Pat Robertson rukt
op uit tweede lijn
Wadden vereniging wil één wet voor Wadden
Reportage
Zandvoortse kerkeraadgeen nieuwe gokgelegenheid
PAGINA 2
WOENSDAG 10 FEBRUARI 1988
DES MOINES Maandagmiddag, een
paar uur voor Iowa zich uitsprak over het le-
gertje'presidentskandidaten dat de afgelo
pen maanden de deuren heeft platgelopen,
bracht Pat Robertson een bezoek aan zijn
hoofdkwartier in die staat. Tientallen vrij
willigers waren op dat moment al bezig met
het opbellen van Robertson's potentiële
fans. Steeds klonk dezelfde vraag: "Gaat u
vanavond naar de caucus-bijeenkomsten?
Dat is van het grootste belang. Dank u voor
uw steun".
Robertson schudde een groot aantal han
den, klopte op schouders en lachte veel. Hij
was goedgemutst, en was aan het legertje
verslaggevers dat hem volgde, best bereid
dat nader toe te lichten. "U moet u niet ver
gissen in onze kracht. De laatste peilingen
geven me 13 procent, maar onze ervaringen
in het veld vertellen ons, dat dat wel eens
heel wat hoger zou kunnen uitpakken. We
zitten duidelijk in de lift".
Tuurlijk Pat, dachten de journalisten, die
dat geluid ook van alle andere kandidaten
hadden gehoord. Maar Robertson hield aan.
"Vanavond zou er wel eens een verrassing
uit de bus kunnen komen". En die kwam.
Maandagavond, nog geen uur nadat de cau
cus-bijeenkomsten waren begonnen, voor
spelde de ene na de andere omroep al: "Ro
bertson gaat voor een grote verrassing zor
gen. Hij gaat Bush kloppen, en zal na Dole
tweede worden".
En zo was dat. Toen de rook was opge
trokken en alle stemmen waren geteld,
bleek dat 26.750 Republikeinen in Iowa op
de tv-dominee hadden gestemd. Dat gaf
hem 25 procent van de stemmen, tegen de
diep vernederde Bush 19 procent. Het was
Iowa weer gelukt. Er was weer een donder
slag bij heldere hemel gekomen. Na Iowa
zal het Bush niet meevallen terug te komen.
Dole is bij de Republikeinen nu het gebra
den haantje, en iedereen zal Robertson
voortaan serieus moeten nemen.
Tv-dominee verrassing eerste voorverldezing VS
De geschiedenis leert dat de psy
chologische winnaars van Iowa het
bij de volgende voorverkiezing, die
in de noordoostelijke staat New
Hampshire, veel beter doen dan
aanvankelijk het geval leek. De
laatste peiling in New Hampshire
vóór de caucus van Iowa plaats
vond, gaf Robertson 7 procent van
de stemmen. Dat was goed voor
een gedeelde vijfde plaats in het
Republikeinse kamp.
Dat zal veranderen. Robertson
zal zeker hoger scoren, ten koste
van andermaal Bush die nu het ver
liezers-etiket volop op het gezicht
geplakt heeft gekregen. Niettemin:
New Hampshire is Iowa niet. In de
eerste plaats is New Hampshire
een liberaler staat dan Iowa, met
een beter opgeleid electoraat. So
ciologisch gezien heeft Robertson
daar dus een smallere basis.
door
Henk Dam
Bovendien: in Iowa ging het om
een caucus, partijvergaderingen
waarbij ook wordt gestemd. Daar
aan neemt gemiddeld 2 tot 3 pro
cent van de kiezers deel. De werke
lijk voor een kandidaat gemoti
veerde mannen en vrouwen kun
nen dus al gauw die vergaderingen
beheersen. In New Hampshire
worden echte voorverkiezingen ge
houden, waaraan ongeveer 20 pro
cent van het electoraat zal deelne
men. Een goede campagne-organi
satie zal dus voor Robertson niet
voldoende zijn.
Daar staat tegenover, dat het op
New Hampshire volgende grote
verkiezingsfeit, Super Tuesday, zo
ongeveer voor hem gemaakt is. Op
Super Tuesday, 8 maart, houden 16
zuidelijke staten voorverkiezin
gen, en juist in het zuiden is Ro
bertson sterk. Robertson zou er
zelfs kunnen winnen. Want de
campagne van Dole is er tot nutoe
niet erg aangeslagen, en de over
duidelijke 'frontrunner' in de pei
lingen, George Bush, is zoals ge
zegd door Iowa in het slop terecht
gekomen.
Extreem
Nog steeds dicteert het gezond
verstand, dat het onmogelijk is dat
Robertson de Republikeinse nomi
natie wint. Van alle Republikeinen
heeft hij tenslotte ook de hoogste
negatieve score, dat wil zeggen: het
hoogste percentage kiezers dat
zegt dat hij wel de allerlaatste zou
zijn op wie ze willen stemmen.
Robertson immers is zo extreem
conservatief - vergeleken bij hem is
Reagan een linkse jongen - dat hij
de voor de Republikeinse nomina
tie benodigde brede basis mist.
Zou je althans zeggen. Maar Iowa
heeft heel wat politieke analysten
in Amerika aan het twijfelen ge
bracht. Als de dominee voor zo'n
verrassing kan zorgen, wat heeft
hij dan nog wel niet meer in petto?
Wat vast staat, is dat Robertson
bij de Republikeinse conventie van
augustus, waarbij de definitieve
kandidaat van de partij wordt aan
gewezen, over een groot aantal ge
delegeerden zal beschikken. Het
minste wat hij daarmee zal berei
ken, is dat grote delen uit zijn poli
tieke programma in het verkie
zingsmanifest zullen terechtko
men. Succes is dus zeker; de vraag
is alleen nog maar hoe groot dat
succes gaat worden.
Wat is Robertson's geheim? In
de eerste plaats is dat de volledige
steun en toewijding, het fanatisme
zelfs, van zijn volgelingen. Die had
hij al, voor hij eind vorig jaar defini
tief besloot een gooi naar het Witte
Huis te doen.
CBN
Pat Robertson richtte in 1959 het
Christian Broadcasting Network
(CBN) op. Dat is een soort EO,
maar dan in het groot. CBN is zelfs
de op vier na grootste omroep in
Amerika, met z'n bereik van 37 mil
joen kabelaansluitingen. CBN's
natuurlijke publiek zijn de naar
schatting 40 miljoen Amerikanen
die zich tot de wedergeboren
Christenen rekenen, mensen dus
die zeggen een persoonlijke band
met Jezus Christus te hebben.
Robertson is zeker niet de enige
Pat Robertson zwaait naar zijn aanhangers aan het einde van zijn verkiezingscampagne in Iowa, die een ver rassende tweede plaats opleverde.
Naast hem country-zanger Ricky Skaggs, die de verkiezingsavond muzikaal opluisterde. (foto ap>
tv-predikant die er in de Verenigde
Staten rond loopt, maar hij is wel
een van de meest succesvolle. CBN
is een grote organisatie waarin jaar
lijks meer dan 100 miljoen dollar
omgaat, en met zelfs een eigen uni
versiteit. Gelukkig voor Robertson
is zijn CBN buiten de schandalen
gebleven, die vorig jaar het wereld
je van tele-evangelisten op zijn kop
zette. Hij geldt, na Billy Graham,
dan ook zo'n beetje als de eminen
ce grise binnen de evangelische be
weging.
Robertson staat ver van de finan
ciële excessen waaraan kleurrijke
figuren als Jim en Tammy Bakker
zich vorig jaar bleken te hebben
schuldig gemaakt. Dat wil niet zeg
gen dat hij niet goed boert. Robert
son's salaris bij CBN was in 1986
55.000 dollar. Daarnaast had hij
nog 200.000 dollar aan inkomsten
uit onder meer royalties, commis
sariaten en wat dies meer zij, zo
blijkt uit door zijn campagne be
kendgemaakte cijfers.
Robertson en zijn vrouw Dede
wonen in een kapitaal huis in de
meest noordelijke van de zuidelij
ke staten, Virginia. De tv-dominee
vindt daar afleiding in de vorm van
onder meer een stal fraaie renpaar
den. Het verhaal van Robertson is
het typisch Amerikaanse verhaal
van de self-made-man die doorlo
pend wint en groeit. Een groot aan
tal kwaliteiten kunnen hem dan
ook niet worden ontzegd.
Niet alleen is hij een tijger op de
preekstoel, hij is ook een niet min
der goed zakenman, anders was
CBN nooit zo groot geworden. In
juridische en financiële zaken is
Robertson meer dan thuis, en zijn
succes op de buis bewijst dat hij
ook nog eens een behendig show
man is. Kortom: Robertson heeft
charisma, is een leider en doet het
goed op de tv. Is het een wonder
dat hij zo'n grote aanhang heeft? Is
het een wonder dat zijn organisatie
meer donaties heeft gekregen dan
welke andere presidentscampagne
dan ook?
Basis
Wil Robertson als presidents
kandidaat echter definitief door
breken, dan zal hij zijn basis moe
ten verbreden. Het moet niet alleen
om de fundamentalisten gaan - die
zijn toch wel bereid hem tot het
eind van de wereld te volgen - maar
om de hele conservatieve bweging.
De verkiezing van Ronald
Reagan heeft afdoende duidelijk
gemaakt, dat de verzamelde con
servatieven in staat zijn, een presi
dent te maken. Zou Robertson dat
Reagan kunnen nadoen? De domi
nee - of liever: de ex-dominee, want
eind vorig jaar legde hij het ambt
neer omdat hij anders de politiek
niet in kon maakt in ieder geval de
goede geluiden.
Uit zijn verkiezingsprogramma,
en een reeks toespraken die hij de
afgelopen maanden heeft gehou
den. blijkt dat hij alle conservatie
ve stokpaardjes berijdt die er maar
zijn. Robertson is een warm voor
stander van het traditionele gezin.
Hij wil de belastingwetten zo ver
anderen, dat thuis blijvende vrou
wen bevoordeeld gaan worden. Hij
is ook voorstander van een soort
kinderbijslag, want hij vindt dat er
te weinig kinderen in Amerika zijn.
Abortus beschouwt Robertson
als moord, en hij heeft aangekon
digd desnoods de hele regering
plat te leggen als het Congres van
hem zou eisen geld te besteden aan
abortus-klinieken. Op de Ameri
kaanse openbare scholen moet, in
de visie van Robertson, weer gebe
den worden. Nu gebeurt dat niet,
omdat dat in strijd wordt geacht
met de door de Grondwet voorge
schreven scheiding van kerk en
staat.
Geen nieuwe belastingen'en in
grijpende bezuinigingen op de
overheidsuitgaven karakteriseren
Robertson's economische pro
gramma. Hij is voorstander van
protectionisme, en wil in drie jaar
Amerika's gigantische begrotings
tekort dichten.
Patriot
Het hoeft geen betoog dat Ro
bertson, als conservatief, een groot
beroep doet op de patriottische in
stincten van de Amerikanen. Een
sterke defensie heeft dan ook hoge
prioriteit. In oktober vertelde hij
tijdens een spreekbeurt in New
Hampshire, dat hij binnen het le
ger een groep super-commando's
wil opbouwen. "Als die er eenmaal
zijn, gaat er een boodschap naar de
ayatollah, naar Khadaffi, naar de
Rode Brigade, de RAF en alle an
dere terroristen. Die boodschap
luidt: als je ook maar met één vin
ger aan een Amerikaan komt, zul je
je nergens ter wereld kunnen ver
stoppen".
Van de Sovjets moet Robertson
ook niets hebben. Hij is tegen het
INF-verdrag dat een eind aan alle
middellange afstandswapens
maakt, voor Star Wars, en in feite
tegen ontwapeningsgesprekken.
Als ik met de Sovjets praat, zo zei
Robertson onlangs, dan zou ik van
ze eisen dat ze 'hun eerlijkheid be
wijzen door uit Afghanistan te
gaan, de Berlijnse Muur af te bre
ken, en alle refuseniks te laten ver
trekken'.
Robertson steunt de Contra's
door dik en dun, en wil dat ze een
regering in ballingschap gaan vor
men. Zodra hij in het Witte Huis zit,
zou hij direct de nog steeds be
staande diplomatieke banden met
de Sandinistische regering van Ni
caragua verbreken. Kortom, Ame
rika en de wereld gaan er anders
uitzien als het Robertson zou luk
ken de presidentsverkiezingen te
winnen. Maar, roept heel liberaal
en zelfs niet zo erg liberaal Ameri
ka nu angstig uit, dat kan toch niet?
Het kan toch niet gebeuren dat
een tv-dominee van wie beelden
bestaan waarop te zien is hoe hij ge-
bedsgenezend en in tongen spre
kend te werk gaat, president van de
Verenigde Staten wordt?
Het kan toch niet dat een buis
predikant die ooit opschepte dat
hij een wervelstorm van zijn om-
roep-gebouw had weggebeden,
straks in het Witte Huis gaat zitten.
O nee? Kan dat niet? Kon ie
mand tien jaar geleden voorspellen
dat twee jaar later datzelfde Witte
Huis zou worden bezet door een ac
teur uit B-films waarin hij de
hoofdrol deelde met een chimpan
see?
DEN HAAG - Mr. Karei van der
Zwiep, het juridische brein van de
Landelijke Vereniging tot Behoud
van de Waddenzee, is razend be
nieuwd naar wat minister Nijpels
vandaag op een congres In Wage-
ningen gaat zeggen over de be
stuurlijke toekomst van de Wad
denzee. Nijpels zal daar een inlei
ding houden. Zorgt de weifelende
minister voor een doorbraak in de
huidige impasse of blijft het be
stuur over het waddengebied net
zo peilloos als de positie van ban
ken en geulen in de Waddenzee?
door
Ruud Kersten
Het waddengebied is het groot
ste, aaneengesloten natuurgebied
in Europa. Maar tegelijkertijd is er
geen gebied dat zoveel baasjes
kent. Liefst tachtig instanties (mi
nisteries, rijksinstellingen, provin
cies, gemeenten) voeren zeggen
schap. Er zijn minstens veertig
wetten en wetjes van toepassing op
het gebied. Wordt daar maar eens
wijs uit en probeer daar maar eens
samenhang in te brengen, om het
waddengebied zo goed mogelijk te
handhaven.
Niet volmaakt
Al bijna vijftien jaar onderneemt
men pogingen om het bestuur over
het waddengebied (Waddenzee en
gebieden die er direct aan grenzen)
in goede banen te leiden. Tot dus
ver is dit niet gelukt. En wat er tot
stand is gekomen, is bij lange na
niet volmaakt. Dat vindt ook de
Tweede Kamer die in meerderheid
al enige tijd aandringt op een wet
telijke regeling.
De ontevredenheid staat ook in
een bundel die ter gelegenheid van
het congres door de Waddenvere
niging is uitgebracht. Twaalf au
teurs geven hun visie op het be
stuur van het waddengebied. Vi
sies die aansluiten op het punt, dat
er nu eindelijk eens iets moet ge
beuren, maar voor het overige dui
delijk verschillen in de oplossing.
Van der Zwiep: "Er zijn eigenlijk
drie mogelijkheden. Je kunt de Na
tuurbeschermingswet op het gehe
le Waddengebied van toepassing
verklaren. Je kunt een nieuwe
Waddencoördinatiewet maken. En
je kunt de huidige situatie handha
ven: er is een planologische kern
beslissing genomen in 1980". De
Waddenvereniging kiest voor een
coördinatiewet.
De gedachte dat het waddenge
bied als uniek natuurmonument
een beter, gestroomlijnder bestuur
verdient, is ontstaan in het begin
van de jaren '70, toen de commis-
sie-Mazure zich boog over het
vraagstuk van de ruimtelijke orde
ning in dat gebied. De Zuiderzee
werken naderen hun voltooiing en
er ontstonden allerlei wilde ideeën
over de mogelijkheden die de Wad
denzee aan dijkenbouwers en
droogmakers bood.
Van der Zwiep: "In dat onder
zoek kwamen echter juist de be
stuurlijke aspecten boven water.
De commissie-Mazure kwam tot de
conclusie, dat het waddengebied
een natuurgebied van grote waarde
is. De commissie zei: Handen af
van de Waddenzee. Er was sprake
van een soort wild-west in het wad
dengebied: iedereen speelde eigen
baas. In die chaos gebeurden er al
lerlei dingen die zeer ten nadele
van het waddengebied uitvielen".
Kernbeslissing
De Waddenvereniging nam de
handschoen op, die door de com-
missie-Mazurewas geworpen. De
eigen commissie-Staatsen (de hui
dige burgemeester van Groningen)
kwam tot de conclusie, dat er een
Waddenwet moest komen.
Dit plan werd echter naar de ach
tergrond gedrukt, doordat het ka
binet kort daarop, in 1976, met een
eigen plan kwam. In een planologi
sche kernbeslissing (PKB) zou
worden vastgelegd, wat de bedoe
ling was met het waddengebied en
vooral hoe de belangen van de ge
bruikers van het gebied moesten
worden afgewogen tegen het na-
tuurbelang. Er werden drie over
legorganen in het leven geroepen.
Van der Zwiep: "Dat was een
goed idee. De Waddenvereniging
heeft er serieus over gedacht zich
zelf op te heffen. We dachten: we
hebben nu een bestuurssysteem,
we zijn niet meer nodig. Maar... pa
pier is geduldig, de praktijk funcio-
neert dikwijls iets anders. Vandaar
dat de Waddenvereniging nog be
staat en voorlopig nog wel zal blij
ven bestaan.
Algemene wet
Volgens Van der Zwiep is een
Waddencoördinatiewet de aange
wezen manier om -bijvoorbeeld- de
minister van economische zaken te
dwingen de doelstellingen van de
planologische beslissing in aan
merking te nemen, wanneer hij
weer eens een pijpleiding door het
waddengebied wil leggen.
Van der Zwiep: "Er zijn meer
dan veertig sectorale wetten van
kracht in het waddengebied. Die
kun je allemaal wijzigen, maar
makkelijker is het een nieuwe wet
te maken die een lijstje van die wet
ten geeft en stelt dat by toepassing
van de wetten rekening moet wor
den gehouden met de planologi
sche beslissing over de Wadden
zee".
De Waddenvereniging is nog niet
tevreden over het bestuur in het
waddengebied. Van der Zwiep:
"Eén zwaluw maakt nog geen zo
mer. De PKB blijft maar een nota.
Een nota heeft niet de kracht van
een wet. In de afweging zal de PKB
het altijd verliezen van sectorale
wetten.
In een brief aan burgemeester
en wethouders van die plaats ad
viseert de hervormde kerkeraad
van Zandvoort. geen toestem
ming te geven voor het bouwen
v^n een nieuwe gokgelegenheid.
In het 'familie-vermaakcen-
trum', dat 'Circustheater' gaat
heten, zal het gokken een grote
plaats krijgen. De kerkeraad
vindt het aantal centra "waar
mensen hun geld kunnen ver
kwisten", nu al te veel.
In zijn brief aan het gemeente
bestuur wijst de Zandvoortse
kerkeraad op de gevaren van de
gokverslaving waaraan, volgens
een studie van de Amsterdamse
Jellinekkliniek, 20.000 burgers
lijden, terwijl daarnaast 140.000
mensen 'problemen' hebben met
het gokken. Bijna 81 procent van
de gokkers heeft schulden en
één op de drie is wel eens in aan
raking geweest met de justitie
wegens diefstal.
De gokverslaving maakt ook
onder de Zandvoortse bevolking
slachtoffers. Er zijn mensen die
er al hun geld aan verspelen.
"Dat is ook niet verwonderlijk,
want dezelfde oorzaken die in de
studie worden genoemd, zoals
relatieproblemen, verveling en
eenzaamheid, komen ook hier
vaak voor". Dat zoveel jonge
mensen in dit proces zijn verwik
keld en kinderen geld stelen om
de. flipper- of andere speel- en
gokautomaten te gebruiken,
geeft de kerkeraad 'grote zor
gen'.
Afschriften van de brief zijn
gegaan naar de plaatselijke poli
tieke partijen. De bezwaren van
de kerkeraad zijn ook naar voren
gebracht op een inspraakavond
van de burgerlijke gemeente.
Noch B. en W., noch de politieke
partijen hebben tot nu toe op de
brief gereageerd. De predikant J.
A. van Leeuwen heeft de indruk
dat het gemeentebestuur de ge
vraagde toestemming voor het
'Circustheater' zal geven. In het
kerkblad voor Zandvoort en
Bentveld vraagt hij zich af wie de
opvang en behandeling van gok
verslaafden betaalt. "Het in
Zandvoort aangeboden amuse
ment mag niet in strijd zijn met
het welzijn van mensen".
Gesprek afgezegd
Het voorgenomen gesprek'
tussen delegaties van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland, de
Nederduits Gereformeerde Kerk
in Zuidafrika (de grootste blanke
kerk) en de gereformeerde Sen-
dingskerk (voor zwarten en
kleurlingen) gaat niet door. De
informatiedienst van de Gerefor
meerde Kerken gaf als reden op
de 'onheldere berichtgeving in
de blanke Zuidafrikaanse pers
over deze ontmoeting'.
De blanke kerk had om een ge
sprek gevraagd omdat ze geen
mogelijkheid zag schriftelijk te
antwoorden op kritische vragen
van Nederlandse kant over de
apartheid. In de Zuidafrikaanse
pers werd de indruk gewekt dat
met deze ontmoeting wellicht
een begin zou worden gemaakt
met het herstel van de in 1978
verbroken relatie tussen de
Zuidafrikaanse en Nederlandse
kerk.
De tegenstanders van her
nieuwd contact zullen wel blij
zijn met deze afzegging. Van ver
schillende kanten kwam kritiek
op de voorgenomen gesprekken.
Maandblad. Bij het Boeken
centrum in Den Haag is het eer
ste nummer verschenen van een
nieuw maandblad getiteld
'Godsdienst en Opvoeding'.
De redactie, waarbinnen Dési-
ré Brokerhof de eindredactie
voert, is geenszins van plan, met
dit blad andermans werk nog
eens dunnetjes over te doen. "Dit
blad zal geen doublure zijn van
bestaande bladen". De komende
tijd zullen de contacten met di
verse groeperingen en instellin
gen, zoals catechetische centra
en landelijke en provinciale
jeugdraden en -centrales, wor
den gelegd en versterkt. Met in
stellingen in het onderwijs be
staan al veel contacten vanwege
de voorgeschiedenis van het
maandblad.
De nieuwe uitgave presenteert
zich als blad 'voor godsdienston
derwijs, catechese, jeugdwerk en
geloofsopvoeding'. "Vele tien
duizenden mensen in Nederland
zijn betrokken bij de gods
dienstige opvoeding van jonge
ren. Godsdienstleraren, predi
kanten, catecheten en jeugdwer
kers, allemaal hebben ze hun
vragen en problemen. Allemaal
hebben ze ook ideeën en materi
aal om hun taak op geïnspireerde
manier te blijven doen. Redenen
genoeg om elkaar te helpen bij
het zoeken naar de goede toon en
de juiste werkwijze".
Van doel en opzet van het blad
geeft dit eerste nummer uitvoeri
ge informatie. Belangstellenden
kunnen een gratis kennisma
kingsnummer aanvragen bij:
'Geloof en Opvoeding', postbus
84176, 2508 AD Den Haag.
Boek
De gereformeerde predikant
B. J. Aalbers in Geldrop, werk
zaam in algemene dienst als se
cretaris van de gereformeerd-
hervormde raad 'Samen op weg',
heeft de tekst geschreven in een
prachtig fotoboek over de in Lei
den geboren en nu in Ommen
wonende pottenbakker Mein-
dert Zaalberg (80).
Bijna zeventig jaar lang heeft
Zaalberg het ambacht van pot
tenbakker uitgeoefend. Samen
met zijn vrouw Truus vertelde
hij Aalbers dikwijls, zomaar ter
loops in flarden van gesprekken,
over wat hem bezielt, wat er alle
maal voorviel bij de opbouw en
groei van de pottenbakkerij en
hoe hij aankijkt tegen de dingen
van het leven. Aalbers vond die
verhalen zo boeiend en ook voor
anderen zo inspirerend, dat hij ze
met veel vreugde 'aan elkaar'
heeft geschreven.
Het boek biedt geen techni
sche verhandeling over het pot
tenbakkersvak. Waar toch iets
van die techniek ter sprake
komt, is dat om de sfeer op te roe
pen vanwaaruit Meindert Zaal
berg het vak beoefent. Aalbers
beveelt een studie aan die Zaal
berg uitvoeriger typeert binnen
de ontwikkeling van het potten
bakkersvak gedurende de laatste
eeuw. "Hij heeft ons in toene
mende mate 'een hemel van we
reldse klei' gebracht". Woorden
uit een versregel van Leo Vro-
man. Aalbers: "Misschien dat
Meindert Zaalberg het zelf zou
omkeren: een wereld van hemel
se klei".
De vele foto's in dit hoek, zo
wel zwartwit als kleur, geven een
indringende impressie van Zaal-
bergs werk en kunstenaarschap.
Het boek (getiteld 'Een hemel
van wereldse klei', 144 bladzij
den, f. 42,50) is een uitgave van J.
H. Kok Kampen.
Hervormde Kerk: aangeno
men het beroep door de Verenig
de Protestantse Kerk in België
naar Mechelen-Zuid kandidaat
M. G. Wagenvoorde Kampen.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Nijensleek (Dr.) W.
Wijbenga Sneek (voorheen pre
dikant in Sint Jacobiparochie,
Fr.).
Zondag
In een verklaring onder de ti
tel 'Onze verantwoordelijkheid
voor de zondag' waarschuwen de
Rooms-Katholieke Kerk en de
Evangelische Kerk in de Duitse
Bondsrepubliek ervoor, de zon
dagsrust niet op te offeren aan
economische belangen. "Zuiver
economische argumenten kun
nen uitzonderingen op het ver
bod om op zondag te werken niet
rechtvaardigen". De Duitse ker
ken verlangen van de regering en
de werkgevers- en werknemers
organisaties, dat ze de zondag be
schermen.
De Duitse minister van sociale
zaken Norbert Blüm noemde de
ze verklaring al een 'belangrijke
richtingwijzer' voor het beleid
van de regering.
Homoseksuele geestelij
ken. De leken in de anglicaanse
synode (Engeland) betuigden
gisteravond in meerderheid
steun aan bisschoppen die wei
geren praktizerende homoseksu
elen tot geestelijke te wijden.
Een paar dagen geleden werd
bekend, dat homoseksuele gees
telijken in de Anglicaanse Kerk
overplaatsing wensen naar bis
dommen waarvan de bisschop
toleranter staat tegenover homo
seksualiteit.. Sommige geestelij
ken overwegen zelfs de kerk te
verlaten.
