'Werk redden
door export
naar Taiwan'
GOEDEN EN ZILVEREN
SIERADEN 40% VOORDELIGER.
EN DAT ZO VLAK VOOR KERST!
'Sterven kool en staal, dan sterft het Ruhrgebied'
'Buitenlandse interesse
financiering toltumiels
Nederland loopt achter
bij gel rti ik van robots
FNV: rechter grijpt te vaak in bij staking
Crisisstemming in Europa's grootste industriegebied
wöensdaCTTOËCËMBÊ^9^
PAGINA 7
Wilton Fijenoord ontslaat 600 mensen
SCHIEDAM (ANP) - Bij de Schiedamse scheepswerf Wil
ton Fijenoord staan achthonderd banen op de tocht. Nog
deze maand zal de directie collectief ontslag aanvragen
voor 600 van de 2400 personeelsleden. Dit heeft directeur
ir. B. Sluis gisteren bekend gemaakt. Om te voorkomen dat
nog meer banen moeten verdwijnen zal de werf opnieuw
vergunning vragen onderzeeërs te exporteren naar Tai-
ARNHEM (GPD) - De economi
sche waarde van het fietsverkeer in
ons land kan worden berekend op
zo'n vijf miljard gulden per jaar.
Dat wil zeggen dat wanneer het
fietsverkeer onmogelijk zou wor
den gemaakt, het alternatieve ver
voer per auto of openbaar vervoer
vijf miljard zou kosten.
Daarbij is alleen rekening gehou
den met het zogenaamde noodza
kelijke fietsverkeer (vervoer van
huis naar school of werk en vice
versa). Het recreatieve fietsen is
buiten beschouwing gelaten. Ook
met de voordelen die het fietsen
heeft voor het milieu en het ruimte
beslag en de daarmee verbonden
kosten, is geen rekening gehouden.
Een en ander blijkt uit een on
derzoek dat Adviesbureau Van
Roon heeft uitgevoerd in opdracht
van de Stichting Fiets!, de ANWB,
de Bovag, de ENFB en de RAI.
Fietsverkeer
is 5 miljard
gulden waard
De opdrachtgevers
onderzoek met name van belang
omdat de rijksoverheid de laatste
jaren de aandacht vooral richt op
de auto en het openbaar
Zo wordt bijvoorbeeld in het Mobi
liteitsscenario Randstad, dat rijk,
provincies en gemeenten hebben
opgesteld, betrekkelijk weinig aan
dacht aan de fiets geschonken.
Volgens woordvoerder S. Stock
van de Stichting Fiets! - een organi
satie die de belangen van rijwiel-
producenten en -handelaars behar
tigt - zouden meer voorzieningen
voor fietsers een belangrijke bij
drage kunnen leveren aan het op
lossen van het fileprobleem in de
steden.
Het onderzoek is vooral toege
spitst op fietsverplaatsingen van
en naar school. De fietskilometers
die met dit doel worden verreden,
vormen ongeveer een kwart van de
totale afstand die in Nederland per
rijwiel wordt afgelegd. In 1986 ging
het om een afstand van 12 miljard
kilometer. Wanneer deze met het
openbaar vervoer zou moeten wor
den afgelegd, zou daarmee een be
drag van 1,3 miljard gulden ge
moeid zijn. In totaal telt ons land
op dit moment 12 miljoen fietsen,
op een bevolkingsaantal van 14,6
miljoen.
wan.
De gedwongen ontslagen vallen in
zowel de nieuwbouw- als de repa
ratiesector van het bedrijf. Als de
werf niet op korte termijn nieuwe
opdrachten krijgt zullen nog eens
tweehonderd ontslagen vallen, zo
heeft het personeel te horen gekre
gen.
Als gevolg van het uitblijven van
nieuwe orders zal de afdeling
nieuwbouw nagenoeg worden ge
sloten. Er blijft alleen voldoende
personeel over om de lopende op
drachten, een onderzeeër en twee
patrouilleboten voor Taiwan, af te
maken.
De directie van de Schiedamse
werf beschuldigt de overheid er
van onvoldoende mee te werken
aan het verkrijgen van nieuwe op
drachten. De nieuwbouwafdeling
die tot op heden hoofdzakelijk ma
rine-orders heeft verwerkt, krijgt
nauwelijks overheidssubsidie voor
het werven van civiele orders.
Daarbij komt dat de werf last heeft
van de algehele malaise in de
scheepsreparatie en scheeps-
nieuwbouw.
Wilton heeft de afgelopen maan
den de noodlijdende reparatie wer
ven Verolme Botlek en Vlaardin-
gen-Oost Bedrijven overgenomen,
waardoor Wilton de grootste repa-
ratiewerf in het Waterweggebied is
HORECA - De totale horecasec-
tor (hotels, restaurants, cafë's en de
recreatieve verblijfssector) heeft in
de eerste negen maanden van dit
jaar 2 procent meer omzet geboekt
dan in dezelfde periode vorig jaar.
De prijzen stegen met 1,9 procent.
Streekvervoer
De streekbussen in ons land heb
ben de eerste negen maanden van
dit jaar 1,5 procent meer reizigers
vervoerd dan in dezelfde periode
van '86. In totaal namen 274 mil
joen reizigers de streekbus, zo
meldt de vereniging van streekver-
voerondernemingen ESO.
Schone auto
De belastingkorting op auto's
met milieuvriendelijke 'schone'
motoren blijft de komende jaren
gehandhaafd. Dat heeft milieumi
nister Nijpels gisteren bekend ge
maakt in Leersum op een congres
van de Industriebond FNV over de
chemie-industrie en het milieu.
geworden. Het binnenhalen van
verbouwingsopdrachten wordt
echter bemoeilijkt door het feit, dat
de Nederlandse overheid in tegen
stelling tot andere Westeuropese
landen geen subsidie geeft voor
dergelijke orders.
Op aandrang van de Onderne
mingsraad (OR) zal de directie van
de scheepswerf Wilton-Fijenoord
(WF) opnieuw een exportvergun
ning vragen ten behoeve van on
derzeeërs voor Taiwan. Enige jaren
geleden weigerde de Tweede Ka
mer Wilton een exportvergunning
voor Taiwan. Dat was een gevolg
van het feit dat de diplomatieke be
trekkingen tussen Nederland en
China ernstig bekoelden, nadat
Wilton eerder wel een vergunning
kreeg voor twee onderzeeërs voor
Taiwan. Nadat de vergunning voor
een nieuwe serie onderzeeërs werd
geweigerd herstelden de betrek
kingen met China, dat Taiwan als
afvallige provincie beschouwt,
zich in enige jaren tijd.
Directeur B. Sluis acht de kans
klein dat Wilton nu wel een export
vergunning krijgt. "Maar je weet
het nooit. Er is iets aan het verande
ren. In Taiwan is de staat van beleg
opgeheven en bovendien wil de
handel tussen ons land en China
nog steeds niet vlotten."
DEN HAAG (ANP) - Minister Smit
(verkeer en waterstaat) is 'verblijd
met brieven' van buitenlandse be
leggingsinstellingen die belang
stelling hebben voor de financie
ring van de vier tunnels die zij wil
laten aanleggen. De bewindsvrouw
heeft dit gisteren gezegd op een bij
eenkomst van het Genootschap
van Hoofdredacteuren.
Vorige week maakte Smit be
kend dat de regering nieuwe tun
nels wil laten aanleggen bij Am
sterdam. bij Velsen, bij Rotterdam
en onder de Noord bij Alblas-
serdam. Voorwaarde is dat het kar
wei, dat in 1995 moet zijn voltooid,
de overheid geen geld mag kosten.
Particuliere financieringsinstellin
gen moeten derhalve het geld op
tafel brengen. De minister wil die
investeringen plus winst terugbe
talen door het autoverkeer met
electronische tol te belasten.
Op de bijeenkomst maakte zij
duidelijk dat de tunnelbouw wat
haar betreft niet persé een Neder
landse aangelegenheid hoeft te
worden. "Ik ga in op het meest za
kelijke aanbod", aldus de minister.
Zij hoopt in het tweede kwartaal
van 1988 met een groep van inves
teerders tot overeenstemming te
komen. De Tweede Kamer zal het
plan van de minister in februari be
oordelen.
Volgens Smit zal er in 1988 nog
geen merkbare vermindering van
de dagelijkse 125 kilometer file zijn
waar te nemen. De effecten van
nieuwe investeringen in openbaar
vervoer en stedelijke wegennetten
zullen op hun vroegst in 1989 hun
beslag krijgen. Op een vraag wan
neer Nederland geheel zonder files
zal zijn, antwoordde de minister:
"Een geheel fileloos Nederland
maak ik niet meer mee, en ik ben
van plan heel oud te worden".
r directeur Sluis bekend maakt dat in ieder geval
Staking
Meer dan zeshonderd in het
zwart geklede werknemers van
Amsterdamse kinderdagverblij
ven zijn gisteren massaal in staking
gegaan om de rechtsongelijkheid
in de kinderopvang in Amsterdam
ongedaan te maken. Nu nog wor
den namelijk ruim driehonderd as
sistent-leidsters als zodanig geho
noreerd, terwijl ze wel het werk
van een leidster doen. Dit scheelt
hen 130 gulden per maand.
Brazilië
Brazilië zal deze maand weer
rente bèta'en op zijn schulden aan
commerciële banken. Een banken-
consortium heeft een krediet van
een miljard dollar toegekend om
het land te helpen deze betalingen
te verrichten. De Braziliaanse cen
trale bank neemt 500 miljoen dollar
voor haar rekening.
Melk
De groei van de wereldmelkpro-
duktie lijkt dit jaar tot staan te zijn
gekomen doordat veel landen
maatregelen hebben genomen. Het
ziet ernaar uit dat de produktie zich
nu zal stabiliseren, zo zegt de we
reldhandelsorganisatie GATT in
een gisteren verschenen rapport.
Drogisten
Drogisten mogen ook in de toe
komst zogeheten 'zelfzorg-genees
middelen' blijven verkopen. Het
kabinet heeft gisteren besloten de
drogisten de bevoegdheid om vrij
verkrijgbare geneesmiddelen als
aspirine en dergelijke te laten be
houden.
Ontslag
Geneesmiddelenproducent ACF
Farma in Maarssen is van plan om
voor 45 van de 215 werknemers col
lectief ontslag aan te vragen. Het
bedrijf stopt met de loonfabricage
voor derden, waardoor de 45 ar
beidsplaatsen overbodig worden.
AMSTERDAM (GPD) - Rechters
grijpen te dikwijls en ook ten on
rechte in bij stakingen. Ze leggen
de vakbeweging meer beperkin
gen op dan in het ook voor Neder
land geldende Europees Sociaal
Handvest wordt aangegeven. Een
studiecommissie van de FNV
schrijft dat in het gisteren versche
nen rapport 'Collectieve actie: een
recht'.
De FNV heeft een aantal rechter
lijke uitspraken al voorgelegd aan
het Europese Comité van Deskun
digen om uit te laten maken of de
Nederlandse rechter zijn boekje
niet te buiten is gegaan. In de toe
komst zal de vakcentrale dat meer
gaan doen.
In het bijzonder in gevallen
waarin stakingen werden verbo
den, omdat anderen (derden) er
schade door opliepen, zijn naar de
mening van de FNV-werkgroep de
grenzen van het Europese hand
vest overschreden. Economische
schade van derden mag niet tot een
rechterlijk verbod op staking lei
den. Evenmin zou een bond achter
af de das mogen worden omgedaan
door toewijziging van schade
claims.
Bij de presentatie van het rap
port beklemtoonde FNV-voorzit-
ter Pont gisteren dat bij een sta
kingsconflict 'altijd twee partijen
betrokken zijn'. "Het gaat niet aan
om de schuld bij de actievoerende
bond te zoeken. In zijn conflict met
een bond zal een ondernemer of
een groep ondernemers de schade
meewegen als hij voor de keus
staat of hij het op een conflict laat
aankomen", aldus Pont.
Waar derden schade lijden, zul
len dezen zich moeten wenden tot
de ondernemer met wie zij een con
tract hebben. Zij zullen hém aan
sprakelijk moeten stellen en even
tueel om schadevergoeding vra
gen. Bij de beoordeling van het
conflict met de vakbeweging zal de
ondernemer dergelijke schadever
goedingen weer moeten meewe
gen: het op een schadeclaim laten
aankomen of toeschietelijker wor
den ten opzicht van de vakorgani
satie.
Volgens de FNV-werkgroep
heeft het Europees Sociaal~Hand-
vest vrij strak aangegeven waar de
grenzen liggen voor ingrijpen in
het recht op collectieve actie door
de vakbeweging. Het actierecht
mag worden ingeperkt als openba
re orde, nationale veiligheid, volks
gezondheid en goede zeden aan de
orde zijn. Daarover heeft echter de
overheid te waken. Die zal dan ook
in actie moeten komen als een sta
king in deze zin verstorend werkt.
En zij zal dan nóg slechts tot stap
pen (eventueel bij de rechter) over
gaan als de 'democratische nood
zaak' daartoe bestaat "en dus door
diezelfde overheid (onder parle
mentaire controle) wordt aange
toond".
Derden - buitenstaanders - zullen
volgens de FNV-werkgroep moe
ten berusten in hun eventuele
schade. Ze zullen slechts zelf in ac
tie kunnen komen tegen vakbon
den die een staking hebben uitge
roepen, wanneer ze in een 'funda
menteel vrijheidsrecht' worden ge
troffen. Die rechten dienen echter
scherp te worden onderscheiden
van andere belangen die door het
handvast niet tegenover het sta
kingswapen worden beschermd.
Werknemers die ten gevolge van
een collectieve actie niet kunnen
werken, behoren te worden door
betaald, vindt de werkgroep. Uit
sluiting (niet betalen) van werkwil
ligen als verweermiddel van een
werkgever tegen een collectieve
actie, is ongewenst. Naar het oor
deel van de FNV wordt een derge
lijke actie van een werkgever ook
niet beschermd door het handvest.
Overigens bestrijdt de werk
groep in hetzelfde rapport de her
en der bestaande opvatting van de
FNV te gemakkelijk naar het sta
kingswapen grijpt. Op een lijst van
industriële landen neemt Neder
land een zeer bescheiden plaats in
als het jaargemiddelde aan sta
kingsdagen per 1000 werknemers
wordt berekend over de jaren 1970
tot 1985.
EDE (ANP) - Nederland loopt ach
ter met het installeren van robots
in industriële bedrijven. Dit jaar
werden er iets meer dan honderd
stuks verkocht. Er werken nu 540
robots in ons land, waarvan veertig
procent in bedrijven met minder
dan 250 werknemers. Dit heeft ir. I.
Vermeulen van het adviesbureau
Anertek uit Bilthoven uitgere
kend. De uitkomsten van zijn on
derzoek werden vandaag gepre
senteerd op de eerste Nederlandse
robotbeurs, die ook morgen en vrij
dag in Ede wordt gehouden.
Het midden- en kleinbedrijf
loopt de achterstand snel in, aldus
Vermeulen. In ieder geval vlugger
dan de grote bedrijven. Ongeveer
vijfjaar geleden kwam het gebruik
van robots in ons land echt op
gang. In de omringende landen be
gon dit eerder. België en Duitsland
tellen per duizend inwoners veel
meer robots.
Deze landen hebben een veel
grotere auto-industrie, de baker
mat voor het werken met robots.
Verder loopt Nederland bepaald
niet voorop als het om vernieuwing
van de industrie gaat, aldus Ver
meulen.
Sinds 1980 is in ons land het aan
tal robots elke twee jaar verdub
beld. Zou deze tendens zich voort
zetten, dan zijn er in 1998 meer dan
17.000 robots operationeel. Er is
wel een markt voor dit aantal, maar
LENINGEN - Bank of Boston, de
vijftiende bank in de Verenigde
Staten, heeft gisteren bekendge
maakt dat zij 200 miljoen dollar toe
voegt aan de reserve voor mogelij
ke verliezen op leningen aan Der
de-Wereldlanden. Naar verwach
ting zullen ook andere Amerikaan
se banken dit voorbeeld volgen.
de 'robotiseringshuizen' zullen
waarschijnlijk op geen stukken na
aan de vraag kunnen voldoen, al
dus Vermeulen.
Prijzen van olie
dalen sterk na
akkoord OPEC
LONDEN (Rtr) - Teleurstelling
over het akkoord van de Organisa
tie van Olie-Exporterende Landen
(OPEC) heeft gisteren geleid tot
een scherpe daling van de prijzen
van ruwe olie op de internationale
vrije markt.
Het besluit van het oliekartel om
de bestaande afspraken te verlen
gen betekent volgens oliehandela
ren dat de situatie van overproduk-
tie en kortingen op de officiële
OPEC-prijzen blijft bestaan.
De prijs van olie uit het Britse
Noordzee-veld Brent voor levering
in februari kwam gisteren voor het
eerst sinds februari van dit jaar on
der de zestien dollar per vat (van
159 liter). Later volgde een prijs
herstel tot 16,15 dollar, maar dat
was toch nog 0,60 dollar minder
dan de 16,75 dollar van maandag.
In augustus, toen de spanningen in
de Perzische Golf hoog opliepen,
bereikte de notering van Brent-olie
nog een hoogtepunt van 20,65 dol
lar.
Ook de prijs van Dubai-olie uit
het Midden-Oosten ging dinsdag
met 0,60 dollar omlaag en kwam
daarmee op 15,25 dollar per vat. De
notering van de belangrijkste Ame
rikaanse oliesoort. West Texas In
termediate, daalde zelfs met 0,90
dollar tot 16,85 dollar per vat.
ADVERTENTIE
Tot en met 31 december a.s. krijgt u in de Caratshop in de Bijenkorf liefst
korting op een groot deel van het assortiment gouden en zilveren
sieraden, bijvoorbeeld ringen, armbanden en colliers.
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
Extra koopavonden voor Kerst op maandag 21/12, dinsdag 22/12, en woensdag 23/12 tot 21.00 uur.
DUISBURG - "Als het in het
Ruhrgebied brandt, vervoert de
Rijn niet genoeg water om te blus
sen". Dat zei eens Konrad Ade
nauer, de eerste Westduitse kanse
lier. Het brandt nog niet in het Re
vier, zoals Europa's grootste indus
triegebied wordt genoemd, maar
het gist er wel.
door
Hans Hoogendijk
Na de massale demonstraties
van eind vorige week heerst er nu
een gespannen sfeer bij de grote
gieterij van Krupp in Rheinhau-
sen. Overleg tussen de onderne
mingsraad en de bedrijfsleiding
lijkt een beetje licht te brengen in
deze donkere dagen voor Kerst-
Eerst had de Krupp-directie
stoer verklaard de ovens in Rhein-
hausen te zullen doven. Zesdui
zend werknemers werken in deze
roemruchte staalgieterij. Maar na
de woedende protesten denkt men
nu aan 'afslanken', waardoor naar
schatting 4000 mensen hun baan
voorlopig zouden kunnen houden.
Een eerste succes voor de 'staal-
kokers', nadat zij vorige week het
hoofdkantoor van Krupp Stahl AG
in Bochum hadden bestormd en de
kantoren van de topdirectie bezet
ten. Een paar dagen later drongen
ze binnen in het Krupp-symbool in
Essen, de Villa Hugel. Later blok
keerden meer dan 100.000 staalar-
beiders Autobahnen en bruggen
over de Rijn. Tegelijkertijd protes
teerden 100.000 mijnwerkers tegen
de voorgenomen sanering van de
steenkolenwinning. Hier verdwij
nen de komende jaren nog eens
30.000 banen.
De solidariteit met de verbitter
de arbeiders was vorige week
groot. Spandoeken met de tekst:
'Boeren en arbeiders hand in
hand'. Vrouwen op straat om werk
te eisen voor hun mannen, school
kinderen trokken door de straten,
bakkers verdeelden warme brood
jes, slagers zorgden voor beleg.
Burgemeesters, geestelijken, mid
denstanders trokken met de be
dreigde werknemers door de ste
den. Want sterven kolen en staal,
dan sterft ook de middenstand en
dus het Ruhrgebied.
Kerosine
De minister van binnenlandse
zaken van Nordrhein-Westfalen,
Herbert Schnoor (SPD): "Zo'n dag
heeft het Revier nog nooit be
leefd". Maar sommige opgewon
den industriëlen eisten maatrege
len. De politie had moeten ingrij
pen. Schnoor: "Moest ik kerosine
over de arbeiders laten gooien?"
De spontane uitbarsting heeft
toch wel iets bewerkt. Chemische
reuzen in de buurt bieden aan
staalarbeiders in dienst te nemen,
andere bedrijven bepleiten een al
gemeen concept om vervangende
werkgelegenheid te schaffen. Een
fabrikant: "We schieten voor ruim
een half miljard een tv-satelliet de
ruimte in, die het nog niet eens
doet, terwijl hier de mensen in de
ellende worden gestort".
Bij andere bedrijven, zoals het
Thyssen-concern, is het motto nog:
'Oren dicht en verder'. Maar dat
pikken ze in het Ruhrgebied niet
meer. Per slot van rekening gaat
het niet alleen maar om Rheinhau-
sen. De grote staalconcerns willen
35.000 banen schrappen en daar
komt nog minstens het verlies van
25.000 banen in de toeleveringsin
dustrie bij.
In het Revier wonen 5,1 miljoen
mensen. Daar, waar na de Tweede
Wereldoorlog het 'Wirtschaftswun-
der' begon, zijn nu 300.000 mensen
zonder werk en leven 750.00 men
sen op de rand van het bestaansmi
nimum. "We worden het armen
huis van de republiek en dat ter
wijl wij het land hebben opge
bouwd".
Mijnen
Het gaat al jaren slecht tussen
Rijn en Ruhr. Sinds in de jaren vijf
tig het sterven van de mijnen be
gon is het aantal kompels gedaald
van bijna 500.000 tot 118.000. In de
jaren '60 was zestig procent van al
le werkenden in dit gebied afhan
kelijk van de staal. Nu is dat nog
maar een derde. Dramatisch werd
het vooral de laatste jaren. De
staalconcerns Hoesch, Klockner,
Thyssen en Krupp schrapten sinds
1980 tussen Dortmund en Duis
burg meer dan 60.000 banen.
En het wordt nog erger. Dit voor
jaar kondigde Thyssen aan dat in
Hattingen, Oberhausen en Duis
burg nog eens 8000 banen verdwij
nen. Het Kruppconcern wil ook
minstens 6000 werknemers kwijt.
Vervangende werkgelegenheid is
er nauwelijks. Het Ruhrgebied
heeft ondanks alle mogelijke mi
lieuvriendelijke maatregelen nog
altijd een roetzwarte naam en dus
trekken high tech-bedrijven liever
naar de zuidelijke deelstaten 1^-
den-Wurttemberg en Beieren.
In deze donkere dagen voor
Kerstmis, waarin normaal de mar
ken royaal worden uitgegeven en
de 'Glühwein' op de 'Weihnachts-
markten' rijkelijk vloeit, is de
stemming gedrukt. De arbeiders
voelen zich verraden. Verraden
door de politici in Bonn, door de
werkgevers en door hun eigen IG-
metaal, met 2,6 miljoen leden nog
altijd de machtigste vakbond ter
wereld. Voorzitter Franz Steinkuh-
ler heeft het vorige week aan den
lijve ondervonden. "Met woede in
het hart, maar met een koele kop",
wilde hij niet ophitsen maar kal
meren. Steinkuhler eist structurele
maatregelen en vervangende werk
gelegenheid. De arbeiders hoorden
hem aan, meer niet. "Franz, waar
om kon je nu pas? Wij vechten al 14
dagen en jij hebt je gezicht al.die
tijd niet laten zien. Dat is niet in
orde".
Papier
De voorzitter van de raad van be
stuur van Krupp, Gerhard Crom-
me, hoeft zijn gezicht helemaal niet
meer te laten zien. Op 9 april be
loofde hij nog dat Rheinhausen be
houden kon blijven als de vakbe
weging instemde met de afbouw
van 2000 banen. De vakbond ging
tandenknarsend akkoord, maar nu
is die afspraak het papier niet meer
waard waarop zy is geschreven. De
woede en verbittering zijn groot,
de radicaliteit groeit. In Rheinhau
sen zijn stencils opgeplakt met het
portret van Cromme: 'Gezocht,
dood of levend'. Bij poort 1 van de
hoogovens hangt een stropop aan
een galg, een plakaat om de nek:
"Ook als we allemaal ten onder
gaan, de Cromme zal met ons
gaan". Op de borden is de naam
'Rheinhausen' met witte verf ver
anderd in 'Doodhausen'.
Maar ook in de politiek geloven
de arbeiders niet meer. Johannes
Rau, de minister-president van
Nordrhein-Westfalen, is machte
loos. Met een schuld van 100 mil
jard mark is de deelstaat vrijwel
failliet Zes brandbrieven stuurde
Rau aan kanselier Kohl, maar deze
had geen tijd voor hem. In 1983
trok Kohl op verkiezingstournee
door de Ruhrpot met de leus: "Wij
scheppen nieuwe arbeidsplaatsen
voor het Revier". Nu geeft hij niet
thuis. In Düsseldorf wordt hard ge
steld, dat de door de SPD geregeer
de deelstaat blijkbaar niet meer tot
de republiek hoort.
De beschuldigende vinger gaat
vooral naar de liberale minister
van economische zaken Ban^e-
mann, die de staalbelangen in
Brussel veel te halfslachtig zou
verdedigen. Bekend is dat Bange-
mann niets voelt voor nieuwe sub
sidies in de zwakke bedrijfstakken.
In Düsseldorf bestaat de indruk
dat Bangemann de kolen en staal
al heeft afgeschreven.
Bedelen
De miljoenen aan Rijn en Ruhr
vertrouwen nu op hun eigen
kracht. "Niet bedelen, niet vragen,
maar zelf moedig strijden", staat er
op een spandoek. En strijden wil
len ze. Nog brandt het niet aan de
Ruhr, maar de rooksignalen uit
Duitslands machtige industriële
hart kunnen door niemand meer
worden genegeerd.
