Vlietschans haalt 'paard vanTroje' binnen
Meisjescriminaliteit
is flink toegenomen
'Meer rechten voor
minderjarigen'
Telejakkes
Geslaagde opvoering van brugklassers
IachtergrqndI
Vredesproces Midden-Amerika vordert moeizaam
WOENSDAG 20 JANUARI 1988
PAGINA 9
Jong en lui, ik ben ernstig teleur
gesteld in jullie. Ik dacht dat wij
jullie in de jaren zestig en zeven
tig een gezonde dosis anarchis
me hadden bijgebracht, maar
van dat idee ben ik vies terugge
komen. Wat? Jullie weten van
niks? Ja, doaaag!
Ik heb het natuurlijk over die -
ik krijg het woord bijna mijn
strot niet uit - over die Rock
school. Voor de tweede keer pre
senteert Teleac dit televisiesei
zoen een cursus waarin jongeren
wordt geleerd hoe zij een band
moeten oprichten en wat daar al
lemaal bij komt kijken. De kijk
cijfers van het eerste deel van de
ze cursus, zo stelden de program
mamakers, waarborgden ook nu
weer een grote belangstelling.
Toen ik dit in de krant las,
moest ik even slikken. Zo ver
was het dus al gekomen met de
jeugd. Popmuzikanten in spé
kochten braaf een cursusboek
om daaruit te leren hoe het
moest. Ach, waar is toch 'het
langharig tuig' van weleer?
Want laten we wel wezen: zo'n
twintig jaar geleden, toen het al
lemaal begon, dacht een aanko
mende beat-of popgroep er toch
eenvoudig niet aan om een cur
sus te gaan volgen. Als er iets was
waar die knakkers en niesjes van
toen de schurft aan hadden, dan
was het wel aan leren uit een
boekje. Daar konden de onder
wijzers van meepraten. De wan
delende aanwijsstok die het
waagde om vlak voor het week
einde een proefwerk op te geven,
kon ervan overtuigd zijn dat hem
's zaterdagsmiddags per gebaks
doos een drol maat bouvier werd
bezorgd of dat de knop van zijn
huisdeur met bisonkit werd in
gesmeerd.
Het was vaak juist uit protest
tegen die 'autoritaire' leraren, dat
men zoiets als een beatgroep be
gon. Daarbij was het afkijken ge
blazen, stiekem kijken wat ande
ren ervan bakten. Maar als je dan
naar een band als 'The Who' was
geweest, dan sprak je zeker niet
van 'leren' Dat woord was be
smet. Kijk naar een legendari
sche band als de 'Pretty Things'.
Het zijn nu bijna oude baasjes
die met het oversteken moeten
worden geholpen, maar in hun
glorietijd zaten deze 'grootste
viezerikken van het westelijk
halfrond' echt niet gebogen over
een cursusboek waarin rockkun-
de werd gedoceerd.
Ja, maar mert moet de adspi-
rant-muzikanten voorbereiden
op de gevaren, voetangels en
klemmen die hen te wachten
staan in het contact met de pla
tenmaatschappij. Ha, ha, maak
dat de kat toch wijs. Denk je echt
dat die producers op nieuw ta
lent zitten te wachten. Welnee.
Met karrevrachten worden ze
binnengebracht, de demootjes.
Die producers stellen de eisen,
niet jij. Zo zat dat en zo zit dat
ook nu nog. Wie teveel noten op
zijn zang heeft, kan af door de zij
deur.
Nee, het succes van zo'n Rock
school is tekenend voor jullie
braafheid. En wat nog erger is:
de sterren van weleer, die het
'The times they are a-changing'
hoog in hun vaandel schreven,
zijn niet te beroerd om voor de
camera's het frikkenpak aan te
trekken. Laat de popkinderen tot
ons komen, zo glimlachen ze
vanaf de buis.
Ik begon trouwens al argwaan
te krijgen toen ik die vermaledij
de serie 'De band' onlangs op het
scherm zag, een reeks uitzendin
gen die doordesemd is van een
peen-en-uien-mentaliteit waar
de honden geen brood van lus
ten. Kantoorpop, zo zou ik de
muziek die deze luitjes van goe
de komaf produceren willen ty
peren. Want leven, dat zit er toch
niet in, of wel soms? Het is een
teken aan de wand dat Michael
Jackson honderd keer in een
nummer moet zingen dat hij toch
vooral 'bad' is. Wij, in onze jeugd,
wij waren gewoon slecht, daar
hoefden we niet over te zingen.
Kijk maar eens naar het Rolling
Stones-optreden in het Kurhaus
in Scheveningen. Al na het eer
ste nummer hadden we alle stoe
len plat. En de agenten erbij. Ik
weet nog goed hoe we daar met
een paar man een Steinway
Sons hebben verbouwd.
Een rockschool. Bah, wat eng!
Een band oprichten is leuk, maar
het moet een hobby blijven, net
zoals postzegels sparen - dat lijkt
het uitgangspunt bij deze cursus.
Ach, waar is de geestdrift van de
jaren zestig en zeventig? Waar
zijn de nieuwe Jimi Hendrixen,
waar is de tijd dat de aan het le
ven lijdende popmuzikanten nog
op de bodem van hun zwembad
werden gevondey?
Begrijp me goed, dat laatste
hoeft nou niet meteen, maar wie
besluit zich aan de popmuziek te
wijden, moet zich daar met hart
en ziel in gooien. Moet 'hopeles
sly devoted' zijn. En dan niet, als
je nog geen noot kunt spelen, zit
ten te knibbelen over de centjes
die je met een optredentje kunt
verdienen. Dat komt pas op het
tweede plan. Als je erg goed bent
geworden. Wie zich verslingert
aan de popmuziek, kiest voor
een manier van leven. Met zaken
doen heeft dat leven, in het begin
althans, gelukkig niets te maken.
Een rockschool. Bah! Telejak-
CEES VAN HOORE
Rockschool (les 1), vanavond,
Nederland 1,18.30 uur.
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
'~*EN HAAG - Criminaliteit on
der meisjes is de laatste jaren
sterk toegenomen. Vermogende
licten en geweld tegen personen
zijn delicten die onder meisjes
flink zijn toegenomen. Een ver
gelijking tussen beide seksen
toont echter aan dat meisjescri
minaliteit nog steeds een fractie
is van de totale criminaliteit on
derjongeren tussen 12 en 17 jaar.
Dat blijkt uit het onderzoeksrap
port 'Ontwikkeling van de jeugd
criminaliteit' van het Weten
schappelijk Onderzoek- en Do
cumentatiecentrum (WODC).
De totale omvang van de be
kend geworden (bij politie en
justitie geregistreerde) jeugdcri
minaliteit is sinds 1983 stabiel.
De criminaliteit onder jongens is
na 1983 licht gedaald, meisjescri
minaliteit is in die periode rela
tief sterk toegenomen. In 1980
was de verhouding tussen meis
jes en jongens die met de politie
in aanraking waren geweest 1 op
9, in 1986 is dit gedaald naar 1 op
De strafbare feiten die door
meisjes worden gepleegd zijn
over het algemeen minder ern
stig van aard dan die van jongens
in dezelfde leeftijd. Eenvoudige
diefstallen en diefstal met braak
vormen het leeuwendeel van de
criminaliteit onder meisjes (90
procent, jongens in dezelfde ca
tegorie 70 procent). Jongens ple
gen meer vernielingen en meer
delicten tegen de openbare orde
dan meisjes. Geweld tegen per
sonen is onder meisjes weliswaar
toegenomen maar komt toch nog
zo weinig voor dat het in het rap
port van het WODC niet apart
wordt behandeld.
Het aandeel van mindeijarigen
in de landelijk geregistreerde cri
minaliteit is ruim 18 procent.
Meisjes nemen hiervan slechts
(bijna) één procent voor hun re
kening. In totaal moesten 45.653
jongeren in 1986 een onvrijwillig
bezoekje brengen aan het politie
bureau, dat is ongeveer 3 procent
van de totale Nederlandse jeugd-
bevolking van 12 tot 18 jaar.
Raad voor het Jeugdbeleid:
DEN HAAG (GPD) - Het moet
mogelijk worden gemaakt dat
minderjarigen rechten krijgen
die nu alleen meerderjarigen
hebben. Dat zegt de Raad voor
het Jeugdbeleid in een advies
aan de regering. De Raad wil dat
jongeren onder de 18 kunnen be
schikken over een zogenaamde
'kleine meerderjarigheid', bij
voorbeeld zelf juridische hande
lingen verrichten als het huren
van een kamer.
Er bestaat in de huidige wet
een dergelijke bepaling, de zoge
naamde handlichting. Die is ech
ter vooral bedoeld voor minder
jarigen die zelfstandig een onder
neming runnen. De Raad vindt
dat die bepaling niet ver genoeg
gaat. Jongeren moeten ook zelf
een arts kunnen kiezen, of bepa
len naar welke school zij gaan.
Minderjarigen zouden die
rechten ook moeten krijgen als
hun ouders het er niet mee eens
zijn. De Raad komt met deze
voorstellen omdat jongeren veel
mondiger en zelfstandiger zijn
geworden.
Het adviesorgaan wil verder
dat mindeijarigen in de toe
komst zelfstandig naar de rech
ter kunnen stappen om hun
rechten op te eisen. Het gaat hier
onder meer om het recht op zelf
beschikking. Minderjarigen zou
den het standpunt van hun ou
ders door een kinderrechter kun
nen laten toetsen op 'redelijk
heid en billijkheid'. Nu moet ie
mand die jonger is dan 18 jaar
zijn ouders nog gehoorzamen.
Het moet mogelijk worden, vindt
de Raad, dat een minderjarige
het standpunt van zijn ouders
voorlegt aan een kinderrechter.
Als die van mening is dat dat
(Standpunt niet redelijk of billijk
is, moet de mindeijarige toe
stemming krijgen om van de wil
van de ouders af te wijken.
Ombudsman
In het advies staat ook dat an
dere volwassenen als een soort
peetouders bij de opvoeding van
de kinderen betrokken moeten
kunnen worden. Dat peetouder
schap moet dan worden vastge
legd bij de burgerlijke stand. Als
er binnen een gezin ernstige con
flicten zijn, moeten jongeren
naar een ombudsman kunnen
gaan, die hen met raad en daad
bijstaat.
"Knarsetandend" heeft de
Raad voor het Jeugdbeleid aan
vaard dat de leeftijd voor meer
derjarigheid werd verlaagd van
21 naar 18 jaar, terwijl die groep
wel financieel afhankelijk blijft
van de ouders. De raad merkt op
dat discriminatie op grond van
leeftijd als criterium moet wor
den opgenomen in de Wet Gelij
ke Behandeling.
Overzicht
Veel leeftijdsgrenzen die in de
wet worden gehanteerd staan los
van 18 of 21 jaar. Zo kunnen jon
geren vanaf 16 jaar een rechtsgel
dig testament maken en zelf kie
zen voor een begrafenis of een
crematie. Ook als lid van een om
roep telt iemand mee als hij/zij 16
is geweest.
De Raad voor het Jeugdbeleid
heeft voor de regering een over
zicht gemaakt van al deze wette
lijk vastgelegde leeftijdsgrenzen.
Daarbij horen ook elf leeftijds
grenzen die in de toekomst een
rol gaan spelen.
Tot die laatste categorie beho
ren: vijf jaar voor 'kinderveilige'
verpakking, twaalf jaar voor het
vetorecht bij naamswijziging en
bij omgang na echtscheiding,
maar ook voor opname in psy
chiatrische inrichtingen, voor
patiëntenrecht en voor het eigen
paspoort, veertien jaar voor aan
sprakelijkheid bij onrechtmatige
daad, zestien jaar bij handelings
bekwaamheid in patiëntenrecht
en negentien jaar voor het recht
op integrale tandheelkundige
verzorging voor ziekenfondsver
zekerden.
(Wordt vervolgd)
Als koningin Dido en Aeneas elkaar zien is het liefde op het eerste gezicht.
LEIDEN - "Burgers van
Troje, ik weet dat jullie
mij, priesteres van Apollo,
niet meer geloven omdat
ik vervloekt ben. Maar
toch bezweer ik jullie: zet
dit paard de stad uit of jul
lie ogen zullen vandaag
voor het laatst de zon zien!
Meer mag ik niet zeggen!".
Het was maar goed ook dat ze dat
niet mocht, want als de Trojanen
hadden geweten dat hun de on
dergang te wachten stond dan
was het verhaal van Aeneas en
het Paard van Troje niet zo lang
geworden en hadden de brug
klasleerlingen van de Chr. Scho
lengemeenschap De Vlietschans
iets anders moeten bedenken
voor hun 'toneelstuk afgelopen
vrijdag.
Ómdat de eigenwijze stedelin
gen destijds niet naar de waar
schuwingen luisterden, kon het
vijfde brugklasproject van de
school vorige week gewoon in de
geplande vorm doorgang vin
den. Alle leerlingen van de zes
eerste klassen deden mee aan het
stuk waarin heden en verleden
voortdurend door elkaar liepen.
Donderdag en vrijdag 14 en 15 ja
nuari stonden voor hen geheel in
het teken van Aenas. Geen les,
maar een welkome afwisseling.
Erik Bavelaar, docent en brug
klasmentor op De Vlietschans
werkte voor de vijfde keer mee
aan het brugklasproject. Aan
'Aeneas en het paard van Troje'
gingen opvoeringen van 'Ody-
seus'.'Reinaert de Vos', 'Karei en
de Elegast' en 'Koning van Kato
ren' vooraf. "Het was ook nu
weer een slijtageslag", zegt hij.
De hele dag zijn we bezig ge
weest met 130 brugklassers die
de decors, de kleding en allerlei
andere attributen voor het stuk
zelf moesten maken. In die twee
dagen tijd moésten ze ook hun
teksten leren en weten hoe en
waar ze zich moesten bewegen
op het toneel".
Het verhaal
Aan de tekst was maanden
vantevoren gesleuteld door de
begeleidende leerkrachten. Per
twee stortten ze zich op de in to
taal zes scenes van het toneel-
Er zit nog altijd schot in het
Middenamerikaanse vredes
proces, maar daar is dan ook al
les mee gezegd. Uitermate
moeizaam vorderen de presi
denten Arias (Costa Rica), Or
tega (Nicaragua), Azcona (Hon
duras), Cerezo (Guatemala) en
Duarte (El Salvador) bij hun
pogingen om de oorlogshande
lingen in hun gebied ongedaan
te maken.
Afgelopen weekeinde kwa
men ze weer bij elkaar In San
José, de hoofdstad van Costa
Rlca om de voortgang van het
vredesplan van de Costari-
caanse president Oscar Arias te
bespreken. Voor dit plan, Es-
quipulas II geheten, kreeg Ari
as eind vorig jaar de Nobelprijs
voor de Vrede. In augustus on
stuk. De teksten moesten ge
schikt worden gemaakt voor de
12- en 13-jarige toneelspelers en -
speelsters.
'Aeneas en het paard van Tro
je' is een verhaal uit de Griekse
mytologie. Aeneas woont met
zijn vader Anchises, zijn vrouw
Creusa en zijn zoontje Ascanius
in Troje. De Grieken zijn in oor
log met Troje en willen de stad
innemen. Via een list brengen ze
een groot houten paard tot voor
de stadspoorten met de medede-
derschreven de vijf presiden
ten het plan dat onder meer
voorzag in wapenstilstanden
tussen regeringstroepen en gu
errilla's, in het opheffen van
perscensuur en in amnestiere
gelingen voor (politieke) ge
vangenen.
Eigenlijk hadden de maatre
gelen van Esquipulas II deze
maand moeten zijn doorge
voerd, maar dat is in de ver
schillende landen nog niet ge
beurd. Hoewel er wel degelijk
stappen zijn gezet. Met name
het Sandinistische bewind in
Nicaragua baarde aanvanke
lijk nogal opzien met een ge
deeltelijke amnestie en verrui
ming van de persvrijheid.
Toch zijn het steeds de San
dinisten die door de Verenigde
Staten worden beschuldigd van
het saboteren van het vredes
akkoord. De VS zien het linkse
ling dat dit een geschenk van de
Grieken aan Troje is en dat de
oorlog ten einde is.
Tegen allerlei waarschuwin
gen in halen de inwoners het
houten gevaarte binnen de poor
ten en vieren tot diep in de nacht
feest om het einde van de oorlog
te vieren. En dat was natuurlijk
de bedoeling van de Grieken.
Midden in de nacht stappen ge
wapende Griekse krijgers uit het
paard die vrijwel zonder moeite
de dronken Trojanen verslaan en
de stad in brand steken.
bewind in Nicaragua absoluut
niet zitten en proberen al een
aantal jaren om Ortega en de
zijnen van de macht te beroven.
Daartoe krijgen de Nicaragu
aanse rebellen, de zogenaamde
Contra's, volop steun van de
Amerikanen. Dat heeft wel
veel oorlogsellende opgeleverd
maar zeker geen verdrijving
van de Sandinisten.
President Arias van Costa
Rica heeft nu aan president
Reagan gevraagd om de hulp
aan de Contra's te stoppen om
uitvoering van zijn vredesplan
mogelijk te maken. Volgens po
litieke ingewijden is Reagan
behoorlijk geirriteerd geraakt
door het verzoek van Arias
want hij had juist gehoopt dat
er het afgelopen weekeinde in
San José een veroordeling van
Nicaragua uit de bus zou zijn
gekomen.
Aeneas krijgt van de goden de
opdracht in het westen een nieu
we stad te stichten en gaat op
weg met zijn vader en zijn zoon.
Creusa, zijn vrouw, is omgeko
men bij de brand en zijn vader
sterft onderweg zodat Aeneas al
leen met zijn zoon in het rijk van
koningin Dido aankomt. Dido en
hij worden verliefd op elkaar
maar Aeneas moet verder om
zijn opdracht uit te voeren. Op
weg naar Italië zoekt Aeneas zijn
dode vader op in het dodenrijk
(Elyseum). Daar laat zijn vader
Dat had het voor hem wat
makkelijker gemaakt om het
Congres - dat is de Amerikaan
se volksvertegenwoordiging -
te bewegen weer een nieuwe
steun van enkele honderden
miljoenen dollars aan de Con
tra's goed te keuren. Het Con
gres is het laatste jaar namelijk
steeds moeilijker gaan doen
over steun aan de Contra's om
dat men enerzijds het vredes
proces een kans wil geven en
anderzijds wel in de gaten
heeft dat de Contra's (onder
wie veel aanhangers van oud
dictator Somoza) maar weinig
aanhang genieten onder de be
volking van Nicaragua.
Met zijn belofte de staat van
beleg in Nicaragua op te zullen
heffen en directe onderhande
lingen te willen beginnen met
de Contra's heeft president Or-
hem zien waarom hy de tocht
van Troje naar Italië heeft ge
maakt.
Hij laat hem zijn nageslacht
zien, mensen die nu nog in het
Elyseum wonen maar straks zul
len leven in de stad Rome. De op
voering van het stuk eindigt hier.
In het boek van Vergilius moet
Aeneas nog zware strijd leveren
voor hij de stad Lavinium kan
stichten. Zijn zoon sticht dan Al-
balonga en daar worden eeuwen
later Romulus en Remus gebo
ren die volgens de legende in 753
voor Christus Rome stichtten.
Voorbereiding
Aan de teksten hebben de leer
krachten dus al een flinke kluif
gehad. Het is hen echter goed ge
lukt er een vlot en begrijpelijk
verhaal van te maken. iSissen de
eeuwenoude passages door heb
ben ze wat grapjes gevlochten.
Zo zegt Julius Caesar in het Ely
seum na zijn bekende spreuk
VENI VIDI VICI (Ik kwam, ik
zag, ik overwon) dat Latijn een
nuttig keuzevak is op het vwo en
aan het eind van het spel wordt
nog even verwezen naar Lugdu-
num Batavorum, in vroeger tij
den de Romeinse naam voor Lei
den. Leraar Bavelaar:"Er zaten
nog wel meer van dat soort gein
tjes in maar we hebben er heel
wat uit gehaald, want anders
wordt het allemaal wat te lache
rig en kunnen de leerlingen niet
meer goed doorspelen".
Vorige week donderdag wer
den alle teksten doorgenomen.
Elke klas pakte één scene aan.
Het gevolg daarvan was dat
steeds een andere Aeneas met
steeds andere mede- en tegen
spelers op het toneel verscheen.
Tijdens de repetities was dat wat
verwarrend maar bij de uitvoe
ring maakte de kledij van de spe
lers veel duidelijk.
Niet alle brugklassers stonden
overigens daadwerkelijk op het
tega Rcagan weer de nodige
wind uit de zeilen genomen en
het plan van Arias voorlopig
gered.
Overigens moet er niet alleen
wat veranderen in Nicaragua.
Ook ln El Salvador, waar al ja
renlang een gruwelijke burge
roorlog woedt, en in Guatemala
en Honduras, waar de bevol
kingen te kampen hebben met
geweldige armoede en militai
re overheersing, snakken de
mensen naar vrede.
Opiniepeilingen ln de Mid
denamerikaanse landen heb
ben uitgewezen dat driekwart
van de bevolkingen in de vijf
landen alle hoop heeft geves
tigd op Esquipulas II. Voor die
mensen is het te hopen dat pre
sident Reagan van de VS zich
ook iets gelegen zal laten lig
gen aan hun wensen.
BERT PAAUW
toneel. De leden van de decor-
groep en van de muziekgroep za
ten achter de coulissen. Onder
leiding van natuurkundeleraar
Aris Weijling brachten de muzi
kanten live-muziek ten gehore.
Weijling had muziek en liederen
heel mooi in Grieks-mytologi-
sche sferen gebracht en hoewel
de teksten voor het publiek
waarschijnlijk niet al te goed ver
staanbaar waren moet worden
gezegd dat de leraar natuurkun
de hier en daar zeer gevat de link
had gelegd tussen Aeneas en De
Vlietschans.
Repetitie
Vrijdagochtend repeteerden
de zes groepen voor de eerste
keer tegelijk in de aula. Halfvol
tooide helmen en zwaarden, jute
zakken en veel geloop en ge
schreeuw wekten de indruk dat
er nog veel diende te gebeuren.
De Grieken en Trojanen stonden
in elk geval nog een beetje on
wennig op het toneel. De scene
waarin Aeneas en Dido hun lief
de voor elkaar bekennen zorgde
voor grote hilariteit onder de we
derzijdse vrienden en vriendin
nen.
Halverwege bracht de decor-
groep het Paard van Troje bin
nen. Een prachtig dier ontwor-
peij door de secties tekenen en
handvaardigheid, die ook de hel
lehond Cerberus en andere
zwaar gestraften uit de onderwe
reld op aparte wijze gestalte had
den gegeven.
Regiseur Robert Strijk, leraar
aan de Vlietschans en lid van het
Rondtheater, liet de decorwisse
lingen en de moeizaam lopende
passages eindeloos herhalen. De
repetitie duurde daardoor aan
merkelijk langer dan voor de uit
voering die avond de bedoeling
was. Bavelaar legde uit waarom:
"Zo leer je alles. Blijven herha
len".
Uitvoering
Dat in dit motto veel waars
schuilt werd duidelijk tijdens de
opvoering. Hoewel de zenuwen
sommige spelers parten speel
den verliep alles soepel. De vier
honderd vaders, moeders, opa's,
oma's en andere familieleden
konden getuige zyn van een
mooi schouwspel met serieuze
acteurs en actrices. Dat hier en
daar een paar zinnen niet door de
goden maar door medespelers en
leerkrachten moesten worden
ingefluisterd en dat zowel Grie
ken als Trojanen zich hier en
daar bedienden van onvervalst
Leids kon hieraan niets afdoen.
De zelfgemaakte kleding, mas
kers en decors oogsten terechte
bewondering terwijl de licht- en
geluidseffecten de illusie van
eeuwen geleden compleet maak
ten.
Rond half negen konden ac
teurs, actrices, begeleiders en
publiek terugzien op een ge
slaagde Aeneas-uitvoering,
waarvoor Vergilius die het ver
haal ongeveer 2000 jaar geleden
schreef, zich niet had hoeven te
schamen.
WILLEKE HEIJKOOP
