Waddenhoeve, en leider
Piet, aan faam ten onder
Khomeini na tien jaar nog vast in het zadel
Groep anglicaanse bisschoppen: geen vrouw als priester
PAGINA 2
D>
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1981
f Onderzoek naar ontuchtaffaire liep al een jaar
LEEUWARDEN De berichte» over ontucht met pu
pillen in het jongerentehuis de Waddenhoeve in
Leeuwarden, gisteren, kwamen niet als een donderslag
bij heldere hemel. Het onderzoek was al een jaar gaan
de en al die tijd hing het als een zwaard van Damocles
boven de Friese boerderij, die landelijke bekendheid
kreeg als succesvol en goedkoop opvanghuis voor zoge
noemde randgroep jongens: knapen die niemand, pleeg
gezin of gevestigd jongenshuis, over de vloer wil of kan
hebben.
Het zwaard moest eens vallen, het
had ook veel eerder gekund. In
1985, toen ouders in Sint Annapa-
rochie verontrust naar begeleider
Piet en de politie gingen, omdat
pupil Bart hun kinderen om zich
heen verzamelde voor seksspelle-
tjes. Of nog eerder, want al voordat
koningin Beatrix de hoeve op 23
oktober 1984 bezocht, waren er ge
ruchten over ontucht op de boerde
rij. Het ministerie van WVC ont
kent bij monde van topambtenaar
dr. Paul Bonke overigens van die
geruchten te hebben geweten.
door
Willem Bosma
en Gertjan Verhoog
De Waddenhoeve huisvestte in
zijn laatste jaren verhoudingsge
wijs steeds meer pupillen die door
de gevestigde instellingen waren
geweigerd. Begeleider Piet, die
ooit was begonnen jongens 'uit de
goot te vissen', kon geen nee zeg
gen tegen die, ook voor hem niet te
hanteren, groep. Hem werden de
echte probleemgevallen in de
maag gesplitst. Piet, voormalig
kraandrijver te Alphen aan den
Rijn, kreeg van magistraten de on
mogelijkste opdrachten en accep
teerde ze, naar eigen zeggen, gela
ten.
Een ingewijde uit de kinderbe
schermingswereld schetst hoe 'ar
me Piet' werd uitgenodigd op een
tuinfeest van een Arnhemse kin
derrechter. Dezelfde tegen wie nu
zoveel aanklachten zijn ingediend.
De kinderrechter is een telg uit een
patriciërsgeslacht, de zoon van een
hoogleraar en katholiek ethicus.
"Piet was geimponeerd door de
kring van hooggeplaatste mensen.
En dan zei die kinderrechter aan
het eind: op dat en dat politiebu
reau zit die en die jongen, een ca
deautje. Volstrekt onverantwoor
delijk wat die man deed". Piet had
op het laatst evenveel moeilijke pu
pillen op als rond de Waddenhoeve
onder zijn hoede. Die verantwoor
delijkheid, gecombineerd met de
beweerde chantage door de pupil
die hem later zou aangeven, werd
de begeleider langzamerhand te
veel.
Happening
Vandaag precies een jaar gele
den stelde burgemeester Bartele
Vries van Het Bildt de nieuwe re
creatiezaal van de Waddenhoeve in
gebruik, waaraan vooral de Rotary -
club Leeuwarden-Oldehoeve veel
geld en vrije tijd had besteed. Het
was een ogenschijnlijk feestelijke
happening. Maar Piet de man
om wie het volgens iedereen alle
maal draaide was er slechts met
moeite toe te bewegen de opening
bij te wonen, zo zegt hij zelf.
Hij dronk naar eigen zeggen on
matig veel, kwam nauwelijks meer
van zijn kamer en liep al in de Ziek
tewet. Een bestuurslid van de
stichting PIET, zijn werkgeefster
houdt echter vol: "Toen functio
neerde Piet nog". Van Piet werd
want dat was een van de geheimen
van zijn opvallende succes 24
uur per dag inzet verwacht. WVC
was enthousiast over dit experi
ment van de zorgzame samenle
ving.
Dr. Paul Bonke, beleidsambte
naar van WVC: "Doel van het expe
riment was te kijken hoe Piet zich
met zijn eigen, onorthodoxe aan
pak kon ontwikkelen op een ge
bied, waar de gevestigde instellin
gen niet slaagden. En het was nog
redelijk goedkoop ook. Daar zou
de hele residentiële hulpverlening
voor jeugdigen wellicht lering uit
kunnen trekken. Na verloop van
tijd zou bij gebleken succes even
tueel een structurele voorziening
van het project gemaakt kunnen
worden. Dat het goedkoop was,
was bijzaak".
Arjen Jonker, adjunct-directeur
van de Stichting Jeugd en Gezin
(SJG) in Leeuwarden, ziet het an
ders: "De problemen die zijn ont
staan, hangen nauw samen met het
overheidsbeleid. Dat is gericht op
vervanging van dure door goedko
pe hulp, van residentiële zorg naar
dagbehandeling en pleegzorg. Het
is het beleid van minder deskun
digheid en professionaliteit naar
meer sociale verantwoordelijkheid
en zorg in de samenleving".
Mantel der liefde
Door de bezuinigingen, stelt Jon
ker, zijn de residentiële instellin
gen voor de categorie moeilijke
jongens voortdurend vol. De
jeugdbescherming moet daarom
steeds terugvallen op pleeggezin
nen en goedkope voorzieningen.
Dat betekent dat jongeren terecht
komen op plaatsen waar zij qua
problematiek niet horen en waar
men kwalitatief niet voldoende is
toegerust om hen goed op te van
gen. Volgens de SJG-adjunct is de
Waddenhoeve indirect slachtoffer
van "de kaalslag binnen de resi
dentiële voorzieningen".
Hoewel er volgens artikel 249
van het Wetboek van Strafrecht zes
jaar gevangenisstraf op staat, ko
men seksuele contacten tussen
jeugdhulpverleners en pupillen
veel vaker voor. Zelden leidt zo'n
incident, zoals het doorgaans
wordt genoemd, tot een rechts
zaak. Willem Brander (Wirdum),
penningmeester van de stichting
PIET, over de tijd dat hij directeur
van het Jongenshuis Leeuwarden
was: "Ik heb zeker wel acht hulp
verleners op staande voet ontsla
gen, terwijl die zaken niet voor de
rechter zijn geweest".
De oplossing wordt kennelijk ge
zocht in een vertrek naar een ande
re werkkring. "De mantel der lief
de van justitie is ontzettend groot",
hoorde Piet dan ook uit de mond
van de inspecteur die over hem zou
rapporteren aan de officier van jus
titie. De inspecteur, Egbert Brink
uit De Wilgen: "Er waren verzach
tende omstandigheden. De weten
schap dat zulke risico's inherent
zijn aan het werk en de problema
tiek van het slachtoffer bijvoor
beeld". Ook de seponering van de
zaak van Bart met de kinderen?
Brink: "Dat zou best kunnen".
Sepot
Het seponeren van deze zaak ziet
de advocaat van Piet, mr. Hans An
ker, als een ijzersterk wapen in de
onverwachte strafzaak. Hij heeft
dan ook schriftelijk om een sepot
gevraagd. Zo zou de ene zaak in de
justitie-lade de andere kunnen aan
trekken, waardoor er zoetjesaan
een seponeringstraditie ontstaat.
Het gerechtelijk vooronderzoek te
gen de Waddenhoeve-begeleider
past niet in dat patroon, maar vol
gens mr. Anker mag daaruit niet
worden geconcludeerd, dat het een
enorme zaak betreft. "Er ligt nog
steeds één aangifte".
Voor een amateur op het terrein
van de opvang van moeilijk op
voedbare kinderen, zijn de risico's,
die toch al groot zijn, onaanvaar-
baar groot. Zeker als hij het van
zijn emotionele gaven moet heb
ben. Dr. Jan van Belkum, oud-di
recteur van de Groninger TBR-kli-
niek en nu psychiater te Warga,
had contact met Piet en pupil Bart
na de affaire met de kleine kinde
ren: „Het ging om een ernstig ge
stoorde jongen. Niemand in de
Waddenhoeve had de know-how
voor zo'n geval".
Volgens Van Belkum was het
niet uitgesloten dat Bart in een pa
nieksituatie een klein kind zou
kunnen doden. Toch verhuisde
Bart niet naar een gesloten inrich
ting. Die was er niet. En als het er
gens open was, dan was het wel op
de Waddenhoeve, een bij uitstek
ongeschikte plek. Kinderrechter
Van der Loeff plaatste Bart met te
genzin op de Waddenhoeve: "Er
was geen keus, ook na tien dagen
De Waddenhoeve: opvangtehuis
observatie in Franeker niet. Ver
antwoord plaatsen is dan onmoge
lijk. Bovendien gaf Bart door
steeds weg te lopen aan, dat hij
graag bij Piet wilde wonen".
Zó'n jongen
Terwijl Piet steeds verder aan
modderde als amateur in hulpver-
leningsland, was er sprake van een
overschatting van zijn talenten.
Een overschatting die Piet zich
aanvankelijk maar al te graag liet
aanleunen. Het was op de Wadden
hoeve een komen en gaan van be
leidsambtenaren, Rotary-leden en
andere lieden. Topambtenaar drs.
W. G. MacLennan van WVC was
dikke maatjes met de Waddenhoe
ve-begeleider. Piet en Hare Majes-
teits adjudant noemden elkaar ook
alras bij de voornaam. Zo ging het
bij iedereen. 'Piet? Zó'n jongen!'
Piet liet zich welgevallen dat hij
op een voetstuk werd geplaatst, dat
allengs hoger reikte. Voor wester
lingen was de boerderij temidden
van wind en water een idylle, waar
jongens iets moois beleefden aan
elkaar en aan de dieren, zoals een
kritische waarnemer het formu
leert. „Ze romantiseerden Piet.
Vonden het leuk dat er op twee
honderd kilometer zoiets was.
Daar kon wel wat geld heen, zij het
niet te veel. De WVC-subsidie was
immers maar een verpleegprijs van
f75 per persoon per dag."
Voor het bestuur, dat door de en
thousiaste kringen rond Piet niet
werd geacht zich met diens werk te
bemoeien, was het nog moeilijk de
touwtjes aan elkaar te knopên. Dat
gaf weldoeners weer de kans Piet
op de schouder te slaan. En ambte
naren in functie vergaten zichzelf
en brachten wat mee. Bijvoorbeeld
de inspecteur voor de kinderbe
schermingspupillen Brink. Hij was
erg familiair met Piet, zo herinnert
het PIET-bestuur zich. "Hij sleepte
er zelfs een oud keukenfornuis
heen. Oud ijzer, maar toch", aldus
voorzitter Grobben.
Doodziek
Het bestuur zag de laatste jaren
'machteloos' toe hoe de omgeving
Piets talloze amicale contacten
bij hooggeplaatsten door het hele
land een overheersende rol ging
spelen. "Ik was er toen ook al dood
ziek van", zegt Piet er nu zelf over.
„Zekér nu ik weet hoe ze me alle
maal hebben laten vallen".
Penningmeester Willem Bran
der (Wirdum) van de stichting
PIET weigert de allerwege naar het
bestuur geschoven Zwarte Piet te
accepteren. "Dat verpof ik. Er wa
ren er veel, teveel, die Piet meen
den te moeten adviseren. En wij
hadden van WVC een onderge
schikte rol toebedeeld gekregen.
Formeel zal het best zo zijn, dat het
bestuur ervoor opdraait. Maar dan
zeg ik: anderen kwamen er opval
lend veel, bemoeiden zich er mee
en versluierden hun functies. De
rijkspolitiemannen, die kwamen
koffiedrinken met brommerdie-
ven, moesten ook processen-ver
baal opnemen."
SJG-adjunct-directeur Jonker,
die bij de reorganisatie in het alge
meen bestuur van PIET kwam:
"Voor het ministerie stond Piet
centraal en was het bestuur volger.
Nu er problemen zijn mag men niet
naar het bestuur wijzen. WVC wil
de voor een dubbeltje op de eerste
rang". Jonkers "persoonlijke me
ning" is wel "dat richtlijnen, voor
schriften en regels en toetsing en
recht van appèl bij de rechter een
betere bescherming bieden aan het
individu dan de welwillendheid
van lekenpanels".
Duisternis
Wat zochten al die leken op de
boerderij? "Gezelligheid, ook een
beetje erkenning voor zichzelf als
gulle gever", aldus het bestuur.
Maar gold dat voor iedereen? Er
was veel aanloop van lieden „die er
toch niets te zoeken hadden", al
dus Willem Brander. „Het was een
komen en gaan van prominenten",
vindt een maatschappelijk werker.
"Ik kan me de twijfels daarover
voorstellen", aldus kinderrechter
Rutgers van der Loeff.
"Een duisternis ten top", volgens
directeur Frans Poppe van Jeugd
en Gezin Twenthe. Een toelichting
lijkt alle zegslieden in de keel te
blijven steken. Over het gerechte
lijk vooronderzoek worden geen
mededelingen gedaan, aldus justi
tie. Advocaat mr. Anker zegt te be
speuren dat Piet zich, teruggetrok
ken in het klooster, nog steeds fy
siek bedreigd voelt: „Ik neem dat
Een mysterieuze zaak".
TEHERAN - Het bewind van de
mullahs regeert negen jaar na de is
lamitische revolutie in Iran met on
verminderde kracht, maar achter
de schermen worden in afwachting
van de schijnbaar onvermijdelijke
machtsstrijd na de dood van de 87-
jarige geestelijk leider, ayatollah
Khomeini, posities ingenomen en
coalities gesloten.
De onafwendbare dood van de
hoogbejaarde ayatollah zal de revo
lutie sterk op de proef stellen in een
tijd van grote economische moei
lijkheden, een nog voortslepende
oorlog en toenemende internatio
nale isolatie. De gezondheid van de
ayatollah laat te wensen over, maar
zijn woord is nog altijd wet. On
langs maakte Khomeini met een
theocratische Koran-exegese de
weg vrij voor economische en soci
ale hervormingen in het land, die
lang door conservatieve geestelij
ken waren tegengehouden.
Khomeini blijft het symbool van
de islamitische revolutie tegen het
gezag van de sjah. Het was de revo
lutie die hem na vijftien jaar bal
lingschap de mogelijkheid bood op
1 februari 1979 als overwinnaar
naar zijn vaderland terug te keren.
Stoelendans
Het is de bijna onaantastbare po
sitie van Khomeini die de revolutie
bij elkaar heeft gehouden, ondanks
de slepende oorlog tegen Iraq en de
andere problemen van het land. De
politieke stoelendans is recent
sterk in tempo versneld als gevolg
van de komende verkiezingen op 8
april voor de 270 zetels in de Majlis,
het Iraanse parlement. De revolu
tionaire elite is verdeeld over twee
fronten: die van de puristen, geleid
door premier Hussayn Musavi en
die van de pragmatici, geleid door
parlementsvoorzitter Hashemi
Rafsanjani. Maar het voortbestaan
van het bewind lijkt niet te worden
bedreigd, ondanks de interne riva
liteit en het binnenlands gemor.
Vooraanstaande revolutionaire
leiders bevestigen de onvrede on
der het volk, maar benadrukken
dat die wordt veroorzaakt door de
oorlog en niet door de revolutie.
Iraq probeerde in september 1980
van de revolutionaire chaos in Iran
gebruik te maken door, na een se
rie grensincidenten, een invasie uit
te voeren. Die invasie is intussen
vastgelopen tot de bloedigste loop
gravenoorlog sinds de Eerste We
reldoorlog.
De revolutionaire leiders zeggen
dat, ondanks de oorlog, onder de is
lamitische regering meer openbare
projecten zijn uitgevoerd dan on
der de sjah. Er is ook meer gedaan
aan de verbetering van het lot van
de de straatarme massa die tijdens
de revolutie het legioen van Kho
meini vormde. De winkels in Tehe
ran zijn goed voorzien, maar de
prijzen schrikbarend hoog. Dui
zenden mensen zoeken dagelijks
naar koopjes. Voor de gecontro
leerde winkels, waar gerantsoe
neerde goederen tegen vastgestel
de prijzen worden verkocht, staan
lange rijen wachtenden. Op de
zwarte markt is alles te koop, maar
tegen tienmaal de officiële prijs.
Het wantrouwen tegen buiten
landers is nog altijd groot en de
Verenigde Staten, de steun en toe
verlaat van de sjah en zijn gevrees
de geheime dienst, heten nog altijd
De Grote Satan. Maar het verzet te
gen Khomeini is nauwelijks zicht
baar. De Khomeini-jeugd, de Revo
lutionaire Garde, controleert elk
dorp en elke wijk.
Islamitisch verkleed
Het islamitisch puritanisme uit
de eerste jaren van de revolutie,
lijkt iets te zijn verzacht. Veel vrou
wen dragen nog steeds de chador,
het zwarte kleed dat hen van kruin
tot voeten bedekt. Op het belang
rijkste busstation van Teheran
hangt een bord met de tekst: Vrou
wen die niet islamitisch gekleed
zijn, worden niet toegelaten.
Er lopen echter ook weer vrou
wen met gewone hoofddoeken op
straat en steeds vaker wordt in het
openbaar make-up gedragen. Der
gelijke uitingen van 'westerse de
cadentie' waren nog maar een paar
jaar geleden aanleiding tot arresta
tie en vernedering door de de reli
gieuze burgerwacht die, in burger
auto's, patrouilleert en moreel ver
val bestrijdt.
Ook het bekrachtigen van het
verbod op alcoholhoudende drank
lijkt te zijn verminderd. Op de vrije
markt is volop whisky, wodka en
andere sterke drank te koop. De
Iraanse filmindustrie produceert
heldhaftige rolprenten voor een pa
triottisch publiek, maar in de bio
scopen draaien ook speelfilms uit
de Sovjetunie en Japan. De twee
televisienetten worden overheerst
door religieuze en politieke discus
sieprogramma's, oorlogsbeelden
en documentaires over de Iraanse
overwinningen.
Golfoorlog
Het veiligheidsapparaat van de
staat is actief op alle niveaus, inclu
sief de dorpen. Steden, kantoren,
scholen en bedrijven worden be
stuurd door islamitische raden.
Naar schatting twee miljoen Ira-
niërs, onder wie veel vertegen
woordigers van de middenklasse,
hebben gekozen voor een onzeker
bestaan als vluchteling, liever dan
zich te schikken naar het islami
tisch recht of hun zonen de oorlog
in te laten sturen.
De Golfoorlog, waarbij de inter
nationale aandacht is gevestigd op
de westerse westerse interventie in
de Golf en de tankeroorlog, heeft
intussen naar schatting 600.000 Ira-
niërs het leven gekost
Vrouwelijke bisschoppen
brengen de eenheid binnen de
anglicaanse kerken in gevaar.
Deze waarschuwing laten 52 an
glicaanse bisschoppen in een
verklaring horen. Tot de onderte
kenaars behoren 8 Engelse, 4
Schotse, 8 Australische, 11 Ame
rikaanse en 6 Zuidelijk-Afri-
kaanse bisschoppen.
De wijding van vrouwen tot
bisschop is een van de voor
naamste onderwerpen op de
'Lambeth-conferentie', die op 16
juli in Canterbury begint. Deze
conferentie brengt alle angli
caanse kerken uit de hele wereld
bijeen. Een groot deel van de An
glicaanse Kerk in de Verenigde
Staten, de Episcopaalse Kerk,
ziet graag vrouwen als bisschop.
In hun boodschap zeggen de
52 bisschoppen, dat de bijbelse
en katholieke traditie van de
kerk en haar missionaire roeping
in gevaar komen door onenig
heid over bepaalde kwesties.
"Wij vinden, dat de anglicaanse
kerken niet het gezag hebben om
de traditie van de kerk dat alleen
mannen priester kunnen zijn, te
wijzigen". "Diepgaande vernieu
wingen kunnen pas worden
goedgekeurd ais ze in overeen
stemming zijn bevonden met het
oordeel van de bijbel en als ook
andere kerken ermee instem
men. Anders kunnen zulke ver
nieuwingen alleen maar tot ver
deeldheid leiden en een hinder
paal zijn bij de verbreiding van
het evangelie".
De 52 bisschoppen vinden, dat
de onderlinge verdraagzaamheid
en het onderlinge respect tussen
de anglicaanse kerken toch al on
der druk staan door de wijding
van vrouwen tot priester in som
mige anglicaanse kerken. Vol
gens hen wijst het merendeel
van de kerkleden de vrouwelijke
priester af. Een traditie van het
begin van onze jaartelling af is
ook niet niks.
Politiek
In de Oostduitse Evangeli
sche Kerk zijn conflicten ont
staan over de bemoeienis van de
kerk met politieke zaken. Er zijn
gelovigen die financieel niet
meer bijdragen als de kerklei
ding mensen die willen emigre
ren of gearresteerde dissidenten
blijft helpen. Dat bericht het
Oostduitse kerkblad 'Geloof en
vaderland'.
Volgens het blad zijn de con
flicten in gemeenten in de pro
vincie 'bijna lichamelijk voel
baar'. Het vraagt zich af, of de
door ledenverlies verzwakte
kerk dergelijke spanningen nog
wel aan kan.
In alle plaatselijke gemeenten,
zegt het blad, is men het erover
eens, dat de groeiende openheid
in de DDR verder moet worden
ontwikkeld. Alleen bij een open
lijke uitwisseling van meningen
zijn problemen die tot een ver
zoek om emigratie of tot kritiek
op de samenleving leiden, op te
lossen. "Politie en justitie bieden
daarvoor geen alternatief'.
De kerk moet aan de discussie
in de samenleving deelnemen,
maar ze moet duidelijk voor
ogen houden tot hoe ver zij de
vertegenwoordigers van uiteen
lopende opvattingen tegemoet
kan komen. Volgens het kerk
blad is het de Evangelische Kerk
de afgelopen weken niet altijd
gelukt een 'onberispelijk juiste
en berekende koers' te varen.
'Theekransjes'
"Alle macht aan Rome en
daarna aan de plaatselijke bis
schop". Dat is grofweg de be
langrijkste conclusie uit een tot
nu toe vertrouwelijk ontwerp
document van het Vaticaan over
de bisschoppenconferenties.
Mochten de voorstellen van het
rapport dat de congregatie
voor de bisschoppen op verzoek
van de paus heeft opgesteld
worden uitgevoerd, dan degra
deren de nationale bisschoppen
conferenties tot weinig meer dan
'vriendelijke theekransjes', zo
vrezen geleerden met wie het
Amerikaanse weekblad 'The Ca
tholic Reporter' heeft gesproken.
De bisschoppelijke collegiali
teit een gedachte die ten tijde
van het Tweede Vaticaans Conci
lie ontstond wordt in dit dertig
pagina's tellende rapport vervan
gen door een streng hiërarchisch
kerkmodel, oordelen de geleer
den. Titel van het rapport is: 'De
theologische en juridische status
van bisschoppenconferenties'.
Het Vaticaan, zeggen de ge
leerden, is bang dat via de bis
schoppenconferenties de lokale
kerk te veel aandacht krijgt ten
koste van de wereldkerk. 'Terug
naar de autonome plaatselijke
bisschop' is daarom het voorstel.
Als de bisschoppenconferentie
als collegiaal orgaan is verdwe
nen, kan het Vaticaan zich direct
tot de plaatselijke bisschop wen
den.
Al eerder bleek, dat Rome niet
al te blij is met bisschoppencon
ferenties. Ook kardinaal Joseph
Ratzinger, voorzitter van de con
gregatie voor de geloofsleer, is er
geen enthousiast voorstander
van. Bisschoppenconferenties
hebben, volgens hem, geen theo
logische basis en behoren niet
tot de structuur die Christus
heeft gewild. Bovendien dreigt
de rol van de bisschop door de
strak georganiseerde bisschop
penconferenties met hun
dikwijls logge bureaucratische
inrichting volledig te worden
verstikt, zei Ratzinger al in een
interview in 1984.
Het Vaticaanse ontwerp-docu-
ment draagt als datum 12 januari
1988. Het zou enkele Europese
bisschoppenconferenties al on
der ogen zijn gekomen. Een
woordvoerder van de Neder
landse bisschoppen zei van niets
te weten. Maar tegelijk: "Het is
wel duidelijk, dat bepaalde stro
mingen binnen de curie heel wei
nig heil zien in bisschoppencon
ferenties. Sinds ze in de jaren 60
werden opgericht staan ze al ter
discussie. Maar in het nieuwe
kerkelijk wetboek worden ze
nog bekrachtigd". De Neder
landse woordvoerder achtte het
ondenkbaar dat de bisschoppen
conferenties nog eens zouden
wegvallen.
Liedbundel
De liedbundel 'Ook uit de
mond der kinderen' van de
Stichting Geestelijk Lied Gere
formeerde Gezindte is voor het
bestuur van de Bond van Zon-
Volgens de bond krijgt in deze
bundel van 100 liederen de bele
ving van zonde en schuld nauwe
lijks aandacht en klinkt de nood
zaak van wedergeboorte er ner
gens in door. Naar het oordeel
van de bond zijn de liederen erg
oppervlakkig en kunnen ze in
geestelijk opzicht niet evenaren
met de psalmen, hoewel sommi
ge wél verantwoord en bruikbaar
zijn. Bovendien is het taalge
bruik hier en daar 'al te populair'.
Een woordvoerder van de
Stichting Geestelijk Lied Gere
formeerde Gezindte betreurde
het, dat deze negatieve reactie in
het geheel niet ingaat op doel en
werkwijze van de stichting. Doel
is om tegenover heel wat 'wild
groei' op het terrein van het gees
telijk lied een verantwoord lied
te brengen dat in overeenstem
ming is met Schrift en belijdenis.
Dat noties als zonde, schuld en
wedergeboorte niet aan de orde
komen, werd ontkend. Wel wor
den bijbelse begrippen zo ver
woord, dat het kind ze kan be
grijpen.
beroepbaar R. P. Oosterdijk,
Leiden, en P. L. Wansink,
Utrecht.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Apeldoorn P.
Boomsma Stiens.
Oud-Gereformeerde Ge
meenten: bedankt voor Kampen
A. D. Muilwijk Dordrecht.
Gereformeerden. Bij J. H.
Kok in Kampen is een boekje
verschenen over 'de gerefor
meerden' in de laatste vijftig jaar
naar aanleiding van de driedelige
documentaire 'De Nazaten' van
de IKON-televisie. Peter van der
Heijden en David Mol hebben de
teksten van het programnma
hiervoor uitgewerkt en aange
vuld. Het boekje is 164 pagina's
groot en kost f. 19,90.