LEIDSCH
DAGBLAD
Spanning Zuidafrika stijgt
pi
■np
MOGEN WIJ U
OP DE HOOGTE
HOUDEN?
4 gratis
'Stress-meter' getest
in Leidse bedrijven
Ruding wil lagere studiebeurs
na 250 miljoen hogere uitgave
Rechter uit klachten over
jonge, onervaren advocaten
Af deklaag onder Amsterdamse
woonwijk blijkt verontreinigd
Regering legt 17 anti-apartheidsorganisaties aan banden
Overname Audet slaagt
Fransen sturen
Brunswijk-leden
weg van eiland
GOUD VOOR YVONNE VAN GENNIP
Taart in duigen
Nederlagen voor Bush
Sfu
^5
[Boe het samen met Gamma.
r.
BON
.J
U HAD T KUNNEN LEZEN IN DE KRANT
VOOR UW EIGEN STUK VAN NEDERLAND
WOENSDAG 24 FEBRUARI 1988
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 38557
ROTTERDAM (ANP) - De
rechtbank in Rotterdam over
legt met de advocatuur over
een manier om jonge, onerva
ren advocaten bij te scholen. De
Rotterdamse rechtbankpresi
dent mr. F. J. M. Nivard krijgt
soms klachten van vice-presi-
denten van strafkamers dat te
jonge advocaten te ingewikkel
de zaken behandelen. Mr. Ni
vard, die per 1 maart met pen
sioen gaat, zegt dit in een ge
sprek met het ANP.
"Het komt voor dat advoca
ten door hun onervarenheid al
leen pleiten voor een lagere
straf en belangrijke juridische
argumenten die in het voordeel
van hun cliënt kunnen werken,
niet benutten. Het is in het be
lang van een verdachte dat zijn
advocaat hem goed verdedigt.
Voor heel veel mensen is een
straf van veertien dagen net zo
erg als een van veertien jaar",
aldus Nivard.
Bij de advocatuur is volgens
Nivard alle begrip voor het
standpunt van de rechtbank.
En over het algemeen vindt de
scheidende rechtbankpresi
dent de kwaliteit van de advo
catuur uitstekend. Maar, zo
voegt hij eraan toe: "Dat geldt
zowel voor rechters als advoca
ten, het zijn niet allen pikeurs".
(Zie verder pagina 3)
AMSTERDAM (GPD) - Een deel
van de Amsterdamse woonwijk
Banne Buiksloot Noord blijkt ern
stig verontreinigd. Een onderzoek
naar de samenstelling van een uit
kleikorrels bestaande afdeklaag
onder de woningen heeft aange
toond dat deze voor het merendeel
bestaan uit vliegas. De als 'milieu
vriendelijk' omschreven korrels
bevatten grote hoeveelheden zwa
vel en arseen. Ook het lood- en
zinkgehalte is veel te hoog, aldus
het Grondlaboratorium van de
Vrije Universiteit na een onder
zoek in samenwerking met de Che
miewinkel van de VU te Amster
dam.
De universiteit maakt vanmor
gen de uitslag bekend van het on
derzoek dat vorig jaar oktober be
gon op verzoek van de bewoners
commissie van 215 woningen van
woningbouwcorporatie Patrimoni
um. De woningen maken deel uit
van de wijk Banne Buiksloot
Noord, waar in 1978 2800 woningen
gereed kwamen.
Wegens grote vocht- en stank
overlast besloot de gemeente in
1984 onder de woningen Argex-
kleikorrels te strooien. Al snel ont
stonden bij de bewoners klachten
over hoesten en prikkelingen aan
de slijmvliezen, ogen en luchtwe
gen. Ook kwamen er klachten over
eczeem, vermoeidheid en hoofd
pijn.
(Zie verder pagina 13)
5 UW CABA&A
DEN HAAG - Enige uit Canada afkomstige Innu-indianen hebben vanmorgen met tientallen Nederlandse sym-
j pathisanten voor de Canadese ambassade in Den Haag gedemonstreerd. De actie was bedoeld tegen de extreem
laag vliegende straaljagers van Navo-landen, die in Labrador oefenen, het woongebied van de Innu-indianen.
Volgende week zal de Tweede Kamer spreken over het verdrag dat Nederland de mogelijkheid geeft de komende
tien jaar daar ook laagvliegoefeningen te houden. (foto anp>
TNO werkt aan prototype
ADVERTENTIE
LEIDEN In het laboratorium
van het Nederlands Instituut voor
Praeventieve Gezondheidszorg
van TNO in Leiden wordt gewerkt
aan een apparaat om de gevolgen
van stress te meten. Het feit dat dit
apparaat metingen na werktijd
doet, onderscheidt het van andere
apparatuur, die de belasting tij
dens het werk meet.
"Het is de bedoeling dat de ge
volgen van zwaar geestelijke in
spanningen op de lange duur wor
den gemeten. We kunnen dan zien
hoe lang mensen nodig hebben om
na die inspanningen te herstellen",
zegt dr. C.L.Ekkers, onderdirec
teur van het instituut. Ekkers
denkt dat het nog enkele jaren kan
duren voor het apparaat gereed is.
Volgend jaar hoopt TNO het proto
type klaar te hebben, zodat het bij
verschillende bedrijven kan wor
den uitgetest.
Gebleken is dat een kwart van
het ziekteverzuim bij werknemers
te maken heeft met psychische
overbelasting tijdens het werk. Op
de lange duur maakt deze stress
het moeilijk voor mensen om goed
te functioneren.
Het apparaat dat de stressgevol
gen meet, is in principe in allerlei
bedrijfstakken nuttig. Ekkers
noemt in het bijzonder bedrijfstak
ken als buschauffeurs en beroepen
waarbij de werknemer hele dagen
achter een beeldscherm zit. "Zij
moeten voortdurend grote, eenzij
dige geestelijke inspanningen leve
ren, als ze verslappen kunnen er
ongelukken gebeuren".
Ekkers: "Bedrijven kunnen als
ze moeilijkheden signaleren door
ons onderzoek laten doen. Wij
doen dat op de bedrijven die even
tueel zelf een meetapparaat heb
ben staan, na werktijd. Aan de
hand van de resultaten kunnen we
hen dan bijvoordeeld een norm
aanbevelen voor wenselijke werk
en rusttijden of een andere werkin
deling die minder van de werkne
mer eist".
Volgend jaar zal de apparatuur
dus experimenteel in bedrijven
worden gebruikt. TNO heeft aan
verschillende Leidse bedrijven
toestemming gevraagd om het pro
totype te testen. Dit gebeurt ano
niem.
AMSTERDAM (ANP) - Het Haar
lemse uitgeversconcern VNU
heeft, nadat het zijn bod op de aan
delen had verhoogd, - tweederde
van de Nijmeegse uitgeverij Audet
in handen. VNU en Audet hebben
dat vanmiddag bekendgemaakt.
Onder de tweederde van de aan
gemelde aandelen zitten ook die
van de groep aandeelhouders rond
Kans op sneeuw
Half tot zwaar bewolkt en af en toe
wat sneeuw. Minimumtemperatuur
rond het vriespunt, middagtcmpcra-
tuur ongeveer 3 graden. Matige, aan de
kust af en toe krachtige wind uit noor
delijke richtingen.
De vooruitzichten voor vrijdag tot
en met maandag: Vrijdag een enkele
sneeuwbui. Tijdens het weekeinde
overwegend droog.1 Geleidelijk wat
hogere middagtemperatuur maar 's
nachts plaatselijk lichte vorst.
Donderdag 25 februari
zon op: 07.36 uur, zon onder: 18.11 uur;
maan op: 11.17 uur, maan onder: 04.56
Waterstanden te Katwijk
hoog water: 08.49 en 21.34 uur: laag
water: 04.22 en 16.'49 uur.
AUTO'S AF TE HALEN IN
OEGSTGEEST, LEIDERDORP. VOORSCHOTEN.
KATWIJK. ALPHEN A/D RIJN. LISSE. HILLEGOM
CAYENNE (AP) - Een tiental leden
van het Surinaamse Junglecom
mando van Ronnie Brunswijk is
door de autoriteiten van het nabu
rige Frans Guyana verdreven van
een naamloos eilandje in de Maro-
wijne-rivier aan de grens met Suri
name. De gouverneur van het
Franse gebiedsdeel, Dewatre,
stuurde het afgelopen weekeinde
een politie-eenheid van dertig man
naar het eilandje. Toen de eenheid
daar aankwam bleken de leden van
het Junglecommando al te zijn ver
dwenen. Het is niet bekend aan
het Nieuwsblad van het Noorden welke zijde van de grens zij hun
(Hazewinkel Holding), waarbij De toevlucht hebben gezocht.
Gooi- en Eemlander, die 6 procent
van Audet in handen had, en een
aantal particulieren zich hadden
aangesloten.
De groep heeft haar aandelen
aangeboden nadat het contante
deel van het bod was verhoogd met
50 gulden. VNU betaalt nu behalve
tweeëneenhalf aandeel VNU geen
100, maar 150 gulden contant. Dit
geldt voor alle aandelen die zijn
aangeboden.
Nu VNU meer dan 50 procent
van de (certificaten van) aandelen
Audet krijgt, zal de Haarlemse uit-
Dewatre gaf opdracht tot het ver
trek van de rebellen kort voordat
het Franse bestuur in Cayenne een
ontmoeting zou hebben met een
Surinaamse regeringsdelegatie
over de terugkeer van ruim negen
duizend Surinaamse vluchtelin
gen, die medio 1986 wegtrokken
wegens de strijd tussen leger en de
rebellen van Brunswijk. Volgens
een bron in Cayenne zal het eerste
gesprek met de Surinaamse dele
gatie mogelijk morgen al plaats
hebben.
President Shankar beschouwt
het vluchtelingenprobleem als één
gever zijn bod op de Nijmeegse van zijn belangrijkste taken. De
krantenuitgeverij gestand doen.
Mede als gevolg van een aanbie
ding van een onbekende belegger
werd er de laatste week ernstig aan
getwijfeld of VNU erin zou slagen
de zeggenschap over Audet te ver
werven.
De handel in aandelen Audet op
de effectenbeurs was sinds gister
middag stilgelegd, nadat de koers
door de levendige handel tot een
topniveau van 295 gulden was op
gelopen.
vluchtelingen willen pas terugke
ren, wanneer militairen die bij hun
optreden tegen het Junglecom
mando in de oostelijke verzetsre-
gio tegenover de plaatselijke bevol
king over de schreef zijn gegaan,
worden berecht. Het Franse be
stuur van het gebiedsdeel wil de
vluchtelingen weg hebben, omdat
de kosten van hun levensonder
houd, die maandelijks circa 1,3 mil
joen gulden zouden bedragen, niet
meer kunnen worden opgebracht.
JOHANNESBURG (GPD)
De Zuidafrikaanse rege
ring heeft vanochtend 17
anti-apartheidsorganisaties
een verbod opgelegd om
nog langer als politieke
groepering te functioneren.
Tot de 17 organisaties beho
ren het UDF (Verenigd De
mocratisch Front) met meer
dan 2 miljoen aangesloten
leden, het ondersteunings
comité voor ouders van po
litieke gevangenen en het
comité dat ijvert voor de
vrijlating van Nelson Man
dela en andere politieke ge
vangenen.
Ook de grootste vakbondsfederatie
in Zuidafrika, Cosatu, is door de
nieuwe bepalingen op grond van
de interne veiligheidswetten ver
der aan banden gelegd. Cosatu
mag zich nog wel op vakbondsge-
bied blijven manifesteren, maar
kan zich niet langer meer bezig
houden met politieke activiteiten.
Overigens is er ook een nieuwe ar-
beidswet op komst die de vak-
bqndsrechten zal inperken.
De politieke verboden, waarover
twee weken geleden bij de opening
van het nieuwe parlementaire jaar
al werd gespeculeerd, zijn met te
rugwerkende kracht afgelopen
maandag ingegaan en zullen van
daag nog in de staatscourant wor
den gepubliceerd.
Hoewel de 17 organisaties niet
verboden worden in de feitelijke
zin van het woord, zullen ze niet
langer meer als politieke organisa
ties kunnen blijven functioneren.
Volgens de verantwoordelijke mi
nister van wet en orde, Adriaan
Vlok, heeft het verbod te maken
met de bedreiging die de organisa
ties vormen voor de veiligheid van
de staat en het handhaven van wet
en orde. Ook legde Vlok verband
met de huidige noodtoestand. "Zo
lang deze organisaties kunnen blij
ven opereren zoals ze nu doen, is er
geen kans op herstel van wet en or
de en kan dus ook de noodtoestand
niet worden opgeheven", aldus
Vlok.
De opperbevelhebber van de
Zuidafrikaanse veiligheidspolitie,
generaal Johan van der Merwe, leg
de eveneens een relatie tussen de
nieuwe maatregelen en het "revo
lutionaire karakter van de nu effec
tief verboden organisaties". Van
der Merwe citeerde hierbij uitge
breid de president van de in Zuid
afrika verboden bevrijdingsbewe
ging ANC, Oliver Tambo. Van der
Merwe daagde Tambo uit de ban
den van het ANC met de nu verbo
den organisaties nader uit de doe
ken te doen. In zijn verklaring zegt
de generaal dat de organisaties die
nu verboden zijn het ANC steunen
in zijn gewapende strijd tegen de
regering-Botha en er tevens op uit
zijn om de massa's tegen de rege
ring op te zetten.
In de Nederlandse kolonie wordt een feestje gevierd met Yvonne van Gennip als middelpunt. De heren-
schaatsers dragen haar op handen: vlnr Boelsma, Dijkstra, Vergeer, Kemkers en Visser. (foto and
Yvonne van Gennip maakte het
onmogelijke mogelijk. Wat
vooraf niet te doen leek - het
verslaan van de Oostduitse su-
perschaatsters - lukte in de
praktijk wél. In een wereldre
cordtijd van 4.11.94 snelde de
Haarlemse op de 3000 meter
naar de eerste plaats. Het bete
kende de eerste gouden me
daille voor de Nederlandse
ploeg op de Olympische win
terspelen in Calgary, waar Van
Gennip de zo gevreesde DDR-
rijdsters achter zich liet.
Ehrig (tweede) en Zange
(derde) moesten genoegen ne-^
men met troostprijzen. Het
verschil met nummer twee
Ehrig bedroeg niet meer dan
een fractie. De Oostduitse had
het wereldrecord in een eerde
re race al scherper gesteld met
een tijd van 4.12.09. Haar land
genote en grote favoriet Karin
Kania stortte in de laatste 700
meter van die rit volledig in en
kwam daardoor niet eens op
30 PAGINA'S
het ereschavot. Zij moest ge
noegen nemen met een vierde
plaats.
Al na de eerste ronde maakte
Van Gennip duidelijk dat zij
'gouden' plannen had. Toch
keek zij bij het ingaan van de
laatste 400 meter tegen een
achterstand aan, maar een ster
ke eindsprint bezorgde haar de
gouden plak.
Voor shorttrackster Monique
Velzeboer was er opnieuw suc
ces weggelegd. Nadat ze eerder
een gouden medaille had be
haald op de 1500 meter, pakte
ze nu een zilveren plak op de
500 meter. Shorttrack is een de-
monstratiesport in Calgary. De
mannenploeg verging het min
der goed. De Nederlanders, on
der wie Oegstgeestenaar Char
les Veldhoven, Peter van der
Velde uit Zoeterwoude, Jacco
Mos en Richard Suyten uit
Stompwijk werden in de voor
ronde uitgeschakeld.
Meer nieuws over de Olympi
sche winterspelen op de sport
pagina's.
DEN HAAG/GRONINGEN (GPD)
Minister Ruding (financiën) wil
dat de uitgaven voor studiefinan
ciering worden verlaagd, nu blijkt
dat alleen al dit jaar ongeveer een
kwart miljard gulden meer wordt
uitgekeerd dan was verwacht. De
hogere kosten worden voor een
deel veroorzaakt door het feit dat
veel meer studenten opgeven op
kamers te wonen.
Minister Deetman (onderwijs)
voelt er niets voor die tegenvaller
te compenseren door de beurzen te
verlagen. Dat zou de studenten on
geveer 75 gulden per maand kos
ten. Wel heeft Deetman maatrege
len genomen om mogelijke fraude
tegen te gaan. Ouders van studen
ten op kamers die studiefinancie
ring aanvragen, moeten voortaan
verklaren dat hun kind niet meer
bij hen woont. Ook wordt met be
hulp van steekproeven gecontro
leerd of studenten wel terecht heb
ben opgegeven dat ze niet meer bij
hun ouders wonen.
Het aantal studenten tussen 18
en 30 jaar dat een beurs heeft aan
gevraagd en opgeeft zelfstandig te
wonen, blijkt zeven procent hoger
te zijn dan was verwacht bij de in
voering van het nieuwe beurzen
stelsel in oktober 1986. De onver
wachte groei van het aantal studen
ten dat niet bij de ouders woont
kost jaarlijks 90 miljoen extra.
De basisbeurs voor uitwonende
studenten bedraagt ruim 600 gul
den per maand, voor thuiswonen
de studenten iets meer dan 265 gul
den. Het verschil van ruim 360 gul
den per maand maakt onjuiste op
gave van het woonadres aantrekke
lijk. Bij een eerste steekproef zijn
enkele tientallen gevallen gesigna
leerd, waarbij het opgegeven adres
niet het werkelijke woonadres
bleek te zijn. De betrokken studen
ten zijn gewaarschuwd. De gedele
geerd bestuurder van het ministe
rie in Groningen, In 't Veld, is van
plan het openbaar ministerie in te
schakelen.
Studenten die ten onrechte geld
hebben ontvangen, moeten dat in
elk geval terugbetalen. Wanneer
sprake is van boze opzet kan de uit
kering worden stopgezet tot het
moment dat het ten onrechte uitbe
taalde bedrag is ingelopen.
ZUIDLAREN (GPD) - Een
leerling-kok van het Amstelho-
tel in Amsterdam heeft twee
weken lang voor niets gewerkt
aan een kolossale taart van sui
kerwerk voor de Salon Culinai
re, een wedstrijd in Zuidlaren.
Het drie etages hoge kunststuk
veranderde bij Groningen in
een soort stamppot door een
botsing bij een stoplicht. De au
to van de leerling-kok werd
daar aan de achterzijde aange
reden door een vriend, die de
taart in onderdelen voor hem in
zijn wagen vervoerde.
ADVERTENTIE
Republikein Dole wint twee voorrondes
**KKX*Kttl
Ij (311 Fl öl magazine
- vol ideeen en tips voor
C- klusjes in en om het huis
C\ - elk kwartaal in uw
bouwmarkt
•=3^
af te haten!
WASHINGTON (GPD) - De Ame
rikaanse presidentskandidaat Bob
Dole heeft zich gisteren hersteld
van de klap die hij vorige week bij
de voorverkiezingen in New
Hampshire opliep, door gisteren in
twee staten, Zuid-Dakota en Min
nesota, voorrondes te winnen.
Voor Dole's grote concurrent,
George Bush, liepen de voorver
kiezingen in de twee staten slecht
af. In Zuid-Dakota moest de Repu
blikein zelfs de voormalige tv-do-
minee Pat Robertson (met 19 pro
cent van de stemmen) naast zich
dulden.
Voorlopige resultaten uit Minne
sota wezen er vanmorgen op, dat
Bush daar slechts vierde was ge
worden. Hij kwam er met 10 pro
cent van de stemmen na respectie
velijk Dole (42%), Robertson (30%)
en Kemp (15%).
Bij de Democraten werd Minne
sota gewonnen door Mike Duka
kis. In de typische landbouwstaat
Zuid-Dakota won Richard
Gephardt met gemak, zoals hij be
gin deze maand ook al won in de
agrarische staat Iowa. In Zuid-
Dakota waren de voorlopige cijfers
bij de Democraten: Gephardt 45%,
Dukakis 30%, Gore 9% en Hart 6%.
In Minnesota was het resultaat,
met iets meer dan de helft van de
stemmen geteld: Dukakis 35%, Si
mon 19%, Jackson 18% en
Gephardt 8%.
De grootste verliezers bij de Re
publikeinen was misschien wel
Jack Kemp, die een goede notering
in ten minste één staat nodig had
om zijn nooit goed van de grond ge
komen campagne nieuw leven in te
blazen. Eenzelfde verhaal kan aan
Democratische zijde verteld wor
den over senator Paul Simon, die
ook een duidelijke overwinning in
minstens één staat nodig had, om
nog een beetje geloofwaardig cam
pagne te kunnen voeren. Simon zei
niettemin gisteravond, voorlopig
door te zullen gaan.
Zowel bij de Democraten als de
Republikeinen hebben de voorron
des het beeld er niet duidelijker op
gemaakt.
l een abonnement op de krant voor m n eigen stuk van nederland
ndI
Per maano 23.95 Pet k
l 70.95 Per halljaar 141.90 Per jaar 270,25 j
(aankruisen wal van toepassing is)
Stuur deze bon op n
I Leiden (postzegel nie
r 10050. 2300 VB
