Israël: bruut geweld
als 'geheim' wapen
Reportage
Palestijneii in Gazastrook tonen hun wonden
'Bij harde aanpak komen ook
soft drugs in criminele sfeer'
Drie doelstellingen voor Nederlands Willebrord jaar
PAGINA 2
MAANDAG 11 JANUARI 1988
GAZA-Hij is 13, maar de Palestijnse jongen ziet er niet ou
der uit dan 8 jaar. Hij huilt zacht. Op de tengere rug van
Walid zijn in bloedige striemen de contouren zichtbaar van
een knuppel. Ook zijn lever en een nier zijn beschadigd.
Hij werd zaterdag afgetuigd door een Israëlische soldaat in
het Maghazi-vluchtelingenkamp in de Gazastrook.
in elkaar geslagen te zijn. Op het
hoofd heeft hij een forse wond. De
rest van het lichaam vertoont blau
we striemen en schaafwonden.
Mohammed is dertien jaar. Ban
ge ogen kijken je aan. Een uur gele
den is de jongen uit Nuseirat naar
dit ziekenhuis overgebracht. Het
bloed sijpelt door het verband om
het rechterbeen. De kogel zit er nog
in. Verstijfd van angst en pijn pro
beert Mohammed zich toch flink te
houden. Misschien is hij toch trots
op de stenen die hij naar de solda
ten heeft gegooid.
De UNWRA (de Palestijnse
vluchtelingenorganisatie van de
Verenigde Naties) moet zijn ouders
nog melden dat hun zoon is ge
wond geraakt. Ik hou een tijdje z'n
hand vast als een onbeholpen po
ging hem gerust te stellen. Bij het
weggaan kust hij m'n hand en
glimlacht vaag.
Met het drugsbeleid gaat het volgens mr.
Henk Jan van Vliet, beleidsmedewerker van
de Federatie van Instellingen voor Alcohol en
Drugs (FZA) de foute kant op. Over verdoven
de middelen wordt alleen nog maar gespro
ken in termen van de bestrijding, niet meer in
termen van gezondheidszorg. Een te betreu
ren ontwikkeling, meent Van Vliet. Hij vraagt
zich af waarom de bewindsman met drugsbe
leid in zijn portefeuille, staatssecretaris Dees
(volksgezondheid), zich in stilzwijgen hult,
terwijl minister Korthals Altes (justitie) zich
opwerpt als de bestrijder van druggebruik en
-handel.
Korthals Altes noemt het geld dat de onder
wereld aan de verkoop van soft drugs ver
dient 'de motor' voor andere criminele activi
teiten. Hoofdcommissaris J. van Straten van
de Centrale Recherche Informatiedienst
(CRI) vindt dat er.meer moet worden gedaan
tegen de criminelen die zonder al te veel risico
veel geld verdienen met de hasj-verkoop. Aan
het tijdperk der tolerantie, dat zijn hoogte
punt vindt in de wijziging van de Opiumwet
in '76 (waardoor bezit van minder dan 30 gram
soft drugs geen misdrijf maar een overtreding
is) lijkt voorgoed een einde te zijn gekomen.
door
Taco Slagter
Walid is slechts een voorbeeld van
de brute wijze waarop het Israëli
sche leger het afgelopen weekein
de in de Gazastrook heeft huis ge
houden. In het Ahli-ziekenhuis van
Gaza-stad moeten zondagmiddag
door kogels getroffen teenagers
buiten op een draagbaar wachten
voor behandeling. Er zijn geen
eerstehulpkamers meer beschik
baar.
Er woedt in de wijk Nasr van de
stad een veldslag tussen het leger
en een massa de dood verachtende
Palestijnse jongeren. Kogels voor
stenen. Maar terwijl de stenen zel
den een militair raken, missen de
met automatische wapens afge
vuurde projectielen zelden hun
doel.
De Palestijnse opstand tegen de
Israëlische bezetting van de Ga
zastrook en de westelijke Jordaan-
oever is dit weekeinde weer in alle
hevigheid opgelaaid. In het overbe
volkte Gaza is het verzet het meest
virulent. In alle Palestijnse vluch
telingenkampen wordt gevochten,
ook al geldt hier en daar een uit
gaansverbod.
Israël heeft slechts nog in naam
de controle over dit gebied. De
kampen en de straten worden in
feite geregeerd door zijn bewoners
Kinderen die eigenlijk in de
schoolbanken horen te zitten, ma
ken uit of een barricade ten dele
wordt geslecht om onze taxi door
te laten. Pas als je duidelijk het V-
teken hebt gemaakt - het vrijheids
symbool van de PLO - zijn ze be
reid stenen, oude koelkasten en
vuilcontainers te verplaatsen.
Zwaar bewapende militairen pa
trouilleren met open voertuigen
door de straten van Gaza. Voorop
de wagens steekt de loop van een
mitrailleur dreigend naar buiten.
De soldaten zoeken niet alleen naar
'ordeverstoorders', maar ook naar
ongewenste journalisten die zich in
Palestijnse taxi's - herkenbaar aan
de afwijkende nummerplaat - naar
binnen hebben laten smokkelen.
Zonder er ook maar een flauwe no
tie van te hebben kan plotseling
blijken dat een bepaalde straat
'verboden militair terrein' is. Arres
tatie en in beslagname van fotoma
teriaal en notities zijn het gevolg.
Blinde vlek
Israel's socialistische defensie
minister Rabin heeft via de radio
toegegeven dat de plaatselijke
commandanten mogen bepalen of
verslaggevers 'welkom' zijn. En dat
is op alle plaatsen waar de Israë
liërs hun patroonmagazijnen legen
op demonstranten niet het geval.
Zaterdag was het geen enkele jour
nalist toegestaan de Gazastrook
binnen te gaan.
Met name de buitenlandse cor
respondenten hebben naar het oor
deel van de legerleiding de rellen
met hun aanwezigheid aangemoe
digd. Dat Israël zelf de oorzaak is
van de diep frustrerende gevolgen
van 20 jaar bezetting en het nege
ren van het Palestijnse vluchtelin
genvraagstuk, is een blinde vlek in
het denken van de politieke en mi
litaire establishment.
Het treurigst van alles is dat het
Israëlische publiek niet mag zien
welke verschrikkingen in bezet ge
bied zich nu al vier weken voltrek
ken. Is een Israëliër het slachtoffer
van een Palestijnse aanslag dan
kunnen de bloedige beelden bui
ten de censuur om de straalzenders
bereiken. In de Palestijnse zieken
huizen van Gaza hebben de afgelo
pen nog nimmer binnen- en buiten
landse cameraploegen opnamen
gemaakt. Om de doodeenvoudige
reden dat deze beelden geen gena
de vinden in de ogen van de militai-
Palestijnen kijken ook televisie
en dat hun verzet verder stimule
ren, zo is de argumentatie. Maar de
jeugdige slachtoffers hebben Israël
en de wereld iets te laten zien en te
melden. Het Ahli-ziekenhuis was
gistermiddag niet bewaakt door Is
raëlische militairen - in tegenstel
ling tot het grotere regionale Shiba
Hospitaal
Dum-dum
Een arts en verpleegkundigen to
nen ons de schotverwondingen
van die morgen binnengebrachte
gewonden uil vluchtelingenkam
pen en de wijk Nasr in Gaza. De
verbanden er af om de verslagge
ver te overtuigen. Er worden rönt
genfoto's op de lichtbakken gehan
gen om te laten zien dat het Israëli
sche leger dumdum-munitie ge
bruikt: volgens internationale wet
ten verboden kogels die in het li
chaam uiteen spatten.
De arts en zijn staf bestrijden zo
de in Israël populaire opvatting dat
Palestijnen meesters zijn in het
overdrijven. Taisir (15) uit het
vluchtelingenkamp Nuseirat is ge
troffen in hand en been. Pas na 24
uur bereikte hij het Ahli-zieken
huis na eerst in een gevangenkamp
Zelfbedrog
Er zijn vele 'Mohammeds' in Ga
za en op de Westoever, maar het Is
raëlische journaal van zondag
avond wijdt er geen woord aan.
Slechts de communiqués van de le
gerleiding worden als nieuws over
de doden en gewonden gebracht.
En de verklaring van Rabin dat het
nog wel even zal duren voordat de
orde en rust zal zijn hersteld. Maar
die komen er, beweert de minister.
Met alle wettelijke middelen die
hem beschikbaar staan.
Voor Rabin is het ook een kwes
tie van tijd, kogels, traangas en
voor honkbal geschikte knuppels
doen de rest. Maar zowel de ver
draaide weergave van de feiten als
Rabin's ijzeren-vuist-politiek zijn
zelfbedrog. In Gaza voert Israël een
burgeroorlog die niet te winnen
valt.. Op de Westoever zal het niet
anders gaan. De Palestijnen zijn dit
keer niet te intimideren. Omdat ze
na twintig uitzichtloze jaren niets
te verliezen hebben. Zelfs het leven
niet.
"Soft drugs worden gecriminali
seerd" is de conclusie die mr.
Henk Jan van Vliet, beleidsme
dewerker van de Federatie van
Instellingen Alcohol en Drugs
(FZA), trekt uit de recente op
merkingen van de minister en de
hoofdcommissaris.
"In Amsterdam wil het Open
baar Ministerie de verkoop van
soft drugs aan mindeijarigen
verbieden. Krankzinnig. Het
drugsbeleid is gebaseerd op het
in de Opiumwet ook gehanteer
de onderscheid tussen soft en
hard drugs. Om te voorkomen
dat mensen, vooral jongeren dus,
van soft naar hard drugs over
stappen, werd bezit en kleinhan
del getolereerd. Als je nu een
deel van de gebruikers verbiedt
in een koffieshop te komen -
waar ze niet verder komen dan
flipperen, tosties eten, koffie
drinken en hasjies gebruiken
gaan tieners zelf experimente
ren. Dat doen ze op die leeftijd nu
eenmaal. En dan kunnen we wel
eens te maken krijgen met ge
vaarlijke ontwikkelingen. Ze
gaan cocaïne of lijm snuiven, wat
nu nog nauwelijks voorkomt on
der jongeren".
Van Vliet voorspelt dat de han
del in soft drugs van karakter
wijzigt bij toenemende repressie.
"Ik ben het met Wiarda (hoofd
commissaris van Utrecht) eens
dat er een economische samen
hang is tussen risico's en winst.
Met andere woorden: zo lang de
risico's voor de handel klein zijn,
hoeven er niet zulke grote win
sten te worden gemaakt. Pak je
de handel daarentegen aan, dan
moeten de winsten groter wor
den om de risico's te kunnen
dekken. Ze gaan zichzelf beter
beveiligen, bijvoorbeeld tegen
afluisterapparatuur van de poli
tie. Dat betekent, simpelweg, een
verharding in de handel".
Onder de toonbank
Waar Korthals en Van Straten
voorstanders zijn van de harde
hand, pleit Van Vliet voor toe
staan van de kleinhandel toe
staan zo lang zij geen overlast
door
Henny de Vos
geeft, er geen hard drugs onder
de toonbank worden verkochten
er geen criminele activiteiten
door de handelaar worden ont
plooid.
"Korthals en Van Straten we
ten natuurlijk donders goed dat
die zogenaamde harde aanpak
niets helpt. Ze hebben gelijk als
ze zeggen dat de verkoop van
soft drugs een makkelijke ma
nier is om rijk te worden omdat
er weinig risico's aan zijn verbon
den. Maar ze weten ook dat er
zulke bedragen in die handel -
soft plus hard drugs - omgaan,
dat het tij niet te keren valt. Van
Straten heeft dat geschreven; de
minister heeft het in de Kamer
gezegd".
"Het is veel beter - dat kost
maatschappelijk ook minder -
de zaak te sturen dan te bestrij
den. Maar ja - en nu stel ik een re
torische vraag - heeft iemand
wel eens wat op drugsterrein van
Dees gehoord? Hij is coördine
rend bewindsman voor het
drugsbeleid, maar hij zwijgt",
wijst Van Vliet beschuldigend de
vinger. "Zijn voorgangers Van
der Reyden en Gardeniers boden
nog enig tegenwicht aan de cri
minalisering".
Van Vliet vindt het onverstan
dig dat de minister zo fel van leer
trekt tegen de handel in soft
drugs. "De Nederlandse situatie
is zo gek nog niet. Vergeleken
met de ons omringende landen,
telt Nederland percentueel ver
reweg de minste jonge soft drug
gebruikers. In de buurlanden is
het roken van een stickie span
nend, een avontuur, Je bent er
een held als je het doet. Hier is de
houding meer van: "Huh, daar
begin ik niet aan. Roken is slecht
voor je gezondheid. Ik gok dat er
enkele honderdduizenden ge
bruikers van soft drugs in Neder
land zijn. Die stoppen door re
pressie niet met roken. Het zou
verstandiger zijn het gebruik van
soft drugs te accepteren, net als
bij tabak en alcohol is gebeurd.
Dat kost ook een stuk minder
geld".
Europa
In 1992 stellen Duitsland,
Frankrijk en de Benelux de gren
zen voor elkaar open (volgens het
Schengen-akkoord). Van Vliet
ziet hierin de grondslag voor de
aanzienlijke koerswijziging voor
het drugsbeleid van dit kabinet.
„Als er in Europa een interne
handelsmarkt ontstaat, moet er
harmonisatie plaatsvinden. Ook
op het terrein van de drugs. Dat
betekent voor Nederland aan
passing. Ons milde strafrechtkli
maat zal worden verscherpt, een
redelijk succesvol drugsbeleid
wordt ondergraven".
Van Vliet schetst de gevolgen
op het terrein van de hard drugs:
"We kennen zeventig procent
van de gebruikers. In andere lan
den ligt dat cijfer een stuk lager -
in Amerika zelfs op twintig pro
cent. De groep gebruikers is re
delijk onder controle en te berei
ken. Spuiten wordt afgeraden in
verband met infectiegevaar en je
ziet dan ook dat het afneemt. Als
een junk blijft spuiten, bieden
programma's om gebruikte in
jectiespuiten in te ruilen tegen
nieuwe, zodat hij het veilig kan
doen, soelaas. Dat betekent ont
zettend veel voor de aids-preven-
tie. Een angstwekkende besmet
telijke ziekte als Aids is bij ons
wellicht nog beheersbaar. In
New York zijn tweehonderddui
zend gebruikers, de meeste in
slechte conditie en onbereik
baar. Eén grote, oncontroleerba
re groep. Ik voorspel dat daar
tienduizenden ten slachtoffer
zullen véllen aan het Aids-virus".
"Ga je nu aan het drugsbeleid
morrelen in <je zin van repressie,
dan wordt Het volkgezondheids
aspect uit het oog verloren. Het is
van extreem belang dat het be
leid wordt voortgezet, voor de
hard drugs alleen al vanwege het
aids-gevaar".
Twee jonge Pa
lestijnen ontvan
gen eerste hulp in
het Khan Yunis
ziekenhuis in de
bezette Ga
zastrook, na door
Israëlische solda
ten te zijn afge
ranseld. (foto AP»
Het 'Willibrordjaar', dat kardi
naal Simonis gisteren in Rome
aankondigde, heeft drie doelstel
lingen: een nieuw besef van de
'rijkdommen van Christus', een
nieuw bewustzijn van de missio
naire opdracht die de Nederland
se rooms-katholieken hebben,
en bevordering van de oecume
ne. Het jaar is van 7 november
1989 tot 7 november 1990. Dit
jaar en volgend jaar wordt het
voorbereid.
Aanleiding is het feit dat Willi-
brord - eerste bisschop van
Utrecht en aartsbisschop van de
Friezen - op 7 november vol
gend jaar 1250 jaar geleden stierf.
Een jaar later wordt herdacht,
dat hij vanuit Engeland naar de
lage landen kwam om de bevol
king de christelijke boodschap te
brengen.
Kardinaal Simonis kondigde
het bijzondere jaar aan tijdens
een eucharistieviering voor de
Nederlandse gemeenschap in
Rome. Die werd gehouden in de
'Kerk van de Friezen' vlakbij het
Vaticaan. Het gebouw diende
eeuwenlang als kerkelijke ver
blijfplaats voor gelovigen van
boven de grote rivieren die als
pelgrim naar Rome kwamen.
Nederlandse katholieken, zei
Sirjionis, moeten vaak constate
ren "dat de vreugde die wij door
ons behoren bij Christus mogen
ontvangen, wordt verkleind en
uitgehold. Een 'nieuwe evangeli
satie en catechisering' zijn nodig,
"opdat wij opnieuw ontdekken,
welk een rijkdom ons in het ge
loof in Christus is gegeven, maar
ook in de kerk, als zuil en grond
slag van de waarheid". "Het ge
loof wordt bedreigd door een
golf van verwereldlijking en in
dividualisme, die onze westerse
wereld overspoelt'. Daarom
moeten de Nederlandse katho
lieken zich beter bewust worden
van hun missionaire opdracht.
De bisschoppen hopen, dat het
'Willibrordjaar' ook een injectie
voor de oecumene mag zijn.
Maar Simonis beseft tegelijk, dat
er in de herdenking elementen
zitten die de oecumene belem
meren, zoals Willibrords onder
werping aan het gezag van de
paus. "Maar kan herbezinning op
onze gezamenlijke geschiedenis
en op het erfgoed van Willibrord
ons er niet toe brengen, meer dan
ooit alle nadruk te leggen op wat
ons in het geloof in Christus ver
enigt?" Met de voorzitters van de
hervormde en gereformeerde sy
nodes is al informeel over het
Willibrordjaar gesproken.
Alle Nederlandse bisschoppen
zijn nu in Rome voor het ver
plichte vijfjaarlijkse bezoek. De
afgelopen dagen bezochten zij de
congregatie voor de geloofsleer
en die voor de bisschoppen. Van
morgen gingen zij naar de con
gregatie voor het onderwijs.
Daarna naar de paus.
Simonis zei gisteren voor de
KRO-radio in Rome 'ophelde
ring' te willen krijgen over de po
sitie van pastorale werkers en
werksters. Het Nederlandse sta
tuut daarover heeft het Vaticaan
nog steeds niet in behandeling
genomen. Rome is duidelijk be
ducht voor een soort 'alternatie
ve priesters'.
Alliantie
De vroegere adjunct-direc
teur van de jongerenbeweging
'Youth for Christ' A. J.-van Heus-
den wordt met ingang van 1 fe
bruari directeur van de Evangeli
sche Alliantie. Die telt ongeveer
1700 persoonlijke leden en 70
deelnemende organisaties. De
Alliantie werd in 1979 opgericht
als plaats voor ontmoeting en sa
menwerking voor evangelische
chnstenèn en organisaties uit al
le kerken.
Tot nu toe had de Evangeli
sche Alliantie geen directeur.
Vertegenwoordiger naar buiten
was voorzitter ds. F. H. Veenhui-
zen (Apeldoorn), die deze functie
jn zijn vrije tijd vervult. Van
Heusden (42) werkte van 1968 tot
heden bij 'Youth for Christ Ne
derland'. sinds februari vorig
jaar als hoofd van een nieuwe af
deling die jongeren voor een kor
te periode naar het buitenland
zendt voor dienstverlening aan
diverse kerken.
Vluchtelingen. De commis
sie 'Justitia et Pax Nederland' en
de stichting 'Mensen in Nood/Ca
ritas Neerlandica' willen paro
chies en plaatselijke kerkge
meenschappen stimuleren tot
opvang en begeleiding van
vluchtelingen en asielzoekers.
Nu de minister vluchtelingen
over het hele land wil versprei
den, moeten de kerken worden
gemobiliseerd, zeggen beide or
ganisaties. Ze hebben een bro
chure uitgegeven, getiteld 'Over
al heen....nergens thuis? Kerken
en de opvang van vluchtelingen'.
Vrijdag werd dit boekje officieel
gepresenteerd.
Kinderen krijgen
In een langdurig, 'openhar
tig' en 'diepgaand' gesprek heb
ben de rectores van de rooms-ka-
tholieke universiteiten van Nij
megen, Lille, Leuven en Lou-
vain-la-Neuve zaterdag in het Va
ticaan hun problemen kenbaar
gemaakt met het Vaticaanse ver
bod op kunstmatige bevruch
ting.
"Wij wilden gehoord worden,
en dat is nu gebeurd", zei profes
sor dr. B. van Iersel, rector-mag-
nificus van de Katholieke Uni
versiteit Nijmegen bij zijn terug
keer. "We hebben zelfs de in
druk, dat er is geluisterd". Meer
dan een 'gedachtenwisseling'
was het niet. Het enige concrete
resultaat is, dat er nog 'vervolg-
besprekingen' komen. Voorlo
pig zullen de behandelingen op
het gebied van kunstmatige
voortplanting (donor en reageer
buis-bevruchting) worden voort
gezet.
(De Vaticaanse instructie is,
dat voortplanting alleen via ge
slachtsgemeenschap binnen het
huwelijk mag gebeuren. Er zijn
rooms-katholieke ziekenhuizen
die in reactie hierop kunstmatige
bevruchting als medische han
deling hebben stopgezet).
Over de uitgangspunten van
het Vaticaan, namelijk de be
scherming van 'ontluikend le
ven' en de waardigheid van de
menselijke voortplanting, zijn de
vier universiteiten het eens,
maar zij vinden het verbod op
kunstmatige bevruchting, dat
het Vaticaan daaruit afleidt, niet
terecht. Professor dr. J. Volle-
bergh, voorzitter van het Rad-
boud-ziekenhuis in Nijmegen:
"Rome kiest voor de invalshoek
van het beginsel, de universitei
ten voelen meer voor de invals
hoek van de mensen die lijden
omdat ze geen kinderen kunnen
krijgen".
In bestuur. Mr. H. Weiland te
Oegstgeest is benoemd in het be
stuur ('Commissie tot de Zaken')
van de Remonstrantse Broeder
schap. Hij is lid van de remon
strantse gemeente in Leiden en
zat daar ook enige jaren in de ker-
keraad.
Hervormde Kerk: benoemd
te Heerenveen tot geestelijk ver
zorger in 'Huize Schotanus'
(deelwerk) E. Chr. Poepjes
Zwijndrecht; aangenomen naar
Goudriaan-Ottoland kandidaat
P. B. Verspuij Kampen,
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: aangenomen naar
Groningen M. A. de Niet Hilver
sum; bedankt voor 't Harde M.
Brandes Groningen.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Boskoop J. Kareis
Rijssen, voor Beekbergen J.
Baaijens Aagtekerke, voor Rot
terdam-I Jsselmonde A. Bac Bo
degraven, voor Rilland-Bath A.
Hofman Wijk en Aalburg, voor
Krimpen aan den IJssel B. van
der Heiden Woerden.
