6,11% Reagan wenst snelle goedkeuring Senaat Belgische BVD verdacht van rol in terreurcomplot Van INF-verdrag Botha stelt buurlanden Veiligheidsakkoord' voor Ortega schrijft Reagan en brengt bezoek aan paus Feestelijke beëdiging van Shankar Israël verdeeld over Mubaraks vredesmissie DINSDAG 26 JANUARI 1988 PAGINA 5 WASHINGTON - Commissies van de Amerikaanse Senaat zijn gisteren begonnen aan een reeks hoorzittingen, als eerste stap op weg naar ondertekening van het in december 1987 gesloten INF-verdrag met de Sovjetunie. Daarin werd overeengekomen dat een eind wordt gemaakt aan alle middellange afstandswapens met een bereik van 500 tot 5500 km. De hoorzittingen zullen enkele weken duren en worden gevolgd door debatten in de ver schillende Senaatscommissies. In april zal de plenaire Senaat vermoedelijk over het ak koord stemmen. KAAPSTAD/JOHANNESBURG (GPD) - De Zuidafrikaanse presi dent P.W. Botha heeft gisteren op nieuw verklaard, dat hij bereid is om met elk staatshoofd in zuidelijk Afrika onderhandelingen te ope nen over een gemeenschappelijk 'veiligheidsakkoord'. Botha deed deze aankondiging op een perscon ferentie na afloop van zijn tweede ontmoeting met de premier van de Westduitse deelstaat Beieren, dr. Franz Josef Strauss. Volgens de Zuidafrikaanse pre sident zou zo'n veiligheidsakkoord garanties moeten inhouden, dat de landen van zuidelijk Afrika niet langer meer gebruikt worden door 'terroristiche organisaties'. Zonder dat de anti-apartheidsbeweging ANC werd genoemd, was het dui delijk dat Botha hierbij doelde op de aanwezigheid van ANC-kanto- ren en -opleidingskampen in een aantal buurlanden, zoals Angola, Zambia, Mozambique en Zimbab- Botha zei verder, dat het bezoek Geflankeerd door twee hindoe-priesters legt de nieuwe Surinaamse president Ramsewak Shankar de genover de voorzitter van de Nationale Assemblee Jaggernath Lachmon door Henk Dam President Reagan stuurde de Se naat, dat elk verdrag met een bui tenlandse mogendheid met een Weer bloedbad door rebellen Mozambique XAI-XAI (ANP) - Mogambiquaan- se rebellen hebben in het stadje Guija in de provincie Gaza 81 men sen gedood en alle openbare ge bouwen met dynamiet opgeblazen. De fotograaf Carlos Mula, die het afgelopen weekeinde in het stadje opnamen maakte voor het Mogam- biquaanse persbureau AIM, vertel de dat "gewapende bandieten", zoals de Renamo-rebellen in Mo zambique worden genoemd, het kantoor van het districtsbestuur, het postkantoor en de elektrici teitscentrale met dynamiet hadden opgeblazen. De rebellen hebben met kapmessen en bijlen de armen en benen van hun slachtoffers af gehakt. Er zijn 34 zwaar gewonden. Het plaatselijk hoofd van de vei ligheidsdienst verklaarde tegen over Mula dat 200 rebellen zater dagochtend om vier uur Guija bin nenvielen. Zij vielen ook het zie kenhuis binnen, waar ze kleren en medicijnen van de patiënten sta len. Bovendien gooiden ze alle me dische apparatuur op een hoop en staken het daarna in brand. Ook al le winkels werden in brand gesto ken. De rebellen hebben ook een onbekend aantal inwoners van de plaats ontvoerd. Mijnramp Mexico eist zeker tien mensenlevens MONCLOVA (AP) - Als gevolg van een explosie en een daaropvolgen de brand in een Mexicaanse steen kolenmijn zijn gisteren ten minste 10 mijnwerkers om het leven geko men. Vanmorgen zaten nog 19 per sonen in de mijn vast. In totaal 109 kompels waren gered. Het ongeluk vond plaats bij het plaatsje La Es- peranza in de staat Coahuila, 110 kilometer ten zuidwesten van de grens met Texas. De politie acht het waarschijnlijk dat door een de fect er gas in de mijn was vrijgeko men en geëxplodeerd. Sancties Japan heeft naar aanleiding van de bomaanslag op een Zuidko- reaans vliegtuig een reeks econo mische strafmaatregelen tegen Noordkorea afgekondigd. De con tacten van Japanse diplomaten met hun Noordkoreaanse ambts genoten worden tot een minimum beperkt. Voorts worden alle vluch ten tussen beide landen opge schort, scheepvaartbeperkingen ingesteld en bezoeken van zeelie den aan Japanse steden niet meer toegelaten. Aanslag Bij een bomaanslag op een bus in Mangora in Pakistan zijn negen mensen om het leven gekomen en 27 gewond geraakt. Onder de ge wonden bevonden zich veel vrou wen en kinderen. Uit protest tegen de aanslag zijn bij het busstation meteen alle winkels in Mangora ge sloten. Vliegtuigongeluk Een ongeluk met een Russisch Aeroflottoestel in de Siberische stad Nizjnevartovsk heeft aan en kele inzittenden het leven gekost. Het passagiersvliegtuig veronge lukte zondag na de start. Het toe stel was op weg naar het oliecen trum Tjoemen en Boegoelma in de Oeral. Het is het tweede luchtvaar tongeluk waar de Sovjetmedia melding van maken. Tunesie Alle vijf de parlementszetels waarvoor afgelopen zondag in Tu nesië tussentijdse verkiezingen werden gehouden, zijn gewonnen door de regerende Destourian So cialistische Partij. Zij behoudt daarmee het monopolie in het 120 zetels tellende parlement. tweederde meerderheid moet goedkeuren, gisteren formeel de verdragstekst toe. Daarbij was een aanbeveling gevoegd om het zo snel mogelijk te ondertekenen. In de begeleidende brief noemt de Amerikaanse president het INF- verdrag 'opmerkelijk' en 'in het be lang van ons land', omdat het van de Sovjetunie eist dat het twee keer zoveel raketten vernietigt als de Verenigde Staten. Reagan schrijft verder dat het ver drag de veiligheid van Europa ver groot. Tijdens de eerste hoorzittingen van gisteren werd het INF-verdrag verder verdedigd door minister Shultz (buitenlandse zaken) en mi nister Carlucci (defensie), alsmede admiraal William Crowe, voorzitter van de chefs van staven. Shultz verzekerde de Senaats commissie van buitenlandse zaken dat de Amerikaanse regering krachtig zal reageren als ooit zou blijken dat de Sovjetunie zich niet volledig van het verdrag houdt. De minister kreeg het aan de stok met de conservatieve senator Jesse Helms, een leidend opponent van het verdrag. Helms voerde aan dat de Amerikaanse geheime dienst CIA, in een geheim docu ment heeft gezegd dat het moeilijk zal zijn om na te gaan of de Sovjets zich aan het verdrag houden. De senator liet daarbij een uitge lekt document zien, waarin de twij fels van de CIA vermeld zouden staan. Hij las voor uit een brief van CIA-directeur Webster, waarin de ze zei van het bestaan van het docu ment op de hoogte te zijn. Helms las echter niet de passage uit Webster's brief voor, waarin staat dat het document een voorlo pige studie is die een onvoldoende brede basis vormt om conclusies te trekken over toekomstig gedrag van de Sovjets. Die omissie werd later door een andere senator goed gemaakt. Volgens Helms is de Sov jetunie al bezig te bedenken op welke wijze het INF-verdrag zal worden geschonden. De controle procedures van het verdrag schie ten dramatisch tekort, waarschuw de hij. „We weten niet waarnaar we moeten zoeken. We weten niet waar we moeten zoeken. Als we het vinden, weten we niet dat we het gevonden hebben. En als we heb ben bedacht wat we gevonden heb ben, zullen we er niets aan kunnen doen". BRUSSEL - Het proces tegen zes vermoedelijke leden van de Bende van Nijvel dat vorige week werd stopgezet heeft een verrassende wending genomen. Nadat een on derzoeksrechter nieuwe feiten had aangedragen die erop zouden wij- door Hans de Bruijn zen dat achter de bende een goed georganiseerde, wellicht uiterst rechtse organisatie schuilgaat, be-' gint echter steeds duidelijk te wor den dat achter die organisatie wel eens niets minder dan de Staatsvei ligheid, de Belgische BVD, zou kunnen schuilgaan. Gisteren werd bekend dat de justitie vorige week bij de veiligheidsdienst een aantal dossiers in beslag heeft genomen. Een opmerkelijke stap, omdat de Staatsveiligheid en de gerechtelij ke politie over het algemeen goede DEN HAAG/PARAMARIBO (ANP) - De nieuwe Surinaamse president Ramsewak Shankar en de vice-president Henck Arron zijn gisteren in Paramaribo beëdigd. Dat gebeurde tijdens een feestelij ke plechtigheid in een nieuw in- doorstadion, in aanwezigheid van enkele duizenden toeschouwers. Ook legerleider Bouterse was bij de bijeenkomst aanwezig. Ongeveer veertig buitenlandse delegaties woonden de inauguratie bij. Onder de gasten was de Neder landse oud-minister W.F. de Gaay Fortman. Na de plechtigheden werd buiten het stadion een mili taire parade gehouden. Bouterse, Shankar en Arron stonden naast el kaar op een platform om de parade gade te slaan. De sfeer bij de plech tigheden werd door zegslieden feestelijk genoemd. De 50-jarige Shankar werd eer der deze maand unaniem gekozen door de Nationale Assemblee. In tegenstelling tot zijn voorganger Misier wordt Shankar een belang rijke figuur met vergaande be voegdheden. Bij hem berust de uit- maatjes zijn. Dat de dienst zelf als misdaadorganisatie optreedt, ge looft overigens niemand, maar wel dat ambtenaren van de Staatsvei ligheid er verkeerde activiteiten op nahielden. De dienst kwam in het nieuws door een proces dat gisteren tegen tien leden van de extreem-rechtse organisatie Westland New Post voor de Brusselse rechtbank be gon. Een al jaren bestaande club van mensen die er racistische idee- en op nahouden, in bossen schiet oefeningen houden, nazi-symbo len gebruiken en zelfs uniformen zouden dragen. Hun leider, Karei de Lombaerde, is een oud-SS'er, evenals zijn inmiddels overleden voorganger Paul Latinus. De twee de man, Marcel Barbier, zit levens lang uit voor een dubbele moord. De tien staan terecht op beschul diging van het vormen van een pri- vé-legertje en van diefstal van do cumenten. Voor de rechtbank ga ven zij toe geheime stukken te heb voerende macht. Behalve staats hoofd wordt hij hoofd van de rege ring, voorzitter van de staatsraad (een toezichthoudend orgaan) en opperbevelhebber van de strijd krachten. Hij is een in Nederland opgeleide landbouweconoom en wordt in brede kring gerespec teerd. Arron is leider van de „oude" po litieke partij NPS, die samen met VHP en KTPI het Front voor De mocratie en Ontwikkeling vormt. Als vice-president vervult hij het premierschap. Arron was ook pre mier in 1980 toen hij door een groep militairen onder leiding van Bou terse werd afgezet. TEL AVIV (GPD/AP) - De rondreis van dei Egyptische president Mu barak langs verschillende Europe se hoofdsteden en zijn bezoek aan de Verenigde Staten worden inge geven door overwegingen van bin nenlands politieke aard. De oppo sitie in Egypte wil namelijk een scherpere veroordeling van het Is raëlische optreden tegen de Pales- tijnen. Om de oppositie tevreden te stellen heeft Mubarak een nieuw vredesvoorstel bedacht waarvoor hij steun hoopt te vinden in Europa en de Verenigde Staten. De Israëlische premier Shamir en minister van buitenlandse za ken Peres reageerden gisteren ver schillend op het vredesinitiatief van de Egyptische president Mu barak. Mubarak riep de Palestijnen ben gestolen uit het NAVO-hoofd- kwartier te Brussel. Maar zij ver klaarden tegelijk dat zij hebben ge handeld op bevel van leden van de Staatsveiligheid. Hoewel banden tussen de Bende van Nijvel en de Westland New Post nog niet zijn aangetoond, is al vaker gesuggereerd dat die iets met elkaar te maken zouden heb ben. Een aantal hoofdverdachten van de Bende komt ook uit uiterst rechtse kringen, waar wapenge- bruik en een militaire aanpak ge meengoed zijn. Eén van die ver dachten, de oud-rijkswachter Ro bert Beyer, is gisteren door de Bel gische politie opgepakt. Hij zou be trokken zijn bij de moord op de wa penfabrikant MendezDe ex-rijks- wachter vluchtte naar Spanje, maar meldde zich zondag bij de po litie. Beyer verklaarde tegenover een verslaggever van de Luxem burgse radio onomwonden dat achter de Bende van Nijvel een rechts complot steekt, geleid door leden van de Staatsveiligheid, de van de Beierse premier Strauss aan zuidelijk Afrika 'uitermate wel kom' was: „Bezoeken van westerse leiders met gevoel voor redelijk heid aan zuidelijk Afrika kunnen een bijdrage leveren aan mijn idee van een topconferentie van leiders uit deze regio om op een hoog ni veau de gemeenschappelijk pro blemen te bespreken". Het is niet de eerste keer, dat Bo tha de gedachte van zo'n topont moeting naar buiten brengt. Doch sinds het Nkomati-accoord, dat Botha in 1984 met de toenmalige Mocambiquaanse president Samo- ra Machel sloot, hebben de overige toonaangevende landen in zuide lijk Afrika - Zimbabwe, Angola, eed af te- (foto ANP) Vandaag zou een nieuwe rege ring worden geïnstalleerd. Tot diep in de nacht van zondag op maan dag heeft de Front-top nog overleg gevoerd over de ministersposten. Probleem daarbij was het eventue le ministerschap van KTPI-leider Willy Soemita. Deze politicus is in de jaren zeventig wegens corruptie veroordeeld en verscheidene maat schappelijke groeperingen hebben er bezwaar tegen gemaakt dat Soe mita een ministerspost krijgt. Gis teren zag het er naar uit dat Soemi ta toch een ministerspost zou krij gen en wel die van sociale zaken en volkshuisvesting. De Verenigde Staten gaan de ontwikkelingshulp aan Suriname hervatten. Het gaat om een bedrag van 500.000 dollar (ongeveer 950.000 gulden) dat de Amerikaan se regering na de decembermoor den in 1982 bevroor. Een functio naris van het ministerie van bui tenlandse zaken in Washington zei gisteren dat het geld wordt vrijge maakt nu de democratie in Surina- me is hersteld. op zich gedurende zes maanden van gewelddadige betogingen te gen Israël te onthouden en vroeg Israël in die zelfde periode geen nieuwe nederzettingen in de bezet te gebieden te bouwen. Verder ver plichtte hij Israël de Palestijnen politieke- en mensenrechten toe te kennen. Het bestand zou de weg vrij moeten maken voor een inter nationale conferentie over een Ara- bisch-Israëlische vredesregeling. Shamir wees Mubaraks voorstel len gisteren af. Peres daarentegen verklaarde de strekking van de op roep te steunen. Peres is echter te gen een internationaal toezicht op de gebeurtenissen in de bezette ge bieden. Het tweede doel van de rondreis van de Egyptische presi dent is om in Washington meer economische hulp te krijgen. Gerechtelijke Politie en de rijks wacht. Volgens Beyer zouden die de be doeling hebben gehad om door middel van terreurdaden in België zo'n publieke spanning te creëren, dat de ordediensten meer midde len en een grotere invloed op de sa menleving zouden krijgen. Zelfs de bomaanslagen van de steeds als communistisch beschouwde Strij dende Communistische Cellen (CCC) zouden daartoe volgens Beyer kunnen behoren. Leden van de Westland New Post verklaarden schietoefeningen gehouden te heb ben in hetzelfde bos in Waals Bra bant, waar enige tijd geleden de wapens werden gevonden die de Bende van Nijvel gebruikte bij de bloedige overvallen op drie super markten in het najaar van 1985. Het is ook opvallend hoe in de stukken over de Bende van Nijvel en de Westland New Post steeds weer namen van (voormalige) poli tie- en justitiefunctionarissen op duiken. Op het Bende-proces in Zambia en -in mindere mate Bots wana- zo'n verdrag met de apart heidsregering fel afgewezen. Het belangrijkste deel van de persconferentie in Kaapstad was gewijd aan de gesprekken die Strauss met de Mocambiquaanse president Joaquim Chissano in Maputo voerde. Volgens Strauss had Chissano hem gevraagd om er bij president Botha op aan te drin gen „geen maatregelen te nemen tegen de circa 1 miljoen Mocambi quaanse arbeiders die in Zuidafri- ka werkzaam zijn". Botha heeft vo rig jaar gedreigd tot deportatie van gastarbeiders uit de buurlanden over te zullen gaan als er nieuwe sancties door het westen tegen NEW YORK (AP/Rtr) - De Nicara guaanse president Daniel Ortega heeft de Amerikaanse president Reagan geschreven dat hij bereid is zijn functie neer te leggen, als bij verkiezingen blijkt dat het Nicara guaanse volk wil dat hij opstapt. Dat heeft de New York Times gis teren bekend gemaakt. Volgens de Amerikaanse krant heeft Ortega verder aan Reagan ge schreven, dat de Sandinistische re gering de omvang van het Nicara guaanse leger zal verminderen, Russische en Cubaanse militaire adviseurs heen zal zenden en de vestiging van alle buitenlandse mi litaire bases zal verbieden, als de Verenigde Staten alle hulp aan de Contra's stopzetten. De New York Times zei een ko pie van de vijf bladzijden tellende brief te hebben gekregen van een Amerikaanse regeringsfunctiona ris, onder het beding dat diens naams niet openbaar gemaakt zou worden. De brief werd volgens de krant afgelopen vrijdag bij het mi nisterie van buitenlandse zaken in Washington afgegeven. Ondermi nister voor inter-Amerikaanse aan gelegenheden Abrams zou de brief een herhaling van het bekende Ni caraguaanse standpunt hebben ge noemd. Volgens de New York Ti mes meende Abrams dat Reagan de brief nog niet onder ogen had gehad. „Meneer de president, te veel mensen zijn omgekomen," zo ci teerde de krant de brief van Ortega. „Als u uw ongelukkige politiek van pressie beëindigt, zou u Nicaragua nog sneller naar democratie kun nen zien bewegen." Ortega zal vrijdag paus Johannes Paulus II ontmoeten. De ontmoeting is de eerste sinds de paus in 1983 Nicaragua bezocht. Waarnemers zien hierin een stap op weg naar betere betrekkingen tussen het Vaticaan en de San dinistische regering. Mons staan een ex-rijkswacht- - agent en twee leden van de Bijzon dere Opsporings Brigade (BOB) te recht. De BOB is de rijskwachteen- heid die de georganiseerde mis daad moet bestrijden. Voorts zitten er nu nog twee ex- BOB'ers in de cel, onder wie de ge noemde Beyer. Hij nam enkele ja ren geleden, samen met de in Mons terecht staande Madani Bouhou- che, bij de BOB ontslag en begon het prive-detectivebureau ARI. Datzelfde bureau voerde daarna di verse malen opdrachten uit voor de Staatsveiligheid. Bij Beyer thuis vond de politie onlangs een personal computer. Het kostte enige tijd om de toe gangscodes te breken, maar daarna vonden de speurders op een floppy een lange lijst met namen van men sen met wie ARI contacten onder hield. Op die lijst kwamen weer tal van namen van functionarissen van de dienst Staatsveiligheid voor. Dat zegt nog niets, zo be Zuidafrika worden gènomen. Strauss kon namens de Westduitse regering 70 miljoen mark ontwik kelingshulp aan Chissano aanbie den. De Beierse premier ontkende verhalen, dat hij met een brief van de Russische leider Gorbatsjov naar president Botha was geko men. Ook zei hij van niemand een verzoek te hebben ontvangen om te bemiddelen in de burgeroorlog in Angola. „Als meneer Gorbatsjov een boodschap aan president Bo tha wil sturen, dan heeft hij mij echt niet nodig als boodschappen jongen", aldus Strauss. Hij zei echter wel. dat hij uit re cente ontmoetingen met Russische leiders had kunnen opmaken, dat Moskou niet langer meer uit is op een militaire overwinning in Ango la. „De Russische minister van bui tenlandse zaken, Sjevardnadze zei nog twee weken geleden tegen mij, dat hij een oplossing voor Angola een garantie voor vrede moet in houden, waarbij alle partijen be trokken moeten zijn". In 1983 maakten schreeuwende Sandinisten de paus het spreken onmogelijk tijdens een mis in het centrum van Managua, de hoofd stad van Nicaragua. De betrekkin gen tussen het Vaticaan en Nicara gua raakten verder gespannen om dat drie Nicaraguaanse priesters een bevel van het Vaticaan trot seerden om hun regeringsfuncties op te geven. Een van hen, Fernan do Cardenal, minister van onder wijs, werd vervolgens uit de Jezu ïetenorde gezet. Bovendien zette Nicaragua in 1986 bisschop Pablo Antonio Vega het land uit, die ervan werd be schuldigd de Contra's steun te ver lenen. De paus, die op dat moment in Midden-Amerika verbleef, rea geerde ongewoon scherp op de uit wijzing. Kardinaal Miguel Obando y Bravo deed hetzelfde jaar een be roep op de Verenigde Naties de rk Kerk in Nicaragua steun te verle nen om een einde te maken aan de „de vervolging van de kerk in Nica ragua". De Sandinisten ontkenden dat zij de kerk vervolgden, die steun had verleend bij het omver werpen van het regime van dicta tor Somoza in 1979. Vorig jaar wekte minister Miguel d'Escoto van buitenlandse zaken, een van de drie priesters in de rege ring, de woede van het Vaticaan met zijn opmerking dat „de paus de boodschap van Christus in een wereld die lijdt onder het Ameri kaanse imperialisme, niet be grijpt"- Nadat Managua vorig jaar het vredesplan van de Costaricaanse president Arias ondertekende, is er een lichte verbetering in de betrek kingen met het Vaticaan waar neembaar. In het kader van dit vre desplan treedt kardinaal Obando y Bravo als bemiddelaar op tussen de Sandinistische regering en de Contra's. zweert de justitie, omdat de lijst niet aantoont wat voor soort con tacten dat waren. Dan is er nog de ex-gevangenis directeur Jan Bultot, die naar Para guay vluchtte toen de justitie hem zocht en door sommigen als het brein achter de hele Bende van Nij vel wordt gezien. Sinds vorige week zit er tevens een Belg van Chinese afkomst vast, die weer een broer heeft die werkt op het Cen traal Bureau Inlichtingen van de rijkswacht. Daar worden dossiers over vele tienduizenden Belgen bijgehouden, die in de ogen van rijkswacht, de politie of een van de staatsveiligheidsdiensten verdacht zijn. Zoals al eerder in het Bende-dos sier zijn er ook nu weer teveel toe valligheden om nog toevallig te zijn. Bewijzen heeft de justitie nog niet, maar de verklaringen van de onderzoeksrechter in Mons heb ben duidelijk gemaakt dat er spo ren zijn die nog tot verrassende uit komsten kunnen leiden. ADVERTENTIE Een spaarrekening waarbij het tarief is gekop peld aan de rente op de kapitaalmarkt. Dit tarief wordt maandelijks vastgesteld. Het tegoed is dagelijks opvraagbaar met 2% retour rente. Het minimumsaldo bedraagt f1.000,-. Het rentepercentage voor de maand februari is De Nutsspaarbank doet meer voor spaarders. De Egyptische president Mubarak op bezoek bij'zijn Westduitse collega Von Weizsaecker. Mubarak begon deze week aan een rondreis langs zes Europese hoofdsteden om steun voor zijn vredesinitiatief te krijgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5