STAD LEIDEN
'Ziekenhuis losmaken van academisch milieu'
'Geen parkeergarage in eigen beheer'
Winkeliersvereniging Haarlemmerstraat wijst plan af
LEIDSCH m DAGBLAD
Internist dr. Van Aalderen verlaat na 27 jaar Diaconessenliuis:
Muziekcentrum
te koop voor
verenigingen
acliel in vrije lijd
Ondernemers: 'Gemeente luistert
niet naar advies over Breestraat'
ZATERDAG 16 JANUARI 1
LEIDEN - Prof. dr. K. Doornbos opende gistermiddag officieel het nieuwe onderkomen van de Prof. Vliegent-
hartschool aan de Da Costastraat. Dat deed hij door een door leerlingen gemaakte Iollage te onthullen waarop het
oude gebouw en de wordingsgeschiedenis van het nieuwe pand staan afgebeeld.Voombos is overigens zelf een
oud-leerling van de orthopedagoog prof. Vliegenthart.
De school voor kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden is 15 jaar lang akn de Zuidsingel gevestigd ge
weest. Aangezien dat gebouw langzamerhand tot een bouwval was verworden, iea| een nieuw onderkomen drin
gend nodig. Dat werd gevonden in een bestaand gebouw in de Da Costastraat, dat gedeeltelijk werd gerenoveerd
en waarbij ook een gedeelte we
aan het bestuur vabn de school.
LEIDEN - Dr. W. van Aalderen nam gisteren afscheid als internist van het Diaconessenhuis. "Geneeskunde is
geen wetenschap, geneeskunde is geen psychologie, geneeskunde is en blijft een kunde. Alles draait om de
patiënt". (foto Jan Holvast)
LEIDEN - De winkeliersvereni
ging Haarlemmerstraat heeft een
voorstel van het eigen bestuur om
de in aanbouw zijnde parkeergara
ge op het Ir. Driessenplein te gaan
exploiteren afgewezen. In plaats
daarvan wordt overwogen het ge
bruik van de garage te stimuleren
door klanten bij aankoop van arti
kelen gratis parkeertijd ter be
schikking te stellen.
De bouwer van de garage, Erica
bv, heeft inmiddels opdracht gege
ven tot het houden van een distri
butie planologisch onderzoek
(DPO) waaruit moet blijken welke
winkels zich mogen vestigen in de
nog niet verhuurde bedrijfsruimte
LEIDEN - De ondernemersorgani
saties die zijn aangesloten bij de
KNOV zijn boos op de progressie
ve partijen in de gemeenteraad om
dat deze niet bereid zijn te luisteren
naar de winkeliers waar het om de
verkeersafwikkeling op de Bree-
straat gaat. De ondernemers ver
wijten de politici een dogmatische
opstelling met betrekking tot bus-
verkeer op de marktenroute en een
parkeergarage aan de Breestraat.
Vier organisaties, het KNOV,
Leiden Leeft en de winkeliersvere
nigingen Haarlemmerstraat en
Breestraat plaatsten gisteren een
paginagrote advertentie in deze
krant. Daarin werden de politici
opgeroepen de aanbevelingen in
het rapport van het bureau Van
Heesewijk serieus te nemen. In dit
rapport wordt onder meer gepleit
voor de bouw van een parkeergara
ge aan de Breestraat en verminde
ring van het biis- en fietsverkeer.
"Heldere politieke visie vereist
moed. Voor de Breestraat en Lei
den is het nog niet te laat. Het rap
port van Van Heesewijk is hierover
duidelijk", staat in de advertentie.
Volgens Van Velzen van de
KNOV is de advertentie niet be
doeld voor wethouder Peters (ver
keer) maar voor zijn politieke ach
terban. "Wij geloven dat Peters
voor alternatieve mogelijkheden
open staat. Wij vragen zijn achter
ban politieke stappen te zetten die
misschien niet zo makkelijk zijn",
aldus Van Velzen.
"Minstens de helft van de bussen
moet uit de Breestraat. Andere op
lossingen zijn er niet. Anders wordt
de Breestraat nooit meer dan een
interessante busbaan waaraan win
keliers niet zoveel hebben". Een
meerderheid van de gemeenteraad
(PvdA, Links Leiden en D66) be
sloot onlangs echter de Breestraat
buiten de openingsuren van de
winkels open te stellen voor ver
keer. Dat voorstel wordt binnen
kort in de inspraak gebracht.
De bussen moeten volgens deze
drie partijen door de Breestraat
blijven rijden, terwijl ook een par
keergarage op de plaats van het
LVC niet bespreekbaar is. "Wan-
bij de garage. Directeur Swaak van
Erica zegt dat zich inmiddels drie
gegadigden hebben gemeld waar
onder Albert Heijn. De namen van
de andere t\yee worden nog niet
bekendgemaakt. Tegen de vesti
ging van één van die twee, een be
drijf dat bereid is 100 parkeerplaat
sen af te nemen in de garage, zegt
Swaak grote weerstand van de
Leidse middenstand te verwach
ten.
"De afspraak is dat B en W hun
goedkeuring moeten verlenen
voordat de ruimte wordt verhuurd.
Daar houd ik mij aan", aldus
Swaak. Hij verwacht de resultaten
van het onderzoek over enkele we
neer slechts één voorstel aan de be
volking wordt voorgelegd, noem ik
dat geen inspraak", aldus Van Vel
zen: "Mijn achterban vindt dat alle
varianten de inspraak in moeten".
De advertentie mag volgens de
voorzitter van de KNOV-vereni
gingsraad niet opgevat worden als
het begin van een harde actie tegen
het gemeentebestuur. Van Velzen:
LEIDEN - "Het wordt me wel eens
verweten dat ik te psychosoma
tisch bezig ben. Dat ik te veel ge
sprekken met patiënten voer. Maar
juist uit die gesprekken kun je heel
wat afleiden". Een wetenschapper
pur sang is de internist dr. W. van
Aalderen beslist niet. Na 27 jaar
aan het Diaconessenhuis verbon
den te zijn geweest, nam hij giste
ren officieel afscheid.
In 1960 kwam hij naar Leiden.
Tijdens zijn opleiding tot internist
in het Wilhelmina Gasthuis in Am
sterdam had hij al geleerd dat er
een relatie moet ontstaan tussen
arts en patiënt, die op méér is geba
seerd dan louter medische gege-
door
Annemiek Ruygrok
Maar aanvankelijk stond de we
tenschap bij hem voorop. Dat had
met zijn instelling te maken. Na
tuurwetenschappelijk opgevoed
door een vader die ingenieur was,
had hij medicijnen gestudeerd. Om
te leren verklaren wat zich in het
menselijk lichaam afspeelt.
Eenmaal in Leiden leerde hij al
snel de betrekkelijkheid van al zijn
kennis inzien. "In deze nieuwe
werkkring werd mij al vlug duide
lijk hoe beperkt mijn gezichtsveld
en mijn opleiding in het Wilhelmi
na Gasthuis waren geweest", aldus
Van Aalderen gisteren in zijn af
scheidsrede. Hij noemde als voor
beeld suikerziekte. Hoewel een
prachtige collectie van allerlei
soorten insuline de arts ter be
schikking staan, blijken de resulta
ten van de behandeling vaak be
droevend. "Soms ging het enkele
maanden goed. Er werd geen sui
ker of aceton in de urine gevonden,
het gewicht veranderde niet. Dan
ineens was het mis: aceton in de
urine, verandering van het ge
wicht. Meer insuline gebruiken
hielp maar weinig. Omdat ik niet
begreep wat de oorzaak van deze
ontsporing was, ben ik toen met de
patiënten gaan praten. Ik leerde in
zien dat het geen eenvoudige zaak
is om met diabetes te moeten le
ven. Je moet steeds rekening hou
den met je dieet en met het uur
waarop je moet eten, althans wan
neer je insuline gebruikt. Je bent
nooit helemaal vrij. Ook bleek dat
spanningen een flinke uitwerking
op het verloop van de ziekte heb
ben: een examen, een sterfgeval,
moeilijkheden in het huwelijk,
stress op het werk. Al deze facto
ren bleken voor de routinebehan
deling op de polikliniek veel be
langrijker te zijn dan al onze fraaie
merken insuline".
Rust
Tot zulke ontdekkingen kom je
niet in één kort gesprek, vindt Van
Aalderen. Daar is tijd en rust voor
nodig. Tot vorig jaar was in het
Diaconessenhuis daartoe de moge
lijkheid in de 'hotelafdeling' van
het ziekenhuis. Patiënten werden
daar ter observatie opgenomen én
konden toch vrijuit naar buiten
wandelen of de stad in gaan. Dr.
Van Aalderen heeft ervoor gevoch
ten dat deze afeling behouden zij
blijven. Niettemin besloot de di-
ken aan het college van B en W te
kunnen aanbieden.
Voorzitter Palm van de winke
liersvereniging zegt nog geen spe
cifieke eisen te willen stellen aan
de nieuwe huurder. "Neem nu het
geval dat Albert Heijn zich bij de
garage vestigt. Dat is aantrekkelijk
voor de consument, een trekker
voor de Haarlemmerstraat, maar
een geduchte concurrent voor en
kele winkels. Wat is dan wijsheid?"
Palm heeft er alle vertrouwen in
door Erica niet voor het blok gezet
te worden.
Erica had de winkeliersvereni
ging aanvankelijk het voorstel ge
daan om door middel van munten
voor de slagboomautomaat gratis
"Wij doen gewoon mee aan de in
spraak en daarna overleggen we
weer. Natuurlijk zijn er in de vere
nigingsraad mensen die zeggen: la
ten we maar wat vrachtwagens op
de Breestraat neerzetten, dan kun
nen de bussen er niet meer door. Ik
wil dat zelfs niet als dreigement ge
bruiken, voorlopig. Ik ben meer
voor een goed overleg".
rectie ruim een jaar geleden dat de
afeling dicht moest. Van Aalderen
betreurt het nog altijd.
"Vroeger stond de wetenschap
primair. Dat was niet alleen in de
geneeskunde het geval. Je ziet het
ook met bijvoorbeeld atoomener
gie. In de jaren vijftig werd atoom
energie gezien als de oplossing
voor het energievraagstuk. Nooit
meer zou de wereld gebrek aan
energie hebben. Maar zoals u weet
is dat idee achterhaald door de fei
ten. Over opslag van kernafval,
daar maakte men zich toen geen
zorgen over. Nu staat men mede
door dat opslagprobleem niet meer
te juichen over een dergelijke
vorm van energie".
De medische wetenschap heeft
parkeertijd te verstrekken aan hun
klanten. Het bestuur van de vereni
ging liet daarop weten liever de ex
ploitatie van de garage op zich te
nemen. Voorzitter Palm verklaart
daarvoor een bv te hebben willen
oprichten. Het bestuur werd op de
ledenvergadering echter terugge
floten door de winkeliers die de fi
nanciële risico's onacceptabel von
den. Daarmee werd teruggekeerd
naar het oude voorstel van Erica.
Dat alternatief is door de winke
liers nog niet besproken. Palm
neemt echter aan dat 'het munten-
plan niet op bezwaren van de win
keliers zal stuiten'. Het is volgens
Palm de bedoeling dat Erica de
winkeliers individueel benadert
om hen warm te krijgen voor het
muntenplan.
Volgens Swaak van Erica heeft
het bestuur van de vereniging hem
gevraagd om, wanneer de winke
liers instemmen met het munten
plan, geen grote aantallen parkeer
plaatsen te verhuren aan het nieu
we bedrijf dat zich bij de garage
vestigt. De winkeliers zouden op
deze wijze greep willen hebben op
de keuze die tussen de kandidaat-
bedrijven gemaakt moet worden.
Palm ontkent dit. Hij zegt dat het
niet aan de winkeliers is om harde
eisen te stellen. "Wanneer de win
keliers een gigantisch bedrag aan
munten afnemen, denk ik dat Eri
ca er weinig trek in heeft een vast
aantal plaatsen voor een lager ta
rief aan één bedrijf te verhuren",
aldus Palm.
sinds de jaren vijftig grote spron
gen vooruit gemaakt. Toch is Van
Aalderen in diezelfde wetenschap
teleurgesteld: "Het is prachtig
hoor, zoals wij in Amsterdam hart
operaties konden uitvoeren via on
derkoeling, waardoor het hart mi
nutenlang stilgezet kon worden.
Maar je helpt er slechts een be
perkt aantal patiënten mee. De
doorsneepatiënt heeft andere be
hoeften dan wij met de weten
schap te bieden hebben. De weten
schap heeft in die zin de mens niet
veel verder geholpen. Want de
ziekte gaat - na de operatie - in veel
gevallen gewoon door".
Meer kwalen
Van Aalderen wijst op de andere
kant van de medaille: dank zij de
medische wetenschap wordt de
mens steeds ouder. Maar waar
vroeger patiënten in het zieken
huis met één klacht terechtkwa
men, worden oudere mensen nu
vooral opgenomen, omdat zij méér
ernstige kwalen hebben. Dat ver
eist een goede begeleiding. Niet al
leen door de behandelend arts,
maar ook door het maatschappe
lijk werk, diëtisten en therapeuten.
"Het ziekenhuis moet zich meer
losmaken van het academisch mi
lieu. Ik heb in al die jaren met veel
genoegen patiënten behandeld en
begeleid. In gesprekken kwam ik
veel meer te weten over de achter
grond van hun ziekte". In zijn af
scheidsrede hield Van Aalderen
gisteren een pleidooi voor het
daadwerkelijk aanwezig zijn van
de arts op de polikliniek: "Het is
noodzakelijk dat het beeld van de
drukke arts, die nooit tijd heeft,
gaat verdwijnen. Dat is geen een
voudige opgave. Wij moeten ons
niet laten afleiden door gebeurte
nissen op de special-care of door
het budget, dan wel een stafverga
dering die die avond zal plaatsvin
den".
Een internist moet naar zijn in
zicht tijd maken voor de patiënt.
"Maar dan moet hij wel op de
hoogte zijn van de techniek van het
spreken. Een eerste voorwaarde
daartoe is te kunnen luisteren. Bo
vendien moet je je ervoor hoeden
voortdurend klaar te staan met ad
viezen en maatregelen. Wij hebben
altijd het gevoel dat wij zo nodig
iets moeten doen. Er moét worden
ingegrepen of er moét een genees
middel worden voorgeschreven".
Volgens Van Aalderen vergeten
specialisten vaak hoe ingrijpend
een opname in het ziekenhuis voor
een patiënt is. "Je wordt uitje ver
trouwde omgeving weggehaald. Je
wordt opgenomen in het systeem
van het ziekenhuis. Je moet je
maar aanpassen, of je dat kunt of
niet. Soms heb je alleen nog een
nachtkastje ter beschikking".
Ontheemd
Tegenwoordig wordt maar al te
vaak het geld in de gezondheids
zorg op een verkeerde manier ge
bruikt, vindt de internist. Hij staaft
dat met enkele voorbeelden: "Er
moeten in deze regio dringend
meer bedden komen voor psycho
geriatrische demente patiënten.
Door een tekort aan dergelijke
bedden worden deze mensen vaak
maandenlang in een ziekenhuis
opgenomen. Dat is afschuwelijk
voor die mensen. Ze zijn helemaal
ontheemd. Weg uit hun eigen om
geving. Geplaatst op een zaal met
andere, steeds wisselende mensen.
Want 'gewone' patiënten worden
na een paar weken meestal ontsla
gen. Zij moeten blijven". Behalve
dit nadeel, is het ook een vreselijk
dure oplossing. "Een ander voor
beeld: met het geld dat we beste
den om mensen met een leveraan
doening als gevolg van overmatig
alcoholgebruik te behandelen, zou
den we een enorm apparaat van
hulpverleners kunnen opzetten.
Zo zou er veel meer aan alcoholbe-
strijding kunnen worden gedaan".
Tijdens zijn loopbaan als inter
nist heeft Van Aalderen zich min'of
meer als solitair opgesteld. In een
maatschap met andere internisten
wilde hij niet, bang zijn autonomie
kwijt te raken. In het begin heeft
hij het geprobeerd, "maar dat wa
ren de ongelukkigste maanden in
mijn carrière".
"Overigens word je er op deze
manier niet rijk van hoor". Maar
'rijk worden' hoort niet bij een
dienstbaar beroep als het zijne.
"Dienstbaar beroep, dat is al lang
weg", is zijn commentaar. Hij is be
nauwd dat de gezondheidszorg op
deze manier een eenheidsworst
gaat worden. "Nu wordt door een
maatschap uitgemaakt wie erbij
komt. Plaats voor een afwijkende
mening van een collega is er niet.
Hetzelfde gevaar dreigt in de huis
artspraktijken. Bovendien zijn het
daarbij èok nog de gemeenten die
uitmaken of een bepaalde huisarts
zich al dan niet mag vestigen".
Verbitterd is hij niet, maar dat
zijn pensionering nu een voldon
gen feit iï, acht hij een goede zaak.
Hij wil zièh gaan bekwamen in ar
cheologie! Daartoe is hij aangezet
door zijn reizen naar de Sahel en de
Sahara. Bijna jaarlijks besteedde
hij al zijnlvakantie aan bezoeken
van deze woestijnen. Zo kwam hij
in aanraking met volkeren als de
Toearegs. Van die bezoeken had
hij op twea manieren profijt: "De
rust die daar heerst. Dat jachtige
van het Westen is daar onbekend.
Ooit zijn een paar van die mensen
hier in Nedarland geweest. Zij ver
baasden ziclj over onze manier van
leven. Het fijnste vonden zij het
nog op de Vpluwe. Want daar was
het zo rustig»'.
Bovendien| heeft hij dank zij de
levenswijze van de woestijnvolken
leren relativéren. "Als je ziet hoe
we ons hierfeoms zorgen maken
over onze gesteldheid. Een steek in
je zij, een pijltje zus, een krampje
zo. Daar leven ze met dat soort za
ken gewoon 4oor. Ze hebben daar
wel wat anderfe aan hun hoofd. On
ze problemen'zijn in dat licht ge
zien, vaak luxé problemen".
LEIDEN - Het cóllege van B en W
wil de muziekverenigingen geld le
nen zodat zij het muziekcentrum
dat in De Waard moet worden ge
bouwd kunnen kopen. De muziek
korpsen hoeven dan alleen rente te
betalen. Zij hoeven de lening al
leen af te lossen als zij dat kunnen
opbrengen.
Een aantal Leidsje muziekvereni
gingen kampt al epkele jaren met
huisvestingsproblemen. Het mu-
ziekverzamelgeboiiw aan de J.C.
de Rijpstraat in De Waard moet die
problemen oplossen voor Allegro
Vivace, Con Fuocó, De Burcht,
Kunst en Genoegen! en Werkmans
Wilskracht.
Het enige probleeri is dat de mu
ziekverenigingen de5 door de ge
meente voorgestelde huurprijs van
het gebouw - dat dngeveer drie
miljoen gulden gaat kosten - niet
kunnen betalen. Zij hfebben al ver
schillende gesprekkeh met verant
woordelijk wethoudej Kuijers ge
voerd om te bewerkstelligen dat de
huurprijs omlaag gaat;
Tijdens een gesprekimet de mu
ziekverenigingen dezd week lan
ceerde wethouder Tefselaar (die
onder meer 'gebouwen^ in zyn por
tefeuille heeft) het idee»om de mu
ziekverenigingen geld! te lenen.
Het college is vanochtehd akkoord
gegaan met dit voorstdl. Het plan
wordt donderdag door óe commis
sie volkshuisvesting behandeld.
De muziekverenigingen hebben
tot woensdag de tijd gdkregen om
te bekijken of aankoop \lan het mu
ziekcentrum een haalbare kaart is.
1
Parapsychologie
In het kader van een lezingen
cyclus over parapsychologie
houdt drs. H. van Dongen don
derdag 21 januari een spreek
beurt over 'Dromen in het licht
van de parapsychologie'. De le
zing wordt gehouden in het pand
van K O aan de Oude Vest 45,
aanvang 20.15 uur. Kaarten zijn
daar dagelijks verkrijgbaar tus
sen 9.00 en 17.00 uur of anders te
lefonisch te reserveren via
141141.
Hulpdienst
De SOS Telefonische Hulp
dienst Leiden zoekt vrijwillig
(st)ers. De THD is dag en nacht
bereikbaar en om bij deze dienst
te kunnen werken moet men be
langstelling voor de medemens
kunnen opbrengen en goed kun
nen luisteren. Vooraf wordt een
training in telefonische hulpver
lening gegeven en na de training
worden vr ij willig (st)ers in
groepsverband begeleid. Men
dient zich voor twee jaar aan de
dienst te verbinden.
Wie één dagdeel (overdag, 's
avonds of's nachts) per 14 dagen
kan vrijmaken en ouder is dan 23
jaar kan een brief schrijven naar
de Telefonische Hulpdienst, post
bus 495, 2300 AL Leiden.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
