TAD LEIDEN
JAZZWEEK
Deze woningen zijn verzetsmonumenten
Dies universiteit nieuwe stijl
Key Town succes door wegblijvers
LEIDSCH m DAGBLAD
Brugwachter Van Dijk tegen sloop brugwachtershuizen Roomburgerweg
Hoogleraar sociale zekerheid
Jongeman in
Ijshal met
mes gestoken
Flinke buit
bij inbraak
s
MAANDAG 18 JANUARI 1988
LEIDEN - De vier brugwachterswoningen aan de Roomburgerweg, die op de nomi
natie staan om te worden afgebroken, hebben een belangrijke rol gespeelt tijdens het
verzet in de Tweede Wereldoorlog. Piet van Dijk, een van de brugwachters die nog in
één van de huizen woont, heeft de geschiedenis rond de brugwachterswoningen op
getekend uit de mond van zijn opa, zijn nog in leven zijnde vader (die bij de Binnen
landse Strijdkrachten was) en twee ooms. Hij meent dat de woningen aan de Room
burgerweg niet gesloopt moeten worden maar eerder moeten worden erkend als ver-
zetsmonument.
door
Jan Rijsdam
Piet van Dijk: "De vier wonin
gen werden gebouwd als brug
wachterswoningen voor de Wil-
helminabrug. Op 10 mei 1940
werd deze brug door het Neder
landse leger bewaakt. Geruchten
deden de ronde dat Duitse para
chutisten waren geland in de
Meerburgerpolder. Deze para
chutisten waren vermoedelijk
gedropt om het vliegveld Val
kenburg te bezetten".
"Kwart voor tien 's avonds
werd vanaf de Wilhelminabrug
met een mitrailleur geschoten op
alles wat maar bewoog. De vier
brugwachterswoningen kwa
men ook onder vuur waardoor
de aflossing om tien uur 's
avonds niet kon plaatsvinden.
De bewoners moesten zich te
rugtrekken in de kelder onder
het huis".
"De volgende dag werden ko
gels teruggevonden in huis, ge
smoord in de linnenkast op zol
der waar ook een wieg stond met
een baby die lag te slapen bij oma
en opa. Deze baby werd door de
grootouders vergeten mee te ne
men naar de kelder en werd pas
opgehaald toen het mitrailleur-
vuur iets minder werd. Die baby
was ik", vertelt Piet van Dijk.
Angsten
hoe de Duitsers de brug en de he
le stad bezetten. Niemand kon
toen nog vermoeden dat de Wil
helminabrug en de vier brug
wachterswoningen in de oorlog
nog een belangrijke rol zouden
gaan spelen".
"Op dolle dinsdag, in septem
ber 1944, vluchten de Duitsers
weg, maar niet voor lang. Toen ze
terug kwamen bezetten ze de
brug opnieuw, nu tot het einde
van de oorlog. Op een dag kwam
er bevel van onze koningin in En
geland om te staken en te sabote
ren waar mogelijk was. Maar de
voedselvoorziening moest wel
doorgaan. De Wilhelminabrug
was in die tijd heel belangrijk
voor de voedselvoorziening om
dat alle groenteschepen uit het
Westland er passeerden, op weg
naar Amsterdam".
"Op een gegeven moment was
er geen electriciteit meer, zodat
de oude brug met de hand moest
worden opgehaald. Drie jonge
Nederlanders zonder een geldig
'ausweis' gingen toen de drie
brugwachters assisteren. Dat
waren mijn vader en ooms. Ze
zijn nu in de zeventig. Alleen ge
wapend met een uniformpet gin
gen ze dag en nacht de straat op
mét alle risico's van dien. Ze de
den het wel, maar vraag niet wel
ke angsten ze doorstonden".
"Naast de bewaking van de
brug kwam ook het ondergronds
verzet op gang. De Roomburger
weg, het Utrechtse Jaagpad en
de Hoge Rijndijk werden een
grote verzetshaard. Zo erg zelfs
dat de Duitse soldaten zich in het
donker niet meer durfden te ver
tonen op deze wegen. Geleidelijk
aan ging men ook over tot infil
traties bij de Duitse bezetter. Dit
leidde er toe dat brugwachters
en ondergronds verzet de nodige
inlichtingen verkregen over al
lerlei zaken die van belang wa-
"Het waren niet alleen brug
wachters die in het verzet zaten.
Vanuit zeker 20 woningen aan de
Roomburgerweg, waar in elk
huis joodse families zaten, werd
verzet gepleegd. Uit drie van die
huizen zijn op een keer joodse fa
milies weggehaald en afgevoerd
waarbij de hoofdbewoners naar
Vught werden gebracht. Een be
rucht politieduo had zijn werk
gedaan. Gelukkig konden er ook
nog joden worden gered en el
ders worden ondergebracht".
"Het verzet werd steeds ster
ker. Veel mensen konden aan de
greep van de Duitsers ontkomen
door vroegtijdige informatie die
werd verkregen via een sympa
thiserende Duitse officier of
dank zij ingrijpen van het onder
gronds verzet of brugwachters".
Opslagplaats
"In Zoeterwoude vonden zie
kenauto's van de gebr. De Jong
een onderkomen via de Wilhel
minabrug en twee sigaren von
den hun weg naar de Duitse be
waking. Dit werd georganiseerd
door een jonge brugwachter.
Zonder hem zouden de zieken
auto's zijn gevorderd door de
Duitsers".
"Half januari 1945 moest de
sympathiserende Duitse officier
Brugwachter Piet de Jong voor de vier brugwachterswoningen c
ning moeten krijgen als verzetsmonument".
i de Roomburgerweg: "Ze zouden erken-
onderduiken. Het werd te ge
vaarlijk voor hem. Hij is door het
ondergronds verzet in bescher
ming genomen en na de bevrij
ding weer vrijgelaten. Hij heeft
Nederland en Leiden een goede
dienst bewezen".
"Pas na de bevrijding werd
duidelijk wat zich allemaal aan
de Roomburgerweg en omge
ving had afgespeeld. Op 5 mei
1945 kwam een vrachtwagen vol
met geweren, granaten en muni
tie uit één van de woningen. Dat
was een geheime opslagplaats
van het verzet geweest. Het was
de woning van Piet Bok. Een
toenmalige redakteur van het
Leidsch Dagblad. Hij is één van
degenen geweest die een heel be
langrijke rol heeft gespeelt in het
verzet".
"De Wilhelminabrug werd op 5
mei onmiddellijk door de bin
nenlandse strijdkrachten bezet.
De dienstdoende Duitse afficier
moest stampend van woede toe
zien hoe één van de brugwach
ters als BS-er optrad en diens be
velen opvolgen".
Monument
Piet van Dijk heeft het relaas
dat hij heeft opgetekend uit de
mond van zijn opa, vader en
ooms ook geschreven in een
brief aan het college van burge
meester en wethouders. Volgens
(foto Loek Zuyderduin)
een nota van B en W zouden de
vier brugwachterswoningen na
melijk moeten worden gesloopt
om plaats te maken voor een flat
met 70 woningen. "Dit streven is
lofwaardig als u huizen tekort
komt, maar ongeloofwaardig
voor wie de geschiedenis van de
ze vier woningen kent", schrijft
Van Dijk aan het college.
Brugwachter Piet van Dijk
vindt dat de Roomburgerweg on
gemoeid moet worden gelaten en
dat, mede gezien de inspannin
gen van het gemeentebestuur
voor de monumentenzorg, de
vier woningen eerder een plaats
zouden moeten krijgen als ver
zetsmonument.
Winkeldief aan
de haal met
girocheques
LEIDEN - Een ongeveer 25-jarige
man heeft vrijdagmiddag in een
schoenwinkel aan de Maarsman-
steeg een diefstal en een poging tot
diefstal gepleegd. De lange man,
met donker, onverzorgd, halflang
haar en een lange regenjas, viel op,
omdat hij over een vrouwelijke
klant heenhangend een fotolijstje
stond te bestuderen. Op een gege
ven moment pakte hij het lijstje
van de muur, stopte het onder zijn
jas en ging ermee vandoor. De win
kelier ging hem achterna, haalde
hem in en wist het lijstje terug te
krijgen.
Eenmaal terug in de winkel trof
hij de vrouw aan, die uit haar tasje
enkele girobetaalkaarten en een
pasje miste. De man was inmiddels
spoorloos verdwenen.
Bouwmateriaal
ontvreemd
LEIDEN - Van een bouwwerk aan
de Cronesteinpolder is eind vorige
week voor de vijfde maal bouwma
teriaal gestolen. Dit keer werden
van het Alkmaarse bouwbedrijf
dat daar werkzaamheden uitvoert
45 betonplaten van 1.42 meter bij
2.44 meter gestolen. Ook werd drie
kubieke meter baddinghout ont
vreemd.
Vrouw gewond
bij ongeval
LEIDEN - Met een hersenschud
ding en een gebroken sleutelbeen
is een 80-jarige vrouw gisteren naar
het AZL gebracht na een aanrij
ding op de Boerhaavelaan.
De vrouw zat als passagiere in de
auto van haar 56-jarige dochter uit
Oegstgeest. Deze reed in de rich
ting van de Rijnsburgerweg, een
beetje op het midden van de rij
baan om hobbels en kuilen te ver
mijden.
Uit een uitrit kwam een 29-jarige
Leidenaar, die tegen de auto van
de Oegstgeestse aanreed. Beide au
to's werden bij het ongeval flink
beschadigd.
LEIDEN - De Leidse universiteit
viert op zaterdag 6 februari zijn
413-de dies natalis. Naast een serie
van lezingen over de laatste ont
wikkelingen op de universiteit
wordt 's middags in de Pieterskerk
een dialoog over 'Japan in een
nieuw tijdperk' gehouden. Nieuw
is ook de reünie van oud-studenten
die onder het motto 'Jaar van aan
komst 1967' in het gebouw van
Leids Universiteitsfonds plaats
heeft.
Het ochtendprogramma van de
dies natalis wordt in het Centraal
Faciliteitengebouw aan de Cleve-
ringaplaats afgewikkeld. Vanaf
11.00 uur komen daar een zestal on
derwerpen aan de orde: 'Verande
ringen in de Sovjetunie' door prof.
Feldbrugge; 'De samenhang tus
sen psychische en lichamelijke
ziekten' door prof. Rooijmans; 'De
Europese expansie: oorzaken, ver
loop en betekenis' door prof. Wes-
seling; 'Naar supergeleiding bij ka
mertemperatuur' door prof. de
Jongh; 'Vrouw en godsdienst in de
wereld van het Oude Testament'
door dr. van der Toorn en 'De leid
se universiteit en de niet westerse
studieën' door prof. Speckmann.
's Middags (aanvang 14.00 uur)
discussiëren een drietal deskundi
gen over de politieke en economi
sche ontwikkelingen in Japan. Uit
genodigd zijn dr. Stam (hoogleraar
Japankunde aan de Erasmusuni-
versiteit van Rotterdam), dr. Radt-
ke (hoogleraar Japanologie aan de
Leidse universiteit) en jhr. mr. Van
Lennep (minister van staat en oud
secretaris van de OESO). Rondom
deze discussie worden demonstra-
LEIDEN - Prof. dr. H. Deleeck is
met ingang van 1 februari be
noemd tot bijzonder hoogleraar in
de leer der sociale zekerheid aan de
Leidse universiteit. Deleeck is
hoogleraar aan de universiteit van
Antwerpen en Leuven en lid van
de Belgische Senaat. Tot 1986 be
kleedde hij de Cleveringa-leerstoel
aan de Leidse universiteit. De leer-
Jongeren
Jongerenwerk Quetal houdt
morgen in buurthuis Op Eigen
Wieken een thema-avond over
jongeren en de wijk. Op deze
avond zullen medewerkers aan
wezig zijn van de directie welzijn
van de gemeente, de directie
groen en de politie. Zij zullen
vragen beantwoorden tijdens
een soort praatshow. De bijeen
komst wordt gehouden aan het
Valkenpad 2 en de aanvang is
20.00 uur.
Organisatie tevreden over verloop Jazzweek
Vanaf 16.15 is het LUF-gebouw
aan het Rapenbrug 61 geopend
voor oud-studenten van de lichting
1967. Voor deze bijeenkomst dient
men zich aan te melden bij het LUF
tel. 130503.
LEIDEN - De zaal zat barstensvol.
Uit alle hoeken van de Stadsge
hoorzaal werden stoelen aange
sleept en voor de aanwezige minis
ter was slechts een barkruk aan de
rand van het podium beschikbaar.
Toch was het Key Town Jazzfesti
val dat zich afgelopen zaterdag in
de Stadsgehoorzaal voltrok, lang
niet uitverkocht. Circa 500 kaarten
bleven ongebruikt bij de kassa lig
gen.
In zekere zin waren het de thuis
blijvers die in belangrijke mate
bijdroegen aan het succes van dit
voor de negende maal gehouden
jazzfestival. In tegenstelling tot an
dere jaren bleken vrijwel alle zalen
toegankelijk, deden zich geen mas
sale opstoppingen in de gangen
meer voor en waren zelfs de wacht
tijden voor de tap alleszins rede
lijk. Al met al banjerden er zater
dag toch nog circa 2000 mensen
door de Stadsgehoorzaal.
Organisator en VW-directeur
Hugens bekende daags na het festi
val toch wel een tikje nerveus te
zijn geworden van al die onver
kochte kaarten. Komende dagen
moet duidelijk worden of de orga
nisatie uit de rode cijfers weet te
blijven. Muzikaal klopte het zater
dagavond in de Stadsgehoorzaal
echter van alle kanten.
Veertien groepen verdeeld over
vier zalen, spelend van acht uur 's
stoel wordt gefinancierd vanuit het
zogenaamde De Kruyff-fonds dat
in 1960 werd opgericht door de
toenmalige Centrale Werkgevers-
bank (het huidige GAK). Het fonds
heeft ook leerstoelen aan de uni
versiteiten van Groningen, Rotter
dam en Amsterdam en geeft subsi
dies om het verschijnen van publi
caties mogelijk te maken.
avonds tot vier uur 's nachts. Dat is
de bekende formule van het Leidse
jazzfestival dat altijd de naam heeft
gehad vooral de traditionele jazz op
de podia te brengen. De laatste ja
ren lijkt daar wat verandering in te
komen en dat heeft een goede uit
werking op de samenstelling van
het publiek. Meer dan in andere ja
ren was ook de jonge garde uitge
breid aanwezig. Dat de organisatie
oog voor hen had. bleek uit het slot-
concert van een keihard swingen
de bluesband.
Beest
Het is niet eenvoudig een keuze
uit dit brede repertoire te maken
maar onbetwiste topper van het ne
gende Key Townfestival was onge
twijfeld de 64-jarige Amerikaanse
Dorothy Donegan. Vergezeld door
twee keurige heren die haar zou
den begeleiden, kwam zij als een
oude dame met het tasje aan de
arm het podium opgewandeld.
Eenmaal achter de vleugel dook zij
als een beest op de toetsten in een
poging alle klanken tegelijkertijd
aan het instrument te ontworste
len. Donegan speelde van alles en
nog wat en loerde daarbij zo verbe
ten de zaal in dat ie op de eerste rij
geen geeuw durfde te laten uit
angst door het stampvoetende
mens aangevlogen te worden. Met
een lieve hand aan de jongsten in
de zaal verliet zij het om een toegift
schreeuwende publiek.
Het was Donogan enigszins mak
kelijk gemaakt door een Poolse
band die haar vooraf ging. De ze
ven leden van de Sami Swoi Or
chestra die zich als een big band
voordeden, hadden met nummers
van Glenn Miller en Count Basie
het smeulend vuurtje in het pu
bliek al aangewakkerd. De enigs
zins bescheiden ogende Polen
smeten een degelijk muzikaal pro-
dukt de zaal in maar hadden de
hulp van de Amerikaanse zanger
Wayne Bartlett (twee nummers te
laat wegens parkeerproblemen) en
de Hollandse vibrafonist Fnts Lan-
desbergen nodig om met het pu.
bliek te communiceren. Vooral de
laatste speelde de sterren van de
hemel.
Het slotconcert was vergeven
een de jonge Hollandse bluesfor
matie Magic - are you ready for the
blues - Frankie and the Blues
Disease. Een toegift aan de jeugd.
Zo'n twaalf jaar geleden nam Fran
kie thuis de gitaar ter hand en hij
heeft in de tussentijd niet stil geze
ten. Inmiddels is hij de enige blan
ke gitarist van vaderlandse bodem
die de rauwe zwarte blues uit zijn
gitaar weet te krijgen, zo meldde
een ingewijde. Frankie dulde geen
tegenspraak en speelde met zijn
band het oudere publiek hard en
zonder medelijden de zaal uit. De
overgang van Donegan naar Magie
Frankie was nogal abrupt maar het
was inmiddels half drie en wellicht
dat de ouderen in de zaal het toch al
tijd vonden om het bed op te zoe
ken.
Echo
Zondagochtend immers moest
men weer op tijd aanwezig zijn bij
het Gospelconcert in de Pieters
kerk dat traditioneel de Leidse
jazzweek afsluit. Gelukkig begon
het concert dit jaar een uurtje later
dan voorgaande jaren. Het is een
sympathiek soort koffieconcert
LEIDEN - Een 18-jarige Leidenaar
is gisteren in de ijshal aan de Von
dellaan door een onbekend geble
ven jongeman met een mes gesto
ken. De Leidenaar was per onge
luk tegen hem opgebotst. Daarop
ontstond een woordenwisseling
waarbij ook een klap werd uitge
deeld. Vervolgens trok de onbe
kende een mes en stak de Leide
naar daarmee. Het slachtoffer
moest door de EHD naar het AZL
worden gebracht om te worden be
handeld voor een steekwond in de
rechterbil.
De politie heeft naar aanleiding
van het voorval drie Hagenaars on
dervraagd. Geen van drieën bleek
er echter iets mee te maken te heb
ben. De verdachte is tot nu toe
voortvluchtig.
LEIDEN - Bij een inbraak aan het
Van Vollenhoveplein zijn zaterdag
een videorecorder, een stereotoren
en 50 cd's buitgemaakt. De inbraak
moet zijn gepleegd tussen zes uur
en half negen 's avonds. De inbre
kers waren binnengekomen door
via de brievenbus het slot te ope
nen. Zij hadden alles in huis over
hoop gehaald.
niet in de laatste plaats omdat de
toegang gratis is. Van de aanwezi
gen - alle stoelen in de Pieterskerk
waren bezet - werd alleen een bij
drage gevraagd voor een ontwikke
lingsproject in de Mississippie Del
ta.
Het gospelconcert werd dit jaar
verzorgd door Relite, the band and
the singers. Een muziekgroep met
veel vocale kwaliteiten die helaas
in de echo van de Pieterskerk gro
tendeels ten onder gingen. Deze
kerk is nu eenmaal ongeschikt om
elektrisch versterkte muziek in ten
gehore te brengen en het zou mooi
zijn wanneer de organisatie het
voor elkaar kreeg een volgende
keer een formatie in de kerk neer te
zetten die het geheel op eigen
kracht kan redden.
Organisator Hugens keek zon
dagochtend tevreden terug op het
verloop van de Leidse jazzweek.
Het aardige van de jazzweek is dat
er geen cent overheidssubsidie aan
te pas komt terwijl het programma
steeds meer op een breed publiek
wordt afgestemd. Hugens en de zij
nen organiseren de jazzweek met
behulp van diverse sponsors uit
het bedrijfsleven en als het aan de
WD-directeur ligt, blijft dat de ko
mende jaren zo.
GERT VISSER
ADVERTENTIE
WILT BETERE
RECLAMERESULTATEN?
Uw reclame-uitingen leveren
niet de gewenste resultaten op.
Praat er eens over met het enige
erkende reclamebureau in
Leiden.
Jan de Wilde is uw man.
Bel 071- 143205.
ADVERTISING WORKSHOP
Oude Vest 187A, Leiden.
De Amerikaanse Deborah Brown vocaal in actie op het Key Town Jazzfestival.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
