'ISU is hard bezig het
schaatsen te vernielen
Jubilaris Pfrommer nog steeds bezeten
"Bakker op Vrijdag
Leen Pfrommer staat allang niet meer in de
schijnwerpers. De kordate schaatscoach, die ooit Ard
Schenk en Kees Verkerk begeleidde naar grote
successen, is al tien jaar van het hoge podium
verdwenen. De 52-jarige Apeldoorner doet nu zijn werk
in de schaduw als coach van jong Oranje. Hij brengt de
nieuwe toppers naar voren; was het vroeger met name
Jan Bols, onlangs waren dat Gerard Kemkers en Leo
Visser.
Buiten het oog van het grote publiek viert Leen
Pfrommer dit jaar een opmerkelijk jubileum.
Vijfentwintig jaar geleden gaf hij als schaatscoach zijn
eerste aanwijzingen. Dat gebeurde bij de door hem en
Henk van Dijk opgerichte schaatsclub Viking in
Harderwijk.
Daar begon een onstuimige loopbaan. Via het gewest
Drenthe tot bondscoach van de herenkernploeg. Van het
gewest Zuid via de Deventer IJsclub tot Jong Oranje.
Een man die bezeten is van het schaatsen. Leen
Pfrommer, nog steeds de moeite waard om naar te
luisteren. Hij praat over de problemen van Gemser,
over de „streken" van Keessie Verkerk, over de
„afschuwelijke" World Cup-wedstrijden, over de
zwakke stem van Nederland binnen het ISU en over de
ontwikkelingen binnen de schaatssport.
HARDERWIJK (GPD) - Leen
Pfrommer oogt even jong als tien
jaar geleden. Wellicht omdat de ex-
coach van de kernploeg nog steeds
vol overgave elke vrije minuut in
de schaatssport steekt. Nu echter
op de achtergrond. Als de bakker,
die in de nacht de broden bakt en
de dagelijkse verkoop overlaat aan
anderen.
Wie de naam Leen Pfrommer
hoort, denkt, wellicht met een
beetje weemoed, terug aan die
schitterende schaatstijden. Aan
Verkerk, Schenk, Bols, Kuipers,
Kleine en Van Helden. En Pfrom
mer zelf? Weemoed?
Pfrommer: „Het waren natuur
lijk topjaren in mijn carrière. Ik
heb de neiging steeds de plussen
en minnen naast elkaar te zetten.
De positieve punten wonnen. Ik
ben negen jaar lang coach geweest
en in die tijd kreeg Nederland vijf
keer een wereldtitel. Drie keer Ard
Schenk en verder Harm Kuipers
en Piet Kleine. Misschien komt het
door de leeftijd, maar dat eergevoel
van ruim tien jaar geleden heb ik
niet meer".
- Je kwam destijds vriendelijk
over, maar je hield er ook van je
ego te strelen.
„Ik kan dat niet ontkennen. Ik
was tussen m'n dertigste en veer
tigste jaar eerzuchtig. Dat moet
ook, anders slaag je niet. Kijk maar
eens naar de periode tussen '75 en
'80. Iedereen was toen anti-presta
tiegericht. Daaronder lijdt het vak
lichamelijke opvoeding nog
steeds. Ik heb toen een discussie
gevoerd met Bart Crum, een be
kendheid op het gebied van de li
chamelijke opvoeding. Die is tegen
dat prestatieve. Maar «ritussen
werkte hij zich wel uit de naad om
doctor in de lichamelijke opvoe
ding te worden. Kijk, dat is scheef.
De prestatiegedachte is niemand
vreemd. Iedereen heeft het op zijn
eigen niveau, in zijn eigen werk.
Wie dat ontkent, is een leugenaar".
die
„Soms moet je dat als trainer. En
wel als de jongen of het meisje
presteert. Iedereen mag dan mee
genieten, maar de sporter zelf moet
dan vooraan staan. Gaat het slecht,
dan krijgt de coach het op zijn bo
terham. Kijk maar eens naar Henk
Gemser. Die leert nu de conse
quentie van zijn vak".
- Je had het over plussen en min
nen tijdens de periode waarin jij
als coach fungeerde van de heren-
kernploeg. De plussen heb je ge
noemd. Prachtige resultaten. Een
van de problemen was destijds de
verhouding tussen de vedetten
Schenk en Verkerk. Hoe ging je
daarmee om?
Pfrommer: „Die affaire is aange
dikt. Kees Verkerk was een hele
slimme jongen. Op jeugdige leef
tijd kon hij al halfdronken klanten
uit de kroeg van zijn vader praten.
Die slimheid gebruikte hij ook in
de kernploeg. Hij gaf bijvoorbeeld
na de eerste wedstrijddag een
rondje, deed alsof hij meedronk,
maar liet intussen het pilsje staan.
Die geslepenheid werd lang niet
door iedereen in dank afgenomen.
Kees sliep samen met Ard op één
kamer. Ik voelde toen dat Schenk
niet tot zijn ontplooiing kwam.
Daarom heb ik ze apart gezet. Kees
vond dat niet leuk, want daardoor
miste hij de greep op z'n concur
rent. Het gevolg was dat Schenk
sindsdien steeds sterker reed.
Daarna heeft Verkerk me ervan be
schuldigd dat ik Jan Bols voortrok.
Hij moest zijn ergernis ergens op
afwenden. Maar ik ben toch steeds
goede vrienden gebleven met Ver
kerk".
- Het lijkt me tegenstrijdig. De
jongens vormen een kernploeg
maar ze moeten individueel preste-
„Feitelijk is het ook geen ploeg
De taak van een coach is om d€
jongens optimaal te laten preste
ren. Dat vraagt een individuele be
nadering. Aan de andere kant is
een goede sfeer erg belangrijk. De
problemen die je altijd krijgt, is dal
je te maken hebt met antipathie- en
sympathielijnen die lopen van de
sporter naar de coach, zoals dat in
de sportpsychologie heet. Er zijn
altijd jongens die liever een andere
trainer hebben. Voor een man als
Gemser is het bijzonder prettig dat
de onderlinge verhouding in de
kernploeg goed is. Aan de sfeer zal
het dan ook niet liggen".
- Toch krijgt Gemser veel kritiek.
De vraag is of hij wel goed bezig is.
Hebben de Nederlanders geen on
overbrugbare achterstand ten op
zichte van de concurrentie?
Pfrommer: „Gemser moet zich
de kop niet gek laten maken. Het
gaat erom dat er op de Spelen ge
presteerd wordt. Hy moet gewoon
doorgaan. Werken op zijn eigen
wijze".
- Herken je de huidige situatie?
„In 1975 deden we in Dokka mee
aan internationale wedstrijden. We
kregen een enorm pak slaag van de
Noren. Ik werd vervolgens com
pleet weggeschreven. Er deugde
niets meer. In zo'n situatie voel je
je onzeker. Toen heb ik gedacht:
gewoon doorgaan, Leen. Want als
ik van de lijn die ik had uitgestip
peld zou afwijken, bleef er hele
maal niets meer over. Ik bleef het
bij de jongens inhameren: het gaat
goed. Bij de volgende EK haalden
we de vijfde, zevende en negende
plaats. Vrij dicht achter de Noren.
Dit toernooi was de hefboom. Tij
dens de Olympische Spelen in
Innsbruck haalde Piet Kleine een
gouden en zilveren medaille. Hans
van Helden pakte drie keer brons.
De Noren vormden één grote te
leurstelling. Bij de WK werden we
één en drie. Opnieuw waren de No
ren nergens. Ik vind daarom datje
UEFA halveert
straf van Brady
ZURICH (Rtr) - De commissie van
beroep van de Europese voetbalu
nie (UEFA) heeft de straf van de
Ierse international Liam Brady
donderdag gehalveerd. Brady
werd 14 oktober in de interland
wedstrijd tegen Bulgarije van het
veld gestuurd. De strafcommissie
van de UEFA schorste de 67-voudi-
ge international wegens buitenge
woon gewelddadig gedrag voor
vier duels. Hij zou daardoor de hele
eindronde van de Europese titel
strijd, in juni in West-Duitsland.
hoofd- en bijzaken moet kunnen
scheiden. De hoofdzaak zijn de
Spelen, daarna volgt de WK en
achteraan komen die afschuwelij
ke wereldcupwedstrijden".
- Afschuwelijk?
Pfrommer: „Gert Zimmermann,
die lid is van de ISU, is een voor
stander van afschaffing van de
WK. Ik vind dat de ISU bezig is het
schaatsenrijden te vernielen. Men
moet meer naar Nederland luiste
ren, omdat ons land de dragende
kracht is. Nederlanders en Noren
vinden klassementswedstrijden
het belangrijkste. En terecht. Wat
heb je er nu aan als dik veertig rij
ders paar voor paar één en dezelfde
afstand afleggen. Het is saai voor
het publiek. In een meerkamp kan
iemand die ten opzichte van de di
recte tegenstander honderd meter
achterligt wereldkampioen wor
den. Het publiek houdt alles bij.
Cijfert. Er is voortdurend span
ning".
- Toch lijkt de meerkamp op z'n
laatste benen te lopen. En waarom
zou je het schaatsen niet kunnen
spiegelen aan de skisport. Daar
wordt ook een reeks wedstrijden
voor het WK afgewerkt.
Pfrommer: „Skiën is een andere
tak van sport. Je kunt schaatsen
beter plaatsen in het rijtje atletiek
en wielrennen. Bij de atletiek is in
derdaad sprake van specialisatie.
Maar uit die ene finaleloop komt
een winnaar. Daar is dus spanning.
In de wereldcupwedstrijden moet
je tot en met de laatste rit wachten
voordat de winnaar bekend is. Het
kan er inderdaad van komen dat
het WK-toernooi wordt afgeschaft.
De EK is al gesneuveld. Nederland
heeft zijn stem binnen de techni
sche leiding van de ISU verloren.
We hebben een krachtige man no
dig. Nu krijgen mensen als Zim
mermann en de Noor Moum te veel
invloed. We missen een man als
Henny Roos. Jan Charisius, die nu
in de ISU zit, wordt totaal onderge
sneeuwd. Aan de andere kant is
het onze eigen schuld, dat we onze
stem kwijt zijn. Vanaf de jaren
tachtig werd er volop geruzied bin
nen de KNSB. In 1984 werd de
zaak weer goed op poten gezet.
Maar internationaal gezien duurt
het herstel zeker tien jaar".
- Het schaatsen is de laatste ja
ren in een stroomversnelling ge
raakt. De wetenschap heeft zich er
op geworpen. Begrippen als aeros-
kates en aerosuits doen hun intre
de. Sies Uilkema, die volop bezig is
met dit onderzoek, heeft gezegd dat
de limieten in de schaatssport qua
training zijn bereikt. Alleen met
stimulerende middelen en aërody
namische aanpassingen kunnen de
grenzen verschoven worden. Hoe
sta jij tegenover die ontwikkelin
gen.
„Ik vind niet dat je met stimule
rende middelen de grenzen qua tij
den kunt verleggen. Met die mid
delen word je sterker, maar het
coördinatievermogen wordt aan
zienlijk minder. En juist dat is van
essentieel belang voor het rijden
van snelle tijden. Trouwens ik ben
sowieso sterk gekant tegen het ge
bruik van stimulerende midde
len".
- En de aërodynamica?
„Ook daar is de grens in zicht.
Krachtsverscliil bij
vrouwen groot: 21-2
LEIDEN - De meeste
teams in de zaal hielden zich met
bekervoetbal bezig. Dat de
krachtsverschillen daarbij groot
kunnen zijn bleek weer eens in de
wedstrijd Stompwijkse Girls -
THB Girls: 2-21.
De wedstrijd Randstad Sport -
McDonald's kende daarentegen
een veel spannender verloop (3-4).
Ook bij Bax - Jipi's Tweesprong
was het krachtsverschil gering. Ji
pi's zegevierde dankzij treffers van
Mary van den Heiligenberg, Conny
Beekhuis, Anita van der Meer en
Jolanda van der Vlugt met 1-4.
Yvonne Sekreve scoorde voor Bax.
Kraan Saloon kreeg met 1-8 klop
van FC Lisse, dat aan zijn goals
kwam door toedoen van Nancy
Mouthaan (3), Anita de Bakker (2),
Ellen van der Zwan en Sandra van
D(jk. Els van de Nouland doelpunt
te voor Kraan Saloon, dat sinds
kort ook een tweede team in de
tweede klasse op de been brengt.
Deze ploeg debuteerde in de twee
de klasse met een wedstrijd tegen
FC Lisse 2. Lisse won met 2-3.
K*)il#li
Paluch (Pol)-Manzana (Ita) 1-1, Modzgrisjvili
(Isr)-Jansen (Ned) 0-2, Recj (Joe)-Verpoest (Bel)
0-2, Virni (Sov)-Clerc (Ned) 1-1, Korenevski
(Sov)-Van der Zee (Ned) 1-1, Valneris (Sov)-Bo-
nave (Fra) 2-0, Machado (Por)-lssalene (Fra) 0-2.
Eindstand: 1en Europees kampioen Gérard Jan
sen 23 punten, 2 Virni 22,3. Clerc en Van der Zee
21, 5. Korenevski 19, 6. Valneris 17. 7. Verpoest
12, 8 Paluch 10. 9. Bonave 10, 10 Manzana 9,
11 Issalene 8.12. Modzgrisjvili 6.13. Recj 5,14
Machado 0.
Leen Pfrommer: Gaat het slecht, dan krijgt de coach het op zijn boterham.
Gladder dan glad kan niet. Mis
schien dat het ijs beter kan. Glad
der. Maar dan krijg je, vooral bij de
500 meter, problemen met de boch
ten omdat de snelheid te groot
wordt. Je ziet over het algemeen
dat de progressie qua wereldre
cords in de sport is verdwenen. De
menselijke grenzen lijken zo lang
zamerhand bereikt. Jesse Owens
liep in 1936 de honderd meter in
10,2 seconden. We zijn nu vijftig
jaar verder en Johnson loopt vier
tienden van een seconde sneller.
Mèt een start die aanvechtbaar is.
Lee Evans liep tijdens de Olympi
sche Spelen in 1968 te Mexico de
400 meter in 43,86 seconden. Dat
record staat nog steeds. Sebastian
Coe noteerde in 1981 op de 800 me
ter een tijd van 1.41.73. Ook die tijd
is niet verbeterd. In de wielersport
deden Jan Derksen en Arie van
Vliet elf seconden over de laatste
honderd meter. Dat is de tijd die
ook nu gereden wordt. Binnenkort
zul je ook in de schaatssport zien
dat er een enorme brede top is, die
geweldige strijd levert. Maar de
echte uitschieter, dat wereldrecord
op eenzame hoogte, zal er niet
meer zyn".
Pfrommer: „Ik schat de snelste
tijd op de 500 meter op ongeveer 35
seconden. De vijf kilometer kan
ooit gehaald worden in 6 minuten
30 seconden; de 1000 meter in 1 mi
nuut 10, de 1500 meter in 1.47 en de
tien kilometer in 13 minuten en 30
seconden".
- Nu werk je voor de toekomst als
coach van Jong Oranje. De door
braak van Leo Visser en Gerard
Kemkers is bijzonder snel gegaan.
Wat mogen we in de nabije toe
komst verwachten?
„Binnenkort kunnen jongens als
Jac Orie, Ben van der Burg en Tho
mas Bos doorbreken en bij de
meisjes Harma Meijer. Hiervan
üjkt Orie het verst. Het is zelfs mo
gelijk dat hij zich tijdens de NK bij
de eerste vier nestelt. Mijn doel is
elke twee jaar één nieuwe rijder
voor de top af te leveren. Dus
straks kan ik weer met frisse moed
aan een totaal nieuwe lichting be
ginnen".
- Naast coach van Jong Oranje be
hartig je de coördinatie tussen de
top en de subtop. Wat houdt dat in?
Pfrommer: „In Nederland is
steeds het oog gericht geweest op
de topper. Maar er traint een hele
generatie keihard. Voor de subtop
waren er amper of geen wedstrij
den. Dat vond ik onredelijk. Ik heb
er dan ook voor gevochten om geld
te krijgen voor de jongens en meis
jes die net de top niet halen. Nu
heb ik een bedrag van 50.000 gul
den. Daarvoor kunnen we twaalf
tot veertien buitenlandse reizen
maken. In de regio wordt het
enorm gewaardeerd. De reacties
zijn positief. En ik denk dat dit pri
ma propaganda is voor de schaats
sport. De regionale rijder gaat naar
Warschau of Oost-Berlijn. Dat kan
voor anderen in de omgeving een
stimulans zijn door te gaan met de
training".
de stand na vier ronden
1. Aris Salomki
2. Parlizan Belgrado
3. Milaan
4. Keulen
5. Den Bosch
6. Maccabi Tel Aviv
7 EB Orthez
8. FC Barcelona
7 pnt
7 pnt
7 pnt
6 pnt
379-370
366-360
366-370
401-388
385-386
398-400
367-377
377-388
BETAALD VOETBAL
EREDIVISIE
Vrijdag
WV-PEC Zwolle
Zaterdag
Fortuna Sitlard Groningen
Zondag
Ajax - AZ
Feyenoord Willem II
Voiendam Haarlem
Den Haag - Roda JC
Utrecht Spada
Twente DS 79
Den Bosch PSV
EERSTE DIVISIE
Cambuur Excelsior
NEC-Telstar
NAC-RBC.
Emmen - Vitesse
MW SW
Zondag
Graafschap Go Ahead Eagles
Heracles - Heerenveen
Eindhoven Helmond Spori
Wagenmgen Veendam
TWEEDE KLASSE: ZLC Abbenes
Zondag
EERSTE KLASSE: Warmunda - Bernardus, ZLC
- Alkmania, VNA Randstad Sport, ASC - Oranje
Groen, Kickers - Leidsche Boys, MMO - VNL
LANDELIJKE JEUGD
EERSTE KLASSE: Telstar - Roodenburg (zo)
REGIONALE JEUGD
HOOFDKLASSE: Rijswijk Noordwijk, Katwijk -
Sparta R.
EERSTE KLASSE B: Alphense Boys - VCS,
Nieuwkoop Westlandia, Rijnsburgse Boys -
SPORTAGENDA
DERDE KLASSE: Lisse 2 Zijderveld 6, Haarlem
3 - Merenwiek, Leiden 3 - Duinwijck 7, DKC 3 -
Leiden 2
KNVB-AMATEURS VROUWENVOETBAL
WEST II
TWEEDE KLASSE A: HOV - Westlandia, Neptu-
nus - Roodenburg
DERDE KLASSE A: Foreholte DOSR
KNVB-RESERVES
Ter Leede - Rijnmond
Lisse
Zondag
SïinSL?^!!E.A:0Roodrb,-u:,9.2:0uil:k H 2 ÉÉRSTE KLASSE 3: Duinwijck 4 Ritte 2, Espe -
VIERDE KLASSE A: Roac 2 GOA 2 DKCi V|jetwijk Ralri Metr0 2Avanti
TWEEDE KLASSE 3: Eridos 2 - Leiden, Zijder
veld 4 - Amersfoort 3, Slotermeer Heerhugo-
waard 4, Martmus - Duinwijck 6
TWEEDE KLASSE 5: Velo 4 - Hellevoetsluis.
Zaterdag Velsen - Drop shot 4. Vlietwijk 2 - Heerhugowaard
EERSTE KLASSE: SVOW - LSVV 2, N.vo Eridos
Mannen
EREDIVISIE: Red Giants Orca's, Donar - DAS.
Den Bosch - Akrides, Den Helder Haaksbergen,
Canadians Weert
PROMOTIEDIVISIE: Eindhoven - Gunco (zo),
Zaandam Basketiers. Goba Voorburg, Utrecht -
BVO Alphen (zo).
EERSTE DIVISIE B: Lisse - ASVU (18.15 uur),
Zeemacht - DSS, Luba - Racing Beverwijk (20.15
uur).
EERSTE DIVISIE ROLSTOEL: Leiderdorp - Anti
lope 2 (18.15 uur)
EERSTE KLASSE WEST: Grasshoppers - Achil
les, Gunco 2 - MSV (zo)
BEKER: Oegstgeest - Early Bird (Apollohal,
21.15 uur)
Vrouwen
PROMOTIEDIVISIE: DAS - MSV (vr). Sea Devils
- Grasshoppers. Lisse - Racing Amsterdam, Ele-
mentum - Tonego.
EERSTE KLASSE WEST: Devel Devils - Leider
dorp (vr), Gunco - BVO Alphen (zo).
EREKLASSE: Wasps - DIOK, HRC - Basse
NFC REL, Castricum - RCH. 1 Gooi AAC
PROMOTIEKLASE: Eemland - LSRG
Vrouwen
TWEEDE DIVISIE: Van Santen - Gemini/K.
(17.00 uur)
DERDE DIVISIE: Thornax 2 - Leython (16.30 uur)
PROMOTIEKLASSE A: Agon - Leython 2 (vr),
Novo Gemin 2, Dosko - Ridderveld
PROMOTIEKLASSE B: WW - Tornado (vr). No
vo 2 Zevenhuizen 2, DVC Orion
EERSTE KLASSE: LUSV - Gemini 3 (vr). Novo 3
Salvo
DERDE DIVISIE: US 2 - Novo (17.00 uur)
PROMOTIEKLASSE A: Leython 2 - Radius 3,
DAC 2 - Novo 2 (vr), Skania - LUSV
PROMOTIEKLASSE B: Donar - Tornado 2, VCS
- Gemini 2
EERSTE KLASSE: SKC - Leython 4 (vr), DAC 3 -
Aarlanderveen (vr), Ridderveld WVC (vr), Orion
- Liusna (vr), Valken RW
Mannen
HOOFDKLASSE: HZC - VZC, DZV - LZ. Zijl/LGB
- Brandenburg
TWEEDE KLASSE: Vivax - KZC, Katwijk - Meeu-
TWEEDE KLASSE: ZPB - LZ
ZAALHANDBAL
Swift - Vido, Quick - Aalsmeer, E&O Foreholte,
OSC 2 - Bornerbroek
DERDE DIVISIE: Oase - Olympia Snelwiek Sa-
turnus 72, Ancora - Treffers, Hollandiaan Vires.
Mannen
DERDE DIVISIE: EHC - Rijnstreek, Kwiek - Sa-
turnus 72, Saturnus Treffers. UVQ Vires, Actief
ZAALKORFBAL
HOOFDKLASSE A: Wordt Kwiek-KVS, Groen
Geel-Fortuna, TOP-Oost Arnhem (za 16.00 uur
De Wasbeek), SCO-Deetos
OVERGANGSKLASSE C: AKC-Rapiditas.
ZKC'16-Pernix (za. 14.50 uur Hanzehal), Keizer
Karel-Pams, DEVD-Het Zuiden
OVERGANGSKLASSE D: OEC-Samos, Fides
Pacta-Deto, Blauw Wit'51 -Swift(M). HKV-Die
Haghe
EERSTE KLASSE F: Zuiderkwarlier-DKV(D) (zo.
15.45 uur 5-meihal); G: KOAG-Fiks; H: De Over-
kanters-De Danaïden
TWEEDE KLASSE F: Haarlem-Crescendo
DERDE KLASSE K: Fluks-SDO(K) (za 13 55
uur Northgo), Velocitas-Ons Eiland (za. 17.55 uur
De Munnik); L: ONDO(sGr)-Tempo; M: De Zwer
vers-De Algemene. KNS-DKC (zo. 14.00 uur
ApollO)
ZAALHOCKEY
VROUWEN
Tweede divisie 0: l9-12-'87 om 17.00 i
Santen/Haag - Gemini/K.
Derde divisie D: 19-l2-'87
2 - Leython.
Promotieklasse A: 18-12 om 21.00 uur Agon -
Leython 2,19-12 om 17.30 uur NOVO - Gemini/K
2,19-12 om 14.30 uur Dosko - Ridderveld.
Promotieklasse B: 18-12 om 19.45 uur WW -
Tornado, 19-12 om 15.30 uur NOVO 2 - Zeven
huizen 2, 19-12 DVC - Orion
Eerste klasse: 18-12 LUSV - Gemini/K 3,19-12
NOVO 3 - Salvo.
MANNEN:
Tweede divisie D: 19-12-87 om 15.00 uur
Leython - Voiendam.
Derde divisie C: 19-12-'87 om 17,00 uur US 2 -
NOVO.
Promotieklasse A: 19-12 Leython 2 Radius 3,
18-12 DAC 2 - NOVO 2,19-12 Skania - LUSV
Promotieklasse B: 19-12 Donar - Tornado 2,19-
12 VCS - Gemim/K 2
Eerste klasse: 18-12 SKC - Leython 4, 18-12
EEN BEETJE HARDER
Joop is gestopt, ledereen, zelfs co
ol cool Mart, was ontroerd toen
Joop woensdag in Maastricht de
laatste trappen deed. Maar er
heerste ook iets van opluchting
bij alle betrokkenen, zelfs de
scheidende bleek gelukkig aange
daan. Voor hetzelfde geld had
Zoetemelk iets gehad van 'jon
gens, vanwaar al die drukte?'
Maar volgens haast alle donder
dagkranten was Joop dus
'ZICHTBAAR GEËMOTIO
NEERD' geweest. Met speeches
ovaties, vernoemde zalen en uit
gedeelde aanstekers hebben ze
hem op de valreep toch nog plat
gekregen...
Zoetemelk niet meer fietsen, ik
kan het niet geloven. Met wed
strijden moet-ie stoppen, omdat
het echt niet anders meer kan nu,
maar verder zal-ie in de omge
ving van zijn hotel in Frankrijk
onverminderd hard door trai
nen. Op de training zal Joop ook
als-ie de vijftig gepasseerd is de
jonkies het schaamrood op de ka
ken rijden. Joop wordt een me
disch mirakel op twee wielen, dat
het ter verklaring zal houden op:
'Ik ben zuinig geweest op mezelf.
Wie kan dat ontkennen, van
die zuinigheid. Niemand. Joop
trok nooit fel op, maakte nooit te
veel toeren, hij liep één op heel
veel. Altijd als je dacht: 'nü Joop,
nü aanvallen, of 'nu meesprin
gen', deed-ie het niet. Verkeerde
zuinigheid. 'Wieltjesplakker',
oordeelde Merckx en zo was het.
Maar wel een van buitengewone
klasse. Aanklampen kon Zoete
melk als geen ander. Het 'dood of
de gladiolen' van Knetemann
was niet zijn favoriete wedstrijd
tactiek. Joop wilde niet dood,
maar juist nog jaren fietsen. Dan
maar géén gladiolen.
Dat ze hem af en toe toch ten
deel zijn gevallen, lijkt een regie
fout. Pas als Hinault uit de Tour
stapt wordt de 'eeuwige tweede'
een soort winnaar tegen wil en
dank. Een winnende Zoetemelk
gaf vaak als commentaar: 'Ik
keek achterom en zag tot mijn
grote verbazing dat ze niet kon
den volgen'. Zo ongeveer viel hem
ook de wereldtitel ten deel.
'Ik heb de pech gehad dat er een
Merckx was en daarna een Hin
ault. Van die superklasse was ik
niet'. Aandoenlijk eerlijk, maar
toch een tikkie bezijden de waar
heid. Als er geen 'kannibaal' was
geweest en geen 'das'was er wel
een andere veelvraat geweest om
Joop vooraf te gaan. Want je
kunt jaren met de kippen op stok
gaan, een 'winner' word je er niet
mee. Patron van het peloton ben
je alleen als je de baas durft te
spelen, als je bij de knechten de
wind er flink onder hebt. Zoete
melk en 'de wind er onder heb
ben' was twee.
Zo weinig als Joop tijdens een
koers de mond roerde, zo weinig
deed-ie het ook erna. De bereid
willigheid om de pers te woord te
staan was er welmaar veel ver
der dan het beamen van het ge
vraagde kwam het meestal niet.
Geen oordeel, geen anecdotes,
geen verhaal, geen aanstoot. Al
tijd is Joop het op het oog onschul
dige Ripse schooljongetje geble
ven, slecht in taal, goed in reke
nen. 'Op het oog', want als er al
zoiets als 'boerenslimheid' be
staat, dan was Zoetemelk daar
de personificatie van. Heeft drie
jaar over zijn afscheid gedaan!
Zoetemelk kon heel goed fiet
sen, nooit een betere geweest in
Nederland. En hij was aardig bo
vendien, dus alle populariteit zij
hem gegund. Maar in donkere tij
den heb ik me nooit ook maar één
minuutje kunnen verliezen in
Joop. De Ripper heeft de levens
pap in die kwart eeuw fietsen
van niet één korreltje zout voor
zien. Na een sublieme beklim
ming van de Mont Ventoux, toen
zijn collegae met extra zuurstof
bij de mensen gehouden moesten
worden, hield Joop Zoetemelk het
op: 'Ik had nog wel een beetje har
der gekund denk ik'. Dat gevoel
bekroop je nou altijd.
