'Land naar volledige
democratie leiden'
Horeca moet werken aan beter imago
Reportage
Nieuwe president Zuidkorea Roh Tae Woo:
Ombudsbureau CDA
wil weg banen in
woud van procedures
Litouwse priester in werkkamp op Russische televisie
PAGINA 2
DONDERDAG 25 FEBRUARI 1988
DEN HAAG - De toekomstver
wachtingen voor de bedrijfstak ho
reca zijn uitstekend. De EG ver
wacht dat de toeristische sector in
de jaren 90 de grootste bedrijfstak
van Europa zal zijn. Toch zitten de
restaurants en cafés in de proble
men. Het personeelsverloop in de
horeca is groot. Jaarlijks verlaat 14
procent van de werknemers de be
drijfstak. Belangrijkste oorzaak is
de slechte betaling, zo blijkt een
door werkgevers en werknemers
gezamenlijk gehouden onderzoek.
door
Runa Hellinga
Het lage salaris is voor 42 procent
van de werknemers reden om de
horeca te verlaten. "Er wordt vaak
geklaagd over de personeelskos
ten. Maar we moeten niet vergeten
dat mensen de belangrijkste factor
in onze bedrijfstak zijn", consta
teert voorzitter G. van der Veen
van het Nederlanse Verbond van
Werkgevers Horecaf.
Personeel is duur, bevestigt Van
der Veen. Van iedere gulden omzet
gaat 25 tot 45 procent op aan sala
rissen. Toch vindt de werkgevers
voorzitter, daarin uiteraard ge
steund door de werknemersorgani
saties, dat dit kosten zijn waar ei
genlijk niet op beknibbeld mag
worden. Van automatisering van
de service, in de jaren zeventig een
groot item, is volgens hem inmid
dels alom erkend dat het geen soe
laas biedt.
Zelfservice trekt geen klanten.
En dat betekent dat de sector een
zware verantwoordelijkheid heeft
om een goed personeelsbestand op
te bouwen en te behouden. Dat
laatste is op dit moment het grote
probleem. Met een gemiddeld per
soneelsverloop van 21 procent
staat de horeca op een slechte vijf
de plaats als het gaat om bedrijfs
takken met een hoog aantal perso
neels wij zigin gen
Alleen in de bouw, de detailhan
del, de groothandel en de zakelijke
dienstverlening verwisselen de
werknemers nog vaker van baan.
Het totale verloop in het totale be
drijfsleven ligt aanzienlijk lager: 8
procent.
Opleidingen
Daar komt bij dat een groot deel
van de horecawerknemers een
nieuwe baan buiten de bedrijfstak
kiest. Vooral als het om geschoold
personeel gaat, betekent dat voor
de bedrijven en de bedrijfstak een
grote verliespost. Het geld dat in de
(dure) opleidingen is geïnvesteerd,
gaat op die manier ook verloren.
Voor de toekomst voorziet de be
drijfstak nog meer problemen. Als
de EG-voorspellingen over de
groei van de bedrijfstak uitkomen,
zal de behoefte aan werknemers al
leen maar groter worden en dat bij
een toenemende vergrijzing en een
daling van het aantal jongere werk-
Een extra probleem is dat de ho
reca als bedrijfstak niet zo goed
staat aangeschreven. Uit een on
derzoek onder schooldecanen
blijkt dat tweederde de sector niet
aantrekkelijk vindt en hem ook
niet zal aanraden aan leerlingen die
om een beroepsadvies komen vra
gen. De horeca zal volgens Van der
Veen in de komende jaren dan ook
de nodige inspanningen moeten
doen om jong en kwalitatief goed
personeel aan te trekken.
Werkgevers en werknemers heb
ben het probleem al een tijd gele
den onderkend. Daarom werd
ruim een jaar geleden gestart met
een onderzoek naar de oorzaken
van het grote personeelsverloop en
daarom werd begin deze week een
beleidsplatform opgericht, waarin
de sociale partners uit de horeca
gezamenlijk de problemen gaan
aanpakken.
Autoritair
Uit het onderzoek onder 1.000
horecabedrijven, 1.000 werkne
mers en 1.000 ex-werknemers
blijkt dat de verwachte oorzaken
van het grote verloop, de onregel
matige werktijden en het vele
avond- en weekendwerk, door de
werknemers niet als belangrijkste
bezwaar worden gezien. Dat is iets,
dat nu eenmaal bij het café- en res
taurantwezen hoort. Waar men wel
veel moeite mee heeft is niet alleen
de lage beloning, maar ook met de
vaak autoritaire stijl van leidingge
ven in veel bedrijven.
De horeca kan alleen een aan
trekkelijke bedrijfstak worden als
de werkgevers zich bewust worden
van hun verantwoordelijkheid. Op
dit moment ontduikt een groot
aantal bedrijven nog steeds de cao.
Binnenkort start een publiciteits
campagne, er komen symposia, re
gionale werkgroepen en individue
le begeleiding van werkgevers, die
op die manier overtuigd moeten
worden dat het best mogelijk is je
personeel in dienst te houden, als
je maar arbeidsvoorwaarden biedt
die het voor de werknemers ook
aantrekkelijk maken om in de ho
reca te werken.
Looneisen
Het gezamenlijke onderzoek legt
natuurlijk ook een claim op cao-on
derhandelingen, in het bijzonder
bij salarissen. Volgens Paul
Abraas, voorzitter van de Horeca-
bond FNV, is er zeker ruimte voor
loonsverhogingen. Hij noemt het
opvallend dat 49 procent van de ho-
reca-ondernemingen nu al meer
dan de in de cao afgesproken mini
mumsalarissen betalen. Hier
breekt de eensgezindheid tussen
werkgevers en werknemers echter.
Van der Veen houdt looneisen ech
ter voorzichtig af: "Je moet natuur
lijk oppassen dat er geen bedrijven
failliet gaan".
De 56-jarige Roh Tae Woo, de zesde president van Zuidkorea, had eigenlijk arts willen
worden. Maar de Koreaanse oorlog in 1950 verstoorde zijn droom. Als 18-jarige student
nam hij als vrijwilliger dienst in het leger. Een jaar later ging hij naar de militaire academie
in Taegu. Tot de klasgenoten van de toekomstige generaal behoorde Chun Doo Hwan, zijn
latere beschermheer. Toen generaal Chun Doo Hwan in december 1979 naar de macht
greep, verplaatste generaal Roh zijn troepen van de grens met Noordkorea naar Seoel om
Chuns coup te steunen.
Hij werd daar ruimschoots voor beloond. Twee jaar later werd hij bevorderd tot luite
nant-generaal, vervolgens tot hoofd van de Nationale Veiligheidsdienst, minister van bin
nenlandse zaken en uiteindelijk tot leider van de de regerende Herenigde Democratische
Partij, waarmee hij de logische opvolger werd van president Chun Doo Hwan.
DEN HAAG - "Iemand had een
probleem en legde dat voor aan een
ministerie. Weet je wat het ant
woord was? Mevrouw, zo schreef
het ministerie, over twee en een
half jaar kunt u van ons een ant
woord verwachten. Dan vraag je
toch. Twee maanden later kreeg
die mevrouw antwoord, nadat ik
aan de bel had getrokken". Wille-
mien Vroegindeweij (42) bemant
nu een jaar het CDA Ombudsbu
reau in het gebouw van de Tweede
Kamer.
door
Cees Keizer
Ze is bezig met het eerste .jaarver
slag. Vol trots vertelt ze: "Het eer
ste jaar (1982) had de ombudsman
van de gemeente Den Haag nog
geen 100 problemen ontvangen; de
ombudsman van de gemeente Rot
terdam kreeg in 1985 ruim 270 za
ken op het bureau. Het CDA Om
budsbureau heeft in de eerste ne
gen maanden van haar bestaan 360
problemen te verwerken gekre
gen".
Willemien Vroegindeweij kwam
zo'n 20 jaar geleden als secretares
se in dienst van de toenmalige An
ti-Revolutionaire Partij in de Twee
de Kamer. Jarenlang heeft ze ge
werkt als secretaresse van de frac
tievoorzitters. Tot ze werd ge
vraagd het ombudsbureau op po
ten te zetten, was ze nog secretares
se van CD A-fractievoorzitter De
Vries.
Van de 360 problemen die vorig
jaar binnenkwamen, waren er 60
die gemeente- of provinciebestu
ren betroffen. Voor de oplossing
daarvan wordt contact gelegd met
de CD A-fractievoorzitters in de ge
meenteraden of de provinciale sta
ten. Of er wordt een CDA-wethou-
der of gedeputeerde ingeschakeld.
Iedereen mag haar benaderen
met problemen die men heeft met
wat voor overheid dan ook. Het is
beslist niet belangrijk of iemand
die met een probleem aankomt,
hetzij telefonisch of schriftelijk, lid
is van het CDA.
"Om de problemen met de lagere
overheden snel en efficiënt op te
lossen proberen we een heel net
werk van contacten met plaatselij
ke en regionale CD A-bestuurders
te krijgen. Soms werkt zo'n contact
zo goed dat er een wisselwerking
ontstaat". Zo werd een wethouder
werd gevraagd een bejaarde man
in zijn gemeente een bezoekje te
brengen omdat hij problemen had
met de belastingen. Na het bezoek
meldde de wethouder dat hij een
probleem had ontdekt bij diverse
belastinginspecties. "Zoiets wordt
door mij dan gemeld aan het frac
tielid die zich met belastingzaken
bezighoudt. Na een maand vraag ik
dan automatisch wat hij eraan
heeft kunnen doen".
Procedures
Vrijwel alle problemen draaien
om procedures. Mensen weten de
weg niet en raken verstrikt in aller
lei regels en regeltjes. In die geval
len wordt direct contact opgeno
men met een ministerie of een ka
merlid. "Gelukkig zijn de verhou
dingen met alle ministeries bijzon
der goed, zodat inderdaad binnen
de kortst mogelijke tijd gevolg
wordt gegeven aan het verzoek
aandacht te geven aan een bepaald
pïobleem".
Het CDA-Ombudsbureau fun
geert als een antenne voor de CDA-
fractie. Worden bepaalde proble
men voorgelegd, dan zullen de
fractiespecialisten hiermee wor
den geconfronteerd. Het kan dan
tot gevolg hebben dat een voorstel
tot wijziging van een wet wordt in
gediend. In ieder geval wordt het
probleem dan besproken tussen de
betrokken kamerleden en minister
of staatssecretaris.
Het afgelopen jaar heeft Wille
mien Vroegindeweij veel klachten
verwerkt over de studiefinancie
ring. "Het waren niet zo maar pro
blemen van het niet bereikbaar zijn
van bijvoorbeeld het bureau in
Groningen waar men de studiefi
nanciering afwerkt. Er zaten heel
schrijnende gevallen bij. Ik weet
inmiddels dat een student, die een
brief heeft geschreven naar Gro
ningen, nooit antwoord zal krijgen.
De zogenaamde witte post wordt
daar niet afgewerkt. De student
moet zijn probleem op een formu
lier invullen dat op scholen en
postkantoren verkrijgbaar is en dat
naar Groningen sturen".
Vroegindeweij zegt dat het be
slist niet de bedoeling is dat via het
CDA Ombudsbureau voorlichting
wordt gegeven over de door het
CDA ingenomen politieke stelling.
"Daarvoor hebben we onze eigen
voorlichtingsafdeling. We beper
ken ons alleen tot de procedures,
het ombudsbureau doet niet aar
politiek".
Willemien Vroegindeweij: mensen raken vaak verstrikt in procedures.
(foto GPD)
SEOUL Toen Roh Tae Woo tot
leider van de regerende Herenigde
Democratische Partij werd be
noemd, leidde dat tot bloedige de
monstraties in de straten van Se
oul. Zijn benoeming werd gezien
als het nieuwste middel van presi
dent Chun om zijn militaire dicta
tuur te prolongeren. Toch vormde
deze benoeming ook de inleiding
tot de door het volk gewenste de
mocratische hervormingen.
door
Bob Mantiri
President Chun boog voor de ei
sen van de oppositieleiders Kim
Dae Jung en Kim Young Sam. Zij
waren voor vrije en directe presi
dentsverkiezingen en voor ver
gaande politieke democratisering.
Het was echter niet Chun die de de
mocratische hervormingen be
kendmaakte, maar Roh Tae Woo.
In een dramatische televisietoe
spraak op 29 juni kondigde de ex-
generaal aan dat hij alle eisen van
de oppositie zou inwilligen.
Het was een politieke meesterzet
van Roh. Door zichzelf op de voor
grond te plaatsen, leidde hij de aan
dacht af van de veel bekritiseerde
president Chun Doo Hwan, wiens
onmiddellijk aftreden werd geëist
door het volk. En door in te gaan op
alle eisen en die zelfs in zijn verkie
zingsprogramma op te nemen, ont
nam hij de oppositie het initatief.
De beloftes van Kim Dae Jung en
Kim Young Sam aan de kiezers wa
ren hetzelfde als die van de presi
dentskandidaat van de regerende
partij.
Beloften
Roh beloofde in zijn 'juni- verkla
ring' dat hij - eenmaal president -
een eind zou maken aan de bevoor
rechte positie van de militairen. Te
vens zou hij de mvloed van de
machtige veiligheidsdiensten be
knotten en een onderzoek in stel
len naar de corrupte praktijken van
voorgaande regeringen. Boven
dien zouden alle hoge functionaris
sen in zijn regering hun inkomen
openbaar moeten maken.
Kort na zijn verkiezingszege ver
klaarde Roh al deze beloften ge
stand te zullen doen en dat het volk
in een referendum zelf mag beoor
delen of hij zich aan zijn woord
heeft gehouden. Als de uitslag ne
gatief is, zei hij, treed ik af. Een pre-
ciese datum voor een volksstem
ming noemde hij echter niet en
sceptici voorspellen al dat het geen
volkstemming zal worden, maar
een stemming in het parlement
waarin de regerende partij de
meerderheid zal hebben.
Overigens wist Roh de verkiezin
gen van 18 december op het nip
pertje te winnen. Hij kreeg slechts
36,2 procent van de stemmen en
dankte zijn zege aan het feit dat de
oppositie het niet eens kon worden
over een gezamenlijke kandidaat.
Kim Young Sam van de Herenigde
Democratische Partij kreeg 27,2
procent en Kim Dae Jung van de
Partij voor Vrede en Democratie
26,4 procent.
Beide oppositieleiders, die tij
dens de campagne miljoenen men
sen op de been brachten, beschul
digden Roh ervan de de verkiezin
gen te hebben gemanipuleerd.
Maar de regerende partij van Roh
ontkende de beschuldigingen en
sprak over 'vrije en schone verkie
zingen'. Een onderzoek door een
onpartijdige parlementaire com
missie wees de regerende partij af.
Dorpsjongen
Tijdens zijn campagne presenteer
de Roh zichzelf als een arme dorps
jongen die met hard werken de
kost verdiende voor zijn bejaarde
moeder, vrouw, dochter en zoon.
Zijn campagneleiders verspreid
den verkiezingsaffiches waarop
Roh werd afgebeeld als een politi
cus met de oren van een olifant. Zo
werd geaccentueerd dat hij goed
naar het volk zou luisteren. Eén
van de eerste memo's die hij liet
uitgaan als beoogd president, was
dat hij niet met 'zijne excellentie'
wilde worden aangesproken. Ook
foto's van hem aan de muren van
officiële gebouwen zijn taboe en
voor zijn installatie heeft hij taxi-
chauffers, studenten, priesters en
monniken uitgenodigd.
In een poging zijn nieuwe rege
ring een democratisch imago te ge
ven, benoemde Roh een onafhan
kelijke professor tot premier. Maar
eenderde van de 24 ministers in
Rohs nieuwe kabinet is aangeble
ven en aan de invloed van de mili
tairen is niets veranderd.
Verder probeert Roh afstand te
nemen van Chuns autoritaire be
wind door de installatie van de
Commissie voor Democratisering
Roh Tae Woo: van generaal tot politicus. <foto ap>
en Nationale Verzoening, waarin
vijftig gerespecteerde burgers zit
ten. Het is echter de vraag of Roh
de aanbevelingen van de commis
sie ten aanzien van mensenrech
ten, machtsmisbruik en geweldda
dig politieoptreden, serieus zal ne-
De vraag is ook of de oppositie de
nieuwe president de ruimte zal ge
ven om, zijn in juni beloofde demo
cratische hervormingen, te verwe
zenlijken. De eerstvolgende
krachtmeting met de oppositie
vindt in april plaats tijdens de ver
kiezingen voor een nieuw parle
ment. Het lijkt er op dat Kim Dae
Jung en Kim Young Sam hun ruzie
hebben bijgelegd. Beiden kondig
den deze week aan dat zij een vere
nigd front zullen vormen voor de
komende verkiezingen en niet in
dezelfde historische fout willen
vervallen die hen de zo felbegeerde
zege heeft gekost.
Wat er ook van de verkiezingen
mag worden gezegd, een feit is dat
Roh niet via een militaire staats
greep aan de macht is gekomen
maar via een democratisch proces.
Het is in ieder geval voor het eerst
in de veertigjarige geschiedenis
van het land dat de overdracht van
de macht vreedzaam verloopt.
Dr. Lee Han Bin, een onafhanke
lijk politicus en lid van de demo-
cratiseringscommissie, meent dat
zijn land op weg is naar de volledi
ge democratie. De Zuidkoreanen
staan voor een nieuw tijdperk
waarin jongere leiders tussen de
veertig en vijftig jaar, via de alge
mene verkiezingen, naar voren ko
men, zegt hij. Eén ding is volgens
hem de laatste maanden ook heel
duidelijk geworden: de midden
klasse is bezig de Zuidkoreaanse
samenleving van binnenuit te ver
anderen en zij zal er op toezien dat
dit proces niet wordt verstoord.
Een nieuw staaltje glasnost.
Deze week was op de Russi
sche televisie een programma te
zien over de gevangen zittende
rooms-katholieke priester Alf-
onsas Svarinskas, opgenomen in
een werkkamp. Hij is een van de
leiders van een religieuze bewe
ging voor burgerrechten in Li
touwen. Zowel het feit dat dit
programma is gemaakt het be
vatte ook een gesprek met
Svarinskas als de vormgeving
ervan werd door objectief oorde
lende waarnemers als 'sensatio
neel' omschreven.
In kerkelijke kringen be
schouwt men de uitzending als
een poging van de autoriteiten
om de spanningen met het voor
namelijk rooms-katholieke Li
touwen iets te verminderen en
uitzicht te bieden op een betere
verhouding tussen staat en kerk
in deze republiek.
Svarinskas zit in een werk
kamp in de Oeral een straf van
tien jaar uit wegens 'anti-Sovjet
agitatie'. Hij zou in eerste instan
tie een verzoek om een interview
met de Russische staatstelevisie
hebben afgeslagen. Het kwam
uiteindelijk toch tot een gesprek,
waarbij de verslaggever hem
vróeg naar zijn reactie op 'uitno
digingen uit het Westen'. De
priester (in gevangeniskleding)
ontkende ooit zulke uitnodigin
gen te hebben ontvangen.
Het feit dat de tv-journalist zijn
vraag herhaalde zou er, volgens
kerkelijke waarnemers, op dui
den dat de autoriteiten van plan
zijn, Svarinskas te laten emigre
ren. Hij zou toestemming krijgen
naar Litouwen terug te keren om
een handje aarde als herinnering
te kunnen meenemen voordat hij
emigreert.
Het programma was duidelijk
minder vijandig over 'anti-Sov-
jet-agitatoren' dan eerdere uit
zendingen. Er werden weliswaar
kritische opmerkingen over de
priester gemaakt, maar men liet
ook gelovigen uit zijn vroegere
parochie aan het woord die zich
heel positief over hem uitlieten.
Ook werden petities van Litouw
se rooms-katholieken getoond
waarin veroordeling van pries
ters wordt afgekeurd en wordt
aangedrongen op hun vrijlating.
Op bijna neutrale wijze d,us
zonder de gebruikelijke pole
miek passeerden exemplaren
van het tijdschrift 'Kroniek van
de Litouwse Katholieke Kerk' de
revue. Zonder commentaar was
een foto te zien van het comité tot
verdediging van de rechten van
gelovigen, waarvan Svarinskas
lid is.
Kritiek ontlokte wel een ooit
door Svarinskas georganiseerde
collecte voor de slachtoffers van
een brand. De priester had daar
mee namelijk de indruk gewekt
dat de staat niet de noodzakelij
ke hulp had kunnen bieden.
Defensiebelasting
Meer dan 100 priesters en re
ligieuzen in Italië hebben het Va-
ticaan gevraagd, de weigering tot
betaling van 'defensiebelasting'
goed te keuren. De geestelijken,
die op gewetensgronden deze be
lasting niet betalen, richtten hun
verzoek tot kardinaal Joseph
Ratzinger, hoofd van de congre
gatie voor de geloofsleer, en kar
dinaal Ugo Poletti, voorzitter van
de Italiaanse bisschoppenconfe
rentie.
De geestelijken beroepen zich
op de paus, die er herhaaldelijk
voor heeft gepleit het geld dat
aan bewapening wordt uitgege
ven aan ontwikkelingshulp ten
goede te laten komen. "Het ak
koord tussen de Verenigde Sta
ten en de Sovjetunie over de ra
ketten voer de middellange af
stand brengt geen wezenlijke
verandering in de angstwekken
de situatie. Daarop moeten chris
tenen met concrete gebaren rea
geren".
De congregatie voor de ge
loofsleer zal binnen afzienbare
tijd met een standpunt over deze
kwestie komen. Kardinaal Rat
zinger heeft de Italiaanse bis
schoppen geadviseerd, voorlo
pig geen steun te geven aan men
sen die op grond van gewetens
bezwaren weigeren via de belas
tingen mee te betalen aan defen-
Kinderen. Christelijke echt
paren moeten zoveel mogelijk
kinderen ter wereld brengen.
Echtparen die zich beperken tot
een of twee kinderen, zijn egoïs
tisch. Gewoonlijk zijn er geen
geldige redenen om het aantal
kinderen te beperken.
Het hoofd van de behoudende
rooms-katholieke organisatie
'Opus Dei', monseigneur Alvato
del Portillo, zei dat in een toe
spraak tot zo'n 4000 merendeels
jonge mensen in Chicago. Hij
was daar ter gelegenheid van het
feit dat 58 jaar geleden in Chi
cago de eerste vrouwenafdeling
van 'Opus Dei' in de Verenigde
Staten werd opgericht.
'Opus Dei' aan het eind van
de jaren 20 in Spanje opgericht -
telt in totaal ongeveer 75.000 le
den. De paus verhief de organisa
tie in 1982 tot 'persoonlijke prela-
tuur', wat betekent dat ze aan het
toezicht van de plaatselijke bis
schoppen is onttrokken en alleen
aan de paus verantwoording
schuldig is.
Portillo zei, dat kinderen 'altijd
een zegen' zijn "omdat zij men
sen opofferingsgezind maken".
Hij waarschuwde dat veel pries
teropleidingen gesloten moeten
worden als rooms-katholieke
echtparen gemiddeld niet meer
dan twee kinderen krijgen.
Vrouwen
Van 5 maart tot en met 15 mei
is in het rijksmuseum 'Het Cat-
harijneconvent' in Utrecht
(Nieuwegracht 63) de tentoon
stelling 'Helse en hemelse vrou
wen' te zien. Deze historische
tentoonstellingm geeft een beeld
van de vrouw in de christelijke
cultuur. Ze toont aan, dat bepaal
de vooroordelen ten aanzien van
de vrouw een lange geschiedenis
hebben.
De tentoonstelling omvat
schilderijen, beelden, prenten en
gebruiksvoorwerpen uit de pe
riode 1400 tot 1600. Ze is een on
derdeel van een educatief pro-
jekt, georganiseerd in samen
werking met het Landelijk On
dersteuningsinstituut Kunstzin
nige Vorming en de Stichting
Werkplaats Wetenschap en
Maatschappij.
De openingstijden zijn: dins
dag tot en met vrijdag van 10 tot 5
uur en zaterdag, zondag en op
feestdagen van 11 tot 5 uur.
Maandag gesloten, tweede paas
dag open.
Zendingsweek. De her
vormde en gereformeerde 'voor-
jaarszendingsweek' is dit jaar
van 28 februari tot 6 maart. De
plaatselijke gemeenten is ge
vraagd, deze week te gebruiken
als 'een moment van bezinning
op het wezen en werken van de
zending'. Hat plaatselijk kader
heeft hiervoor lees- en studiema
teriaal ontvangen.
De zendingsweek wordt afge
sloten met een collecte. Uit de
hervormde gemeenten verwacht
het Zendingsbureau Oegstgeest
dit jaar in totaal f. 11.350.000.
Wereldgebedsdag. De jaar
lijkse Wereldgebedsdag is dit
jaar op vrijdag 4 maart. Vrouwen
uit Brazilië hebben deze keer de
liturgie samengesteld.
74
den. Hij was voorzitter van de
vereniging 'Het Zoeklicht' (op
richter Johannes de Heer).
Eerst is ds. Harkema predikant
geweest van een evangelische
gemeente in Heerde en daarna
van de baptistengemeenten in
Almelo, Den Haag en Musselka-
naal. Overal hield hij zich inten
sief bezig met evangelisatiewerk.
In de Unie van Baptistenge
meenten vervulde hij vele func
ties.
Zaterdag om kwart over 10 is
er een gedachtenisdienst in de
hervormde kerk aan het Dorps
plein in Doorn. De begrafenis is
om kwart voor 12 op de begraaf
plaats aan de Oude Arnhemse
Bovenweg in Doorn.
Beroepen. Hervormde Kerk:
beroepen te Renkum W. de
Graaff Dordrecht, te Spannum-
Kubaard (Fr.) S. Ypma Oosthem-
Abbega/Folsgare (Fr.); bedankt
voor Harderwijk C. J. van der
Plas Zwijndrecht, voor Wissen-
kerke (Z.) kandidaat mevrouw C.
den Boon.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen de benoeming tot gees
telijk verzorger in het verpleeg
huis 'Nieuw Lindenoord' te Wol-
vega mevr. drs. S. Bouma Kam
pen.
Gereformeerde Gemeenten:
beroepen te Stolwijk A. Bac Bo
degraven.
