Prijsverlaging niet aan
klanten doorberekend
Weerbaar tegen het energiebedrijf
MEESTERLIJK
CONSUMENT-
DE GROENTEMAN
Waakvlam: de kleine grootverbruiker
EEN GOEDE TOEKOMST?
de HOGESCHOOL HAARLEM
laat op 21 NOVEMBER 1987
zien wat zij haar studenten te bieden heeft.
J SECTOR OPLEIDING SOCIALE ARBEID (SOSA)*
STAATSLOTERIJ.
NOV. '87
2e TREKKING.
4
m
DINSDAG 17 NOVEMBER 1987
PAGINA 11
Momenteel zijn de knolsoorten
koolraap en knolselderij in grote
hoeveelheden verkrijgbaar.
Vooral knolselderij is een groen
te die in dit jaargetijde onmis
baar is. Deze knoestige, bruinge
le knol geeft namelijk aan erw
tensoep de juiste pittige smaak
die deze ietwat melige soep mist.
Kwaliteit
De harde, zware selderijknol
len leveren de beste waarborg
voor kwaliteit. Sommige knollen
worden geboend en wel aange
boden, is dat niet het geval, dan
is het onderdompelen van de
groente in koud water voldoen
de. De schil wordt er immers
toch afgehaald. In vergelijking
met andere groenten is knolsel
derij lang houdbaar, namelijk
wel twee weken, mits het in een
koele, donkere plaats wordt be
waard, zoals een kelder of koel
kast. De knol is gemakkelijk
klaar te maken; wanneer zij is ge
schild, snijdt u haar in reepjes of
blokjes, vervolgens wordt de
groente in een bodempje zout in
twintig minuten gaargekookt.
Heerlijk met aardappelen en kar
bonade.
Koolraap
De koolraap behoort stevig en
droog aan te voelen en mag geen
beschadigde plekken vertonen.
Net als knolselderij is het lang
een goedkope, langhoudbare
groente. In Nederland worden
koolraap en koolrabbi vaak over
een kam gescheerd. Ten onrech
te, want koolrabbi is echt heel
anders, hoewel ze uiterlijk inder
daad op elkaar lijken.
Het schoonmaken van kool
raap gaat als volgt: van het bo
venste gedeelte wordt een plak
verwijderd. Dit is namelijk nogal
houterig. Het makkelijkst is om
het dan in plakken van ongeveer
1 cm dik te snijden om er daarna
per plak blokjes of reepjes van te
maken. Na het gewassen te heb
ben kan, de raap met een beetje
zout gaargekookt worden. Deze
groente smaakt uitstekend bij
kaasgerechten, saucijzen, rook
worst en ham, maar in het bijzon
der met lamsvlees.
Hoeveelheden zijn eenvoudig
te bereken; een normale selderij-
knol weegt ongeveer 500 gram en
is voldoende voor twee perso
nen. Voor koolraap moet er 250 a
300 gram per persoon worden in
gekocht.
Gezond
Tot slot een wetenswaardig-
heidje: beide knollen zijn buiten
gewoon gezond. Niet alleen zit
ten ze propvol vitaminen en mi
neralen, ze hebben ook nog een
bloed- en maagzuiverende wer
king.
Nitraat in groente
Onlangs liet een groot aantal
telers in het Westland weten
geen winterspinazie te telen. De
reden voor dit besluit was dat het
Voorlichtingsbureau voor de
Voeding en Konsumenten Kont-
akt geadviseerd hebben in de
wintermaanden, december, ja
nuari en februari geen verse spi
nazie en raapstelen te eten. In die
maanden ligt namelijk het ni
traatgehalte in deze groente,
door de geringe hoeveelheid
(zon)licht, erg hoog.
Hoe zit het nu precies met het
nitraat in groente en hoeveel ge
vaar levert dit op?
In groente komt nitraat van na
ture voor; in bladgroente meer
dan in vaste groente. De van na
ture aanwezige hoeveelheid is
niet direct schadelijk voor de
mens. Het grootste deel van het
nitraat dat het lichaam opneemt,
scheiden de nieren meteen weer
uit. Problemen ontstaan pas
wanneer nitraat omgezet wordt
in nitriet. Grote hoeveelheden ni-
triet zijn wel schadelijk voor de
gezondheid.
Nitriet
Het omzetten van nitraat tot
nitriet gebeurt door bacteriën.
De omzetting vindt plaats tijdens
het bewaren (vooral bij een tem
peratuur tussen de tien en vijftig
graden). Ook kan in het lichaam
nitraat worden omgezet in ni
triet.
Nitriet kan bij zuigelingen on
der de zes maanden leiden tot
ademhalingsmoeilijkheden. Ge
zonde volwassenen ondervinden
daar niet zo snel hinder van. Een
ander gevaar is dat nitriet onder
bepaalde omstandigheden om-
gezet kan worden in nitrosami-
nen. Bij onderzoek met proefdie
ren zijn kankerverwerkende ei
genschappen van deze stoffen
aangetoond.
Groentesoorten die veel ni
traat bevatten zijn: andijvie,
bleekselderij, postelein, raapste
len, rode bieten, alle soorten sla,
spinazie en spitskool.
Babyvoeding
Overigens bevat babyvoeding
met spinazie of andere nitraatrij-
ke groente in potjes weinig ni
traat. De groente wordt voor dit
doel speciaal gekweekt. De pot
jes kunnen dus wel gebruikt
worden, maar restjes moeten
niet worden bewaard.
Hoewel de grondstoffen van
een aantal produkten de
laatste tijd in prijs zijn
gedaald, merkt de consument
dat vaak niet aan de lagere
winkelprijzen. De winst
verdwijnt in de zakken van
fabrikanten en
groothandelaars, zo
concludeert de
consumentenorganisatie
Konsumenten Kontakt (KK)
uit een vergelijking van
allerlei prijsbewegingen in
haar maandblad Koopkracht.
samenstelling
Raymond Peil
Do prijzen van veel grondstoffen
Bezine: te duur volgens Konsumenten Kontakt omdat prijsverlagingen liggen nu op historisch laag peil.
niet naar de consument zijn doorberekend. (foto wim Dijkman) Sedert 1974 zijn ze niet meer zo laag
geweest. Maar de consument
merkt het niet en het Centraal
Planbureau (CPB) zit ernaast met
voorspellingen van prijsdalingen.
Het leven zou dit jaar anderhalf
procent goedkoper worden maar
die verwachting is inmiddels al tot
eén procent bijgesteld. Maar ook
dat is te hoog. Gemiddeld gaat het,
meent KK, slechts om 0,5 tot 0,6
procent gaat.
Het merkwaardige is volgens de
consumentenorganisatie dat som
mige zaken zich gunstiger ontwik
kelen dan het CPB dacht. Uitge
gaan werd van een gemiddelde dol
larkoers van 2,25 en een daling van
de invoerprijzen van twee procent.
In werkelijkheid is de dollar dit
jaar gemiddeld 2,05 waard en daal
den de invoerprijzen met zes pro
cent. Bovendien is de gulden meer
waard geworden in vergelijking
met de munten van ons leverende
landen, een prijsvoordeel dat de
consument desondanks evenmin
in zijn portemonnee terugvindt.
De Consumentenbond begint vol
gende week met een nieuwe vorm
van voorlichting via de lokale me
dia over gas-, water en lichtbedrij-
ven, de nutsbedrijven. Daartoe ge
ïnspireerd door een aanzwellende
stroom vragen en klachten over on
der meer afsluiting, betalingspro
blemen, de nota en de meter wil de
bond de consumenten wegwijs ma
ken in hun - vaak ondoorzichtige
- relatie met het nutsbedrijf.
De Stichting Comac (een samen
werkingsverband van de Consu
mentenbond, Konsumenten Kont
akt een de stichting De Ombuds-
mans) organiseert dit project 'U en
uw nutsbedrijf in samenwerking
met de lokale omroepen in het
land, in'Leiden met de Omroep
Rijnland. In een door de bond sa
mengesteld programma wordt ge
probeerd antwoord te geven op
veel voorkomende vragen van de
consument.
Deze actie is volgens de Consu
mentenbond nodig omdat elk nuts
bedrijf de vrijheid heeft zijn eigen
beleid te bepalen. Bovendien is de
levering van gas, water en licht ge
kenmerkt door het ontbreken van
concurrentie tussen de bedrijven
onderling. Deze monopoliepositie
heeft tot gevolg dat de consument
geheel afhankelijk is van zijn plaat
selijke leverancier. De levering ver
loopt echter niet altijd, aldus de
bond.
De consument kan vaak slecht
inschatten hoe om te gaan met het
energiebedrijf, is de ervaring van
de Consumentenbond, en zich on
voldoende bewust van zijn rech
ten. Bij klachten en problemen
weet hij dikwijls niet hoe te hande
len, veelal omdat het nutsbedrijf
als een moeilijk toegankelijke bu
reaucratie overkomt.
Het voorlichtingsproject bestaat
uit een radio- en televisieprogram
ma van ongeveer 50 minuten, ge
presenteerd door Ivo de Wijs, waar
in wordt getoond hoe consumen
ten met hun nutsbedrijf krijgen te
maken. Vragen over de meters en
de nota komen aan bod, evenals de
wijze waarop veel voorkomende
problemen kunnen worden opge
lost. Ook wordt aandacht besteed
aan de Geschillencommissie Open
bare Nutsbedrijven Een aantal lo
kale omroepen is van plan een ei
gen programma toe te voegen,
waarin de nadruk ligt op de werk
wijze van de plaatselijke nutsbe
drijven.
De Consumentenbond hoopt
met het programma de weerbaar
heid van de consumenten te ver
groten. Wanneer in Leiden en om
geving het project begint is nog
niet bekend. Op zijn vroegst vol
gende maand.
We zijn in dit land met bijna 15 mil
joen mensen en we wonen in onge
veer viereneenhalf miljoen huizen.
Elke dag weer gebruiken we warm
water, dat we meestal zelf moeten
'maken'. Met onze geisers, boilers
en combi-toestellen zijn we dus
stuk voor stuk warmwaterfabri
kanten. Nadelig effect: twee waak-
vlammetjes in één huis gebruiken
al tussen de 150 en 200 kubieke me
ter gas per jaar.
Wie zowel een cv heeft als een
geiser, bezit dus twee van die vlam
men. En wie bovendien nog een
zo'n (echt ouderwets) gasfornuis
heeft met een middenpitje (als
waakvlam fungerend) heeft er zelfs
drie. Zo'n klein vlammetje ge
bruikt per jaar toch wel even 110
kuub gas. Advies: laat waakvlam
men niet onnodig branden.
Als het stookseizoen voorbij is, kan
de waakvlam van de cv-ketel ook
gerust uit. Ook de soortgelijke
vlam van de kachel in een zogehe
ten moederhaardsysteem hoeft
niet steeds te branden. De bespa
ring loopt op tot meer dan 100 kuub
per jaar sparen, toch ruim vijf tien
tjes.
Het vertrouwde waakvlammetje
zal trouwens in de toekomst hele
maal verdwijnen. Elektronische,
chipgestuurde ontstekingen zullen
de taak van dit kleine energievre-
tertje overnemen. In demeeste,
nieuw op de markt gebrachte appa
ratuur is die nieuwe vinding al in
gepast. Het is misschien de moeite
waard op zulke energiezuinige
warmwaterfabriekjes over te stap
pen. Het energiebedrijf verstrekt
daar graag informatie over.
Gunstig
Dat is allemaal gunstig voor in
Nederland gevestigde bedrijven.
Ze kunnen in het buitenland goed
koper terecht voor grondstoffen.
Het zou ook gunstiger moeten zijn
voor de consument. Maar dat blijkt
niet, want een belangrijk stuk
voordeel komt terecht in de win
sten van de bedrijven. Dat heeft
ook het CPB al toegegeven. Dus
profiteren, aldus KK, bijna uitslui
tend fabrikanten en groothande
laars van het voordeliger inkopen
in het buitenland.
Bij vergelijking blijken grond
stoffen voor een aantal produkten
de laatste twee jaar heel wat lager
te zijn geworden. Als wordt nage
gaan hoeveel van dit voordeel niet
is doorberekend in de consumen
tenprijzen, dan ontstaat een ont
hullend rijtje: koffie (12,4 procent),
thee (20,7), chocola (41,9), margari
ne (45,7), sigaretten (23,1), brood
(17,5), wollen broek (22,8), benzine
(49,1), meubelen (3,9) en autoban
den (24,8).
KK rekende uit dat koffie twee
kwartjes per 500 gram minder zou
moeten kosten, margarine een
dubbeltje per pakje, sigaretten en
(kleine) repen chocola een kwartje.
Daarbij is weliswaar geen rekening
gehouden met accijnsverhogingen
(sigaretten en benzine) en de ver
hogingen van de btw, maar een
woordvoerder van KK zegt te me
nen dat dat, gezien de omvang van
de verschillen, nauwelijks verschil
maakt.
Koopkracht
De koopkracht ontwikkelt zich
hierdoor minder gunstig, zo con
stateert KK. Mensen met een mini
muminkomen zullen er geen 1,5
procent, maar slechts 0,3 procent
op vooruit gaan. Ook de stijging
van de sociale premies met 0,2 pro
cent per 1 juli van dit jaar is daar
van de oorzaak.
KK koppelt aan deze berekening
de conclusies dat bij het vaststellen
van de toeslag voor de minima, de
eenmalige uitkering, is het kabinet
van één procent prijsdaling uitge
gaan. Daarvan komt nu maar de
helft terecht, zodat de toeslag om
hoog zal moeten: met 65 gulden
voor een alleenstaande en met 90
gulden voor een huishouden van
twee personen, aldus KK.
Iedere onderwijsinstelling afzonderlijk informeert over
studierichtingen, toelatingseisen en aanmeldingen.
Tijdens de OPEN DAGEN verstrekken medewerkers en
studenten alle gewenste informatie over studie-inhoud, -duur,
-kosten, toekomstmogelijkheden en vereiste vooropleiding.
f SECTOR GEZONDHEIDSZORG (AGZ)
Studierichtingen MEDISCHE BEELDVORMENDE EN
RADIOTHERAPEUTISCHE TECHNIEKEN
RADIODIAGNOSTISCH LABORANT
ECHOGRAFIE
RADIOTHERAPEUTISCH LABORANT
Part-time opleidingen
informatie: TEL.: 023 - 319588
Tempeliersstraat 1, 2012 EA Haarlem
Postbus 3203,2001 DE Haarlem
f 21 november van 10.00 tot 13.00 u
SECTOR HOGER ECONOMISCH ONDERWIJS (HEO) informatieTel. 023 277345
Studierichtingen BEDRIJFSECONOMISCHE, COMMERCIEEL-ECONOMISCHE Santpoorterplein 28, 2023 DN Haarlem
EN ECONOMISCH-JURIDISCHE AFDELINGPostbus 557,2003 RN Haarlem
SMALL BUSINESS/ZELFSTANDIG
ONDERNEMERSCHAP
21 november van 10.00 tot 16.00u
SECTOR TECHNIEK (HTS)
informatie: Tel. 023 - 319452
Veldzigtlaan 1,2015 CD Haarlem
Studierichtingen BOUWKUNDE, CIVIELE TECHNIEK, ELEKTROTECHNIEK,
TECHNISCHE COMPUTERKUNDE, SCHEEPSBOUWKUNDE, Postbus 558, 2003 RN Haarlem
VLIEGTUICBOUWKUNDE, WERKTUIGBOUWKUNDE
MA/: TECHNIEK ook voor MEISJES!
21 november van 10.00 tot 16.00 uur
SECTOR PEDAGOGISCH ONDERWIJS (PABO)
INFORMATIE: TEL.: 023 - 325300
Leidsevaart 220,2014 HE Haarlem
21 november van 10.00 tot 13.00 u
Studierichtingen ARBEIDSMARKTPOLITIEK/PERSONEELSBELEID
SOCIALE DIENSTVERLENING/MAATSCHAPPELIJK WERK
ARBEIDSTHERAPIE/AKTIVITEITENBEGELEIDING
Landelijk instituut voor part-time hogere en middelbare beroepsopleidingen.
informatie: Tel. 023 - 319285
Voorhelmstraat 25,2012 ZM Haarlem
2t november van 10.00 tot 13.00u
MAESTRO MAGIC F 19.995,-
De Maestro Magie heeftwerkelijkalles.Stijl,komfort en perfekte
rij-eigenschappen.Z'n ongekend lage prijs maakt hem nóg aan
trekkelijker. Bekijk 'm bij uw Austin Rover dealer.
B.V. AUTOMOBIELBEDRIJF L.A.C.
Van Oldenbarneveldtstraat 37, 2334 AE Leiden-West,
tel. 071-154909
775e Staatsloterij, 2e trekking 16 november 1987.
In deze trekking ruim 268.000 prijzen samen zo'n 10.000.000,-
20 prijzen van
50.000,- op alle lotnummers
099213
20 prijzen van
20.000,- op alle lotnummers
093242
20 prijzen van
2.000,- op alle lotnummers
038182
200 prijzen van
1.000,- op alle eindcijfers
7447
2.000 prijzen van
250,- op alle eindcijfers
179
2.000 prijzen van
250,- op alle eindcijfers
263
2.000 prijzen van
100,- op alle eindcijfers
282
2.000 prijzen van
100,- op alle eindcijfers
059
20.000 prijzen van
50,- op alle eindcijfers
12
20.000 prijzen van
50,- op alle eindcijfers
60
20.000 prijzen van
50,- op alle eindcijfers
37
200.000 prijzen van
20,- op alle eindcijfers
Zetfouten voorbehouden.
De uitslag van de derde trekking wordt
uitgezonden op TV. Kijk a.s. woensdagavond naar
v de NOS. Ned. 2, ca. 18.10 uur. O
EER KANS IN DE STAATSLOTERl| -3»<
