tastisch'
JI@[M ilHSElM
I
Australië begint fouten te erkennen
EN DE JAREN
Regering volgens sommigen geen haar beter dan Zuidafrikaans apartheidsregime
door Herman Joustra
Allert Goossens is 20 jaar en woont sinds kort op kamers in
Warmond. Na de scheiding van zijn ouders, enkele jaren
geleden, ging het bergafwaarts met zijn schoolprestaties en
besloot hij in dienst te gaan. Zojuist afgezwaaid, probeert hij
via de avondschool alsnog zijn vwo-diploma te halen. De
vierde aflevering in een artikelenserie over jongeren en de
jaren tachtig. "Nog belangrijker dan geld is het gevoel dat je
wat bereikt hebt in het leven".
3 ZATERDAG 23 JANUARI 1988
3
S
I
u
te
je
e-
O!
X
T'
Ik was een jaar of veertien toen mijn
vader het huis uit ging. Het was nog
geen officiële scheiding, die kwam
ongeveer anderhalf jaar later. Ik weet
niet of ik toen zo ver was dat ik het kon
begrijpen, maar ik had vooral de laatste
twee jaar toen de 'spanning tussen mijn
ouders steeds groter werd echt moeilijk
heden met mijn vader. Met mijn zusje zat
ik vaak 's avonds te luisteren op de over
loop of het niet fout zou gaan, dat gebeur
de gelukkig nooit, maar tot diep in de
nacht waren er dan ruzies. Ik was in elk
geval blij dat mijn vader zou weggaan,
maar ik kan me nog als de dag van giste
ren herinneren dat ik lag te huilen in bed
toen hij echt vertrok. Er viel een gat".
"Mijn moeder trouwde daarna op
nieuw, met een kennis. Ik kreeg er daar
door een stiefzus en een stiefbroer bij. Ja,
ik kan goed met mijn stiefvader opschie
ten, maar toen ik nog thuis woonde niet.
Je accepteert het niet zo snel dat je een
andere vader hebt, zeker niet als hij nieu
we regels gaat stellen. Ook mijn vader is
inmiddels hertrouwd, zijn vrouw heeft
ook twee kinderen uit een eerder huwe
lijk, in totaal heb ik nu dus vier stief-
broertjes en -zusjes. Ik kan nu weer beter
met hem opschieten, ik zoek hem gere
geld op, in feite is het een doodgoeie
vent".
Gevolgen
"Toen mijn ouders scheidden was dat
een rot-ervaring, vanaf dat moment be
heerste het mijn hele jeugd, het had ge
volgen voor mijn contacten. Ik zocht
naar vrienden die naar mijn problemen
wilden luisteren. Maar toen bleek dat ve
len van hen niet trouw waren. Ze kwa
men langs wanneer zij daar zin in had
den en voor de rest hadden ze geen bood
schap aan mij. Gelukkig bleven er nog
wel vrienden over met wie ik wèl kon
praten, die interesse toonden voor mijn
problemen. Eén van hen had trouwens
hetzelfde meegemaakt. Ik praatte er ook
met mijn grootouders over, maar zij wa
ren natuurlijk niet objectief, ze hadden
natuurlijk een gekleurde mening over
hun eigen kinderen".
"De scheiding had ook invloed op mijn
schoolprestaties. Voordat er problemen
waren tussen mijn ouders ging het nog
redelijk op het gymnasium, maar daarna
liep het fout. Ik ben toen overgestapt
naar het atheneum, Visser 't Hooft, maar
ook daar wilde het niet vlotten. In de
vierde klas deed ik zelfs helemaal niets
meer aan school, ik spijbelde alleen maar
en ik werd steeds de klas uit gestuurd.
Het werd zo erg dat ik zelfs van school
werd getrapt, daarna heb ik het nog even
op het Rijnlands Lyceum geprobeerd,
maar dat liep op niets uit. Ik kwam als
achttienjarige in een klas met leerlingen
die allemaal een paar jaar jonger waren,
die vonden het nog leuk om tijdens de les
met banken te schuiven, zodat mijn mo
tivatie nog minder werd. Ik was al een
paar keer blijven zitten en besloot van
school te gaan. In dienst dan maar".
"In het begin heb ik wel een inzinking
gekregen. De eerste twee maanden zat ik
in Hilversum, tussen allemaal rotlui. Ze
waren niet baldadig, maar ontzettend
asociaal. Ze pikten er mensen uit om te
pesten, daar was ik er gelukkig niet een
van, maar het greep me wel aan. De
slachtoffers werden echt in de zeik gezet.
Wel niet zo erg als onlangs in Oirschot,
maar het was toch vrij ernstig wat ze met
die jongens uithaalden. Zo werden som
migen, die nog nooit alcohol hadden ge
zien, gewoon dronken gevoerd".
Rotpeloton
"Daarna ben ik naar Seedorf gegaan,
in Duitsland. Maar ook daar zat ik bij een
rotpeloton. Soms waren er massale veld
slagen tussen onze jongens en de 'Lim
burgse Jagers' waarbij met kettingen en
buizen gevochten werd. Ja, in Seedorf
gebeurde er verschrikkelijk veel, ook
buiten de kazernes. Er werden kroegen
omgebouwd, jongens op hun gezicht ge
slagen als er een meisje in het geding
was, er vonden vechtpartijen plaats in
discotheken. We stonden echt slecht be
kend, in sommige discotheken mochten
we niet naar binnen. Van de berichten,
over de wantoestanden in sommige ka
zernes kijk ik niet vreemd op. het heeft te
maken met de verschrikkelijk slechte
controle die er 's avonds is, over het alge
meen is er maar één officier van dienst
en één onderofficier. Dat is veel te wei
nig, en als er wat gebeurt durven ze niks
te doen".
"De hoeveelheid alcohol die genuttigd
wordt is ook enorm, er zijn veel soldaten
die zich tot diep in de nacht bezuipen en
dan 's ochtends vroeg weer achter het
stuur van hun voertuig kruipen. Alcohol
vergiftiging komt vrij frequent voor. Het
alcoholgebruik is vrij simpel te controle
ren, maar ze doen er niets aan. En als ze
het verbieden in het leger zal er wel weer
een rel over ontstaan. Van mij mag het in
elk geval verboden worden, want zo'n
Landrover heeft wel een flinke kreukel-
zóne, maar je moet er niet aan denken
hoe een tegenligger er na een botsing uit
ziet. Het aantal ongelukken in dienst valt
gelukkig mee, want meestal wordt er in
colonne gereden. Maar tijdens oefenin
gen wil er nog wel eens gescheurd wor
den en dan gaat het soms fout. Op een
schietserie bijvoorbeeld mag er alcohol
geschonken worden, maar de tankbanen
zijn ontzettend gevaarlijk, want ze zijn
slecht verlicht en de bochten zijn scherp.
Bijna bij elke schietserie gebeurt er wel
een ongeluk, vorig jaar is er zelfs een
tank uit de bocht gevlogen. Toch was
mijn diensttijd prettig, ik kwam in elk
geval los van de scheidingsperikelen, en
het was prettig om eens een keer in team
verband te werken".
Belangrijk
"Ik ben zelf sterk voor het leger, het is
een hele belangrijke factor in onze maat
schappij, het beschermt onze economie
en onze vrijheid. En met z'n allen in de
Navo beschermen we West-Europa. Dat
is nodig, want de heren van Oost en West
kunnen nu eenmaal niet met elkaar op
schieten. Zeker nu ze de neiging hebben
om de kernwapens te ontmantelen, moet
je een sterke conventionele macht heb
ben. Vanaf 1948 konden we met onze kern
macht de Russen tegenhouden, maar
wat betreft de conventionele wapens zijn
ze in de meerderheid. Ik ben in principe
wel tegen kernwapens, maar je moet de
onderlinge verhoudingen in het oog hou
den. Als de aantallen in evenwicht zijn is
de kans op oorlog volgens mij verkleind.
En wat door de tegenstanders van kern
bewapening over het hoofd wordt gezien
zijn de chemische wapens. Het is veel
reéler om die in te zetten dan kernwa
pens, want ze zijn minder omstreden.
Maar het zijn ontzettend tactische wa
pens. Niet zozeer aan het front, want dan
moet de gebruiker ervan zelf ook een
gaspak aan, maar zo'n dertig kilometer
daarachter. Vijftig procent van de pro-
duktiviteit van de tegenstander valt weg
omdat ze in gaspakken moeten lopen,
het voedsel wordt besmet en de camou
flage van de troepen is nergens meer".
"Ik ben dan ook ontzettend sceptisch
ten aanzien van de huidige onderhande
lingen. Bovendien betreft het maar drie
tot vijf procent van alle kernwapens, ze
kunnen de wereld nóg tien keer vernieti
gen. Ik heb ook het vermoeden dat de
Amerikanen en de Russen de wapen
wedloop economisch niet meer kunnen
volhouden. Nóg meer wapens kunnen ze
niet betalen, ze moeten dus wel om de ta
fel gaan zitten. Maar van echt onderling
vertrouwen is volgens mij geen sprake".
"In Nederland wordt een slecht de
fensiebeleid gevoerd, de modernisering
van de Leopard-I tank is daar een spre
kend voorbeeld van. Die tank was dusda
nig verouderd dat hij verbeterd moest
worden, er moest een nieuwe koepel op,
een nieuw kanon en nieuwe richtappara-
tuur. Toen dat was gebeurd, bleek het
onderstel er niet tegen te kunnen, en de
nieuwe apparatuur bleek ook niet echt
veel beter te werken. Ze hadden voor dat
geld veel beter een Leopard-II kunnen
kopen ons leger had er al een stuk of
wat een perfecte tank, een van de bes
te ter wereld. De ministers kijken sowie
so veel te weinig naar mensen dje er ver
stand van hebben, terwijl ze zelf meestal
outsiders zijn. Ze worden vaak zomaar
op een bepaalde post neergezet".
Doodstraf
"De politiek in Nederland heeft nog
meer slechte punten. De aanpak van de
criminaliteit deugt niet, de misdaad
neemt hand over hand toe, maar de straf
fen lijken steeds minder streng te wor
den. Als je tegenwoordig iemand ver
moordt kun je na een jaar al vrij zijn, dat
irriteert me mateloos. Je moet wel reke
ning houden met de achtergronden van
een misdadiger, maar tegenwoordig heb
ben ze te snel medelijden met een crimi
neel. Ik ben absoluut voor de herinvoe
ring van de doodstraf, maar wel alleen als
er klinkklare bewijzen op tafel liggen. En
natuurlijk zou ik naar de reden van de
moord of verkrachting kijken. Maar de
staat heeft wel het recht iemand te doden
die zonder goede reden een ander om
zeep heeft geholpen".
"Buiten de criminaliteit vind ik dit
land toch al niet zo fantastisch, de menta
liteit van ons volk deugt niet. De mensen
hier zijn asociaal, het is de een z'n dood is
de ander z'n brood. Ze willen het liefst
van elkaar profiteren. En er wordt ook
veel gediscrimineerd, op de persoon zelf
wordt niet gelet, maar wel op zijn kleur.
Ik heb goede ervaringen met buitenlan
ders, bovendien hebben wij verplichtin
gen ten opzichte van Suriname en Indo
nesië omdat het koloniën van ons zijn ge
weest. De uitkeringen zijn ook te hoog in
ons land, het is vaak aantrekkelijker in
de steun te lopen dan om te werken, als
een jongen van achttien achthonderd
gulden van de steun krijgt is dat belache
lijk. Maar als iemand van vijftig jaar
werkloos raakt en niet meer aan de bak
kan komen, vind ik wèl dat hij een hoge
uitkering mag krijgen. Het is zo gemak
kelijk in Nederland, ook de belastingen
kun je zo ontduiken".
"Ik zou het liefst naar Amerika gaan,
als vertegenwoordiger van een groot na
tionaal of internationaal bedrijf. Ik ben
er nog nooit geweest, dus misschien valt
het wel tegen. Maar het is in elk geval een
land waar je voor jezelf moet vechten, al
is het natuurlijk fout dat daardoor een
percentage krepeert zonder dat daar wat
aan gedaan wordt. Het vertegenwoordi-
gerswerk lijkt me wel wat, daarom wil ik
ook heao gaan doen of iets in die trant.
Maar zo ver is het nog niet, ik ben net uit
dienst en ik zit op de avondschool om
mijn vwo af te maken. Als ik dat te moei
lijk vind ga ik havo doen, dan kan ik nog
naar de heao. Overdag wil ik voor een uit
zendbureau gaan werken, het liefst een
baan in een winkel, in de verkoop".
Gelukkig worden
"Maar het belangrijkste in mijn leven
is dat ik gelukkig word, met een gezin
bijvoorbeeld. Daar kijk ik niet anders te
genaan, ondanks de scheiding van mijn
ouders. Alleen zou ik geen kinderen ne
men als mijn vrouw wil blijven werken,
ik vind dat een kind zeker de helft van de
week recht heeft op de aandacht van zijn
ouders, ik heb zelf ervaren hoe belang
rijk dat is. En ik zou niet te veel geld wil
len hebben, je wordt daar niet gelukkiger
van. Als er dan iemand met een reep cho
cola komt aanzetten terwijl je net een
nieuwe video hebt gekocht waardeer je
dat niet meer. Ik denk dat ik met een net
to-salaris van ruim vierduizend gulden
per maand dik tevreden ben. Nog be
langrijker dan geld is het gevoel dat je
wat bereikt hebt in het leven, dat je wat
met je talenten hebt kunnen doen. Als je
een kantoorklerk wordt, terwijl je de ca
paciteiten hebt voor afdelingsmanager,
kun je niet tevreden zijn".
"De laatste tijd voel ik me al redelijk
gelukkig, de sfeer hier in huis is prima, ik
ben net begonnen met de avondschool,
werk overdag, en heb een stel goede
vrienden. Bovendien is de relatie met
mijn ouders weer goed nu ik het huis uit
ben".
Australië viert dit jaar het feit dat
twee eeuwen geleden de eerste
Europeanen zich er
vestigden. Nederlandse
ontdekkingsreizigers hadden het
land al in 1616 ontdekt, maar pas
in 1788 begonnen de eerste
kolonisten zich er te vestigen.
Hoe dan ook, een spontaan feest
zal het niet worden omdat menige
Australiër pas de laatste jaren is
gaan inzien welk een onrecht men
de oorspronkelijke bevolking, de
aboriginals, heeft aangedaan.
Op 25 oktober 1616 plaatste Dirk
Hartog een tinnen bord op een verla
ten eiland ten zuiden van Carnar
von. De Australiërs kunnen dit kost
bare museumstuk, dat het Amster
damse Rijksmuseum aan de Austra
lische regering heeft uitgeleend, nu
bezichtigen in het Westaustralische
museum in Perth.
Canberra slaagde er na een kwart eeuw
van diplomatieke manoeuvres in dit
kostbare historische materiaal voor een
jaar van Nederland te lenen. Uit de half
vergane inscriptie in oud-Hollands blijkt
dat 362 jaar geleden 'De Eendracht' uit
Amsterdam bij het eiland voor anker
ging met aan boord schipper Dirk Har
tog uit Amsterdam en de Luikse opper
koopman Gilles Miebas. De Nederlandse
zeevaarders lieten Australië echter voor
wat het was.
De eerste Europese kolonisten arri
veerden pas 172 jaar later. Op 26 januari
1788 gingen elf schepen, onder comman
do van de latere eerste gouverneur, kapi
tein Arthur Philips, in Port Jackson (nu
Sydney) voor anker. Aan boord van de
'First Fleet' waren 1030 veroordeelde
mannen en vrouwen. Australië was toen
nog de Goelag Archipel van het Britse
rijk. Tot 1868 werden in totaal meer dan
160.000 veroordeelde mannen en vrou
wen naar deze strafkolonie gedepor
teerd. In feite waren ze de voorouders
van de huidige huidige Australische be
volking.
Geroemd
Zo'n tien jaar geleden schaamde meni
ge Australiër zich nog voor z'n criminele
voorgeslacht, en werden er genealogen
ingehuurd die moesten uitpluizen of
men al dan niet van adel was. Nu krijgen
dezelfde genealogen een blanco cheque
wanneer zij kunnen aantonen dat hun
opdrachtgevers afstammen van een mis-
dadigersgeslacht. De criminelen van
twee eeuwen geleden worden nu ge
roemd als pioniers en stichters van de
natie.
Maar er is een minderheidsgroep bin
nen de Australische samenleving die de
200ste verjaardag met gemengde gevoe
lens ervaart. Dat zijn de aboriginals, de
oorspronkelijke bewoners van Australië.
Hun cultuur is 40.000 jaar oud, de oudste
die de mensheid kent. De aboriginals
zijn een vergeten en vooral verdrukt volk
geworden in hun eigen land. Zij worden
sterk gediscrimineerd, hun land is ze
ontnomen, en zij leven in reservaten.
Hun aantal is sterk teruggelopen. Vol
gens een volkstelling van 1981 zijn er nog
maar 159.897 in heel Australië, dat is 1,1
procent van de totale bevolking. Ze zijn
verstoken van onderwijs, gezondheids
zorg en van werk. Het werkloosheids
cijfer oftder hen is 45 procent, bij de blan
ke Australiërs is dit percentage maar 8.
Alcoholisme en ondervoeding zijn er de
oorzaak van dat de inheemsen de vijftig
niet halen, terwijl de blanke Australiërs
70 tot 80 jaar kunnen worden.
De aboriginals worden door cholera en
influenza geteisterd; hun ras dreigt uit te
sterven en sommige inheemse leiders
beschuldigen de regering van genocide.
Er worden ook meer aboriginals gevan
gen gezet dan blanken. Het aantal abori
ginals dat tijdens gevangenschap over
lijdt is zo hoog dat premier Bob Hawke
een commissie heeft ingesteld die de oor
zaak van deze verdachte sterfgevallen
moest onderzoeken. In een van de rap
porten van de commissie wordt gezegd
dat de aboriginals zo eraan gewend zijn
geraakt door de politie te worden mis
handeld dat zij het als normaal ervaren
wanneer ze worden gevangen gezet.
Onrecht
Een Australische historicus beschul
digde de regering er zelfs van dat zij
jonge inheemse vrouwen injecteert met
een contraceptief middel om de groei
van de bevolking te vertragen. Een rech
ter barstte in tranen uit toen hij zag hoe
schandelijk de aboriginals werden be
handeld in de speciaal voor hen gebouw
de dorpen buiten de grote steden. „Ik
heb Soweto gezien, de Duitse concentra
tiekampen, maar wat ik in mijn eigen
land zie tart alle beschrijvingen", zo riep
hij uit na een bezoek aan een nederzet
ting in New South Wales.
De aboriginals beschouwen Australië
als hun land en zien de grondaankopen
door grote bedrijven als inbreuk op hun
rechten. Inheemse leiders eisen dat in de
grondwet hun landeigendomsrechten
worden erkend, maar de Australische za
kenwereld is daar uiteraard fel op tegen.
Maar onder de meeste blanke Austra
liërs groeit langzamerhand het besef dat
zij de oorspronkelijke bevolking groot
onrecht aandoen. Sommige politici vin
den dat de Australische regering in we
zen geen haar beter is dan het apartheids-
regime in Zuidafrika. De Australische
minister voor inheemse zaken, Hand,
heeft aangekondigd dat hij de festivitei
ten rond de 200-jarige viering zal boycot
ten. Hij wordt daarin gesteund door pre
mier Bob Hawke. In een nieuwjaarsrede
erkende Hawke de 'fouten en de misda
den' die zijn (en nog steeds worden) ge
maakt jegens de inheemse bevolking.
Daar moet een einde aan komen", zei
Hawke. Maar hoe, dat blijft nog een
vraag.
BOB MANTIRI
Allert Goossens (20): "De mensen hier zijn asociaal, het is de een z'n dood is de ander z'n brood'
Aboriginals: groot onrecht aangedaan.
