Gedichten? Andreus had het liever over voetbal'
'Theaterwereld Amsterdam
moet zich rot schamen'
'Praatjes-concerten' een succes
Nostalgie in
turbo-tempo
Negen keer
kandidaat
voor Oscar
Letterlijk en figuurlijk duister
Andreus-biograaf Van der Vegt:
Voorstelling: Jeans. Muzikale leiding:
Bert Stoots. Choreografie: John Kuipers.
Lichtontwerp: Tom Aukes. Gezien op 17
februari in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - 'Jeans' is kléding,
'Jeans' is een groep en 'Jeans'
betekent nu ook een duizeling
wekkend muziek- en dapsspek-
takel met uitsluitend bekende
nummers uit de jaren '50 en '60.
De gouden hits van toen wor
den in turbo-tempo gepresen
teerd, alsof de platenkast met al
die onvergetelijke singles op
één super compact-disc is sa
mengeperst.
De veertig-plussers genieten
vooral van het eerste gedeelte,
als de jaren vijftig aan de beurt
zijn. Na de pauze komen met
name de dertigers aan hun trek
ken, die trots zitten te knikken
(en stiekem te swingen) bij de
muziek uit hun 'sixties'. De
aanwezige tieners en twens
schijnen alle hits te kennen,
want de roemruchte jaren '50
en '60 zijn op het ogenblik weer
helemaal 'in'.
Was 'My Generation' (onlangs
nog in de Leidse schouwburg te
zien) als musical over de jaren
zestig bedoeld, 'Jeans' is pure
show, waarin hooguit een zeke
re chronologische muzikale
volgorde valt te bespeuren.
'Jeans' is vooral een visitekaart
je van een stel talentvolle jonge
mensen, die in een volgende
produktie met een echte musi
cal voor de dag moeten komen.
Zeker meer dan zestig num
mers zijn in 'Jeans' in een nau
welijks onderbroken medley
ondergebracht. Titels noemen
heeft dus geen enkele zin; het
gaat van 'Peggy Sue' en 'Stupid
Cupid' tot 'Aquarius' en 'Son of
a preacherman', met als absolu
te uitsmijter 'River Deep,
mountain high' van Ike Tina
Turner. Zal Madonna's muziek
over twintig jaar ook nog zo
veel enthousiasme teweeg kun
nen brengen?
De arrangementen zijn buiten
gewoon handig aangepast, zo
dat de overgangen soepel verlo
pen. Bijkomstig voordeel van
het hoge tempo van de show is
dat niet steeds na elk nummer
geapplaudisseerd hoeft te wor
den. De choreografie is gevari
eerd en heeft het hanteren van
twaalf microfoons met ellen
lange snoeren op originele wij
ze in de bewegingspatronen
verwerkt.
De ensemblenummers zijn me
de door het aanstekelijke en
thousiasme van de groep verre
weg het beste, al mogen sommi
ge soli als coverversies er zeer
beslist zijn. Het enige echte
minpunt is het ontbreken van
live muziek, dat juist bij een
dergelijk programma voor de
wisselwerking met het publiek
zo sfeerbepalend kan zijn.
'Jeans': de naam van de spijker
broek voor een enerverende
show die duidelijk maakt, dat
deze populaire kleding ver
schillende vormen van mode
en muziek heeft overleefd.
Jeans is meer dan kleding - niet
voor niets liet Ulrich Plenzdorf
zijn romanfiguur Edger Wibeau
zeggen: 'Jeans- is geen broek,
Jeans is een instelling.
WIJNAND ZÊILSTRA.
AMSTERDAM (GPD) - Het colle
ge van burgemeester en wethou
ders van Amsterdam heeft de vier
'reddingsmoties' voor De Kleine
Komedie, ingediend door raadsle
den van D66 en WD, afgewezen en
vraagt het gemeentebestuur om dit
advies te volgen. Daarmee lijkt het
lot van het oudste theater van Am
sterdam definitief beslecht.
Vrije jongens, leren jacks en
sportschoentjes. Twee man sterk
drentelen ze wat heen en weer
langs de Amstel. Onderzoekend
nemen ze de Kleine Komedie in
ogenschouw "Geveltje oogt wel.
Sjiek genoeg voor een nachtclub.
Laten we Karei maar bellen". De
aasgieren liggen al op de loer. Als
volgende week het laatste uur voor
Amsterdams oudste theater wordt
aangekondigd, is een nieuwe be
stemming al gevonden. Nacht
clubs zijn winstgevender dan thea
ters. Youp van 't Hek is inmiddels
begonnen zijn eenmans-wan
hoopsoffensief. Paginagroot in een
advertentie in Het Parool. Maan
dagmiddag wil hij de 500 stoelen
van het theater aan de Amstel tot
de laatste plek bezet zien met poli
tici, kunstenaars, ambtenaren en
journalisten. De raadsleden die
twee dagen later moeten beslissen
over het voortbestaan van het thea
ter zijn persoonlijk uitgenodigd.
De verantwoordelijke wethou
der, mevrouw Minnie Luimstra,
heeft al laten weten niet te komen.
Van wethouder voor financien,
Walter Etty, is het nog niet zeker.
De openbare discussie die Van 't
Hek heeft aangekondigd zal dan
ook wel een monoloog worden.
"Een wanhoopsoffensief? Niks
wanhoopsoffensief. Ik schud al
leen die gemeenteraad maar wak-
'The Last Emperor'
BEVERLY HILLS (AP) - 'The Last
Emperor', het verfilmde levensver
haal van de laatste keizer van Chi
na, heeft maar liefst negen Oscar
nominaties in de wacht gesleept.
Zeven nominaties waren voor
'Broadcast News', een romantische
komedie over een Amerikaanse te
levisie-nieuwsdienst. 'Empire of
the Sun' en 'Moonstruck' kregen
zes Oscar-nominaties. Deze drie
films zijn nog niet in Nederland
vertoond. 'Fatal Attraction', die nu
wel in Nederland draait, maakt
eveneens zes kansen op de begeer
de Oscar.
Op Steven Spielbergs 'Empire of
the Sun' na werden al deze films
genomineerd in de belangrijkste
categorie: beste film. In deze cate
gorie kreeg ook John Boormans
'Hope And Glory' een nominatie.
Acteur Jack Nicholson, die al
twee Oscars op zijn naam heeft,
werd voor de negende keer geno
mineerd voor zijn hoofdrol in 'Iron-
weed'. Robin Williams kreeg in de
categorie beste acteur eveneens
een nominatie voor zijn rol in
'Good Morning Vietnam'. Hierin
dingen verder mee: Michael Doug-
Het schrijven van een biografie
heeft wellicht iets van dweilen
met de kraan open. Het is een
kwestie van puzzels oplossen,
puzzels die op hun beurt weer
nieuwe problemen oproepen.
Nooit is het einde in zicht, elk
antwoord wordt al snel een
nieuwe vraag. Jan van der Vegt
weet daar alles van. Eigenlijk is
hij leraar Nederlands in Zaan
dam, maar dit schooljaar is hij
thuis in Heiloo. Het Fonds voor
de Letteren heeft hem vrij ge
maakt voor het schrijven van
een biografie over de dichter en
schrijver Willem van der
Zandt, beter bekend als Hans
Andreus.
door
Hans Visser
HEILOO Terwijl Van der Vegt
daarmee bezig is, heeft hij een an
dere biografie tijdelijk op een laag
pitje gezet. Die van Adriaan Rol
and Holst. Twee verschillende
dichters, die beiden veel hebben
bijgedragen aan de Nederlandse li
teratuur. Roland Holst met zijn zo
sterk persoonlijke taal- en beeldge
bruik, Andreus met zijn bindende
rol binnen 'de Vijftigers', de gene
ratie jonge dichters die kort na de
oorlog een geheel nieuwe wind
door de poëzie liet waaien. Een
groep van wie Andreus bovendien
het duidelijkst tot het grote pu
bliek sprak.
ker. Kijk, ik heb maar vier jaar
mulo, maar zelfs met die opleiding
weet ik in die kunstbegroting van
de gemeente nog wel vijf ton te vin
den om de Kleine Komedie te be
houden".
Van 't Hek is echt boos. Als een
mitrailleur vuurt hij zijn kritiek op
het Amsterdamse kunstbeleid af.
"Een stoel in de Stopera kost nota-
bene 300 gulden per voorstelling.
Dan komt er nog eens 300 gulden
per stoel bij aan subsijie voor het
operagezelschap. Zeshonderd gul
den per stoel. Een stoel in de Klei
ne Komedie kost omgerekend 8,48
aan gemeenschapsgeld. De arties
ten die er staan kosten niets, want
kleinkunst wordt nu eenmaal niet
gesubsidieerd".
Toneelgroep
"Alleen al uit democratisch oog
punt is het een schande wat er hier
te gebeuren staat. Dat hele kunst
beleid. De Kleine Komedie is het
best lopende en goedkoopste thea
ter van de stad. Het draait op veel
inzet van de medewerkers. En op
de fooi van de gemeente van
500.000 gulden per jaar. Waar pra
ten we dan over. Als het vijf ton zou
zijn op een begroting van twee mil
joen zou het ernstig zijn. Maar het
gaat om een totale begroting van 28
miljoen gulden. Neem nou de To
neelgroep Amsterdam. Die staat
voor 5,5 miljoen gulden op diezelf
de begroting, Daar kan dat half mil
joen best wel af. Die toneelgroep
speelt niet te vreten stukken voor
een handjevol mensen en dan ook
nog eens in zwaar gesubsidieerde
zalen".
Het is niet toevallig dat Van 't
Hek de toneelgroep Amsterdam
noemt. Gekscherend: "Ik denk dat
las ('Wall Street'), William Hurt
('Broadcast News') en Marcello Ma-
stroianni in 'Oei Ciornie'.
Bij de actrices was weer eens een
nominatie weggelegd voor twee
voudig Oscar-winnares Meryl
Streep. Zij sleepte haar zevende
nominatie in de wacht voor haar rol
in 'Ironweed'. Overige nominaties
in deze categorie waren voor Cher
in 'Moonstruck'; Glenn Close in
'Fatal Attraction'; Holly Hunter in
'Broadcast News'; en Sally Kirk-
land in 'Anna'.
Als beste regisseur komen de
volgende kandidaten in aanmer
king: Adrian Lyne voor 'Fatal At
traction', John Boorman voor 'Ho
pe and Glory', Bernardo Bertolucci
voor 'The Last Emperor', Norman
Nog bekender was zijn naam als
schrijver van kinderboeken, waar
van 'Meester Pompelmoes' het be-'
kendste is. Bovendien liet Andreus
bij zijn dood een niet te schatten
aantal hoorspelen na.
Dat Van der Vegt zich juist in
Roland Holst en Andreus verdiept
is niet zo erg verwonderlijk. Hij
heeft ze allebei diverse malen ont
moet: "Ik kende ze goed genoeg
om hun biograaf te kunnen zijn,
maar ook weer niet te goed".
Voetbal
Roland Holst en Andreus heb
ben een paar overeenkomsten. Zo
viel het de biograaf vaak op dat bei
de auteurs moeite hadden om over
hun werk te praten: "Ik heb Rol
and Holst eens bezocht met een
journalist van De Nieuwe Linie.
Voortdurend probeerde hij vragen
over zijn poëzie te ontwijken. Het
was bijna vermakelijk. Heel vrien
delijk begon hij steeds over andere
dingen of was met de thee in de
weer. Andreus sprak ook niet
graag over poëzie. Die had het lie
ver over voetbal".
Net als Roland Holst, leed ook
Andreus vaak aan depressies. "Al
moet je die term meer zien als een
verzamelnaam voor allerlei kwa
len. Je ziet het vaker bij mensen
met een creatieve levenswijze. Mis
schien maakt dat ze gevoeliger
voor allerlei invloeden. Andreus
had perioden dat hij stil in een
hoekje zat en tot niets kwam".
"Beide dichters hebben elkaar
wel gekend, maar gingen niet vaak
met elkaar om. De jongere dichter
zocht het meer in zijn contacten
met schilders als Lucebert en Jaap
ik maandagmiddag helemaal niet
ga praten over de Kleine Komedie.
Ik ga het gewoon hebben over mijn
vakantiedia's van Torremelinos.
Dat gebeurt op het toneel ook.
Daar hebben ze het over heel ande
re dingen dan wat ze aangekondigd
hebben. Zo krijg je dikke subsi
dies."
Even bedachtzamer: "Ik denk
dat heel kunstminnend Amster
dam zich kapot moet schamen. Ik
zal ze de oren wel wassen. Op het
toneel hebben ze de mond vol over
solidariteit. Als ergens in Amster
dam een huis dichtgetimmerd
wordt, staat heel de buurt op z'n
achterste poten. Maar waar zijn die
kunstenmakers nu met hun pro
test? Een handtekening onder een
briefje waarop staat dat ze zich be
zorgd maken. Nou en? Maar waar
is hun protest nu? Waar is hun toe
zegging om een klein deel van hun
subsidie af te staan zodat die Klei
ne Komedie gered kan worden?"
Rekensom
"Ik heb nu zoveel ambtelijke ter
men gehoord. Intellectuele praat.
Wat ik wil doen is gewoon de re
kensom maken die al lang gemaakt
had moeten worden. En dan blijft
er niets meer overeind." Wat ver
wacht hij van zijn actie? "Ik heb ab
soluut niet het gevoel dat mijn ac
tie de redding zal zijn voor de Klei
ne Komedie. Maar ik zal wel duide
lijk maken dat we ons in Amster
dam diep, heel diep moeten scha
men. Kijk, na maandagmiddag is
het wat mij betreft voorbij. Dins
dagavond sta ik weer in Den Bosch
en gaat al mijn energie weer in de
voorstellingen zitten. Ik hoop al
leen dat er dan wel mensen wakker
geworden zijn."
Jewison voor 'Moonstruck', en de
Zweed Lasse Hallstrom voor ',My
Life As A Dog'.
In de categorie beste buitenland
se film is Louis Malle's 'Au Revoir
Les Enfants' een belangrijke kan
didaat. Andere films die 'De Aan
slag' van Fons Rademakers kun
nen 'opvolgen' zijn: 'Babette's Fe
ast' (Denemarken), 'Course Com
pleted' (Spanje), 'La Famiglia' (Ita
lië) en 'Pathfinder' (Noorwegen).
Nederland is ditmaal slechts in
direct in de race om de Oscars be
trokken. 'Robocop', gemaakt door
Paul Verhoeven, heeft twee nomi
naties: één voor de montage en één
voor het geluid. De Oscars zullen in
april worden uitgereikt.
Boots. Toch was het Roland Holst
die eraan bijdroeg dat Andreus
naar Bergen kwam. Rond 1960
schreef hij hem eens een brief
waarin stond dat het daar de juiste
omgeving was om te kunnen wer
ken".
Nadat Andreus in 1962 voor de
tweede maal was getrouwd is hij
inderdaad voor een half jaar naar
Bergen aan Zee gekomen. Later
woonde het echtpaar ergens op de
grens van Bergen en Egmond,
maar de auteur en zijn vrouw zijn
daar toch niet blijven hangen. Voor
iemand die bijna dagelijks bij de
radio werkte was Hilversum toen
nog te ver.
Klasgenoten
Voor een biograaf is Andreus
heel aantrekkelijk, vindt Van der
Vegt. "Zijn proza is nogal 'pseudo-
autobiografisch'. Het lijkt wel of hij
met een soort ironie verhalen ver
telt waarin hij allerlei gegevens uit
zijn eigen leven in een andere vorm
heeft verwerkt. Zo laat hij mensen
die nog leven in zijn werk overlij
den. Alsof hij zijn leven in die ver
halen anders heeft willen inrich
ten".
'Denise' gaat over een serieuze
liefdesverhouding en een reis naar
Italië. De Vijftigers vind je in 'Va-
lentijn', in 'Het bezoek' vertelt hij
over Amsterdam. En 'Melchior
Blovoet' is geïnspireerd op zijn
jeugd en zijn gezinsleven in Put
ten. Vinkenoog en Odil, zijn vrien
din in Parijs, zijn heel herkenbaar
in 'Denise'. Van der Vegt: "Voor
mij is het als biograaf ontzettend
leuk om nu te zien wat de werke
lijkheid achter die verhalen was".
Youp van 't Hek: 'Waar blijft de
solidariteit?' (foto anp>
Om meer van die achtergronden
te achterhalen zocht hij naarstig
naar klasgenoten van vroeger. Dat
kostte veel tijd, maar de moeite
werd toch een paar maal beloond.
Bij voorbeeld met het antwoord op
de vraag hoe Andreus vroeger lite
ratuuronderwijs zou hebben ge
kregen: "Traditioneel, hoewel zijn
leraar op de HBS wel openstond
voor nieuwe invloeden".
Interessant vindt de biograaf het
ook te zien hoe hij zich heeft ont
wikkeld. Eerst in Amsterdam, toen
in Scheveningen en daarna weer in
Amsterdam, waar hij voor het eerst
Lucebert ontmoette, vlakbij het
Marnixplein waar hij toen woonde:
"Andreus wilde toen schilder wor
den en Lucebert schrijver".
De acteur Luc Lutz is ook zo'n
oude vriend. Samen zaten ze op de
toneelschool, maar Andreus maak
te die niet af. "Hij is daarna nog cor
rector geweest bij de Volkskrant,
zijn enige betaalde baan, maar daar
kent niemand hem meer".
Ostaijen
Hans Andreus begint al op zijn
dertiende te schrijven. Later raakt
hij onder de indruk van Paul van
Ostaijen en wordt redacteur van
het literair tijdschrift 'Podium'. In
die periode ontwikkelt hij ook een
eigen toon, die hij op zijn sterkst
demonstreert in 1951 als zijn be
kendste bundel, 'Muziek voor kijk
dieren' verschijnt.
Nederland is dan nog druk aan
het herrijzen, al is nog niet iedereen
het eens over de te kiezen richting.
Moet het worden zoals het was, of
kan er uit het puin iets nieuws
groeien? Met andere jonge dichters
als Lucebert, Vinkenoog, Schier-
beek en Claus ontstaat er een vrien
dengroep die als 'de Vijftigers', de
na-oorlogse poëzie een ander aan
gezicht zal geven.
"Zelf speelde hij een weinig na
drukkelijk rol", zegt Van der Vegt.
"Maar dat hij die mensen naar Po
dium heeft gehaald, dat is belang
rijk geweest. Verder is de onderlin
ge samenhang bij 'de Vijftigers'
niet zo groot. Ze hadden een steeds
wisselende identiteit. Wel hoor je,
als hun werk leest, vaak de jazz in
hun verzen doorklinken. Andreus
was gek op Charlie Parker, die voel
je in zijn poëzie".
Zijn poëzievrienden halen hem
later naar Parijs. Daar leert hij Odil
kennen. Hij gaat met haar mee als
ze voor werk naar Italië moet. Op
Elba vond Van der Vegt geheel bij
toeval een vrouw die de twee daar
nog heeft meegemaakt.
Odil
"Ze vertelde me dat Andreus
daar - net als overal - enorm veel
werkte, maar ook dat hij toch ook
erg veel in de zon lag. Dat laatste is
interessant omdat hij ergens
schrijft dat op Elba 'de zon viel'.
Dat zou misschien die crisis kun
nen zijn geweest die hij na zijn te
rugkeer in Rome had. Maar het
blijft gissen".
"En wat is er verder in Rome en
later in Parijs gebeurd en hoe werd
hij daar opgevangen? Alleen Odil
kan me dat zeggen, maar ze is nog
onvindbaar. Ze zou naar Amerika
zijn gegaan, maar zeker is dat niet.
Ik heb al van alles geprobeerd om
haar te vinden. Ik heb zelfs aan alle
Liénards in Parijs geschreven".
Het is één van de velé leemtes die
het uiteindelijke schrijven van de
biografie nog verhinderen. Net
zoals Van der Vegt nog zoekt maar
meer gegevens over de tijd die An
dreus in Bergen doorbracht. Niet
alleen mensen die hem toen heb
ben ontmoet, maar ook brieven.
"Alleen op die manier ontdek je
hoe hij leefde en wat hem heeft be
ïnvloed. Daarom is het zo fijn, dat
Andreus, net als Roland Holst, zo'n
fervent brievenschrijver is ge
weest. Voor een biograaf is dat reu
ze belangrijk, want wat mensen
zich nog kunnen herinneren, mag
je ook weer niet overschatten.
Daarom ben ik ook zo huiverig
voor de verzamelaar die wel brie
ven koopt, maar ze gesloten houdt
voor anderen, die een onderzoek
willen doen".
Andreus overleed in 1977 aan
kanker, pas 52 oud. Het corrigeren
van zijn laatste bundel had hij aan
Van der Vegt opgedragen. "Op de
dag ik nog een afspraak zou maken
om daarover te praten, belde zijn
vrouw mij op. Het is tamelijk snel
gegaan".
PRIJZEN - De regisseur Mark
Timmer (34) krijgt de Perspektief-
prijs 1988. De prijs bestaat uit een
geldbedrag van 5.000 gulden, een
bronzen object en een reis naar
New York.
Ook worden twee Perspektief-
reizen toegekend aan de schrijfster
Moniek Kramer en de vormgever
Hans Klasema.
De drie prijzen worden op 28 fe
bruari uitgereikt in het Cultureel
Centrum in Amstelveen.
BUDAYA INDONESIA - Afgelo
pen weekend is de 50.000ste bezoe
ker geteld bij de tentoonstelling
Budaya Indonesia in Amsterdam.
Met dit hoge aantal bezoekers in
nog geen twee maanden belooft
Dudaya Indonesia een van de
drukst bezochte tentoonstellingen
in de geschiedenis van het Tropen
museum te worden. De expositie is
nog tot en met 21 augustus te zien.
MATTHAUS PASSION-De Ne
derlandse bas-bariton Max van Eg-
mond behoort tot de solisten in de
eerste Matthaus Passion van Jo
hann Sebastian Bach die in Jeruza
lem wordt opgevoerd. Plaats van
handeling is de abdij van de bene
dictijnen Dormitio.
De Matthaus Passion wordt op
gevoerd in het kader van het 'Israël
Festival' dat van 15 tot 22 mei
plaats heeft.
Peter O'Toole (midden) in 'The last Emperor'.
Kwartet' gered door meeslepend spel
werking: Sam Bogaerts; spelers: Ingeborg
3 25 februari.
LEIDEN 'Kwartet' van Heiner
Müller is gebaseerd op de 18e-
eeuwse briefroman 'Les Liaisons
Dangereuses' (1782) van De La-
clos. 'Kwartet' is ook het regiede
buut van Sam Bogaerts bij to
neelgroep Amsterdam. Bogaerts
mag in Nederland als dé specia
list van dit toneelstuk worden
beschouwd; zijn regie voor to
neelgroep Amsterdam is de der
de in successie. Eerder regisseer
de Bogaerts dit toneelstuk voor
toneelgroep De Witte Kraai en de
Arnhemse Toneelschool.
Bogaerts heeft voor Toneel
groep Amsterdam een zeer inge
togen voorstelling gemaakt. Het
is een voorstelling waarin het ce
rebrale de boventoon voert.
'Kwartet' is een conversatiedra
ma bij uitstek. Niet de handeling,
maar het gesproken woord
draagt de conflictstof aan.
Hoofdpersonen in 'Kwartet'
zijn de markiezin Merteuil (Inge
borg Elzevier) en graaf Valmont
(Peter Oosthoek). De markiezin
en de graaf zijn ex-geliefden van
elkaar en halen samen herinne
ringen op. In die herinneringen
staan het maagdelijke nichtje
van de markiezin en madame de
Tourvelle centraal. Samen vor
men de graaf, de markiezin, het
nichtje en madame de Tourvelle
het kwartet, dat we terugvinden
in de titel van het toneelstuk. Het
nichtje en madame de Tourvelle
waren veroveringen van de graaf
Valmont. In 'Kwartet' worden
beide rollen ook door Ingeborg
Elzevier gespeeld.
'Kwartet' heeft een decadente
ondertoon. De markiezin Mer
teuil en de graaf Valmont bren
gen in zekere zin het a-moralisti
sche sexuele utopia van De Sade
in de praktijk. Het leven van alle
dag wordt teruggebracht tot een
mechanistische en dierlijke lust
bevrediging. Elke minnaar en
minnares is verwisselbaar. Tege
lijkertijd is er ook sprake van een
idealisering van de erotiek. De
spanning in het stuk wordt be
paald door een voortdurende
pendelbeweging tussen een pri
mair soort geilheid en geïdeali
seerde en gemaskeerde gevoe
lens van liefde en genegenheid.
'Kwartet' is geen gemakkelijk
stuk. Wie wegdroomt op de zeer
archaïsche en poëtische dialogen
van Müller, moet alle zeilen bij
zetten om de draad van het stuk
weer op te pakken. Het decor be
staat uit een kaptafel, een doos
tissues, een stoel en wat spiegels.
Het publiek zit er in wrakke
crapauds en bankjes omheen. Al
les speelt zich tussen spiegels in
het duister of halfduister af. De
spiegels tonen onbarmhartig het
lichamelijk verval, terwijl het
duister de donkere kanten van
de mens accentueert.
Het spel van Ingeborg Elzevier
en Peter Oosthoek maakte het
letterlijk en figuurlijk zeer duis
tere stuk zeer acceptabel. Meer
nog dan door de tekst word je
meegesleept door het spel van
Ingeborg Elzevier en Peter Oost
hoek. Vooral Peter Oosthoek
verraste. Het was een bijzondere
ervaring een acteur met zo'n
ogenschijnlijk gemak een derge
lijke gecompliceerde rol te zien
spelen.
RADBOUD ENGBERSEN
'Concert met een praatje'. Yke Viersen- cello, Henk Brier- piano en
Henny Ravestein- viool speelden werken van Martinu, Schumann
en Piazolla. Gehoord op 17 februari in de Kapelzaal.
LEIDEN - Als u ook denkt dat Beethoven twee
symfonieën heeft geschreven (te weten de vijfde en
de negende) dan wordt het tijd dat u eens gaat luis
teren naar de concerten met een praatje. Henk Briër
laat u daar kennis maken met de overige werken. U
moet dan wel uw oren leren gebruiken en dat valt
niet altijd mee. Neem nu het Trio in F van Schu
mann; de muzikale grondgedachte waarop het hele
stuk is gebouwd en die Briër de toehoorders vóór-
speelt is geen wijsje dat zich onmiddellijk en onuit
wisbaar in het geheugen vastzet.
Evenmin zullen omschrijvingen als 'chromatisch
loopje' en 'vallende kwinten' bij iedereen een
lampje doen branden. Toch lijkt met de formule
van het praatje zeker het voortzetten waard, mits
het niet te lang duurt en niet een te groot beroep
doet op het ongeoefende muzikale geheugen van
het publiek.
Het jaartal 1959 (sterfdatum van de Tsjechische
componist Bohuslav Martinu) zal bij een enkeling
misschien de vrees voor nieuwlichterij hebben
doen ontstaan. Na uitvoering van de variaties voor
cello en piano kan men toch alleen maar enthou
siast geweest zijn over deze meeslepende Sloween-
se melodieën. De cellist Yke Viersen, die zich in het
Schumann trio al had laten kennen als een attent
ensemble-speler, stal hier volledig de show, als je
dat zo mag noemen.
Zéér extravert spel, evenals in het duo voor viool en
cello van dezelfde Martinu. Hier kon werkelijk niet
gesproken worden van abstracte afstandelijke
kunst. Hier werd zo aards en tastbaar als mogelijk
gemaakt, zodat de stukken eraf vlogen. Het mooiste
was, dat Henny Ravestein in spel, in streek, in in
tentie zich volledig aansloot bij Yke Viersen.
Niet alleen verbaal hield Briër tenslotte een
pleidooi voor de Argentijn Astor Piazolla. De bevlo
gen manier waarop hij Viersen begeleidde in "Le
grand Tango" - ook al was het naar mijn gevoel nog
iets te bescheiden - was zeer veelzeggend. De cellist
zelf wist prachtig de stemmingen weer te geven die
deze tango rijk is.
Zolang dergelijke solisten deze 'praatjes-concerten'
opluisteren, is het zonde om thuis te blijven en pla
ten te draaien.
MONICA SCHIKS.
