'Maak
umevan
monetaire
de EG'
Financiering verkeerstunnels nog lang niet rond
Reagan: economie
in VS is gezond
//r t
Europese ondernemers:
Spaarbanken werpen
credit card in strijd
om gunst consument
'Niet verder snoeien
in sociale zekerheid'
f Uw tijdelijk
tijdelijk verblijf in
het buitenland is voor een ander
een buitenkans! Wie voor lange tijd in den
Solidair per advertentie
WIEIEIKIECIPIPIEIR
ZATERDAG 20 FEBRUARI 1988
PAGINA 7
BRUSSEL (GPD) - De vrije interne markt in de EG komt niet van de grond als de Eu
ropese Gemeenschap niet tegelijk ook een monetaire unie wordt. Maar dat belang wordt
in de lidstaten nog onvoldoende ingezien, zo vindt een groep vooraanstaande Europese
ondernemers die zijn verenigd in de Associatie voor de Europese Monetaire Unie.
Zij willen vooral dat de ECU, de
Europese rekeneenheid, veel meer
dan tot nog toe in het Europese be
talingsverkeer wordt gebruikt.
„Een Europese standaardmunt als
de ECU is absoluut nodig", zei de
voorzitter van de associatie, presi
dent-directeur C. van der Klugt
van Philips, gisteren in Brussel.
„Wij zijn geen idealisten. Maar
wij handelen uit eigenbelang. Het
belang van onze industrie en het
belang van het publiek". De associ
atie een initiatief van de vroege
re Franse president Giscard d'E-
staing en ex-bondskanselier Hel
mut Schmidt vertegenwoordigt
volgens Van der Klugt tientallen
grote ondernemingen met miljoe
nen werknemers.
In het bestuur van de associatie
zitten onder meer Fiat-topman Ag
nelli, president-directeur Ortoli
van het Franse Total-olieconcern,
topman Merkle van het Duitse
Bosch en de Belgische zakenman
Solvay. Doel van de associatie is
vooral de overheden onder druk te
zetten.
Nieuw vertrouwen
De ondernemers willen met hun
actie hun vertrouwen in de EG to
nen. „De Europese top van vorige
week was een groot succes. We
hebben nieuw vertrouwen gekre
gen dat het met Europa wel in orde
zal komen". De zakenlui willen dat
er een volledig vrij verkeer van ka
pitaal in de Gemeenschap komt en
uiteindelijk ook een Centrale Eu
ropese bank.
Maar centraal staat de ECU (Eu-
Een ECU nu ongeveer ƒ2,32
waard als munt-betaalmiddel
bestaat in de EG nog niet. Maar
juist door het populariseren van
zo'n Europese munt wordt het idee
van een monetaire unie dichterbij
gebracht. De ondernemers gaan
dan ook hun overheden stimuleren
om zoveel mogelijk de ECU te ge
bruiken als rekeneenheid.
Fiat-baas Agnelli zei dat de over
heden bijvoorbeeld kunnen bevor
deren dat prijzen bij loterijen in
ECU's worden uitbetaald, dat de
benzineprijzen bij de tankstations
behalve in de plaatselijke munt
ook in ECU's worden vermeld of
dat in de horeca ECU's worden ge
hanteerd.
Van der Klugt vertelde dat Phi
lips in zijn jaarverslag, dat binnen
kort wordt gepubliceerd, een deel
van de cijfers ook in ECU zal ver
melden. Ook zullen bedrijven
steeds meer bij het opmaken van
rekeningen voor bedrijven in ande
re landen de ECU moeten gaan
hanteren.
„Tweederde van de handel in de
wereld wordt uitgedrukt in een van
de zwakste munten die er is: de dol
lar", aldus Van der Klugt. „Het is
beter de ECU te nemen, die het sta
biele gemiddelde is van 12 munten.
De dollar is sinds november 15 pro
cent gedaald ten opzichte van de
gulden. Geen ondermemer kan
zich veroorloven een industriepoli
tiek te voeren op basis van zulke
onzekerheden".
Wil de ECU echter aanslaan, dan
moet er volgens hem ook een Cen
trale Europese Bank komen. „Zon-
om toe te treden tot het Europees
Monetair Stelsel, dat tot doel heeft
de verhoudingen tussen de Eu
ropese munten zo stabiel mogelijk
te houden. Ook Griekenland, Por
tugal en Spanje moeten zo gauw
mogelijk in het EMS worden opge
nomen.
AMSTERDAM (GPD) - In de
strijd om de gunst van de bankie
rende consument komt de Vere
nigde Spaarbank maandag met
een nieuw soort betaalrekening,
die hetzelfde biedt als de norma
le salarisrekeing, maar boven
dien is gekoppeld aan de interna
tionaal werkende credit card-or-
ganisatie Visa.
De rekening is bestemd voor
iedereen die over een bruto
maandinkomen beschikt van
3.000 gulden. De kosten bedra
gen 50 gulden per jaar, maar wie
in staat is meer dan 2.000 gulden
op die rekening aan te houden
krijgt er 3 procent rente over en
dat is dan gemiddeld 60 gulden
per jaar. Naast de Visa- kaart
krijgt de rekeninghouder onbe
perkt Eurocheques en alle ande
re bij de normale salarisreking
horende bankdiensten.
De Visa-kaart, waarvan er op
dit moment in Nederland zo'n
45.000 in omloop zijn, is wereld
wijd de grootste credit card-orga-
nisatie. In totaal zijn er zo'n 160
miljoen kaarten in omloop. Con
currenten zijn onder andere
American Express (met 150.000
in Nederland), Eurocard (even
eens 150.000 in Nederland) en Di
ners Club (75.000 in Nederland).
De Eurocard is de credit card van
de Nederlandse banken, inclu
sief de Spaarbanken en de Post
bank.
Met dergelijke kaarten is het
mogelijk te betalen, eenvoudig
door de kaart te tonen en een
handtekeing op de rekening te
plaatsen. De inkomsten voor de
uitgevende instanties komen uit
de bijdragen die de houder van
de kaart betaalt en een percenta
ge dat de deelnemende winke
liers moeten betalen. Bij Visa is
dat gemiddeld 4 procent van het
bedrag dat is omgezet.
Volgens de voorzitter van het
bestuur van de Verenigde Spaar
bank, B. Feilzer richt zijn bank
zich uitsluitend op de particulie
re klant. En hij voelt er niets voor
om die klanten te laten betalen
voor het betalingsverkeer. Hij
zegt dat de Verenigde Spaarban
ken gemiddeld per rekening 70
gulden goedkoper kunnen wer
ken dan andere banken, dankzij
de ver doorgevoerde automatise
ring. Het is daarom ook niet no
dig tarieven in de te voeren voor
bepaalde bankdiensten.
De andere banken hebben be
gin dit jaar besloten tarieven in te
voeren om de kosten van het be
talingsverkeer te drukken. Zo is
bij voorbeeld het gebruik van
Eurocheques duurder geworden
en het aantal 'gratis' cheques is
beperkt. Ook moet wie vaker dan
éénmaal per week wil worden in
gelicht over de stand van zijn sal
do moet extra betalen.
De Verenigde Spaarbank
biedt met de nu geïntroduceerde
Visa voordeelregeling behalve
de Visa Card ook gratis één of
twee Eurochequepassen en gra
tis gebruik van Eurocheques
aan. „Rood staan" is toegestaan
bij de Verenigde Spaarbank dat
vorig jaar de Nederlandse Visa
Card-activiteiten overnam van
de Bank of America. Hoeveel de
Verenigde Spaarbank daarvoor
heeft betaald blijft zorgvuldig ge
heim.
Volgens de Spaarbank betalen
de huidige ruim 40.000 Visa
Card-houders gemiddeld voor
2.500 gulden per jaar met de
kaart. De verwachting is dat het
aantal houders van een Visa-
kaart in Nederland binnen enke
le jaren zal oplopen tot honderd
duizenden.
Volgens de Consumenten
bond, die bezig is met een verge
lijkend onderzoek naar betaalre
keningen van de banken in Ne
derland, is de nieuwe rekening
van de Spaarbanken voor be
paalde groepen mensen een
meer dan gemiddeld goede reke
ning. Ook over de voorwaarden
is geen kwaad woord te zeggen.
ropean Currency Unit), de reken- der zo'n bank wordt de monetaire
eenheid die door de Gemeenschap
zelf al bij al haar financiële hande
lingen wordt gebruikt. Er bestaan
al ECU-cheques en ook worden her
en der zakentransacties in ECU's
uitgevoerd. Maar dat is de onderne
mers niet genoeg.
unie geen succes. We moeten i
land de industrieën in beweging
brengen om de overheid te stimu
leren tot actie", zei de Philips-top-
UTRECHT (ANP) - De vakcentra
les FNV en CNV vinden verdere
bezuinigingen op de sociale zeker
heid onaanvaardbaar. Minister De
Koning (sociale zaken en werkgele
genheid) kondigde donderdag aan
dat in de sociale zekerheid de ko
mende twee jaar 3,5 miljard gulden
extra moet worden gesnoeid als
onderdeel van een extra bezuini
gingspakket van 6,5 miljard. FNV
en CNV vinden dat de sociale ze
kerheid daarbij buiten schot moet
blijven. Ook op het minimumloon
mag niet verder worden beknib
beld.
FNV en CNV stellen dat een
nieuwe bezuinigingsronde haaks
zou staan op de belofte van het ka
binet dat er na de herziening van
het sociale zekerheidsstelsel rust
zou komen aan Het uitkeringsfront.
CNV-bestuurder Molendijk vreest
dat De Koning „opnieuw salami
tactieken" wil toepassen zoals eer
der is gebeurd met de ww en de
wwv. Daar zijn eerst de uitkerin
gen aangetast van mensen die jon
ger waren dan 23 jaar. Daarna werd
er gekort op de uitkeringen voor
mensen beneden de 35 jaar en uit
eindelijk gingen de uitkeringen
over de hele linie de omlaag.
Ook plannen om het voorstel tot
verhoging van de leeftijdsgrens
voor het volwassen minimumloon
(van 22 naar 26 jaar) opnieuw uit de
kast te halen, vinden bij FNV en
CNV geen genade. Dit voorstel
werd vorig jaar afgewezen door de
Tweede Kamer.
Overname CSM
CSM, fabrikante van grondstof
fen voor de voedingsmiddelenin
dustrie, neemt tegen betaling in
contanten de Amerikaanse C.J.
Patterson Company (110 werkne
mers, omzet 45 miljoen per jaar)
over. De in Kanas City gevestigde
Patterson maakt bakkerijgrond
stoffen, vooral melkzuur en daar
van afgeleide produkten. De over
name past in het groeibeleid van
CSM met betrekking tot haar acti
viteiten in de biochemie.
Avis-Volkswagen
Het autoverhuurbedrijf Avis
heeft bij het Westduitse autocon
cern Volkswagen een order ge
plaatst voor de levering van 20.600
auto's in 1988. Met de transactie is
een bedrag gemoeid van circa 500
miljoen mark. Avis had al eerder
ook bij Austin Rover een forse or
der geplaatst voor 12.000 personen
wagens met een totale waarde van
ongeveer 368,5 miljoen gulden.
ADVERTENTIE
vreemde moet verblijven, kan lelijk blijven zitten met de
eigen woning. De vaste lasten gaan immers onvermin
derd door. Probleem? Welnee! Eigen Haard beschikt
over een steeds wisselend bestand van mensen die hier
voor tijdelijk een al dan niet gestoffeerd of gemeubileerd
onderkomen zoeken. Uw vertrek is dan een prima uit
weg.
GEVERSSTRAAT 63 OEGSTGEEST
Den Haag - Prins Bemhard ontving gisteren het eerste exemplaar van het
jubileumboek ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Koninklijke
Luchtmacht. Op het hoofdkwartier van de Luchtmacht in Den Haag on
derhield de prins zich met auteur kolonel A.P. de Jong (m), en de bevelheb
ber van de Luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal F.J. de Jong (l).
(foto- ANP)
JOHANNESBURG (GPD) - De
Industriebond FNV heeft gisteren
een paginagrote advertentie ge
plaatst in een Zuidafrikaanse
weekblad. De advertentie is een so
lidariteitsverklaring met vak
bondsleider Moses Mayekiso. Hij
werd ruim een jaar geleden op
grond van de wet op de noodtoe
stand gearresteerd en staat nu te
recht wegens hoogverraad. Maye
kiso is de algemeen secretaris van
de Nationale Unie van Metaalarbei
ders in Zuid-Afrika,
De tekst van de advertentie
luidt: „Al je collega's in de metaal
industrie en vrienden in de Neder-
WASHINGTON (GPD) - De Ame
rikaanse economie is de afgelopen
vijf jaar met 23 procent gegroeid,
en zal nog jaren verder kunnen
groeien. Dit optimistische beeld
schetst president Reagan in zijn
jaarlijkse economische rapport aan
het Congres.
Het rapport heeft een voor
Reagan karakteristieke optimisti
sche toonzetting. De president
schrijft dat als gevolg van de conti
nue periode van economische
groei die de VS nu doormaken, er
in vijfjaar tijd 15 miljoen banen bij
zijn gekomen.
En er is geen enkele reden waar
om die periode van groei niet ge
woon zou kunnen doorgaan, aldus
Reagan. Immers, zo schrijft hij, wij
hebben er de afgelopen jaren alles
aan gedaan om het Amerikaanse
ondernemers zo gemakkelijk mo
gelijk te maken door tal van ambte
lijke obstakels te verwijderen.
Overgangsfase
Het rapport, opgesteld door
Reagans Raad van Economische
Adviseurs, zegt verder dat de Ame
rikaanse economie zich in een
overgangsfase bevindt. Tot vorig
jaar was de groei te danken aan een
stijgende binnenlandse consump
tie. Maar sinds dat jaar is 's lands
economische groei meer en meer te
danken aan stijgende exporten.
„Voor de eerste keer in zes jaar
droeg de buitenlandse handel door
een exportgroei met 17 procent bij
aan de economische groei", zo zei
Beryl Sprinkel, een van de econo
mische adviseurs van Reagan gis
teren.
Maar, zo waarschuwt Reagan in
het rapport, aan die positieve situa
tie zou een eind kunnen komen als
een komende regering of het Con
gres onverantwoordelijke beslui
ten neemt. Daarbij doelt hij in het
bijzonder op protectionistische
maatregelen.
Reagan herhaalt dat hij in zijn
ambtsperiode alle protectionis
tische wetten die in het Congres
worden ingediend, met zijn veto
zal treffen. „Protectionisme is een
sirenenzang", zo schrijft de presi
dent letterlijk.
Reagan eist zelf de eer op voor de
groei die 's lands economie heeft
doorgemaakt sinds hij begin 1981
in het Witte Huis kwam. „Het is
haast niet te geloven dat aan het be
gin van de jaren '80 de overheer
sende houding tegenover de eco
nomie er een van wanhoop was",
aldus het rapport.
Opvallend
Opvallend is, dat in Reagans eco
nomische rapport relatief weinig
wordt gezegd over de in vele ogen
twee grootste economische proble
men van de VS: de tekorten op de
begroting en op de handelsbalans.
Reagan wijst er wel op, dat beide
tekorten het afgelopen jaar zijn
gaan dalen, en dat de economie al
leen gezond kan blijven, als aan de
door hem ingezette politiek wordt
vastgehouden. Maar wat hij niet
noemt, is dat Amerika's schulden
tijdens zijn ambtsperiode zijn ge
stegen van 900 miljard dollar naar
het onvoorstelbaar hoge bedrag
van 2600 miljard dollar.
ADVERTENTIE
landse vakbeweging
veel succes en heel veel sterkte in
de komende maanden. In gedach
ten zijn wij bij jou en steunen jou
en je vrienden".
De aanhouding van Mayekiso
leidde tot hevige protesten in Ne
derland en andere westerse landen.
Ironisch genoeg is de tekst van de
advertentie opgesteld in een ge
brekkig soort Nederlands. Het lijkt
erop dat iemand de oorspronkelijk
Engelse tekst heeft willen vertalen
in het Afrikaans. Daarbij vergetend
dat juist het Afrikaans door de
meeste zwarten in Zuid-Afrika be
schouwd wordt als de taal van de
onderdrukker.
Volkswagen:
Jetta Elan diesel
Bouwjaar 1987
slechts 17000 KM
in staat van nieuw
DEN HAAG Over niet al te lange
tijd worden er advertenties in de
kranten geplaatst waarin de over
heid aan particuliere beleggers
vraagt mee te doen aan de financie
ring van vier tunnels in de rand
stad. Minister Neelie Smit-Kroes
(verkeer en waterstaat) heeft begin
deze maand al aangekondigd dat
zij ervan uitgaat dat het geld (1,5
miljard gulden) voor die tunnels
binnen enkele maanden door parti
culiere beleggers op tafel is ge
bracht. Nog voor het eind van de
zomer kan dan de eerste paal wor
den geslagen voor de bouw van een
tunnel onder de Noord bij Alblas-
serdam.
door
Hans Amesz
Het ministerie van verkeer en
waterstaat wekt op zijn minst de in
druk dat het met de tunnelfinan
ciering rond zit. "Ik ben niet ge
wend om aan dode paarden te trek
ken", zei mevrouw Smit in de Ka
mer. Een woordvoerder van ver
keer en waterstaat verklaart echter
dat er nog geen formele contacten
met grote beleggers zijn. Er is wel
informeel gesproken en daaruit
leidt de minister kennelijk af dat de
financiering geen probleem is.
De Initiatiefgroep Financiering
Infrastructuur (IFI), die wordt ge
vormd door vertegenwoordigers
van potentiële financiers, wacht op
een offerte van .de overheid. "Wij
hebben ons huiswerk gedaan",
zegt secretaris ir. Jan Knipscheer.
Het IFI zal uitsluitend onderhan
delen over de voorwaarden waar
aan het voorstel van de overheid
moet voldoen en niet over de prijs.
De inschrijving op het contract
wordt door de beleggers zelf inge
vuld. Volgens Knipscheer moet het
kabinet nog een groot aantal onze
kerheden wegnemen voordat be
leggers zullen besluiten geld te
storten.
Advertenties
Navraag bij een paar grote pen
sioenfondsen en verzekerings
maatschappijen leert dat er nog
nergens concrete plannen worden
behandeld. Delta Lloyd in Amster
dam heeft van het plan om tunnels
door particuliere beleggers te laten
financieren en exploiteren 'ge
hoord'. Het pensioenfonds PGGM
praat wel met de overheid, maar
iets tastbaars is daar nog niet uitge
komen. Verzekeraar Centraal Be
heer in Apeldoorn is 'niet bena
derd'. Aegon verklaart dat er geen
officiële contacten zijn en kan zich
overigens voorstellen dat er een
elegantere manier van zaken doen
te bedenken is dan het plaatsen
van advertenties. Ook bij Neder
lands grootste belegger, het Alge
meen Burgerlijk Pensioenfonds
(ABP) in Heerlen, is niets con
creets bekend. Maar woordvoerder
Vleugels zegt dat het ABP als lange
termijnbelegger zeker geïnteres
seerd is in het tunnelproject.
Voorlopig lijkt het erop dat de fi
nanciering van de tunnels door
particuliere beleggers een kwestie
van veel woorden en weinig daden
Bedrijfsleven wil garanties i
nanciering verkeerstunnels.
is, zoals dr. Bart le Blanc al in sep
tember vorig jaar riep. Le Blanc is
lid van de raad van bestuur van F.
van Lanschot Bankiers en heeft in
een commissie, die zijn naam
draagt, de financiering van infra
structurele werken bestudeerd. De
scepsis van Le Blanc werd vooral
gevoed door de voortvarendheid
waarmee de besluitvorming in
'Den Haag' over de aanleg van de
tunnels met particuliere financie
ring tot stand is gekomen. Die wij
ze van besluitvorming toont vol
gens hem maar weinig begrip voor
de belangen van potentiële geld-
verschaffers.
De voorzitter van het Nederlands
Verbond van Ondernemingen
(VNO), mr. Cees van Lede, is het
van harte met hem eens: "Als de
Tweede Kamer niet wil beslissen
over de financiering van de tun
nels, bruggen en andere knoop
punten in de infrastructuur, moet
ze ook niet verwachten dat het be
drijfsleven dat wel even voor een
kwartje wil doen. Het kan niet zo
zijn dat het bedrijsleven op alle ter
reinen de risico's daarvoor moet
dragen, ook voor zaken die het niet
in de hand heeft, zoals overheids-
beslissingen".
"Minister Smit-Kroes probeert
dapper die tunnels van de grond te
krijgen. Maar als het kabinet die
niet zelf kan betalen, zal het wel de
voorwaarden moeten scheppen
waaronder ondernemers geïnteres
seerd raken in dergelijke projec
ten. Daarbij zullen toch de finan
ciële risico's door het kabinet moe
ten worden afgedekt", aldus Van
Lede. "Het gaat om projecten met
een looptijd van 30 tot 40 jaar en
wie zegt dat de regering niet ooit de
benzineprijs gaat verdubbelen of
de auto's afschaffen. Dan verdien
je de investeringen nooit terug. On
dernemers zijn gewend over lange
termijn risico's te lopen, maar niet
bij dit soort zaken".
De particuliere financiers van
het tunnelproject willen uiteraard
een redelijke zekerheid hebben dat
zij waar krijgen voor hun geld. Als
de overheid vasthoudt aan het uit
gangspunt dat het risico in princi
pe bij de belegger ligt, zal er wel
een zeer forse risico-premie be
taald moeten worden, die bedui
dend boven het rendement van nu
ruim zes procent op zeer veilige
staatsleningen dient uit te gaan.
Als ze al investeren, want zoals nu
te horen valt, zullen beleggers
staan op één of andere vorm van
overheidsgarantie.
Onhaalbaar
Mr. Rita ter Steeg heeft onder
zoek verricht naar de ervaringen in
het buitenland met het particulier
financieren en exploiteren van in
frastructurele projecten. In een ar
tikel in het economenvakblad Eco
nomisch Statistische Berichten
(ESB) komt zij tot de conclusie dat
geheel particulier financieren en
exploiteren van de tunnels in Ne
derland een onhaalbare zaak lijkt.
Volgens haar moet de overheid ga
randeren dat zij in de verwachte in
komsten (van de tolheffing) zal
voorzien als blijkt dat de verkeers
stroom minder groot is dan op
grond van de verkeersprognoses
verondersteld mocht worden. Dat
is goed mogelijk als er bijvoor
beeld veel gebruik wordt gemaakt
van alternatieve routes, waar geen
tol wordt geheven. Of als er milieu
problemen optreden die het nood
zakelijk maken het verkeer te be
perken. Of als de aanleg van vol
doende aansluitende wegen ach
terwege blijft en de bewegwijze
ring niet goed (te klein) is.
Bij de aanleg en exploitatie van
een autosnelweg, in Frankrijk, de
Cofiroute, hebben de financiers be
hoorlijke verliezen geleden, omdat
de overheid, in tegenstelling tot
wat was afgesproken, ingreep in de
tarieven. Bij een Amerikaans pro
ject, de Chesapeake Bay Bridge
and Tunnel District in de staat Vir
ginia, voldeed de overheid niet aan
haar belofte om goede aansluiten
de wegen op de nieuwe verbinding
aan te leggen. De hierdoor ontstane
verliezen moesten worden gecom
penseerd door een verhoging van
de tolprijs. Veel te kleine wegwij
zers naar de tolweg zorgden er bij
de Dublin Ring Road in Ierland
voor dat de verwachte verkeers
stroom uitbleef. Verder is natuur
lijk ook het bouwrisico niet gering.
Grote projecten, zo leert de erva
ring in Nederland, kosten bijna al
tijd veel meer dan geraamd.
