Gorbatsjov wil top met Peking Rechter in Parijs bedreigd door leden Action Directe Nieuwe doden en nog meer soldaten Israël naar Gaza Mubarak deelt waarschuwing uit aan Iran Dubcek prijst 'perestrojka' en zoekt rehabilitatie Sovjetspion in Israël gepakt Relatie verbeteren Junta van Haïti sluit alsnog kandidaten uit VLIEGTUIG SCHIET IN MEER MAANbAu il JANUARI 1ÜHU PAGINA 5 MOSKOU (Rtr/Tass)- So' acht de tijd rijp voor een een interview met het Chin hij zich tevreden over de v tussen de Sovjetunie en C ROME (AP) - De voormalige Tsje- choslowaakse partijleider Alexan der Dubcek staat volledig achter de economische hervormingsplan nen van Sovjet-partijleider Michail Gorbatsjov. Hij durft ook, in tegen stelling tot de heersende commu nistische leiders in Tsjechoslowa- kije, de „perestrojka" van Gorbats jov te vergelijken met de onder zijn bewind ingevoerde hervormingen die de geschiedenis zijn ingegaan als de Praagse Lente. In 1968 werd het hervormingsge zinde beleid van de communisten in Tsjechoslowakije met harde hand de kop ingedrukt. Dubcek plaatste zijn opmerkin gen in een vraaggesprek met het partijorgaan van de Italiaanse com munisten L'Unita. In hetzelfde vraaggesprek spreekt Dubcek de hoop uit dat hij en zijn bondgenoten uit 1968 poli tiek gerehabiliteerd worden. „Mijn niet verholen ambitie is dat mijn politieke eer wordt hersteld." Het is de eerste keer dat Dubcek een vraaggesprek heeft gehouden met een westerse krant sinds hij in juni 1970 uit het openbare leven en de communistische partij ver dween. De nu 66-jarige Dubcek werd in april 1969 afgezet als partijleider en opgevolgd door Gustav Husak. De ze machtswisseling werd voorafge gaan door de Sovjet-invasie van augustus 1968 die een einde maak te aan de „Praagse Lente" Dubcek. Olie De vraag naar olie in de wereld stijgt sneller dan werd verwacht, aldus een rapport van het Interna tionale Energiebureau (IEA). Het bureau wijst in dit verband vooral op de stijging van het olieverbruik in de ontwikkelingslanden. Het aandeel van de Derde Wereld in het totale wereldolieverbruik is toege nomen van dertien procent in 1973 tot meer dan twintig procent in 1986. Boeren vermoord Rebellen van de maoïstische be weging Lichtend Pad in Peru heb ben in het afgelegen dorp Chaca in de Andes 24 boeren gedood. Na hen ervan te hebben beschuldigd dat ze de rebellie niet steunden, vermoordden ze hen. Op 10 decem ber 1987 richtte het Lichtend Pad een dergelijk bloedbad aan in het dorp Rumi Rumi. Terry Waite De Anglikaanse kerk heeft tever geefs een bedrag van 40.000 gulden uitgegeven om haar gezant, Terry Waite, die in Libanon werd ont voerd, vrij te krijgen. Het geld zou niet zijn bedoeld als losgeld, maar om de kosten te kunnen dekken voor een schroothandelaar-en een handelaar in renpaarden, die de kerkleiding ervan hadden over tuigd Waite uit handen van de ont voerders te krijgen. t-leider Michail Gorbatsjov pconferentie met Peking. In weekblad Liaowang toonde •etering van de betrekkingen ia. "De Sovjet-Chinese besprekingen over grenskwesties zijn positief van start gegaan. Een politieke dia loog is tot stand gekomen. Naar on ze mening zou een Sovjet-Chinese top het logisch vervolg kunnen zijn,", aldus Gorbatsjov. Alles wijst er volgens hem op dat "beide par tijen de objectieve noodzaak daar van inzien". Gorbatsjov was ervan overtuigd dat beide partijen nader tot elkaar kunnen komen en oplos singen kunnen vinden die voor beiden aanvaardbaar zijn. Het Tass-bericht over het inter view met het Chinese blad werd gisteravond voorgelezen in het te levisiejournaal. Vorige maand reageerde de Chi nese partijleider Deng Xiaoping af wijzend op een suggestie voor een top. Hij zei dat Moskou eerst bij Vietnam moet aandringen op te rugtrekking uit Kampuchea, voor er sprake kan zijn van een topont moeting. Gorbatsjov richtte zijn eerdere uitnodiging aan Peking via de Zambiaanse president Kenneth Kaunda, tegen wie hij zei dat hij Deng "in Moskou, in Peking of in elke andere plaats zou willen ont moeten". De belangrijkste conflictpunten tussen Moskou en Peking betref fen dê aanwezigheid van Sovjet troepen in Afghanistan, de Vietna mese bezetting van Kampuchea en de Russische troepenconcentraties langs de grens met China. Maar te genover het Chinese weekblad ver klaarde Gorbatsjov dat topconfe renties ook gehouden kunnen wor den voordat eerst alle problemen uit de weg zijn geruimd. Volgens Gorbatsjov zijn de problemen tus sen Peking en Moskou niet zo groot als die tussen Moskou en Washington. Het nieuwe politieke denken in de Sovjetunie betekent dat de ou de simplistische stelregel dat goe de betrekkingen met de een nood zakelijk ten koste gaan van ande ren niet langer geldt, aldus Gor batsjov. "De Sovjetunie en de Ver enigde Staten worden soms aange duid als super-mogendheden. Maar de gedachte dat alles ter we reld, de oost-west betrekkingen in begrepen, alleen afhangt van Mos kou en Washington is verre van ons". Ook China, zei hij, heeft een belangrijke rol te spelen in interna tionale kwesties. China en de Sovjetunie kunnen naar zijn mening veel van elkaar le ren omdat beide vergelijkbare pro blemen kennen en hervormingen doorvoeren op politiek en econo misch gebied. JERUZALEM (UPI) - In Israel blijkt op 23 december de 42-jarige zakenman Shabtai Kalmanovich gearresteerd te zijn op verdenking van spionage voor de Russen. Gis teren werd hij voorgeleid ter ver lenging van zijn voorarrest. Kalmanovich emigreerde zeven tien jaar geleden uit de Sovjetunie naar Israël. Als zakenman in dit land raakte hij bevriend met politi ci en militaire officieren, aldus gis teren de Israëlische televisie. De zakenman diende in het Is raëlische leger en hij was lid van or ganisaties die druk op de Sovjetu nie uitoefenden om meer joden naar Israël te laten emigreren. De Israëlische veiligheidsdienst vermoedt al jaren dat de Sovjetu nie onder joden die zij toestaat naar Israël te emigreren, spionnen ver stopt. Kalmanovich werd volgens de televisie al vele maanden in de gaten gehouden. ABU DHABY (Rtr/UPI) - Presi dent Hosni Mubarak van Egypte heeft Iran vanuit de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten, Abu Dhaby, gewaarschuwd geen aanvallen te ondernemen tegen de Golfstaten. "Elke aanval op een van de zes lidstaten van de Raad van Samenwerking van de Golf (GCC), is een aanval op Egypte", aldus Mubarak, die in de Emiraten arriveerde na een bezoek aan Sau- diarabië. In Ar-Riyad voerde de Egypti sche president besprekingen met koning Fahd en met de eveneens in Saudiarabië op bezoek zijnde Amerikaanse minister van defen sie, Frank Carlucci. Saudiarabië toonde zijn bezorgdheid over be- PARIJS - Vandaag begint in Parijs het proces tegen 24 leden van de Franse terroristengroep Action Di recte. Het proces zal vijftien dagen in beslag nemen en voorlopig uit sluitend handelen over de aan klacht van samenzwering. In een later stadium komen de aanslagen en moorden van de leden van de groep aan de orde. door Rudolph Bakker De Franse justitie maakt zich ernstige zorgen over een dreigbrief die rechter Jean-Louis Bruguière op zijn privé-adres ontvangen heeft. Deze rechter, die de leiding heeft van het terroristen-proces, verblijft op een geheim gehouden adres, dat voor nog vrij rondlopen de aanhangers van Action Directe kennelijk geen geheim meer is. In GAZA (Rtr/DPA/AFP) - Het afgelo pen weekeinde zijn bij de voortdu rende onlusten in de door Israël bezette Strook van Gaza twee Pale- stijnen gestorven en nieuwe Israë lische versterkingen aan man schappen en gepantserd materieel aangekomen. Bij het ingaan van de tweede maand van de ongeregeldheden en een onofficiëel dodental van 31 Pa- lestijnen, steunde het Israëlische kabinet de politiek van de "ijzeren vuist" van defensie-minister Ra bin, een politiek die tot internatio nale veroordeling heeft geleid. Artsen deelden mee dat de 35-ja- rige Toukan Musabbah in het zie kenhuis Shifa van Gaza overleed nadat hij in zijn winkel in de wijk Shaja'iye was getroffen door een kogel. Het Israëlische leger, dat schoot toen betogers banden ver brandden en met stenen gooiden naar Israëlische militairen en voer tuigen, liet weten het bericht na te trekken. Tevoren had het leger bekendge maakt dat de 53-jarige Ismail Halil Abu Louli, die vier weken geleden in Rahaf aan de Egyptische grens door kogels was getroffen, zater dag was overleden. Verder kwam zaterdag uit het Khan Yunis-zie- kenhuis in Gaza het overlijdensbe richt van de 17-jarige Bassan Kha- der Abu Musallam die aan eerder opgelopen schotverwondingen was bezweken. In niet-militaire bussen en in ge pantserde legervoertuigen werden dit weekeinde grote Israëlische troepenversterkingen aangevoerd. Volgens militaire kringen is een tweede infanteriebrigade in de strook aangekomen. Hier wonen 650.000 Palestijnen, overwegend berooide vluchtelingen. Minister Rabin bezocht in gezel schap van de chef van de generale staf, Dan Shomron, het gebied per helikopter en hij zei tegen verslag gevers: "Wij hebben tijd en geduld nodig om onze strijdkrachten en onze manier van optreden af te stemmen op de omstandigheden. Dat is geen kwestie van een dag of twee, dus hou er geen stopwatch bij." Hij beschuldigde in eerste in richten van de mogelijke terug trekking van twee Amerikaanse oorlogsschepen uit het Golfgebied. Mubarak benadrukte tegenover koning Fahd dat Egypte de veilig heid van de landen van de GCC -- Bahrayn, Kuwayt, Oman, Qatar, Saudiarabië en de Verenigde Ara bische Emiraten -- was toegedaan. "De president heeft de Iraniërs een luide en duidelijke boodschap ge geven," aldus een woordvoerder van de regering in Ar-Riyad. In Te heran vroeg de Iraanse ondermi nister van buitenlandse zaken, Hossein Sheikholeslam, aan de GCC-landen hun steun aan Iraq in de zeven jaar oude Golfoorlog op te geven. Minister Carlucci heeft Mubarak de brief worden Bruguière 'een paar warme weken' beloofd. Onderminister voor binnenland se veiligheid, Robert Pandraud, verklaarde: „Action Directe is wei- liswaar ontmanteld, maar we moe ten op onze hoede blijven". De dreigbrief aan het adres van de rechter is volgens hem afkomstig van een meeloper van lager niveau, maar de justitie is er tevens van overtuigd dat deze meelopers be reid zijn tot daden over te gaan zo dra ze een nieuwe leider hebben gevonden. stantie islamitische fundamentalis ten van de verantwoordelijkheid voor de onlusten. In een waarschuwing aan de be volking van Gaza, zei Rabin: "De burgerij kan maar beter haar nor male bestaan hervatten, want hoe langer dit duurt, des te erger is haar lijden." Familieleden vertelden dat een 35-jarige vrouw uit Khan Yunis die op het punt stond een kind te krij gen, zaterdagavond stikte toen bij haar huis traangascontainers ont ploften. Het leger zegt dat zij de zaak onderzoekt. De Israëlische bezettingsautori teiten hebben op de Strook van Gaza uitgaansverboden ingesteld voor twee vluchtelingenkampen en twee dorpen. Op de bezette Westoever gebeurde dat met één vluchtelingenkamp. in Saudiarabië een brief van presi dent Reagan overhandigd over de situatie in de Golf en pogingen om te komen tot een internationale vredesconferentie over het Mid den-Oosten. Over het overleg zijn geen bijzonderheden verstrekt. Mubarak zei gisteren echter tegen verslaggevers dat het voor Cairo, met al zijn kritiek op Jeruzalem omdat het geen internationale vre desconferentie wil, onpraktisch zou zijn de betrekkingen met Israël te verbreken vanwege de geweld dadigheden in de bezette gebie den. "Israël hoopt dat ik de betrek kingen verbreek zodat het de Ver enigde Staten voor zichzelf kan hebben," aldus de Egyptische pre sident. Hij zei dat een breuk met De justitie maakt zich des te meer ongerust, omdat ze ervan was uitgegaan dat Action Directe na de opzienbarende razzia van 21 fe bruari vorig jaar voorgoed onscha delijk zou zijn gemaakt. Bij die raz zia in Vitry-aux-Loges werden de laatste kopstukken van de bewe ging in een eenzame boerderij gearresteerd. De politie vond niet alleen Georges Cipriani en Jean- Marc Rouan, maar ook Nathalie Menigon en Joelle Aubron, die bei den de moord van de Renault-di- recteur George Besse op hun ge- Premier Shamir heeft gisteren verbetering van de omstandighe den in de Palestijnse vluchtelin genkampen aangeboden en het ge sprek over hun autonomie nieuw leven ingeblazen. Hij zei verder dat hij bereid was voor de Strook van Gaza en de Westoever te spreken over autonomie en voegde er aan toe dat een overgangsperiode van vijf jaar zelfbestuur een oplossing kan zijn die enige hoop biedt. Shamir weigerde evenwel op nieuw te spreken met de PLO. "Niet de PLO. Maar ik sta klaar om alle andere Palestijnen te ontmoe ten; ik kan zelfs zeggen dat ik er in geïnteresseerd ben," aldus Shamir. Autonomie voor de bezette gebie den is een belangrijk onderdeel van de akkoorden van Camp Da vid, maar het denkbeeld is nooit van de grond gekomen. Israël de Palestijnen in de bezette gebieden niets zou helpen. De hui dige onrust in de Gaza-strook en op de Westoever zou juist de nood zaak onderstrepen van een door breking van de impasse rond het Palestijnse vraagstuk. Mubarak verweet de Israëlische premier Shamir dat hij is teruggekomen op het door diens voorganger Peres aanvaarde principe van een inter nationale vredesconferentie. De Egyptische president was verbol gen over Shamirs eis dat de Camp David-akkoorden de grondslag zouden moeten zijn van een Ara- bisch-Israëlische vredesregeling. Na Saudiarabië en de VAE zal het Egyptisch staatshoofd ook be zoeken brengen aan Kuwayt, Om- weten hadden. Besse werd op 17 november 1986 door de vrouwen voor zijn deur neergeschoten. Kort geleden vonden de gevan genis-autoriteiten in de cel van Ci priani een met de hand geschreven ontwerp van een revolutionaire tekst, waarin de terrorist zich ken nelijk tot Westduitse terroristen richt en het herleven van een 'anti- imperialistisch front vanuit Duits land' in het vooruitzicht stelt. Ex perts zijn het erover eens dat ge vangen terroristen vanuit hun op sluiting nieuwe broeinesten kwe- MEXICO (GPD) - Acht vooraan staande oud-Duvalier-gezinden zijn gisteren alsnog uitgesloten van deelname aan de omstreden ver kiezingen van aanstaande zondag. Dat werd via de Haïtiaanse radio en televisie afgelopen weekeind plot seling aangekondigd. Het betekent een radicale koerswijziging. Vorig jaar november werden de eerste echt democratische verkie zingen sinds het vertrek van de Du- valier-tirannie gesmoord in een groot bloedbad. Ondanks de over duidelijke medeplichtigheid van de militairen, beschuldigde het re gime vap generaal Henri Namphy de onafhankelijke kiesraad ervan het geweld te hebben uitgelokt door de Haltianen tegen elkaar op te zetten. De onafhankelijke kiesraad werd ontbonden en Namphy liet tussen de regels door weten dat er bij de nieuwe verkiezingen nie mand zou worden uitgesloten. Dat zoiets nu, amper een week voor het houden van de nieuwe stembus slag, alsnog is gebeurd, lijkt direct te maken te hebben met een nade rende oorlogsvloot. Een dertigtal oorlogsbodems van de Verenigde Staten, Frankrijk en Canada stoomt richting Haïti; sommige waarnemers vrezen een invasie. De militaire regeerders van het land lijken een wanhopige poging te zijn begonnen om een mogelijke invasie te kunnen voor komen. Officieel nemen de schepen deel aan de als 'gebruikelijk' bestempel de Fleetex-oefeningen, die eind de ze week voor de kusten van Puerto Rico beginnen. Maar alle ingredi ënten voor een eventuele invasie zijn aanwezig: landingstroepen, speciale eenheden van paratrou- pers, gevechtsvliegtuigen, helikop ters. En de Verenigde Staten, Frankrijk en Canada zijn niet aleen de landen met de meeste belangen in Haïti, maar ook de landen die het meeste geld hadden gestoken in de mislukte verkiezingen van novem ber. Het plotselinge uitsluiten van de Duvalier-gezinden wordt door de meeste waarnemers gezien als een signaal van Namphy aan Washing ton dat de militairen bereid zijn om een akkoord te sluiten over wat er in Haïti moet gaan gebeuren. Progressieve kringen in Haïti be weren dat de Amerikanen bang zijn voor al te radicale poütieke ontwikkelingen op een steenworp afstand van Cuba. De op handen an, Bahrayn en Qatar. De reis van Mubarak is een voorbereiding op de besprekingen die hij op 28 ja nuari met de Amerikaanse presi dent Reagan zal hebben na overleg te hebben gepleegd met Franse, Britse, Italiaanse en Westduitse lei ders. In Teheran is een afgezant van de Verenigde Arabische Emi raten gearriveerd met een bood schap voor de Iraanse minister van buitenlandse zaken Ali Akbar Ve- layati, betreffende een dialoog tus sen Iran en de GCC over beëindi ging van de oorlog. Onderminister Sheikholeslam herhaalde in dit verband dat de president Van Iraq, Saddam Husayn, eerst moet op stappen voordat aan de oorlog een einde kan worden gemaakt. ken van wat ze omschrijven als 'eu- roterrorisme'. Als onderdeel van deze klassieke acties vanuit hun opsluiting grij pen de euro-terroristen naar het wapen van de hongerstaking. Het in Vitry-aux-Loges vorig jaar ge pakte viertal is dan ook sinds 1 de cember van het vong jaar op zijn beurt in hongerstaking gegaan en het is de vraag of een van hen in staat is vandaag in de Parijse recht zaal het proces bij te wonen. Tot de laatste geslaagde acties van Action Directe behoorde, naast de moord op George Besse. die op generaal René Audran in ja nuari 1985 en de aanslag op het hoofdkwartier van Interpol in St. Cloud in mei 1986. De omwonen den van het Interpol-pand waren van deze aanslag zo geschrokken, dat Interpol noodgedwongen is verhuisd en zijn hoofdkwartier in Lyon heeft opgeslagen. zijnde invasie zou bedoeld zijn, zo heet het, om de weg naar het presi dentschap vrij te maken voor Mare Bazin, een oud-functionaris van de Wereldbank die tijdens de misluk te verkiezingen van 29 november kansloos leek tegenover nationalis tisch gezinde kandidaten als de christendmeocraat Sylvio Claude en de mensenrechtenactivist Ge rard Gourgue. Vooruitgang bij toetsing vredesproces Midden-Amerika MEXICO (GPD/AP) - De perma nente toetsing van het Middename- rikaanse vredesproces lijkt een stap dichterbij te komen. Terwijl in Managua gisteren 10.000 Nicaragu- anen protesteerden tegen het San- dinistische bewind, wordt de ver wachting gekoesterd dat de vijf Middenamerikaanse presidenten het over maatregelen in het kader van de vredesafspraken eens kun nen worden. Een inventarisatie rapport zal aanstaande vrijdag aan de vijf Middenamerikaanse presi denten in Costa Rica worden ge presenteerd. De internationale toetsingscom missie die vorige week door de re gio reisde, kreeg van de Hondurese president Jose Azcona toestem ming om ook in Honduras op elk gewild moment het nakomen van de vredesafspraken te controleren. Tot nu toe had Honduras zich ver zet tegen controles op de aanwezig heid van anti-Sandinistische Con tra-revolutionairen in het land zo lang de Sandinisten in Nicaragua niet al hun democratiserings-belof- ten zouden zijn nagekomen. De toetsingscommissie be staande uit vertegenwoordigers van de zogenoemde Contadora- landen, hun Steun-Groep, van de vijf Middenamerikaanse landen zelf en van de Verenigde Naties en de Organisatie van Amerikaanse Staten - vertelde in Honduras dat deze rondreis niet was bedoeld voor inspecties ter plekke, maar slechts om informatie in te winnen. Berichten in de Hondurese pers wijzen erop dat de Hondurese auto riteiten de afgelopen weken heb ben geprobeerd de Contra-aanwe zigheid zoveel mogelijk te verber gen. Tal van Contra's zijn naar moeilijk bereikbare oorden over gebracht en het hoofdkwartier op de luchtmachtbasis El Aguacate zou zijn gesloten. De protestactie in Managua te gen het Sandinistische bewind was de grootste anti-regeringsdemon- stratie van de afgelopen jaren. Tij dens de acjie, waarvoor van tevo ren toestemming was verleend door de regering, werden leuzen als 'We willen geen communisme, we willen democratie en vrijheid' en 'Weg met de Sandinisten' op mu ren geschilderd. Officieel ging het om de herdenking van de tiende veijaardag van de moord op La Prensa-directeur Chamorro in 1978, die het startschot gaf voor de Sandinistische opmars tegen dicta tor Somoza. Onzekerheid in Panama over vlucht Noriega PANAMA (AFP/UPI) - Panama heeft zaterdag een dag van onze kerheid en grote spanning doorge maakt als gevolg van uiteindelijk tegengesproken, hardnekkige ge ruchten, dat generaal Manuel No riega, de omstreden "sterke man" van het regime, met zijn gezin naar de Dominicaanse republiek was gevlucht. Generaal Noriega was zaterdag avond onverwacht naar de Domini caanse Republiek vertrokken. In feite heeft zijn reis maar 24 uur ge duurd en gisteravond werd uit di plomatieke kringen vernomen dat hjj in Panama was teruggekeerd. Het Panamese leger had het vuurtje door tegenstrijdige verkla ringen aangewakkerd en de oppo sitie, verenigd in "Burgerkruis- tocht", was op straat aan het feest vieren geslagen. De oproerpolitie maakte er met afgerichte Dober- mans, traangas, hagel en water slang een einde aan. Generaal No riega was uit Panama vertrokken nadat de Verenigde Staten hem op indringende wijze hadden ver zocht op te krassen. TOKYO - Een Japans binnenlands verkeersvliegtuig schoot gisteren bij de westelijke stad Yonago voorbij het einde van de startbaan in een ondiep meer toen de piloot de start om nog onbekende reden afbrak. De 52 inzittenden werden met boten gered en slechts drie van hen liepen lichte verwondingen op, aldus de autoriteiten. (foto AP)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5