TAD LEIDEN
Professor Oppenheimer terug naar de collegebanken
Soepelere behandeling
consument door EBR
Bazis verbaasd over uitlatingen Swaak
LEIDSCH
DAGBLAD
Hoogleraar in anatomie en embryologie Leidse universiteit in de vut
actief in vrije tijd
WOUTERTJE PIETERSE
s
ZATERDAG 23 JANUARI 1988
LEIDEN - Het zal maar weinig
voorkomen dat iemand gebruik
maakt van de vut-regeling, omdat
er geen tijd meer is voor het dage
lijks werk. Prof. dr. A. Oppenhei-
mer-Dekker, gewoon hoogleraar in
de anatomie en de embryologie, is
echter vorig jaar september met de
studie vrije theologie begonnen.
Haar plaats op de 'lessenaar' heeft
zij gisteren verruild voor een plek
in de collegebanken.
door
Annemiek Ruygrok
"Na het overlijden van mijn man,
de Leidse studenten- en academie
predikant dr. K.E.H. Oppenhei
mer, dacht ik met mijn werk de
leegte te kunnen opvullen. Maar
dat viel tegen. Ik had mij natuurlijk
nooit 24 uur per etmaal volledig
met werk beziggehouden. Er wer
den uren anders ingevuld. Onder
meer door gesprekken met mijn
man, die filosofie had gestudeerd.
Daarna studeerde hij theologie en
werd hij predikant in Drente en in
Friesland. Later heeft hij de functie
van studenten- en academiepredi
kant aanvaard. Zijn interesses la
gen óók buiten filosofie en theolo
gie. Maar de theologie stond wel
centraal in onze levenshouding, in
onze instelling".
Na zijn dood begon ze dat te mis
sen. "Mijn houding ten opzichte
van het werk is niet echt veran
derd, maar wel mijn manier van le
ven. Het werk alléén kon mij niet
blijven boeien". Zelf levensbe
schouwelijk van aard koos ze er
voor om de vrije studierichting
theologie te gaan studeren. Zo
komt ze in aanraking met allerlei
religies. "Ik heb niet de behoefte
om op de kansel te gaan staan.
Maar ik wil mijn leven wel zinvol
inrichten en in dat opzicht speelt
theologie een belangrijke rol. Mijn
plan is eigenlijk nog niet afgerond.
Ik wil graag kennismaken met an-
Spanje
In de Petruszaal aan de Lam-
menschansweg wordt maandag
tijdens een bijeenkomst van het
Nederlands Instituut Voor Volks
ontwikkeling en Natuurvrien-
denwerk (NIVON) door C. Be
nard uit Amsterdam een lezing
gegeven over het 'Andere Span
je'. De lezing wordt toegelicht met
dia's. Aanvang 20.00 uur.
Diabetes
De Diabetes Vereniging Neder
land, afdeling Leiden e.o. houdt
dinsdag een voorlichtingsavond
over hoge en lage bloedsuikers.
Dr. H. Lemkes, internist en werk
zaam in het AZL houdt over dit
onderwerp een lezing in de aula
op de le etage van gebouw 50, het
oude poortgebouw van het AZL.
Aanvang 20.00 uur.
Zaalvoetbal
In de Groenoordhailen wordt
zondag 't Rozemarijn zaalvoet
baltoernooi gehouden. De teams
zijn onderverdeeld in een wed
strijd- en recreatiecategorie.
Aanvang 10.00 uur.
Rusland
In de Kapelzaal van K O
aan de Oude Vest 45 houdt Karin
Schaedtler dinsdag een dia-cau
serie over de veelzijdigheid van
Rusland. Schaedtler heeft in veel
delen van Rusland gereisd en al
les op gevoelige plaat vastgelegd.
Aanvang 20.15 uur.
Ruilbeurs
De Leidsche Vereeniging van
Postzegel Verzamelaars houdt
dinsdag in het restaurant van
zwembad De Zijl, Parimaribos-
traat 66 een ruilbeurs. Tevens is
die avond de jaarlijks algemene
ledenvergadering. Aanvang
20.00 uur.
dere stromingen. Door de komst
van buitenlandse werknemers
naar Nederland, wil de theologi
sche faculteit belangstelling en
kennis omtrent andere godsdien
sten als de islam aankweken. Niet
dat ik nu de Islam zal kiezen. Maar
er lopen nu zoveel godsdiensten
door Nederland, heen. Misschien
dat ik iets nuttigs kan doen in die
richting".
Sinds haar afscheidscollege gis
teren wordt zij meteen opgeslokt
door haar eerste tentamens. "Het is
verbazend en dankbaarstemmend
dat je je kunt laten opleiden. Dat de
geestelijke bagage van een ander je
brein open trekt. Het menselijk
brein, het is ongelooflijk wat je
daarin tot ontwikkeling kunt bren
gen". Terugkijkend komt zij tot de
conclusie een bevoorrecht mens te
zijn. "Ik ben blij dat ik mijn kansen
heb weten te grijpen".
'Geen snij-mens'
Van de mogelijkheden en onmo
gelijkheden van zichzelf, was zij al
jong overtuigd. "Ik ben geen snij-
mens. Dat wil zeggen, dat ik niet
geschikt ben voor een beroep als
chirurg. Ik mis daarvoor de hand
vaardigheid en de lichamelijke
constitutie".
Toch is anatomie ook een 'snij-
vak', al is het dan niet in levend ma
teriaal. "Ach, dat snijden komt op
het tweede plan. Omdat je tijdens
het practicum vooral bezig bent
met studenten. Je snijdt ook vóór,
prepareert voor. Ik heb dat altijd
graag gedaan. Maar ik kan die lich
te afweer van mensen tegen mijn
vak begrijpen. Zelf had ik dat ook
wel eens. Aan het begin van het sei
zoen.moest ik weer dat 'vechtpak'
aan. Maar als het écn keer liep, dan
was ik gevoelsmatig en innerlijk
bezig met studenten. Het persoon
lijk contact, dat was een belangrijk
punt".
Al tijdens haar studie was dr. Op
penheimer geïnteresseerd in aan
geboren hartafwijkingen. Toen de
anatoom Dankmeijer en de cardio
loog Snellen na de oorlog in het
Leidse laboratorium voor anato
mie en embryologie begonnen met
onderzoek naar aangeboren afwij
kingen, werd zij practicum-assis
tente. "Ik vond de anatomie in de
opleiding van belang. Maar als stu
dent kreeg je daar in de gewone op
leiding weinig van. Door als practi
cum-assistente onderwijs te geven,
leer je het vak vanzelf'.
Dankmeijer en Snellen bemerk
ten dat Europa door de oorlog een
grote achterstand had opgelopen
in het onderzoek naar hartafwijkin
gen. Dat trachtten zij in te halen
door de ontwikkelingen in de Vere
nigde Staten te bestuderen. Dit
leidde tot de opzet van een onder
zoeksgroep aangeboren hartafwij
kingen aan de Leidse medische fa
culteit. "Door de normale ontwik
keling van het hart te bestuderen,
krijg je ook zicht op een abnormale
ontwikkeling. Het is een stapsge
wijs proces met als eindpunt het
abnormale, misvormde hart".
Tot dan toe kon slechts via rönt
genfoto's een hartafwijking bij ba
by's worden geconstateerd. "Maar
wat het was, kon door het ontbre
ken van de kennis meestal niet
worden bepaald. De afwijkingen
waren niet goed te interpreteren,
dus stapte men toen naar de onder
zoeksgroep. Het onderzoek bij ge
storven patiëntjes lag natuurlijk
heel gevoelig. Maar met toestem
ming van de ouders konden we het
toch doen. Dan konden we rönt
genfoto's veel directer maken, om
dat we het hartje letterlijk onder
ogen hadden. Bepaalde afwijkin
gen waren zo beter te interprete-
Door vergelijkingen tussen bei
de soorten foto's te trekken, kon in
de loop der jaren stukje bij beetje
een heleboel worden bereikt. "Er
ontstond als het ware een drie fa
sen-structuur: de kindercardioloog
kon op voorhand al een betere dia
gnose stellen. Dankzij hem wist de
chirug beter wat er aan de hand
was en deze bekijkt eerst bij anato
mie de situatie".
Ruimtelijk
De (huis)arts moet via de anato
mie leren 'door de mens heen te kij
ken'. "De leek mist een belangrijke
spiegel. Weet niet aan te geven
waar organen zitten. Als arts doe je
dat wél. Zonder je dat bewust te
zijn, weet je waar de longen zitten,
waar het strottehoofd. Dat ruimte
lijk inzicht breng je een student al
leen bij als hij in de gelegenheid is
om zich de anatomie buiten het
boek om eigen te maken. Op het
practicum dus. Of via microsco
pisch onderzoek, dat ook belang
rijk is. Zo krijg je een driedimen
sionale kijk op de bouw van het
menselijk lichaam".
De vakgroep anatomie was bijna
ten prooi gevallen aan de door de
overheid opgelegde bezuinigin
gen. Protesten uit binnen- en bui
tenland brachten het faculteitsbe
stuur tot andere gedachten. Anato
mie mag blijven. De leerstoel van
dr. Oppenheimer wordt echter niet
direct opnieuw bezet. "Maar hij
wordt wél vastgehouden. En de
anatomen die er nu zijn hebben
veel bestuurlijke kwaliteiten. Ze
zijn ambitieus en laten zich niet uit
het veld slaan door de tegen
stroom. Juist nu moeten zij door
zetten. Zij zijn bezig met geavan
ceerd onderzoek. Ik kom nog uit de
klassieke hoek". Een vertegen
woordigster van het oude am
bacht? "Ja, dat is een juiste om
schrijving".
Dat oude ambacht mag zeker
niet worden verwaarloosd, is de
mening van dr. Oppenheimer. "Dat
vinden de anderen binnen de vak
groep ook. Het oude bewaren en
het nieuwe ontwikkelen, zo moe
ten we verder gaan".
Enerzijds is het beter geworden
vanwege nieuwe, technische hulp
middelen. Maar met die nieuwe
stof en nieuwe inzichten, moet je
oppassen dat je het ouderwetse
niet afschaft".
Een ingrijpende periode in haar
leven was haar verblijf in de Vere
nigde Staten, waar zij in 1962 en
1963 bij de beroemde kindercardio-
loge Helen Taussig werkte. "Ik was
speciaal geïnteresseerd in het func
tioneren van vrouwen daar. Dat
maakte het tot een extra trekpleis
ter. Er werkten daar rondom Taus
sig topvrouwen. Taussig was in alle
opzichten begaafd. Organisato
risch goed toegerust, lichamelijk
sterk. Qua leidinggevende kwali
teiten vooraanstaand". Die kwali
teiten, zo erkent zij, heeft zij zélf
niet in die mate. "Maar ik heb al vrij
vroeg als leefregel ontdekt dat je je
eigen mogelijkheden en beperkin
gen moet inzien en ermee moet le
ren omgaan. Vaak zijn mensen erg
ongelukkig, omdat zij niet met hun
beperkingen kunnen leven. Je
moet je afvragen wat je echt wil in
het leven. Koste wat kost je be
perktheden overwinnen of juist je
mogelijkheden uitbuiten. Ik kon
mijn mogelijkheden uitbuiten in
een voor mij gunstige periode. Ik
had de conjunctuur mee".
Maar er waren ook ongunstige
factoren: deeltijdfuncties waren in
die jaren niet mogelijk. "Dat is
waar. Het was toen zelfs zo dat als
je trouwde, je eigenlijk niet meer
kon meedoen". Dr. Oppenheimer
bleef, ook na haar huwelijk, echter
wél meedoen. Nog opgegroeid in
een tijd dat het arbeidsethos hoog
in het vaandel stond, werkte zij zes
dagen per week.
Nu houdt zij ermee op. Vanwege
de nieuwe studie. In het besef een
bevoorrecht mens te zijn.
Prof. dr. A. Oppenheimer-Dekker, gewoon hoogleraar in de anatomie e
de embryologie. Afscheid van de wetenschap om tijd te maken voor ee
Studie. (foto Loek Zuyderdui
LEIDEN- Wethouder H. van Don
gen (onderwijs) heeft gistermiddag
de openbare basisschool Woutertje
Pieterse aan de Antonie Duyklaan
officieel geopend. De wethouder
overhandigde een videorecorder
aan de directeur van de nieuwe
school, Wilma Hofman.
In haar toespraak benadrukte de
wethouder dat de school er is geko
men dankzij de initiatieven van
ouders in het Boerhaave-kwartier.
Zij hebben onder meer in de wijk
het vereiste aantal handtekeningen
verzameld. "Het is velen die niet
thuis zijn in de onderwijsjungle,
ontgaan dat hier iets unieks is ge
presteerd", aldus Van Dongen.
Rond de komst van de school, die
op 1 augustus van start ging, is
nogal wat te doen geweest. Het be
stuur van de in dezelfde wijk geves
tigde protestants-christelijke school
'De Leidse Hout' verzette zich fel te
gen de komst van de school. De
school heeft dit schooljaar wel min
der leerlingen dan vorig jaar. Het
hoofd van de Leidse-Houtschool, P.
van Kesteren, wijt dat overigens
niet aan de komst van Woutertje
Pieterse.
De nieuwe openbare school had
n augustus 50 leerlingen. Intussen
s dit aantal uitgegroeid tot 65.
(foto Jan Holvast)
LEIDEN - Het Energiebedrijf
Rijnland (EBR) wil zijn incas-
sobeleid verder versoepelen.
Een van de belangrijkste wijzi
gingen die op til staan, is een
verlaging van de kosten voor
heraansluiting buitenshuis van
700 naar 400 gulden. Boven
dien wil het EBR kleinverbrui
kers de mogelijkheid geven
hun waarborgsommen ge
spreid te betalen en worden
consumenten nog nadrukkelij
ker gewezen op de mogelijkhe
den om bij betalingsachter
stand een regeling met het
energiebedrijf te treffen.
De versoepeling van het incassobe-
leid van het EBR is onder meer het
resultaat van een gesprek dat ver
tegenwoordigers van het energie
bedrijf vorig jaar hebben gehad
met mensen van Konsumenten
Kontakt, het Bureau Rechtshulp in
Leiden en het Instituut Burger
raadslieden. Dat gesprek werd ge
houden naar aanleiding van een
kritisch rapport dat Konsumenten
Kontakt en de Stichting Gaslicht
halverwege 1987 hadden uitge
bracht over de serviceverlening
van onder meer het Energiebedrijf
Rijnland.
Uit dat onderzoek kwam naar vo
ren dat niet minder dan één derde
van de klanten van het EBR onte
vreden was over de service. Later
bleek het met die kritiek wel mee te
vallen omdat beide organisaties
hun conclusies hadden getrokken
op basis van een zeer gering aantal
LEIDEN - De Stichting Bazis is
zeer verbaasd over uitlatingen van
directeur Swaak van Erica Beheer
dat Bazis pas te elfder ure zou heb
ben besloten met Eurocommerce
in plaats van met Erica Beheer in
zee te gaan voor de bouw van een
nieuw kantoorpand op het Schut
tersveld.
"Wij hebben Erica Beheer niet
een half jaar aan het lijntje gehou
den en zijn er dus ook niet de oor
zaak van dat de bouw van een hotel
op het Schuttersveld (een project
van Erica) met een half jaar is ver
traagd", aldus een woordvoerder
van de stichting Bazis. Directeur
Swaak van Erica verklaarde deze
week te menen dat Bazis samen
met het Haagse bedrijf Pic«( zijn in
trek zou nemen in het kantoren
complex dat is gekoppeld aan het
hotel. Volgens Swaak hebben de
twee bedrijven het op het laatste
moment laten afweten om vervol
gens in zee te gaan met concurrent
Eurocommerce-projectontwikke-
ling.
De woordvoerder van het Leidse
bedrijf Bazis verklaart dat de con
tacten met Erica dateren van begin
december en dat men op dat mo
ment al in gesprek was met Euro
commerce. "Op 15 december, na
dat de architect van Erica een
bouwplan had gepresenteerd, heb
ben wij Swaak laten weten dat we
het plan van Erica niet bij onze or
ganisatie vonden passen en dat we
zouden doorgaan met Eurocom
merce
"Swaak heeft vervolgens ge
vraagd met een ander ontwerp te
mogen komen. Wij hebben toen ge
zegd dat dat niet zoveel zin had
maar hebben de keus aan hem ge
laten. De architect van Erica is een
week later met een ander plan ge
komen. Wij hebben daarvan ge
zegd dat het een beter plan was dan
het eerste maar er geen reden in za
gen om onze eerdere beslissing te
herzien. Erica heeft daarna nog
twee pogingen gedaan om ons te
overreden maar wij zijn er steeds
duidelijk in geweest dat we met
Eurocommerce verder zouden
gaan. Wij hebben dus absoluut niet
stiekem of oneerlijk gehandeld
maar zijn juist heel oprecht ge
weest", aldus de woordvoerder van
Bazis.
Het plaatsvervangend hoofd van
de afdeling economische zaken
van de gemeente, mevrouw S.
Groenewegen, bevestigt de lezing
van Bazis. "Ik kan mij de teleur
stelling van Swaak voorstellen
maar ik denk dat hij de kans om bij
Bazis succes te boeken toch te
hoog heeft ingeschat. Het was al in
een vroegtijdig stadium duidelijk
dat Eurocommerce de voorkeur
had boven Erica Beheer. Het valt te
prijzen dat Swaak tot het laatst toe
heeft geprobeerd de zaak binnen te
halen. Hij heeft daar veel geld en
energie ingestoken. Maar deze keer
is Eurocommerce hem te vlug afge
weest. Je kunt niet altijd winnen".
Volgens het Leidse raadslid Rob
van Lint, portefeuillehouder ver
bruikerszaken binnen het dage
lijks bestuur van het EBR, was het
onderzoek in elk geval aanleiding
met de beide organisaties en een
aantal Leidse instellingen om de
tafel te gaan zitten. Waarna het
energiebedrijf een aantal zaken
nog eens extra onder de loep heeft
genomen.
Het dagelijks bestuur stelt het al
gemeen bestuur van het EBR nu
voor om de kosten voor heraanslui
ting bij werkzaamheden buiten de
woning, te verlagen van 700 naar
400 gulden. "In het verleden heeft
het college van beheer (het dage
lijks bestuur, red.) steeds vastge
houden aan die 700 gulden vanwe
ge de hoge kosten die een heraan
sluiting buitenshuis met zich mee
brachten. Er zijn echter ook argu
menten die pleitten voor een verla
ging van het bedrag. De kosten
moeten een klant weliswaar af
schrikken, zodat deze het niet op
een afsluiting laat komen, maar het
bedrag moet maatschappelijk aan
vaardbaar blijven. Een bedrag van
700 gulden is dat niet, 400 gulden
wel".
"Bovendien is het beleid van het
EBR, dat erop is gericht al te hoge
schulden te voorkomen, zo succes
vol dat het aantal afsluitingen in
vijf jaar tijd is gedaald van onge
veer 600 per jaar naar bijna 90. Al
met al is dat voor het college van
beheer reden geweest voor te stel
len de kosten voor een heraanslui
ting buitenshuis met 300 gulden te
verlagen". De kosten voor een her-
aansluiting binnenshuis blijven
overigens 100 gulden.
Oude adres
Het college van beheer heeft in
middels ook besloten om mensen
niet meer af te sluiten voor een
schuld die zij op een ander adres
hebben gemaakt. Van Lint: "Het
komt wel eens voor dat pas ach
teraf blijkt dat mensen, die zijn ver
huisd en in hun nieuwe woning
normaal een aansluiting hebben
gekregen, op hun oude adres een
betalingsachterstand hadden. Als
ze die schuld niet voldeden, liepen
ze het risico op hun nieuwe adres te
worden afgesloten. Daar zijn we nu
van afgestapt. Zo'n afsluiting ligt
juridisch moeilijk. Het gaat im
mers om twee verschillende over
eenkomsten die deze mensen met
het EBR hebben afgesloten".
"Om problemen te voorkomen,
gaat het EBR bij verhuizingen nog
grondiger controleren of klanten
op hun oude adres geen schulden
hebben. Komt zo'n schuld pas ach
teraf aan het licht, dan worden de
'normale' juridische wegen bewan
deld. Daarbij sturen we, net als alle
\andere bedrijven die een schuld
hebben te innen, in het uiterste ge
val een deurwaarder langs sturen
en zullen we desnoods via de rech
ter beslag laten leggen".
Het EBR gaat voorts klanten bij
een tweede betalingsherinnering
nadrukkelijker wijzen op de beta
lingsregelingen die het energiebe
drijf heeft te bieden. Van Lint: "Nu
al wordt geWezen op de betalings
regelingen die klanten kunnen
treffen bij de sociale dienst en de
Gemeentelijke Kredietbank. Het
EBR zelf heeft ook een pakket re
gelingen. Die gaan we klanten met
betalingsproblemen duidelijker
onder de aandacht brengen".
Termijnen
Het college van beheer heeft ook
ingestemd met het voorstel van
Van Lint om in een aantal gevallen
de mogelijkheid te bieden waar
borgsommen gespreid te betalen.
Het EBR eist dergelijke waarbor
gen van klanten die zijn afgesloten
wegens wanbetaling en om een
nieuwe aansluiting vragen. Als de
klant het bedrag niet in één keer
kan betalen, wordt ook genoegen
genomen met een bankgarantie.
Lukt ook dat niet, dan wordt de
consument de gelegenheid gebo
den de waarborg in termijnen te
betalen.
Het EBR zal ook deze winter, bij
een eventuele vorstperiode, men
sen die zijn afgesloten een brief
sturen waarin ze worden herinnerd
aan de verschillende betalingsre
gelingen. "Dat lijkt een overbodige
maatregel, want deze klanten zijn
voordat ze werden afgesloten al
verschillende keren aan deze mo
gelijkheden herinnerd. Maar in de
praktijk is gebleken dat zo'n brief
toch nuttig kan zijn".
Het bestuur van het energiebe
drijf heeft een overzicht van zijn
nieuwe maatregelen inmiddels op
gestuurd naar de verschillende
consumentenorganisaties. Het
hoopt eventuele reacties binnen te
hebben voordat de maatregelen
eind februari aan de orde komen
tijdens een vergadering van het al
gemeen bestuur.
Van Lith hoofd
redacteur Mare
LEIDEN - Tot hoofdredacteur
van het universiteitsblad Mare is
Margriet van Lith benoemd, die tot
voor kort eindredacteur van dit
blad was. Zij volgt Quirien van
Koolwijk op, die Mare enige tijd ge
leden als hoofdredacteur heeft ver
laten. Van Koolwijk wordt naar al
le waarschijnlijkheid binnenkort
benoemd tot onderwijsredacteur
bij NRC/Handelsblad.
Burgerlijke Stand
LEIDEN - Overleden:
J.M.W.H. Malland (1914) geh.gew. met
M. Verhoeven, Binsar Napitupulu (1953)
man, A. van Brero (1921) man, G. Bave-
laar (1912) man. F. van Delft (1926) man.
-STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN - STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
