'Politie moet wennen aan krappe bezetting' i i DE TIJD, VAN TOE Ni Starterscomplex Alphen blijkt haalbare zaak Bordeel Rijndijk waarschijnlijk snel opgeknapt HAZERSWOI>DE - Het Hazers- woudse bordeel dat eind vorig jaar uitbrandde, wordt waarschijnlijk zo spoedig mogelijk opgeknapt. De eigenaar van het pand aan de Rijn dijk 21, J. Stouten, geeft de ge meente nog één week de tijd om met een aannemelijk bod voor het gebouw te komen. Daarna hervat hij de besprekingen met de huur der om het privéhuis op te knap pen. Het bordeel aan de Rijndijk is de gemeente al lang een doorn in het oog. Eigenlijk moet het plaatsma ken voor een fietspad. Stouten: "Ik wil het best verkopen als de ge meente mij schadeloos stelt Dat betekent dat de aankoopprijs, de verbouwingskosten, het uitkopen van de huurder én de gederfde in komsten moeten worden vergoed. Dat willen ze niet. Het komt ze nu natuurlijk goed uit dat het is afge brand. Dan kost het hen minder. Ze willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten". Het laatste bod van de gemeente Hazerswoude bedroeg zestigdui zend gulden. Te weinig, vindt Stouten. "Ze krijgen nu nog één week. Dan ga ik met de exploitant van het privéhuis overleggen hoe we de schade kunnen herstellen". MAANDAG 8 FEBRUARI 1988 Oud-speler Bona Stars weg als Katwijkse korpschef KATWIJK Met het inschakelen van particuliere veiligheidsdiensten, een groter beroep op reservisten en nauwere samenwerking met de korpsen uit de directe omgeving, zal de Katwijkse politie de komende periode het hoofd moeten bieden aan het voortdurende personeelsgebrek. Tot die conclusie komt commissaris P.B.N. de Jong op de vooravond van zijn vertrek bij de Katwijkse politie. "Het korps zal moeten wennen aan een bezetting die schommelt rond de zestig personen", meent De Jong. ALPHEN AAN DEN RIJN - Het kantorencomplex voor zeer kleine ondernemingen aan de Burge meester Bruins Slotsingel in Alp hen wordt gerealiseerd. Terwijl nog geen reclame wordt gemaakt voor het initiatief, is reeds een kwart van het zogenoemde Ridder- veste-gebouw verhuurd aan be drijfjes. Het projectteam, waarin zowel het bedrijfsleven als de over heid is vertegenwoordigd, heeft in tussen zoveel vertrouwen in het welslagen van het plan dat een bouwaanvraag wordt ingediend. "Zoveel belangstelling hebben we niet verwacht", aldus P. Boot van Van 't Hof Bedrijfshuisvesting, die de verhuur van het starters complex regelt. "Het is ons erg meegevallen dat we geen campag ne hebben hoeven voeren om de ondernemers voor ons project te interesseren". De initiatiefnemers hakken deze week officieel de knoop door, maar volgens Boot is er geen twijfel meer mogelijk over de haalbaarheid van het kantoorge bouw dat de naam Ridderveste krijgt. In het ondernemersgebouw ko men in totaal bijna negentig deel- kantoortjes beschikbaar. Mits de vereiste vergunningen worden ver kregen, verrijst het L-vormige complex van drie bouwlagen tus sen de Castorstraat en de Burge meester Bruins Slotsingel. Het pand en een ruime parkeerplaats zijn gepland naast het computer centrum Het Groene Hart. Dat zijn ruim drie mensen onder de door het rijk toegestane sterkte en zelfs zeven onder het aantal dat de scheidende korpschef als de 'ideale sterkte' beschouwt. Met het oog op de toekomst heeft de kustplaats in 1980 een bureau laten bouwen voor een politie-apparaat van ongeveer 80 personen. Van de verwachte groei is echter niets terecht geko men en het ruime onderkomen is voor het korps zo langzamerhand een financiële molensteen. Het Katwijkse politiekorps had tot aan het begin van de jaren tach tig een omvang van 65 perso neelsleden. Door maatregelen van het ministerie van binnenlandse zaken is dat inmiddels gedaald tot tot het huidige aantal van 63,3. In de praktijk kan het korps die volle dige bezetting momenteel al niet waarmaken en voor de komende jaren voorziet De Jong nog grotere problemen. Hij vreest dat de 'effï- ciëncy-kortingen' die de politie nog te wachten staan, ten koste gaan van de personeelssterkte en hét in de praktijk bijzonder moei lijk blijft vervangers aan te trekken voor medewerkers die om welke reden dan ook het korps verlaten. ILEIDSE KRONIEK OVER Voor de Leidse universiteit is 1587 een heel belangrijk jaar ge weest. Niet alleen is toen haar nieuwe bibliotheek geopend, maar ook is het principebesluit genomen om een kruidhof aan te leggen. Hier kon de nodige ken nis omtrent de geneeskrachtige werking van planten worden ver gaard en kon men tevens leren die planten te herkennen. Op 17 maart van dat jaar had den de curatoren van de univer siteit, Janus Dousa en Paulus Buys, aan de burgemeesters van de stad toestemming gevraagd om de lege ruimte achter het uni versiteitsgebouw, de kapel van het voormalige Witte Nonnen klooster, te mogen benutten voor de aanleg van een hortus. "Die nende tot leeringe van aller de ghene, die in der medicijnen stu deren". Met de toen nog kenmer kende voortvarendheid ten op zichte van de universiteit nam het stadsbestuur reeds op 13 april een positief besluit. En toen werd het enkele jaren stil rond de tuin. Oorzaken hier van zijn niet duidelijk aan te ge ven. Misschien speelde onenig heid een rol over de kwestie op welke manier de tuin aangelegd moest worden. We moeten tot 1590 wachten voordat weer enige activiteit valt waar te nemen. In dat jaar begon men serieus te zoeken naar een "directeur". Be naderd werd de Enkhuizenaar Bernardus Paludanus, die aan vankelijk wel wilde, maar er uit eindelijk toch van afzag omdat hij vreesde dat zijn vrouw niet in Leiden zou kunnen aarden. Ook werd gedacht aan de Delftse apo theker en kruidkundige Dirck Outgertsz Cluyt, maar deze kon niet in aanmerking komen om dat hij geen academische graad bezat. Dat de aanleg van een hortus hoe dan ook doorgezet den blijkt uit het feit dat 1592 begon het terrein vrij te ma ken van bouwresten als de fun deringen van de gesloopte bijge bouwen van het Witte Nonnen klooster. Inmiddels waren er informele contacten gelegd met de zeer be roemde botanicus Carolus Clusi- us (1526-1609), die in de loop van 1592 liet weten onder geen voor waarde naar Leiden te zullen ko men. Na krachtige aandrang be loofde hij toch het beroep te aan vaarden en in oktober 1593 arri veerde hij in Leiden, echter in een andere lichamelijke toestand dan hij en de curatoren hadden verwacht. In het vooijaar van dat jaar was hij namelijk zo ongeluk kig ten val gekomen dat hij v.oor de rest van zijn leven invalide zou blijven. Een ontwrichting van de heup kon in die tijd, zeker bij een al zo bejaarde patiënt als de 66-jarige Clusius, niet meer goed hersteld worden. Omdat Clusius niet zelf daadwerkelijk de inrichting en leiding van de /MENSEN EN GEDANE ZAKEN hortus op zich kon nemen, moest er uitgekeken worden naar een assistent en die werd gevonden in de persoon van de al eerder ge noemde Dirck Cluyt (in het La tijn Theodorus Clutius), 'die in het vooijaar van 1594 zijn nieuwe loopbaan begon. Voortvarend Cluyt pakte de zaken voortva rend en vooral praktisch aan. Zijn indeling van de tuin kennen we uit een stuk getiteld "Index stirpium terrae commissarum sub extremum Septembrem anni 1594 in' Lugdunensi Academiae apud Batavos horto" (Lijst van planten, tegen het einde van sep tember 1594 aan de aarde toever trouwd in de Leidse hortus van de universiteit). Als basis voor de tuin ging hij uit van vier vierkan ten, en niet, zoals in Padua ge beurd was, van een cirkel met daarin weer andere cirkels, wat daar tot veel ruimteverlies had geleid. Het eerste vierkant (A op de illustratie) telde 16 bedden, elk onderverdeeld in 18 bedjes; het tweede (B) had er 12, met elk 26 bedjes; voor het derde (C) zijn de getallen 16 en 32 (de afbeel ding is hier niet juist) en voor het vierde (D) zijn ze die van het eer ste, dus 16 en 18. Dit geeft in to taal 288 312 512 288 1400 bedjes. En, aangezien er bijna in ieder bedje één soort stond, wa ren er zeker ruim 1000 in de tuin vertegenwoordigd. In opper vlakte mat de tuin zo'n 40x35 m 1400 vierkante meter. Waar kwamen al die planten vandaan? Een deel bestaat zeker uit inheemse gewassen, maar ve le zijn afkomstig van Clusius die ze al in 1592 had gestuurd en mis schien waren er ook afkomstig Plattegrond van de Hortus met het Ambulacrum (de wandelgalerij, Ma :zzi Lj> c l.L* bmï .1 4-W. nterbergplaats or planten). zoals bamboe en suikerriet, tij dens perioden van koude een on derdak konden vinden. Daarin kwam een kachel te staan die in totaal 22 gulden had gekost, voor 44 ton turf werd 9 gulden en 12 stuivers betaald en voor 6 pond kaarsen, omdat het in het schuurtje zo donker was bij ge sloten deur (wat natuurlijk moest om de kou buiten te hou den) 27 stuiver. In 1600 werd aan uit de tuin van Justus Lipsius, Leids hoogleraar recht en ge schiedenis, die de stad in 1591 nogal halsoverkop had verlaten. Het grootste deel echter was on getwijfeld afkomstig uit de Delft- se tuin van Cluyt die, op grond van zijn aanstelling, al zijn plan ten naar Leiden moest meebren gen. Om welke planten het gaat weten we vrij nauwkeurig uit de bovengenoemde "Index stirpi um" van 1594. Toen in het begin van de jaren dertig van deze eeuw een reconstructie van Clu sius' tuin is gemaakt, is men, op slechts enkele uitzonderingen na, erin geslaagd alle planten in de "Index stirpium" te identifi- A1 in hetzelfde jaar 1594 werd. er een schuurtje gebouwd waar in de niet-winterharde planten, de oostkant (dus evenwijdig aan het Rapenburg en links op de af beelding) een muur gebouwd als scheiding tussen het academie plein en de hortus, met daarin een toegangspoort, en aan de zuidkant (dus evenwijdig aan de huizen in de Nonnensteeg, waar in onder anderen professor Gomarus woonde, en bovenaan de afbeelding) een "ambula crum", een wandelgalerij die la ter ging dienen als verzamel plaats van curiosa op biologisch gebied. Ook werd hier in de acht tiende eeuw de verzameling Griekse en Romeinse marmeren beelden uit het legaat Papen broek opgesteld, voordat ze in het begin van de volgende eeuw werd overgebracht naar wat nu het Rijksmuseum van Oudheden Het spreekt vanzelf dat er re gels waren waaraan de bezoekers- van de tuin zich hadden te hou den. Ik citeer ze in de vertaling van Jan Jansz Orlers in zijn 'Be- schrijvinge der stadt Leyden' uit 1641: I. Het is geoorloft in desen hof te gaen, op die uyre die bestemt is by den Oversten deses Hofs, ende daer wederomme uyt te vertrec- ken, als de onderwijsinghe geeyndicht is. II. Die in den Hof komt, is geoor loft de Planten te sien ende te ruyeken; Maer het is verbo'den die Cruyden te handelen, die teer sijn en eerst beginnen te spruy- ten. III. De Tacken, Telghen, Bloemen, ende saeden af te plucken ofte te breken; de Bollen ende Wortelen uyt te rucken; ofte den Hof eenig- he schade aen te doen, is ongeoor- loft ende verboden. IV. Niemant ist geoprloft over de bedden te springen, ofte met voe ten te betreden. V. Niet teghen den wille vanden Oversten deses Hofs, inden Hof aen te rechten iets te verande ren). Bijen Een aantrekkelijk hoekje in de tuin moet de plaats zijn geweest waar Cluyt zijn bijenkorven had opgesteld. Hij was zeer op deze diertjes gesteld en liet in 1597 bij de Leidse drukker Jan Claesz van Dorp een boekje verschijnen getiteld Van de byen, dat een aantal malen werd herdrukt. Het is een dialoog tussen Clusius en Clutius, dat als volgt begint. Na dat Clusius 's ochtends vroeg naar de tuin is gegaan, wordt hij binnengelaten door Clutius die hem hartelijk begroet en hem vraagt wat het doel van zijn komst is. Clusius antwoordt: "Ja ick, wel eensdeels om de Cruyden, Boomen, Bloemen ende meer an dere te besichtigen, maer meest, om dat ick sie dat ghy somtijds met u Byen besich zijt, om een weynich met u daer van te kou ten, so ick u anders niet moeylick en valle?" Clusius: "Och neen ghy, als ick maer weet waer mede dat ick u vermaecken mach, vraecht my vryelick, ick en wil niets voor u verbergen: Wel wat ist dat mynen vrient van my sou- de begeeren te vragen?" Clusius; "Van de Byen". Uit dit citaat blijkt duidelijk waaruit de aantrekkelijkheid van de hortus bestond. Wat dat betreft is er in de loop van bijna vier eeuwen niets veranderd, al is de tuin dan geen "hortus medi cus" meer, vrijwel alleen be stemd voor (aanstaande) artsen, maar is ze omgevormd tot een "hortus botanicus", waar de planten om hun zelfs wille wor den bestudeerd. Het is een fasci nerende plaats, "een levend mu seum" en ons aandachtige be zoek meer dan waard. R. BREUGELMANS Concurrentie De huidige bezetting noemt De Jong het absolute minimum om in Katwijk de meest essentiële poli tietaken te verrichten. Met het in schakelen van medewerkers van een particuliere veiligheidsdienst zou het politie-apparaat flexibeler kunnen worden gemaakt. "Je zou veiligheidsbeambten per uur kun nen inhuren op ihomenten van gro te werkdruk", meent hij. De particuliere veiligheidsdien sten zijn overigens beperkt inzet baar omdat hun medewerkers de zelfde bevoegdheden hebben als gewone burgers. Toch ziet De Jong wel mogelijkheden om bepaalde taken aan hen af te stoten. "Er wordt landelijk al gebruik van ge maakt voor de bewaking van arres tanten en in Zandvoort wordt ge dacht aan het privatiseren van de bewaking van het strand", zegt hij. De tijd is volgens De Jong voorbij dat de particuliere veiligheidsdien sten als 'concurrentie' van het poli tie-apparaat moeten worden be schouwd. Een toenemende samenwerking met de korpsen binnen het district Zuid-Holland Midden noemt De Jong eveneens van belang om met een krappe personeelssterkte de politietaak uit te voeren. Loopbaan Als hij per 1 maart officieel de dienst verlaat, heeft De Jong pre cies 13 jaar bij het Katwijkse poli tiekorps gewerkt. Het overgrote deel van deze periode was hij korpschef. Van 1970 tot 1975 was de geboren en getogen Leidenaar werkzaam als inspecteur bij de Haagse politie. Daarvoor volg le hij de politie-academie in Apeldoorn. De Jong werd in die tijd vooral in beslag genomen door het basket bal. Hij was speler van het Leidse topteam Bona Stars, maakte deel uit van de Nederlandse selectie en was zelfs een periode topscorer van de vaderlandse competitie. In de kustplaats werkte De Jong in eerste instantie onder de toen malige korpschef Lameris, voordat hij in 1978 met de leiding werd be last. "Ik kwam destijds naar Kat wijk met het idee dat ik hier mijn laatste jaren bij de politie zou vol maken. Ik stond op het punt mijn studie rechten af te sluiten en had de ambitie om officier van jusitie te worden. Toen die kans zich in 1980 voordeed heb ik hem voorbij laten gaan. Het nieuwe bureau was hier toen net een maand geopend en ik vond het geen goede zaak om toen te vertrekken. Daar heb ik nooit een moment spijt van gehad". Hij benadrukt dat zijn vertrek van nu niets te maken heeft met de verslechterde arbeidsomstandig heden bij de politie, die volgens in gewijden door het hele land zal lei den tot een massale uittocht van goed gekwalicifeerd personeel. "Ik wil gewoon wat anders, de moge lijkheden van de studies die ik de afgelopen periode heb gedaan opti maal benutten". Behalve de rech tenstudie volgde De Jong die aan het eind van deze maand 40 wordt ook enkele bedrijfsecono mische opleidingen. Hij gaat vanaf 1 maart als organisatie-deskundige werken bij de Computer Managent Groep (CMG) in Amstelveen. Jeugdbeleid De Jong omschrijft Katwijk als een gemeente met een 'laag crimi- naliteitsniveau'. "In het district Zuid-liolland Midden scoort alleen Monster nog lager", zegt hij. Vol gens de commissaris zijn hiervoor verschillende oorzaken aan te ge ven. "Het is een gemeente met een goede infrastructuur, het ontwerp van de wijken is van hoog niveau. Er zijn verder goede voorzieningen voor de opvang van de jeugd". Met name dat laatste noemt hij van be lang omdat uit de praktijk blijkt dat een groot deel van de misdrij ven wordt gepleegd door de jeugd, jonger dan 17 jaar. De Jong ver klaart daarmee ook zijn interesse als politieman voor het jeugdbeleid van de gemeente. Hij stond aan de basis van de werkgroep jeugdbe leid, die nauw betrokken was bij de oprichting en begeleiding van het hardrockcentrum Scum ('een uit stekend georganiseerd centrum') en op korte termijn een nota jeugd beleid presenteert. Rapportages Bij het bestrijden van misdrijven en veelvoorkomende criminaliteit ziet De Jong niet alleen een taak weggelegd voor de politie maar ook voor de lokale overheid. "Voor het tegengaan van overlast in het Badcentrum heeft de gemeente bij voorbeeld een heel wettelijke in strumentarium tot zijn beschik king om de horeca aan regels te binden. Het optreden van de poli tie is in dit beleid eigenlijk een sluitstuk. Hetzelfde geldt voor het vandalisme en het beleid ten aan zien van alcohol en drugs". De Jong noemt met name het ge bruik van cocaïne in de kustplaats verontrustend. "We stuiten steeds meer op verdachten die het spul gebruiken. Dat is overigens ook de ervaring van korpsen in de regio". Met name op het preventieve vlak kan de gemeente volgens de com missaris uitstekend werk doen, bij voorbeeld door het opzetten van voorlichtingsprogramma's voor de scholen. De poltie heeft de afgelo pen periode verschillende voorzet ten voor een dergelijk beleid gege ven, maar de uitwerking laat bin nen het gemeentelijk apparaat nogal eens lang op zjch wachten. WILLY ZUID WEER DE EERSTE Strandexploitant Theo Lange begon afgelopen zaterdag met het opbou wen van het houten frame van zijn strandpaviljoen 'Willy Zuid'. Hogewoning) KATWIJK - Voor de Katwijkse strandexploitant Theo Lange is het winterseizoen al weer voorbij. Tra ditiegetrouw als eerste is hij afgelo pen zaterdag op het strand van de kustplaats begonnen met het op bouwen van zijn pavi^oen 'Willy Zuid'. Binnen enkele weken opent hij de deuren voor het publiek. Lange begint elk jaar in februari met de bouw van zijn strandtent, maar lijkt het 'record' steeds weer enkele dagen scherper te willen stellen. Hij bereidt zich vanouds voor op een periode van ruw weer door rondom het paviljoen een gro te zandwal op te werpen. De ex ploitant heeft verder het geluk dat zijn houten onderkomen op het breedste deel van. het Katwijkse strand staat. Voor Lange zijn overigens de ko mende dagen meteen al kritiek. De wind was vanmorgen al aangewak kerd tot kracht acht tot negen en de meteorologen verwachten ook voor de rest van de week storm- MAANDAG 8 FEBRUARI Leiden concert in de celloserie door Ran Varon, cello en Reinild Mees. piano, aanvang 20.15 yur in de Kapelzaal van K&O aan de Oude Vest. voorstelling met Ramses Shaf- fy als 'Hendrik IV' met medewer king van de groep Gertrud-D, aan vang 20.15 uur in de Leidse S DINSDAG 9 FEBRUARI Alphen doe- en denkspelen 55plussers in dienstencentrum Westerhove, aanvang 14.30 uur. modeshow door leerlingen van de MDGO Castellum, Willem- straat 47. aanvang 20.00 uur. Katwijk lezing door acupuncturiste me vrouw J. Sorgdrager-Sissingh in De Open Hof aan de Rijnstraat in Katwijk aan de Rijn, aanvang 9.15 Leiden dia-ochtend over de natuur rond de stad Leiden voor 55-plus- sers, aanvang 10.00 uur in buurt huis Vogelvlucht aan de Boshui- zerlaan 5. oecumenisch avondgebed in de Oud-katholieke kerk aan de Zoeterwoudsesingel, van 19.00 tot 19.30 uur. spreekbeurt in het kader van een Studium Generale over het gebruik en beheersing van geweld door prof.dr. J.A.R.A.M. van Hooff (RU Utrecht), onder de titel 'Agressief gedrag als een natuur lijk regelmechanisme', aanvang 20.30 uur in het Centraal Voorzie ningengebouw aan de Cleve- ringaplaats. Leiderdorp demonstratie zelfverdediging voor vrouwen in Sjelter aan de Heemraadlaan, aanvang 21.00 carnaval voor ólle bejaarden van Leiderdorp in het Zijlkwartier aan de Van der Marckstraat, aan vang 14.30 uur. opvoering het stuk 'Plaza Hotel' door theater Toverlei als gast van de Kunstkring, aanvang 20.30 uur in Artistiek café 'De Hol- landsche Tuyn' aan de Hoofd straat. Oegstgeest ledenvergadering van de PvdA afdeling Oegstgeest. aanvang 20.15 uur in het multifunctioneel centrum 't Groot Profijtt, in Haas- wijk. Voorschoten open huis 'De School vroeger en nu', van 18.30 tot 20.30 uur in de Gevers Deynootschool aan de Schoolstraat 114. WOENSDAG 10 FEBRUARI Leiderdorp sponsorzwemmen ten bate van de actie voor Kaap Verdië, organi satie de Leiderdorpse Reddings brigade. van 18.30 tot 22.00 uur in zwembad 'De Does' aan de Hoog- madeseweg. Voorschoten kindervoorstelling 'De dwerg achter de spiegel', door Wellus- Nietus om 14.30 uur in het pop pentheater aan de Prinses Marij- kelaan. DONDERDAG 11 FEBRUARI Leiden lezing over windmolens in Ne derland, gëilustreerd met dia's, aanvang 20.15 uur in de Kapel zaal van K&O aan de Oude Vest. Leiderdorp klaverjas- en sjoelavond bij Con Bravura, aanvang 20.00 uur in het gebouw aan de Beuken schans. klaverjassen bij de B'uitenge- wonen, aanvang 20.00 uur in de Muzenhof aan de Cor Gordijhsin- ganisaties uit Zuid-Holland, over Vrouwen hier en daar', van 10.00 tot 15.00 uur in het Hendrik Kra mer Instituut aan de Leidsestraat- weg 11. Warmond demonstratiewedstrijd van de tafeltennisvereniging 'Steeds Vooruit' met veelvuldig kampioen van Nederland, aanvang 20.00 uur in de sportzaal Klim Op aan de Endepoellaan. Wassenaar lezing door dr. G.A. Wagner van de Shell over 'Ideaal en wer kelijkheid', 20 u. in de Dorpskerk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 8