Uit de archieven van NDT 2
Amusante nonsens
Eisen Fonds voor Letteren ondersteund
Spelen om te overleven
Portretten
Marike Bok
Djazzex doet meer dan swingen
Mozart en Milhaud op jubileumconcert
Muzikaal feest in de macht van het getal
PAGINA 10
■MMirfflMW
MAANDAG 29 FEBRUARI 1988
"Ghetto' van Joshua Sobol door toneel
groep De Appel. Met: Willem Wagter, Sa-
jCha Bulthuis, Aus Greidanus, Eric Schnei
der, Carol Linssen, Robert Prager, Heddy
Lester en vele anderen. Regie: Erik Vos.
Vormgeving: Tom Schenk. Muzikale lei
ding: Jan van Dijk. Gezien op 26 februari in
het Appeltheater, Den Haag. 'Ghetto' is tot
en met 21 mei uitsluitend in Den Haag te
DEN HAAG Jakob Gens, de
door de nazi's aangestelde joodse
leider van het ghetto van Wilna,
is één van de hoofdpersonen in
dit stuk van de Israëlische auteur
Joshua Sobol. Is Gens held en/of
collaborateur, is hij beul en/of
slachtoffer? "Om een paar joden
te redden, was ik gedwongen an
deren met eigpn handen de dood
in te sturen. Ik, Jakob Gens,
kon mij de luxe van een schoon
geweten niet permitteren". Na
deze zin valt de pauze van de
voorstelling door toneelgroep De
Appel de tragische implicatie
ervan hamert daardoor des te
langer door je hoofd. Het citaat
geeft ook precies aan, waar het
hier om gaat: de gewetensvraag,
hoe men zich in een dergelijk ex
treme situatie dient te gedragen.
Grenzen tussen 'goed' en
'kwaad'
Op een ander niveau van de voor
stelling keert deze vraagstelling
terug. Vier maanden na de instel
ling van het ghetto van Wilna vat
men het plan op om daar toneel
voorstellingen te geven nog
geen twee maanden na een mas
saslachting van 50.000 joden.
Sommigen beschouwen het plan
als een middel om lotgenoten in
het ghetto nieuwe moed te geven
en de eigen cultuur te kunnen
behouden. Anderen daarentegen
zien het als niet geoorloofd om
op deze bewuste plek toneel te
spelen. "Op een begraafplaats
speelt men geen theater". Biblio
thecaris Kruk, op wiens aanteke
ningen het toneelstuk 'Ghetto'
grotendeels is gebaseerd, schrijft
deze woorden tijdens de voor
stelling met grote letters op de
Van SS-officier Kittel moét er
echter gespeeld worden. Zo ont
staat de situatie, dat men theater
maakt uit overlevingsdrift. Juist
ook door dit toneel-in-toneel ele
ment krijgt het stuk een indruk
wekkende geladenheid mee. Kit
tel, officier maar tevens artiest,
dwingt zangeres Chaja om 'Swa-
nee' van George Gershwin te zin
gen. Om haar te vernederen zet
hij Chaja zijn nazi-pet op. Terwijl
hij saxofoon speelt, zingt Chaja
letterlijk voor haar leven, putten
de medebewoners zich uit in een
'danse macabre' en proberen de
muzikanten het opzwepende
tempo van Kittel bij te houden.
Het is één van de meest huive
ringwekkende scènes uit deze
'bittere revue'.
Hier ligt ook de grootste moei
lijkheid van het stuk: met behulp
van theatereffecten de geschie
denis van een toneelgroep in het
ghetto van Wilna tonen en daar
mee tegelijkertijd een geloof
waardig beeld oproepen van de
levensomstandigheden in een
extreme situatie van systema
tisch doorgevoerde vernieti
gingswaanzin.
Regisseur Erik Vos heeft even
wicht weten te vinden en te be
houden, waardoor deze bijna
drie uur durende voorstelling
een verbijsterende theatererva
ring biedt. Na de première weer
klonk dan ook een minutenlang
applaus voor deze indrukwek
kende compositie van spel, zang,
muziek, dans en vormgeving.
Tussen een berg boeken links
(de bibliotheek) en een berg kle
ding rechts (opslagruimte van de
chef van de kledingfabriek)
wordt bij tussenpozen met een
voudige middelen een podium
gebouwd. Vrijwel direct aan het
begin rijdt er een vrachtwagen
binnen een imponerend beeld.
Plotseling staat daar de zangeres
Chaja: bevend van de kou, blote
voeten op de harde stenen en
slechts in een kapotte deken ge-
Heddy Lester die in 'Ghetto' de rol speelt
huid een ontluisterend beeld.
Zo volgen de scènes elkaar op,
terwijl de onafwendbare cata
strofe van meet af aan voelbaar
'Ghetto' is theater, waarbij de
toeschouwer voortdurend moet
denken en voelen. Gezien bij
voorbeeld het omstreden optre
den van de Israeli's in de bezette
gebieden en de onlangs nog hef
tige discussies rond de opvoe
ring van Fassbinders 'De stad,
het vuil en de dood' is de thema
tiek van een stuk als 'Ghetto' ac
tueler dan ooit. Wederom stelt
zich de gecompliceerde vraag
naar 'goed' en 'kwaad', als uit
angst situaties ontstaan, waarin
achtervolgden de methoden
gaan imiteren van hun achtervol
gers.
WIJNAND ZEILSTRA
'Nonsens' van Dan Goggin in een bewer
king van Boudewijn de Groot en Lennaert
Nijgh. Met: Nelly Frijda, Milly Scott, Nelleke
Burg, Josme van Dalsum en Lia Bolte. Mu
zikale leiding: Alan Evans. Gezien op 27 fe
bruari in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - Als gevolg van een
fout van zuster Wina zijn enkele
tientallen nonnen door voedsel
vergiftiging om het leven geko
men. Om de begrafenissen te
kunnen bekostigen, organiseren
vijf nonnen een liefdadigheids
voorstelling. Alleen al zo'n uit
gangspunt rechtvaardigt de titel
'Nonsens' volledig. Het is dan
ook slechts de wat macabere
aanleiding voor een zorgeloos
avondje pretentieloos vermaak.
De schouwburg is voor de gele
genheid omgetoverd tot de aula
van de Liduina Scholengemeen
schap, waar de 'Kleine Zusters
van Schiedam' oftewel de 'Jonge
Klaartjes' hun uitstapjes in de
showbusinesswereld presente-
De vijf Nederlandse
dragen de voorstelling vooral
met hun enthousiasme. De mooi
ste rol speelt Nelly Frijda als
moeder-overste. Ze doet lekker
gek, wordt zelfs een keer 'high',
maar over haar leesbrilletje
heenkijkend houdt ze wel alles
in de gaten. Milly Scott kan voor
al aan het slot van.de voorstelling
schitteren, als zij met een dijk
van een stem de gospel 'Ziel en
Zaligheid' ten beste geeft. Nelle
ke Burg is het ondeugende non
netje, dat het enige echte caba
retliedje mooi vertolkt. "De zus
ters droegen streng zwart-wit/ en
dachten identiek/. Iets was toen
goed of iets was slecht,/ wij wa
ren katholiek".
Wegens ziekte van Sylvia de
Leur speelde Josine van Dalsum
de rol van zuster Amnesia. Als de
verstrooide non met geheugen-,
verlies is ze grappig en geloof
waardig, als zijn haar zangkwali
teiten wel wat minder. Invalster
Lia Bolte tenslotte moet het ook
niet van de zang hebben, maar
van de dans. Dat komt goed uit,
want de novice Marie Rudolf, zeg
maar aspirant:non, droomt naast
haar roeping tevens van een
danscarrière.
'Nihil obstat' - er is geen be
zwaar; zo heette dat vroeger, als
de roomskatholieke kerkelijke
overheden hun toestemming
verleenden aan een of andere pu-
blikatie. 'Nonsens' is zo'n on
schuldig niemendalletje, dat
geen mens er aanstoot aan zal ne
men. De tijden dat Wim Sonne-
veld met Frater Venantius nog
opschudding kon veroorzaken,
zijn voorbij. Grappig is dat de
nonnen nonnen blijven en het
habijt niet verruilen voor wufte-
re gewaden, zelfs niet voor het
goede doel.
'Nonsens' is géén ijzersterke
musical. 'Nonsens' ademt de
sfeer van het aloude patronaats
gebouw, waar goedbedoelende
nonnetjes een liedje en een
sketchje presenteren. Nihil ob
stat dus!
WIJNAND ZEILSTRA
AMSTERDAM - In het Letterkun
dig Museum werd vanmiddag aan
minister Brinkman een rapport
aangeboden waarin de Stichting
Fonds voor de Letteren reageert op
een onderzoek naar de betekenis
van het Fonds voor de Letteren in
het algemeen en voor schrijvers en
vertalers in het bijzonder. Met de
reactie op dit onderzoek, dat in op
dracht van de minister van WVC is
verricht door het Sociaal-Weten
schappelijk onderzoeksinstituut
van de Katholieke Universiteit van
Brabant (IVA), loopt het Fonds
vooruit op een beleidsnota die in
het voorjaar door haar wordt uitge
bracht.
De Stichting Fonds voor de Let
teren, die te kampen heeft met een
structureel tekort van 500.000 gul
den, noemt het onderzoeksrapport
"een belangrijke ondersteuning"
van haar financiële eisen. Voorts
meent men "dat met dit rapport
eerst een belangrijk en duidelijk
inzicht wordt gegeven in de sociaal
economische positie van de literai
re auteurs en vertalers in Neder
land". De zuiver literaire inkom
sten van deze beroepsgroepen, zo
wordt gesteld, zijn over het alge
meen niet alleen gering maar heb
ben ook een zeer wisselvallig ka
rakter. Uit het rapport wordt dui
delijk dat het gemiddelde jaarinko
men uit literaire arbeid voor een
auteur 12.000 gulden en van een
vertaler 18.000 gulden bedraagt.
Het Fonds voorziet in een aan
vulling op dat geringe inkomen
door middel van werkbeurzen en
additionele honoraria. Het gemid
delde bedrag dat auteurs en verta
lers van het Fonds ontvangen, be
draagt 9.000 gulden, ongeveer de
helft van het belastbaar inkomen
van auteurs die een werkbeurs of
een aanvullend honorarium ont
vingen en tweederde van het be
lastbaar inkomen van vertalers.
Zonder deze steun zou het inko
men van deze kunstenaars onder
het bestaansminimum komen.
De gegevens in het onderzoeks-
rapport maken nogmaals duidelijk
"hoe hard de kortingen die het be
stuur de laatste jaren heeft moeten
toepassen, zijn aangekomen bij de
ze toch al kwetsbare groep kunste
naars". Het is, aldus het Fonds, niet
voldoende om alleen maar het te
kort van 500.000 gulden ongedaan
te maken. Dat is "maar een druppel
op een gloeiende plaat". "Oplossen
van de door de onderzoekers gesig
naleerde verdelings- en selectie
vraagstukken vergt een verhoging
van zeker 2 miljoen". Het Fondsbe
stuur vindt het "onaanvaardbaar
dat het nog langer gefrustreerd
wordt in het op verantwoorde wij
ze uitoefenen van zijn taken en
dringt aan op een spoedige politie
ke oplossing".
In de beleidsnota die het Fonds
bestuur komend voorjaar uit
brengt zullen onder meer de posi
ties van oude en jonge auteurs, van
beginnende en gevestigde schrij
vers en die van vertalers in verhou
ding tot auteurs centraal staan. Bij
het opstellen van beleid voor de ko
mende vier jaar zullen de resulta
ten van dit 'zeer verdienstelijke
onderzoeksrapport zeker een rol
spelen.
AMSTELVEEN - In het Cultureel Centrum in Amstelveen werd gisteren
door Anne Wil Dlankers en Seth Gaaikema de Perspektiefprijs uitgereikt
aan Mark Timmer (regie). De 'Perspektiefreis'-prijs werd toegekend aan
Hans Klasema (toneelbeelden), Moniek Kramer (regisseuse en auteur) en
directeur Wim Bary van het Cultureel Centrum. V.l.n.r. Anne Wil Blan-
kers. Seth Gaaikema, Mark Timmer, Hans Klasema, Moniek Kramer en
Wim Bary. (foto anp>.
LEIDEN Werk van Marike Bok
wordt op het ogenblik geexpo-
seerd in het Ars-gebouw aan de
Pieterskerkgracht. Het portret
Voorstelling: Jubileumprogramma II van
het Nederlands Danstheater 2 met de we
reldpremière van Simone Clifford: Pebbled
Path op muziek van Arne Nordheim; Squa
res van Hans van Manen/Eric Satie live uit
gevoerd door Mariken Zandvliet; Bodyline
van Greame Watson/Steve Reich; Light
Part 23, Pilgrimage van Kei Takei/Jing Jing
Luo. Gezien op 26 februari in het Dansthe
ater Den Haag.
DEN HAAG - Over de program
mering van het Nederlands
Danstheater is in de pers al het
een en ander geschreven. Bij ge
brek aan nieuwe balletten wor
den de kassuccessen van Jiri Ky-
lian bijvoorbeeld veelvuldig her
haald. Met de terugkomst van
Hans van Manen in september
1988 en de nieuwe eigen kweek
komt daar wellicht verandering
in, maar nu is het nog niet zover.
Het tweede jubileumprogramma
van de voormalige 'junioren' lijkt
uit verstofte archieven te zijn op
gedoken: Squares van Hans van
Manen dateert uit 1969 en met
Bodyline van Greame Watson
(1987) en Light Part 23, Pilgrima
ge van Kei Takei (1986) is ook de
la met recenter werk doorzocht.
De wereldpremière van deze
avond, Pebbled Path, bestond
uit een ballet van NDT danseres
Simone Clifford die hiermee de
kans kreeg haar choreografische
mogelijkheden te onderzoeken.
Haar choreografie duurde
slechts elf minuten en lijkt daar
mee een nogal ongemotiveerde
aanleiding tot het samenstellen
van een programma. Nu willen
die elf minuten op zich niet zo
veel zeggen van de kwaliteit van
Pebbled Path maar helaas doet
het dat in dit geval wel. Simone
Clifford brengt in de korte tijd
die ze het publiek gunt een artis
tiek onvolwassen produkt ten to
nele. Ze fröbelt wat met pirouet
tes in een klassiek duet, dat hoe
wel lyrisch en dramatisch be
doeld, slaapverwekkend is. De
vloeiende tonen en de kortere ac
centen in de cellomuziek van Ar
ne Nordheim vertaalt Clifford in
even vloeiende bewegingen en
kortere accenten. Ieder op hun
beurt kijken de twee dansers in
de coulissen waardoor iets van
een valse spanning gesuggereerd
wordt. Nee, Pebbled Path is te
veel als het leven zelf: ongestruc
tureerd, chaotisch en clichéma
tig. En van een choreografie mag
je toch op zijn minst verwachten
dat het je boven de alledaagsheid
(te bekende bewegingen en po
ses) uittikt? Pebbled Path ont
breekt het aan verbeeldings
kracht en, hoe hard het ook mag
klinken, het gebrek hieraan
duurde gelukkig maar elf minu-
Noge
iets c
r de drie andere
choreografieën. Met kop en
schouders stak Light Part 23, Pil
grimage van Kei Takei er boven
uit. De artistiek leidster van de
Moving Earth Company uit New
York maakte er heel bijzondere
choreografie van. Tegelijkertijd
sereen en introvert als explosief
en krachtig. Vrijwel zonder mu
ziek op slechts een ritmisch ge
produceerd tss van de dansers,
lijken zij op herders die in de ber
gen lopen. Uitgerust met stok
ken, rugzakken en koeiebellen
maken ze een mysterieuze tocht.
Soms heeft het iets weg van een
oosterse exercitie-oefening bij
ondergaande zon doordat de
dansers harde kreten slaken.
Niet iedere danser krijgt die kre
ten even overtuigd uit de keel,
maar dat vermindert de oer
kracht van Takei's ballet niet.
Squares van Hans van Manen
verraadt zijn (latere) meester
hand, al komen het blacklightef-
fect en de experimenteerlust met
het vierkant lichtelijk gedateerd
over. Bodyline van Graeme
Watson tenslotte zou de moge
lijkheden van het lichaam moe
ten onderzoeken maar verder
dan matig tot weinig interessan
te bewegingsconstructies is
Watson niet gekomen. Kortom
een teleurstellend programma
van NDT 2.
INGRID
VAN FRANKENHUIJZEN
Voorstelling: Swing Time van Modern Jazz
Dance Company Djazzex. Premières: Syn
copated Heartbeates van Ben Bergmans/
Ella Fitzgerald; Bopbe van Ben Bergmans/
Charlie Parker, Chaka Khan en Latino van
Glenn van er Hoff/ Peter Gabriël, Chick Co-
rea. Reprises: V-Male van Glenn van der
Hoff/ Duke Ellington en Switching Gears
van Alvin McDuffie/ Brian Eno, Herbie Han
cock. Gezien op 27 februari in het Conser
vatorium Den Haag.
DEN HAAG - Elders op deze pa
gina heb ik het over de program
mer ingsarmoe van het Neder
lands Danstheater. Nederlands
beste jazzdans-gezelschap Djazz
ex heeft met het programmeren
blijkbaar minder moeite: met
maar liefst drie premières brengt
Djazzex een nieuwe produktie,
Swing Time, uit.
Twee van de drie premières
staan op naam van Ben Berg
mans die zich liet inspireren
door 'good old' Ella Fitzgerald en
'bebop" Charlie Parker. De in
spiratie opgedaan door Parker
wierp artistiek gezien de meeste
vruchten af. Tegen de achter
grond van een pianotoetsende-
cor komen zes dansers in smo
kingachtige kleding en jaren 40-
regenjassen op. Die jassen han
gen ze aan de kapstop, ze swin
gen op Parker en Chaka Khan (In
the forty's) en uiteindelijk trek
ken ze hun jassen weer aan. De
choreografie is uiteraard ener
giek en explosief, maar maakt
ook goed gebruik van ruimtelijk
verschuivende patronen en
structuren. Daardoor ontstijgt
Bopbe het niveau van het etale
ren van een steeds nieuwe veel
heid aan bewegingen. Bergmans
heeft de swing gedoseerd en ont-
loopt daarmee het gevaar een dij
enkletser te maken. Hij heeft de
chaos gestructureerd en wat is er
prettiger dan een schijnbare cha-
Syncopated Heartbeats van
Bergmans is wat traditioneler en
academischer van opzet en toont
zijn klassieke achtergrond. Toch
is deze choreografie minder ge
structureerd en gedoseerd zodat
men al snel het gevoel van een-
bonte-kermis-aan-jazzy-bewe-
gingen bekruipt. Om de beurt
dansen drie dansers een solo
waarin ze hun technische be
heersing tentoonspreiden. De
overtuigingskracht ontbreekt
echter omdat we de bewegingen
al vaker gezien hebben, allen in
een andere volgorde. Syncopa
ted Heartbeats-is een etalage van
danskunstjes die overigens zeer
goed uitgevoerd worden.
De choreografie van Djazzex ar
tistiek leider Glenn van der Hoff
vond ik persoonlijk het meest ge
slaagd. Latino valt uiteen in twee
onafscheidelijke delen. Op de se
rene muziek van Peter Gabriël
ontstaat een vloeiend en intiem
duet dat op de meer latin-jazz
pianomuziek van Chick Corea
een heftiger karakter krijgt. Ver
stilde en poëtische, uitdagende
en trots Spaanse, acrobatische
en grappige bewegingen krijgen
vorm in een ballet dat het onder
scheid tussen jazzdans en mo
derne dans doet vervagen. De
doorgaans strakke beheersing en
structuur van de academische
moderne dans en de soepele, iso
lerende bewegingen van de jazz
dans, gaan in Latino als vanzelf
sprekend hand in hand. Hopelijk
zet Van der Hoff hiermee een
ontwikkeling tot een sythese op
gang. Het zou beide richtingen
met een uniek bewegingsidioom
verrijken en de (mijn) vooroorde
len van jazzdans als pretpakket
ontzenuwen. Latino bewijst
overtuigend dat dat kan in een
pakkende en intelligente compo
sitie. Is Latino niets voor het vol
gende programma van het Ne
derland Danstheater?
INGRID
VAN FRANKENHUYZEN
het Nederlands Ma-
drigaalkoor m.m.v. het Kamerorkest Ma-
drigalesco. Het geheel o.l.v. Henk Brier.
Vocale solisten: Irene Maessen-sopraan,
Xandra Mizee-alt, Alberto ter Doest- tenor
en Tom Sol- bas. Werken van o.a. M.
Haydn, Mozart, Schubert, Milhaud en
Briër. Gehoord op 28 februari in de Lok-
horstkerk.
LEIDEN - Vlak vóór het begin
van het concert werd er nog naar
stig met stoelen gesleept om ie
der die gekomen was een zit
plaats aan te bieden. En daar za
ten we dan; flink op elkaar ge
pakt, de voorste rij mensen leek
welhaast deel uit te maken van
het orkest. Overal gezichten uit
het Leidse muziekleven.
Vóór de pauze een flinke hoe
veelheid kerkelijke muziek voor
koor, solisten en orkest. Het 'Ky
rie' en 'Agnus Dei' uit de (over
zichtelijk gecomponeerde) Ur-
sula-mis van Mie haël Haydn, die
vorig jaar zijn Nederlandse pre
mière beleefde, werden benut
om wat op dreef te komen. Het
'Dixit et Magnificat' - KV 193 -
van Mozart was veel intenser van
melodie en klank en rijker van
opbouw. Voor de onderlinge
stemming van de verschillende
koorgroepen leverde dat wel eni
ge problemen op. Op een lieflijke
manier werd de Mis in G van
Schubert ingezet. Een werk
waarin orkest, koor en vooral so
listen als de sopraan Irene Maes-
sen zich van hun beste zijde lie
ten horen.
Het allermooiste had Briër be
waard voor na de pauze: de Sym-
phonie (voor vocaal kwartet, ho
bo en cello) van Darius Milhaud.
Meteen na de inzet bespeurde ik
enige schrik in de kerk bij deze
moderne samenklanken, maar
na een poosje kon het niet anders
of ieder raakte, onder de indruk
van het geconcentreerde vocale
en instrumentale spel. Na het
derde deel met zijn jazz-trekjes
barstte er tenminste applaus los.
Hiermee is weer aangetoond dat
'live'-concerten onmisbaar zijn.
Waar kun je anders kennis ma
ken met weinig uitgevoerde
composities die in elk geval
nooit op de plaat zijn versche-
Liederen van Brahms zijn inder
daad (zoals ook de program
matoelichting vermeldde) top
pers op kooruitvoeringen. Des
ondanks blijft het moeilijk om
bij a cappella-zqng op vaste toon
hoogte te blijven, zoals af en toe
duidelijk te horen was.
Met een monumentale uitvoe
ring van 'Sonate Facile' van
Briër uit 1985 werd dit feestelijk
jubileum-concert besloten.
MONICA SCHIKS.
1000 Stemmen in concert: Katwijks Chr.
Mannenkoor Jubilate, Chr. Residentie
Mannenkoor, Ritmeester-Veenzangers
Mannenkoor, Rijnlands Chr. Mannenkoor
Vox Humana, Rozenburgs mannenkoor,
Zoetermeers mannenkoor, o.l.v. Nan van
Groeningen, Aad van der Hoeven en San-
der van Marion. Gastsolisten: Louis van
Dijk, piano en The New London Chorale.
Gehoord in De Doelen in Rotterdam op za
terdag 27 februari. Herhaling dinsdag 1
ROTTERDAM De grote zaal
van De Doelen is gedempt ver
licht wanneer om vijf voor acht
de eerste koorleden het podium
betreden. Acht minuten later
staan de 1000 medewerkers op
gesteld op het podium en op de
balkons erachter en opzij. Het
idee van Nan van Groeningen,
dirigent van het Ritmeester-
Veenzangers Mannenkoor is
werkelijkheid geworden.
Wanneer de schijnwerpers op
lichten ontlokt de imposante
aanblik de nagenoeg volle zaal
een daverend applaus. Drie diri
genten hebben ieder twee koren
aangebracht om dit te verwezen
lijken. Men kan zich natuurlijk
afvragen of 1000 stemmen mooi
er zijn of meer muzikaal genot
geven dan 10, zeker is dat er een
imponerend geluid uit die 1000
kelen opstijgt. Er wordt met op
vallende discipline gezongen en
duidelijk is dat hier door de koor
leden en hun achterban een ge
weldig feest gevierd wordt, een
feest in de macht van het getal.
Nan van Groeningen, Sander
van Marion en Aad van der Hoe
ven wisselen elkaar af op het diri-
geergestoelte of aan het orgel en
hebben de schare volledig in de
hand. Op het programma, waar
van de onderdelen aan elkaar
werden gepraat door Sipke van
der Land, staan de bekende
nummers uit het mannenkoor-
repertoire, geestelijke liederen,
negro-spirituals en geliefde stuk
ken als het Wolgalied en Verdi's
Slavenkoor. Vooral dynamische
effecten worden als het ware uit
vergroot en krijgen een geweldi
ge uitwerking.
Louis van Dijk, die met de orga
nist vele koornummers bege
leidt, speelt als solo op de hem ei
gen onnavolgbare wijze een als
Blues aangekondigde improvi
satie, en hij zou Louis van Dijk
niet zijn als hij niet kans zag op
uiterst geraffineerde wijze een
simpel ingetogen middendeeltje
gebaseerd op een bekend the-
ma'tje in zijn improvisatie te ver
vlechten. Wat een vakman, denk
je dan, en wat een kwaliteit.
Afwezigheid van dit laatste doet
mij zwijgen over The New
London Chorale, voor velen in
de zaal wellicht dè attractie van
de avond. Ik prefereer mijn Han
del en Mozart met pruik en zij
den kousen. Het buitenland zag
niets in Tom Parkers bewerking
van Handels Messiah, in Neder
land begon zijn succes. Ik schaar
mij van harte bij de buitenlan
ders.
MIES ALBARDA
staat in haar werk centraal.
De opening van de tentoonstelling
werd zaterdagmiddag verricht
door drs. Han Mulder, directeur
voorlichting van het ministerie van
WVC en oud-hoofdredacteur van
het Leidsch Dagblad.
In zijn toespraak plaatste Mulder
enkele kanttekeningen bij de por
tretkunst in het algemeen, die hij
als 'buitenbeentje' in de schilder
kunst kwalificeerde. Mulder
schetste daarbij onder meer een
denkbeeldige galerij van portret
kunst door de eeuwen heen, waar
in koningen en de gegoede burgerij
oververtegenwoordigd zijn. In te
genstelling tot bijvoorbeeld afbeel
dingen van mythologische figuren
of slagveldtaferelen bieden por
tretten naar zijn zeggen "informa
tie, waarmee je eigenlijk weinig op
Mulder noemde Marike Bok een ta
lent dat te lang verborgen is geble-
Haar werkwijze typeerde hij als
"kritisch observeren van het mo
del".
De tentoonstelling brengt een klei
ne dertig portretten. Het meeste
werk is van recente datum, er zijn
zlefs een aantal portretten uit 1988
bij. De geportretteerden zijn vrij
wel allen met hoofd en romp afge
beeld tegen een kleurige achter
grond zonder verdere entourage.
Namen van de geportretteerden
zijn niet vermeld; het gaat om jon
ge mensen die zonder uitzondering
als tijdgenoten moeiteloos herken
baar zijn.
