Geld ambtenaren
blijft zaak kabinet
TOTO
Akkoord beperking
drijfgassen getekend
WAARSCHUWING!
'Beurskrach was geen ineenstorting
Cao bejaardenzorg
opgezegd; CFO boos
Goedkope charters naar
Griekenland aan banden
GEWAARSCHUWD
DINSDAG 5 JANUARI 1988
ECONOMIE
PAGINA 7
veroorzaakt door producenten van
koelmiddelen en piepschuim.
De milieu- en consumentenorga
nisaties, die in november een cam
pagne begonnen tegen het gebruik
van spuitbussen met cfk's, noemen
hun actie nu een groot succes. Vrij
wel alle grotere merkfabrikanten
hebben inmiddels toegezegd dat
hun spuitbussen in de loop van dit
jaar geheel cfk-vrij zullen zijn. De
actievoerders hadden de consu
ment opgeroepen geen spuitbus
sen met cfk's meer te kopen. Daar
naast hadden zij een dringend be
roep op de fabrikanten gedaan te
stoppen met het op de markt bren
gen van dit soort spuitbussen.
De deelnemende organisaties,
die hun actie nu zullen staken, zijn
de Stichting Natuur en Milieu,
Konsumenten Kontakt, de Actie
Strohalm, Nederlandse Vereniging
voor Huisvrouwen, Consumenten
bond, IUCN-ledencontact en de
Vereniging Milieudefensie.
Dit staat in een schets voor een
nieuw overlegstelsel voor de ar
beidsvoorwaarden voor ambtena
ren van minister Van Dijk (binnen
landse zaken). Van Dijk heeft de
schets gisteren aan de Tweede Ka
mer en de centrales aangeboden.
Over het pakket met voorstellen
voor alle verschillende arbeids
voorwaarden moet voortaan een
akkoord woren bereikt met de bon
den. Anders blijft alles bij het oude.
Volgens Van Dijk wordt het over
leg op deze manier gelijkwaardi
ger.
De centrales vinden echter dat
de voorstellen van de minister wei
nig veranderen. Zij wijzen er op dat
de minister in de nieuwe voorstel
len nog steeds geen rekening hoeft
te houden met de wensen van de
centrales over het totale budget
voor de arbeidsvoorwaarden van
het overheidspersoneel. Dat bete
kent dat er geen garantie is dat de
ambtenaren gelijkoplopen met het
bedrijfsleven, zoals in het begin ja
ren '80 tegen de zin van de bonden
in geschrapte trendbeleid het geval
was.
De arbeidsvoorwaarden die pas
kunnen worden ingevoerd of ge
wijzigd als er overeenstemming be
staat tussen minister en een meer
derheid van de vier centrales gaan
over salarissen, pensioenen, socia
le zekerheid en afspraken over
werkgelegenheid. Komt er geen
overeenstemming, dan kan de ge
schillencommissie om een uit
spraak worden gevraagd, zij het
geen bindende. Van Dijk vindt dat
anders de noodzaak om het eens te
worden niet bestaat. Blijft overeen
stemming helemaal uit, dan blijven
de arbeidsvoorwaarden ongewij
zigd.
Ook andere voornemens van het
kabinet (bij voorbeeld reorganisa
ties, afslanking, privatisering)
moeten met de céntrales worden
besproken, maar overeenstem
ming is daarover niet noodzakelijk.
Hier blijft alles dus by het oude en
stelt de minister de voorstellen uit
eindelijk eenzijdig vast, tenzij er
natuurlijk toch afspraken kunnen
worden gemaakt.
Van Dijk wil dat op centraal ni
veau afspraken worden gemaakt
over salarissen, pensioenen, socia
le zekerheid en werkgelegenheid.
De uitkomsten van dit centraal
overleg moeten bindend zijn voor
alle werkgevers binnen de over
heid. Andere afspraken kunnen
wel per sector worden gemaakt,
maar dat kan pas als er nog geld
over is na de centraal gemaakte af
spraken.
In het voorstel van Van Dijk De
minister overlegt in het voorjaar
met de ambtenarencentrales en
met de vertegenwoordigers van de
lagere overheden (werkgevers)
over de gewenste wijzigingen van
de arbeidsvoorwaarden voor het
komende begrotingsjaar. Het kabi
net bepaalt vervolgens op voorstel
van de minister de financiële ruim
te die voor de arbeidsvoorwaarden
beschikbaar is. Daarbij moet vol
gens Van Dijk niet alleen rekening
worden gehouden met de loonont-
Benzineprijzen
De prijzen van super en ongelo
de benzine worden morgen met
twee cent verlaagd. Super benzine
zal vanaf morgen aan de zelftank-
pomp 1,51 gulden kosten en nor
male en ongelode superbenzine
1,46 gulden, al zal de ongelode su
per bij een aantal pompen twee
cent duurder zijn. De prijs van lpg
blijft vooralsnog onveranderd. De
verlaging wordt veroorzaakt door
de daling van de dollarkoers.
Stad Rotterdam
De verzekeraar Stad Rotterdam
kijkt tevreden terug op 1987. Vol
gens globale berekeningen zijn
nettowinst en concernomzet met 7
tot 8 procent gestegen, zo heeft de
onderneming gisteren laten weten.
Over 1986 bedroeg de nettowinst
52,1 miljoen gulden en de omzet 1,5
miljard gulden.
Hoffman-La Roche
Het Zwitserse farmaceutische
concern Hoffmann-La Roche heeft
een overnamebod gedaan op het
Amerikaanse bedrijf Sterling Drug
Inc. Met het bod is naar schatting
een bedrag van 4,2 miljard dollar
gemoeid. Eerdere pogingen van
Hoffmann-La Roche om tot een fu
sie te komen zijn door Sterling af
gehouden.
Robot Pompen
Robot Pompen in Alphen a/d
Rijn is overgegaan van de Engelse
SPP Group naar het Zweedse
Componenta Concern. Per 1 janua
ri is Robot overgenomen door
Componenta Benelux BV, een
dochteronderneming van'Compo
nenta Klista. Volgens een woord
voerster van Robot Pompen heeft
de overneming geen gevolgen voor
de werkgelegenheid van de 60
werknemers van Robot Pompen.
Voorstel Van Dijk nieuw overlegstelsel
DEN HAAG (ANP) - De minister van binnenlandse zaken mag de arbeidsvoorwaarden
voor d'fe ambtenaren niet meer eenzijdig opleggen. Alleen over het totale budget houdt hij,
samen met de Tweede Kamer, het laatste woord.
DEN HAAG (ANP) - De produ-
centen van drijfgassen, die in
spuitbussen worden gebruikt, en
minister Nijpels (milieubeheer)
hebben vandaag in Den Haag een
overeenkomst getekend ter ver
mindering van de aanmaak en het
gebruik van de voor de ozonlaag
schadelijke stoffen. Over twee jaar
zal vrijwel geen enkele spuitbus in
Nederland meer deze stoffen be
vatten.
Na een jarenlang slepende dis
cussie tussen overheid en bedrijfs
leven en acties van milieubescher
mingsorganisaties komt er een ein
de aan spuitbussen die een bedrei
ging vormen voor de de aarde be
schermende ozonlaag. De Neder
landse Aerosolvereniging (NAV),
waar praktisch de gehele Neder
landse spuitbusindustrie bij is aan
gesloten, zal het gebruik van de
chloorfluorkoolwaterstoffen
(cfk's) in spuitbussen voor de Ne
derlandse markt in 1990 met 90 tot
95 procent verminderen ten op
zichte van 1976. Alleen in spuitbus
sen voor bepaalde medische doel
einden en voor gebruik bij open
vuur zullen deze drijfgassen nog
aanwezig zijn.
De totale produktie van cfk's
wordt met 80 tot 85 procent terug
gebracht, zodat ook het gebruik
van deze stoffen in voor de export
bestemde spuitbussen omlaag
gaat. Om te voorkomen dat de Ne
derlandse markt straks extra wordt
belast met uit het buitenland af
komstige cfk-spuitbussen zijn mi
nister Nijpels en het bedrijfsleven
overeengekomen dat zij zich dit
.jaar nog beraden over maatregelen
Nederland vrij te houden van dit
soort spuitbussen.
De milieu- en consumentenorga
nisaties verklaarden gisteren inge
nomen te zijn met de overeen
komst. "Wij zijn zeer verheugd dat
er een einde komt aan deze spuit
bussen, omdat zij voor 30 tot 40
procent verantwoordelijk zijn voor
de totale uitstoot van cfk's in Ne
derland", aldus een woordvoerder
van de zeven organisaties. De ove
rige 60 tot 70 procent van de lucht
verontreiniging met cfk's wordt
Afgelopen zondag had
h niemand 12 goed in de Toto.
Daarom pakt de Toto deze
week twee keer uit Met 'n beetje geluk wint u de hoofd
prijs incl de jackpot van circa f 40.000,-.
Dusaisu'nsechtuwslagwiJtslaan. I
wikkeling in het bedrijfsleven, zo
als de centrales het liefst zouden
willen. Ook de financiële situatie
van de overheid en wensen op het
gebied van de arbeidsvoorwaarden
moeten daarbij een rol spelen.
De ambtenarencentrales van
FNV, CNV en MHP alsmede het
onafhankelijke Ambtenarencen-
trum benadrukken in hun reacties
dat de eenzijdigheid blijft in Van
Dijks voorstel. Er komt méér ge
lijkwaardig, dus géén gelijkwaar
dig overleg. De overheid blijft ver
reweg de sterkste partij.
Ook de CMHA (hoger personeel)
benadrukt dat het kabinet op basis
van willkeurig beleid de ruimte
blijft vaststellen. De CMHA ver
wijst het plan dan ook naar de prul
lenmand.
Groei economie
Afrika kleiner
dan verwacht
ADDIS ABEBA (Rtr) - De econo
mische groei van Afrika heeft vorig
jaar anderhalf procent bedragen.
Dat is weliswaar iets meer dan de
1,2 procent in 1986, maar minder
dan de twee tot vier procent die
werd verwacht. De vooruitzichten
voor 1988 zijn onzeker. Dit heeft
Adebayo Adedeji, secretaris-gene
raal van de Afrikaanse Commissie
voor Afrika van de Verenigde Na
ties (ECA), gisteren verklaard.
De landbouwproduktie nam in
1987 met niet meer dan één pro
cent toe. In het jaar daarvoor was
dit drie procent en in 1985 2,5 pro
cent. Adedeji schreef de productie
daling toe aan weersomstandighe
den, burgeroorlogen en de vluchte
lingenproblematiek. De ECA-cij-
fers omvatten alle Afrikaanse lan
den behalve Zuid-Afrika en Nami
bië.
Zowel de groei van de totale pro
duktie als die van landbouwpro
duktie was duidelijk minder dan
de bevolkingsgroei, die ongeveer
drie procent bedroeg, hetgeen een
aanwijzing is dat het gemiddelde
inkomen alsmede de voedselpro-
duktie per hoofd van de bevolking
in 1987 kleiner is geworden. Vol
gens Adedeji is de groeivertraging
in 1987 vooral veroorzaakt door ex
terne factoren. Hij noemde in dit
verband de stagnatie of zelfs daling
van de exportinkomsten, de bui
tenlandse schuld van in totaal 200
miljard dollar en de zwakke inter
nationale respons op het noodpro-
gramma voor economisch herstel
van Afrika.
Dit in 1986 gelanceerde vijfjaren
plan voorziet in investeringen van
128 miljard dollar in Afrika, waar
van 46 miljard dollar uit de geïn
dustrialiseerde landen zou moeten
komen. Tot dusver is de bijdrage
van het Westen aan dit programma
zwaar te kort geschoten.
De Afrikaanse export is iets ge
stegen van 44,3 miljard dollar in
1986 tot 45 miljard dollar vorig jaar,
aldus Adedeji. Deze stijging had
veel groter kunnen zijn indien de
prijzen van grondstoffen, zoals
thee, cacao en koffie, op de wereld
markt niet gedaald zouden zijn. Hij
voegde eraan toe dat de industriële
produktie in Afrika opnieuw sterk
te lijden had van een gebrek aan
harde valuta's om de noodzakelij
ke importen te financieren. Van de
mijnbouwprodukten stegen vorig
jaar alleen de prijzen van koper,
goud en diamant.
MIAMI - Het grootste passagiersschip ter wereld, de Sovereign of the Seas, liep gisteren de haven van Miami
binnen. Het schip werd gebouwd in Frankrijk en zalmet Miami als thuishaven, gaan varen in het Caraibisch
gebied. Op 15 januari vindt de doop plaats. (foto ap»
Winst gestegen
bij Nationale
Investeringsbank
DEN HAAG (ANP) - De netto
winst van de Nationale Investe
ringsbank (NIB) is in 1987 met 5
procent gestegen tot 57 miljoen
gulden. De winst per aandeel steeg
van 54,50 tot 57 gulden. De bruto-
bedrijfsresultaten lagen met onge
veer 111 miljoen iets onder die van
1986, toen zij 112,7 gulden bedroe
gen. Directeur-secretaris mr. L.M.
Overmars van de NIB heeft dat gis
teren gezegd in een nieuwjaarstoe
spraak. De ineenstorting van de
aandelenmarkt, halverwege okto
ber, heeft een gunstiger resultaat in
de weg gestaan. In totaal werd in
1987 voor ongeveer 1,5 miljard gul
den aan financieringscontracten
afgesloten tegen 1,4 miljard m
1986.
TIJDENS DEH0RECAVA
ALCOHOLCONTROLE
IN AMSTERDAM
tm*
'X/.
AMSTERDAM - Op de vakbeurs voor de horeca die deze week in de Amsterdamse RAI wordt gehouden is deze
waarschuwing te zien. Gisteren werden 1000 automobilisten/bezoekers van de beurs bij het verlaten van de RA1-
parkeergarage aangehouden. Zeven mensen mochten niet doorrijden (foto anp>
HAARLEM (ANP) - Het is dit jaar
niet meer mogelijk om met een
goedkope charter-vliegreis naar
Griekenland te gaan als de reiziger
niet van te voren ook een vakantie
verblijf heeft besproken. De Griek
se autoriteiten staan niet meer toe
dat toeristen zonder voucher voor
een accommodatie met de goedko
pe vliegreizen meekomen. Dat be
vestigde R. Hoegen, voozitter van
de groep chartervliegreizen van de
Algemene Nederlandse Vereni
ging van Reisbureaus (ANVR), gis
teren.
Tot nu toe was het zo dat de
Griekse autoriteiten oogluikend
toestonden dat een aantal reizigers
alleen gebruik maakte van de
vliegreis en verder op de bonnefooi
door het land trok. De regels zijn
aangescherpt omdat de Griekse
overheid inkomsten misloopt om
dat veel van deze toeristen bij par
ticulieren of in niet-geregistreerde
accommodaties verbleven waar
van ook de kwaliteit lang niet altijd
was gewaarborgd.
Het ging vooral om toeristen uit
Groot-Brittannië. De Nederlandse
reizigers worden dus getroffen
door maatregelen die in feite tegen
Groot-Brittannië gericht zijn maar
de Grieken kunnen uiteraard niet
met twee maten meten, aldus Hoe
gen. Er zijn 147 controleurs aange-
Beursvoorzitter in nieuwjaarstoespraak
AMSTERDAM (ANP) - De krach
van 1987 op de effectenbeurzen
was volgens drs. B.F. Baron van It-
tersum, de voorzitter van het be
stuur van de Amsterdamse effec
tenbeurs, geen ineenstorting. Vol
gens hem is daarvan in economi
sche noch in markttechnische zin
sprake. De scherpte van de reactie
op 'zwarte maandag' komt voor
een deel omdat de markt, aldus
Van Ittersum, te lang geloofde in
woorden zonder daden. De voorzit
ter van de effectenbeurs zei dat de
192.2 punten 42 procent beneden
het in augustus bereikte hoogste
punt.
Deze ontwikkelingen gingen ge
paard met een record-omzet op het
Beursplein van 335 miljard gulden
in 1987. De beursvoorzitter teken
de hierbij aan, dat die stijging in
hoofdzaak voor rekening van de
(risicomijdende) obligaties kwam,
nadat in de jaren voorheen vooral
de aandelen in trek waren. De om
zet was vooral groot in de staatsle
ningen en in de internationaal ge-
het beursbestuur over de parallel-
markt. Daar viel de omzet terug
van 5,2 miljard gulden in 1986 tot 2
miljard vorig jaar. De parallel-
markt geldt als het voorportaal
voor de officiële beurs en is vooral
bedoeld om jonge veelbelovende
bedrijven aan kapitaal te helpen.
Van Ittersum zei hierover, dat "ve
le kandidaten hun introductie heb-
steld die de toeristen op de char
ters gaan controleren. Het invullen
van een willekeurige accommoda
tie heeft ook geen zin want daarop
zal ook worden gecontroleerd.
Wordt iemand gepakt dan wordt
hij of zij op kosten van de tourope
rator op een lijnvlucht terugge
stuurd.
In 1987 gingen in totaal ruim
200.000 Nederlanders naar Grie
kenland. Volgens een Nederlandse
regel van de Rijks Luchtvaart
dienst (RLD) mag van het totaal
aantal reizigers maximaal 15 pro
cent gebruik maken van een goed
kope vakantievliegreis waarbij de
accommodatie niet in de reissom is
inbegrepen. Er vanuit gaande dat
het aantal reizigers naar Grieken
land volgend jaar niet spectaculair
stijgt treft de maatregel van de
Grieken zo'n 30.000 Nederlanders.
Een delegatie van de ANVR gaat
binnenkort naar Griekenland om
met de Griekse overheid te praten
over deze kwestie, zo zei Hoegen.
Goed jaar zuivel
DEN HAAG (GPD) - De zuivelsec
tor heeft een goed jaar achter de
rug. De inkomens van de veehou
ders zijn gestegen ondanks de su
perheffing, die in 1987 hard toe
sloeg. Dit was mogelijk dankzij een
verlaging van de veevoerkosten.
Drs. H.Schelhaas, de voorzitter
van het produktschap voor zuivel,
zei in een bestuursvergadering dat
de melkaanvoer het afgelopen jaar
met 8 procent is teruggelopen. Het
aantal melkkoeien in ons land is als
gevolg van de invoering van de su
perheffing met een half miljoen
verminderd. Het aantal liters melk
die een koe produceert is echter ge
stegen. De veeboeren houden zich
echter steeds beter aan de quote
ringmaatregelen.
Amsterdamse beurs als thuismarkt noteerde aandelen en dat vergroot
onder de extreem moeilijke om
standigheden als gevolg van de
enorme koersdalingen goed is blij
ven functioneren.
Niettemin kondigde de beursba-
ron in zijn nieuwjaarstoespraak ho
gere 'kapitaalsvereisten' aan voor
de beurshandelaren, die komen
naast de verhoging van het bedrag
dat moet worden gestort in een
garantiefonds om de klappen van
een scherpe koersdaling op te van
gen bij de handel tussen beurspar-
tijen onderling.
De voorzitter van de Vereniging
voor de Effectenhandel memoreer
de de hoogste stand aller tijden van
de barometer van het Beursplein,
de ANP/CBS index die op 14 au
gustus 1987 kwam op 334,1 punten,
een stijging van 12 procent sinds
het begin van 1987. Op 20 oktober
vielen de koersen echter op één
dag met 8,4 procent terug en op 10
november lag het koersniveau op
volgens Van Ittersum de kwets
baarheid van 'onze markt'.
Ook de totale omvang van de uit
gifte van nieuwe aandelen bleef
ondanks het tegenvallende vierde
kwartaal volgens de beursvoorzit
ter met 12 miljard gulden op een
hoog peil. Hij merkte daarbij wel
op, dat het 'relatief beperkte be
drag' (2 miljard gulden) van open
bare emissies opnieuw bleef te
leurstellen. "Aandeelhouders let
op uw zaak", zei de beursbaron in
zijn toespraak. Hij ging overigens
niet in op het verdeelde advies van
de commissie Van der Grinten, die
in opdracht van het beursbestuur
de opeenstapeling van bescher
mingsconstructies tegen ongewen
ste overnames - actueel door de
mislukte poging van uitgever Else
vier om branchegenoot Kluwer
over te nemen - kritisch onder de
loupe nam.
Kritisch was de voorzitter van
ben moeten uitstellen". Volgens
hem was op de parallelmarkt spra
ke van een 'wel wat krachtige cor
rectie op een overspannen ontwik
keling in 1986'. De beursvoorzitter
pleitte voor lagere uitgiftekoersen,
opdat de goede naam van de paral
lelmarkt behouden kan blijven.
De voorzitter van de Vereniging
voor de Effectenhandel bepleitte
bovendien een volledige afschaf
fing van de beursbelasting en kon
digde een persprijs aan voor de fi
nanciële journalistiek. De vereni
ging speelde al langer met dat idee,
maar de koersval op de effecten
beurzen heeft het initiatief in een
stroomversnelling gebracht. De
belangstelling voor de effecten-
UTRECHT (ANP) - De CFO, de
CNV-bond voor werknemers in on
der meer de bejaardenzorg, is woe
dend op de werkgevers in de be
jaardenoorden omdat die zonder
opgaaf van redenen de lopende cao
voor de 70.000 werknemers in deze
sector per 1 april 1988 heeft opge
zegd. CFO-bestuurder T. Hokken
vindt de handelwijze van de werk
gevers onbegrijpelijk. Hij stelt dat
de werkgevers op deze manier de
rechtspositie van de werknemers
onnodig op het spel zet. "Juist op
het moment dat in de bejaar
denoorden bezuinigd moet worden
en er honderden banen op het spel
staan is de stap van de werkgevers
uiterst onbillijk", meent hij.
Hokken sluit niet uit dat de
werkgevers een eventuele con-
tractloze periode zullen misbrui
ken om bij voorbeeld te sjoemelen
met de arbeidsvoorwaarden van
nieuw aan te nemen werknemers.
De CFO gaat haar leden raadple
gen over een reactie. Tot harde ac
ties als stakingen zal de achterban
overigens niet te bewegen zijn, om
dat de bejaardenzorg zich daar nu
eenmaal niet zo goed voor leent.
Volgens Hokken zijn er nog wel
andere manieren om de onvrede te
laten blijken.
Een woordvoerder van de LSB,
de koepel waarin de vijf werkge
versorganisaties in de bejaar
denoorden samenwerken, vindt de
kritiek van de CFO nogal overtrok
ken. Hij zegt dat destijds bij de tot
standkoming van de huidige cao
met zoveel woorden is afgesproken
dat de cao na april 1988 stilzwij
gend zou worden verlengd tenzij
een van de cao-partijen drie maan
den tevoren zou laten weten daar
niets voor te voelen.
Inmiddels hebben twee van de
vijf werkgeversorganisaties inder
daad te kennen gegeven dat ze de
cao per april willen opzeggen. Ze
denken meer onderhandelings
ruimte te hebben als de cao is op
gezegd dan wanneer de oude cao
nog doorloopt en je voor wijzigin
gen het lopende contract in feite
moet openbreken, aldus de werk
geverswoordvoerder.
Voor uitkleden van de arbeids
voorwaarden of andere gesjoemel
hoeft de CFO volgens hem niet
bang te zijn. De onderhandelings
ruimte - ongeveer een procent -
ligt voor de werkers in de bejaar
denzorg min of meer vast, net als
bij andere trendvolgers. Boven
dien zal de nieuwe cao straks waar
schijnlijk met terugwerkende
kracht tot april 1988 gaan gelden.
De LSB-woordvoerder wees er
verder op dat in andere bedrijfs
takken dergelijke procedures al
lang normaal zijn. Stilzwijgend
verlengen van de cao is eerder uit
zondering dan regel, zo zei hij
