Sovjetunie en VS
nemen kernproeven
Arabisch-Israelisch overleg op
korte termijn niet te verwachten
Getuigenis Wagenaar zorgt voor onverwachte wending
New Delhi kondigt
wapenstilstand af
Namibische
soldaten
deserteren
Trage verspreiding
van oproepkaarten
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
Samenwerking betekent primeur in nucleair tijdperk
GENÈVE (REUTER) - De Verenigde Staten en de Sovjetunie hebben afgesproken vol
gend jaar een aantal gezamenlijke kernproeven te houden. Dit heeft een Amerikaanse on
derhandelaar gisteren in Genève verklaard.
Volgens Robert Barker, het hoofd
van de Amerikaanse delegatie die
met de Sovjetunie over beperkin
gen op het gebied van kernproeven
praat, deelde op een persconferen
tie mee dat Amerikaanse en Sovjet-
russische specialisten in januari el-
kaars proefgebieden zullen bezoe
ken om het terrein te verkennen.
Vijf of zes maanden later zal dan
een begin gemaakt worden met
een serie gezamenlijke kernproe
ven. De proeven dienen om de
meetapparatuur te ijken die bij het
toezicht op de naleving van toe
komstige akkoorden over kern
proeven zal worden gebruikt.
Het zou voor het eerst sinds het
begin van het nucleaire tijdperk in
1945 zijn dat de Sovjetunie en de
Verenigde Staten gezamenlijk ker
nproeven houden. De afspraak is
de uitkomst van de eerste ronde
van onderhandelingen over de ker
nproeven, waarvoor de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken, George Shultz en zijn Sov-
JOHANNESBURG (GPD) - Meer
dan 400 zwarte soldaten van het
101ste bataljon van het Namibi
sche Leger (SWATF) hebben ge
weigerd om de afgelopen weken
aan de oorlog in zuid-oost-Angola
deel te nemen. Aldus meldde het
Zuidafrikaanse weekblad Weekly
Mail gisteren op zijn voorpagina
vanuit Windhoek, de hoofdstad
van Namibia Deze voormalige
Duitse kolonie wordt al jaren door
Zuidafrika bezet. In 1978 nam de
Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties een resolutie aan, waarin
Zuidafrika opgedragen werd om
Namibia te verlaten, zodat er vrije
verkiezingen zouden kunnen wor
den gehouden onder supervisie
van de Verenigde Naties.
Zuidafrika heeft vooralsnog ge
weigerd deze VN-resolutie 435 uit
te voeren onder verwijzing naar de
aanwezigheid van ruim 30.000 Cu
baanse militairen in het aangren
zende Angola. Ook weigert Zuid
afrika de bevrijdingsorganisatie
Swapo als de enige politieke verte
genwoordiging in de voormalige
kolonie Namibia te erkennen. Op
dit moment' zetelt in de Namibi
sche hoofdstad Windhoek een inte
rim-regering, die echter door de
rest van de wereld niet wordt er
kend. Het Zuidafrikaanse leger
(SADF) handhaaft een sterke aan
wezigheid in Namibia, met name
aan en over de grenzen met Angola,
maar daarnaast bestaat er ook een
grotendeels Owambo-sprekende
zwarte legermacht, de SWATF.
Volgens de Weekly Mail zijn de
400 soldaten van het in Oshakati, in
het noorden van Namibia, geleger
de 101ste bataljon gedeserteerd,
nadat hen was opgedragen om uni
formen van de Angolese bevrij
dingsbeweging Unita aan te trek
ken. Unita voert al vanaf 1976 een
guerrilla-oorlog tegen de Angolese
regering in Luanda en wordt daar
bij gesteund door de Verenigde
Staten en Zuidafrika. Een aantal
soldaten van het 101ste baltaljon
zou ontslag hebben genomen, ter
wijl de rest gewoon verdwenen is.
Van de kant van de tweede man
van het 101ste bataljon, comman
dant J.P. Botha kon evenwel geen
commentaar worden verkregen op
de berichten over een massale de
sertie door zijn zwarte soldaten.
Ook het Zuidafrikaanse ministerie
van defensie heeft niet gereageerd
op de berichtgeving in de Weekly
Mail.
Buitenland kort
Scheepsaanval
Iraakse gevechtsvliegtuigen
hebben gisteren in de Perzische
Golf een bergingsschip uit Singa
pore aangevallen. Een Filipijnse
zeeman kwam daarbij om het le
ven, terwijl vijf andere beman
ningsleden gewond raakten.
Gifwolk
Een gifwolk ontsnapte gisteren
aan een chemisch bedrijf in Ham
burg ontsnapt. Honderd mensen
hebben zich als gevolg daarvan on
der medische behandeling moeten
stellen. Ze hadden oog- en keel-
klachten. De Hamburgse politie
deelde mee dat de gifwolk zwavel
dioxide en zoutzuur bevatte.
Uitwijzing
Zuidafrika heeft de Amerikaan
se fotojournalist David Turnley op
dracht gegeven voor 30 november
het land te verlaten. Het ministerie
van binnenlandse zaken in Preto
ria verwijt de fotograaf "bevoor
oordeeld materiaal" naar het bui
tenland te zenden.
Aanpassing
Het ligt in de bedoeling dat de
onderhandelingen eind januari
worden voortgezet nadat de specia
listen de proefterreinen -bij Semi-
palatinsk, in het Centraalaziatische
deel van de Sovjetunie en in de
Amerikaanse staat Nevada- heb
ben geïnspecteerd. In de onder
handelingen wordt verder gepraat
over aanpassing van twee nog niet
geratificeerde kernproefverdra
gen: het zogenoemde "Drempel-
verdrag" uit 1974 dat kernproeven
van boven de 150 kiloton verbiedt
en het Verdrag over kernproeven
met vreedzame doeleinden uit
1976.
In een tweede fase van de onder
handelingen willen beide partijen
gaan praten over verdere beperkin
gen van de kracht van de kernproe
ven en vermindering van het aantal
proeven met als einddoel een totaal
verbod. Tot nog toe hebben de
Amerikanen zich altijd tegen het
volledig stopzetten van de kern
proeven uitgesproken. Volgens
Washington zijn de proeven nodig
om de betrouwbaarheid van de
kernwapens te testen en daarmee
de geloofwaardigheid van de nu
cleaire afschrikking in stand te
houden. Daarentegen wil de Sov
jetunie de kernproeven wel verbie
den, volgens
Amerikaanse SDI-project voor een
defensiesysteem in de ruimte aan
banden te leggen.
Volgens Barker willen de Ameri
kanen bij de gezamenlijke proeven
op het Sovjetrussische proefter-
rein hun Cortexx-systeem voor het
meten van de kracht van kernont
ploffingen demonstreren. Bij de
methode die door de Sovjetunie
wordt gevolgd, wordt de kracht
.van de explosie gemeten door regi
stratie van de trillingen in de aarde
op vele kilometers afstand. De
Amerikanen maken gebruik van
een elektrische kabel die op 10 tot
15 meter van de plaats van de ont
ploffing wordt bevestigd.
Afspraak
De onderhandelingsdelegaties
hebben de voorlopige afspraak ge
maakt om op de beide proefterrei
nen een of twee gezamenlijke kern
proeven te houden. Maar mocht
dat nodig zijn, dan zullen er nog
meer proeven volgen.
De Amerikaanse onderhande
laar zei dat de twee niet-geratifi-
ceerde kernverdragen kunnen
worden aangepast, als de Sovjetu
nie het Amerikaanse Cortexx-sys
teem aanvaardt. Hij zei te verwach
ten dat de verdragen dan binnen
zes maanden aan de Senaat kun
nen worden voorgelegd ter ratifica
tie.
PARAMARIBO (GPD) - De Suri
naamse bevolking maakt zich zor
gen over de bezorging van de op
roepkaarten voor de verkiezingen
van aanstaande woensdag. De re
gering heeft beloofd, dat alle kies
gerechtigden minstens drie dagen
van te voren hun oproepkaart thuis
bezorgd krijgen. Maar steeds hard
nekkiger wordt het gerucht, dat
nog maar de helft van de kiezers
een bezorger, in het gezelschap van
twee controleurs, op bezoek heeft
gehad.
door
Marie Antoinette Geuzen
Een hoge regeringsfunctionaris
ontkent dat er problemen zijn met
de oproepkaarten. Als vooraan
staand Front-aanhanger is hij vol
wantrouwen over de verrichtingen
van het ministerie van binnenland
se zaken, dat geleid wordt door de
voorzitter van Bouterse's NDP, Ju
les Wijdenbosch. Maar hij heeft ge
constateerd dat het percentage ge
registreerde kiezers hoger is dan
ooit bij vorige verkiezingen.
In het district Wanica is volgens
de regeringsfunctionaris 82 pro
cent van de oproepkaarten be
zorgd, een percentage dat Wijden-
Surinaamse kiezers bezorgd
bosch al eerder genoemd heeft. En
Wanica kan volgens hem model
staan voor de andere districten in
de kustvlakte. Het binnenland in
teresseert hem niet: "De verkiezin
gen zijn daar ongrondwettig. De
uitslag daar gaan we aanvechten.
Dat is van latere zorg".
Al tijdens het referendum werd
duidelijk, dat er in de kiezerslijst
veel spelfouten voorkomen. Vooral
de Chinese namen hebben veel
problemen gegeven. Om te voorko
men dat mensen hierdoor hun
stem niet uit kunnen brengen, is
een extra instructie aan de voorzit
ters van de stembureaus gegeven.
Wanneer ze overtuigd zijn van de
identiteit van de kiezer, kan er toch
gestemd worden.
Frontleider Henk Arron heeft
verklaard, dat ook zonder oproep
kaart gestemd kan worden, als de
Dat staat volgens Arron in de
grondwet. De voorzitters van de
stembureaus, die onlangs beëdigd
zijn, hebben echter de instructie
gekregen alleen mensen met een
oproepkaart toe te laten. Een voor
zitter in Paramaribo, die namens
het Front zitting heeft in een stem
bureau, zal zich daaraan houden
als de instructie niet veranderd
wordt.
De hoge regeringsfunctionaris,
die ook lid is van het Front: "Ik ver
wacht dat de instructie alsnog
komt. Zo niet, dan geven we al onze
stembureauleden, propagandisten
en controleurs opdracht om kie
zers toe te laten die voldoen aan de
eisen die in de grondwet worden
gesteld. We gaan dit heel hard spe
len". De stembureauvoorzitter
voorspelt een chaos als de nieuwe
instructie uitblijft.
De nationale assemblee legt de
laatste hand aan de kieswet. Door
de fractie van het Surinaams be
drijfsleven werd dit aangegrepen
om kritische opmerkingen te ma
ken over de wijze waarop de beslis
sing is genomen de verkiezingen in
de oorlogsgebieden door te laten
gaan. Men vroeg zich af of de ver
kiezingen nog wel vrij en geheim
zijn. Het assemblee-lid Van Ritter -
in de assemblee namens de katho
lieke vakbeweging en onlangs lid
geworden van Bouterse's NDP -
ontstak daarop in woede en riep tot
de vertegenwoordiger van het be
drijfsleven dat hij staatsgevaarlijk
bezig was. Van Ritter vond de sug
gestie dat de verkiezingen niet eer
lijk zouden verlopen 'zeer kwalijk,
vooral omdat er buitenlandse
waarnemers in het land zijn'.
De vergadering, die rond mid
dernacht begonnen was, werd
daarop geschorst. Het incident was
tekenend voor de geïrriteerde
stemming die heerst in de assem
blee sinds de eenzijdige beslissing
van Bouterse om de verkiezingen
in het binnenland doorgang te la
ten vinden.
Bestand op Sri Lanka duurt 48 uur
NEW DELHI - De Indische "vre
desmacht" op Sri Lanka zal gedu
rende 48 uur een staakt het vuren
in acht nemen. De eenzijdige af
kondiging van dit bestand - door
de regering in New Delhi - kwam
gisteren, nadat opstandige Tamil-
Tijgers op Sri Lanka donderdag
achttien Indische militaire krijgs
gevangenen hadden vrijgelaten.
De Indische minister voor bui
tenlandse zaken Natwar Singh zei
te hopen dat de Tamils van het be
stand gebruik zullen maken om
hun wapens in te leveren bij de In
dische militairen, zoals eerder is
overeengekomen in het vredesplan
van de Indische premier Rajiv
Gandhi en de Srilankaanse presi
dent Junius Jayawardene. Het
staakt-het-vuren gaat vandaag in.
In een reactie zei de plaatsver
vangend commandant van de Ta-
mil-Tijgers, Ajit Mahatyia, dat hij
wel voelde voor een wapenstil
stand. Hij verbond aan een derge
lijk bestand wel een aantal voor
waarden.
Volgens Mahatyia dient de Indi
sche regering het verbod van zijn
opstandige beweging Bevrijdings
tijgers van Tamil Eelam (LITE)
met onmiddellijke ingang op te
heffen. Ook zou er een generaal
pardon moeten worden uitgevaar
digd voor de leider van de Tamil-
Tijgers, Vellipullai Prabhakaran.
De Indische militairen, ten slotte,
zouden zich moeten terugtrekken
op de stellingen die zij innamen
vóór het offensief tegen de verzets
strijders.
SEOEL (ANP) - Studenten van de universiteit van Seoel verbrandden gisteren een vlag met daarop de logo's
van de Olympische Spelen en de Democratische Gerechtigheidspartij. Ongeveer 2000 studenten namen deel aan
de bijeenkomst om hun afkeuring uit te spreken over presidentskandidaat Roh Tae-Woo.
(foto ANP)
Carlucci volgt
Weinberger op
WASHINGTON (AP) - De Ameri
kaanse Senaat heeft gisteren de be
noeming van de 57-jarige Frank
Carlucci tot minister van defensie
goedgekeurd. Carlucci werd twee
weken geleden voorgedragen voor
de functie door president Ronald
Reagan. De Senaat stemde met 91
stemmen voor en een stem tegen.
Frank Carlucci is de opvolger
van Caspar Weinberger, die na ze
ven jaar ministerschap met pen
sioen is gegaan. Onder Weinberger
verdubbelden de defensie-uitga-
ven zich, terwijl er nu een grote be
zuinigingsoperatie op defensie
voor de deur staat.
De nieuwe Amerikaanse minis
ter van defensie heeft het afgelo
pen jaar gediend als veiligheidsad
viseur. Hy kreeg die functie na het
ontslag van John Poindexter, die
moest opstappen als gevolg van
het Iran-Contra schandaal. Carluc
ci hielp als veiligheidsadviseur
mee aan het opstellen van een be-'
groting voor defensie.
De Democraat Sam Nunn noem
de Carlucci een getalenteerde en
besliste man, die zich er van be
wust is dat er flink bezuinigd moet
worden.
Brein ontvoering Melodie gepakt
MADRID (GPD) - Na de bevrij
ding van het vijfjarige meisje Melo
die Nakachian uit de handen van
haar vijf ontvoerders, heeft de
Franse politie gisteren ook de lei
der van de bende in Parijs ingere
kend. Ook de persoon, die het los
geld van de Costa del Sol naar Pa
rijs zou moeten transporteren werd
gearresteerd.
Tijdens een persconferentie in
Estepona onthulde de politie te
vens, dat het oprollen van de bende
grotendeels aan zuiver toeval viel
toe te schrijven. Een van de bende
leden, vermomd als jogger om
geen aandacht te trekken, verloor
drie dagen geleden tijdens een
rondje hardlopen langs de boule
vard van Benalmadena zijn porte
feuille. Een passante gaf de porte
feuille aan de plaatselijke pastoor,
die hem op zijn beurt bij het politie
bureau afleverde. In de portefeuille
bleek niet alleen geld, maar ook
een ruwe blauwdruk te zitten van
een brief van de ontvoerders aan de
ouders van Melodie.
Een ander beslissend aankno
pingspunt vormde een tip van de
Franse politie, dat een aantal ex-ge
vangenen tijdens hun verblijf in de
strafgevangenis van Toulouse
plannen had beraamd om een kid
nap uit te voeren in de provincie
WASHINGTON (REU-
TER/AFP) - Een hoge Ameri
kaanse regeringsfunctionaris
heeft gisteren gezegd dat er geen
plannen zijn voor het houden
van Arabisch-Israëlische vredes
besprekingen tijdens de topcon
ferentie van de Amerikaanse pre
sident, Ronald Reagan, en Sov
jetleider Michail Gorbatsjov be
gin december in Washington.
Israëlische en Amerikaanse
kranten hadden eerder gemeld
dat de Amerikaanse regering van
plan was premier Yitzhak Sha
mir van Israël, koning Husayn
van Jordanië en de Syrische pre
sident, Hafez al-Assad, in Was
hington bijeen te brengen voor
besprekingen met Gorbatsjov en
Reagan. Maar volgens de Ameri
kaanse regeringsfunctionaris
zijn er geen plannen voor een
dergelijke bijeenkomst.
De functionaris ontkende niet
dat Washington de mogelijkhe
den van zo'n topbijeenkomst
heeft onderzocht. "Wij hebben
veel ideeën", zo zei de functiona
ris na afloop van een kort onder
houd tussen Reagan en Shamir
die momenteel een privé-bezoek
aflegt aan de Verenigde Staten.
Shamir zei dat hij tijdens zijn
onderhoud met Reagan niet over
de kwestie had gesproken, maar
dat hij "alle mogelijkheden" zal
bespreken met de Amerikaanse
minister van buitenlandse za
ken, George Shultz.
Ook de Israëlische minister
van buitenlandse zaken, Shimon
Peres, noemde de berichten over
een voorgenomen Arabisch-Iraë-
lische topconferentie "prema
tuur". Hij bevestigde wel dat hij
volgende maand voor een kort
bezoek naar de Verenigde Staten
gaat. Op de vraag of hij bereid
zou zijn daar Arabische leiders te
ontmoeten, zei Peres: "Waarom
niet?".
Het Israëlische dagblad Haar-
etz berichtte donderdag dat Sha
mir onder voorwaarden had in
gestemd met het plan voor be
sprekingen met de Arabische lei
ders tijdens de topconferentie
van Reagan en Gorbatsjov. Vol
gens het blad stelde Shamir on
der meer als voorwaarde dat niet
Peres, maar hij Israël by de be
sprekingen zou vertegenwoordi
gen. Shamir ligt al maanden met
Peres overhoop over diens voor
stel voor een internationale vre
desconferentie over het Midden-
Oosten, waaraan ook de perma
nente leden van de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties,
waaronder de Sovjetunie, zou
den moeten deelnemen. Volgens
Shamir zou Israël op zo'n confe
rentie onvermijdelijk onder gro
te druk komen te staan zich terug
te trekken uit de Arabische ge
bieden die het sinds 1967 bezet
houdt, ook al zou het daardoor in
een uiterst onvoordelige militai
re positie komen.
De Washington Post citeerde
gistereng een hoge Jordaanse
functionaris die verklaarde dat
koning Husayn het voorstel voor
een Arabisch-Israëlische top van
de hand had gewezen. De Jord
aanse monarch hééft herhaalde
lijk gezegd dat een internationale
vredesconferentie de enige ma
nier is om tot vredesbesprekin
gen te komen.
Opgelucht en voldaan was de Leid-
se psycholoog prof. Wilhelm Wage
naar toen donderdag onverwacht
een einde kwam aan het getuigen
verhoor in het proces tegen de van
oorlogsmisdaden verdachte John
Demjanjuk, die nu al tien maanden
in Jeruzalem terecht staat. En daar
was alle reden voor. Op de derde
dag van het verhoor kregen de
rechters zoveel belangstelling voor
Wagenaars specialisme in de men
selijke vermogens van het geheu
gen en de herkenning, dat zij in ie
der geval de indruk wekten de ver
klaringen van de hoogleraar zwaar
te zullen laten meewegen bij het op
te lossen mysterie: was Demjanjuk
de beul van het concentratiekamp
Treblinka of is hier sprake van een
persoonsverwisseling?
door
Taco Slagter
Op dat moment maakte de open
bare aanklager Michael Shaked
een einde aan het kruisverhoor van
Wagenaar. Het ging te veel de kant
uit in het voordeel van de verdedi
ging. En dat was voor het eerst. Ad
vocaat Yoram Sheftel had tot aan
het begin van deze week de groot
ste moeite waardevolle en ter zake
kundige getuigen décharge aan
de rechtbank te presenteren. Wage
naar bracht daarin tot ieders ver
rassing een ommekeer.
Zo ernstig voelde Shaked zich
met deze ontwikkeling in het nauw
gebracht, dat hij de bandopnamen
van een interview dat Wagenaar vo
rige maand met een verslaggever
van Het Parool had om stragische
redenen niet meer wilde gebruiken
om de vermeende vooringenomen
heid van de Leidenaar te staven.
Shaked, die het cassettebandje van
de Parool-verslaggever Irwin Kraal
had gekregen, was van plan de let
terlijke vertaling van het vraagge^
sprek als bewijsstuk te overleggen.
Zag het er aanvankelijk naar uit
dat Wagenaar met zijn deskundig
heid weinig kon bijdragen tot de
oplossing van de verwarring rond
de identificatie van de verdachte
door overlevenden van het kamp,
door het verloop van zijn getuigen
verklaringen nam die veronder
stelling een abrupte wending. De
hoogleraar slaagde erin met goed
onderbouwde, op wetenschappe
lijk onderzoek gebaseerde argu
menten by de rechtbank twijfel te
zaaien over de waarde die toege
kend mag worden aan de stellig
heid waarmee ooggetuigen hadden
beweerd dat de verdachte dezelfde
is als „Ivan de Verschrikkelijke".
Bovendien had Wagenaar een
dag eerder deskundig de vloer aan
geveegd met de methoden die de
politie voor overlevenden van Tre
blinka had gebruikt bij de herken
ning van de verdachte uit een ui-
Professor Wagenaar.
terst subjectief samengestelde fo
toselectie. Te zamen met de twijfels
rond de echtheid van het zoge
naamde Trawniki-document' - het
Duitse persoonsbewijs dat moet
aantonen dat Demjanjuk tot Hit-
Iers moordende keurkorps SS was
toegetreden - kan dat de bewijslast
van de openbare aanklagers fors
ondermijnen.
Aan de hand van een aantal in
drukwekkende proeven met de ex
perimentele psychologie kwam het
betoog van Wagenaar er op neer
dat zelfs met de grootste zorgvul
digheid uitgevoerde toetsen een
ooggetuige nooit honderd procent
zeker van zijn zaak kan zijn. Recht
bankpresident Levin en diens bij
zitter Tal, die tegen het juridische
gebruik in.Israël in het kruisver
hoor van de openbare aanklager
overnam, testten Wagenaar zeer
kritisch op dat punt. Toen de hoog
leraar uiteindelijk tot de conclusie
kwam dat de gemiddelde betrouw
baarheid van een ooggetuige
slechts tachtig procent is zei Levin:
„Dat is ons bekend, maar we wil
den dat nog eens uit uw mond ho-
Wagenaar voelde zich by
vraag niet gekweld door de ma
waarop de openbare aanklager
hem aanpakte. „Niet in het minst.
In tegenstelling tot in Nederland
gaat men er in Israël van uit dat je
je deskundigheid moet bewijzen.
In ons land hebben rechters mij
nog nooit naar m'n papieren ge
vraagd. Er wordt van uit gegaan
datje als professor bij voorbaat als
deskundige deugt. De openbare
aanklager en de rechtbank hebben
mij stevig ondervraagd om mijn ge
wicht te meten. Een prima zaak,
want als je bewijst wat je waard
bent dan tellen je uitspraken des te
meer. En ik heb de indruk dat, wat
ik gezegd heb, serieus is genomen.
Daarvoor was ik hier tenslotte".
De hoogleraar meent dat bij een
gebrekkige verdediging in dit pro
ces over „gruwelijke oorlogsmis
daden" niemand is gediend. Een
van de redenen waarom hy er in
toestemde in de getuigenbank
plaats te nemen: „De verdediging
kampte met veel problemen. In het
team van advocaten liep het in-de
samenwerking fout en de verdedi
ging had pech met niet al te beste
getuige-deskundigen. Naar mijn
smaak was de rechtbank daar ook
niet gelukkkig mee. Er is kritiek
over het trage verloop van dit pro
ces. Maar het gaat hier toch om het
achterhalen van de waarheid: liegt
Demjanjuk of is hij inderdaad het
slachtoffer van een persoonsver
wisseling. Met mijn bijdragen kan
op een aantal punten nu niet meer
worden gezegd dat de verdachte
niet goed is verdedigd. En dat
stemt mij tevreden".
Twee problemen houden Wage
naar nog bezig. „Wie wint er eigen
lijk wat mee in dit soort proces
sen", vroeg hij zich af. „De juridi
sche haarkloverij doet in elk geval
geen recht aan de emQties van de
overlevenden. De afschuwelijke
ervaringen van deze mensen wor
den gereduceerd tot këutelary".
Maar wat hem eigenlijk het
meest beroert, is wat anderen doen
met wat hii vindt. „Dat is een ver
schrikkelijk probleem voor de we
tenschap in zijn algemeenheid.
Stel dat Demjanjuk wordt vrijge
sproken op de feiten van mijn ge
tuigenis. Zijn mijn verklaringen
dan wel juist uitgelegd. Heb ik die
bedoeling gehad? Ik heb gedaan
wat ik meende dat ik moest doen,
maar dat wil nog niet zeggen dat de
vooropgezette bedoeling was hem
vrijuit te laten gaan. Ik troost me
met de gedachte dat een verkeerd
gebruik van wat je ook uitvindt in
het wetenschappelijk bedryf, mo
gelijk is. Maar als je daar bang voor
bent, moet je er niet mee bezig
zijn".
