'Aids maakt veel jongeren voorzichtiger'
Nieuw voorlichtingsprogramma 'Seks, wat doe je er mee'
Buikdansen
Domme fout
oppositie
Zuidkorea
Het bijna fatale dieet van Shira
Jump! Dickie Jump! zet de vaart erin
PAGINA 14
WOENSDAG 23 DECEMBER 1987
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
LEIDEN De viering van kerst
op de christelijke mavo De
Dwarswetering in Leiden heeft
dit jaar als thema 'Kerst '87: zin
of onzin'. Aan alle leerlingen op
school is de vraag gesteld wat ze
van kerstmis anno nu vinden.
Van de antwoorden is een band
gemaakt die door omroep Rijn
land zal worden uitgezonden en
een aantal meningen is gebun
deld in een boekje.
Kerst is eigenlijk de grootste
onzin die er is. Het is allemaal
een verzinsel om eens goed de
beest uit te hangen, terwijl we al
lemaal aan de zielige arme men
sen 'denken' vreten we ons vol.
Het is een schijnheilig gedoe.
Bovenstaand fragment is een
mening van een leerling die kerst
duidelijk niks vindt. Hij/zij is in
de minderheid, want de meeste
leerlingen - van wie het verhaal
in het boekje staat afgedrukt -
vinden kerst toch wel zinnig of
op z'n minst leuk en gezellig.
De 'tegenstanders' klagen
vooral over de manier waarop
kerst gevierd wordt. Dure ca
deaus en veel te veel eten, terwijl
aan de andere kant van de aard
bol mensen dood gaan van de
honger.
Ik vind kerst onzin, maar toch
heb ik er zin in. Ik vind het onzin
omdat wij het met vreugde doen
en in de derde wereld is er honger
lijden ze pijn. Toch vind ik het
leuk, zo gezellig met je eigen fa
milie onder kerstboom met lekker
eten en cadeautjes. Maar toch, ik
weet het niet...
Dat gevoel hebben wel meer
leerlingen. Aan de ene kant vin
den ze kerst overdreven en raar
(het leger stopt één dag met vech
ten, waarom niet altijdmaar
toch is het vaak ook heel gezellig.
De leerlingen die menen dat
kerstmis vieren in 1987 zin heeft
wijzen op de betekenis die dit
BUSSUM - De opkomst van de
immuunziekte aids is duidelijk
van invloed op het seksueel ge
drag van jongeren. Met het aan
knopen van seksuele relaties
blijken veel jongeren een stuk
voorzichtiger te zijn dan vroeger
het geval was.
Dat zei F. Wafel
bakker, beleidsmedewerker van
de inspectie jeugdgezondheids
zorg van het ministerie van
volksgezondheid, bij de presen
tatie van het voorlichtingspro
ject 'Seks, wat doe je er mee' in
Bussum. Het project bestaat uit
een videofilm en een informatief
boekje, en is in de eerste plaats
bedoeld voor het onderwijs.
feest heeft, de viering van de ge
boorte van Jezus Christus. Toch
vinden de meeste voorstanders
vooral het gedoe er omheen leuk.
Ik vind het kerstfeest op zich
best leuk. Maar ik denk niet be
paald aan de geboorte van Jezus,
want ik heb geen geloof (mijn ou
ders ook niet). Wij gaan meestal
naar mensen toe of er komen
mensen naar ons en dan geven
we ieder een paar cadeautjes.
Dan gaan we met z'n allen eten
en natafelen. Zo gaat het dus
twee dagen.
Kerst is moeilijk uit te leggen
voor mij. Ik geef er zacht uitge
drukt niet veel om, als je over Je
zus spreekt met de wijzen of zo
iets. Mij gaat het om de gezellig
heid. Lekker eten en drinken en
stappen met vrienden. Om dat
godsdienstige gedoe geef ik niet
zo heel erg veel.
Dat kerstmis, zoals wij dat nu
vieren eigenlijk een combinatie
is van twee verschillende feesten
is vergeten veel mensen.
De kerst heeft niets meer te ma
ken met de geboorte van Jezus.
Nu hebben ze de Kerstman erbij
gehaald en worden er cadeautjes
gegeven en staan overal kerstbo-
menm, wat totaal niets te maken
heeft met het eigenlijke kerstfeest.
Niet helemaal waar, want
kerstmis is ook het feest van het
licht. Na 21 december worden de
Hup! Holland Hup! De Amster
dams popgroep met de Engelse
naam Jump! Dickie Jump! zet er
vaart in. Een vrolijk vijftal dat al
een tijdje redelijk succesvol is in
het Nederlandse zalencircuit en
nu ook de aandacht trekt van het
platenkopend publiek.
De groep maakte voorheen
voornamelijk rockabilly-muziek
(een soort kruising tussen coun
try western en rhythm
Wafelbakker verwees bij zijn
constatering naar een onderzoek
van twee studenten van de Hoge
school Amsterdam onder 800
jongeren uit die stad, als afstu
deerproject voor het vak gezond-
heidskunde. Het onderzoek,
waarvan de resultaten nog niet
zijn gepubliceerd, richtte zich
onder meer op de vraag wat jon
geren weten van aids en welke
invloed de ziekte heeft heeft op
hun seksuele verkeer. Veel jon
geren zeiden minder snel met ie
mand naar bed te gaan. De vrees
van voorlichters morele druk uit
te oefenen op de jongeren is ei
genlijk niet aan de orde, want,
meldde Wafelbakker, "de helft
dagen weer langer en dat wordt
gevierd. Kerstbomen zijn het
symbool van het eeuwige groen
blues) maar wil zich nu meer
güan toeleggen op rhythm
blues.
Ooit begon Jump! Dickie
Jump! met het spelen van stan
daardwerk van de oude rocker
en rockabilly-ster Gene Vincent.
De langzame rocksong 'Be-bop-
a-lula' was één van zijn grootste
hits. Kenmerk van zijn rockabil-
ly-geluid was het gebruik van de
contrabas in plaats van drums en
vindt al dat ze voorzichtiger moe
ten zijn".
Leeftijd
Het onderzoek leverde ook ge
gevens op over de leeftijd waar
op jongeren voor het eerst ge
meenschap hebben. Die is lager
komen te liggen, stelde Wafel
bakker vast. Het aantal jongeren
dat al eens met een ander naar
bed is geweest neemt naarmate
de leeftijd vordert met sprongen
toe: is het bij de 12- en 13-jarigen
nog 3 procent, bij de 14- en 15-ja-
rigen ligt het percentage op 22.
Van de 16- en 17-jarigen zei 52
procent al eens gemeenschap te
en kaarsen en andere verlichting
verwijzen naar de 'terugkeer van
het licht'.
het opjutten van zijn fans met
kreten als 'go-cat-go' en jump!
dickie jump!.
Vandaag de dag spelen de Am
sterdammers echter vooral rock
roll die zijn oorsprong vindt in
de muziek van onder anderen
Ray Charles. Jump! Dickie
Jump! speelt veel covers, maar
de groep schrijft ook eigen num
mers.
De langste ooit vermelde buik
dans duurde 106 uur en werd op
30 juli tot en met 3 augustus 1984
gedanst door Eileen Foucher in
het Rush Green Hospital in
Romford, Engeland.
hebben gehad, bij de 18- en 19-ja-
rigen was dat 74 procent.
Waarbij wel moet worden aan
getekend dat het onderzoek zich
beperkte tot Amsterdam. Als het
landelijk zou zijn gehouden had
den de cijfers volgens Wafelbak
ker anders gelegen. Dat zal wel
licht blijken als een volgend jaar
te houden onderzoek onder zo'n
4000 jongeren in het hele land.
Dat zal overigens niet alleen be
trekking hebben op seks, maar
bijvoorbeeld ook op roken en al
coholgebruik.
'De eerste keer' komt ook aan
de orde in de videofilm 'Seks,
wat doe je er mee?'. "Ik stond te
trillen, ik was zo zenuwachtig.
Edward had kippevel. Later be
gon m'n huid te tintelen, en dat
voelde heel fijn", vertelt een van
de meisjes uit de film bij de beel
den van haar en haar vriend in de
slaapkamer. Want ook de gevoe
lens en beleving krijgen ruime
aandacht, en daarin, zo bena
drukten verschillende mensen
die bij de totstandkoming waren
betrokken, onderscheidt de film
zich van andere voorlichtings
films.
Rode draad in het verhaal is
een les over seksualiteit op een
middelbare school. Verschillen»
de situaties die in de klJs ter
sprake komen worden ook in
beeld gebracht. Zo komen in
kort bestek allerlei onderwerpen
aan bod: ontevredenheid over
het uiterlijk ("hoe vind je m'n
borsten? Ik vind ze zo klein"),
menstruatie ("het bloed dat een
meisje in een week verliest kan
in een bekertje uit de aula") zelf
bevrediging, vrijen met een an
der, voorbehoedsmiddelen, en
Wat velen hadden voorspeld is
inderdaad uitgekomen: de oppo
sitie in Zuidkorea heeft zichzelf
de das omgedaan bij de vorige
week gehouden presidentsver
kiezingen. Omdat Kim Dae Jung
en Kim Young Sam niet voor el
kaar wilden wijken en allebei
een gooi naar het presidentschap
wilden dpen kon ex-generaal
Roh Tae Woo uiteindelijk de
overwinning binnenhalen. Waar
door het spreekwoord 'Als twee
honden vechten om een been
gaat de derde er mee heen' weer
eens van toepassing kon worden
verklaard. -
Begrijpelijk dat er bij grote de
len van de Zuidkoreaanse bevol
king teleurstelling heerste na de
uitslag van de verkiezingen. In
het bijzonder bij de studentenge
meenschap die de afgelopen zo
mer met massale demonstraties
en na veelal harde botsingen met
de oproerpolitie, waarbij ook do
den vielen, verkiezingen had af
gedwongen.
Generaal Chun Doo Hwan, die
het land met strenge hand als een
dictator regeerde, moest toen
wel iets toegeven om de onrust in
te dammen. Zijn rechterhand en
gedoodverfde opvolger Roh Tae
Woo kwam deze zomer vrij plot
seling met de mededeling dat
aan de eisen van 'het volk' zou
worden toegegeven en dat er ver
kiezingen voor een nieuwe presi
dent en een nieuw parlement
zouden worden gèorganiseerd.
Dat nieuwe parlement wordt
volgend jaar februari gekozen,
maar voor de nieuwe president
mochten de Zuidkoreanen vori
ge week naar de stembus. In de
aanloop naar de presidentsver
kiezingen riepen de oppositielei
ders om het hardst dat er korte
metten zou worden gemaakt met
de huidige regeringspartij van
Chun en Roh en dat zij, de twee
Kimmen, het roer wel zouden
overnemen.
Er moest alleen nog een pro
bleem worden opgelost: één van
beide oppositieleiders moest
zich terugtrekken. Daar zijn Kim
Dae Jung en Kim Young Sam
dus niet uitgekomen. Beider eer
zucht bleek te groot. Aangezien
het er bij de presidentsverkie
zing puur om ging wie de meeste
stemmen zou behalen (ongeacht
het percentage van het totaal)
een inwendig onderzoek bij een
meisje.
Het project is bedoeld voor 12-
tot 16-jarigen, maar de spelers
zijn rond de 18 jaar oud. Jonge
ren uit de doelgroep vonden het
verhaal en de aanpak weliswaar
goed. vertelde regisseur Ron van
der Most. "maar meedoen, dat
nooit!" Nienke, een van de spe
lers, stelt vast dat de film veel
'opener' is in vergelijking met
andere produkties op dit gebied.
"Die zijn veel vager, geheimzin
niger. Maar dit geeft een heel
schoon beeld van watje te wach
ten staat".
Kritiek
Toch is er ook kritiek op het
project. Buitenlandse jongeren
zijn in de film bijvoorbeeld niet
te zien, de donkere zangeressen
die op een bepaald moment met
de popgroep in beeld verschij
nen buiten beschouwing gela
ten. Homofilie komt in de film
helemaal niet, en in het boekje
slechts zijdelings aan de orde.
Dat heeft, legt redactrice Thea
Kokkeler van Meulenhoff Edu
catief uit, onder meer een prakti
sche reden: "In zo'n korte tijd is
het niet mogelijk om ook homo
seksualiteit en de gevoelens die
daarbij een rol spelen goed te be
handelen".
Het uitgangspunt dat seks fijn
is was een bewuste keuze bij het
maken van de film en het boekje.
Negatieve ervaringen met seks
komen niet of nauwelijks aan de
orde. "Daarmee moet je voor
zichtig zijn. Maar er wordt wel
nadrukkelijk gezegd, doe nooit
iets waar je geen zin in hebt. We
maken wel duidelijk dat het be
staat, seks tegen je zin".
kon Roh met zijn 37 procent win
nen. Kim Young Sam en Kim
Dae Jung behaalden respectie
velijk 26 en 25 procent van de
stemmen. Samen waren ze dus
goed voor meer dan de helft van
de stemmen. Anders gezegd,
wanneer de oppositie met één
kandidaat was gekomen, zou
Roh zeker niet hebben gewon-
Helemaal vlekkeloos zijn de
verkiezingen niet verlopen. Hier
en daar werd wel enige fraude
geconstateerd, maar echt af
breuk aan de uitslag heeft dat
toch niet gedaan. Nu de grootste
teleurstelling voorbij is beseft de
oppositie kennelijk ook een gro
te fout te hebben gemaakt. Kim
Dae Jung heeft inmiddels zijn
excuses aangeboden aan het
Zuidkoreaanse volk.
De nieuwe president Roh Tae
Woo, die eind februari volgend
jaar in functie zal treden, doet on
dertussen zijn uiterste best om
de verbittering niet toe te laten
nemen. Hij heeft de twee Kim
men aangeboden een rol van be
tekenis te gaan spelen in het
landsbestuur en heeft gezegd ze
ker rekening te zullen houden
met de verlangens die bij de op
positie leven.
Roh is er uiteraard alles aan ge
legen om de demonstraties, die
na de verkiezingen weer zijn op
gelaaid, zij het niet zo erg als de
afgelopen zomer, te doen beëin
digen. Zeker met het oog op de
Olympische Spelen die volgend
jaar september in de Zuidkore
aanse hoofdstad Seoul van start
zullen gaan. Voor het oog van de
wereld kan Zuidkorea zich geen
afgang permitteren en dus is het
nieuwe regime-Roh gebaat bij
rust.
In welke richting het landsbe
stuur onder Roh Tae Woo zich zal
ontwikkelen moet worden afge
wacht. Vooralsnog is een flinke
portie wantrouwen gerechtvaar
digd want Roh heeft bepaald
geen democratisch verleden. An
derzijds heeft hij wel in belang
rijke mate bijgedragen tot het
houden van de verkiezingen.
Verkiezingen die de oppositie
een 'gouden kans' boden op
overname van de macht. Een
kans echter die de oppositielei
ders door eigen schuld hebben
verprutst.
BERT PAAUW
Haaï IMtn e Gaat toch it
ttrth ktrstd&m op(e
cenfje zitten ...wshettowi
pafinbsotp efl chipoM e*i
wtefièhM ei tuijn ei
Ja ik. Ga da# te zitten als
ik een nieuwe ti&en kamtir kb
Mfrikh et kan viertn...ttm>
tijkenkwjktvorsffes ...melk...
Vooffietókken patóf...blikje.
(Wordt vervolgd)
Shira is een Nederlands meisje van zeventien jaar
Haar vriendje heet Danny en samen spelen ze in de
Dapband. Haar belevenissen zijn op papier gezet in
'Van buiten en van binnen, Shira, een jaar later).
Dit is het tweede boek over Shira. Het eerste
heette 'Van binnen en van buiten, Shira een jaar
lang'. Dagboeknotities, brieven, gesprekken en
verhalen vertellen de lezer opnieuw alles waar ze
zich een jaar lang mee bezig houdt: school, optre
dens met de band, verliefdheid, seksualiteit en lij
nen.
Dat laatste wordt haar overigens bijna fataal. Na
van 58 kilo tot 44 kilo te zijn 'afgeslankt' belandt
Shira totaal ondervoed in het ziekenhuis. Een geval
van anorexia nervosa dus. Ze krijgt ruzie met haar
vriendje Danny op school gaat het slecht en ook in
de band loopt het niet zoals het zou moeten. Kort
om alles lijkt te gaan mislukken.
'Van buiten en van binnen, Shira een jaar later' is
een heel aardig boek doordat gebruik is gemaakt
van verschillende schrijfstijlen zoals gedichten,
dagboeknotities en de weergave van telefoonge-
sprékken. Het boekje is wel erg dun: in een razend
snel tempo moet het verhaal verteld worden. Dat
levert een nogal vertekend beeld van tijd op in dit
overigens verder heel realistisch aandoende boek.
ERNA STRAATSMA
'Van buiten en van binnen, Shira een jaar later' door
Stasia Cramer; 80 pagina's: uitgeverij Leopold; prijs
Arthur Ebeling, Jan Robijns, Peter Wassenaar. Fred Snellens en Roland Brunt van Jump! Dickie Jump!
(foto prl
