Grote zorg
over 'zwarte
basisschool'
Vuurwerkbommen richten
in Delft enorme schade aan
Sportscholen jagen junks Damstraat uit
Koop bij de Nutsspaarbankde
mooiste spaarbiljetten die er zijn.
7
Shell in hoger beroep
tegen vonnis 'Gouderak'
Kanl^erziekenhuizen klagen nood
De Nutsspaarbank doet meer voor spaarders.
YVOE4SDAG lb DECEIVIBER 19o7
PAGINA 3
Buitenlandse kinderen in de knel
DEN HAAG (ANP/GPD) - De sterke toename van basis
scholen waarop meer dan de helft van de leerlingen afkom
stig is uit etnische minderheden, is zorgwekkend. De ver
dubbeling - van 108 naar 203 - van 'zwarte scholen' in vijf
jaar tijd betekent een rechtstreekse bedreiging voor de toe
komstkansen van buitenlandse kinderen. Niet alleen zijn
de onderwijsresultaten lager, ook blijven de kinderen in
een cultureel isolement omdat ze te weinig in contact ko
men met Nederlandse leeftijdsgenoten.
Zowel het WD-kamerlid Franssen
als de PvdA'er De Cloe noemden
deze ontwikkeling gisteren tijdens
de behandeling van de onderwijs
begroting 'bedreigend' en zelfs 'on
aanvaardbaar'. Ze vToegen minis
ter Deetman (onderwijs) en staats
secretaris Ginjaar-Maas om maat
regelen, maar wisten zelf geen sug
gesties aan te dragen.
Het probleem van de 'zwarte
scholen' speelt vooral in de grote
steden. Steeds meer ouders sturen
hun kinderen niet meer naar scho
len waar ook veel buitenlandse kin
deren zitten. Ze denken dat de leer
krachten daar van mindere kwali
teit zijn en dat ze zoveel aandacht
(moeten) geven aan de buitenland
se kinderen, dat de leerresultaten
var. de Nederlandse kinderen in
het gedrang komen.
PvdA'er De Cloe rekende de Ka
mer voor dat scholen met 80 tot 90
procent of meer buitenlandse leer
lingen steeds meer voorkomen, en
dat het aantal scholen met meer
dan 50 procent leerlingen van bui
tenlandse afkomst van 1980 tot
1985 groeide van 108 naar 203. Hij
zei te vrezen dat de openbare
school dreigt te verworden tot
'restschool' voor buitenlandse leer
lingen. Hij vroeg Deetman om een
urgentieprogramma. Ook Frans
sen en Lankhorst (PPR) informeer
den naar de plannen van de minis
ter op dit terrein.
Collegegeld
De Kamer had moeite met het
plan voor het gelijktrekken van het
collegegeld van studenten aan ho
gescholen en universiteiten. Ook
over de beperking van de studie
duur willen de grote partijen nog
met de bewindsman praten. Vooral
het ontbreken van een deugdelijke
overgangsregeling is de Kamer een
doorn in het oog. Nu dreigen
HBO'ers die naar de universiteit
gaan voor een vervolgopleiding,
buiten de boot te vallen.
De versnippering die het basis
onderwijs bedreigt als gevolg van,
arbeidstijdverkorting, vut-plannen
Hechtenis
Mensen die zijn veroordeeld tot
vervangende hechtenis mogen niet
meer worden opgesloten in een po
litiecel, tenzij de veroordeelde daar
uitdrukkelijk om heeft gevraagd.
De Hoge Raad bevestigt hiermee
een arrest van het gerechtshof dat
de regels voor gevangenneming
strikt moeten worderi gehand
haafd. De Nationale Ombudsman
heeft meerdere keren het opsluiten
van mensen die zijn veroordeeld
tot een vervangende hechtenis in
een politiecel onbehoorlijk ge
noemd.
CBR
Minister Smit-Kroes wil dat het
Centraal Bureau Rijvaardigheids
bewijzen (CBR) gaat publiceren
welke rijscholen een bovengemid
deld resultaat boeken met hun rij
examenkandidaten. De minister
wil hiermee voorkomen dat men
sen die rijles nemen naar de goed
koopste rijschoolhouder stappen.
Volgens het ministerie is het niet
de bedoeling om op deze manier de
branche te saneren, die al jarenlang
wordt geplaagd door een groot aan
tal beunhazen.
Doodgestoken
Een 27-jarige man is gisteren
doodgestoken door de zus van zijn
ex-echtgenote. De man wilde een
gesprek met zijn ex-vrouw maar
werd in het portiek van haar wo
ning in de Amsterdamse Kin
kerstraat opgewacht door haar zus,
aldus de politie. Er ontstond een
woordenwisseling waarbij de
vrouw de man met een mes in de
borst stak. De man wist weer op
straat te komen maar zakte daar in
elkaar en overleed.
Fileprotest
Ongeveer 200 van de 500 bewo
ners van het Noordhollandse dorp
je Watergang, gemeente Land
smeer, hebben gisteren het verkeer
in de avondspits over de Purmer-
ender Jaagweg bijna twee uur lang
met korte blokkades, protestbor
den en het demonstratief uitdelen
van pamfletten gea' tendeerd op de
groeiende problemen van het file-
verkeer langs het dorp. Omdat ver
keerslichten op de enige uitvals
weg van het dorpje ontbreken kun
nen bewoners nauwelijks tijdens
de ochtend- of avondspits het dorp
uitkomen.
en de vervangingsregeling baart de
Kamer eveneens zorgen. De onder-
wijsspecialisten zien niet graag dat
jonge leerlingen voortdurend met
andere leerkrachten geconfron
teerd worden. Ze vroegen de minis
ter dan ook de verschillende plan
nen tot een overzichtelijk geheel
samen te smeden.
Verder drong de Kamer aan op
goed overwogen maatregelen om
de groei van het speciaal onderwijs
te beperken. De grote partijen wil
len in elk geval het onderzoek naar
de oorzaken van de enorme groei
van het onderwijs aan kinderen
met problemen afwachten. D66-
woordvoerder Nuis noemde de
plannen van Deetman voor verbe
tering van de samenwerking met
het gewoon basisonderwijs 'inte
ressant'.
Korting kliniek
geslachtsziekten
nog uitgesteld
UTRECHT (ANP) - De zeven poli
klinieken voor geslachtsziekten
worden in elk geval tot 1 mei nog
geheel gefinancierd door WVC.
Staatssecretaris Dees (volksge
zondheid) heeft zijn plan om de
kosten van de klinieken voor het
overgrote deel door de ziekenfond
sen en ziektekostenverzekeraars te
laten betalen, even opgeschort.
De staatssecretaris wilde al vanaf
1 januari zijn bijdrage voor 90 pro
cent (2,7 miljoen) intrekken en had
om advies van de Ziekenfondsraad
over deze stap gevraagd. De raad
heeft laten weten niet tijdig met
een advies te kunnen komen, waar
op Dees heeft besloten de maatre
gel vier maanden uit te stellen. Op
de WVC-begroting blijft overigens
ook na mei nog drie ton subsidie
staan voor behandeling van men
sen die niet tegen ziektekosten zijn
verzekerd.
*Bij de meest recente vurwerkexplosie in Delft is een Citroen 2 CV opgeblazen. De wagen werd totaal vernield.
DELFT (ANP) - Al enkele weken
worden in Delft aanslagen ge
pleegd met zogenaamde strijkers:
bommen die zijn vervaardigd van
vuurwerk. De schade is groot. Vol
gens de politie is het een wonder
dat er nog geen doden zijn geval
len. Tot nu toe is de politie slechts
twee daders op het spoor gekomen.
Het zijn beiden scholieren. Eén van
hen, een 15-jarige jongen uit Delft,
is zeer ernstig gewond geraakt aan
handen, borst en gezicht toen hij
een uit zestig strijkers samenge
stelde bom die niet onmiddellijk
was afgegaan ging controleren.
Sinds 21 oktober zijn er 17 bom
explosies geweest, waarbij zeven
telefooncellen werden opgeblazen,
de puien van bankfilialen, winkels
een bibliotheek grote schade oplie
pen en een pizza-auto. een caravan
en een bloemenkiosk totaal wer
den vernield. De ontploffingen
zorgden voor een gigantische rava
ge en per keer voor een schade die
in de tienduizenden guldens loopt.
Volgens een woordvoerder van
de Delftse politie moet de dader in
de kringen van scholieren worden
gezocht, die een 'kick krijgen' van
de enorme explosies. Bij de meest
recente explosie, in de nacht van
maandag op dinsdag, werd een au
to totaal verwoest. De brokstukken
werden door de kracht van de ex
plosie over een afstand van tiental
len meters weggeslingerd.
Omdat het in nagenoeg alle ge
vallen om zulke enorme explosies
gaat heeft de politie de Explosie
ven Opruimings Dienst (EOD) en
het gerechtelijk laboratorium in
Rijswijk ingeschakeld bij het on
derzoek naar de precieze samen
stelling van de vuurwerkbommen.
Strijkers staan vanwege het ont
breken van een lont en door de
enorme knal die ze veroorzaken op
de lijst van verboden vuurwerk. De
strijkers zijn met kruit gevulde
pijpjes, die langs een luciferdoosje
moeten worden aangestreken. Het
ontbreken van een lont vergroot
het risico dat ze vroegtijdig ont
ploffen. Bij de vervaardiging van
de vuurwerkbommen worden 40
tot 100 strijkers bij elkaar gebon
den en tot ontploffing gebracht.
Soms wordt ook kruit uit de strij
kers gehaald en een stalen pijp met
lont gestopt of, zoals bij de wed
strijd Nederland-Cyprus in het
Feyenoord-stadion in Rotterdam
gebeurde, in een tennisbal gestopt
en tot ontploffing gebracht. Deze
zelf vervaardigde vuurwerkbom
men zijn zo explosief dat er nauwe
lijks tijd is tussen afsteken, weg
gooien en exploderen.
In voorgaande jaren werd ook
wel eens een enkele keer een vuur-
werkbom tot ontploffing gebracht,
maar nooit te voren was er sprake
van zoveel explosies met zo om
vangrijke schade.
DEN HAAG (ANP) - De gespeciali
seerde kankerziekenhuizen in ons
land - de Daniël den Hoed Kliniek
in Rotterdam en het Antoni van
Leeuwenhoek Ziekenhuis in Am
sterdam - zitten zwaar in de finan
ciële problemen. Sinds de zieken
huizen zich moeten houden aan
een vast budget kampen zij met
jaarlijkse miljoenentekorten. De
Daniël den Hoedkliniek heeft hier
over gisteren een rapport aangebo
den aan politici van de drie grote
partijen in de Tweede Kamer.
Tot nu toe is er alleen een wacht
lijst voor bestralingstherapie, me
de als gevolg van het grote tekort
aan apparatuur en geschoold per
soneel. Maar directeur J. van den
Blink van de Rotterdamse kliniek
voorziet dat de kankerziekenhui
zen in de toekomst 'nee' moeten
gaan verkopen als er niet meer geld
komt. "Aan de kwaliteit van de
zorg willen we niet tornen, dus zul
len we als er niets verandert min
der patiënten kunnen helpen", al
dus Van den Blink.
De kankerklinieken vinden dat
er voor hen een aparte budgetrege
ling moet komen, die rekening
houdt met de hoog gespecialiseer
de en dure zorg die ze verstrekken.
Nu gelden voor de kankerzieken
huizen nog dezelfde financiële re
gelingen en kortingen als voor elk
ander ziekenhuis. De Daniël den
Hoedkliniek heeft berekend dat ze
op een jaarbudget van zo'n 60 mil
joen gulden steeds 5 miljoen tekort
komt. 'Brandbrieven' aan het tarie-
venorgaan COTG met verzoeken
om extra budget worden steevast
negatief beantwoord met een ver
wijzing naar het bestaande budget
systeem.
De problemen zullen volgens
Van den Blink alleen maar toene
men nu, door de geleidelijke verou
dering van de bevolking, het aantal
kankerpatiënten sterk toeneemt.
Door bevolkingsonderzoek en
voorlichting zullen bovendien
meer gevallen vroegtijdig aan het
licht komen, zodat m
behandeling nodig hebben.
Amsterdamse winkeliers ondernemen harde actie tegen overlast
AMSTERDAM De vraag of men
hasj wil kopen, klinkt op de hoek
van de Damstraat in Amsterdam
vaker dan 'Waar kan ik het Anne
Frankhuis vinden?'. De Damstraat
leidt naar de Nieuwmarkt, links
ligt het Wallengebied. Op de nabij
gelegen bruggen grossieren nog
steeds medicijnenjunks in rohyp
nol, methadon en andere s
kickers.
door
Huub Klompenhouwer
Rechts ligt op vijftig pas afstand
het stadhuis. Van Thijn, de burge
meester, heeft zich een keer laten
verleiden om zich op de brug over
de Oudezijds te laten fotograferen,
met op de achtergrond een van de
'pillenbruggen'. Terwijl Van Thijn
de lezers vrolijk en toch ook een
beetje bezorgd aankeek, was op de
achtergrond een drugsdeal zicht
baar. Amsterdam ten voeten uit.
De winkeliers van de Damstraat
'knokken' al jaren voor een junk-
vrije straat. Af en toe kwam er wat
actie van de politie, maar geregelde
surveillance hielp alleen wanneer
dat werd gedaan door de in de
hoofdstad gedetacheerde Mare
chaussee. Begin dit jaar verzocht
een groepje winkeliers een aantal
fors gebouwde sportschool-types
wat in de Damstraat rond te wan
delen en wat aanmerkingen te ma
ken op uiterlijk en gedrag van ver
slaafden en het wat minder gezond
ogende deel van de jongere toeris-
tenstroom. Anders gezegd, de ver
slaafden en straathandelaars werd
te kennen gegeven dat ze maar be
ter uit de buurt konden verdwij-
Rake klappen
Het was duidelijk dat de rond
hangende lieden niet te veel praat
jes moesten hebben, want de han
den van de sportjongens zaten nog
al los. Met een vinger wijzen was al
genoeg om uit 'zelfverdediging' als
eerste uit te halen. Een paar rake
klappen om duidelijk te maken dat
er met de ordebewaarders niet te
sjoemelen viel. Het effect was dat
die winkeliers doen. Voor je het
weet glijdt zo'n optreden af naar
het eigen rechter spelen. Dat zal ab
soluut niet getolereerd worden. Za
ken van openbare orde behoren tot
de taken van de politie. Ik moet er
bij zeggen dat we geen aangiften
hebben van bedreigingen of mis
handelingen. Anders zouden we
zeker zijn opgetreden. Als er wer
kelijk sprake zou zijn van het ka
rakter van een knokploeg, dan wil
len wij daar heel graag een vinger
tussen krijgen, Dat zal absoluut
niet getolereerd worden".
ROTTERDAM (ANP) - Shell
heeft hoger beroep aangetekend te
gen het tussenvonnis in het proces,
van het rijk tegen de petrochemie-
gigant wegens de bodemverontrei
niging in Gouderak. De Rotter
damse rechtbank achtte Shell in
oktober schuldig aan de giganti
sche vervuiling van de grond onder
een Gouderakse woonwijk, waar
van de sanering 60 miljoen gulden
kost. Shell vindt dat de rechtbank
ohvoldoende aandacht heeft gege
ven aan haar verweer.
Shell stortte in de jaren 50 grote
hoeveelheden drins (landbouwbe-
strijdingsmiddelen) op een plaats
waar naderhand een woonwijk
werd gebouwd. Shell stelt zich op
het standpunt dat er toendertijd
geen wetgeving tegen deze dum
ping was en dat toen ook niet be
kend was hoe gevaarlijk deze mid
delen waren.
Volgens de rechtbank was er
echter wel degelijk een zorgvuldig
heidsnorm waar chemische bedrij
ven zich aan dienden te houden.
Shell had voor het storten eerst uit
voerig moeten onderzoeken of er
gevaar voor mens en milieu voor
dat moment en de toekomst zou
kunnen ontstaan. Een commissie
van deskundigen zou volgens de
rechtbank uit moeten maken tot
welke conclusies een dergelijk
(destijds niet gehouden) onderzoek
zou hebben geleid. Shell en de
staat zouden voor het onderzoek
Dees voert nieuw
tariefstelsel
medicijnen in
UTRECHT (ANP) - Vanaf 1 janua
ri krijgen apothekers een vergoe
ding voor elk recept dat ze afleve
ren in plaats van de huidige abon
nementsvergoeding. Bij het leve
ren van voordelige medicijnen mo
gen zij een deel van het voordeel
bovendien in eigen zak steken.
Staatssecretaris Dees (volksge
zondheid) heeft de Kamer gisteren
laten weten dat hij vasthoudt aan
dit plan, dat onlangs door het tarie-
venorgaan COTG is uitgewerkt.
Hij verwacht een forse kostenbe
sparing, zeker samen met het even
eens in te voeren ijkprijzensys
teem. Dat houdt in dat de zieken
fondsen uit een groep medicijnen
alleen nog het goedkoopste mogen
vergoeden. Wil de patiënt een
duurder middel, dan moet hij het
verschil zelf betalen.
zelf deskundigen voordragen.
Shell zou hangen wanneer zou blij
ken dat het bedrijf toen had kun
nen weten dat deze dumping op
een milieuramp zou uitdraaien.
De uitspraak van de Rotterdam
se rechtbank werd van groot prin
cipieel belang beschouwd voor alle
procedures - momenteel 40 - die het
rijk heeft lopen tegen vervuilers,
omdat 'Gouderak' de eerste grote
gifzaak is waarin het rijk in het ge
lijk is gesteld.
Het deskundigenonderzoek gaat
door het hoger beroep voorlopig
niet door.
Nijpels: geen
afvalgips in
baggerslufter
DEN HAAG (ANP) - Minister Nij
pels (milieu) voelt er niets voor om
de kunstmestbedrijven Windmill
en DSM-Meststoffen cadmium-
houdend afvalgips te laten storten
in de slufter op de Maasvlakte. Vol
gens het Waterloopkundig Labora
torium kan de slufter uit milieu
oogpunt maar heel weinig afval
gips hebben, aldus Nijpels gisteren
in de Tweede Kamer. Bovendien is
de slufter aangelegd voor vervuild
baggerslib uit de Rotterdamse ha
ven en schept het toestaan van an
dere dumpingen een precedent.
Nijpels verschilt daarmee van
mening met Smit-Kroes (verkeer
en waterstaat), die lozing van afval
gips in de slufter niet uitsluit. De
lozing van cadmium in door Wind
mill en DSM in de Nieuwe Water
weg moet per 1 juli stoppen, hoe
wel het nog de vraag is of die da
tum wordt gehaald. Er is bijvoor
beeld nog steeds geen definitieve
locatie voor de opslag aangewezen.
Volgens Smit-Kroes zijn naast de
slufter de voormalige havenslib-
stortplaats ('de badkuip') op de
Maasvlakte, de Broekpolder in
Vlaardingen en de aanleg van
kunstduinen op de Maasvlakte mo
gelijk.
Vanaf 1 juli mogen de twee be
drijven samen nog 1,2 ton cadmi
um per jaar lozen, tegen 14 ton op
dit moment. Smit-Kroes wil de
cadmiumlozingen niet helemaal
tot nul terugbrengen, omdat dat
gezien de produktie-procedes ook
in de toekomst niet mogelijk zal
zijn.
Chemisch bedrijf Polysar
draait weer na ongelukken
ARNHEM (ANP) - Het chemische
bedrijf Polysar Nederland in Arn
hem heeft gisteren de installatie
weer in gebruik genomen, waaruit
op 24 november van dit jaar 180 ki
lo van het kankerverwekkende vi-
nylchloride ontsnapte. Dat heeft de
Gelderse gedeputeerde voor mil
ieu mevrouw C. Stigter gisteren
meegedeeld. Volgens Stigter heb
ben Gedeputeerde Staten van Gel
derland aan het bedrijf toestem
ming gegeven om de installatie
weer in werking te stellen.
De beslissing is genomen op
grond van een rapport en een ver
klaring van het onderzoekbureau
Tebodin en mede naar aanleiding
van een verklaring van Polysar
zelf, aldus de gedeputeerde. Vol
gens het onderzoekbureau heeft
Polysar een aantal verbeteringen
aangebracht, waardoor de veilig
heid is gewaarborgd. Bovendien
voldoet het bedrijf aan de vergun-
nings-voorschriften voor de betref
fende installatie. Volgens gedepu
teerde Stigter is het momenteel
volstrekt verantwoord dat Polysar
weer met de produktie begint.
Bij Polysar ontstonden vorige en
deze maand kort na elkaar ver
schillende ongelukken die voor de
provincie Gelderland aanleiding
waren om een groot deel van de
produktie stil te leggen. Nadat op
24 november een hoeveelheid kan
kerverwekkend gas was vrijgeko
men, meldde het bedrijf dat op 1
december na een storing opnieuw
giftige stoffen in de buitenlucht
waren gekomen. In dit geval ging
het om het schadelijke en explosie
ve acrylonitril en butadieen.
Tijdens het onderzoek naar de
oorzaken van de ongelukken ont
dekte de provinciale milieudienst
dat Polysar een aantal vergun-
nings-voorschriften niet naleefde.
Op 11 december was er opnieuw
een storing in de produktie waar
door een hoeveelheid ethylacrylaat
wegstroomde.
Volgens de Gelderse gedepu
teerde is het vertrouwen van de
provincie in de interne organisatie
van Polysar nog niet bijzonder
groot. "Daarom zijn we blij dat Po
lysar in januari van het volgend
jaar een uitgebreide studie gaat
verrichten naar de volledige veilig
heid in het bedrijf. Bovendien krij
gen de installaties waar de storin
gen zich hebben voorgedaan een
extra keuring", aldus Stigter. Poly
sar zal verder een zogenoemd mil-
ïeuhandhavings-draaiboek voor
het personeel opstellen. In dat
draaiboek komt te staan hoe werk
nemers zich binnen het bedrijf
moeten gedragen om ongelukken
te voorkomen.
ADVERTENTIE
binnen de kortste keren de pillen-
brug niet langer op een apotheek
leek.
De politie wa bewust of onbe
wust steeds te laat ter plaatse als
het tussen verslaafden en spierbal
len een keer uit de hand liep. De
winkeliers waren tevreden over het
inzetten van de sportjongens, de
politie aanvankelijk ook. Want, wij
zend op het eigen zomerplan, werd
gezegd dat de Damstraat en de pil
lenbruggen toch maar mooi een
stuk leefbaarder geworden waren.
Van de zijde van de politie wordt
gezegd dat er opgetreden zal wor
den als de sportschooljongens de
verslaafden 'hinderlijk volgen'. Bij
mishandeling volgt er ook een
strafzaak. De middenstanders zeg
gen dat er niets anders gebeurt dan
overal in Nederland. Als er verve
lende lieden voor een winkel rond
hangen, vraagt een winkelier om
ergens anders rond te gaan hangen,
maar niet voor zijn deur. De kritiek
op het eigen rechter spelen wordt
daarmee weggewoven. Het begrip
'knokploeg' zou ook niet van toe
passing zijn op de ordebewaarders.
Klappen vallen er niet meer. Ieder
een heeft last van die scene voor de
deur, zeggen de winkeliers, en te
vreden wijzen ze erop dat hun
maatregel succes heeft. Zelfs de
balletje balletje-plaag is er gestopt.
Alleen als er opgemerkt wordt
dat de middenstanders zelf debet
zijn aan de overlast, omdat een aan
tal van hen het juist van de interna
tionale drugsscene moet hebben,
dan geven zij niet thuis. Dan heet
het: de verantwoordelijkheid van
iedere middenstander individueel.
Het model van die ordehandha
vers is inmiddels ook in andere
buurten in de Amsterdamse bin
nenstad van toepassing, steeds met
hetzelfde patroon. Een paar keer
de tanden laten zien, daarna is de
aanwezigheid van spierballen vol
doende om moeilijkheden te voor
komen.
Politievoorlichter Leo Detering:
"Het is gevaarlijk balanceren, wat
elk jaar ho
gere rente
vrij op
neembaar
certificaat
op eigen
naam of op
die van kin
deren of kleinkinderen
wijziging naamstelling
mogelijk
maximale looptijd
5 jaar
in coupures
van f l.OOOr,
f5.000-en
f lO.OOOp. nutsspaarbank
