een van de andere meisjes zou hebben gehad, was dit waar schijnlijk anders uitgepakt, sim pelweg omdat Yvonne een super talent is en weet om te gaan met trainingsschema's. Grote trai ning s-technische kwaliteiten be tekenen niet automatisch een goede bondscoach. Het zou best eens kunnen zijn dat Klooster boers kracht juist ligt in het trai ning s-technische vlak en dat hij het meest optimaal functioneert op de achtergrond. Ondanks het al genoemde ta lent van Yvonne was haar preste ren wel zeer verrassend, zowel voor vriend als tegenstander. Ze heeft andermaal laten zien dat het DDR-bastillon niet onneem baar is. Het is voor het vrouwen- schaatsen een goede zaak dat de DDR-meisjes een aantal malen klop hebben gehad. Verrassend was in dit opzicht dat Karin Ka ma aantoonde niet meer de beste te zijn. Ze is naar mijn mening over haar topvorm heen en ligt te gen 'de overtreding' aan. Dit illu streert eens te meer dat ook het DDR-systeem niet heilig is en dat we ons niet blind moeten staren op de tot voor kort onfeilbaar ge achte begeleiding volgens het DDR-model. Verrassend voor mij waren ook de matige prestaties van de Rus sische vrouwen en mannen. Het is mogelijk dat hun systeem te star is om snel op nieuwe ontwik kelingen in te spelen. Via contac ten met Russische schaatsers weet ik dat als een trainer bepaalde veranderingen in de training wil doorvoeren, een lange bureau cratische weg moet worden afge legd. Voorts schijnt de onderlinge concurrentie tussen de districts trainers groot te zijn, waardoor het moeilijk is vanuit een hechte basis naar de top te werken. De Russen blijven echter onbe rekenbaar en ik acht de kans groot dat ze komend weekeinde op het WK-mannen in Alma-Ata een compleet andere, frisse en ge acclimatiseerde ploeg laten aan treden. Waarmee ze zullen probe ren om voor eigen publiek het Russische gezicht enigszins te redden. HARM KUIPERS Debi Thomas: onderuit. (fotc SCHIPHOL (GPD) - Terwijl Tom my Gustafson na zijn goudjacht in Calgary aan een welverdiende va kantie is begonnen, is de Neder landse topschaatsers weinig rust gegund. De wereldreizigers Leo Visser en Gerard Kemkers vliegen in deze dagen de halve aardbol rond. Het tweetal keerde gister middag in gezelschap van de zieke Hein Vergeer en Herbert Dijkstra voor even vanuit Canada terug in Nederland. Morgen trekken Kem kers en Visser verder naar het die pe zuiden van de Sovjetunie, waar het komende weekeinde in Alma Ata het wereldkampioenschap plaatsvindt. Gedurende de tussenstop van twee dagen in eigen land onder gaan Kemkers en Visser in vlot tempo de nodige huldigingen. Op Schiphol wachtte een honderdtal schaatsfans onder begeleiding van een brassband de medaillewin naars op, terwijl het NOC een offi ciële ontvangst had georganiseerd op de luchthaven. Kemkers werd meteen daarna naar Eelde overge- vlogen voor een huldiging in zijn woonplaats. Leo Visser was zon dagavond te zien in de tv-show van Sonja Barend. Vandaag is er even tijd om schone kleren in de koffer te stoppen, voordat men zich mor gen weer moet melden op Schip hol. „Ik ben nog helemaal niet met het wereldkampioenschap bezig. Dat gebeurt pas als ik weer in het vliegtuig richting Alma Ata zit. Eerlijk gezegd was ik net als Gust afson liever op vakantie gegaan. Alma Ata trekt me helemaal niet, maar als ik er eenmaal zit, zal ik er wel anders over denken", aldus 'bronzen' Gerard Kemkers. Na zijn teleurstellend optreden in Calgary was er op Schiphol wei nig aandacht voor Hein Vergeer. Dat vond hij eigenlijk niet zo erg, omdat hij zich ziek voelde. „Ik heb koorts. Ik kruip als ik thuis kom meteen onder de wol". Aangezien Vergeer niet meegaat naar Alma Ata en alleen nog in Inzeil (World Cup) en Heerenveen (schaatsgala) aan de start verschijnt, heeft hij even de tijd om uit te zieken. De KNSB-bestuursleden beves tigden gisteren in het bijzijn van Henk Gemser. dat de schaatsbond er veel aan is gelegen om de succes volle bondscoach voor een nieuw dienstverband te strikken. Gemser stelde nogmaals, dat hij onder de huidige condities niet verder wil. „Ik heb bepaalde wensen en eisen, waaraan voldoen moet worden", aldus Gemser. De Fries moet al ja renlang zijn tijd verdelen tussen zijn werkgever (CIOS Heeren veen), de schaatsploeg en zijn ge zin. Gemser neemt in de winter maanden vrij van school en in die periode betaalt de KNSB zijn sala ris. „Door al dat schipperen, gaat het één ten koste van het ander. Bo vendien worden mijn collega's op het CIOS onnodig zwaar belast, omdat ze werk van mij over moe ten nemen. Dat kan ik niet langer maken". De vice-voorzitter van de KNSB, Dick van Zanten, wil binnenkort in een gesprek met Gemser naar een uitweg zoeken. Van Zanten: „Een full-time-job voor Gemser is wel licht een oplossing. Maar de vraag is, wat er gebeurt met hem als we onverhoopt na een bepaalde tijd uit elkaar gaan. In het schaatsen ligt het moeilijker dan in bij voor beeld het voetbal. Als Michels stopt bij de KNVB, staat er meteen een andere club op de stoep. Maar behalve bij de KNSB kun je in de schaatsport niet bij ijsclubs of iets dergelijks je brood verdienen. Daarom zou het aardig zijn als hij de toezegging krijgt dat hij te allen tijden kan terugkeren in zijn oude werkkring, als het als full-timer met hem misgaat bij de KNSB. Dan neem je een stuk sociale onze kerheid weg. De KNSB wil contact met het Ministerie van Onderwijs opnemen om te onderzoeken of er iets te regelen valt voor Gemser". Schreeuwende Tomba in voetsporen van zwijgende Stemnark CALGARY (GPD) De zwijger uit het noorden en de schreeuwle lijk uit het zuiden gebruikten de tweede manche van de olympische slalom voor een waardig slot. Inge- mar Stenmark schoof met het rug nummer dertien van de elfde plaats op naar de vijfde en Alberto Tomba zette zijn achterstand van 0.63 seconde op de Westduitser Frank Wörndl om in een voor sprong van zeshonderdste secon de. Zwijgen en spreken zijn in dit ge val goed voor goud. Acht jaar terug in Lake Placid veroverde de Zweed op de slalom en reuzesla lom het allerhoogste. „Hoe ik het doe, ik zou het niet%weten". De be scheidenheid van de veteraan. In de laatste grote wedstrijd van de bijna 32-jarige Skandinaviër even aarde Alberto Tomba die prestatie. „Ik ben de beste skiër in de wereld. Waar anderen remmen geef ik gas. Lig ik op snelheid dan kan niets me stoppen". De brutaliteit van de 21- jarige coming man. De miljonairszoon uit Bologna gebruikte zijn borstnummer elf om zijn superioriteit nog eens te onder strepen. Met viltstift is de ruimte tussen de twee enen opgevuld met een plusteken. Het antwoord van de som is tweemaal goud. Een Westduitse journalist wil weten of hij tussen de eerste en tweede man che dat 1 1 2 op zijn borstnum mer geschreven heeft om zo psy chologisch voordeel op zijn con currenten te behalen. Tomba kan hem geruststellen, zo overtuigd van zijn zege was hij nu ook weer niet. Stenmark haakt aan het einde van dit seizoen of na de volgende editie van de strijd om de wereld beker definitief af. In 1973 behaal de hij in Saalbach met een negende plaats zijn eerste punten in de we reldbeker. De Italiaanse slalom specialist Gustavo Thöni, de jaren daarvoor de beste in het gestoei met de paaltjes herkende het ta lent: „Let op die jongen, die heeft grote toekomst". Vijftien seizoe nen later heeft diezelfde Thöni zijn neus voor het vinden van slalomta lent weer in de juiste richting staan. Alberto Tomba is een pupil van de Italiaan die in 1972 in Sap poro op de reuzenslalom het goud veroverde. Stenmark was voor Tomba het grote voorbeeld, zijn niet te evena ren erelijst: brons op 19-jarige leef tijd in 1976 in Innsbruck, wereld kampioen op de slalom en reuze- slalom in 1978 en 1982 en op de sla lom in 1978, de meeste succesvolle alpine-skier in de wereldbeker met 85 overwinningen (Zurbriggen is tweede met 30) en ook tweemaal goud in Lake Placid. Dat had meer kunnen zijn. Sten mark mocht vier jaar terug aan de Spelen niet deelnemen. Hij is niet de eerste skiër die uitgesloten werd (Schranz in 1972), maar gaat wel de geschiedenis in als de eerste atleet die door de ruimere amateurbepa lingen op de Olympiade terugkeer de. „Die rentree betekent veel voor me, het is een extra motivatie om door te gaan. Als ik geen medaille win is dat geen probleem. Ik hoef niets meer te bewijzen, ik heb alles gewonnen", zei hij vooraf. De medaille zat er nog even in. De Zweed die zijn voorbereiding op het seizoen zag mislukken door een niet goed bevestigde luidspre ker op een persconferentie skiede in de verse sneeuw op Mount Allan een perfecte tweede race, de snel ste van allen. Van de acht na hem startende deelnemers kwamen de Oostenrijkers Mader en Stangas- singer ten val en bleven Totsch en Zurbriggen op hem achter. De kampioen op de afdaling over Stenmark: „Iedere keer als ik hem zie, realiseer ik me dat ik nog veel moet leren". Bernhard Gstrein, Paul From melt (brons, was ook derde bij de WK in Crans Montana) Alberto Tomba en Frank Wörndl overtrof fen zijn tijd. De beste van het mo ment Alberto Tomba over de beste aller tijden: „Als je 32 jaar bent en je wordt met zo'n erelijst nog vijfde op de Spelen dan verdien je die ti tel". Vooral ook omdat de specialiteit van Stenmark in de jaren veran derd is. Voor de wereldkampioen schappen in Schladming 1982 werd de technicus winnaar die het scherpst langs de stokken ging. De komst van de kippstangen schepte de mogelijkheid om vrijwel over de zwiepende bakens heen te glijden. „De aardigheid is over, het is meer boksen geworden", veroordeelde Stenmark de verandering. Hij werd in '82 kampioen omdat de concurrentie nog met optimaal profiteerde. Het feit dat hij van de veertig overwinningen op de sla lom in de wereldbeker er dertig in de jaren voor de komst van de kip- pstang en slechts tien daarna be haalde zegt voldoende. Albert Tomba is zo'n bokser, de man met de sterkste benen van het skicircus en armen die wel twee Katarina Witts kunnen tillen. Sten mark over de Italiaan die techniek en kracht combineert: „Tussen Tomba en de rest ligt een wereld van verschil". Dat onderscheid was op Mount Allan niet zo groot. Zijn start als elfde was een nadeel, in de tweede manche maakte hij een fout en dacht dat hij nog slechts kans had op een zilveren plak. Zijn geluk was dat de wereldkampioen van vorig jaar Frank Wörndl een foutje meer maakte. Alberto Tomba

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 21