Onderhoudend
volkstoneel
Ballet in
prachtig
vormgegeven
mysterie
Indrukwekkend pianospel
Grote gebaren bij eigenwijze 'Ploef
'Byte'interessante hedendaagse muziek
Matte voorstelling
van Iitteris Sacrum
Schrijvers 'Verolme' eisen stopzetting
PAGINA 22
KUNST
MAANDAG 16 NOVEMBER 1987
Heimwee
Muzikale prestatie
'Lingua Musica'
Concert door Lingua Musica o.l.v.
Jan Hciting m.m.v. Jan Willem Doc-
tcr, orgel en portatief en Michèle
Dispa, cello. Geboord op 15 novem
ber in de Lokhorstkerk.
LEIDEN - Sinds februari is Jan
Heiting dirigent van Lingua Mu
sica, een kamerkoor van ama
teurs, dat sinds 1981 reeds drie
maal van leider wisselde. Dat is
een probleem voor koor én diri
gent. Daarom dan ook zorgde
Heiting gistermiddag in de Lok
horstkerk voor een muzikale
prestatie. Was de klankkleur van
Lingua Musica vóór de pauze
nog wat mat en met weinig hoog
tepunten in de programmakeuze
uit de Duitse Barok, na de pauze
leek het koor meer geladen en
sprankelender te zingen, het
geen ook gedeeltelijk lag aan het
repertoire.
Om bij Schütz te beginnen: in
de opvallende strofe 'auf dass al
le die an ihn glauben' kreeg 'alle'
grote aandacht van de componist
én van Heiting. Dit had een ver
rassend maar soms ook romme
lig effect, door het niet altijd te
gelijk inzetten van het woord,
dat telkens nadrukkelijk aanwe
zig was.
Het twintigste-eeuwrepertoire
begon op een bijzondere wijze.
De mannen alléén zongen 'Lass o
Welt, O lass mich sein' van Hugo
Distier (1908-1942), waarin dui
delijk de uitstekende stemkwali-
teit van tenoren zowel als bassen
naar voren kwam. Hoogtepunt
van de middag was 'Die traurige
Krönung' van Distier een ballade
over een koning die onrechtma
tig op de troon klimt door het
kind van zijn broeder te doden.
Via een visioen in het holst van
de nacht gaat hij woordloos en
angstig ten onder: zeer sugge
stief gezongen met dramatische
klankkleurnuances, waarin het
aangrijpendste deel door het
koor vertolkt werd in 'Da kommt
ein seltsam Totenspiel' en in
'dem Könige, des Herze tief er-
schrickt'.
Bekwame begeleiding werd
verzorgd door Jan-Willem Doc-
ter op het orgel en Michèle
Dispa, cello, die beiden ook solis
tisch optraden.
LIDY VAN DER SPEK
Toer van Schayk:
Het Nationaal Ballet met de wereld
première van 'Het mythisch voor
wendsel' van Toer van Schayk/Béla
Bartók, 'Diamonds' (1967) van Geor
ge Balanchine/Tjajkovski, 'Vier letz-
te Lieder' van Rudi van Dantzig/Ri-
chard Strauss (sopraan Young-Hee
Kim). Muziektheater Amsterdam,
gezien op 13 november. Nog te zien
tot en met 29 november.
AMSTERDAM - Toer van
Schayks nieuwste ballet 'het my
thisch voorwendsel', dat afgelo
pen vrijdag bij het Nationaal Bal
let in première ging, ademt een
bizarre, inderdaad mythische
sfeer uit. Dat heeft ongetwijfeld
te maken met de muziek van Bé-
la Bartók: 'Muziek voor strijkers,
slagwerk en celesta' uit 1936, die
door de bijzondere compositie
van instrumenten en ritmes iets
surrealistisch krijgt. Van Schayk
heeft zo'n surrealisme zeer knap
vertaald in zijn choregrafische
beelden. Een vijftal dansers
komt op met op hun hoofd een
chromen staaf van ongeveer
twee meter waarmee de dansers
verstild door de ruimte bewegen;
twee groepen vrouwen en een
groep mannen creëren afzonder
lijk een eigen dans; een toeldj-
Voorstelling: Het Nederlands
Volkstoncel met 'Heimwee' van
Dolf de Vries. Liedteksten: Tcd de
Braak, composities/arrangemen
ten: Martin Kcsseler. Regie: Dolf de
Vries. Met o.a. Carry Tefsen, Conny
Vandcnbosch. Jaap Stobbe c.a. Ge
zien op 14 november Leidse
Schouwburg.
LEIDEN - Het Nederlands
Volkstoneel heeft met de nieuw
ste produktie de vertrouwde
volkse sfeer van de Amsterdam
se Jordaan verlaten. 'Heimwee'
speelt zich grotendeels af in de
Hollandse emigrantengemeen
schap in Nieuwzeeland. Cor
(Jaap Stobbe) en Annie (Carry
Tefsen) arriveren straatarm in
het land van belofte. Na zeven
tien jaar hard werken en sparen
kunnen ze zich goed redden (ge
zien de nieuwe ijskast) en hun
kinderen Marijke en Piet komen
niets tekort. Toch blijft het
heimwee naar Holland een dage
lijks terugkerend gevoel bij An
nie. Wanneer pa en ma hen in de
gelegenheid stellen na al die ja
ren over te komen, blijkt Neder
land toch wel wat veranderd
(flats!) en keert de situatie zich
om: Annie heeft heimwee naar
Nieuwzeeland en de familie
keert definitief terug.
Schrijver/regisseur Dolf de
Vries schreef een zeer herken
baar toneelstuk waarin de bij het
Volkstoneel gebruikelijke senti
menten ruimschoots gepresen
teerd worden. Een beproefd re
cept maar de vorm is nieuw en
verrassend: de personages spe
len niet alleen, maar als in een
'monologue interieur' vertellen
zij ieder afzonderlijk hun ge
dachten aan het publiek. Voor de
pauze is het vooral toegespitst op
het melancholieke heimwee naar
Holland, na de pauze krijgt het
heimwee naar Nieuwzeeland een
wat ironischere vorm. Nederlan
ders en hun gewoonten krijgen
er van langs. Die twee sferen ver
groten de betrokkenheid van de
toeschouwer.
De teksten van de liedjes (van
Ted de Braak) zijn raak en treffen
de essentie van het universele
van heimwee ('het gevoel dat al
tijd zacht in je huilt en je met nie
mand kunt delen'). Er wordt
goed en aanstekelijk gezongen
en de composities liggen aange
naam in het gehoor.
In het soort toneel dat Het Ne
derlands Volkstoneel wil bren
gen, is 'Heimwee' een zeer ge
slaagde stap in een nieuwe rich
ting: een minder voor de hand
liggende vorm en een meer rea-
Eliane Rodrigues met Madriaglesco
Conny Vandenbosch
listisch-psychologische benade
ring van de 'typetjes'. Volks
toneel blijkt niet per se voorspel
baar te hoeven zijn. Een waarlijk
genoegzame en onderhoudende
avond.
INGRID
VAN FRANKENHUYZEN
Eliane Rodrigues piano, en het Ka
merorkest Madrigalesco o.l.v. Henk
Briër, m.m.v. het Nederlands Ma
drigaalkoor. Werken van Mozart,
Villa-Lobos, Rauré en Franck.
Voorprogramma door het Marsyas
Blazerensemble o.l.v. Hans Stoop
cn het Klein Vocaalensemble, lei
ding Leny Stevens-Ridderhof. Ge
hoord op 14 november in de Stads
gehoorzaal.
LEIDEN - Dankzij de samen
werking met K&O, Streekmu-
ziekschool en de Braziliaanse
ambassade heeft het Kameror
kest Madrigalesco o.l.v. Henk
Briër een buitengewoon concert
met een veelzijdig programma
kunnen verzorgen. Vroege be
zoekers - en dat waren er heel
wat - konden alvast in de stem
ming komen door het voorpro-
'Prettige feestdagen' van Alan
Hyckbourn door toneelvereniging
Ploef. Met: Willem Willems, Agaath
Krijgsman-Bokma, Ursula Lank-
hout-Köhler, Ad Lankhout, Wouter
Fcrro, Louise van Oostrum-Balleur,
Hans van der Veen, Ans Wolters-Jo
nas en Vincent Laarhoven. Regie:
Bob Hageman.
Gezien op 14 november in de Ka
pelzaal van K&O, Leiden.
LEIDEN - Een extra mogelijk
heid om te spelen is een amateur
toneelvereniging natuurlijk zeer
welkom. Maandenlange voorbe
reidingen voor één enkele uit
voering blijft enigszins onbevre
digend. Begrijpelijk is het dus
wel, dat Ploef in de kapelzaal van
K&O een extra voorstelling heeft
willen geven. Verstandig is het
zeker niet geweest. Ploef in een
lastig parket: deze ruimte is al
nauwelijks geschikt voor toneel
manifestaties, laat staan, datje er
een groots opgezette produktie
als 'Prettige feestdagen' zou kun
nen brengen.
Het gevolg is dat je de spelers
voortdurend ziet worstelen met
het veel te kleine speelopper-
vlak. De eetkamertafel kon zelfs
niet meer op het podium ge
plaatst worden en staat nu maar
in de zaal, zodat het zicht hierop
vanaf rij drie uiterst beperkt
moet zijn. Daarbij komt nog, dat
regisseur Bob Hageman (van Lit-
teris Sacrum) een voorliefde
voor veel rekwisieten in gedetail
leerd uitgewerkte decors heeft,
waardoor de changementen ook
te veel tijd kosten. Daardoor
maakt de voorstelling helaas een
erg rommelige indruk.
Ondanks alle kritiek moet ech
ter ook gezegd worden, dat Ploef
met enthousiaste inzet de moei
lijkheden probeert te
nen. Soms levert dat een paar
leuke scènes op. Aan dat enthou
siasme kleeft daarentegen te
vens een groot bezwaar: het spel
van sommige spelers neigt te
sterk naar grote gebaren en
kluchtigheid, terwijl dit stuk niet
met 'overacting' gebaat is.
Niet alleen de kapelzaal krijgt
de schuld, Ploef zelf is ook een
beetje eigenwijs. Men gebruikt
de tekstuitgave van de Haagse
Comedie-produktie uit 1983.
Daarin staat op bladzijde veer
tien in de decorbeschrijving:
"....en kijkt naar de televisie die
buiten het zicht van het publiek
staat". Televisiebeelden krijgen
we dus niet te zien. Waarom dan
toch met zo veel ruimtegebrek
dat televisietoestel op toneel zet-
WIJNAND ZEILSTRA
ten?
LEIDEN - Dat het de laatste tijd
vrij rustig is op het front van de
'nieuwe' geïmproviseerde mu
ziek is aan geen enkele twijfel on
derhevig, maar als er dan einde
lijk iets avontuurlijks te beluiste
ren valt, blijft het Leidse publiek
en masse weg. Bij Byte wordt on
der leiding van Maartje ten
Hoorn en Gene Carl een interes
sante samensmelting van elek
tronische akoestische müziek
gemaakt, niet perfect maar wel
volwassen. De geschreven delen
van de composities waren verre
weg in de meerderheid en maak
ten economisch gebruik van ge
luidsbanden die soms een weinig
opvallende functie vervulden als
achtergrondmateriaal, dan weer
een centrale plaats innamen in
het klankspectrum. Het totale
geluid was altijd doorzichtig en
overzichtelijk, iets wat niet van
zelfsprekend is bij combinaties
van elektronica en traditionele
instrumenten.
De stukken van Ten Hoorn en
Carl bevatten veel onverwachte
wendingen zonder op geforceerd
sleutelwerk te lijken. Carl's aan
deel was iets minder speels dan
dat van Ten Hoorn, iets wat tot
uiting kwam in het optreden van
beiden als instrumentalist. De
toetsenspeler klonk duidelijk als
een formele uitvoerende compo
nist in de traditie van de zoge
naamde serieuze muziek, terwijl
de violiste wat duidelijker haar
speelplezier etaleerde. In alle
stukken was een centrale rol toe
bedacht aan slagwerker Michael
Vatcher die op zowel elektro
nisch als 'gewoon' materiaal voor
veel dramatiek kon zorgen. Het
is wel leuk om in hetzelfde con
cert te kunnen genieten van
strakke patronen op elektroni
sche drums en dreigend gerom
mel op een metalen doos. Voor
de beide blazers, Mariëtte Roup-
pe van der Voort en Peter van
Bergen, waren veel staccato en
semblepartijen uitgeschreven
zonder dat er nu veel gebruik
was gemaakt van de klankmoge
lijkheden die verschillend ge
stemde saxofoons bieden. Alleen
in de weinige soli konden de bla
zers, in het bijzonder Van Ber
gen, de ingebouwde potentie
voor dynamiek en spanning ten
volle benutten. Ook ditmaal viel
Van Bergens zelfverzekerde spel
op.
Byte is de interessantste nieu
we verschijning in Nederland op
het gebied tussen de hedendaag
se geïmproviseerde muziek. De
muziek van Byte, zoals dat hoort
bij wat origineel is prikkelt de
fantasie.
KEN VOS
gramma, verzorgd door twee en
sembles van de Streekmuziek-
school. Het Marsyas Blazersen
semble o.l.v. Hans Stoop voerde
in voortreffelijk samenspel enke
le van die typische lichtvoetige
blazersmuziekjes uit, die be
drieglijk eenvoudig klinken
maar dat allerminst zijn. Om in
een zaal met geroezemoes en bin
nenkomers zo geconcentreerd
en verzorgd met elkaar te musi
ceren is een niet geringe presta
tie, waarbij enkele overigens
kleine schoonheidsfoutjes vol
strekt in het niet vallen. Even
verzorgd en stijlvol klonken de
drie Nocturnes van Mozart ge
zongen door het Vocaalensem
ble van de muziekschool met be
geleiding van een strijktrio.
Het eigenlijke programma
werd geopend door Madrigales
co met twee Marsen K.V. 335 als
wegbereider voor de hoofdper
soon van dit concert, Eliane Ro
drigues. Na de laatste tonen van
het Jeunehommeconcert van
Mozart K.V. 271 was duidelijk
dat zij tot de groten kan gaan be
horen. Haar spel is pittig en ge
nuanceerd met een subtiel pia
nissimo, doordacht en doorleefd;
elke noot geeft ze betekenis en
kleur in de context van het ge
heel (tweede deel!). Cadenzen
worden uitgetild boven tech
nisch kunnen alleen, en de ver
borgen humor in het laatste deel,
soms slechts in een enkele wen
ding of een enkele noot verstopt,
wordt hoorbaar gemaakt. Zelfs
de gewaagde vertraging in het
laatste presto werd geen anticli
max maar een vondst, die de te
rugkeer van het spirituele rondo
thema des te verrassender deed
uitkomen. Madrigalesco ver
zorgde een nauwsluitende en
overeenkomstige begeleiding
die de pianiste in staat stelde vrij
uit te spelen.
Na de pauze keerde Eliane Ro
drigues terug met drie werken
van Heitor Villa-Lobos. Zoals zij
de zaal meedeelde droeg zij de
uitvoering van Alma Brasileira,
Sandades Selvas Brasileiras I en
II en Impressoes Seresteiras op
aan de sponsors die dit concert
mede mogelijk gemaakt hadden.
Ook hierin spreidde zij een in
drukwekkende pianistiek ten
toon. Pas na een toegift, Praeam-
bulum uit Partita V van Bach,
moest het publiek haar tenslotte
wel laten gaan.
Het concert werd besloten met
een uitvoering van het Ave Ver-
urn van Mozart, de Cantique de
Jean Racine van Fauré en Psalm
150 van Franck, fraai en met gro
te intensiteit gezongen en ge
speeld. Zonder de vele medewer
kenden aan dit voortreffelijke
concert tekort te doen was de
Mozart-vertolking van Eliane
Rodrigues een absoluut hoogte
punt, een uitvoering die je bij
blijft.
MIES ALBARDA
Fragment uit Toer van Schayks ballet 'Het mytische voorwendsel'.
kende moeder laat haar dochter
over aan haar geliefde in een
prachtig duet; het ensemble
danst synchroon en individueel;
dansers dragen vleugels, etc. etc.
Zoveel afwisseling als er in de
sfeer van de muziek zit, zoveel af
wisseling brengt Van Schayk
aan in de beelden en het bewe
gingsarsenaal. Tegenstellingen
als individu en groep, abstractie
en concreetheid, klassieke en
moderne bewegingen, verstilling
en dynamiek krijgen gestalte in
een bijna ongrijpbare en ver
vreemdende choreografie, waar
van de betekenis je eigenlijk
voortdurend ontglipt. 'Hét my
thisch voorwendsel' is zeer asso
ciatief maar ook zeer gestructu
reerd. En net als de choreografie
en de muziek is het decor van
een onbenoembaar soort myste
rie: door de telkens veranderen
de belichting krijgt het decor een
wisselende betekenis en functie.
Ik bleef er gebiologeerd naar kij
ken. Van Schayk is er in ge
slaagd in een harmonieuze to
taalcompositie de verschillende
disciplines te versmelten, zodat
het nergens voorspelbaar wordt
en altijd fascinerend blijft.
Op het programma stonden
verder twee reprises: 'Diamonds'
(1967) van George Balanchine,
erfgenaam van de 19e eeuwse ro
mantische danstraditie, en 'Vier
(foto Jorge Fatauros)
letzte Lieder' van Rudi van Dant-
zig uit 1977. Wie van puur roman-
tisch-klassiek ballet houdt komt
voor een volle honderd procent
aan zijn trekken. 'Diamonds' fon
kelt en schittert dat het een lust
is, maar het is wel een enorme
slagroomtaart waarvan ik na één
punt wel genoeg heb gehad.
'Vier letzte Lieder' is een ballet
rond gevoelens als melancholie,
verlangen, weemoed en een na
derende dood, maar door het ge
bruik van versleten symbolen en
clichés is het wat oppervlakkig.
'Bedrog' van Harold Pinter door to
neelvereniging Litteris Sacrum.
Met: Marijke Heestermans, Joop Se-
gaar, Rigo van Meer en Kees Schut
te. Regie: Kees Schutte. Vertaling:
Gerrit Kouwenaar. Toneelbeeld:
Marianne de Groot, Bob Hageman.
Gezien op 15 november in de Leidse
Schouwburg. Op 21 november te
zien in de Muzenhof. Leiderdorp.
LEIDEN - Kroeg, studeerkamer,
flat, woonkamer, hotelkamer,
restaurant, slaapkamer - het zijn
de plaatsen van handeling in 'Be
drog' van Pinter. De toneelbeeld-
ontwerpers van Litteris hebben
met meubels en enkele zetstuk
ken geprobeerd om de sfeer van
die afzonderlijke ruimtes te
schetsen. Daaraan zit een - overi
gens niet gemakkelijk op te los
sen - groot nadeel vast: er zijn
vrij veel changementen, die nu
eenmaal de nodige tijd kosten,
hoewel ze efficiënt zijn aange
pakt. Een aanvaardbare verhou
ding tussen changement en
speelscènes is hier echter zoek
geraakt, omdat de negen speels
cènes steeds hooguit vijf a tien
minuten duren. Het verstoort het
ritme van de voorstelling, dat
juist bij Pinters stukken van we-»
zenlijke betekenis is.
De verschillende scènes laten
als flash-backs zien, hoe de ruim
zeven jaar durende buitenechte
lijke verhouding van Emma en
Jerry zich heeft ontwikkeld. Dat
gebeurt terugblikkend, het stuk
begint anderhalf jaar na het ver
breken van de relatie, en eindigt
met de eerste toenaderingspo
ging van Jerry. Tussen hen staat
Robert - de echtgenoot van Em
ma en een goede vriend van Jer
ry.
De fragmentarische structuur
van dit vijf kwartier durende
stuk maakt het extra moeilijk om
een spanningslijn op te bouwen
en vooral ook om dat-spannings
element vast te houden. Het ge
heel is trouwens aanmerkelijk
minder raadselachtig dan we van
Pinters werk gewend zijn. Ligt
dat aan het stuk of aan het spel,
of is het een combinatie van bei
de factoren? Het is moeilijk te
zeggen. De befaamde Pinteriaan-
se spanning ontbreekt in elk ge
val - de voorstelling blijft erg
mat en kabbelt voort.
De spelers zoeken het vooral in
een voorname speelstijl. Ze mik
ken op een ingehouden en hy-
perbeschaafde spreektoon. Het
blijft een kwestie van smaak,
maar is in dit geval verdedigbaar.
Wat gaat er echter achter die ge
sproken taallaag schuil? Pas als
die vraag steeds door je hoofd
speelt, gaat er een suggestieve
kracht van het stuk uit. Dat is nu
niet het geval.
WIJNAND ZEILSTRA
DEN HAAG (ANP) - De schrijvers
van het toneelstuk Verolme', dat
op het ogenblik door 'Het Gebeu
ren' in Den Haag wordt gespeeld,
willen dat de opvoering onmidde-
lijk wordt gestaakt. De auteurs, J.
Hendrikx en H. Münsterman vin
den dat 'Het Gebeuren' hun toneel
stuk dusdanig heeft verminkt dat
er 'onredelijke schade' ontstaat
door het op deze manier uitbren
gen van een voorstelling onder hun
naam. Via advocaat mr. P. van den
Heuvel dreigen zij „Het Gebeuren"
met een kort geding.
Dat hebben de auteurs vrijdag
morgen aan 'Het Gebeuren' meege
deeld. Verolme ging eind oktober
in première. Het werd gepresen
teerd als een „mythologische be
handeling van het leven van een
groot industrieel", en „een droef
treurspel waar om gelachen kan
worden".
Volgens de schrijvers heeft het
toneelgezelschap ruim 60 procent
van de teksten weggelaten, zonder
daar iets anders voor in de plaats te
stellen dan „schier eindeloze toe
voegingen door onbekende der
den". Dat „doet pijn aan onze
oren", aldus de auteurs. Weglaten
van tekst is geen ramp, tekst is niet
heilig, we zijn geen schriftgeleer
den, mits andere „tekendragers als
beweging, beeld, en minimiek" de
weggelaten woorden overnemen.
Zelfs met de toegevoegde
tekst is het verhaal echter niet
meer te volgen, zo menen de schrij
vers. Volgens hen worden zij aan
gekeken op het resultaat. Zij spre
ken van recensies die op hun beurt
weer melding zouden maken van
„abonimabele teksten".
Volgens Van den Heuvel is het
artistieke eindprodukt van de au
teurs zodanig verminkt dat zij het
recht hebben stopzetting te eisen.
Actieconcert
in Den Haag
Ned. Ph. Orkest zoekt sponsors
AMSTERDAM (ANP) - Het Nederlands Philharmonisch Orkest verwacht
genoeg sponsors te kunnen vinden voor de verbouwing van de Beurs van
Berlage in Amsterdam tot het 'eigen huis' van dit orkest. Een groot aantal
bedrijven en instellingen wordt dezer dagen gevraagd om financiële
steun. Het streefbedrag is 2,8 mihoen gulden.
De Beurs van Berlage wordt momenteel verbouwd tot het eigen mu
ziekcentrum van het NPhO. Er komt onder meer een concertzaal voor 700
tot 1.000 bezoekers met daarnaast een kleine zaal. Het openingsconcert in
de nieuwe zaal is 14 april 1988. Het orkest speelt dan onder leiding van
gastdirigent Kobayashi.
Het NPhO acht het klimaat voor sponsoring 'gunstig'.
GRONINGEN/DEN HAAG (GPD)
- De twee bedreigde noordelijke
symfonie-orkesten gaan donder
dag in de nieuwe Haagse Dr. Anton
Philipszaal gezamenlijk een con
cert geven voor de leden van de
Tweede Kamer. Het concert van
het Noordelijk Filharmonisch Or
kest en het Frysk Orkest begint
meteen na een kamerhoorzitting
over de orkestensanering. Het is de
bedoeling dat een groot deel van de
1800 plaatsen tellende zaal worden
gevuld met noordelijke bestuur
ders en sympathisanten van de
twee orkesten. Voor de laatsten
worden speciale treinen ingezet.
Minister Brinkman kondigde in
zijn recente Kunstenplan de ophef
fing van het FO en het NFO aan. Er
zou daarna één nieuw, veel kleiner
orkest moeten komen. De noorde
lijke overheden en de twee orkes
ten bepleiten de instandhouding
van twee orkesten met gezamenlijk
110 musici, die onder één bestuur
en één stichting nauw moeten sa
menwerken.
VOOR MEER
KUNST
ZIE PAGINA 11
Stralende
koorzang bij
'William Byrd'
Concert door het William Byrd
Vocaal Ensemble o.l.v. Nico van
der Meel, m.m.v. het Nederlands
Gitaarduo, bestaande uit Juun
Voorhoeve en Erik Otte. Gehoord
op 14 november in de Lokhorst-
kerk.
LEIDEN - Wellicht door het
zeer drukke concertprogram
ma van deze maand waren er
zaterdagavond te weinig luiste
raars in de Lokhorstkerk, waar
het William Byrd-ensemble, ge
combineerd met het Neder
lands Gitaarduo, een prachtige
uitvoering gaf. De klank van dit
kamerkoor is bijzonder te noe
men, stralend en zeer expres
sief. Van der Meel heeft niet het
prototype van het 'English
Choir' voor ogen, waar de bijna
steriele homogeniteit hoogtij
kan vieren. Integendeel, Van
der Meel neemt veel meer de
emotionaliteit als uitgangs
punt, en door zijn bekwaam di
rigeren én natuurlijk door het
goede stemmateriaal vormt
zich onder zijn handen tóch een
perfecte eenheid van klank, die
wars is van steriliteit. Al direct
te horen in de bewogen inzet
van twee sopranen 'Tu as tout
seul' van J.P. Sweelinck, één
van de twee enigszins navrant
gezongen liedjes van deze com
ponist.
'Five Flowersongs' van Brit
ten begint met de narcis in het
ochtendgloren en eindigt ei
genlijk bij het vierde lied over
de teunisbloem als de zon on
dergaat, door het koor zeer
sfeervol, de melodiebogen uit
buitend, gezongen. Het vijfde
lied, een ballade, gaat over een
man die groene brem hakt en
een luie zoon die een mooie
vrouw trouwt. De 'Green
broom' is de rode draad door
het verhaal wat op alle fronten
wordt uitgebuit, schitterend
veelstemmig, gescandeerd her
haald en herhaald. Na de pauze
een twintigste-eeuwprogram-
ma, waarin Kodaly en Dallapic-
cola een vermeldenswaardige
plaats innamen. Kodaly om de
grote droefenis, die Van der
Meel zo hevig liet uitkomen in
de twee liederen over de dood,
door gelaten en melancholi
sche passages op schrille disso
nanten te laten volgen, bepaald
geen makkelijke interpretatie
al ligt d'ie gedeeltelijk besloten
in de compositie. Dallapiccola
om zijn geestige en ironische
teksten gebonden aan een flit
sende, soms zesstemmige toon
zetting op beeldende wijze uit
gevoerd als 'una diavola infer
nale, una zucca senza sale', als
een helse feeks en een kip zon
der kop. Het Nederlands
Gitaarduo speelde als aardig in
termezzo o.a. 'Attaca' van J.
Bons, een felle aanval op de
saaie salonmuziek uit de vorige
eeuw, geestig vertolkt door
Juun Voorhoeve en Erik Otte.
LIDY VAN DER SPEK
LEIDEN - 'Lezende
in Leningrad'. Zo noemde Lei-
denaar Herman Vriezen boven
staande foto, waarmee hij een
fotowedstrijd van de Leidse
vrouwenboekhandel Gaia won.
Afgelopen zaterdag werd hem
daarvoor in de winkel in Pie-
terskerkchoorsteeg de eerste
prijs overhandigd. De wed
strijd was uitgeschreven in het
kader van de Vrouwenboeken
week en had als thema 'Vrou
wen en boeken'. Een opdracht
waaraan Vriezen zich dus over
duidelijk heeft gehouden. De ju
ry kende de tweede plaats toe
aan C. Nuland-Van Halm uit
Noordwijkerhout en wees Lei-
denaar John van Schie als der
de prijswinnaar aan. Gaia
heeft een tentoonstelling inge
richt van ingezonden foto's.
