Werkgevers
metaalwijzen
looneisen af
Premie voor gewilde ambtenaren
Achterhoekse grutter claimt
100 miljoen van FNV-bonden
Eigen actie achterban brengt
vakbonden Italië in het nauw
Premie ziekenfonds omhoog
Oplage dagbladen
stijgt met 40.000
Vut toch gehandhaafd
Dixons en TDK hebben wel
héél speciale banden.
Meer winst Nationale
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
ZOETERMEEK (GPD/ANP) De werkgevers in de me
taalindustrie (de grootmetaal, waarin 200.000 mensen wer
ken) wijzen looneisen van de vakbeweging van de hand.
De cao-onderhandelingen, waarvoor gisteren een eerste
gesprek werd gevoerd, gaan onder meer over eisen van de
industriebonden en de Unie BLHP om de lonen met an
derhalf procent te verhogen. Wel willen de werkgevers,
verenigd in de FME, praten over een winstdelingsregeling.
Daar wordt ook door de Industriebond FNV op aange
drongen.
De werkgevers willen pas op de
plaats maken met verdere arbeids
tijdverkorting en verlaging van de
vut-leeftijd. Zij hebben zich slechts
uitgesproken voor handhaving van
de vut-regeling (die in de metaal
overigens SUM, Stichting Uittre
ding Metaalindustrie, heet). Dat is
volgens de FME de enige werkge-
legenheidsregeling die werkt. De
bonden dringen aan op verdere
verkorting van de arbeidstijd.
De FME wil de premie voor het
vut-fonds verlagen van 5,4 naar 4,2
procent. Dat zou mogelijk zijn door
het geld dat in het zogeheten her
verdelingsfonds zit, over te heve
len naar de vut-pot. Het herverde
lingsfonds is indertijd ingesteld
voor uitkeringen aan bedrijven die
door herverdelingsmaatregelen
werkgelegenheid schiepen. Het
fonds, dat wordt gevoed met hef
fingen op de totale loonsom van be
drijven, is een kleine 200 miljoen
gulden groot geworden, doordat er
vrijwel geen gebruik van is ge
maakt.
DSM - DSM Resins, de divisie har
sen van het chemieconcern DSM,
wil de omzet van 1,1 miljard gulden
in 1993 bijna verdubbeld hebben
tot 2 miljard gulden. De perso
neelssterkte zal daardoor groeien
van 2500 tot 3500 mensen. Ir. S.
Dingemans, directeur van DSM
Resins, zei dat gisteren op een bij
eenkomst in het Brabantse Mierlo.
Volgens de werkgevers heeft de
SUM wel sucqes opgeleverd. In de
tien jaar van het bestaan van de re
geling hebben bijna 18.000 mensen
er gebruik van gemaakt. Van de
daardoor openvallende plaatsen
werden er 13.000 (70 procent) her
bezet. De werkgeversorganisaties
stelt nu voor ook een deeltijd-vut in
te voeren. Het uitkeringsniveau
zou dan omlaag moeten van 87,5
naar 85 procent. In de metaal ligt de
vut-leeftijd op 60 jaar.
Voor' de werkgevers staat een
matiging van de lonen bovenaan
op de lijst. De werkgevers stellen
vast dat "de rendementsposities in
de bedrijfstak niet sterk zijn, de
marktverhoudingen onstabiel en
de produktiegroei gering is". "De
internationale ontwikkelingen sa
men met de beschikbare gegevens
over de nationale vooruitzichten
voor de Nederlandse economie
vertonen een beeld vol onzekerhe
den", aldus de FME.
De vakbeweging legt veel na
druk op verruiming van de werk
gelegenheid. Zowel de Industrie
bond van het CNV als van de FNV
heeft al gedreigd met hogere loon
eisen voor het geval over verdere
werkgelegenheidsmaatregelen
niet met de werkgevers valt te pra
ten. Alle partijen hebben voor het
cao-overleg maatregelen voor
scholing in hun onderhandelings
pakket opgenomen.
DEN HAAG (ANP) - Duizend
ambtenaren op het departement
van financiën krijgen een toeslag
op hun salaris die varieert van 4000
tot 8000 gulden bruto per jaar, met
enkele uitschieters naar boven. Dit
heeft minister Ruding (financiën)
gisteren toegegeven aan de vaste
Kamercommissie van financiën.
Vooral PvdAdcamerlid Kom
brink toonde zich verbaasd over
deze toeslag, die wordt gegeven om
de uittocht van gespecialiseerde
ambtenaren naar bedrijfsleven en
andere departementen tegen te
gaan. De Kamer is hierover niet ge
ïnformeerd en de ambtenarenorga-
nisaties zouden in het overleg met
minister Van Dijk (binnenlandse
zaken) een dergelijke toeslag heb-
Economie kort
Bloemen
De Verenigde Bloemenveilingen
Aalsmeer begint in december met
het zelf importeren van bloemen.
Importveiling Aalsmeer is bedoeld
als service voor middelgrote en
kleinere exporteurs die niet in
staat zijn zelf te importeren. VBA
schat de omzet in het eerste jaar op
50 miljoen gulden.
Investeringen
De omvang van de totale bruto
investeringen in vaste activa (goe
deren) lag in het tweede kwartaal
van dit jaar vier procent hoger dan
in dezelfde periode van 1986. In
vervoermiddelen werd minder
geld gestoken. Aan woningen, ge
bouwen en machines werd meer
geld besteed. De overheid inves
teerde twee procent meer, de be
drijven vier procent zo blijkt uit ge
gevens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS).
Charters
De luchtvaartmaatschappijen
Iberia uit Spanje en Lufthansa uit
West-Duitsland roepen gezamen-
ljk een nieuwe chartermaatschap
pij in het leven die met ingang van
volgend jaar zomer onder de naam
Vuelos Internacionales de Vaca-
ciones vluchten gaat uitvoeren.
Beide concerns voeren nog bespre
kingen met een derde onderne
ming over deelneming in de char
termaatschappij, die Palma de Mal-
lorca als thuisbasis krijgt.
Bayer
Het Westduitse chemieconcern
Bayer heeft bij een lichte omzetda
ling over de eerste negen maanden
de winst met 7,5 procent zien stij
gen tot 2,4 miljard mark. Presi
dent-directeur J. Strenger maakte
tijdens een persconferentie be
kend dat de totale omzet van de
chemieconern nu 28,2 miljard
mark bedraagt. Dit heeft de con
cern vooral te danken aan de goede
zaken die in de Verenigde Staten
worden gedaan.
ben afgewezen, iets wat minister
Ruding bevestigde
Ondanks de afwijzende houding
van de vakbonden en het negatieve
advies van de Raad van State heeft
de departementsleiding tot het ver
strekken van de toeslag besloten.
De bonden gingen niet in beroep
bij de arbitragecommissie commis-
sie-Albeda, zo vulde secretaris-ge
neraal Michiels van Kessenich de
minister aan. "We moesten toch
wat".
De Kamer heeft al meermalen
aangedrongen op een toeslag op de
salarissen van accountants, auto
matiseringsdeskundigen, fiscalis
ten en andere gespecialiseerde
ambtenaren, omdat de interne con
trole bij het departement - zoals
ROME - De Italiaanse vakbewe
ging heeft grote zorgen. De
machtspositie die zij heeft opge
bouwd is in gevaar. De bedreiging
komt van de eigen achterban en
dat is zorgwekkend.
door
Hein ten Kortenaar
De drie grote erkende vakcentra
les: de overwegend communisti
sche CGIL, de katholieke CISL en
de gemengde UIL, die meestal ge
zamenlijk optreden (de zogenaam
de 'confederalen'), zijn nog altijd
de grote onderhandelaars. Zij slui
ten de landelijke cao's af, zij wor
den geraadpleegd door kabinets
formateurs en ministers, zij wisten
een wettelijk 'statuut van de ar
beid' af te dwingen, dat de arbei
ders aan alle kanten beschermt. Zij
AALTEN (ANP) - De voormalige
eigenaar van de Elka Supermark
ten en Slijterijen in de oost-Achter
hoek, L. Kip uit Winterswijk, wil
100 miljoen gulden schadevergoe
ding van de Dienstenbond en de
Voedingsbond FNV. In 1980 zou
den de bonden bij Kips veertig fili
alen tellende bedrijf Elka onrecht
matig een bezettingsactie hebben
uitgevoerd. De bonden dwongen
de ondernemer bij die gelegenheid
zijn concern te verkopen aan Al-
bada-Jelgersma.
Een door het Amsterdamse ge
rechtshof ingestelde commissie
van drie deskundigen heeft de
schade door de gedwongen ver
koop van de zaken vastgesteld op
2,8 miljoen, plus 1,7 miljoen aan
rentederving. Het advies van de
deskundigen (twee registers-ac
countants en een vertegenwoordi
ger van het CIMK, het Coördine
rend Instituut voor het Midden- en
Kleinbedrijf) aan het Amsterdam-
Geroyeerd lid
CNV 60 dagen
hongerstaking
UTRECHT (GPD) - De 61-jari-
ge A. Lanting uit Nieuwleusen
is vandaag voor het gebouw
van de vakcentrale CNV in
Utrecht zijn zestigste honger
stakingsdag ingegaan. Sinds
eind september is hij negentien
kilo aan gewicht kwijt geraakt,
maar de wil om vol te houden is
ongebroken.
Hoofddoel van de hongersta
king is het ongedaan maken
van het royement dat de Bouw
en Houtbond CNV tien jaar ge
leden over hem uitsprak. Maar
voorzitter Hofstede van de vak
centrale liet deze week weten
dat de bond Lanting zeker niet
als lid wil terugnemen.
De Nieuwleusenaar is daar
om vastbesloten door te gaan.
Hij weet dat de vakcentrale
hem graag nog vóór de feestda
gen ziet vertrekken, "maar als
het moet zit ik hier op mijn ver
jaardag op 10 januari nog", zegt
h(j.
Lanting raakte in 1977 met de
christelijke Bouw- en Hout
bond in conflict over de situatie
bij de fietsenfabriek Unikap in
Nieuwleusen. Vanwege hun
voortdurende protesten werd
Lanting geroyeerd. Na ontdek
king van de fraude in 1980 ble
ken er inderdaad miljoenen te
zijn verdwenen.
bij de meeste andere departemen
ten - te wensen over liet. Omdat
minister Van Dijk in het overleg
met de ambtenaren werd opgehou
den, besloot de departementslei
ding als eerste dit extraatje aan de
arbeidsvoorwaarden van een dui
zendtal ambtenaren toe te voegen.
Zij werd in haar plannen nog ge
sterkt door een rapport van een
aantal belastinginspecteurs over
de uittocht van 'gewilde' ambtena-
De woordvoerders van de poli
tieke partijen kwamen tot een niet
al te opgewekt beeld van de situa
tie op financiën als het gaat om ac
countantscontrole, automatisering
en administratie. Er ontbreekt een
goede debiteurenadministratie, er
waren altijd in staat enorme menig
ten op de de been te brengen.
De oude leus 'gans het rader
werk staat stil als uw machtige arm
dat wil' geldt in Italië nog als van
ouds. Ze hebben het gisteren be
wezen, met de algemene protest
staking tegen het financieel-econo-
misch beleid van de regering-Go-
Waar ze zich echter grote zorgen
over maken is het feit dat het rader
werk de laatste tijd steeds vaker
stilstaat wanneer hun machtige
arm dat helemaal niet wil. Het
meest frappante voorbeeld is de
staking van het grondpersoneel
van de luchthaven Fiumicino, die
de bonden afgelopen zondag aflas-
ten, omdat de onderhandelingen
op het ministerie van arbeid vol
doende waren gevorderd. Deson
danks ging de staking gewoon
door. Voor dit soort stakingen ei
sen de categorale bonden of de als
se hof - dat uiteindelijk de uit
spraak zal moeten doen - werd gis
teren bekendgemaakt. Kip heeft in
een reactie laten weten dit bedrag
volstrekt onvoldoende te vinden.
Het Hof oordeelde eerder dit
jaar, dat de bezettingsaktie van de
FNV onrechtmatig was en de bond
de nader vast te stellen schade
moet betalen. Tegen dat arrest is de
vakbond niet in cassatie bij de Ho
ge Raad gegaan.
Kip was samen met zijn vrouw
aan het eind van de jaren zeventig
eigenaar en directeur van ELKA,
is geen sluitend systeem ter voor
koming van dubbele verplichtin
gen en bij de belastingdienst ont
breekt een goedkeurende accoun
tantsverklaring, stelde CDA-
woordvoerder Van Muiden vast.
Melkert (PvdA) eiste voldoende
zekerheid dat de treurige toestand
van de afgelopen jaren straks defi
nitief verleden tijd is. "Eind 1989
moet de administratie op orde
zijn", beloofde Ruding. Een plan
van aanpak ligt gereed, de begro
ting 1989 zal een duidelijke verbe
tering in presentatie te zien geven.
Er zijn nog veel verbeteringen no
dig en mogelijk, daar wordt hard
aan gewerkt. Sneller kan het niet,
was zijn antwoord op de aandrang
van veel zijden om wat meer haast
te maken.
paddestoelen uit de grond schie
tende basiscomité's (bij afkorting
'Cobas') de verantwoordelijkheid
op.
Vooral deze laatste zijn de 'grote
drie' een doorn in het oog, omdat
het hier de arbeiders zelf zijn, die
zich niet meer door de bonden ver
tegenwoordigd voelen. Een van de
Cobas-leiders, Ezio Gallori (spoor
wegen) zegt het onomwonden: "De
confederalen treden tegenwoordig
op als onze tweede bazen. Dat is het
absurde van de laatste jaren: ook
met onze eigen bonden moeten we
onderhandelen, omdat ze geen re
kening meer houden met de eisen
van de arbeiders". Een ernstige
vertrouwenscrisis dus en de vak
bondsleiders hebben dan ook alle
reden om zich ongerust te maken.
De vrijheid van iedere Italiaan
om te staken is, van alle heilige,
huisjes waar de Italiaanse politiek
van wemelt, wel één van de meest
onaantastbare. Het enige zwakke
middel dat de overheid ten dienste
staat is de bevoegdheid van de pre
fecten om, als zij de openbare orde
in hun provincie bedreigd achten
of als essentiële overheidsdiensten
in gevaar komen, de stakers te
sommeren aan het werk te gaan.
Van dit middel wordt uiterst zel
den gebruik gemaakt en toen de
prefect van Turijn het vorige week
aanwendde om stillegging van het
stadsvervoer te voorkomen, stak er
een storm van verontwaardiging
op.
De kwestie komt ongetwijfeld
weer snel aan de orde. Deze week,
meldden de kranten, bood alleen
de donderdag een tamelijk veilige
kans op reizen, voor volgende
week zijn de vooruitzichten nog
onzeker. Tussen de twee vuren,
van de ontevreden achterban en
van de getergde publieke opinie,
wordt de positie van de bonden
steeds ongemakkelijker.
een keten van 13 supermarkten en
21 slijterijen. Bij hem werkten 350
mensen, van wie er 220 in vaste
dienst. De bonden verweten hem
wanbeheer in zijn organisatie en fi
nancieel beleid, zaken die Kip ver
der ontkent.
Toen volgens de bonden de
schulden waren opgelopen tot vijf
miljoen gulden stelden ze het ulti
matum dat het echtpaar Kip moest,
opstappen. Volgens de bonden was
er nog hoop op toekomst voor het
bedrijf bij een gehele of gedeeltelij
ke overname. Bijna een week lang
hielden ze het hoofdkantoor en het
distributiecentrum in Aalten bezet
om hun eisen kracht bij te zetten.
"Het was kapot-staken of verko
pen" aldus Kip. Uiteindelijk koos
hij voor het laatste, maar daarbij
kreeg hij volgens hem een veel la
ger bedrag dan het bedrijf eigenlijk
waard was. Zijn langdurig juri
disch gevecht tegen de bonden zag
hij begin dit jaar gehonoreerd met
de uitspraak van het Amsterdamse
hof dat de bonden onrechtmatig
gehandeld hadden en het verzoek
aan de drie wijze mannen om ad
vies over de hoogte van de schade
vergoeding.
AMSTERDAM (ANP) - De totale
betaalde oplage van de Nederland
se dagbladen is van september vo
rig jaar tot dezelfde maand van dit
jaar met ruim 40.295 exemplaren
gestegen tot een oplage van in to
taal 4.558.098 0,8 procent). Dit
blijkt uit de Dagbladen Oplage
specificatie september 1987 van
het Centraal Bureau voor Couran
tenpubliciteit van de Nederlandse
Dagbladpers (Cebuco).
De landelijke dagbladen met de
belangrijkste groei waren De
Volkskrant met een oplagestijging
van 11.800 (van 285.400 naar
297.200) en NRC Handelsblad met
10.000 (van 191.800 naar 201.800
exemplaren). Het Parool (met een
oplageverlie8 van 5000) en Trouw
(min 3100) moesten in deze catego
rie een veer laten.
De totale betaalde oplage van de
kranten bestaat voor 87 procent
(3.978.703 exemplaren) uit abonne
menten en voor 13 procent uit
exemplaren die via de losse ver
koop worden gedistribueerd. In to
taal worden 30.449 exemplaren in
het buitenland verspreid.
De oplage van de landelijke dag
bladen (Algemeen Dagblad, Ne
derlands Dagblad, NRC Handels
blad, Het Parool, Reformatorisch
Dagblad, De Telegraaf, Trouw en
De Volkskrant) bedraagt 42 pro-
ADVERTENTIE
Een woordvoerder van de Voe
dingsbond FNV zei zich niet te
kunnen voorstellen dat het ge
rechtshof in Amsterdam de bond
zal veroordelen tot het totale scha
debedrag. Het zou in zijn vonnis
moeten overwegen dat een onder
nemer vrij is zijn bedrijf te verko
pen, wanneer hij dat zelf wil. De
bond wil vasthouden aan dat prin
cipe en overweegt al naar gelang
het vonnis in cassatie te gaan, maar
daar komt het pas van na de uit
spraak van het hof, aldus de woord
voerder.
"Een unieke uitspraak in een sta
kingsgeschil tussen ondernemers
en vakbond", oordeelt Kips raads
man mr. Ruissaart. "Het is in deze
branche niet eerder voorgekomen,
dat een vakbond veroordeeld werd
tot het betalen van schade als ge
volg van een bezettingsactie. Het
zal voor de bond een hele aderla
ting zijn".
cent van de totale krantenoplage
en van de regionale dagbladen 58
procent, De landelijke dagbladen
verspreiden 79 procent van hun op
lage via abonnementen. Voor de re
gionale dagbladen is dat 94 pro
cent.
Het verschijnsel doorgeven (sa-
menlezen) zorgt er voor dat een
niet onaanzienlijk deel van de be
taalde oplage dagelijks terecht
komt bij een tweede huishouding.
Dagelijks wordt 18 procent van de
betaalde oplage doorgegeven. Dit
verschijnsel komt vooral veel voor
in de drie noordelijke provincies
en in Zeeland met percentage van
rond de 27 procent. Het Cebuco
heeft voorts berekend dat per 100
huishoudens 83 (betaalde) dagbla
den worden verspreid.
VISFRAUDE - Minister Braks en.
oud-staatssecretaris Ploeg (land
bouw en visserij) zullen door de
Groninger rechter-commissaris
mr. K. Puite worden gehoord inza
ke de visfraude-affaire van Lau-
wersoog. Puite doet dit op verzoek
van de verdedigers van de vier bij
deze fraudezaak betrokken (oud-
)gedeputeerden van Friesland en
Groningen en directeur J. J. Zwart-
veld van de visafslag op Lauwers-
oog.
ROTTERDAM - Met een druk op de knop heeft koningin Beatrix giste
ren het World Trade Centre geopend, het paradepaardje van de Rotter
damse kantorenbouw. In deze handeling werd de koningin bijgestaan
door E.A. van Walsum, president-commissaris van de beurs. (foto anp>
Ministerie financiën gaf in 't geheim toeslag
DEN HAAG (ANP) - De zieken
fondspremie voor werkgevers en
werknemers stijgt volgend jaar 0,2
procent tot 5,1 procent van het bru
tosalaris. De aow-premie gaat om
laag van 11,75 naar 11,5 procent.
Dit blijkt uit het gisteren door
staatssecretaris De Graaf gepubli
ceerde premie-overzicht sociale
verzekeringen 1988.
Het kabinet heeft de door werk
gevers betaalde arbeidsonge
schiktheidspremie aaw gelijk ge
houden (6,2 procent). De door
werknemers betaalde wao-premie
heeft het kabinet vastgesteld op
13,30 procent (was 14,40). De werk
loosheidspremie (aww) wordt ver
hoogd van 0,7 naar 1,3 procent voor
zowel werkgevers als werknemers.
Omdat het kabinet zich niet heeft
gehouden aan de premievaststel
ling door de fondsen zullen de ar
beidsongeschiktheidsfondsen
AAF en AOF komend jaar naar
schatting 1,4 miljard gulden tekort
komen. Het werkloosheidsfonds
DEN HAAG (ANP) - Het verzeke
ringsconcern Nationale Nederlan
den (NN) heeft dit jaar de netto
winst over de eerste negen maan
den met 6,4 procent vergroot. Het
eigen vermogen slonk door de
beurskrach van 8,26 miljard tot on
geveer 6,4 miljard gulden.
De geconsolideerde nettowinst
steeg van 435,5 miljoen over de eer
ste negen maanden van 1986 tot
463,5 miljoen gulden over dezelfde
periode van dit jaar. Vooral na het
einde van de verslagperiode is de
onzekerheid sterk toegenomen
door de gebeurtenissen in de finan
ciële wereld, in het bijzonder de da
ling van valutakoersen en van de
beurskoersen van aandelen. Niet
temin handhaaft NN haar verwach
ting dat de winst per aandeel over
het hele jaar ten minste het niveau
van 1986 (5,79 gulden) bereikt en
dat de omzet in guldens vermoede
lijk op het peil van het vorige jaar
(17,35 miljard) ligt.
In het schadeverzekeringsbe
drijf heeft NN over de eerste negen
maanden van dit jaar een positief
resultaat van 5,6 miljoen gulden ge
boekt. Over hetzelfde tijdvak van
•1986 was er nog een negatieve uit
komst van 9,7 miljoen. De verbete
ring wordt vooral toegeschreven
aan de gunstige ontwikkeling van
de schaderesultaten in Groot-Brit-
tannië en de Verenigde Staten.
Achteruitgang deed zich voor in
Nederland, maar hier te lande bleef
het schadebedrijf wel winstge
vend.
In Australië werd het verlies aan
zienlijk vergroot door de uitloop
van de genationaliseerde arbeids
ongevallenverzekering. De ver
wachting blijft dat de resultaten uit
schadeverzekering voor het hele
jaar beter zullen uitvallen dan die
over 1986. Het geconsolideerde re
sultaat op levensverzekering (na af
trek van winstdeling voor polis-
houders) is 11 procent gedaald, van
293 miljoen tot 261,5 miljoen gul
den.
AWF zal echter een overschot laten
zien van 1,5 miljard.
De hogere uitgaven van de ar
beidsongeschiktheidsfondsen
houden direct verband met de stel
selherziening. Sinds begin dit jaar
wordt bij arbeidsongeschikten
scherper gelet op voor hoeveel pro
cent zij nog in staat zijn te werken.
Voor dat deel ontvangen zij een
snel naar het minimum aflopende
werkloosheidsuitkering. Het kabi
net verwachtte daardoor flink op
de arbeidsongeschiktheidsuitke
ringen te kunnen bezuinigen. Dat
blijkt allesbehalve het geval.
De premie voor de kinderbijslag
(akw) is voor beide partijen in 1988
op 2,55 procent, de premie algeme
ne wet bijzondere ziektekosten
4,55 procent. De overige premies
bedragen 4,80 (werkgevers) en 1,00
procent (werknemers) voor de
ziektewet, 0,57 (beiden) procent
voor de wachtgeldverzekering,
0,29 procent (werkgevers) voor
vorstverlet en 1,05 (werknemers)
en 0,46 (werkgevers) procent voor
de vut.
De franchise of premievrije voet
in de wao bedraagt 91 gulden. Wat
betreft de wachtgeldverzekering
en de ziektewet gaat het om een ge
raamd gemiddelde voor bedrijven:
deze premies worden vastgesteld
door de besturen van de bedrijfs
verenigingen. De loongrens in de
ziekenfondswet zfw wordt 49.650
gulden (was 49.150).
Over de precieze verdeling van
de werkloosheidsverzekering moet
nog advies worden gevraagd aan
de Sociaal Economische Raad
(SER). Hier is slechts het kabinets
voornemen weergegeven.
