Paspoort-kwestie
steeds warriger
425
ENTHOL
Stuyvesant
zpveel weer/
DE EERSTE IN
NEDERLAND!
IJ
WD: zonodig verbod
op telefoonspelletjes
Duizenden foto's uit de oorlog gevonden
DONDERDAG 11 FEBRUARI 1988
PAGINA 3
TNO-onderzoek moet uitsluitsel geven
DEN HAAG (ANP/GPD) - Staatssecretaris Van der Linden (buitenlandse zaken) heeft gis
teren ontkend dat hij de Tweede Kamer vorige week tijdens het paspoortdebat informatie
heeft onthouden over een tweede Amerikaans onderzoek naar de fraudebestendigheid
van het nieuwe paspoort. De Tweede-Kamerleden De Visser (PvdA) en Wiebenga (WD)
hebben daarover vragen gesteld naar aanleiding van een artikel in het weekblad Nieuwe
Revu, waaruit blijkt dat met het nieuwe paspoort kan worden geknoeid.
CDA en WD willen dat de rege
ring zo spoedig mogelijk duidelijk
heid verschaft over het nieuwe pas
poort. Als vraagtekens bij de frau
debestendigheid kunnen worden
gezet, dan heeft dat volgens CDA-
kamerlid Mateman 'politieke ge
volgen'. Met andere woorden: dan
komt de positie van de verantwoor
delijke staatsscretaris Van der Lin
den aan de orde. Een door Van der
Linden gevraagd fraude-onder
zoek door TNO moet uiteindelijk
de doorslag geven.
Er ontstonden in Den Haag nieu
we twijfels over het paspoort, toen
bleek dat onder Kamerleden een
rapport circuleerde van de Staats
drukkerij met een vernietigend
oordeel van een hoge Amerikaanse
ambtenaar over de fraudegevoelig
heid van het nieuwe paspoort. Dat
rapport was tijdens het debat vori
ge week bekend bij CDA-woord-
voerder Gualtherie van Weezel. Hij
liet het rapport ook zien aan de
woordvoerders van andere partij
en. Maar met het handgeschreven
stuk gebeurde verder niets.
Het betreffende onderzoek van
de Amerikaanse ambtenaar staat
deze week in een artikel in de Nieu
we Revu. Daarin verklaart Frank
Kubic van de afdeling Quality Con
trol Facility Laboratory van het
Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken dat het paspoort
DEN HAAG (ANP/GPD) - De WD
vindt dat het massaal telefonisch
betrekken van kijkers bij tv-pro-
gramma's maar moet worden ver
boden, als de PTT technische sto
ringen in het telefoonverkeer niet
kan voorkomen. Het WD-kamer-
lid De Beer heeft minister Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat) giste
ren gevraagd welke wettelijke mo
gelijkheden de PTT heeft om me
dewerking aan tv-progfamma's te
weigeren. Afgelopen dinsdag was
er opnieuw storing in het telefoon
net tijdens de uitzending van het
TROS-programma A-Z Spelshow.
Bij het Amsterdams Medisch
Centrum was dinsdagavond vijf
minuten lang geen telefoonverkeer
Waterlooplein
De Waterloopleinmarkt zal dit
najaar nog terugkeren naar haar
vroegere plek bij het nieuwe Stad
huis/Muziektheater. Elf jaar gele
den moest de vlooienmarkt verhui
zen voor de bouw van het complex.
De kooplieden kregen de garantie
dat de markt te zijner tijd weer naar
haar oorspronkelijke plek zou te
rugkeren. Nu het zover is, blijken
veel marktkooplieden toch niet zo
happig op die terugkeer. Veel van
hen gaan er in kraamruimte op ach
teruit en er bestaan bezwaren te
gen het huren van opslagruimte.
Werner von Braun
B en W van Maastricht zullen na
gaan of de Werner von Braunstraat
een andere naam moet krijgen. Dit
op verzoek van de stichting Sa
menwerkend Verzet 1940-45. Vol
gens de stichting gebruikte Von
Braun in de oorlog dwangarbei
ders bij het ontwerpen van de wa
pens VI en V2 en was hij majoor bij
de SS. Na de oorlog vertrok Von
Braun naar de Verenigde Staten
waar hij meewerkte aan de ontwik
keling van de ruimtevaart.
Oplichting
De rijkspolitie in Vaals is een
grootschalige oplichtingsaffaire op
het spoor gekomen, waarbij een 68-
jarige in de Bondsrepubliek woon
achtige Nederlander is aangehou
den. De man kocht via een Zuid
limburgs makelaarskantoor onroe
rend goed ter waarde van in totaal
zeven ton. Hij tekende de koopcon
tracten, maar liet de verkopers op
het geld wachten. Ook kocht hij
meubels en complete woningin
richtingen zonder te betalen. Het
zelfde geldt voor rekeningen van
meerdere hotels in Heerlen, Maast
richt en Vaals.
Arm afgerukt
Na een val tussen de rijdende
trein en het perron op het station
Heiloo is een 20-jarige jongen uit
Den Helder gisteravond zijn linker
arm kwijtgeraakt. De jongeman
was in Heiloo door de conducteur
uit de trein gezet, omdat hij tijdens
de reis vervelend was en zat te
knoeien met de automatische deu
ren. Op het moment dat de trein
zich in beweging zette en de deu
ren werden gesloten, probeerde de
jongen alsnog in te stappen. Hij
kwam klem tussen de deuren en
viel tussen de rijdende trein en het
perron. Daarbij verloor hij zijn
niet volledig fraudebestendig is.
Het visumboekje en de plastic
identiteitskaart kunnen onzicht
baar uit elkaar worden gehaald en
de fotokaart kan met kopieerappa-
ratuur eenvoudig worden vervalsd.
Bovendien zouden de gegevens op
de nieuwe pas niet door alle com
puters zijn te "lezen".
Volgens een woordvoerder van
de staatssecretaris heeft Kubic's af
deling nooit opdracht gekregen de
fraudebestendigheid aan een on
derzoek te onderwerpen. "Dat is al
leen gebeurd door het zogenaamde
Forensic Document Laboratory
van het Amerikaanse ministerie
van justitie, een laboratorium dat
daar speciaal voor is toegerust. Van
der Linden heeft de Tweede Ka
mer de bevindingen van dit insti
tuut toegestuurd en niets verzwe
gen".
Het onderzoek van Kubic blijkt
te zijn verricht op verzoek van de
Staatsdrukkerij, die indertijd ver
geefs een offerte op de produktie
van het nieuwe paspoort uitbracht.
Staatssecretaris Van der Linden
noemde het "een merkwaardige
zaak" dat personeel van de Staats
drukkerij de Amerikaanse ambte-
Voor meer binnenland-
nieuws zie pagina 9
mogelijk, toen de spelshow, waarin
tv-kijkers werden opgeroepen te
bellen, werd uitgezonden. Ook de
Amsterdamse Centrale Dokterste
lefoon ondervond hinder, al was
het minder. Twee weken geleden
raakte het telefoonverkeer in het
hele land anderhalf uur ontwricht
toen tv-kijkers massaal naar spe
ciale 06-nummers belden waar zij
hun stem konden uitbrengen op de
winnaar van de Soundmixshow.
"Het is nu twee keer nog redelijk
goed afgelopen. Maar je mag toch
niet blijven rekenen op geluk. Voor
een ziekenhuis moet de telefoon te
allen tijde functioneren. Chirurgen
worden via de telefoon en sema
foon opgeroepen, de ambulance,
brandweer, politie, maar ook voor
iemand die thuis een hartinfarct
krijgt telt iedere minuut. In een zie
kenhuis kun je vaak geen tijd ver
spillen. Dan mag het niet gebeuren
dat een heel ziekenhuis tien minu
ten lang van alle telefoonverkeer is
afgesneden", aldus Jacques Vro-
lings, chef telecommunicatie van
het Academisch Medisch Centrum
in Amsterdam.
'Bedrijfsongeval'
maakt einde
aan kraken
parkeermeters
GRONINGEN (GPD) - Aan de
praktijken van een parkeermeter
kraker in Groningen is door een
'bedrijfsongeval' voorlopig een
einde gekomen. Werknemers van
het Groninger Energiebedrijf von
den tijdens het leeghalen van de
parkeermeters in de Groninger
binnenstad een afgebroken sleutel.
Of het nu door metaalmoeheid als
gevolg van veelvuldig gebruik of
door een wat te ruwe werkwijze
komt valt moeilijk te achterhalen.
Maar de parkeermeterkraker is in
elk geval zijn 'gereedschap' kwijt.
De kraker was sinds begin janua
ri actief en heeft in een maand tijd
zo'n 150 parkeermeters met de val
se sleutel opengemaakt. Op die ma
nier maakte hij tussen de 4000 en
6000 gulden buit. In eerste instan
tie werkte de kraker, vermoedelijk
in de avonduren en in de nacht,
systematisch hele straten met par
keermeters af.
Het is nog een raadsel op welke
wijze de man in het bezit van de
sleutel is gekomen. Begin januari
zijn er in Groningen enkele deur
tjes van parkeermeters gestolen.
Een woordvoerder van het Ener
giebedrijf in Groningen houdt er
rekening mee dat de man of vrouw
daarna een sleutel heeft nage
maakt.
KWIK- In een zinkput op het ter
rein van Reym Charters in Zuid
broek zijn hoge concentraties kwik
gevonden. Het zware metaal is ook
aangetroffen in het slib van de
plaatselijke rioolzu-veringsinstal
latie. Mogelijk heeft het bedrijf, dat
boorspoelingen voor de Neder
landse Aardoliemaatschappij
(NAM) vervoert, clandestien kwa
lijke afvalstoffen via het riool ge
loosd. Het zware metaal is levens
gevaarlijk bij opname in het li
chaam.
naar Kubic had benaderd. Kubic's
kritiek noemde hij "niet juist". Pas
als uit het TNO-onderzoek blijkt
dat de pas niet bestand is tegen
fraude, "ontstaat er een nieuwe si
tuatie", aldus Van der Linden.
Onenigheid
over wiskunde
als toelatingseis
voor pabo's
DEN HAAG (GPD) Studenten
die in 1989 naar de pabo (pedagogi
sche academie voor basisonder
wijs) gaan, moeten wiskunde in
hun vakkenpakket hebben. Wie
dat niet heeft, kan in de jaren 1990
en 1991 nog een wiskundetoets af
leggen op havo-niveau. Dat moet in
het eerste jaar van de pabo gebeu
ren. Dit voorstel deed minister
Deetman (onderwijs) gisteren aan
de Tweede Kamer. De Kamer ging
echter niet akkoord met deze aan
pak van Dcctman.
De regeringspartijen WD en
CDA vonden dat de minister niet
snel genoeg of juist te traag ingrijpt
om de gebreken in de opleiding
voor de leraren voor de basisschool
op te lossen. CDA'er Van Leijen-
horst wil dat er pas in 1990 wiskun
de wordt geëist wordt om toegela
ten te worden tot de pabo. Hij is
bang dat degenen die nu geen wis
kunde in hun pakket hebben, be
nadeeld worden.
WD'er Fransen wil net als Deet
man al op 1 augustus 1989 wiskun
de eisen voor toelating. Hij wil de
overgangsperiode beperken tot
één jaar. Wie na twee jaar zakt voor
de wiskundetoets mag zijn studie
niet voortzetten, en dat is verspil
ling, zo motiveerde Fransen.
PvdA'er Lilipaly en D66-woord-
voerder Nuis vinden dat de rege
ringspartijen en de minister te hard
van stapel lopen. Zij willen eerst de
resultaten van het bijscholingspro
gramma 'Reken maar' afwachten
en pas daarna strengere eisen stel
len voor toelating tot de Pedagogi
sche Academie voor Basisonder
wijs.
BESMEURDE BUIT - Een nog
onbekende overvaller heeft giste
ren in Hoog Catharijne in Utrecht
een geldloper beroofd van een kof
fer met geld. Ver kwam hij er niet
mee. De koffer begon verf te spui
ten, waardoor de overvaller werd
besmeurd en zijn buit geschrokken
in de steek liet. Hij kwam onder de
roze-rode verf te zitten.
AMSTERDAM (ANP) - In ruim
twee miljoen gevallen per jaar blij
ven slachtoffers van een misdrijf fi
nancieel in de kou staan: hun scha
de wordt niet vergoed. Zelfs van al
le verzekerden tegen misdrijfscha-
de draagt minstens een derde deel
in de praktijk toch zelf de schade.
De verzekeringsmaatschappijen
zijn vrijwel de enigen die een rol
spelen bij het vergoeden van scha
de. Pogingen om de dader zoveel
mogelijk rechtstreeks de schade te
laten vergoeden werpen nog wei
nig zichtbare vruchten af. De rol
van andere instanties is minimaal.
Dit schrijft R. Mulder, hoofd van
de sectie justitie van het Sociaal en
Cultureel Planbureau in het laatste
nummer van het Nederlands Juris
tenblad. Na analyse van de recente
slachtofferenquète van het CBS
concludeert hij dat de meeste
slachtoffers van delicten nog
steeds hun schade zelf dragen.
Mulder concludeert in zijn arti-
DEN HAAG (GPD) - Op de vlie
ring van de christelijke scholenge
meenschap Zuiderpark in Den
Haag is een collectie van meer dan
tweeduizend glazen negatieven uit
de Tweede Wereldoorlog gevon
den. Het zijn foto's van SS'ers,
vrouwen in klederdracht, soldaten
en kinderen die ter communie
gaan.
Docent elektrotechniek R. Fris-
kes vond vier weken geleden de
120 doosjes van de firma Gevaert
Somax op de zolder. "Samen met
een van de leerlingen en een ladder
ben ik de zolder opgegaan, omdat
er iets veranderd moest worden in
het elektriciteitsnet. Ik ging alleen
maar even kijken en ontdekte toen
de gigantische hoeveelheid glazen
negatieven, sommige al kapot ge
trapt. In overleg met de directeur
heb ik toen het RIOD ingescha
keld".
Het RIOD (Rijksinstituut voor
oorlogsdocumentatie) reageerde in
eerste instantie terughoudend,
maar toen het zo'n grote vondst
Slachtoffer
draait vaak
zelf voor
schade op
kei dat van de ongeveer 2.300.000
delicten per jaar met een schade
groter dan 50 gulden er ongeveer
1.770.000 delicten voorkomen
waarbij de schade niet wordt ver
goed en nog eens 240.000 waarbij
de schade maar gedeeltelijk wordt
vergoed. Veel mensen melden de
schade niet bij hun verzekerings
maatschappij aan, omdat men niet
is verzekerd tegen het betreffende
delict. Ook als er wel een claim
wordt ingediend wordt deze vaak
niet of niet helemaal gehonoreerd.
bleek, kwam men gisteren toch
even langs. De eerste reacties van
de medewerkers R. Kok en collega
E. Somers waren positief. "Het
grootste gedeelte zijn portretten,
vooral van soldaten. Waarschijnlijk
zijn de negatieven van een Duitse
fotograaf die de foto's maakte om
naar 'die Heimat' te sturen. Die ne
gatieven zijn voor ons niet zo .inte
ressant".
Er zitten ook een aantal foto's bij
van de Duitse organisatie Todt, die
Nederlandse arbeiders recruteerde
voor verdedigingswerken in Den
Haag en omgeving. Op veel foto's
komen deze 'bouwvakkers' voor.
Het RIOD vindt deze foto's interes
santer, omdat er tot op heden wei
nig documentaite over deze organi
satie beschikbaar was.
Finkers is niet de eerste die de
glazen negatieven heeft ontdekt. Al
in 1965 wist de toenmalige direc
teur van de collectie af, maar werd
er verder niets mee gedaan. "Niet
interessant, alleen maar rommel",
aldus Mulder. Het komt er volgens
hem op neer dat een derde deel van
de slachtoffers in de praktijk hun
eigen schade betaalt.
Vooral eigenaren van fietsen ko
men er na-diefstal van hun twee-
wieler bekaaid af, evenals slachtof
fers vèn vernielingen en "gewone"
diefstal als zakkenrollerij. In abso
lute aantallen echter spannen vol
gens Mulder autobezitters de
kroon. Zij moeten jaarlijks de scha
de van meer dan 609.000 delicten
direct dragen. Uit zijn onderzoek
blijkt verder dat ouderen hun scha
de aanzienlijk vaker vergoed zien
dan jongeren en dat de hogere in
komens over het algemeen eerder
schadevergoeding krijgen dan de
lagere.
"Natuurlijk mag worden aange
nomen dat deze groepen ook vaker
tegen de hun aangedane delicten
verzekerd zijn. Maar het resultaat
op individueel niveau wordt daar
mee niet gerechtvaardigd", aldus
Mulder.
luidde het oordeel van oud-direc
teur Van der Rest. Vijfjaar geleden
was er weer iemand die melding
maakte van de hoeveelheid nega
tieven. Maar ook toen was er geen
tijd en interesse voor.
Somers: "We gaan nu eerst op
zoek naar de naam van de foto
graaf. We hebben al reacties gehad
op de foto die dinsdag in het Bin
nenhof stond". Dat was een foto
van een bakkerij met in de etalage
een foto van Mussert.
Waarschijnlijk betreft het een
Duitse beroepsfotograaf. Hij ging
heel systematisch te werk en no
teerde op ieder doosje een datum,
met codenummer. De school is in
de oorlogsjaren bezet geweest door
Duitsers. Directeur Veerman:
"Waarschijnlijk zat de fotograaf
hier ergens in de buurt. Toen het
einde van de oorlog naderde, is hij
bang geweest dat mensen foto's in
zijn etalage zouden vinden van
SS'ers. Vermoedelijk heeft hij toen
deze plek gevonden om ze weg te
stoppen".
Politie niet blij
met particulier
bewakingsplan
AMSTERDAM (ANP) - Het initia
tief van de Amsterdammer S. van
Wilsem om in zijn buurt Gein (Bijl
mermeer) 's nachts huizen en au
to's te gaan bewaken voor vijf gul
den per maand valt niet in goede
aarde bij de politie. Volgens een
woordvoerder van de politie over
treedt de man de wet, als hij zonder
te voldoen aan de eisen die deze
wet stelt aan particuliere bewa
kingsdiensten zijn diensten gaat
uitoefenen.
Gezien het grote aantal inbraken
in huizen en auto's in zijn wijk be
sloot Van Wilsem zijn medebuurt
bewoners een dienst te bewijzen en
tegen een abonnementsgeld van
vijf gulden per maand hun huizen
en auto's 's nachts een paar keer
per uur te controleren. Van Wil
sem: "Langsrijden met mijn auto
werkt al preventief. Mocht er toch
iets aan de hand zijn, bel ik via de
autotelefoon mijn vrouw die ver
volgens de politie belt".
De politie echter blijkt dus niet al
te enthousiast over de plannen van
Van Wilsem, die 1 maart wil begin
nen. Van Wilsem zal eerst de beno
digde papieren moeten halen. Zo
lang hij die niet heeft is hij in over
treding, aldus de politie.
Van Wilsem is vast van plan als
beschermer van de buurt op te tre
den. Van de 1.200 folders die hij
huis-aan-huis verspreidde om
klanten te werven en waarvan hij
er weer 40 ingevuld heeft opge
haald, heeft hij inmiddels vijf posi
tieve reacties binnen.
Conducteur
blijft geschorst
UTRECHT (ANP) - De leiding van
het NS-rayon Amsterdam is niet
van plan om de schorsing onge
daan te maken van een conducteur
die tijdens zijn werk in de trein ob
scene gebaren zou hebben ge
maakt tegen een vrouwelijke pas
sagier. De schorsing leidde onder
collega's van de conducteur tot
grote verontwaardiging. Ze stelden
dat het NS-personeel min of meer
vogelvrij wordt verklaard als de
verklaring van een enkele passa
gier kennelijk voldoende is om een
NS'er te schorsen.
Gisteren eisten de boze NS'ers in
een gesprek met de rayonleiding
tevergeefs dat de schorsing onge
daan moest worden gemaakt. Ze
kregen te horen dat uit onderzoek
van de rayonleiding en van de
spoorwegpolitie is gebleken dat de
conducteur inderdaad buiten zijn
boekje zou zijn gegaan en dat de
man in afwachting van verdere
strafmaatregelen geschorst bliift.
Eind deze week wordt daarover
een beslissing genomen, aldus een
woordvoerder van NS.
Een woordvoerder van de Ver-
voersbond FNV verklaarde dat de
conducteur en de bond het er niet
bij zullen laten zitten en dat ze bij
het intern scheidsgerecht van NS
in het geweer zullen komen. Vol
gens de vakbondswoordvoerder
heeft NS juridisch geen poot om op
te staan. ,,Het bewijsmateriaal be
staat - voor zover wij weten - alleen
uit de belastende verklaring van
die vrouw. Het is haar woord tegen
dat van de conducteur. Bovendien
heeft de vriend van de vrouw - die
ook in de trein zat - verklaard dat
hij van obsceen gedrag niets heeft
bespeurd", aldus de vakbonds
woordvoerder.
Ahold-concern boos over Drentse discriminatie-film
EMMEN (GPD) Een in opdracht van de Drentse
Stichting Anti Fascisme in Assen gemaakte videofilm
over discriminatie, heeft tot grote verontwaardiging
geleid bij het Ahold-concern in Zaandam. Een vrouw
van Surinaamse afkomst stelt daarin, dat ze door de
bedrijfsleider van een Albert Heijn filiaal in Assen om
discriminatoire redenen niet is aangenomen.
Ahold-voorlichter Overdiep: "Wij zijn verbijsterd.
Bij Ahold is niet eens sprake van een personeelsbeleid
specifiek gericht op etnische minderheden. En proef
draaien is bij ons ook al geen gebruik".
De film werd gistermiddag vertoond in de raads
commissie welzijn, volksgezondheid en cultuur in het
gemeentehuis van Emmen tijdens een discussie over
een nog aan te nemen anti-discriminatie nota.
ADVERTENTIE
RICH OIO
Leraar Friskes bekijkt met een leerling de glasnegatieven op de zolder van hun school. (foto gpd>
