'Bajes is echt geen Hilton, ook niet voor buitenlander' Reportage 'Scheveningen' verwerpt uitwijzing criminelen 'Ouderen al te lang door de regering genegeerd' Kerkelijke uitspraken moeten duidelijk zijn en bijna unaniem tijd voorkomen dat een groep zich achtergesteld voelt. Tussen diverse groepen heerst een soort gewapen de vrede en om niets kan ineens een oorlogje uitbreken. Adjunct-directeur Schellekens: "We moeten er voor zorgen dat Chinezen en Turken, de grootste groepen, bijvoorbeeld evenveel vi deo-avonden hebben. Anders ko men er onherroepelijk spanningen. Het komt voor dat beide groepen dan recht tegenover elkaar komen te staan en elkaar in de haren vliegen". "Niemand mag het gevoel krij gen te worden achtergesteld", on derstreept hij, "de etnische min derheden hier zijn nogal explosief. Er is zo ruzie. Een Surinamer werd hier helemaal 'in elkaar geslagen, omdat hij iets zei over een Chinees radioprogramma". In de gevangenis is een heel la biel evenwicht tussen de verschil lende groepen, zegt Schellekens. De bewaarders moeten de balans zien te handhaven. "Dat betekent dat je steeds weer moet praten. Maar dat lukt niet altijd. Ze begrij pen elkaar niet, ze kunnen zich niet in de anderen verplaatsen, of ze willen gewoonweg geen begrip op brengen". Invoering van het plan om twee gedetineerden samen een cel te la ten delen, zal de gevangenisdirec ties zeker wat de buitenlanders be treft extra zware hoofdbrekens be zorgen. De Goede: "Je kan een Turk niet bij een Chinees zetten. Ook tussen Chinezen onderling is een groot verschil. Zoals je ook niet een Surinamer een cel met een Antilliaan moet laten delen. Die twee kunnen elkaar luchten noch Drugskoeriers Ondanks alle problemen die de buitenlanders in de gevangenissen geven, scharen De Goede en Sche- lekens niet zomaar achter het CDA-idee om die vreemdelingen 'terug te geven' aan het land van herkomst. De Goede: "Voor ons hoeft het niet, ook al omdat we met de huidi ge situatie hebben leren leven. Voor drugskoeriers, die op Schip hol worden gearresteerd, zou het misschien wel kunnen. Maar ie mand die hier al langer verblijft, moet je niet zomaar wegsturen. Je moet kijken hoe hun band met Ne derland is". Schellekens: "Het is niet eerlijk als je bijvoorbeeld tweede-genera tie-buitenlanders die geen Neder lands paspoort hebben, het land uitzet". De Goede: "Komen we weer aan de vraag: over wie heb je het als het om buitenlanders gaat. Praat je over etnische groepen of over het paspoort?" Schellekens: "Die Gualtherie van Weezei is hier geweest. Maar toen sprak hij niet over het wegstu ren van buitenlanders. Nu roept-ie dat wel vanachter zijn bureautje. Ik vind dat laf. Laat-ie dat tegen de mensen hier zelf zeggen. Dan kan- ie lik op stuk krijgen". De Goede: "Er is veel onbegrip over de Nederlandse gevangenis sen. De mensen weten niet wat het is om in de bajes te zitten. Het is hier geen Hilton-hotel. Aan de bin nenkant van de celdeur zit geen klink. Als je naar het toilet wilt, moetje dat vragen. Je verkeert in een volledig afhankelijke situatie. Maar de Nederlands gevangenis sen vormen een humaan stelsel. Het doel is zo min mogelijk leed toe te voegen aan de straf. Dat ge beurt als je buitenlanders zonder aanziens des persoons de grens overzet". RIJSWIJK - Met het overhandi gen van de voorzittershamer aan mr. W. van der Sluis heeft minis ter Brinkman (WVC) gisteren in Rijswijk de Voorlopige Raad voor het Ouderenbeleid geïnstal leerd. In afwachting van de tot standkoming van een wettelijke regeling moet de voorlopige raad de komende jaren de weg effe nen voor de Raad voor het Oude renbeleid, een onafhankelijk ad viesorgaan van de regering. In 1990 zou een wetsvoorstel daar toe in de Tweede Kamer in be handeling kunnen worden geno- door Frank Hollaar/ANP „Eerlijk gezegd heeft het toch wel lang geduurd eer de voorlo pige raad er was, maar nu is het dan zover," zei Brinkman. De Hilversumse burgemeester W.R. van der Sluis, voorzitter van de uit elf leden bestaande voorlopi ge raad, beaamt deze woorden: "Gezien de vele ontwikkelingen van de laatste jaren met betrek king tot de oudere mens, komt de instelling van de voorlopige raad een jaar of vijf te laat tot stand". Volgens Van der Sluis (64) zal in de komende decennia het ou derenbeleid een belangrijk deel vormen van het totale economi sche, sociale en culturele beleid dat moet worden voorbereid en uitgevoerd. "Ging het tot voor kort om een relatief kleine, zich nauwelijks als zodanig manifesterende en economisch gezien oninteres sante bevolkingsgroep, in de ko mende jaren mag een snelle emancipatie worden verwacht die zich nadrukkelijk naar bui ten toe zal uiten. Zo zijn er de ou deren vanaf 55 jaar die niet meer deelnemen aan het betaalde ar beidsproces, maar nog wel vitaal zijn. Velen van hen zullen zich, mede door het verbeterde oplei dingsniveau van de generaties na 1945, in toenemende mate maat schappelijk en politiek laten gel den", aldus Van der Sluis. Bufferfunctie Volgens Van der Sluis kan de raad een zeer nuttige bufferfunc tie vervullen tussen overheid en ouderen. Hij hoopt dat de raad een goede relatie zal weten op te bouwen met de ouderenbonden, hoewel de uitgangspunten niet altijd dezelfde behoeven te zijn. "De bonden doen zuiver aan be langenbehartiging, de taak van de raad is veel breder". Hij zegt niet zo zeer tot voorzit ter van de voorlopige raad te zijn gekozen vanwege zijn deskun digheid, maar meer vanwege zijn bestuurlijke capaciteiten. "Ik heb op dit moment nog niet zo heel veel specifieke kennis van de ouderenproblematiek, hoe wel ik er in Hilversum natuurlijk wel regelmatig mee ben gecon fronteerd. Al waren het maar de regelmatige bezoekjes aan hon- derdjarigen en gouden bruidspa- In hoeverre de zogeheten 'zorgzame samenleving' van mi nister Brinkman een oplossing kan bieden voor de ouderenop- vang, is voor Van der Sluis nog zeer de vraag. "Ik vraag me af in welke mate je anno 1988 als 65- plusser kan en mag steunen op je kinderen. Dat is onvergelijkbaar met vroeger. Zo woont mijn zoon op Vancouver Island, dus daar krijgen we weinig support van. Wel denk ik dat de overheid goe de voorwaarden kan scheppen voor allerhande opvangmoge lijkheden. Het vrijwilligerswerk zou daarin een belangrijke rol kunnen spelen, maar dan moet er in de maatschappij wel meer waardering voor dat werk ko men. Zo zou een kleine geldelij ke vergoeding voor menig vrij willigerswerk beslist op zijn plaats zijn". 15 jaar Al sinds 1970 pleitte de volks vertegenwoordiging, vaak via Kamerbrede uitspraken, bij de regering voor het instellen van een dergelijke raad. Ook de be jaardenbonden hebben zeker 15 jaar lang hierop aangedrongen. Vlak vóór de verkiezingen in mei vorig jaar besloot het kabinet dan toch tot de oprichting van een Ouderenraad. Op 27 novem ber 1986 werd de voorbereidende werkgroep Raad voor het oude renbeleid geïnstalleerd. Eén van prominente leden van de werkgroep was drs. Th. Weh- kamp, sinds 1 januari 1985 voor zitter van Cosbo-Nederland, een overkoepelend orgaan van de be jaardenbonden ANBO, Unie KBO en PCOB, dat 400.000 oude ren in ons land vertegenwoor digt. Hij kon het maar amper ge loven toen 15 jaar gebakkelei ein delijk in het voordeel van de ou derenbonden werd beslist. "Tqen Brinkman vlak voor de herkiezingen plotseling overstag ging en meldde dat er een raad voor het ouderenbeleid zou ko men, dacht ik dat er slechts spra ke was van een goedkope verkie zingsstunt. Twee weken daar voor had hij alle toespelingen op een ouderenraad nog resoluut van de hand gewezen. Ik belde hem meteen om een schriftelijke bevestiging. Daags voor de ver kiezingen ontving ik een brief van Brinkman met die bevesti ging", aldus Wehkamp. Volgens Wehkamp is de raad een onmiskenbaar teken van de toegenomen macht van de oude renbonden: een maatschappelij ke erkenning van de groep 65- plussers die tenslotte 12 procent van de bevolking uitmaakt. "De laatste jaren verliepen de contac ten met het parlement en de mi nister stukken beter. In toene mende mate hecht de politiek belang aan het horen van de be jaardenbonden. Voor ons is dat zeer belangrijk omdat we het van praten moeten hebben. De actie bereidheid onder bejaarden is nu eenmaal gering: we zullen geen kantoor bezetten of met span doeken de straat op gaan". Huisvesting De rol die de raad in de toe komst kan gaan spelen in de poli tiek hangt naar de mening van Wehkamp vooral samen met de kwaliteit van de adviezen die de raad levert. "De raad moet niet op alle slakken zout gaan leggen. Alleen op belangrijke punten moet advies worden uitgebracht, anders heb je geen invloed. Die prioriteiten liggen onder meer op het gebied van de huisvesting, pensioenen en de vrijetijdsbeste ding". "Zo zal de rijksoverheid meer aandacht moeten geven aan de huisvesting van ouderen. Er moet een grotere variëteit komen aan woonvoorzieningen voor be jaarden, opdat er in de toekomst voldoende keuzemogelijkheden zijn. Ook de vrije vestiging van ouderen is een onderwerp waar over de raad een standpunt zou moeten formuleren. Het is be kend dat er op de Veluwe al plaatsen zijn die ouderen probe ren te weren. Het lijkt me een in teressante vraag of gemeenten het recht hebben om iemand op basis van zijn leeftijd te weige- Met de komst van de raad neemt de tjetekenis van de oude renbonden volgens Wehkamp niet af. „Integendeel, naarmate de vergrijzing toeslaat zullen steeds meer ouderen het belang gaan inzien van het lidmaat schap van een ouderenbond. De invloed van de bonden zal daar mee evenredig toenemen". DEN HAAG - In het totaal versleten hok van de buitenportier van de Scheveningse strafgevangenis staat een ouder Turks echt paar. De man probeert in zeer gebrekkig Nederlands de vrouwe lijke portier duidelijk te maken wat hij wil. Het gesprek vlot niet. Maar uiteindelijk komt het toch goed en kan het paar een bezoek afleggen in de gevangenis. Het tafereeltje is typerend voor een van de problemen in de Nederlandse gevangenissen. Het grote aantal buitenlanders dat in ons land vast zit, maakt het werk voor de bewaarders er niet gemakkelijker op. Ze moeten rekening houden met diverse cul turele achtergronden. De gedetineerden onderling kunnen dat niet altijd opbrengen. Dat geeft extra spanningen. gen ze. Denk je dat Nederlanders dat zomaar hadden gedaan? Die zijn gewend om voor zichzelf op te komen. Buitenlanders hebben iets te verliezen als ze zich niet gedra gen. Voor Nederlanders geldt dat veel minder". Het CDA-Kamerlid Gualtherie van Weezei gaat binnenkort minister Korthals Altes (justitie) aan de tand te voelen over de vele vreemdelin gen in de cellen. Volgens hem heeft 42 procent van de gevangenen in 'Scheveningen' een buitenlandse nationaliteit. Landelijk ligt dat per centage iets lager. De CDA'er meent dat andere landen moeten worden verplicht om hun 'inwo ners' terug te nemen, wanneer ze in ons land in verband met drugs zijn gearresteerd. door Weert Schenk Directeur J. de Goede van de Scheveningse gevangenis zegt dat bij hem 59 van de 116 gedetineer den Nederlander zijn. "Maar dat zegt niets. Is een Surinamer uit het oude Suriname Nederlander? Er is ook nog een verschil of die Surina mer hier al jaren woont of bij wijze van spreken net uit Parimaribo is gekomen. En is een Chinees uit Hong-Kong een Brit? Voor mij is de cultuur bepalend en niet hun paspoort". Zo bekeken zitten er in de vleu gel die adjunct-directeur H. Schel lekens onder zijn hoede heeft, slecht drie Nederlanders. Die vra gen zich wel af of ze zich nog wel in Nederland bevinden. Schellekens beseft dat dit voor de Nederlanders vervelend is. Toch denkt hij dat de situatie lastiger zou zijn als hij al leen te maken zou hebben met veeleisende Hollandse praatjesma kers. "Er is hier een vechtpartij tussen Chinezen en Turken geweest. En kele Chinezen kregen verzwaring van straf. Ze moesten naar Veen- huizen. Met een lichte buiging gin Kosjer De gevangenisdirectie heeft in de loop der jaren leren leven met de diverse nationaliteiten. Zo wordt nu zo veel mogelijk reke ning gehouden met de eetgewoon ten van de gedetineerden. Voor jo den is er kosjer voedsel. Een over tuigd vegetarier hoeft geen vlees te eten. Voor wie geen aardappelen lust, wordt rijst gekookt. Eventu eel kunnen de gevangenen in ge meenschappelijke keukentjes een persoonlijke tintje aan de maaltijd geven. Directeur De Goede: "Het eten is een dagelijks terugkerend feno meen. Het speelt daarom een be langrijke rol in de behandeling van de gedetineerden. Religie hoort daar trouwens ook bij. Kijk maar naar het kosjere voedsel. Of de ra madan voor de islam, waarbij al leen na zonsondergang iets gege ten mag worden. Heb je allemaal mee te maken". In de strafgevangenis in Scheve ningen zitten de zwaarste crimine len. "Er zijn hier geen misdienaars, dus wat godsdienst betreft hebben we niet zoveel moeilijkheden. Maar in andere inrichtingen moet daar wel degelijk aandacht aan worden besteed. Bij de christelijke godsdiensten is belangstelling voorde gevallen mens. Bij de islam ligt dat anders. Gestrafte moslims worden juist uit de mohamme daanse gemeenschap verstoten. Die gedetineerden schamen zich. Aan die dingen kan het personeel niet voorbijgaan". Hij vervolgt: "Als een Surina mer overlijdt, moet je niet zomaar een ander in zijn cel stoppen. Dat wordt niet geaccepteerd. Voor Ne derlanders maakt dat weinig uit, die zijn nuchter. Maar de andere Surinamers accepteren dat niet. Die cel moet een tijdje leeg blij- Steenkool-Engels De communicatie met de buiten landse gevangenen verloopt moei zaam."Het personeel probeert zich te redden met steenkool-Engels. Dat is vaak onvoldoende. Het kost moeite om die gevangenen wat aan het verstand te brengen. Dat moet dan gebeuren met handen en voe ten of via een andere gedetineerde die als tolk fungeert. Niet ideaal". Maar soms is er voor de bewaar ders geen beginnen aan. Op dit mo ment bevindt zich in 'Schevenin gen' een mandarijnen-Chinees. Die man is voor niemand te verstaan. Ook niet voor andere Chinezen, omdat in China vele talen worden gesproken. Dat brengt De Goede op een ander knelpunt: het bezoek. "De mensen hier komen van overal vandaan. Ze zien dat Neder landers bezoek krijgen. Uit Ver weggistan komt niemand. Dat is echt naar. Maar er is meer dat niet lekker zit. Nederlanders kunnen strafonderbreking krijgen om din gen thuis te regelen. Er is ook een verlofregeling. Van dat soort facili teiten mogen de buitenlanders geen gebruik maken. Want die mensen ben je anders kwijt. De ba jes is het enige dat hem aan ons land bindt en daar heeft hij nu juist de minste behoefte aan. Maar het maken van dat onderscheid tussen Nederlanders en buitenlanders leidt hier soms wel tot agressie". Het omgaan met al die verschil lende buitenlanders lijkt een apart vak. De Goede: "De bewaarder moet weten hoe je Chinezen bena derd. Het rechtstreekse, directe van ons wordt niet op prijs gesteld. Dat moet veel tactischer gebeuren. Als een Chinees je iets aanbiedt, kun je dat ook niet zomaar weige ren. Dat wordt opgevat als een per soonlijke belediging. Het is steeds goed oppassen met wat je doet". Gewapende vrede De bewaarders moeten verschil lende nationaliteiten weliswaar apart behandelen, maar tegelijker Gevangenisdirecteur De Goede (links) en zijn plaatsvervanger Schellekens: "Niet het paspoort maar de cultuur is bepalend". <foto GPD) Voor het spreken van de Gere formeerde Kerken over samenle vingsvraagstukken moeten geen aparte regels worden opgesteld. Dan zou ten onrechte de indruk ontstaan dat het bij dergelijke vraagstukken om een apart ge bied gaat, met een eigen gezag en eigen voorwaarden. De synodecommissie ('deputa- ten') voor de kerkorde schrijft dat in een voorstel aan de synode die zich daarover op 8 maart moet uitspreken. Volgens de de- putaten zouden er wel nadere re gels moeten komen met betrek king tot de bevoegdheid van een kerkelijke vergadering om der gelijke uitspraken te doen. De vorige synode gaf de com missie opdracht, het bindend ka rakter van kerkelijke besluiten te bestuderen, vooral met betrek king tot samenlevingsvraagstuk ken. Volgens de commissie heb ben vorige synodes ten onrechte geprobeerd, dat probleem op te lossen door allerlei richtlijnen voor dergelijke uitspraken op te stellen. Ze vindt het zinvoller te kijken naar de bevoegdheid van een kerkelijke vergadering. Binnen de Gereformeerde Kerken zijn alle besluiten even bindend, zeggen de deputaten. Dat vaak méér gezag wordt toe gekend aan uitspraken over strikt kerkelijke zaken dan aan uitspraken betreffende de sa menleving is, naar hun mening, een gevolg van de gedachte bij veel gereformeerden dat ze geen kerklid zijn geworden om syno de-uitspraken over politieke en maatschappelijke kwesties aan te horen. Ruzie Een andere factor is de kenne lijk geringe invloed van dergelij ke uitspraken. "Ze hebben nau welijks effect en veroorzaken in de gemeenten alleen maar ruzie. Maar dat geldt ook voor uitspra ken over ethische zaken". Verder droeg het onderscheid tussen de kerk als instituut (met de leer) en de kerk als organisme (de chris telijke maatschappelijke organi saties) ertoe bij, dat aan uitspra ken over de samenleving een an der gezag werd toegekend dan aan uitspraken over bijvoor beeld de liturgie of de ambtsuit- - oefening. Tot aan de synode van Dordrecht (1971-1972) was de sy node tevreden met de bepaling in de kerkorde dat de kerken zich 'in voorkomende gevallen' tot overheid en volk zouden rich ten. De synode van Dordrecht verbreedde met het oog op de groeiende oecumene het kerke lijk spreken over samenlevings- vragen. Ze onderscheidde drie manieren van dergelijk spreken: het deelnemen aan het maat schappelijk gesprek, het stimu leren van dat gesprek en het be kendmaken van Gods eis en be lofte. Duidelijk De gereformeerde synode commissie stelt nu voor, terug te keren naar dit besluit van de sy node van Dordrecht en de toe spitsingen van latere synodes te schrappen. In de kerkorde zou moeten komen dat het tot de roe ping van de kerk behoort, deel te nemen aan de discussie over be langrijke problemen van de men selijke samenleving en door mid del van uitspraken de discussie te stimuleren. Daarmee wordt aangegeven, dat deelneming aan en het stimuleren van de discus sie regel is en dat uitspraken uit zondering zijn. Kerkelijke uitspraken moeten bovendien duidelijk zijn en een direct uitvloeisel van het belij den van Jezus Christus. Die dui delijkheid zal, volgens de com missie, worden bereikt als een voorstel om een uitspraak te doen nagenoeg unaniem wordt aanvaard. Dat betekent met te gen hoogste vier tegenstemmers .in de synode. Noord wijk. Zondagavond 7 uur wordt in de Vinkenlaankerk in Noordwijk-Binnen een muzi kale vesper gehouden. Medewer king verleent het Vesperkoor on der leiding van Jaco van Leeu wen, cantor-organist van de Gro te of St. Jeroenskerk. Het koor zingt onder andere een motet van Piet Jasperse (Voorhout). Voorganger is ds. W. van der Lee. Leiden. 'Van marionet tot waarlijk mens' is de titel van een lezing op dinsdagavond 16 febru ari om 8 uur in een zaal van de Pieterskerk. De bijeenkomst gaat uit van het Rozenkruisers- genootschap. Hervormde Kerk: aangeno men naar Schelluinen kandidaat P. F. Bouter Papendrecht; be dankt voor Nijkerkerveen P. H. van Harten Wapenveld. Zigeuners Na een gesprek tussen de voorzitter van de Evangelische Kerk in Duitsland, bisschop Martin Kruse, en het bestuur van de organisatie van zigeuners in de Bondsrepubliek werd van kerkelijke kant verklaard, dat de kerk wil meehelpen aan de be strijding van vooroordelen tegen zigeuners. Ze zal er ook toe bij dragen dat zigeuners in de Bondsrepubliek een 'waardig le ven' kunnen leiden. Bisschop Kruse wees er in het gesprek op, dat er geen zigeu nerfamilie in de Bondsrepubliek is die niet door het racisme van de nazi's is getroffen. Voorzitter Romani Rose van de zigeuners vroeg de Evangelische Kerk, zich in een verklaring te keren te gen achterstelling en vervolging van zigeuners. Kruse beloofde, dit voorstel aan zijn kerkbestuur te zullen voorleggen. Waarheid. De 'Katholieke Aktie' in Oostenrijk met bijna een half miljoen leden de belang rijkste lekenorganisatie in dat land uitte gisteren scherpe kri tiek op een 'schrikbarende baga tellisering van de plicht tot waar heid en waarachtigheid'. Zonder direct de kwestie- Waldheim te noemen, zegt de or ganisatie in haar verklaring dat men de innerlijke vrede niet kan dienen als men niet steeds streeft naar de volle waarheid. "Dat geldt voor allen, waar zij ook staan". "Tegenover het bagatelli seren van de waarheid dienen partijpolitieke overwegingen achterwege te blijven om ons ge meenschappelijk vaderland voor erger te behoeden". De organisatie verwijt de voor zitter van het Joods Wereldcon gres, Edgar Bronfman, dat hij Oostenrijk en alle Oostenrijkers beschuldigt van medeverant woordelijkheid voor de joden vervolging. "Het belasteren van hele bevolkingsgroepen is, al leen al door het verschrikkelijke bloedspoor in deze eeuw, onge oorloofd". Museum. Een neo-gotische kerk in het Zwitserse dorp Mei- ringen (Berner Oberland) wordt voor f. 800.000 verbouwd tot Sherlock Holmes-museum. De schrijver Sir Arthur Conan Doy le, aan wiens brein de Engelse meester-detective ontsproot, liet zijn geesteskind in een ravijn bij Meiringen aan z'n eind komen. De voormalige kerk moet een toeristische trekpleister worden. Bijbel. Bijna tien jaar nadat in Latijns Amerika de bijbel in de Spaanse omgangstaal is ver schenen, komt in juni van dit jaar de bijbel gereed in de Portugese omgangstaal van Brazilië. Pro testantse en rooms-katholieke bijbelgeleerden hebben geza menlijk deze vertaling gemaakt. Eerst verschijnt de bijbel met alleen de vanouds bekende (ca nonieke) boeken. Aan de verta ling van de deutero-canonieke boeken (tussen het Oude en Nieuwe Testament) dierooms- katholieken ook in hun bijbel wensen wordt nog gewerkt. Die editie komt over twee jaar gereed.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 2