Gesneden groente vaak duur en lang niet altijd vers
In Nederland zijn
medicijnen te duur
Kok: kabinet
verwaarloost
dienstverlening
I CONSUMENT
De groenteman
'Schoonmaak
middelen
niet mengen'
Steun voor langer verblijf
mijnenjagers Perzische Golf
Geslaagd kerstconcert
DINSDAG 15 DECEMBER 1987
PAGINA 11
Prei is in de goede keuken een
zeer gewaardeerde groentesoort,
die op alle mogelijke manieren
kan worden bereid en gegeten
kan worden. De frisse, wat naar
uien smakende stengels gaan
nooit vervelen of ze nu als pittig
toevoegsel of als zelfstandige
groente worden opgediend.
Kenners zullen zeker het ver
schil tussen de zomer-, herfst- en
winteraanvoer hebben opge
merkt: de eerste is van een iets
kleiner formaat, lang en dun met
geelgroen blad, verkrijgbaar
vanaf juni tot eind september
Herfstprei heeft een forse rechte
stengel met een grijsgroen blad
en ligt in de winkels vanaf okto
ber tot en met december. Win-
terprei is groot en vrij dik, met
stevige donkergroene bladeren,
verkrijgbaar tot en met april.
De teeltcijfers zijn indrukwek
kend genoeg om te worden ge
noemd: vorig jaar werd zo'n klei
ne drie miljoen kilo prei aange
boden, waarvan meer dan de
helft werd geëxporteerd naar
Duitsland, Engeland, Frankrijk
en België. Ook in Scandinavië
wordt de Nederlandse prei bij
zonder gewaardeerd.
Het voordeel van deze groente
ligt niet enkel aan zijn portemon
nee-vriendelijkheid. Zoals ge
zegd is variatie in toepassing en
gemak van bereiding hier wel
het uitgangspunt. Het is overi
gens verkeerd te denken dat de
bladeren maar aanhangend
groen zijn, juist daar verstoppen
zich de meeste mineralen en vita
minen.
Natuurlijk behoort de groente
er fris en stevig uit te zien bij aan
koop. Ze kan ongeveer een week
worden bewaard in kelder of
schuur, langer nog in een kist of
emmer met zand (de bladeren
mogen er dan bovenuit komen).
Schoonmaken gaat simpel:
snijd eventuele worteltjes van de
prei af en verwijder het buitenste
blad. De groente kan dan in stuk
ken worden gesneden, de grootte
daarvan is afhankelijk van het re
cept.
Invriezen van prei heeft weinig
zin: ze is immers het hele jaar
verkrijgbaar. Het koken gebeurt
door de stukken groente in een
bodempje water in ongeveer 15
minuten gaar te laten worden,
maar liefhebbers beweren dat
een scheutje azijn toegevoegd
aan het kookwater de smaak nog
eens extra naar boven haalt.
Prei past bovendien goed in de
categorie 'licht verteerbaar, lijn-
vriendelijk, en vooral: gezond'.
En het kan heel goed in soepen
worden verwerkt. Met 1 soepkip,
2 liter water, een stukje foelie,
zout, ui, peterselie, peperkorrels,
rozemarijn, 6 dunne preien, 50 g
rijst en 10 doorweekte pruimen
verkrijgt men een lekkere en ori
ginele Schotse preisoep.
Trek een kippebouillon van de
soepkip tezamen met de ge
noemde ingrediënten. Haal de
gare kip uit de pan en zeef de
bouillon. Voeg de rijst en de ge
weekte - ontpitte - pruimen.
Het geheel een half uur zacht la
ten pruttelen. Voeg de ondertus
sen in stukjes gesneden kip toe
en maak de soep op smaak af met
peper, zout en Fijngeknipte pe
terselie.
Verse pret het
hele jaar door ver
krijgbaar.
Licht verteer
baar, lijnvriende-
lijk en vooral ge
zond. (foto GPD)
Supermarkten verkopen verpakte,
gesneden groente van bedroeven
de kwaliteit, zo concludeert de con
sumentenorganisatie Konsumen-
ten Kontakt na een onderzoek, ge-
publiceerd in zijn maandblad
Koopkracht. KK meldt dat het
Ahold-concern (Albert Heijn en
Miro), Konmar en Maxis naar aan
leiding van het onderzoek hebben
laten weten voor een betere kwali
teit van de door hen verkochte
groente te zullen zorgen.
samenstelling
Raymond Peil
Voor haar onderzoek kocht KK
bij grote supermarkten zoals Al-
bert Heijn, Edah, Miro, Torro,
Maxis en Spar 33 keer gesneden
groente: andijvie, prei, spitskool en
groene en witte kool. In meer dan
een kwart van de gevallen bleek
deze groente er slecht uit te zien.
De gewraakte porties roken zuur of
rot, een aantal anderen zag er niet
vers uit of was verkleurd.
Twee op de drie onderzochte
porties groenten bleken erg veel
bacteriën te huisvesten. Het gaat
hierbij niet om ziekte verwekken
de organismen, maar om soorten
die in minder hygiënische omstan
digheden gedijen. Volgens KK is
dit een aanwijzing over de mate
van hygiëne bij het snijden, wassen
en distribueren van de groente. Bo
vendien zegt de aanwezigheid van
deze bacteriën weinig goeds over
de versheid.
Volgens KK spruit de slechte mi
crobiologische gesteldheid van de
onderzochte groenten mede voort
uit de temperaturen waaronder de
supermarkten de groenten bewa
ren. De consumentenorganisatie
meent dat 7 graden Celsius of lager
acceptabel is. Meestal werd de
groente echter bewaard bij een
temperatuur tussen de 10 en 15 gra
den. Een sterke bacteriegroei is
dan onvermijdelijk. 'Geen wonder
dat de kwaliteit onvoldoende is",
aldus KK.
In de groenten trof KK voorts
minder vitamine C aan dan mag
worden verwacht in ongesneden
groenten. Bij de andijvie was het
gehalte aan vitamine C zelfs min
der dan de helft. Het gemak dat ge
sneden groente in de keuken biedt
gaat derhalve ten koste van de voe
dingswaarde, zo luidt de conclusie.
De prijzen van gesneden groen
ten lopen sterk uiteen. Vooral groe
ne kool, spitskool en prei blonken
hierin in negatief opzicht uit. Goed
opletten en prijzen vergelijken kan
een hoop geld besparen. Overigens
kan men door de groenten onge
sneden te kopen soms meer dan de
helft op de prijs besparen.
Handleiding
Het Produktschap voor Groen
ten en Fruit heeft onlangs aange
kondigd zich te willen inspannen
voor een soort handleiding voor
het omgaan met gesneden groen
ten en fruit. Dit moet in samenwer
king met de ministeries van volks
gezondheid en landbouw gaan ge
beuren. De handleiding is volgens
het schap vooral nodig voor de de
tailhandel die groenten snijdt of
gesneden groenten verkoopt.
Volgens het schap is al ervaring
opgedaan met een experiment,
waarbij groentesnijbedrijven bege
leiding werd verleend. Dit vloeide
voort uit de toenemende belang
stelling voor onder meer voorbe
werkte groenten, rauwkost en sala
des van gesneden groenten. Het
blijven immers kwetsbare produk-
ten die een zorgvuldige behande
ling nodig hebben. Vooral de juiste
bewaartemperatuur, zoals ook
door KK opgemerkt, heeft hard
aandacht nodig.
Waarschuwing
op het etiket:
Schoonmaakmiddelen die bij
gelijktijdig gebruik met andere
was- of renigingsmiddelen ge
vaarlijke gassen kunnen ver
oorzaken, moeten in de toe
komst worden voorzien van
een waarschuwingsetiket. Het
kabinet heeft dat besloten.
Het kabinet heeft tot deze
maatregel besloten omdat de
toepassing van de waarschu
wing op vrijwillige basis nog
niet bevredigend werkt. In de
praktijk is gebleken dat het ge
bruik van reinigings- en bleek
middelen in combinatie met
andere reinigings- en bleek
middelen de vorming van
chloorgas kan veroorzaaken. In
het verleden heeft dat tot nogal
wat ongelukken geleid. Chloor
gas is uiterst slecht voor de ge
zondheid.
De waarschuwing zal be
staan uit een rode driehoek met
daarin een leeglopende fles.
Een tweede, bijmengende, fles
is doorgestreeept. Daaronder
komt de tekst 'Niet mengen'.
Het etiket, dat al vrijwillig
wordt toegepast door een aan
tal merken, is ontworpen door
de zeepfabrikanten.
De plannen van het kabinet wijzen
erop dat de consument meer moet
betalen voor zijn medicijnen. Dat
terwijl de prijzen van Nederland in
verhouding tot andere landen erg
hoog liggen. De Consumenten
bond meldt in een artikel in haar
decembernummer van de Consu
mentengids dat - van negen Eu
ropese landen - in Nederland na
Westduitsland en Ierland genees
middelen het duurst zijn.
Voor dit artikel werd uitgegaan
van een vergelijkend onderzoek
van de BEUC, het Europese bu
reau voor consumentenorganisa
ties, waarbij ook de bond is aange
sloten. Voor negen EG-landen wer
den de prijzen van 110 veel ge
bruikte merkgeneesmiddelen ver
geleken. Het goedkoopste land
bleek Spanje te zijn.
De BEUC ging uit van een pak
ket waarvoor in Spanje het prijs
peil op werd gesteld. Nederland is
meer dan twee keer zo duur, de sco
re kwam uit op 230. Alleen West
duitsland (251) en Ierland (234) wa
ren nog duurder. In bijna 90 pro
cent van de gevallen lag de prijs in
Nederland boven de gemiddelde
prijs in het onderzoek.
Geneesmiddelen voor de spijs
vertering en de stofwisseling zijn
in ons land het duurst, zo bleek ver
der uit het onderzoek. Ook de me
dicijnen voor zenuwziekten en
hartklachten en antibiotica zijn in
ons land veel duurder dan in de
meeste andere landen. Een paar
voorbeelden: Tagamet, een middel
voor de maag, is in ons land meer
dan drie keer zo duur als in Spanje.
Vrouwen betalen meer dan drie
keer zo veel als in Frankrijk voor
het anti-conceptiemiddel Microgy-
non-30.
De Europese Commissie, het da
gelijks bestuur van de EG, wijt de
enorme prijsverschillen aan de re
gels en richtlijnen die de verschil
lende landen verbinden aan de
prijzen van medicijnen. Daarom
wil de Commissie de lidstaten ver
plichten om dezelfde regels toe te
passen, opdat duidelijker wordt
hoe de prijzen tot stand komen.
Volgens de Consumentenbond
gaat dit lang niet ver genoeg. Zij
meent dat ook de farmaceutische
industrieën te veel vrijheid hebben
bij het vaststellen van prijzen. Van
concurrentie is nauwelijks sprake.
De geneesmiddelenindustrie
wordt te veel ontzien in de plannen
van de Europese Commissie, zo
meent de bond.
Mogelijkheden om de prijzen
van medicijnen te drukken zijn er
ook door het stimuleren van paral
lelimport: een groothandel of apo
theker kan elders in Europa de me
dicijnen goedkoper betrekken en
hier verkopen. Verder moet het ge
bruik van loco's (goedkope, merk-
loze medicijnen worden bevor
derd). Artsen schrijven namelijk
vaak uit gewoonte dure merkge
neesmiddelen voor, terwijl een
goedkoper, ander middel verkrijg- Er zijn talloze soorten medicijnen verkrijgbaar. In Nederland zijn ze
baar is. veelal duurder dan in andere EG-landen. (archieffoto)
DEN HAAG (GPD) - CDA en
WD steunen het besluit van het
kabinet om voorlopig tot half mei
in de Golf te blij ven. Ook de Belgen
blijven voorlopig in de Golf, zij het
dat een van de drie schepen wordt
teruggetrokken. Het blijven van de
Belgen was voor het kabinet voor
waarde om ook in de Golf te blij
ven.
PvdA-woordvoerder Van Traa
wees de beslissing af. Hij vroeg
zich af welke politieke motieven
aan het besluit ten grondslag lig
gen en wil een spoeddebat over de
zaak. Van Eekelen motiveerde de
beslissing gisteren met een verwij
zing naar de situatie in de Golf 'die
gevaarlijk blijft'. Ook is een over
weging geweest dat Nederland in
dertijd als voorzitter van de WEU
pogingen in het werk heeft gesteld
om een Europese aanwezigheid
van de grond te krijgen. Het zou
slecht zijn als Nederland zich nu
zou terugtrekken, aldus de be
windsman.
Rond half januari worden de be
manningen van de mijnenjagers
Dordrecht en Haarlem overgevlo
gen en uiterlijk half februari keren
de twee oorspronkelijke beman
ningen terug.
Hormonenproces
DEN BOSCH (ANP) - Het ge
rechtshof in Den Bosch is gisteren
begonnen met een marathonzitting
tegen vier personen die ervan wor
den verdacht dat ze in 1984 en 1985
groeihormonen hebben toege
diend aan mestkalveren. Het zijn
twee directeuren van een veevoe
derfabriek in Sittard, een dieren
arts en een werknemer van de fa
briek
De Gouwestem en Barokensemble
Concert met samenzang door het Christe
lijk Waddinxveens Mannenkoor 'De Gou
westem' onder leiding van Adriaan Verhoef
en het Voorschotens Barokensemble on
der leiding van Malcolm Hund-Davies, met
medewerking van Lisette Emmink sopraan
en Mark Twissenberg orgel. Gehoord op
14 december in de Moeder Godskerk,
Schimmelpenninklaan in Voorschoten.
VOORSCHOTEN - De kapstok
ken in de Moeder Godskerk wa
ren niet bepaald afgeladen met
jassen, en met reden. De meeste
bezoekers hadden truien of jas
sen aangehouden omdat bene
den in de hoge kerkruimte de ka
mertemperatuur niet werd ge
haald. Een pauze met warme
drank ontbrak zodat het publiek
zich moest verwarmen met de
muziek, een uitgebreid program
ma van twee uur achter elkaar.
Afgezien van de respectabele
lengte was er zeker afwisseling
in de onderdelen. Een vondst
hierin was de samenwerking tus
sen mannenkoor en sopraan so
lo. die apart en samen optraden.
Een mannenkoor staat garant
voor een volle sonore klank, zo
ook het Chr. Waddinxveens
Mannenkoor dat in meest vier
stemmige zettingen bekende en
onbekende kerstliederen ten ge
hore bracht. Aanvankelijk klon
ken de bovenstemmen (eerste te
noren) wat zacht maar al gauw
bouwde het koor een evenwich
tige klank op. Dynamische ver
schillen waren er in het lied 'Het
volk in donkerheid' van Joh.
Heine dat met orgel sèmen werd
uitgevoerd. De contrasten tussen
licht en duisternis kwamen dui
delijk naar voren.
Tussen veel gedragen liederen
in klonk verfrissend de bekende
melodie 'God rest you merry
gentleman' die bijna swingend
werd vertolkt. De efficiënt diri
gerende Adriaan Verhoef bleek
ook composities en bewerkingen
op zijn naam te hebben staan, zo
als het uitgevoerde 'Eer zij God
in onze dagen', waarin de lange
inleiding en tussenspelen van
het orkest een barok karakter
hebben.
Dit kwam vooral door de twee
blokfluiten die het Voorschotens
Barokensemble rijk is en die ook
hun kleur gaven aan het 8e con
certo van Corelli. Ook met alleen
strijkers en klavecimbel trad dit
15 man sterke orkestje nog enke
le malen op onder leiding van
Malcolm Hund-Davies. De into
natie en de gelijkheid leverden
soms moeilijkheden op. Andere
keren zat er meer schwung in zo
als aan het eind van Purcell's or
kestsuite 'The double dealer'.
De sopraan Lisette Emmink
maakte indruk in de bekende ari
a's Rejoice van Handel en 'Et ïn-
carnatus est' van Mozart. Vooral
de laatste stelt door zijn omvang
van ruim twee octaven hoge ei
sen aan de soepelheid van de
stem. De coloraturen werden
lichtvoetig, bijna instrumentaal
gezongen. De begeleiding was
jammer genoeg niet het orkest
maar alleen het tamelijk kleine
orgel, dat oveigens bekwaam
werd bespeeld door Mark Twis
senberg. Deze moest als invaller
voor de vaste organist van het
koor (Ben Kramer) veel onder
steunende partijen spelen.
FRANK DEN HERDER
DEN HAAG/ROTTERDAM (GPD/ANP) - In een nieuwe,
felle aanval heeft PvdA-leider Kok het kabinet ervan be
schuldigd dat het de dienstverlening aan burgers steeds
meer verwaarloost. De uitvoering van de wet studiefinan
ciering en de chaos rond het nieuwe paspoort noemde hij
gisteren tijdens een toespraak in het Brabantse Rijen als
voorbeelden van gebrekkige uitvoering van taken door de
overheid.
Kok vindt dat de overeenkomst
met KEP, het bedrijf dat het nieu
we paspoort gaat maken, moet
worden opengebroken. Nu het ka
binet tot uitstel van invoering heeft
besloten, moet bekeken worden of
andere offertes, zoals van de
Staatsuitgeverij, ingewonnen kun
nen worden. Die zegt het paspoort
20 gulden goekoper te kunnen le-
Kok verweet minister Deetman
(onderwijs) dat hij alle adviezen om
het nieuwe stelsel van studiefinan
ciering nog niet in te voeren, in de
wind had geslagen. "Over die risi
co's heeft Deetman de Kamer nooit
ingelicht. Hij hield simpelweg vol
dat alles onder contrle was, dat er
hoogstens sprake was van kinder
ziekten", aldus Kok. "Pas toen het
kalf verdronken was dempte Deet
man de put. Een triest dieptepunt
als het gaat om dienstverlening aan
de burgers".
Kok toonde zich tenslotte ver
heugd over het akkoord over mid-
dellange-afstands-raketten dat vo-
'Eigen bijdrage
specialist later'
DEN HAAG (ANP) - De Tweede
Kamer wil de eigen bijdrage voor
specialistenhulp uitstellen tot 1
maart. Het kabinet wil invoering
per 1 januari, maar de Kamer acht
dat met de ziekenfondsen tech
nisch niet uitvoerbaar. Het uitstel
kost naar schatting 20 miljoen. Het
CDA-kamerlid Lansink wil van
daag een brief naar het kabinet te
sturen namens de kamercommis
sie voor de volksgezondheid met
het verzoek om uitstel. De PvdA
zal het verzoek steunen. Lansink
verwacht dat ook de WD zich zal
aansluiten.
rige week is gesloten. "Die blijd
schap is echter geen reden om over
het hoofd te zien dat de Kamer fou
tieve informatie heeft gekregen
over aantallen SS-20 raketten".
Kok doelde daarmee op het besluit
van 1 november 1985 tot plaatsing
van 48 kruisraketten. Dat besluit
werd destijds genomen op grond
van het gegeven dat er in de Sov
jetunie meer dan 278 SS-20 raket
ten waren opgesteld. De toen ver
strekte gegevens blijken nu niet
juist te zijn. "Ik wil precies weten
welke informatie het kabinet des
tijds heeft gekregen van de Ameri
kanen. Het zou ontoelaatbaar zijn
als de Kamer bewust op het ver
keerde been is gezet", aldus Kok in
Rijen.
's Middags had hij tijdens een
gastcollege op de Rotterdamse Er-
asmusuniversiteit het kabinet een
te grote eenzijdigheid in het beleid
verweten. Eenzijdigheid geba
seerd op dogma's, daar waar be
schermend handelen en gezond
verstand geboden zijn, aldus Kok.
Voor werk, infrastructuur en mil
ieu is een grootscheepse samen
hangende aanpak nodig. Die aan
pak blijft uit. De meest marginale
aspecten - files en tunnels - spelen
de hoofdrol, aldus Kok. De huidi
ge, wat ongespecificeerde maar
breed gedragen roep om meer in
vesteringen ziet de PvdA-fractie-
leider als kritiek op de richting
loosheid van het kabinetsbeleid.
"En die kritiek begint op omfloers
te en indirecte wijze voet aan de
grond te krijgen in het coalitie-bol
werk". Een illustratie daarvan zag
Kok in het pleidooi van CDA-frac-
tievoorzitter De Vries voor een ge
coördineerd expansief beleid, ge
daan in het kamerdebat vooraf
gaand aan de Europese top in Ko
penhagen. De Vries gaf daarmee
blijk van een lang onderdrukt on
behagen over het welslagen van
het 'succesvolle' herstelbeleid,
meent Kok.
AMSTERDAM - Onder grote belangstelling is giste
ren de veiling van het interieur van het Amsterdam
se theaterrestaurant Lido aan de Leidsekade begon
nen. Alles wat los en vast zit in het gebouw moet wor
den verkocht, omdat het Lido plaats moet maken
voor een casino.
Meer dan 2000 kavels gaan deze week onder de
veilinghamer. Gisteren waren de complete comlete
keukeninrichting en een gedeelte van de karakteris
tieke inrichting, variërend van piano's en sanitair
tot hotelservies, verlichtingselementen en terra-
smeubilair, aan de beurt. En niet te vergeten de
Louis Seize fauteuils, de marmeren tafels, kristallen
wand- en plafondlampen, de kroonluchters en de ro
buuste open haard die eens het gezicht van het Lido
bepaalden.
Daarnaast worden tijdens de veiling een groot
aantal schilderijen ingebracht, een een verzameling
Aziatische voorwerpen, waaronder enkele fraaie
Buddhabeeldcn. Ook zal een verzameling jurken
van 1890 tot 1927 te koop worden aangeboden. "Van
die prachtige uitgaanstenues die de vrouwen droe
gen als ze vroeger uitgingen in het Lido", vertelt een
medewerkster van het veilinghuis.
Ze heeft wel het idee dat vooral tijdens de kijkda
gen veel mensen ook de kans te baat hebben geno
men nog eens een kijkje te nemen in het legendari
sche Lido. "Veel mensen waren ook erg nostalgisch.
Ik ben door diverse mensen gewezen op de plekjes
waar ze met hun eerst liefde zaten. Velen hebben
goede herinneringen aan de avonden die ze hier
hebben doorgebracht. Ze willen allemaal wel iets
hebben als herinnering aan het Lido", vertelt de me
dewerkster.
Maar oók de mensen die er in de betere tijden van
het Lido nooit toe gekomen zijn er eens binnen te
gaan, brachten tijdens de kijk- en veilingdagen hun
eerste en meteen ook laatste bezoek aan het theater
restaurant. "Ik was hier nog nooit geweest en had
me er heel wat van voorgesteld. Maar nu ik het zie.
valt het me tegen. Er is niets bijzonders aan", aldus
een oudere dame. (foto anp>
