De oogverblindende kleren van de keizer Intellectuele constructie mist dramatische spanning Vies dansen in een luxueus vakantiekamp 'Ishtar': drie dure sterren in een mislukte komedie 'Innerspace': reis door kolkend maagzuur en bibberend vet VRIJDAG 11 DECEMBER 1987 PAGINA 9 BIOSCOPEN The Last Emperor'; regie: Bernardo Bertolucci; hoofdrollen: John Lone. Joan Cheng en Peter OToole; theater: Lido, Leiden Bernardo Bertolucci weet altijd een persoonlijk stempel op zijn films te drukken. Ze zijn mooi, ze gaan ergens over èn ze hebben iets extra's. Dank zijdat laatste heeft Bertolucci een zeer persoonlijk oeuvre opgebouwd. Zijn films lieten de kijker nim mer onberoerd, ze schokten, ver baasden of irriteerden. 'La Luna' ging tamelijk ver in een incenstu- euze relatie tussen zoon en moeder, 'Last Tango in Paris' schokte de kijkers vijftien jaar geleden door zijn vrijmoedige sex en 'Novecen- to', zijn bekendste film, was een heel primair epos, waarin hij op grondstoffelijke wijze de jongste geschiedenis van Italië samenvat te. Het ontbreken van een dergelijk persoonlijk element maakt van 'The Last Emperor' een lichte te genvaller. Na afloop bekroop me het gevoel alsof ik zo'n spektakel film van Richard Attenborough of David Lean had gezien; 'Lawrence of Arabia' op z'n Chinees. Het opzienbarende leven van de laatste keizer van China wordt in vaak overweldigende beelden ver teld. Keurig worden heden en ver leden in afwisselende volgorde sa mengesmeed tot een portret van een man die ook maar het slachtof fer was van de omstandigheden. Zo'n simpele filosofie van een zo opvallend mensenleven is on-Ber- tolucciaansnaar de maatstaven van zijn vorige films is dat uitge sproken mager. Een nieuwe di mensie, waarin Bertolucci een ei gen draai aan zo'n verhaal geeft, ontbreekt. Je zou denken dat de lange voor geschiedenis van deze film daaraan debet is. Producent Jeremy Tho mas heeft jarenlang met de Chine se autoriteiten onderhandeld om 'The Last Emperor' te kunnen ma ken. Het zou dus best zo kunnen zijn dat er bij het geven ten John Lone en Wan Jung als het echtpaar Pu tijdens de 'wilde' jaren in Tientsin i het ver haal zijn gedaan. Maar dat is niet zo. In een interview afgelopen week in Vrij Nederland prees Ber tolucci de Chinezen juist voor hun medewerking. Dat wil niet zeggen dat 'The Last Emperor' een onverteerbaar stukje strijdcultuur is geworden, maar het uiteindelijke produkt zal de Chine se communisten niet onwelgeval lig zijn. Het laatste gedeelte, waarin wordt afgerekend met de Culturele Revolutie, past uitstekend in de huidige kijk op de Mao-geschiede- In het gedeelte daarvoor vermij den Bertolucci en schrijver Mark Peploe een politiek standpunt in te nemen. Het verhaal van 'The Last Emperor' richt zich vooral op wat de politiek in al haar geschakeerd heid met één individu kan aanrich ten. - Overigens blijven er nog genoeg redenen over om 'The Last Emper or' te gaan zien. Allereerst hebben de makers met Pu Yi's opmerkelij- natuurlijk materiaal in handen, waarmee het eigenlijk vanaf het begin al niet fout kon gaan. Over diens merkwaardige le ven is een paar weken geleden al uitvoerig geschreven in het bij voegsel. Nog even in vogelvlucht: Pu Yi werd op bijna driejarige leeftijd ge kroond tot keizer van China. Een paar jaar later veranderde China in een republiek. In de Verboden Stad, een enclave in Beijing, wordt nog een hele tijd de schijn van macht opgehouden voor het kei zertje. Maar in 1924 volgt de ver banning uit de Verboden Stad en vestigt Pu Yizich in Tientsin, waar hij een reputatie van playboy op bouwt. De Japanners krijgen Pu Yi in hun macht en namens hen neemt hij plaats op de troon van de Chine se provincie Mantsjoerije. Als in 1945 de Tweede Wereldoorlog is af gelopen, wordt Pu Yi gevangen ge nomen door de Russen en vijf jaar later uitgeleverd aan China, inmid dels een volksrepubliek. Na tien jaar heropvoeding leeft Pu Yi nog acht jaar als keurig communist in Beijing alvorens hij in 1967 over lijdt. Van een zoon des hemels tot een Chinees onder de Chinezen. Zelden kreeg een westerse film maker zo de gelegenheid om een drama te verfilmen. Die ruimte is aan Bertolucci welbesteed ge weest. De weken die hij kreeg om te filmen in de Verboden Stad ma ken van het eerste gedeelte van 'The L^st Emperor' uiterijk ver toon zonder weerga. Er is nog een goede reden: 'The Last Emperor' bevat een paar frag menten die de kijker lang zullen heugen. Zo is een erotisch frga- ment mij zeer bijgebleven. Een zo fantasiërijke aanpak van een bed- scene dat het de vergelijking met de beroemde* vrij-scene it 'Don't look now' kan doorstaan. Pu Yi is net getrouwd. Samen met zijn vrouw en zijn keizerlijke concubi ne ligt hij in bed. Ze zijn helemaal onder de lakens verdwenen. Te zien is er eigenlijk niets, maar het gelach en de silhouetten van hun li chamen suggereren alles. doet Bertolucci zeker zijn naam eer aan, want elke film van zijn hand kent soortgelijke me morabele frgamenten. Met andere woorden: er is alle reden om de eer der geuite kritiek te relativeren. En er is voldoende aanleiding om 'The Last Emperor' te gaan zien. Span alleen de verwachtingen niet te hoog. BART JUNGMANN 'Innerspace'; regie: Joe Dante; hoofdrol len: Dennis Quaid, Martin Short, Meg Ryan; theater: Euro, Alphen 'Jaws', 'Poltergeist', 'The color pur ple' en 'Back to the future'. Dat zijn zo een paar' filmkrakers van de meest succesvolle producent/re gisseur Steven Spielberg. Wat an deren alleen in strips kunnen uit beelden weet Spielberg in films tot 'realiteit' te maken. Vreemde mon sters, enge geesten, grote ruimte schepen, hij heeft het allemaal ge had. Met regisseur Joe Dante sa men maakte Spielberg eerder al 'Gremlins' en nu dus 'Innerspace'. Geen spectaculaire science-fic- tion-film deze keer, maar toch iets dat er op lijkt. 'Innerspace' gaat na melijk over een reis door het men selijk lichaam. Luitenant Tuck Pendleton komt per ongeluk in het lichaam van winkelbediende Jack terecht en maakt een tocht door kolkend maagzuur, bibberende vet en pulserende bloedvaten. Inge spoten door de bil van sukkel Jack moet de piloot zich maar zien te redden. Hij heeft precies een dag om er weer uit te komen. De enige acteur die door goed spel opvalt is Dennis Quaid in zijn rol van Pendleton. Hij is een soort kruising tussen Bruce Willis en Jack Nicholson, de macho die lak heeft aan orde en gezag en de boel bij tijd en wijle flink op stelten zet. Jammer dat Quaid meer dan de helft van de tijd in een capsule door al die aders suist en je hem alleen maar pratend via de radio te zien krijgt. Sukkel Jack wordt gespeeld door Martin Short. Een onhandig mannetje dat, in tegenstelling tot wat vaak het geval is bij dergelijke rollen, geen vertedering of sympa thie weet op te wekken. De rol van vrouwelijk schoon is weggelegd voor Meg Ryan, en daarmee is met een alles over haar gezegd. Alle ingrediënten voor een nieuw commercieel succes zijn in 'Innerspace' aanwezig. Een niet te diepgravend verhaal dat de fanta sie prikkelt, de nodige spanning, romantiek en humor, en een aantal leuke special effects. 'Innerspace' behoort daarmee zeker tot de cate gorie betere amusementsfilms. Pri ma om de kerst mee door te komen. ERNA STRAATSMA 'Dirty Dancing'; regie: Emile Ardolino; hoofdrollen: Patrick Swayze, Jennifer Grey en Cynthia Rhodes; theater: Luxor, Leiden De mooiste beelden van 'Dirty Dancing' zitten in het begin en aan het slot. Als achtergrond van de ti tels wordt met vage close-ups en in prachtig zwart-wit het vieze dan sen, waar het in deze film om gaat, beoefend. Daar tussendoor wordt weer eens het spoor terug gevolgd naar de tijden van de Rebels wit hout causes. 'Dirty Dancing' speelt zich in na volging van films als 'Grease' af aan het eind van de jaren vijftig, waarbij alles al even voorspelbaar draait om de tegenstelling tussen de rijke college-boys en de arme rockers. Patrick Swayze geeft een imitatie van John Travolta als de ster van de dansvloer. Een jongen van eenvoudige komaf die de rijke lui dansles geeft in een luxueus va kantiekamp. Goed genoeg om op gewonden moeders in het kamp te tiin om wat met hun dochters te mogen beginnen. Een meisje dat Baby wordt ge noemd, trekt zich daar niets van aan. Als Johnny's vaste danspart ner bij een show verstek moet laten gaan, neemt Baby haar plaats in. Van het een (het oefenen), komt het ander (een verliefdheid). Maar daarmee zondigen zij, zoals gezegd, tegen alle regels. Tegen alle verwachtingen is 'Dir ty Dancjng' een heel aardige film. Voor een habbekrats gemaakt heeft het in Amerika zijn geld al dubbel en dwars terugverdiend. En dat is niet zo gek. Er wordt wel iswaar heel doorzichtig op de senti menten gespeeld, maar het zijn al leen de keiharden onder ons die daar tegen bestand zijn. 'Zjoek'; regie: Erik van Zuylen; hoofdrol len: Hans Dagelet, Felix-Jan Kuypers en Guusje van Tilborgh; theater: Kijk- huis, Leiden. Wie bij de titel van deze zoveelste recent verschenen en veelvuldig geprezen Nederlandse speelfilm aan treinen denkt, moet snel uit de droom geholpen worden. Zjoek is Russisch voor kever en Van Zuy len baseerde zich voor zijn film op twee boeken van de Russische neuropsycholoog A.R. Luria. Het ene handelde over een geval van een perfect geheugen, het andere beschreef een geval van geheugen verlies. Deze ongebruikelijke bron nen zijn in de film door elkaar heen gemonteerd met de bedoeling ze samen te laten vloeien tot een cohe rent betoog over zoiets abstracts als het geheugen. Solomon Sjeresjevski lijdt aan het euvel dat hij niets kan vergeten. Zijn hoofd is een vuilnisbelt waar in niets vergaat, alle gegevens zijn via vaak ingewikkelde associaties met elkaar verbonden en daardoor ook-juist weer te onderscheiden. De film maakt onvoldoende duide lijk hoe Sjeresjevski zich voelt. Is hij ongelukkig met zijn onvermo gen te vergeten, of heeft hij vrede met zijn gave. Wel duidelijk js dat hij ergens bang voor is. Hij noemt het sjoek en het heeft altijd iets te maken met een zwarte vlek. De zwarte plek in het midden van de po, waar het emaille af is, een moedervlek of een litteken, het jaagt hem angst aan. Die beelden probeert hij tevergeefs uit zijn geheugen te wissen. Waar om, is het de vrees voor het onbe kende, voor dat wat niet in zijn gro te geheugensysteem past, dat hem de vergetelheid zoeken doet? De film geeft geen duidelijk antwoord. Ljova Zasetsky lijdt na zijn ver wondingen in de oorlog aan een to taal geheugenverlies. Hij moet op nieuw leren lopen, spreken en schrijven. De weg die hij in 'Zjoek - de kunst van het vergeten' aflegt is dus precies tegengesteld aan die van Sjeresjevski. Met een enorme inzet tracht hij de juiste woorden bij de juiste voorwerpen te zetten. Door alles op te schrijven wordt hij langzaam zijn vergeetachtigheid de baas. Erik van Zuylen heeft deze twee losstaande geschiedenissen met el kaar vervlochten. Uitgangspunt en doel zijn onhollands ambitieus en de film verdient daarom alleen al bewondering. Het resultaat is he laas een intellectuele constructie, waarin het beoogde resultaat hele maal verloren gaat en die boven dien dramatische spanning mist. LEONARD ENGEL 'Ishtar'; regie: Elaine May; hoofdrollen: Warren Beatty, Dustin Hoffman en Isa bella Adjani; theater: Euro. Alphen Neem twee klungelige hoofdperso nen, plaats die ver van huis in een onmogelijke situatie en laat ze al blunderend het vege lijf redden. Doorspek het geheel met dolle grappen en zorg voor een paar dure sterren. Dat moet zo ongeveer de gedachtengang zijn geweest bij het maken van 'Ishtar', een avonturen- komedie met Dustin Hoffman en Warren Beatty als verrassend duo. Scenario en regie waren in handen van Elaine May, die al eens eerder met Warren Beatty samenwerkte. Ze spelen twee mislukte zanger s/tekstdichters, die beslag leggen op een duister contract in een Ma rokkaans woestijnplaatsje. Opge ruimd staat netjes. Naiëf en arge loos belanden ze in een geweldda dige opstand tegen de plaatselijke sjeik. Bij vlagen is 'Ishtar' een grappi ge en amusante film, maar het zit allemaal erg rommelig in elkaar. Warren Beatty speelt als aandoen lijke sukkel een aardige rol. Dustin Hoffman lijkt zich als slimmerik minder op zijn plaats te voelen. Over Isabelle Adjani valt weinig te melden. Er kan gediscussieerd worden over wat er nu wel leuk is en wat niet aan 'Ishtar'. Zaak is dat er al met het basisconcept van de film iets mis is. Na een aardige inleiding begint in 'Ishtar' een compleet an dere film. Dat levert niet alleen een storende stijlbreuk op, maar met zo'n geforceerd en willekeurig uit gangspunt is het ook moeizaam grappen maken. Veel geld verspild aan een mislukte film. LEO BANKERSEN (OP)NIEUW 'Dirty Dancing' - Luxor, Leiden 'The Last Emperor' - Lido, Leiden 'Ishtar' - Euro, Alphen 'Innerspace' - Euro, Alpen 'Extremities' - Farrah Fawcett in een opvallende hoofdrol van een vrouw die wordt bedreigd door een man, hem overmeestert en de rollen om draait, Greenway, Voorschoten 'Outrageous Fortune' - uitzinnige Bet te Midler en Dany DeVito in een uit zinnige komedie, Lido, Noordwijk BLIJVERS 'Nothing in Common' - komedie. City, Katwijk 'Angel Heart' - occulte thriller met Mickey Rourke in een hoofrol en Ro bert de Niro in een bijrol, Lido, Lei- 'Van geluk gesproken' - Aanstekelij ke film waarin plaats voor een lach en een traan, Trianon, Leiden 'Mannequin' - tamelijke matte kome- 'Witches of Eastwick' - Jack Nichol son als de duivel die de hoofden van de vrouwen in Eastwick op hol brengt, Lido, Leiden 'Full Metal Jacket' - Stanley Kubricks visie op de Vietnam-oorlog met ijzingwekkend slot, Lido, Leiden en Euro, Alphen 'Hector' - leuke Urbanus redt nogal knullig filmpje, Lido, Leiden en Euro, Alphen 'Robocop' - robot-agent maakt Det roit weer veilig in eerste Amerikaanse film van Paul Verhoeven, Lido, Noordwijk en Greenway, Voorscho ten 'Who's that girl' - vraag waarop maar eén antwoord mogelijk is: Madonna, Euro, Alphen SEKSFILMS 'Perverse sexlessen' - Rex, Leiden (ook 's nachts) DEN HAAG 'Ishtar' - Asta (463500), al. 'Hector', Asta, al. 'Raising Arizona', Asta, al 'Roxanne' - Babyion (471656), al Full Metal Jacket' - Babylon, 16 jr. 'Angel Hearts' - Babylon, 16 jr. 'Secret of my success' Cineac (630637), al. 'Inerspace' - Cinqac, al. 'American Nirya 2' - Cineac, al. 'Witches of Eastwick' - Metropole (456756), al. 'The Last Emperor' - Metropole, al. 'Van geluk gesproken' - Metropole, al. 'Innerspace' - Metropole. al. 'Kroniek van een aangekondigde dood' - Metropole, 16 jr. 'Beverly Hills Cop 2' - Odeon (462400), al. 'Dirty Dancing' - Odeon, al. 'Zoeken naar Eileen' - Odeon, 12 jr. 'Robocop' - Odeon, 16 jr. 'Radio Days' - Studio 656402), al. The Untouchables' - Studio, 16 jr. 'Havinck' - Studio, al. AMSTERDAM 'Hector' - Alfa (278806), al. 'Roxanne' - Alfa, al. 'Full Metal Jacket' - Alfa, 16 jr. 'Raising Arizona' - Alfa, al. 'Witches of Eastwick' - Alhambra (233192), 12 jr. 'Van geluk gesproken' - Alhambra, al. 'Ishtar' - Bellevue Cinerama (234876), al. 'The Untouchables' - Cinerama, 16 jr. 'Angel Heart' - Calypso (234876), 16 jr. 'Een maand later' - Calypso, al. 'Kroniek van een aangekondigde 'Crimes of the heart' - Cinecenter, 16 'Radio Days' - Cir Festival Sam Shepard - Cir 'Dirty Dancing' - Cinema Int. (15124), 'American Ninja' - City, 16 jr. 'Robocop' - City, 16 jr. 'Lethal Weapon' - City, 16 jr. 'Living Daylights' - City, al. 'Innerspace' - City, al. 'Zoeken naar Eileen' - City, 12 jr. 'Crazy Love' - Kriterion (2317080), 16 jr. 'Kroniek van een aangekondigde dood' - Kriterion, 16 jr. 'Shacking Up' - Parisien (246540), 18 La Dolce Vita' - The Movies, 16 jr. 'La Famiglia' - The Movies, 16 jr. 'Witches of Eastwick' - Tuschinski, al. 'Naam van de roos' - Tuschinski (262633), al. 'The Last Emperor' - Tuschinski, al. 'Dirty Dancing' - Tuschinski, al. 'Secret of my success' - Tuschinski, al. 'Beverly Hills Cop 2' - Tuschinski, al. 'Blind Date' - Tuschinski Cineac (243639), al. 'Havinck' - De Uitkijk (237460), 16 jr. TELEVISIE 'Sisters' is een van de eerste thrillers die Brian de Palma maakte. Een bijzonder griezelige film (zeker als hij voor tv intact wordt gelaten), waarin een ver slaggever vanuit een flat een moord ziet plegen op een vrouw. De titel geeft aan in welke rich ting het verhaal zich vervolgens ontwikkelt (vanavond Neder land 2, 23.35 uur). Filmjournalist Derek Malcolm is de laatste weken weer elke za terdag op BBC 2 te bewonderen als de man die twee bijzondere films aan elkaar verbindt en in troduceert. Morgen zijn dat twee Franse produkties. Om 23.00 uur wordt 'Le charme discret de la bourgeoisie' vertoond. Een Zuidamerikaanse ambassadeur is met een paar notabelen druk in de weer om geld te verdienen aan drugs. Maar hun afspraken wor den elke keer op de meest bizarre wijze gesaboteerd. Eén van de bekendste films die Luis Bunuel maakte. Aansluitend om 00.40 uur 'No tre Histoire' van Bernard Blier, een film uit 1984 die nooit de Ne derlandse bioscopen heeft ge haald. Alain Delon en Nathalie Baye spelen de hoofdrollen in een opvallend verhaal dat zich afspeelt in een merkwaardig poë tische wereld van nachtmerries. Donderdag op Belgie 1 'La Terrazza', éen van de minder be kende films die Ettore Scola re gisseerde. Hij maakte onder die titel weer een soort groepspor tret, ditmaal van kopstukken uit de mediawereld. Zij treffen el kaar regelmatig op een terras in Rome en doden daar al babbe lend en roddelend de tijd. Tel kens neemt Scola één van de fi guren apart en creëert zo steeds een ander beeld van het groepje. Onder de hoofdrolspelers Mar cello Mastroianni, Ugo Tognazzi en Jean-Louis Trintignant (20.15 uur). Na het succes van 'Witness' stortte ook de Engelse filmma ker Tom Robertson zich op de Amish-gemeenschap in Pennsylvania. Deze streng reli gieuze gemeenschap dient als decor voor een liefdesgeschiede nis. Een Amish-meisje wordt verliefd op een vrijgevochten jongen. De problemen die daar op volgen laten zich raden (20.38 uur). FILMHUIZEN In het kader van het festivalletje rond de Belgische cinema deze week twee films van Patrick Conrad in Filmhuis LVC. Zijn bekendste draait vanavond: 'Mascara'. Het is een merkwaar dige thriller waarin niets is wat het schijnt te zijn. Travestie speelt daar een belangrijke rol bij. In de hoofdrollen Charlotte Rampling en Derek de Lint (21.15 uur). Zondag op hetzelfde tijdstip 'Slachtvee'. Het gaat over een man die ver is doorgedrongen in de leiding van het slachthuis als hij te horen krijgt dat hij nog maar kort te leven heeft. Hij neemt zich voor de rest van zijn leven te besteden aan de elimina tie van de Antwerpse onderwe reld. Zaterdag draaien er in het ka der van het festival 'Can dutch men play blues?' een aantal bluesfilms in het filmhuis. Woensdag ook een muziekfilm: 'Home of the brave', een regi stratie van een optreden van Laurie Anderson (20.00 en 22.15 uur). Volgende week donderdag kan 'Camorra' worden gezien Lina Wertmüller maakte met de ze film over de Napolitaanse on derwereld een grimmige aan klacht tegen de drugshandel (21.15 uur). In het Kijkhuis draait tot en met zondag nog 'La Famiglia', de familiekroniek van Ettore Scola (19.30 en 21.45 uur). Maan dag als opwarmertje van zijn nieuwste film 'Oei Ciornie' draait in he't Kijkhuis van Nikita Mi- chalkov 'Oblomow'. Prachtige film over een man die liever lui dan moe is (20.00 uur). Dezelfde avond ook 'Hotel des Ameri- ques' van Andrë Téchiné. Pa trick Dewaere als losbol die in de bén raakt van Catherine Deneu- ve (19.30 en 21.45 uur). Dinsdag draait 'S.O.B.', een komedie waarin Blake Edwards zich vrolijk maakt over de opper vlakkige filmcultuur in Hol lywood (19.30 en 21.45 uur). 'Pé- ril en la Demeure' is een stijlvol le en geheimzinnige thriller met Michel Piccoli weer eens in een mooi rolletje (20.00 en 22.15 uur). Woensdag is 'Tess' te zien. Een film die zeer uiteenlopende reac ties oproept. De één zal verdrin ken in schoonheid, de ander zal zich kapot vervelen. Met Nastas- sia Kinski in de hoofdrol verfilm de Polanski hiermee een roman van Thomas Hardy (20.00 uur). Woensdag ook 'The big chili', waarin Lawrence Kasdan op sprankelende wijze een groepje vrienden laat mijmeren over de jaren zestig (19.30 en 22.15 uur). In LAK-Cinema draait dins dag het magnifieke Bergman epos 'Fanny and Alexander'. T\vee kinderen worden bij het hertrouwen van hun moeder overgeleverd aan het rigide regi me van hun stiefvader. Met zijn biografische elementen kan deze film worden beschouwd als het filmische testament van Ingmar Bergman (20.00 uur). Felix-Jan Kuypers als Zasetsky in 'Zjoek'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 9