'Ik haat het woord lifestyle'
Nepal: de video als Vrouwe Justitia
EXTRA op maandag
Artis centraal
in wedstrijd
Huishoudbeurs
MAANDAG 18 JANUARI 1988
PAGINA 11
Els Blaauboer kijkt in mode-toekomst
Els Blaauboer uit Laren, is
officieel mode-coördinator,
maar eigenlijk zou je haar
mode-futurologe moeten
noemen. Ze kijkt in de
toekomst, voorspelt wat de
grote modelijnen gaan wor
den
en welke stoffen er over een
aantal jaren populair zullen
zijn.
door
Mia Mol
Een jonge vrouw, helemaal beze
ten van haar vèk. Alleen: aan één
woord heeft ze een verschrikkelij
ke hekel. En dat is 'lifestyle'. „Ik
haat dat woord", zegt ze in de stu
dio van haar kantoor in Laren. „Dat
begrip hebben we klakkeloos over
genomen uit Amerika. Net als zo
veel overigens. Natuurlijk is lifes
tyle een belangrijk gegeven voor
modemensen. Maar de mentaliteit
van de consument in de toekomst,
de denkpatronen waarin men leeft,
die zijn veel belangrijker. Stel je
voor dat we allemaal 'de lifestyle'
aanhingen. Wat zou 't dan verve
lend worden zeg".
Verzamelen
Haar Fashion Coordinations-bu
reau werkt met mensen die mode-
gegevens verzamelen uit het verle
den, maar ook van nu. Prognoses
van mode-instituten uit binnen- en
buitenland, informatie uit de me
dia, films, literatuur en niet te ver
geten het bezoeken van wereldste
den. Op al deze manieren komen
gegevens binnen die door stilisten,
modespecialisten en door Els zelf
wordt aangevuld met eigen erva
ringen. Via die informatie wordt de
nieuwe gedachtengang van-de con
sument in de toekomst ontwik
keld. Wat wil die dragen, waar gaat
zijn belangstelling naar uit. Els:
„We gaan heel analytisch te werk,
maken een soort weerbericht voor
de fabrikant in de mode-sector. We
ontwerpen garens, sturen ook mee
in het ontwikkelen van nieuwe
produkten op dit gebied, coördine
ren de modemarkt, bemiddelen
tussen industrie, handel en groot
winkelbedrijf'.
Voor Enka bijvoorbeeld bepalen
Els Blaauboer en haar team de stof
fen, die over twee jaar in de winkel
liggen.
Vaak kloppen de prognoses,
soms ook niet. „Voor vorig jaar
hadden we gTey flannel als topper
aangegeven. Dat is 't niet exact ge
worden. Grijs is wel een belangrij
ke kleur geweest, maar niet zoals
we hadden ingeschat. Dat kwam
mede omdat de handel de harde ac-
centkleuren die bij deze tint horen,
niet zag zitten. De jonge consu
ment heeft het wel opgepikt".
Individualisme
Els Blaauboer vertelt dat het
heel moeilijk is exacte voorspellin
gen te doen voor de modelijnen in
de jaren negentig. „We leven in een
tijd van individualisme. Mensen
willen zichzelf presenteren. Daar
om zal de markt zich ook individu
eler onwtikkelen. De stemming
van de consument wordt belang
rijk. Ik ben dan ook voor een men-
taliteitsmarkt. De bui waarmee de
consument gaat winkelen, die be
paalt straks wat er gekocht wordt.
Die individualisering zie je al in het
grootwinkelbedrijf. De mode-col
lectie wordt verfijnder aangepakt,
is gericht op meerdere fases waar
mee een mens te maken krijgt".
Ze verwacht voor de toekomst
een grote ontwikkeling van de pre-
tiener- en tienermarkt. De groep
tussen twaalf en twintig jaar be
schikt straks over eigen winkels,
zogenaamde 'Pilot-shops', waar ze
Artis is dit keer het thema van de
creativiteitswedstrijd die in het ka
der van de Huishoudbeurs (7 t/m 17
april) in de RAI wordt gehouden.
Naast dieren mogen ook de activi
teiten die het Amsterdamse Artis
organiseert in het kader van het
150-jarig bestaan model staan voor
creatievelingen. Voor inzending
komen in aanmerking werkstuk
ken vervaardigd in de volgende ca
tegorieën: tekenen en schilderen,
textiele werkvormen, ruimtelijke
vormen in andere materialen, mo
delbouw en fotografie. De slui
tingsdatum voor inzending is 1
maart 1988. Kleurenfoto's van
werkstukken moeten dan zijn ge
stuurd naar: mevrouw L.C. Bak
ker, Kloosterlaan 225,1216 NN Hil
versum. Alle werkstukken moeten
zijn voorzien van naam, geslacht,
leeftijd, adres en telefoonnummer
zich kan orienteren op het gebied
van kleding, boeken, platen.
„Mexx en Esprit zijn bedrijven die
daar nu al op inspelen".
Ze reist veel, om informatie op te
doen, om sfeer te proeven van wat
in aantocht is. Uiteraard naar Ame
rika, waar de high-tech, de synthe
tische stoffen ontwikkeld worden,
maar ook door Europa. „België is
een heel interessant land. Daar kun
je heel goed nieuwe ideeën lance
ren. Je ziet 't ook in de winkels
daar. Die hebben ieder op zich een
heel eigen sfeer. Kijk maar naar
Peek en Cloppenburg op de Ant
werpse Meir. Een zaak die zich heel
duidelijk presenteert. De Meir is
trouwens een straat waar heel veel
gebeurt. Dat kan in Nederland nog
veel beter".
Wakker
Waarbij Els vindt, dat het zuiden
van ons land er op dat gebied veel
beter 'uitziet' dan het noorden. „De
mensen kleden zich beter, zaken
zien er ook beter uit. Amsterdam is
een 'uitprobeerstad'. Maar je moet
eens gaan kijken in Maastricht,
Arnhem, Eindhoven, Venlo. Daar
zie je prachtige kleding in prachti
ge zaken".
Els Blaauboer verwacht ook, dat
de produktie van confectie terug
komt naar Europa. „Er gebeurt
heel veel in dit werelddeel hoor. Je
moet alleen een heel scherp anten-
neysteem hebben om 't allemaal te
zien. We moeten er zelf alert op zijn.
We moeten als Europa wakker
worden. Onszelf beter inschatten,
creatiever omgaan met de kennis
van vroeger en de ontwikkelingen
van nu. Dat hebben we voor op
Amerika en Japan. Alleen heeft
men daar een goede neus voor
nieuwe ontwikkelingen. Ze heb
ben ze nog eerder in de gaten dan
wij".
En ze noemt het voorbeeld van
het joggingpak, dat in Italië werd
ontwikkeld. Een paar slimme
Amerikanen ontdekten dat pak,
namen het mee naar de States,
bouwden er een sfeertje omheen
en namen het idee weer mee terug
naar: Italië en de rest van Europa.
„Zoiets moeten we voorkomen",
zegt Blaauboer.
De toetreding van Spanje en Por
tugal tot de EG zal ook op modege
bied gevolgen hebben, denkt Els.
„Die latijnse landen hebben hun
invloed op de mode in de jaren ne
gentig. Ik denk ook dat kleding, die
echte kleding is, weer in ere wordt
hersteld. Daar zijn al aanwijzingen
voor. Zoals de stagende populari
teit van de klassieke muziek, dank
zij de film Amadeus. En de belang
stelling voor de geschiedenis. Kijk
maar naar de film 'De laatste kei
zer' van Bertolucci. Dat heeft
straks allemaal invloed".
En wat ook terugkomt volgens
Els het 'schapewolien sokken' ef
fect. Anders dan in de jaren zestig
weliswaar, maar er komt een groep
mensen, die natuurlijker gaat le-
De optiek van de nieuwe stoffen
wordt ook heel anders. Een ver
nieuwd synthetisch produkt wordt
erin verwerkt. „Lichte, compacte
stoffen, kreukherstellend, met veel
bewegingsvrijheid. Dat wordt het
straks. Met daarnaast katoen en
wol als natuurprodukten."
Voor Els Blaauboer heeft de con
sument van de jaren negentig al
een duidelijk 'gezicht'.
Het is een man of vrouw met: a.
weinig tijd om te winkelen of
b. heel veel tijd.
„En op die twee groepen, of op
een van de twee, moet je je richten
als zakenman. En vooruit kijken,
blijft spannend. Want zeker weten
doe je 't nooit."
Els Blaauboer verwacht dat de nieuwe EG-landen Spanje en Portugal hun invloed op de mode-ontwikkeling i
de jaren negentig zullen hebben. (Foto gpi
Zoals de meeste vrouwen in Nepal
werd Kusma Shahi op jonge leef
tijd uitgehuwelijkt door haar ou
ders. Haar echtgenoot, Lalit,
bracht vier jaar na het huwelijk een
andere vrouw mee naar huis. Kus
ma werd de deur gewezen en hun
dochter vervulde in het ouderlijk
huis sindsdien de rol van huis
houdster.
De klachten van Shahi, uit een
afgelegen dorp in het kleine Hima-
laya-koninkrijk, zouden tot voor
kort niet verder komen dan het
kringetje vrouwen dat elkaar elke
dag rond de waterput in het dorp
ontmoet. Sinds kort kunnen de
vrouwen hun grieven echter kwijt
in „video-brieven" aan juristen in
de hoofdstad Kathmandu. Alle kla
gers krijgen een band met juri
disch advies retour.
Kusma stortte begin dit jaar haar
hart uit voor een video-camera. Ze
vertelde over haar gearrangeerde
huwelijk met Lalit en hoe ze op
straat werd gezet. „Hij heeft mijn
dochter ook ingepikt. Ik woon bij
mijn ouders, die me goed verzor
gen. Maar mijn hoofd is bij mijn
kind. Ik wil haar terug. Kan dat?"
In een kantoor in de hoofdstad
bekijkt Silu Singh van het Juridi
sche Dienstenproject voor Vrou
wen de band. Ze legt haar ant
woord vast voor de camera: „Als je
eerste echtgenoot al hertrouwd is
en niet voor je zorgt, kun je als eer
ste echtgenote je recht halen".
In Ramghat werd de videoband
afgedraaid voor Kusma en haar
vrienden. De vrouw stapte naar
een plaatselijke afdeling van het
project, die haar zaak voor de rech
ter sleepte. Vandaag de dag is Kus
ma gescheiden en is haar dochter
bij haar terug.
Het idee het recht een handje te
helpen door een videoband is ont
staan in Kusma's dorp. Een van de
huidige projectleidsters, Subhadra
Belbase, werkte in Ramghat. De
vrouwen kwamen naar haar toe
met klachten over hun „verschrik
kelijke echtgenoten". Huilend de
den ze hun verhaal.
Belbase zocht in Kathmandu
contact met juristen en zo ontstond
het videoproject, gesteund door
het Canadese Inernationale Ont
wikkelingsagentschap (Cida) en de
in Sri Lanka zetelende Stichting
Worldview International. Silu
Singh is in Kathmandu de uitvoe
rend directeur van het project. Ze
is advocate en behartigt al 20 jaar
vooral de belangen van vrouwen.
In Nepal zwaait de echtgenoot de
scepter boven alles en iedereen,
zegt ze. „De verbeterde wetgeving
voor vrouwen heeft daar weinig
aan veranderd". De ontoeganke
lijkheid van de dorpen en het anal
fabetisme houden de vrouwen gei-
soleerd. Er zijn geen kranten, tele
foons of andere communicatiemid
delen.
„De meesten weten niet eens dat
ze naar een rechtbank kunnen
stappen. Dat maakt de uitvoering
van de wetten moeilijk", aldus
Singh. Volgens de tradities werd
het eigendom van de vaders over
gedragen op de zonen. Sinds twin
tig jaar zijn er wetten die de vrou
wen gelijke rechten geven, maar
volgens Singh heeft de bevolking
deze nog lang niet geaccepteerd.
Om een deel van de erfenis op te
eisen, moet een Nepalese vrouw
ongetrouwd blijven tot haar 35e
jaar. De meeste meisjes worden
echter uitgehuwelijkt als ze 25 zijn.
Dat maakt de wet tot een papieren
tijger, zegt Singh.
De juridische kantoren hebben
filialen in de vijf regio's van het ko
ninkrijk. De meeste videobanden
die zij naar het kantoor in Kath
mandu sturen, gaan over polygame
echtgenoten. Singh helpt in de
meeste gevallen met een scheiding,
maar andere vrouwen krijgen het
advies een compromis te zoeken en
samen verder te leven. „Ik adviseer
niet altijd te scheiden, want voor de
meesten is het moeilijk zelf hun
brood te verdienen", legt ze uit.
SERVIEZEN
Driehoek
Goebel
Thomas
Johnson
Friesland
Wedgwood
Arzberg
Friesland
Villeroy Boch
Midwinter
Ter Steege
Keltum
W.M.F.
Wilkens
BS.F.
Robbe Berking
Sola Gero
cassettes met
50% korting.
SNELKOOKPANNEN
Fissier
W.M.F.
Tefal
Sigg
Lagostina
Marke Tischfein
GLASSERVIEZEN
Zwiesel
Christinenhütte
Leerdam
Cristal d'Arques
Thomas
Bohemia
Royal Albert
Villeroy Boch
ALLES VOOR DE
GEDEKTE TAFEL
Vraag naar onze
HAARLEMMERSTRAAT 165
LEIDEN - TEL. 14 08 92
Beurs Amsterdam
Marktberichten
Noteringen van maandag 18 januari 1988 (tot 12:30 uur)
gti hotdtng
hagemeyer
750.00 750 00
103200 103200
29.00 29 00
192.00 193.00
91000 87800
115000 11500.0
124000 120000
300.00 300.00
100JM 100.00
1330.00H 1330.00B
212.00B 222.00
228.00 229.5C
116.00 117.00
beleggingsinst.
129.00 13300
213.00
195.00
OBLIGATIES
staatsleningen
nl 12^/4 81-91 116 C
113.90 113.90
ij®
(118 72 84111-91 106-20
nl 6 /4 861-96
nl 6 /2 86-96
nl 6'/2 87p94
107.80 107,80
103.50 103 50
104.60 104.60
104 85 104.90
103 20 103 20
10330 103.20
100 80 100 80
100.30 100.30
nl 674 87 p 95 100.15
bg 103/! 82-07 12000 119.70
12 8411-09 112.00
11320 11320
bg7'/2 85-10 106.00 10590
bg 65/8 86-11 98 50 98.50
bg 6 /2 86-11 9690 97.00
bg 6'/2 87-12 97 20 97.40
abn 9'/2 85-92 105.25
abn 974 84 110 50
abn 83/4 85 a 10740
abn 73/4 85-93 104.10
abn 71/2 85 105.20
abn 7'/4 86-96 105.00
104.60 104.60
107.80
10520
abn 6 74 86-89 102.00
abn 6'/4 87-91 101.60
abn 6'/4 87-92 100.90
abn 6 87-9
abn 63/4 86
=$S
amro 71/2 85
=ÏK»
bmh 672 86-91 102.50
bmh 6'/4 86-90 101.80
101.20
bmh e'/4 87-94 100.00
bmh 6 66-91 100.50
bmh 8 5 /8 87 10420
bmh 65/B 86*2 115.10
bog 61/4 86-96 95 80
bp C,6'/2 87-94 86 00
M 83/4 87-97 99 50
coopag 7 87 100 80
cc rabo 63/4 87 101 60
lans 61/2 8
M 87-02 72.50
101.80
72.50
108 50
nmb71/2 85-93 103 00 103.00
nmb 774 85-95 103.80 103 80
nmb7 86 97 00 9700
nmb 7 07-94 103.60 10360
1674 86-90 99.30
ib 6 /4 87p95 97.20
ib 71/2 85-05 105.25
fb6'/2 86-06 95 80
fb 6 /4 86-06 95.30
ommw 5 87-97
phi 63/4 07p94
101.70 101.70
fgh6'/2 86-95 100.10
rabh 6 /4 87p97 9900
100.10
10050
106 30 106 30
10030 10030
indices (a.n.p.<.b.s)
Goud en zilver
Goud onbewehd 28 350-28.650. v
Zilver onbewertd 365-435. vonge
Buitenlands geld
Brits pond 3,19
Belg. frank (100) 520
Duitse ma* (100) 110.00 11-
Zweedse kr (100) 2925 3225
Joog. dinar (100) 0,06
VEEMARKT LEIDEN 18 jan
SLACHTRUNDEREN: (gulden per kg ge-
sl.gew.)
Aanvoer 920, waarvan 200 stieren. Oikbil-
len, extra kw. 8,25-13,50 per kg, slieren 1e
kw. 7,00-7,70, 2e kw. 6,20-7,00, vaarzen 1e
kw. 7,10-8,05, 2e kw. 6,20-7,10, koeien 1e
kw. 6,85-7,95, 2e kw. 6.10-6.80. 3e kw. 5,65-
6,10, worstkoeien 5,30-5,75.
Handel en prijzen: stieren redelijk gelijk,
koeien redelijk - gelijk
SLACHTSCHAPEN- EN LAMMEREN
(gulden per kg gesl.gew
Aanvoer 190, schapen 5.00*7,00, lamme
ren (rammen) 8,50-10,00, lammeren (ooien)
8,50-9.50.
(gulden per stuk) schapen 170-240, lam
meren (rammen) 200-250 en lammeren (ooi
en) 180-205.
Handel en prijzen: schapen matig - gelijk,
lammeren matig - iets lager
Totale aanvoer 1118 stuks
LEIDEN Groenteveiling: Datum van 18 jan.
1988
Andi|vie 179-300, Boerenkool 150-203, Knol
selderij 111, Prei 79-91Radijs 51-57, SekJeri|
74-78. Sla 62-85, Spruiten A2 58-64, Spruiten
B2 47-99. Spruiten D2 30-90, Uien 5-79. Win
terpeen 24-62, Witlof k1 143-173. Witlof k2
128. Witftof 11 119-137. Witlof 12 112-123. Wit
lof 3 72-89.
Beursoverzicht
Beurs opent voorzichtig
AMSTERDAM (TD) - Oe Amsterdamse effec
tenbeurs opende maandag vrij mat. na de eu
forie van vnjdagmlddag. Wall Streel sloot vnj-
dag wel flink hoger, maar de handelaren had
den toch op een grotere stijging van de Dow
Jones gerekend
Met name de internationals lieten maandag
ochtend een verdeeld beeld zien. Kon Olie
opende optimistisch een gulden hoger en zet
te de opgaande lijn verder voort. Ook Unilever
zat in de plus en noteerde na een uur al een
gulden hoger. De koersen van de overige in
ternationals staken daartnj wat magertjes af
KLM wist na enige reserves twee dubbeltjes in
de wacht te slepen op 31
