Aanvullende behandeling
vergroot overlevingskans
'Journalist is na Sterspot onbruikbaar'
17 WOENSDAG 18 NOVEMBER 1987
LEIDEN
Chemotherapie vrouwen met borstkanker
LEIDEN - Dr. O.J. Repelaer van
Driel heeft op voorhand al tal van
reacties gehad. Reacties van vrou
wen die te maken hebben met
borstkanker. Want ook zijn onder
zoek heeft tot de conclusie geleid
dat aanvullende behandeling met
chemotherapie (anti-kankermid
delen) de overlevingskans voor
vrouwen met borstkanker ver
groot. Repelaer van Driel promp-
veerde onlangs tot doctor in de ge
neeskunde op het proefschrift 'Ad-
juvante chemotherapie bij mam-
door
Annemiek Ruygrok
Borstkanker is de meest voorko
mende vorm van kanker bij Neder
landse vrouwen. Tien jaar na het
stellen van de diagnose is nog
slechts vijftig procent van de vrou
wen in leven. Ondanks uitgebreide
operaties en bestraling is deze le
vensverwachting in de afgelopen
vijftig jaar niet wezenlijk verbe
terd. Volgens Repelaer van Driel is
dit het gevolg van onjuiste opvat
tingen over uitzaaiing van borst
kanker.
"Vroeger ging men ervan uit dat
uitzaaiing stapsgewijs gebeurde,
beginnend bij de tumor zelf, ver
volgens naar de lymfeklieren in de
oksel en uiteindelijk naar de rest
van het lichaam. Maar in werkelijk
heid vindt de verspreiding van
kwaadaardige cellen naar de oksel
en naar de rest van het lichaam ge
lijktijdig plaats. Bloed en lymfe
zijn nu eenmaal niet te scheiden.
Dus is het logisch dat deze proces
sen tegelijkertijd verlopen".
Onderzoek
Worden bij een operatie kanker
cellen in de oksellymfeklier aange
troffen, dan is het aannemelijk dat
er ook elders in het lichaam tumor-,
cellen aanwezig zijn. Soms is hun
aantal zo klein, dat het lichaam die
kwaadaardige cellen vanzelf op
ruimt. Maar soms groeien ze en be
perken zo de overlevingskans van
de patiënte.
In zijn proefschrift bepleit Re
pelaer van. Driel, na operatieve be
handeling en bestraling, enkele ku
ren met anti-kankermiddelen. Om
deze opvatting te onderzoeken
werd van 1976 tot 1980 bij 452 vrou
wen met borstkanker en uitzaaiin
gen in de oksellymfeklieren een
onderzoek uitgevoerd. Daaraan
verleenden twintig Nederlandse
ziekenhuizen, waaronder het Aca
demisch Ziekenhuis en het Diaco-
nessenziekenhuis te Leiden en het
Elisabethziekenhuis in Leider
dorp, hun medewerking. Na opera
tie en bestraling kreeg de helft van
de vrouwen gedurende twee jaar
een maandelijkse laag gedoseerde
chemotherapiekuur. De andere
helft van de vrouwen kreeg geen
aanvullende behandeling en fun
geerde als controlegroep. Na vijf
jaar was ruim 78 procent van de
vrouwen die een aanvullende be
handeling had gekregen nog in le
ven. Bij de vrouwen die niet met
anti-kankermiddelen waren be
handeld was dit bijna tien procent
minder.
Databank
Repelaer van Driel: "Voor grote
groepen geldt, dat iedere patiënte
door de toegepaste behandeling
gemiddeld wat langer leeft. Op een
gekozen peildatum, bijvoorbeeld
na vijf jaar, geeft dit echter de in
druk, dat enkele vrouwen overle
ven die anders overleden zouden
zijn. Over langer durende effecten
kan pas na minstens tien jaar wach
ten een uitspraak worden gedaan,
maar dat is een bijna ondoenlijke
zaak. Om' al die vrouwen na zoveel
jaar op te sporen is enorm tijdro
vend. Dat was nu, na zeven jaar,
ook al het geval". Vandaar dat Re
pelaer van Driel in zijn proefschrift
benadrukt dat bij dergelijke onder
zoeken datamanagement onont
beerlijk is.
Ook nu werd een databank en
wel die van het Europees Kanker
centrum in Brussel bij het onder
zoek betrokken. De patiëntes was
van te voren om toestemming voor
het onderzoek gevraagd. Dat stond
in Brussel geregistreerd. En de da
tabank daar bepaalde welke pa
tiënte voor aanvullende behande
ling in aanmerking kwam en wie
niet. "De artsen zijn bewust niet bij
de selectie van de patiëntes betrok
ken om het onderzoek zo objectief
mogelijk te houden. Als behande
lend arts ben je veel te veel betrok
ken bij je patiëntes. Dan zou je al
snel iemand met de beste perspec
tieven uitzoeken. En dat geeft geen
goede indruk van de waarde van de
behandeling".
Uit het onderzoek bleek niet al
leen dat door de kuur met anti-kan-
kermiddelen tien procent meer
vrouwen de ziekte overleeft, Re
pelaer van Driel kwam tevens tot
de conclusie dat de lage dosering
nauwelijks de nare bijverschijnse
len van dit soort middelen voor
komt. Een kortere kuur met hoge
dosering geeft even goede resulta
ten en is aangenamer voor de pa
tiënte. En daar gaat het bij de be
handeling van borstkanker mede
om. Repelaer van Driel noemt het
"friemelen in de marge". "Hoe pest
je de vrouw het minste en bereik je
tegelijkertijd de beste resultaten?
Die vraag ligt steeds voorop".
Met het onderzoek van Repelaer
van Driel, waarvan overigens
prof.dr. A. Zwaveling en dr. K. Wei-
het minste en bereik je tegelijkertijd de beste resultaten?
vaart 'de kar op de rails hebben ge
zet', is het onderzoek naar de ver
betering van de behandeling van
borstkanker geenszins afgesloten.
"Er wordt nu gekeken naar een nog
minder belastende vorm voor de
vrouw: de dag na de operatie wordt
éénmalig een dosis chemotherapie
gegeven. Alleen bij jongere, nog
menstruerende vrouwen, volgen
dan nog een paar kuren chemothe
rapie". Dat laatste wordt gedaan,
omdat vrouwen bij wie in of na de
menopauze borstkanker wordt ge
constateerd, weinig baat hebben
bij een langdurige kuur met anti-
kankermiddelen. Het nieuwe on
derzoek gaat van de veronderstel
ling uit dat waar nog minieme
kwaadaardige cellen overblijven
deze met een kleine dosis op te rui
men zijn. Deze en andere behande
lingsmethoden worden - met goede
resultaten - ook elders in het land
uitgetest toegepast.
Dat de levenskansen door deze
onderzoeken toenemen, blijkt uit
de cijfers.
Minder amputaties
Reagen
Niettemin zijn de geleerden van
zelfsprekend pas tevreden, wan
neer de levenskans voor 100 pro
cent kan worden gegarandeerd. Is
na vijftig jaar bestrijding van borst
kanker dit resultaat nog niet be
reikt, de gevolgen van de operatie
ve ingrepen zijn in dit tijdsbestek
in elk geval aangenamer geworden.
Werd vroeger een borst, zodra er
een tumor werd geconstateerd, ge
amputeerd, tegenwoordig gaat
men in de meeste gevallen tot een
borstsparende ingreep over. Ook
het weghalen van omgevende spie
ren, waardoor vrouwen niet meer
in staat waren een zomerjurk of
strakke blouse te dragen, blijft ach
terwege. Deze methode, zo bleek in
de loop der jaren, leverde namelijk
geen betere overlevingsresultaten
op en wordt in de meeste gevallen
als overbodig ervaren.
Vandaar dat hier in Nederland
de gemoederen enigszins veront
rust geraakten, toen bij de Ameri
kaanse presidentsvrouw Nancy
Reagan, bij wie een kwaadaardige
tumor van geringe omvang werd
ontdekt, de borst volledig werd af
gezet. Volgens Repelaer van Driel
zou hier in Nederland een borstbe-
sparende operatie wel degelijk zijn
overwogen: "Maar vooral oudere
vrouwen besluiten toch tot ampu
tatie. Omdat zij de poliklinische be
straling gedurende zes weken na
een borstbesparende operatie niet
wensen te ondergaan. Dat kan
soms een zware belasting zijn". Dat
het in dit geval zou gaan om 'het ze
kere voor het onzekere nemen', is
volgens Repelaer van Driel in we
tenschappelijk opzicht niet bewe-
Illegale
zenders
uit ether
LEIDEN - De Radiocontrole
Dienst (RCD) heeft gisteren in sa
menwerking met de Leidse en
Leidschendamse politie twee ille
gale zenders uit de lucht gehaald.
Om 14.15 werd in de machineka
mer van de lift in de flat aan de Ha
vikshorst een in bedrijf zijnde zen
der met twee casetterecorders in
beslag genomen. Er werden hierbij
geen aanhoudingen verricht.
's Avonds werd in een woning
aan de Stalpaerthof een in bedrijf
zijnde zender in beslag genomen
van het illegale station Saint Tro-
pez. Het hoofdsignaal van dit sta
tion kwam uit Leidschendam en
werd in Leiden overgezet op een
andere frequentie. In Leidschen
dam zijn vier mensen en in Leiden
de 20-jarige bewoonster van het
pand en een 20-jarige Leidenaar
aangehouden. Allen zijn voor ver
hoor naar het bureau meegenomen
en later heengezonden.
VAN DER VELDE - Autobedrijf
Van der Velde bv (aan de Kennedy-
laan te Leiden en Van Hallstraat in
Wassenaar) heeft de verkoop- en
service-actie gewonnen die onder
de. naam 'Demarrage' door Citroen
Nederland is gehouden. Alle dea
lers werden beoordeeld op presen
tatie, werkwijze, vakbekwaam
heid, serviceverlening en verkoop-
activiteiten. De prijs verbonden
aan deze actie is een persoonlijk ca
deau voor iedere medewerker van
Van der Velde bv. Die cadeaus zijn
vanmiddag uitgereikt.
ABN - Wethouder Fase heeft gis
teren de eerste geldautomaat van
het ABN-kantoor aan de Breestraat
officieel in gebruik gesteld. Ter ge
legenheid daarvan ontving zij uit
handen van directeur Menke van
het Leidse ABN-kantoor een che
que van 1000 gulden met het doel
die door te geven aan de stuur
groep 'Binnenpret 1988' die dat
geld zal gebruiken voor de inrich
ting van een nieuwe kinderboerde
rij voor de kinderkliniek van het
AZL.
G. Schuijt, directeur Groene Amsterdammer, in proefschrift:
LEIDEN - Een omroepjournalist
die verkiest reclame te maken in
Ster-spots, is niet langer bruikbaar
als journalist. Zijn werkgever dient
een dergelijk optreden niet te dul
den en de journalist - bij voortzet-
Aantal extra
koopavonden
LEIDEN - In verband met de vie
ring van sinterklaas en kerstmis
zijn er deze en volgende maand een
aantal extra koopavonden. Op 30
november en op 1,2 en 3 december
mogen de winkels tot 21.00 uur ge
opend blijven. De dagen voor kerst
is er ook een aantal extra koop
avonden. De verruiming van de
sluitingstijd geldt dan voor 21, 22
en 23 december. Op 5 december en
2 januari (beide zaterdagen) sluiten
de winkels gewoon om 17.00 uur.
ting van diens reclame-optreden
tegen de wil van de werkgever op
staande voet te ontslaan dan wel
over te plaatsen naar een niet-jour-
nalistieke functie.
Dit stelt G.A.I. Schuijt, directeur
van het opiniweekblad De Groene
Amsterdammer, in zijn proef
schrift 'Werkers van het woord.
Media en arbeidsverhoudingen in
de journalistiek', waarop hij vol
gende week woensdag aan de Leid
se universiteit hoopt te promove
ren. Schuijt is tevens als universi
tair hoofddocent mediarecht aan
de Universiteit van Amsterdam
verbonden. Per 1 januari treedt hij
full-time bij de universiteit in
dienst.
In zijn proefschrift stelt Schuijt
dat aparte cao's voor journalisten
en redactiestatuten de onafhanke
lijkheid van journalisten bescher
men. Volgens de promovendus
schiet de omroep-cao op dat punt
ernstig tekort. De overheid heeft in
haar mediabeleid het statuut on
voldoende onderkend als instru
ment voor een van de doelstellin
gen van dat beleid: het scheppen
van een waarborg voor non-com-
mercialiteit en onafhankelijkheid
van de media. "In de Mediawet wil
de overheid te veel de algemeen
hoofdredacteur van de Nederland
se omroep zijn. De overheid moet
niet zelf willen bepalen hoe de bur
gers via omroep en pers van de
communicatievrijheid gebruik wil
len maken", aldus Schuijt.
De schamele bepalingen over
een programmastatuut in de Me
diawet steken volgens Schuijt
schril af tegen hetgeen bij de dag
bladen en tijdschriften in vrije on
derhandelingen tussen uitgevers
en journalisten tot stand is geko-
Schuijt wijst er tevens op dat het
uitbannen van het streven naar
winst in het omroepbestel geen ga
rantie biedt voor een niet-commer-
Bejaarde
ernstig
gewond
LEIDEN - Een 86-jarige Leide
naar is gisteravond om 20.00 uur
ernstig gewond geraakt na een aan
rijding op de Churchilllaan. Van
morgen was de man nog steeds
buiten kennis. Een 29-jarige be
stuurster uit Voorschoten reed in
de richting van de Voorschoterweg
toen ter hoogte van de Kennedy-
laan de bejaarde man plotseling
het zebrapad overstak. De ver
keerslichten waren op dat moment
buiten werking. De vrouw kon
hem niet meer ontwijken. De Lei
denaar liep een aantal botbreuken,
hoofdletsel en inwendige kneuzin
gen op en is overgebracht naar het
AZL.
LEIDEN - Gehuwd: H.T. de Kievithen
M.H. van Engelenburg, H.P.C. Steen
bergen en W.M. Brouwer, W- Blom en
M.P. Bokern, P.J.P.M. Cornelisse en
S.T. Siraa, G. J. Schreuder en T. Meijer,
B.E. Maan en S.J.M. Wernars, R.J.A. van
Zon en M.C. Plug, W. Wolters en M.A.
Staphorst.
LEIDEN - Aan de Middelstegracht wordt een project van zeven wonin
gen verwezenlijkt. Het bouwterrein, gelegen op de hoek met de
Groenesteeg, ligt al geruime tijd braak. De Leidse architect Vollmer heeft
een plan gemaakt voor een woongebouw met vier vierkamerwoningen en
drie driekamerwoningen aan de Middelstegracht plus een vierkamerwo
ning aan de Groenesteeg. Alle woningen krijgen een terras. Bij de bene
denwoningen komt bovendien een klein tuintje.
De nieuwbouw wordt opgetrokken uit een gladde lichtrode gevelsteen
met witte kozijnen en krijgt hier en daar een kleuraccent. De bovenste
bouwlaag wijkt aan de zijde van de Middelstegracht iets naar achter en
wordt bekleed met een witte kunststofplaat. Het geheel oogt eigentijds.
De nieuwe woningen zullen, ijs en weder dienende, volgend jaar mei ge
reed zijn. Ze worden gerealiseerd in de premie-D-sector. De koopprijzen
zullen variëren van 149.000 tot 169.000 gulden (exclusief het subsidiebe
drag van 20.000 gulden). De nieuwbouw is een project van Beheersmaat-
schappij Habejo bv uit Roelofarendsveen.
Aktief
Wijkvereniging Aktief houdt
vanavond een bingo-avond in
haar clubgebouw aan de Berla-
gestraat 2 in Zuid-West. aan
vang 20.00 uur.
Ouderen
De Algemene Nederlandse
Bond voor Ouderen, afdeling
Leiden, houdt donderdag 19 no
vember in zijn soos aan het Ra
penburg 48 een informatiemid
dag over gezonde voeding voor
ouderen. Aanvang 14.00 uur. Na
afloop is er bingo.
Noord-Afghanistan
Op uitnodiging van werkge
meenschap De Ratel houdt dr.
R.J. Munnike van het Rijksmuse
um voor Volkenkunde zondag 22
november een lezing met dia's
over 'Het leven in Noord-Afgha-
nistan'. De spreekbeurt wordt ge
houden in het Volkshuis aan de
Apothekersdijk 33. Aanvang
10.30 uur.
Schoolsport
In zwembad De Zijl aan de Pa-
ramaribostraat worden woens
dag 25 november schoolzwem-
wedstrijden gehouden. Er nemen
17 scholen deel aan de wedstrij
den die omstreeks 13.00 uur be
ginnen.
Op Eigen Wieken
In buurthuis Op Eigen Wieken
aan het Valkenpad 2 wordt za
terdag 21 november een klaver-
jasavond gehouden voor koppels.
Aanvang 20.15 uur.
AV Holland
Atletiekvereniging Holland
houdt zondag 22 november een
strandloop nabij de Wassenaarse
Slag (laatste parkeerterrein
links) over de afstanden 2,4,8,12
of 16 kilometer. Aanvang 11.00
The Koper Girls
Majorettenvereniging The Ko
per Girls houdt vrijdag 20 no
vember in de aula van het scho
lencomplex aan het Valkenpad
een bingo-avond. Aanvang 20.00
Wandelsport
Wandelsportvereniging Zuid-
West houdt zaterdag 21 novem
ber een Sint Nicolaaswandel-
tocht over afstanden van 5 tot 40
kilometer. De start is bij 't Parle
ment aan de Nieuwstraat 45.
Starttijden tussen 9.00 en 14.30
cieel bestel. "Het getalscriterium
dwingt de omroepverenigingen tot
een onderlinge concurrentie met
als gevolg aantasting van de pluri
formiteit en een vaak meer com
merciële journalistiek dan bij naar
winst strevende gedrukte media",
aldus Shuijt.
De directeur van De Groene Am
sterdammer pleit in zijn dissertatie
tevens voor een betere regeling in
de cao voor de journalistiek voor
de werkweigering op grond van ge
wetensbezwaren. "Een goede rege
ling klemt in de journalistiek des te
meer, omdat zij een garantie kun
nen zijn tegen opdrachten die
voortkomen uit commerciële en
andere niet-journalistieke motie
ven".
Leiderdorpse
aangereden
LEIDEN - Aan de Schipholweg
heeft een 53-jarige vrouw uit Lei
derdorp bij en aanrijding een
schouder- en enkelfractuur en een
hechtwond aan het hoofd opgelo
pen. Zij stak op haar fiets de weg
over en reed, net zoals haar dochter
die voor haar fietste, door het rode
licht. Een 27-jarige Leidenaar
kwam uit de richting van het Sta
tionsplein aangereden. Omdat het
licht op groen sprong gaf hij wat
meer gas en reed met een gangetje
van 50 kilometer per uur naar de
verkeerslichten. Hij kon de over
stekende vrouw niet meer ontwij
ken. Zij is naar het AZL overge
bracht.
Spoedig
besluit
over komst
supermarkt
LEIDEN - Groothandel in levens
middelen Klaver/Randstad bv
heeft zich als kandidaat aangemeld
voor de vestiging van een super
markt in het winkelcentrum Ken-
nedylaan/Wagnerplein. Het bedrijf
denkt aan een supermarkt met een
vloeroppervlakte van boven de 500
vierkante meter en met een uitge
breid assortiment. Klaver/Rand
stad, dat aangesloten is bij Markant
foodmarketing bv uit Bilthoven,
heeft in Leiden en omstreken nog
geen andere vestiging.
Volgens woordvoerder Giphart
ziet zijn firma in het winkelcen
trum perspectief, omdat vroegere
bedrijven die daar waren gevestigd
geen rekening hebben gehouden
met het feit dat in de Fortuinwijk
voornamelijk oudere mensen wo
nen en tevens een afgesloten wijk
is. "Daarop willen wij met ons as
sortiment gaan inspelen. Hoe we
dat precies gaan doen zijn we nog
aan het bestuderen. Duidelijk is
wel dat we willen aansluiten bij de
plaatselijke behoefte", aldus Gip
hart.
Hij verwacht binnen één of twee
weken een definitiéf besluit over
de komst van zijn bedrijf naar het
winkelcentrum dat sinds enkel ja
ren wordt geplaagd door leegloop.
Steeds meer winkeliers stopten of
verhuisden naar een andere plaats.
Mevrouw
Goekoop
te gast in
talkshow
LEIDEN - Mevrouw M.A.J. Goe-
koop-van Ingen, echtgenote van
burgemeester Goekoop, is op zon
dag 29 november te gast in een
praatshow van de Leidse Werk
groep Homoseksualiteit (LWH).
Mevrouw Goekoop is yoga-lera-
res en heeft in Amsterdam een
bloeiende praktijk. Het is voor het
eerst dat zij zich laat interviewen
over haar werkzaamheden, over
hoe haar echtgenoot het burge
meestersambt vervult en over de
wijze waarop zij zelf deelneemt aan
het openbare leven in Leiden. Me
vrouw Goekoop besteedt niet zoals
haar voorgangsters een belangrijk
deel van haar dagtaak aan repre
sentatieve taken.
Andere gasten in de Leidse
praatshow zijn de oud-wethouder
van Leiden en thans burgemeester
van Wassenaar P.H. Schoute en de
Amsterdamse couturier Frank
Govers. De praatshow heeft plaats
in het onderkomen van de LWH
aan de Langegracht 65 en begint
om 16.00 uur.
Man (66)
voor 130ste
keer gepakt
voor inbraak
LEIDEN - De 66-jarige en 34-jarige
Amsterdammers die zaterdag
nacht door de politie op heterdaad
werden betrapt, hebben bekend
die nacht 30 pogingen tot inbraak
te hebben gedaan. Twee van die
pogingen zijn gelukt. In meubel-
handel Hulshoff werd niets en in
dierenhandel Vlieland aan de
Nieuwe Rijn werd 15 gulden buit
gemaakt. Bij de laatste winkel heb
ben de daders uit boosheid alle vo
gelkooitjes opengezet en de dieren
laten ontsnappen. Van de 28 mis
lukte pogingen zijn tot nog toe
door winkeliers slechts 10 aangif
ten gedaan.
De inbrekers waren met de
nachttrein naar Leiden gekomen
en begonnen hun strooptocht op
de Haarlemmerstraat. Daarna ging
het rechtsaf via de Donkersteeg
naar de Nieuwe Rijn, Botermarkt,
Gangetje, Korevaarstraat, Gere-
gracht, Hooigracht en weer de
Haarlemmerstraat. Bij de Vers
markt werden ze uiteindelijk door
surveillerende agenten betrapt.
Het is niet de eerste keer dat de
66-jarige man met de politie in aan
raking is gekomen. Na de nodige
tellingen bleek de Amsterdammer
voor de 130ste keer te zijn opge
pakt wegens diefstal en inbraak.
Zijn 34-jarige maat was bij hem
vergeleken nog maar een beginne
ling: hij is nu voor de 59ste keer
voor een dergelijk delict gepakt.
Woensdag 18 november ver
gadert de commissie voor on
derwijs, sociaal-cultureel werk
en emancipatie in Het Gulden
Vlies aan de Breestraat 125 (ka
mer 23/24). Aanvang 20.00 uur.
Op de agenda staat onder
meer de presentatie van een
bouwplan voor een tweede
openbare basisschool in de Ste
venshof. Voorts praat de com
missie over de toekomstige or
ganisatie voor kinderopvang en
over de notitie 'Intercultureel
onderwijs en vredesonderwijs'.
Donderdag 19 november
vergadert de commissie ruim
telijke ordening, openbare wer
ken, verkeer en milieu in Het
Gulden Vlies aan de Breestraat
125 (kamer 23/24). Aanvang
20.00 uur.
De commissie spreekt onder
meer over een notitie over het
gebruik van rolluiken in de
stad. Voorts staan op de agen
da: bezwaarschriften tegen
bouwplan Levendaal/Rijn-.
straat/Hogewoerd; bodemsane
ring Zijloever en de Waag-
hoofdbrug.
Vrijdag 20 november verga
dert de commissie vor de be
roep- en bezwaarschriften in de
koffiekamer van het stadhuis.
Aanvang 9.00 uur.
Op de agenda staat onder
meer de behandeling van be
zwaarschriften tegen nieuw
bouw van de Hema aan de
Haarlemmerstraat (9.30 uur).
Maandag 23 november ver
gadert de gemeenteraad in het
raadhuis om 19.00 uur.
Het college van burgemees
ter en wethouders reageert op
de algemene beschouwingen
van de politieke partijen over
de begroting voor 1988 die deze
week zijn gehouden.
