Planten schilderen
gewoon handigheidje
BIJDEHANDJE
HANSVINK
-VRIJE TIJD
Rein Westra heeft Nederlandse flora al twee keer vastgelegd
BELIEF DE KERSTSFEER
OP Z'N BEST IN HET
ROEKENBOSCH!
DE BELGISCHE ARDENNEN
Vo SfcaJko*.
PAGINA II
VRIJDAG 1! DECEMBER 1987
De ontvangst in de boerderij
van Natuurmonumenten in
een wiegend Hilversums bos
is allerhartelijkst. Het
afscheid, twee uur later, haast
nog uitbundiger. „Mooi dat je
opstapt; kan ik tenminste
weer aan het werk". Niet dat
hij tegen zijn zin met de
verslaggever heeft zitten
praten. Nee, Rein Westra (72)
heeft het druk,
verschrikkelijk druk met het
aquarelleren van planten. De
Nederlandse flora, om precies
te zijn.
In onze vrije natuur komen 1350
tot 1400 planten voor. Westra heeft
ze allemaal al minstens twee keer
op papier gezet. Hij is aan de derde
ronde bezig en schat dat ie daar
nog wel een paar jaar zoet mee zal
zijn. Zeven dagen in de week, geen
vakantie, weinig tijd voor wie en
wat dan ook. Dagen van twaalf uur
met een naaldpenseeltje in de rech
ter hand, het oog beurtelings bo
ven een loep dan wel een micro
scoop -„Voor de zaden en de meel
draden"- zijn geen uitzondering.
Roeping
Al zeventien jaar schildert Westra
bloemen en planten. Na in 25 jaar
zijn reclamebureau in Amsterdam
tot bloei te hebben gebracht, vond
hij op zijn 55e dat het leven wel wat
meer was dan werken voor de cli
entèle. Reclamebureau dicht, de
deur voor de enige echte liefde wa
genwijd open. Planten. Het bloed
dat tijdens zijn verblijf aan de Riet
veldacademie in Amsterdam al vol
op borrelde en leidde tot vogel-
schilderingen van een ongekende
schoonheid en precisie, kookte. Al
le Nederlandse uitgevers van enige
naam kregen Westra aan de deur.
Of ze belangstelling hadden voor
een puur Nederlandse flora, door
hem te illustreren.
Niemand zag er brood in. Al na
een paar jaar bewees Westra hoe
onvoorstelbaar ze er naast hadden
gezeten. Natuurmonumenten had
wél vertrouwen in het scheppend
vermogen van Westra. Van zijn eer
ste boek, Wilde Planten (drie kloe
ke delen), zijn inmiddels per deel
meer dan 100.000 exemplaren over
de toonbank gegaan. Het werk
werd op de Leipziger Buchmesse
in de categorie natuurboeken be
kroond met de aantekening beste
ter wereld'. Maar vraag Westra niet
wanneer dat was en welke plaats -
hoe triviaal in dit verband - hij be
zette. Hij weet het niet, en het inte
resseert hem ook geen zier. „Wat
moet ik daarmee. Laat mij maar
schilderen".
"Ontdekkingsboeken"
Maar de Wilde Planten zijn niet
alles. Er verschenen, in samenwer
king met het IVN (Instituut voor
Natuurbeschermingseducatie), vijf
Ontdek-boeken (Veluwe, Achter
hoek, Mergelland, Duinen en
Noordwest-Overijssel). „Gek,
Noordwest-Overijssel vind ik de
beste, maar die verkoopt het minst.
Veilig plakken voor kinderen
Veel lijmen hebben minder plezierige eigenschappen, waarmee je zelfs
als (doordenkende) volwassene moet oppassen. Giftige of agressieve lij
men in handen van kinderen geven is dan ook een hachelijke zaak.
Kinderen plakken echter graag. Velpon heeft nu een aantal nieuwe
specifieke 'kinderlijmen' gelanceerde, vriendelijk verpakt in dierenfigu-
ren (leeuw, aap, hond en kat), die er dus als speelgoed uitzien.
Belangrijker is echter wel dat de lijm die deze beestachtige figuren
bevatten volkomen veilig zijn. Ze leveren geen huidirritatie op, er zitten
geen stoffen in die ogen of ademhalingswegen aantasten. Morsen is vrij
wel uitgesloten dank zij het doseèrsponsje op de 'tuit', en mocht er een
spuitje lijm op kleding of tafelkleed terecht komen, dan haalt de wasma
chine dat er zonder moeite uit.
De lijm is bestemd voor het plakken van papier en karton. Een plak-
beest kost f 3,95.
Misschien toch een te onbekend
gebied".
Ook van deze boeken gingen 30.-
tot 50.000 exemplaren per deel grif
weg. En wat te denken van We
stra's nieuwste schepping, de Oe-
cologische Flora van Nederland.
Van het eerste deel vonden er dik
25.000 aftrek (de aanmaak van de
tweede 25.000 stuks loopt), van het
tweede deel ('87) waren er bij voor
intekening al meer dan 20.000 weg.
Cijfers waarvan uitgevers water
tanden, maar waar ze nooit aan zul
len komen. Westra doet geen zaken
met ze. Toen hij hen nodig had, ga
ven ze niet thuis. Nu hij goud uit
zijn penseel laat komen, dingen ze
naar zijn gunsten. Tevergeefs.
Readers Digest (Het Beste) wilde
graag met Westra in zee. Voor een
wereldoplage van wellicht miljoe
nen. Westra wuifde de kooppoging
weg. „Toen niet, nu niet. Ik, wij, en
dan bedoel ik mijn zoons Chiel en
Taco en ik, doen alleen zaken met
Natuurmonumenten en IVN.
Goed, daar kwamen later de Vara
en de Vewin (Nederlandse water
winners) bij, maar die staan dan
ook dicht bij de natuur". De Vara
verbond haar naam aan de Ontdek-
serie en de Oecologische Flora, de
Vewin deed mee aan deel twee van
die flora. Deze sponsors' doen ook
mee aan deel drie, nu onder han
den, maar hoe het zit met deel vier
en eventueel vijf, staat nog te be
zien. In zuinige tijden is ook daar
het hemd nader dan de rok.
Zoeken
Planten zoeken Chiel en Taco, ze
horen er evenzeer bij als de smalle
weegbree en de keverorchis bij
Rein zelve. Taco schildert de insec
ten in onze natuur, even minutieus
als pa. Zoon Chiel fotografeert de
planten in hun omgeving, maar hij
brengt zijn vader ook om de paar
dagen de planten die deze schild
ert. "Altijd op ware grootte, te be
ginnen met de bloemen, want die
verleppen het eerst. Ik werk van
boven naar beneden. Hebben we
een orchidee nodig uit Zuid-Lim
burg, dan nemen we contact op
met de grondbeheerder. Chiel
steekt dan de orchidee uit met een
flinke kluit grond en brengt hem
hier. Ik schilder hem dan en daarna
gaat ie terug in de grond in Lim
burg. Inderdaad, twee keer op en
Rein Westra: "Wat ik schilder is levensecht".
neer voor één plantje. Laatst zoch
ten we een of andere melde, die nog
ergens in Zeeland voor zou komen.
Chiel gaat kijken; niks. Komt 's
avonds thuis en belt de man die ze
ker wist waar hij stond. Goed, mor
gen proberen we het dan in
Zeeuws-Vlaanderen. Daar moet ie
zeker staan. Weer mis. De dag daar
op rijdt Chiel naar België, ergens
aan de kust in de zuiden. Als ie daar
niet voorkomt... Kan niet anders.
Om een lang verhaal kort te ma
ken: ook daar staat die melde niet.
Toen is m'n zoon naar Noord-
Frankrijk gereden, en daar stond ie
wel. Dus vier dagen op pad voor
één plant. Maakt ons niks uit".
„Wat ik schilder is levensecht.
Kan me niet schelen waar de plant
vandaan komt. Weten we dat een
bepaalde plant ergens in Oost-Ne
derland voorkomt en er staan er
nog maar een paar, dan steekt
Chiel even de grens over. Staan er
daar veel, dan neemt hij er één
mee. Die gaat dan niet terug. Eén
meer of minder kan daar geen
kwaad. Hier in veel gevallen wel.
Het mooie wildemanskruid; het is
hier verdwenen".
Plicht
Hoe houdt iemand het zeventien
jaar vol zó met planten om te gaan
en ze bovendien wel drie of vier
keer te schilderen? Je hebt toch ge
noeg aan één afbeelding? Rein We
stra wil er niet van horen. „Je kunt
toch niet de planten die je voor de
Wilde Planten tekende ook in an
dere boeken gebruiken. Dat gaat
niet. De mensen krijgen toch een
nieuw boek onder ogen... Nou, dan
heb ik de plicht nieuwe aquarellen
te maken. Anders is het volksver
lakkerij. Wil ik niet. Als jij me mor
gen vraagt een boek te maken, en
stel dat ik dat wil, dan maak ik er
nieuwe tekeningen voor. Die kie
vitsbloem... Mooi? Nee hoor, dat
kan veel beter. Haha, natuurlijk
kan ik dan deze kievitsbloem wel
verkopen. Hebben ze me vaak ge
vraagd. Maar dat doe ik niet. Ik heb
met mijn zoons de afspraak dat we
niks verkopen. Het is ons werk, en
dat betekent dat alle aquarellen
hier bewaard worden. Nergens an
ders. Ik kan mijn tekeningen niet
missen. Ik wil best exposeren - ge
beurt ook wel -, maar weggeven of
verkopen..". Laat maar, Westra
staat zijn kinderen aan niemand af.
„Kun je niet aan beginnen"
Maar dat betekent dat hij de Ne
derlandse flora zeker al twee keer
compleet heeft afgebeeld. „Inder
daad, maar dat geeft niet. Ik heb
hier zo'n 3000 tekeningen staan. Al
lemaal verschillend. Ik hoop dat ik
nog even tijd van leven heb, want
ik wil onze flora zeker voor de der
de keer ook geschilderd hebben".
Ware grootte
Wordt u niet eens tureluurs van
altijd maar, jaar in jaar tijd, zeven
maanden per jaar zeven dagen in
de week, plantjes schilderen? „Ja
zeker. Maar het moet, hé. Alles wat
ik schilder is hardstikke echt. Weet
je waar ik blij om ben? Dat ik onze
varens klaar heb. Omdat ik alles op
ware grootte doe... (Een varenblad
van anderhalve meter hoog komt
uit het stalen pantser)zijn me die
varens een klus geweest... Kijk,
hier was ik twee weken aan één
stuk door mee bezig. Elk blaadje,
alle sporen kloppen. Je hebt altijd
mensen die de honderden blaadjes
natellen. Ze kunnen gerust hun
gang gaan. Het klopt, neem dat
maar van mij aan".
Hoeveel tijd zit er nou gemiddeld
in een plant? „Hangt er natuurlijk
van af. Voor grote heb je meer tijd
nodig dan voor kleine, maar reken
maar rustig twee dagen per plant.
En per plant gaat er ook een pen
seel door". De meester van het fij
ne schilderwerk toont me een bos
je. Ze zijn zo scherp als doornen.
De puntjes lopen uit in niets.
Rein Westra schikt zich achter
door
Rein van derSleen
zijn immense tekentafel; ook om
dat de fotograaf aanstalten maakt.
Hij schikt een paar potjes, het bak
je met water, draait een bloempje
in de gewenste richting, gluurt of
het zo naar de zin is van het boze
oog, en vat het palet. Een simpel
metalen doosje, waarvan het dek
sel een verzameling in elkaar over
lopende kleurtjes prijs geeft. Hoe
kan iemand daar nog een stan
daardkleur rood of geel in vinden?
Westra hoort het zwijgend aan. Met
de linker hand zwaait de loep on
der zijn neus, en hij buigt zich in de
houding waarin hij al duizenden
uren op het smalle krukje heeft ge
zeten. Westra handelt instinctma
tig, en aait met het penseeltje in het
waterbakje. De voorstelling kan
beginnen. Het lipbloemige wezen
tje op het stijve aquarelkarton
krijgt subtiel een millimetertje
paars. Verbazing over het resultaat
van zijn 'gepriegel' reduceert We
stra tot nul. „Het is gewoon een
handigheidje; net als fietsen. Ge
vestigde flora's als die van Heu-
kels. Heimans en Thijssen bieden
zijn inziens niet voldoende. „De te
keningen in Heukels zijn onvol
doende, niet van goede kwaliteit.
Ze zijn bovendien vaak overgete-
kend uit andere boeken. Er zitten
tal van fouten in. Ik wilde een flora
waarin de mensen kunnen zien hoe
iedere plant eruit ziet. Die moet
echt compleet zijn, met de details.
Als determinatiekenmerken".
Op tafel ligt een tekening van het
zaadje van de paardebloem. Een
goudbruin hartje, eromheen een
ragebol van grijze slierten, klaar
om zo op de wind meegenomen te
worden. „Ja, in één haal geschil
derd, het penseel mag niet van het
papier".
Voorbeeld
Wie zijn werk bekijkt, zal het niet
geloven, maar Rein Westra had een
voorbeeld: Maria Sibylla Merian
(1647, Frankfrut a.d. Main - 1717,
Amsterdam). Deze 17e eeuwse
schilderes van bloemen en vlin
ders vond rust in de vrome orde
der Labbadisten in het Friese Wie-
werd, maar trok het oerwoud van
Suriname in om exoten te vereeu
wigen. Westra bewondert haar
zeer, en wil er niet van weten dat
de .leerling' de meester heeft over
troffen. „We rommelen maar wat
an met z'n drieën. Ik ben nogal
egocentrisch bezig, maar ik vind
het verschrikkelijk leuk om te
doen. M'n grootste prestatie is niet
dat ik die tekeningen maak, maar
dat ik er de kost mee kan verdie
nen (De gezinnen van Chiel en Ta
co leven er ook van, en naar vaders
zeggen: Prettig). Hoe lang ik nog
door ga? Tot de dood erop volgt,
dus nog zo'n jaar of veertig".
TE KOOP: STUDIO'S
HOTEL-RESTAURANT-VAKANTIESTUDIO'S
INLICHTINGEN: STAV1MMO. tel. 09.32.80.86.43.19
4/6-p. houten huisjes en 4-p. lu
ie - winkel - speeltuin - tennist», en fietsenverh
VAKANTIECENTRUM DENNENOORD,
Postbus 12,1790 AA Den Burg. Tel. 02220-2423 of 3011
N.-BRABANT
DE HELDERSE DUINEN
;e vindt u inOvortoon/OePeel, vrijstaandebung
Noord-Limburgse trots
CAMPING DE SCHATBERG SEVENUM
Gezellige gezinscamping met ruime plaatsen en ve
le GRATIS attracties zoals 3 zwembaden, trampoli
nes, waterfietsen, minigolf etc. Op eigen terrein:
Grote surfplas (16 HA), surfschool en disco. Aparte
speelvijver met zandstrand en zonnewei. Tevens
tennis-, voetbal- en volleybalvelden. Zeer aktief re
creatieteam.
De Schatberg heeft alles wat u wenst!
Gratis grote folder en inlichtingen
TEL: 04767-1756
N-M-LIMBURG: GRENZELOOS GASTVRIJ
Let op: Hemelvaart of Pinksterarrangement f 100,-
JSk
Uw kerstvakantie wordt pas echt leuk in ons A
fraai gelegen bungalowpark, midden tussen de I
dennebomen in Noord limburg. M
Reserveren? -
Bel 070-472101. KERSTVOORBEtLU.
's avonds en in 6-pers. bungalow
't weekend: 04784-1841 28 december t/m
4 januari 1. 505.-
Te veel mensen zijn ge
neigd te denken, dat
mooie landstreken om
verre reizen vragen. In
het geval van de Ar
dennen is het tegen
deel waar. Een prachti
ge streek op nog geen
2 uur rijden van de Ne
derlandse grens. Rijke
lijk voorzien van alle in
grediënten voor een
geslaagde vakantie.
Onovertroffen natuur
schoon, onbeperkte
sportieve mogelijkhe
den (zwemmen, paard
rijden, vissen, zweef
vliegen, wandelen,
etc.) en een gastrono
mie die alleen aj een
bezoek aan de Arden
nen rechtvaardigt.
De Belgische Ardennen
zijn een golvend, nog
rijk bebost landschap,
WINTERSPORT IN DE ARDENNEN:
Wij hebben aantrekkelijke woningen voor u te huur
Tel. INLICHTINGEN:
STAVIMMO, 00.32.80.86.43.10
RUE NEUVE 76, 4970 STAVELOT (BELGIË)
Of stuur vrijblijvend informatie aan
Straat:nr:
Postcode:Plaats:
met heuveltoppen die
tot 150 meter boven
zeeniveau uitrijzen, ge
legen in het uiterste
zuidwesten van de pro
vincie Oost-Vlaande-
ren. Een door middel
van zeshoekige borden
bewegwijzerde toeristi
sche autoroute leidt de
bezoeker door en langs
de fraaiste hoekjes en
dorpen van dit aantrek
kelijke gebied.
De Belgische Ardennen
nodigen u uit voor een
aantal heerlijke vakan
tiedagen en leent zich
goed voor interessante
uitstapjes naar de wa
tervallen van Coo, het
circuit van Francor-
champs en Spa. In de
omgeving zijn tal van Wanna, Malmedy,
uitgestippelde wandel
routes.
Ligging: Op één van de
mooiste plekjes van de
Ardennen, op een klei
ne afstand van het pit
toreske dorpje Coo met
haar beroemde water
vallen en nauwelijks
een uur rijden van
Maastricht.
STAVIMMO heeft wo
ningen van 4 40 per
sonen te huur in deze
prachtige omgeving.
Deze woningen zijn
zeer comfortabel en
compleet ingericht en
liggen in het kruispunt
van de beroemde ski'
pistes (Francorchamps
AUSTIN
METRO,VANAF F 15.400,-
De Metro is vooral bijdehand. Biedt ruimte en kom-
fort en is handig in de stad. Hij is bovendien snel en
betrouwbaar. Bekijk 'm bij uw Austin Rover dealer
BV. AUTOMOBIELBEDRIJF L.A.G.
Van Oldenbarneveldtstraat 37. 2334 AE Leiden-West,
tel 07! -154909
OPENBAAR ONDERWIJS
VOORHOUT
INSCHRIJVING
De tweede openbare basisschool de Narcis gaat met in
gang van 1 augustus 1988 van start
De school wordt gehuisvest in een nieuw gebouw aan de
Distelweg/ Oosthoutlaan in de wijk Oosthout
Er worden maximaal 4 groepen gevormd.
Vanaf heden bestaat de mogelijkheid om leerlingen in te
schrijven.
Inschrijvingsformulieren zijn verkrijgbaar op het gemeen
tehuis of worden toegezonden op telefonische aanvraag.
Inlevering dient plaats te vinden op het gemeentehuis
INFORMATIE
Voorhout, 1 december 1987
Burgemeester en wethouders van Voorhout;
de secretaris, de burgemeester,
J.L. Boon M.Th. van de Wouw
