Massale protesten
in steden Israël
Nederland ligt dwars in EG- landbouwoverleg
Tegen harde optreden leger
Media VS vergelijken
Israël met Zuidafrika
Manigat tot
president
Haïti 'gekozen
"W1
Nicaraguaanse leiders
tegen optreden Ortega
Britse liberalen vóór fusie
MAANDAG 25 JANUARI 1988
BUITENLAND
PAGINA 5
WASHINGTON (AP) - De kogels
en de knuppels waarmee Israëli
sche soldaten optreden tegen Pa-
lestijnen in de bezette gebieden
zorgen ook voor flinke deuken in
het imago van het land in de Vere
nigde Staten. Sommige media zijn
daarbij bepaald niet voorzichtig en
vergelijken Israël met Zuidafrika.
De grote omroepen besteden al zes
weken lang uitvoerig aandacht aan
de ongeregeldheden in de Gaza-
strook en op de Westoever.
Sommige Amerikaanse media
zien overeenkomsten tussen het lot
van de 1,4 miljoen Palestijnen en
van de zwarte bevolking in Zuid
afrika. De omroepmaatschappij
ABC zette in een vijf minuten du-
TEL AVTV (GPD/AP) - Op verschillende plaatsen in Israël is het afgelopen weekeinde re"d r'lmw®'"op
massaal gedemonstreerd tegen het harde optreden van het leger in de bezette gebieden. In "n 'r r" Rn ma
Nazareth verzamelden zaterdagmiddag ruim 20.000 Israëlische Arabieren zich voor een
mars door de stad. Aanzienlijk kleiner was de betoging van Vrede Nu, een progressieve kingen opgesomd die
beweging van joden en Arabieren, zaterdagavond in Tel Aviv. De optochten verliepen J~~
vreedzaam.
De demonstranten in Nazareth
droegen zwarte plakkaten met zich
mee waarop de 38 namen van de bij
de opstand omgekomen Palestij
nen stonden vermeld. Luidkeels
riepen ze de Israëlische regering op
een eind te maken aan de dodelijke
schietpartijen in de Gazastrook en
op de Westelijke Jordaanoever, aan
de deportaties en aan het afranse-
(foto AP)
MEXICO (GPD) - De voorspellin
gen van de Haïtiaanse oppositie
zijn uitgekomen. De regerende mi
litairen hebben de omstreden ver
kiezingen van vorige week zondag
gebruikt om de conservatief gezin
de Lesly Manigat naar het presi
dentiële paleis te dragen.
Volgens de gisteren bekendge
maakte cijfers heeft Manigat meer
dan de helft van de stemmen be
haald. Het gaat om een absolute
meerderheid, die een tweede stem
busronde overbodig maakt. Mani
gat zal op 7 februari, precies twee
jaar na het vertrek van de Duvalier-
tirannie, officieel worden beëdigd
door generaal Henri Namphy, het
huidige staatshoofd.
Volgens de officiële cijfers zou
den er vorige week zondag meer
dan één miljoen Haïtianen hebben
gestemd, een opkomst van zo'n 35
procent. De verkiezingen werden
geboycot door de belangrijkste lei
ders van de oppositie. Het ging
daarbij om een protest tegen het
feit dat generaal Namphy de orga
nisatie van de stembusslag naar
zich toe had getrokken, nadat de
onafhankelijk georganiseerde
stembusslag van vorig jaar novem
ber was gesmoord in een bloedbad.
Buitenland kort
Beleg opgeheven
De pro-Syrische sji'itische Amal-
beweging in Libanon heeft giste
ren een eind gemaakt aan het zes
tien maanden durende beleg van
het Palestijnse kamp Rasjidiyeh
nabij de havenstad Tyrus. De lei
der van de Amal kondigde vorige
week woensdag eveneens de op
heffing van het beleg van de kam
pen Sjatila en Bourj el-Barnjeh na
bij Bay rut aan. Dit als eerbewijs
aan de Palestijnse inwoners van de
door Israël bezette gebieden.
INF-raketten
De middellange-afstandsraket-
ten die in de DDR en Tsjechoslo-
wakije staan opgesteld, zullen eer
der worden verwijderd dan de be
doeling was. De Oostduitse staats-
en partijleider Honecker maakte
dat zaterdag bekend. Vorige
maand sloten de Verenigde Staten
en de Sovjetunie een verdrag over
de afschaffing van de middellange- BRUSSEL (GPD) - Nederland en
len met houten knuppels van orde
verstoorders. Verder eisten zij te
rugtrekking van de veiligheids
troepen uit bezet gebied.
Het Arabische parlementslid
voor de Arbeiderspartij Abdel
Wahab Darousha kondigde bij de
ze gelegenheid zijn aftreden aan.
Naar zijn zeggen uit protest tegen
de ijzeren-vuist-politiek van diens
partijgenoot en minister van defen
sie Rabin. De communistische bur
gemeester van Nazareth Tawfik
Ziad zei in een toespraak dat de Pa
lestijnse rebellie heeft bewezen dat
de Israëlische bezetting niet kan
voortduren. „Het Palestijnse volk
zal met niets minder akkoord gaan
dan een onafhankelijke Palestijnse
staat naast Israël", aldus de burge
meester die eveneens een zetel in
het parlement heeft.
PLO-leider Arafat heeft in een in
terview bij VARA's Achter het
Nieuws het optreden van Israël
vergeleken met dat van de nazi's te
genover de joden. „Zij doen het
zelfde tegenover onze kinderen en
ons volk," zei Arafat. De leider van
de Palestijnen beschuldigde Israël
er verder van de aantallen doden
en gewonden te rooskleurig voor te
stellen.
De rellen zouden de afgelopen
weken niet aan 38 Palestijnen het
leven hebben gekost, maar aan 85,
zei hij. Daarnaast heeft het Israëli
sche leger nog eens 7000 Palestij
nen opgesloten in 'concentratie
kampen', aldus Arafat. Voor een
verklaring verwees hij naar de 'Is
raëlische militaire junta'. „Kunt u
-zich voorstellen dat een groep be
schaafde mensen, een kabinet van
een beschaafd land, instemt met
zoiets? Dat ze openlijk zeggen met
ijzeren vuist op te zullen treden te
gen vrouwen en kinderen", zei hij.
Op een speciale bijeenkomst van
de ministers van buitenlandse za
ken van de Arabische Liga in Tunis
heeft Arafat de afgelopen dagen
steun gezocht voor de Palestijnse
opstand in de bezette gebieden.
Veel meer dan mondelinge steun
werd hem echter niet toegezegd.
De onrust in Gaza en op de
Westoever duurde ook het afgelo
pen weekeinde voort, zij het in ver
minderde mate. Voor het eerst in
twintig jaar gelastte het leger een
uitgaansverbod voor Palestijnse
dorpen in de directe omgeving van
Jeruzalem.
Defensieminister Rabin ver
klaarde gisteravond dat de geweld
dadigheden in bezet gebied afne
men. Maar hij was ér niet gerust op
dat de Palestijnse revolte definitief
onder controle is te krijgen. Vol
gens Palestijnse leiders is dat zeker
niet het geval. „De strijd gaat door,
tot het einde", aldus een prominen
te Palestijn in Oost-Jeruzalem.
Premier Shamir is bereid tot
overleg met Arabische leiders,
maar hij blijft gekant tegen een in
ternationale conferentie over de
Palestijnse onrust in bezet gebied.
Shamir zei dit gisteren tegen
twee bezoekende joodse leiders uit
de VS die de premier boodschap
pen overhandigden van de
Jordaanse koning Husayn en de
Egyptische president Mubarak.
Beide Arabische staatshoofden de
den daarin een klemmend beroep
op Shamir om in te stemmen met
internationaal overleg.
Volgens een medewerker van
Shamir deed Mubarak in zijn brief
een uitgewerkt voorstel om een in
ternationale conferentie voor te be
reiden. De Palestijnen in de bezette
gebieden zouden moeten beloven
om gedurende een half jaar af te
zien van geweld en protestacties te
gen Israël. De Israëlische regering
zou in die periode moeten afzien
van de bouw van nieuwe nederzet
tingen in bezet gebied.
Shamir heeft niet rechtstreeks
op Mubaraks oproep willen reage
ren. Hij zei dat een internationale
conferentie alleen maar kan leiden
tot de stichting van een Palestijnse
staat en de terugtrekking van Israël
uit bezet gebied, waar zijn Likud-
partij fel tegen is.
onderdrukkende maatregelen in
Zuidafrika en Israël. Punt voor
punt werden gelijkluidende beper-
beide lan
den van kracht zijn. Presentator
Peter Jennings begon zijn uitzen
ding met: „De Israëliërs en de
Zuidafrikaanse regering hebben
één ding onmiskenbaar gemeen:
beide heersen zij over grote bevol
kingsdelen die een inferieure sta
tus hebben."
Deze opmerking viel fout bij het
Israëlische ministerie van buiten
landse zaken in Jeruzalem en bij de
Israëlische ambassadeur in Was
hington en een fel protest volgde.
Om het imago van Israël een
beetje op te vijzelen kwam ambas
sadeur Moshe Arad onlangs naar
New York waar hij ging praten met
de leiding van de grote omroep-
maatschappijen en journalisten.
„Ik heb hen laten weten dat derge
lijke fragmenten de pogingen voe
den van onze Arabische tegenstan
ders ons af te schilderen als een pa-
riastaat," zei hij.
De hoogste ambtenaar van het
ministerie van buitenlandse zaken,
Yossi Beilin, voegde daar aan toe:
„Er is niets minder eerlijk dan Is
raël met Zuidafrika te vergelijken."
Ook Beilin was speciaal naar New
York en Washington gereisd om te
praten met vertegenwoordigers
van de media en Amerikaanse
joodse leiders. „Israël is een open
democratie, de enige in het Mid
denoosten", aldus Beilin. Overi
gens geldt in de bezette gebieden
waar de onrust zich voordoet het
militaire gezag.
De Israëlische inspanningen ten
spijt blijft de werkelijkheid echter
zoals hij is. Joyce Starr, deskundi
ge van het Nabije Oosten aan het
Centrum voor Strategische en In
ternationale Studies in Washing
ton zegt: "Er is niet zoveel wat ze
kunnen zeggen. Het is geen kwes
tie van public relation, het is een
zaak van een onhoudbare reali
teit". Starr is onlangs teruggekeerd
van een bezoek aan Israël en merk
te op dat de Israëliërs zich ernstige
zorgen moeten maken en dan niet
over hoe het er uit ziet „maar wat er
met hun maatschappij gebeurt en
hoe dit overkomt bij Israëls buiten
landse vrienden."
Marvin Kalb, directeur van het
Centrum voor Pers en Politiek in
Harvard zegt dat Amerikanen Is
raël zien als een „westelijke demo
cratie en verwachten dat daar de
zelfde normen worden toegepast
als in hun eigen land. Dat is niet
eerlijk. De Verenigde Staten zijn
een machtige, veilige natie. Israël
wordt omringd door vijanden."
Kalb is zelf een oud-televisiecor
respondent en zegt dat het effect
van televisiebeelden een „weer
klank hebben die boven en voorbij
het beeld en de gebeurtenis zelf
gaan."
Deze gevolgen frustreren de Is
raëlische vertegenwoordigers:
„Hoe vecht je tegen deze beelden?
Zelfs de beste voorlichtingscam
pagne is daar niet tegen opgewas
sen", aldus de woordvoerder van
de Israëlische ambassade in de VS
Yossi Gal.
Demonstranten
dragen onder mee
gedood?"
n Nazareth, die protesteren tegen het optreden van het Israëlische leger tegen de Palestijnen,
r dit bord met zich mee waarop te lezen staat: 'Rabin, hoeveel Palestijnen heb je deze maand
VS-satellieten
beschadigd door
laseraanvallen
WASHINGTON (UPI) - Ameri
kaanse veiligheidsdiensten zijn
ervan overtuigd dat aanvallen
met lasers door de Sovjetunie
schade hebben aangericht aan
zeer moderne Amerikaanse
spionagesatellieten, die de taak
hebben de lanceringen van ra
ketten en ruimtevaartuigen
vanaf de grote ruimtebases in
de SU te observeren. Dit is uit
regeringsbronnen in Washing
ton vernomen.
De Russen hebben volgens
de bronnen aanvallen met
lasers vanaf de Aarde uitge
voerd om Amerikaanse opti
sche apparatuur onbruikbaar
te maken. Gevreesd wordt dat
andere verkenningssatellieten
binnenkort in gevaar komen
omdat er op afgelegen plaatsen
in de Kaukasus zes nieuwe sta
tions worden gebouwd, waar
vandaan laseraanvallen kun
nen worden uitgevoerd..
De Verenigde Staten hebben
als reactie op de operaties van
Sovjet-zijde de transmissie van
gegevens van Russische satel
lieten over Amerikaanse wa-
penproeven verstoord. De
bronnen spraken van de eerste
schermutselingen van het
„Starwars-tijdperk", het tijd
perk van verdedigingssyste
men in de ruimte. De bronnen
gaven toe dat ook het Ameri
kaanse ministerie van defensie
heeft geoefend met aanvallen
met laserstralen op Sovjet
ruimteveren.
overweldigende meerderheid haar de sociaaldemocraten een soortge-
steun gegeven aan een fusie met de
Sociaaldemocratische Partij die
het verdeelde kiezerspotentieel
tussen Thatcher en Labour moet
verenigen tot een derde macht in
de politiek.
lijke bijeenkomst, en als de fusie
ook daar wordt aangenomen, zal
het totale ledenbestand van beide
partijen nog om zijn mening wor
den gevraagd. Partijleider David
Steel had de Liberalen gevraagd
het voorstel ruim boven de vereiste
verhouding van 2 tegen 1 stemmen
te steunen.
NEW YORK (Rtr/AP/AFP) - De or
thodoxe krachten binnen de Nica
raguaanse leiding zijn fel gekant te
gen president Ortega's steeds ver
dergaande concessies om het vre
desproces in zijn land van de grond
te krijgen. Dit heeft de Amerikaan
se krant, de New York Times, giste
ren bekend gemaakt.
Volgens de krant vinden de or
thodoxe krachten dat president Or
tega de laatste tijd teveel tegemoet
komingen doet om het vredesplan
kans van slagen te geven. De afge
lopen maanden nam Ortega beslis
singen die aanvankelijk in het
raam van de Sandinistische poli
tiek voor onmogelijk werden ge
houden. Tot voor kort stelde de Ni
caraguaanse regering zich in de
strijd tegen de anti-Sandinistische
opstandelingen, de Contra's, on
verzoenlijk op. Ortega kwam ech
ter de opstandelingen steeds meer
tegemoet. Eén van de jongste be
sluiten van de president, een ak
koord over rechtstreekse onder
handelingen met het verzet, zou
binnen de regering de ergernis
over Ortega's eigenmachtige optre
den hebben doen toenemen.
Nicaragua heeft het afgelopen
weekeinde acht Latijnsamerikaan-
se landen dringend verzocht waar
nemers te sturen. Deze zouden
moeten controleren of het land
zich aan de voorwaarden van het
Middenamerikaanse vredesplan
houdt alvorens het Amerikaanse
Congres zich over nieuwe financië
le hulp aan de Contra's buigt.
De Nicaraguaanse minister van
onderwijs, Cardenal, die als per
soonlijk afgezant van president Or
tega een bezoek aan Venezuela
bracht, zei dat Colombia, Mexico,
Panama, Argentinië, Uruguay.
Peru en Brazilië worden gevraagd
als waarnemers op te treden. De
acht Latijnsamerikaanse landen
maken deel uit van een verificatie-
commissie waarover wordt gespro
ken in het plan dat op 7 augustus
door de vijf Middenamerikaanse
MAWAD - Iraanse troepen trekken over de besneeuwde heuveltoppen van de Mawadregio. Zij wisten dit gebied
half januari op de Iraakse strijdkrachten te veroveren in de nu al zeven jaar durende oorlog die aan beide zijden
enkele honderduizenden slachtoffers heeft geëist. Het afgelopen weekeinde vielen Iraanse kanonneerboten weder
om enkele tankers in de Golf aan. Ondertussen hebben Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië overeenstemming be
reikt over samenwerking bij het opruimen van mijnen in de Perzische Golf. (foto ap>
presidenten in Guatamala werd on
dertekend.
In Managua deden zich eind vo
rige week ongeregeldheden voor
bij een gebouw waar de oppositie is
gezeteld. Jongeren gooiden stenen
door de ramen. Volgens een
woordvoerder van het ministerie
van binnenlandse zaken waren de
rellen om een ongeoorloofde de
monstratie te houden. In het ge
bouw was een bespreking aan de
gang met familieleden van politie
ke gevangenen over de door de re
gering afgekondigde amnestie-
maatregel. Volgens de New York
Times heeft een belangrijke Nica
raguaanse regeringsfunctionaris
verklaard dat de betogers waren
opgetrommeld door Sandinisti
sche leiders. President Ortega zou
van deze beslissing evenwel niet
op de hoogte zijn gebracht.
In het kader van de Amerikaanse
financiële hulp aan de Contra's
heeft president Reagan zich uitge
sproken voor een onmiddellijk uit
te keren bedrag aan humanitaire
hulp. Het geldbedrag zou verge
zeld moeten gaan van militaire
steun (vijftig miljoen dollar). Op 3
februari stemt het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden over
Reagans voorstel.
Negentig doden
bij ontsporing
trein in China
PEKING (AP) - In het zuiden van
China is gisterochtend een snel
trein uit de rails gelopen. Bij het
ongeluk, de zesde grote verkeers-
ramp binnen enkele weken, vielen
90 doden en 66 ernstig gewonden,
aldus het officiële persbureau Xin
hua. Bij de vijf andere ongelukken
kwamen in totaal 175 personen om.
De expresse-trein van Kunming
naar Shanghai ontspoorde door
nog onbekende oorzaak tussen de
stations Qiewu en Dengjiacun.
Het is niet bekend of er buiten
landers zijn onder de doden en ge
wonden. Waarnemend premier Li
Peng heeft extra manschappen van
leger en politie naar de plaats van
de ramp gestuurd om hun collegajs
ter plaatse te helpen. Er is een offi
ciële commissie ingesteld die een
onderzoek moet uitvoeren naar de
oorzaak van de ramp.
De afgelegen provincie Yunnan
is één van de minst ontwikkelde
van China. De provincie is voor
buitenlanders grotendeels verbo
den terrein vanwege de aanwezig
heid van veel militaire bases langs
de lange grens met Vietnam, waar
zich herhaaldelijk incidenten voor
doen.
SCARGILL - De marxistische lei
der van de Britse mijnwerkers, Ar
thur Scargill, is gisteren met een
kleine meerderheid herkozen als
voorzitter van de mijnwerkers-
bond NUM. Scargill, een onverzet
telijke tegenstander van het beleid
van de regenng-Thatcher. behaal
de bij de verkiezing in Sheffield
slechts 53 procent van de stem
men. Zijn conservatieve tegenstan
der John Walsh bleef steken op 47
procent.
afstandsraketten (INF).
Onlusten
Politie en leger hebben gisteren
in de havenstad Chittagong in
Bangladesh geschoten op deelne
mers aan een anti-regeringsmars.
Tien personen kwamen om het le
ven en vierhonderd werden ge
wond. Het is het ergste voorval van
politieke geweldpleging sinds de
grote oppositiepartijen in novem
ber van het vorig jaar een campag
ne op gang brachten voor het ten
val brengen van de regering van
president Ershad.
Kurden
Een storm van kritiek is in Tur
kije opgestoken na een toespraak
van een Istanboelse afgevaardigde
van de oppositionele sociaaldemo
cratische partij in het Turkse parle- Het landbouwdossier draait om
ment. Het was een pleidooi voor de beperking van de overproduktie
het respecteren van de rechten van van vooral graan en oliehoudende
de Kurdische minderheid in het zaden. Een meerderheid is ervoor
zuidoosten van het land. om maatregelen te nemen als de
Groot-Brittannië hebben gisteren
verhinderd dat de EG-landbouw-
ministers het nu al volledig eens
zouden worden over een pakket
met voorstellen voor de sanering
van het Europese landbouwbeleid.
De twee landen kwamen op twee
hoofdpunten van het pakket niet
tot overeenstemming met de ande
re tien landen. Na twee dagen over
leg in de landbouwraad verraste
EG-landbouwcommissaris An-
driessen een deel van de ministers
met vergaande tegemoetkomingen
aan West-Duitsland.
door
Hans de Bruijn
graanproduktie boven de 180 mil
joen ton per jaar uitkomt. Londen
en Den Haag vinden dat, met Euro
pees landbouwcommissaris An-
driessen, te veel. Zij willen bij 158
miljoen ton stappen ondernemen,
wat al drie miljoen meer is dan het
oude commissievoorstel.
Ook liggen Nederland en Groot-
Brittannië dwars over de omvang
van de maatregel om de produktie
van oliehoudende zaden te beper
ken. De meerderheid is gezwicht
voor het Duitse voorstel om bij elk
procent produktie-overschrijding
de prijzen met 0,4 procent te verla
gen. Maar de Commissie en de
twee andere landen willen dan een
verlaging van minstens een half
procent en liever zelfs een heel pro
cent.
Toch zeggen waarnemers dat de
twaalf landbouwministers in het
afgelopen weekeinde het grootste
deel van de problemen hebben op
gelost. Volgens de Westduitse mi
nister Kiechle, voorzitter van het
beraad, is „een enorme stap voor
waarts" gedaan. Kiechle zei dat de
extra EG-topconferentie van 11 en
12 februari nu in elk geval niet
meer op landbouwproblemen
hoeft vast te lopen.
Voor alle hoofdpunten van het
pakket zijn wisselende meerderhe
den te verwachten. Maar omdat de
Europese Commissie, het dagelijks
EG-bestuur, aan de kant van Ne
derland en Groot-Brittannië staat
zijn die nu nog niet definitief uitge
sproken. De ministerraad kan al
leen bij unanimiteit van een voor
stel van de commissie afwijken en
dat is door de Nederlands-Britse
houding op dit moment niet moge
lijk-
De grote verdeeldheid in de EG
over de landbouwproblemen was
de oorzaak van de mislukking van
de vorige top-conferentie van de
EG-regeringsleiders in december
in Kopenhagen. Alleen als de sane
ring van de landbouw, die nu nog
tweederde van alle EG-uitgaven
opslokt, effectief wordt aangepakt,
kunnen de twaalf het eens worden
over een geheel nieuwe financie
ring van de Gemeenschap. Het ge
volg is dat de rijkere landen dan
meer moeten gaan betalen dari de
armere.
De top-conferentie van begin fe
bruari werd ingelast om de regerin
gen de kans te geven het alsnog
eens te worden. In EG-kring heer
ste gisteravond een redelijk opti
mistische stemming over de kan
sen op succes van de extra top. Dat
kwam omdat geen van de landen
de nu op tafel liggende voorstellen
volledig heeft afgewezen. Er wordt
van uit gegaan dat de resterende
problemen, waaronder de weiger
achtige houding van Nederland en
Engeland, straks door de rege
ringsleiders kunnen en moeten
worden opgelost. „Wie toch nog te-
gei> wil blijven, moet dat dan daar
maar doen", zo werd gezegd.
De Nederlandse minister van
landbouw en visserij, Braks, zei dat
ons land de maatregelen die zullen
worden getroffen als de graanpro
duktie uit de hand loopt, te mager
vindt. Die bestaan onder meer uit
een extra 'mede-verantwoordelijk
heidsheffing' (van drie procent) en
een verlaging van de graanprijs
met één procent voor elke procent
produktie-overschrijding. Braks is
het vooral oneens met het voorstel
om de eerste twintig ton produktie
van die heffing vrij te stellen.
Dat laatste was een Duitse eis,
die nu toch blijkt te worden inge
willigd. De Bondsrepubliek is trou
wens toch op meer terreinen tege
moet gekomen. Zo zullen lidstaten
hun graanboeren veel ruimer mo
gen gaan vergoeden voor het uit de
produktie nemen van landbouw
grond. Ook de vergoeding die de
boeren daarvoor mogen ontvangen
(van 230 tot 1600 gulden per hecta
re) is verhoogd.
Door de wijzigingen die de
laatste dagen in de oorspronkelijke
voorstellen van de Commissie zijn
aangebracht, zullen de besparin
gen op het EG-landbouwbeleid dit
jaar zeshonderd miljoen gulden en
in 1989 zelfs anderhalf miljard gul
den lager uitvallen dan was voor
zien.
