D
H
Fataal vluggertje
Havinck: een man zonder voornaam
Minnaar en baby van een speeltje
VRIJDAG 15 JANUARI 1988
PAUiNA 9
'Fatal Attraction'; regie: Adrian Lyne;
hoofdrollen: Michael Douglas, Anne Ar
cher en Glenn Close; theater: Lido, Lei
den
Alex Forrest woont in de buurt van
een slachthuis. Steeds als de han
deling van 'Fatal Attraction' zich in
de buurt van haar appartement af
speelt, zien we witgejaste mannen
met hompen vlees sjouwen.
Het is slechts een detail, en
wordt ook als zodanig in beeld ge
bracht, maar het treft wel de essen
tie van 'Fatal Attraction'. Het puur
lichamelijk genot van een vlugger
tje dat uitmondt in een slachtpartij,
waarbij (kan het anders?) een gi
gantisch vleesmes wordt gehan
teerd.
'Fatal Attraction' is een Hitch-
cock-achtige thriller die Amerika
al op zijn kop zette. Enerzijds bleek
het publiek massaal geïnteresseerd
in een subtiele, volwassen film zon
der grootscheeps spektakel, ander
zijds-is er al flink wat gefilosofeerd
over de inhoud.
Zo zag regisseur Brian de Palma
er een postfeministische aids-thril-
ler in. Van aids is eigenlijk geen
sprake in 'Fatal Attraction', maar
het rendez-vous tussen de twee
hoofdpersonen is net zo dodelijk.
Het begrip postfeministisch is niet
alleen moeilijk te vatten, het is ook
moeilijk te duiden. Of het zou moe
ten zijn dat er in deze jaren volgend
op de feministische golf geen sym
pathie meer is voor de zelfstandige
vrouw die het recht in eigen hand
neemt.
Zo moeilijk als je over 'Fatal At
traction' kunt doen, zo simpel zit
de film eigenlijk in elkaar en zo
simpel zijn eigenlijk de angstge
voelens waaraan wordt geappel
leerd. Het basisgegeven is bijna zo
oud als de weg naar Hollywood.
Dan Gallagher is een getrouwde
man die in het weekeinde de aan
trekkelijke Alex Forrest ontmoet.
Vrouw en dochter zijn een paar da
gen weg, Dan heeft zijn handen
vrij.
Wanneer Alex hem uitdaagt ('Je
zit hier als een ondeugende jongen
bij een vreemd meisje'), is Dan snel
voor de verleiding bezweken en er
volgen twee opwindende dagen.
Als het weekeinde voorbij is, wast
het mannetje onder de douche zijn
zonden weg; het vrouwtje blijft
verward, verliefd, en naar later
blijkt, zwanger achter.
'Fatal Attraction' speelt tot op
dat moment bekende kaarten uit.
De (mannelijke) kijker zal enig be
grip hebben voor de man - hij is
duidelijk de rotste niet - maar het
overgrote deel van de sympathie
ligt bij de vrouw die ongeacht alle
feministische golven ellendig en
zich misbruikt voelend achter
blijft.
Dan echter gaat 'Fatal Attrac
tion' als het ware de hoek om en be
gint een mooi spel te spelen met de
voorkeur van de kijker. Zonder
twijfel het sterkste punt van de
film. Alex ontpopt zich als
geesteszieke vrouw, die Dan blijft
achtervolgen en zelfs zijn gezin
gaat bedreigen. Juist met dat
laatste - die aardige vrouw en dat
leuke kind erbij betrekken - ver
speelt Alex veel, zo niet alles, van
sympathie.
Het verdere verloop mag hier
niet verklapt worden. Maar de lief
hebbers van een onvervalste thril
ler zullen zeker niet bedrogen uit
komen. Al vond ik wel dat regis
seur Adrian Lyne door sommige
camera-instellingen veel van het
verdere verloop verraadde.
Afgezien daarvan niets dan lof
voor de filmmakers. De Engelsman
Lyne heeft in Hollywood nog niet
zoveel potten gebroken. Hij had
een nogal gemakkelijk succes met
de tienerfilm 'Flashdance', maar
scoorde een behoorlijke flop met '9
Va Weeks'. De broeierige sfeer, de
suggestieve en vrijmoedige sex-
scènes van die laatste film kon hij
echter ook in 'Fatal Attraction'
kwijt. En nu treffen ze wel doel.
BIOSCOPEN
Glenn Close en Michael Douglas
Lyne weet hoe je een verhaal
beeldend kan vertellen en met het
scenario van James Dearden, die
hiervoor een eigen tv-stuk bewerk
te, had hij eindelijk het juiste mate
riaal in handen.
Een heel opvallende rol is weg
gelegd voor Glenn Close. In haar
films (waaronder 'The Big Chili' en
'The Natural') liet ze zich tot op he
den kennen als het braafste meisje
van de klas. Maar met een dikke
laag make-up blijkt ze evenzeer
overtuigend als eerst de hartstoch
telijke vamp en daarna de labiele
verschijning wier maniakaal ge
drag de hele film ondanks alles ge
loofwaardig blijft. Een prachtige
rol die in april zeker kansen biedt
voor een Oscar.
De andere rollen zijn in feite een
klankbord voor de rol van Close.
Maar het vakmanschap waarmee
ze werden ingevuld, zijn symbo
lisch voor de kwaliteit die met 'Fa-
tal Attraction wordt geboden.
BART JUNGMANN
Christophe Lambert
'I love you'; regie: Marco Ferreri; hoofd
rollen: Christophe Lambert en Eddy Mit
chell; theater: Kijkhuis, Leiden.
Marco Ferreri blijft een controver
sieel filmmaker. In al zijn films pro
beert hij de plaats van de man in
het leven in het algemeen en ten
opzichte van de vrouw in het bij
zonder te bepalen. Sommige films
verkondigen een algemeen cul
tuurpessimisme, zoals het prachti
ge 'Ciao maschio' en het overbe
kende 'La grande bouffe'. In 'La
dernière femme' en nu ook in 'I lo
ve you' is zijn thematiek volledig
toegesneden op de (seksuele) rela
tie van de mannelijke hoofdper
soon met de vrouw.
Zaagde Gérard Depardieu aan
het eind van 'La dernière femme'
zijn geslachtsdeel af, in 'I love you'
zijn de mannen impotent in het
kwadraat en rest hun slechts de ri
tuele moord op de vrouw.
Michel is een dertiger met een
goede baan en alle vrouwen vallen
voor hem. Omdat hij geen kinde
ren wil, verlaat zijn vriendin hem.
In de andere vluchtige contacten
vindt hij totaal geen bevrediging.
In zijn zinloze bestaan komt veran
dering wanneer hij ergens een sleu
telhanger in de vorm van een vrou
wegezichtje vindt. Het is zo'n appa
raatje dat op een fluitsignaal rea
geert, in dit geval zegt het vrouwe
gezicht 'I love you'.
In dit speeltje heeft hij eindelijk
zijn ideale vrouw gevonden. Hij
koopt sieraden voor het ding,
neemt het mee naar bed, praat er
tegen en hij is tegelijk minnaar en
baby van deze fetisj. Je fluit erte
gen en ze staat altijd met haar lief
desverklaring voor je klaar.
Toch gaat het leven zelfs met dit
vrouwbeeld niet van een leien dak
je. Jaloezie wanneer het ding ook
op gefluit van anderen reageert en
frustratie wanneer het ding niet
meer naar Michel luistert.
Niet in staat echt lief te hebben in
een wereld die hij via de afstands
bediening van zijn televisie diri
geert, eindigt ook deze afgeleide
vorm in complete impotentie. Fer-
reri's helden resten altijd slechts
twee uitwegen: zelfmoord ener
zijds en positiever het opgaan in de
onmetelijke zee, symbool voor de
vrouw, moeder en geboorte ander
zijds. 'I love you' is niet overal even
geslaagd, maar bevat toch weer ve
le fascinerende Ferreri-elementen.
LEONARD ENGEL
'Havinck'; regie: Frans Weisz; hoofdrol
len: Willem Nijholt, Will van Kralingen en
Anne Martien Lousberg; theater: Kijk
huis, Leiden
Het tegenovergestelde van liefde is
niet haat, maar onverschilligheid.
Zo heeft regisseur Frans Weisz de
thematiek van 'Havinck' gekarak
teriseerd. De Nederlandse film, die
met een opvallende vertraging in
Leiden arriveert, laat zich het best
samenvatten met de titel van een
Ingmar Bergma'n-film: 'Scènes uit
een huwelijk'.
Het psychologische drama be
gint met het verongelukken van
Lydia Havinck die als een spookrij
der vrijwillig haar einde tegemoet
rijdt. Weisz en scenario-schrijver
Ger Thijs creëren vervolgens een
doolhof van heden en verleden,
waarin echtgenoot Havinck haar
dood leert verwerken.
De hele film door blijft hij voor
de buitenwereld eenvoudig Ha
vinck heten. Een man zonder voor
naam, een teken aan de wand. Ha
vinck heeft al lang geleden de be
langstelling voor zijn vrouw verlo
ren en een verhouding aange
knoopt met een vrouw die hem
buiten de grenzen van het bed al
evenmin echt interesseert. Zoals
hij ook zijn beroep van advocaat
met de grootst mogelijke afstande
lijkheid uitoefent.
Maar door de aanwezigheid van
dochter Eva kan hij het verleden
niet zomaar loslaten. Via flash
backs, die heel ingenieus in het
verhaal zijn verweven, bedenkt Ha
vinck waar het fout is gegaan en
hoeveel schuld hij daaraan heeft.
Dood door schuld, zo spreekt de ju
rist het vonnis over zichzelf uit.
Thijs heeft ter illustratie daarvan
een verhaaltje aan het verhaal toe
gevoegd. Havinck heeft de verde-
Advocaat Havinck (Willem Nijholt) op de loop.
diging op zich genomen van een
Surinaamse jongen die zijn vrien
din heeft doodgeschoten. Met
voorbedachte rade, zo lijkt aanvan
kelijk onomstotelijk vast te staan.
Maar Havinck weet dat te ontzenu
wen in een emotioneel pleidooi,
waarin hij het meer over zichzelf
dan over de verdachte heeft.
De publiciteit is 'Havinck' flink
vooruit gesneld (al is de storm nu
wel weer geluwd), met als belang
rijkste pleidooi voor de kwaliteit
de paar Gouden Kalveren die de
film vorig jaar in de wacht sleepte.
Zoiets wil zich nog wel eens
wreken. Het schept verwachtingen
die niet zo makkelijk worden inge
lost.
Maar 'Havinck' blijft recht over
eind. Dat is allereerst te danken
aan het voor Nederlandse begrip
pen ongewoon goede scenario.
Thijs is tamelijk vrijmoedig omge
sprongen met het oorsponkelijke
verhaal van Marja Brouwers en dat
resulteerde in een compact geheel,
waarin enerzijds alle tijd wordt ge
nomen om het drama te ontwikke
len, maar dat anderzijds geen over
bodige elementen bevat. Het senti
ment wordt niet geschuwd, maar
moet goed gedoseerde humor ook
weer gerelativeerd.
In de bewerking is die nuance
ring ook goed tot zijn recht geko
men. Vrijwel alle spelers kwijten
zich onder leiding van Frans Weisz
goed van hun taak met Will van
Kralingen en Maarten Wansink als
uitschieters. Van Kralingen weet in
haar beperkte speeltijd heel knap
het gecompliceerde karakter van
Lydia Havinck reliëf te geven.
Wansink valt echter met zijn on
handige motoriek behoorlijk uit de
toon als Greve, haar vriend.
De meest opvallende naam in het
rijtje medewerkers is die van een
buitenlander: Giuseppe Lanci. Hij
is één van de bekendste camera
mensen in Italië en werkte onder
pr) andere met Tarkovski en de Tavia-
ni's.-Frans Weisz kent hem nog van
de filmschool in Italië. Lanci's bij
drage is heel ingehouden, maar de
manier waarop hij samen met
Weisz de flash-backs naadloos
heeft ingepast, is heel mooi.
BART JUNGMANN
FILMS OP VIDEO
Eigenlijk ben ik niet erg dol op
lange tv-films die bestaan uit de
aan elkaar geplakte delen van
mini-series. Het verhaal is in de
regel oppervlakkig, het spel vlak.
Maar er zijn uitzonderingen. 'Lo
ve and Larceny', bijvoorbeeld.
Het verhaal zit zo goed in elkaar
dat de lengte geen bezwaar is en
er wordt uitstekend in gespeeld
door Canadese acteurs die een
grote inzet tonen.
De hoofdrol is voor Jennifer
Dale als een arm boerenmeisje
dat hogerop wil en naar Parijs
wil. Aan het einde van de vorige
eeuw was dan nog wat moeilijker
dan tegenwoordig, maar ze doet
haar best. Leugen, bedrog, op
lichting, ze kijkt niet op een vui
ligheidje. Rob Iscove regisseerde
deze uitstekende film die werd
uitgebracht door Videoscreen.
Nog een film met oplichters:
'Poker Alice' van Arthur Seidle-
man met Elizabeth Taylor als een
ingetogen ogende dame die
bloedlink is als ze heeft plaatsge-
i achter een kaarttafel. De
film speelt zich af ten tijde van
het wilde westen. Als in een film
over die periode gaat en een
vrouw de hoofdrol speelt, dan
kun je er donder op zeggen dat ze
vroeg of laat hoerenmadam
wordt. Tom Skerritt en Richard
Hamilton behoren tot de acteurs
die de doortastende Taylor te
genspel moeten bieden. Van
RCV 2001.
'Friends of Eddie Coyle' van
Peter Yates heeft een heel goede
Robert Mitchum in de hoofdrol
als een scharrelaar die op het
punt staat de gevangenis in te
draaien. Hij probeert die straf te
ontlopen door een stel bankover
vallers te verlinken. Yates tekent
heel goed het schemerwereldje
waarin bandieten en recher
cheurs leven. De film is span
nend en de finale verrassend.
Van Esselte CIC.
Goed, maar door het grote pu
bliek een beetje genegeerd is
'The morning after' van Sidney
Lumet, een boeiende film over
een dronken fotomodel dat uit
haar roes bijkomt naast een lijk.
De gesjochten politieman Jeff
Bridges heeft wel begrip voor de
dorst van Jane Fonda en samen
gaan ze op zoek naar de moorde
naar. Lumet houdt het span
nend, maar hij toont ook de een
zame wereld van de alcoholicus.
Van Esselte CIC (deze week ook
te zien in het Voorschotense
Greenway).
Van dezelfde distributeur is
'Children of a lesser God', een
van de grote klappers van vorig
jaar. William Hurt en Marlee Mat-
lin schitteren als respectievelijk
leraar en doofstom meisje.
Randa Haines regisseerde deze
vaak aangrijpende film op kun
dige wijze.
PETER DE ZWAAN
(OP)NIEUW
Fatal Attraction' - Lido, Leiden
'The Untouchables' Brian de Palma's
opwindende film over de onver
schrokken Elliot Ness die Al Capone
aanpakt, Greenway, Voorschoten
'The Morning After' - Jane Fonda
vindt een dode in huis na een avond
stevig doorzakken - Greenway, Voor
schoten
'The secret of my succes' - Michael J.
Fox maakt yuppie-carrière, City, Kat
wijk
BLIJVERS
'Who's that girl' - Madonna en Griffin
Dunne in flinderdunne komedie, Li-
do, Noordwijk en Greenway, Voor
schoten
'Donna Donna' - jongen zoekt meisje,
Lido, Leiden, City, Katwijk en Euro,
'Masters of the universe' - speelgoed
komt tot filmleven, Trianon, Leiden
'De reddertjes' - Disney-film uit 1977,
waarin in de gewelven van het ge
bouw van de Verenigde Naties hulp
vaardige muizen vergaderen, een
commissie van muizen besluit hulp te
bieden aan een hulpbehoevend meis
je, Euro Alphen en Lido, Leiden
'Beverly Hills Cop 2' - Eddie Murphy
'Dirty Dancing' - eenvoudige maar
charmante dansfilm, Luxor, Leiden
en Euro Alphen
'The Last Emperor' - groots epos die
wellicht niet helemaal oplevert wat
de Bertolucci-liefhebber verwacht,
Lido, Leiden
'Innerspace' ruimtescheepje jaagt
door een lichaam, Euro, Alpen
'Van geluk gesproken' - Aanstekelij
ke film waarin plaats voor een lach en
een traan, Trianon, Leiden
'Witches of Eastwick' - Jack Nichol
son als de duivel die de hoofden van
de vrouwen in Eastwick op hol
brengt, Lido, Leiden en City, Katwijk
'Hector' - leuke Urbanus redt nogal
knullig filmpje, Lido, Leiden, Green:
way, Voorschoten en Euro, Alphen
SEKSFILM
'Josefine Mutzenbacher' - Rex, Lei-
DEN HAAG
'A night on the town' - Asta (463500),
al.
'Fatal Attraction' - Asta, 12 jr.
'Hector', Asta, al.
'Big Foot and the Hendersons' - Baby
lon (471656), al
'Donna Donna' - Babylon, al.
'Angel Heart' - Babylon, 16 jr.
'Masters of the universe' - Cineac
(630637), al.
'Stake Out' - Cineac, al.
'Dirty Dancing' - Cineac, al.
'Witches of Eastwick' - Metropole
(456756), al.
'The Last Emperor' - Metropole, al.
'Dagboek van een oude dwaas' - Me
tropole, al.
'Innerspace' - Metropole, al.
'Spaceballs' - Metropole, al.
'Innerspace' - Odeon (462400), al.
'Nadine' - Odeon, 12 jr.
'Street Smart' - Odeon, 16 jr.
'Dirty Dancing' - Odeon, al.
'Oei Ciornie' - Studio 656402), 16 jr.
'The Untouchables' - Studio, 16 jr.
'Full Metal Jacket' - Studio, 16 jr.
AMSTERDAM
r Eileen' - Alhambra, 12
jr.
'Donna, Donna' - Bellevue Cinerama
(234876), al.
'Big Foot and the Hendersons' - Cine
rama, al.
'Fatal Attracton' - Calypso (234876), 12
jr.
'The Untouchables' - Calypso, 16 jr
'Kroniek van een aangekondigde
dood' - Cinecenter (236615), 16 jr.
'Amazon women on the moon' - Cine-
'Rita, Sue and Bob too' - Cinecenter,
16 jr.
'Radio Days' - Cinecenter, al.
'Dirty Dancing' - Cinema Int. (15124),
al.
'The Last Emperor' - Cinema Int., al.
'Spaceballs' - City (234579), al.
'American Ninja' - City, 16 jr.
'Robocop' - City, 16 jr.
'Stake Out' - City, al.
'Masters of the universe' - City, al.
'Innerspace' - City, al.
'Street Smart' - City, 16 jr.
'I've heard the mermaids singing' -
Kriterion (2317080), 16 jr.
'Wish you were here' - Kriterion, 16 jr.
'Never sleep alone' - Parisien (246540),
18 jr.
'Pikant Kant' - Parisien, 18 jr.
'Oci Ciornie' - The Movies (245790), 16
'Wish you wem here' - The Movies, 16
jr.
'La Famiglia' - The Movies, 16 jr.
'Witches of Eastwick' - Tuschinski, al.
'Naam van de roos' - Tuschinski
(262633), al.
'The Last Emperor' - Tuschinski, al.
'Dirty Dancing' - Tuschinski, al.
'Van geluk gesproken' - Tuschinski,
een oude dwaas' - Tus
chinski, al.
'Stake Out' - Tuschinski Cineac
(243639), al.
'Angel Heart' - De Uitkijk (237460), 16
TELEVISIE
'Lili Mariene' is een Fassbinder-
werkstuk dat niet verboden
hoeft te worden. Met Hannah
Schygulla in de hoofdrol wordt
het levensverhaal verteld van de
Duitse zangeres Lala Anderson,
vertolkster van het lied 'Lili Mar
iene'. Een smartlap die tijdens de
Tweede Wereldoorlog beide par
tijen tot tranen roerde. Een voor
Fassbiners begrippen opvallend
glamour-achtige film (vanavond,
België 1).
'Silver Bears' is een niet zo be
kende maar wel leuke komedie
van Ivan Passer. Michael Caine
en Cybil Sheperd worden ver
dacht van gerommel op de zilver
markt. Ook vanavond te zien
(BBC 1, 00.10 uur).
Wie het afgelopen weekeinde
heeft genoten van de twee films
van Nicolas Roeg op de Neder
landse tv kan zondag weer zijn
hart ophalen. 'Bad Timing' is
een film die Roeg al in 1980
maakte met opnieuw echtgenote
Theresa Russell in de hoofdrol.
Als Milena Flaherty wordt zij een
Weens ziekenhuis binnenge
bracht na een poging tot zelf
moord. Een politie-inspecteur
probeert met een verhoor van
haar vriend (Art Garfunkel) de
gebeurtenissen te ontrafelen
(Nederland 2, 22.13 uur).
'Piaf - the early years' is een
film over de zangeres Edith Piaf
die dezelfde avond wordt uitge
zonden op Super Channel (21.05
uur). Regisseur Guy Casaril heeft
zijn film gebaseerd op de biogra
fie die Piafs halfzuster over haar
schreef en vond in Brigitte Ariel
de perfecte vertolkster. Stem en
uiterlijk zijn opvallend goed ge
troffen.
'Le thé au harem d'Archime-
des' was een paar jaar geleden
'Bad Timing
één van de opvallendste films in
de filmhuizen. Een documentai-
re-achtige film over de vriend
schap tussen een Franse en een
Algerijnse jongen in een slaap
stad vlakbij Parijs. Zonder werk
en opleiding voorzien zij in hun
onderhoud met kruimeldiefstal
len (Duitsland 1,23.00 uur, maan
dag).
'Blue Velvet' was één van de
opmerkelijkste films van het af
gelopen jaar, die tot op heden
overigens nog niet in de Leidse
regio heeft gedraaid. Duitsland 2
zendt dinsdag een film over de
film uit: 'No Frank in Lumber-
ton'. De Berlijnse filmmaker Pe
ter Braatz was getuige van de op
namen en maakte daarvan een
film. Het is geen documentaire,
maar een subjectief verslag op
basis van een geluidsmontage
(het geluid is heel belangrijk in
'Blue Velvet'). 'No Frank in
Lumberton' is dinsdag op Duits
land 2 te zien (22.40 uur).
FILMHUIZEN
Twee premières in het Kijkhuis:
'Havinck' van Frans Weisz en 'I
Love You' van Marco Ferreri.
Van dezelfde regisseur vertoont
LAK-Cinema dinsdag 'Tales of
ordinary madness' (20.00 uur).
Hij baseerde zijn film op het
werk van de schrijver Charles
Bukovski, die er zelf overigens
niet zo gelukkig mee'was. Ben
Gazzara speelt Bukovski, een
aan alcohol verslaafde schrijver
die verliefd wordt op een prosti-
tuée, maar niettemin aan zijn de
pressies ten onder gaat.
Om 22.00 uur wordt van dezelf
de regisseur 'Storia di Piera'
vertoond. Een film met een op
vallende rolbezetting: Hanna
Schygulla, Marcello Mastroianni
en Isabelle Huppert. Schygulla
speelt een vrouw die zich gedu
rende de jaren vijftig uitdagend
gedraagt in een Italiaans provin
ciestadie.
In het Kijkhuis draait verder
op maandag 'Ginger e Fred' van
Fellini. Ook hierin een rol van
Mastroianni. Samen met Giuliet-
ta Massina speelt hij een duo dat
ooit furore maakte als Ginger
Rodgers en Fred Astaire, en op
latere leeftijd weer wordt here
nigd (20.00 en 22.15 uur).
Dinsdag draait 'Kiss of the
spider woman'. William Hurt
speelt een homseksuele gevan
gene wiens verstandhouding
met zijn celgenoot (een politieke
gevangene) langzaam verbetert
(20.00 en 22.15 uur). Woensdag
Hollandse ouwe in het Kijkhuis:
'Blue Movie'. Het succes van
Pirn en Wim in de jaren zeventig,
waarin de veranderingen op het
gebied van de seksuele moraal
vleselijk worden getoond (20.00
en 22.15 uur).
In het Filmhuis LVC is tot en
met zondag nog 'The Cotton
Club' te zien. Richard Gere
speelt de hoofdrol in het portret
dat Francis Coppola maakte van
deze roemruchte jazzclub in Har
lem (21.15 uur).
Woensdag draait hier 'Angel'
(20.00 en 22.15 uur). Hierin wordt
het verhaal verteld van een jonge
saxofonist die met zijn groep
concerten geeft op het Ierse plat
teland. Hij is getuige van de
moord op een jong meisje en be
gint een jacht op de daders om
haar te kunnen wreken. 'Angel'
is het opvallende debuut van
Neil Jordan, van wie volgende
week vrijdag 'Mona Lisa' wordt
vertoond.
