Amerikanen in de
ban van kristallen
Vestdijkbiografie
ten doop gehouden
EXTRA op maandag
-MOEDER ALS IDOOL i
Geboortehuis
Da Vinei
verkocht
Tal van krachten worden er
aan toegeschreven
Van Gogh-koorts ook op Franse veiling
Noerejev
terug in
Rusland
MAANDAG 16 NOVEMBER 1987
PAGINA 11
KUNST
Welke vrouw bewonder je het meest? Die vraag werd onlangs door
opiniepeilers gesteld aan een aantal meisjes in de leeftijd van twaalf
tot veertien jaar. Het antwoord dat het meest werd gegeven mag
verrassend worden genoemd. Het merendeel van de meisjes
bewonderde hun moeder. Madonna werd tweede op de ranglijst, de
hartsvriendin derde en op de vijfde plaats kwam koningin Beatrix.
Hoe moet deze uitslag worden geïnterpreteerd? Is dit een opleving
van de ouderadoratie die er voor de oorlog werd ingeheid met het
gebod: 'Eert uw vader en uw moeder?' Hebben we hier te maken met
een ruk naar rechts, met het eerherstel van het gezag? Wat is er sinds
de roerige jaren zestig toch gebeurd, die jaren waarin men tegen
ouders protesteerde alsof het een oorlog betrof? Zijn de moeders van
nu begrijpender, beter en aardiger dan die van toen? En wat voor
eigenschappen bewonderden die meisjes nu zo speciaal in hun
moeders?
Antwoorden
Op deze vragen werd in het krantenbericht over de enquête niet
ingegaan. Maar je kunt natuurlijk zelf wel een paar antwoorden
bedenken. Zo geloof ik bijvoorbeeld dat de veertieryare meisjes van
nu in hun moeder meer een vriendin zien dan een ouder. Dat heeft,
denk ik, veel te maken met de muziek. In wezen verschilt de muziek
die er nu wordt gemaakt, en dan heb ik het over de popmuziek, niet
zoveel van die uit de jaren zestig en zeventig. Er moet voor een moeder
van nu heel wat gebeuren wil zij geschokt raken van een bepaalde
plaat. Integendeel, vaak lopen de smaken van moeder en dochter
parallel. En zoiets - dat schept een band.
Een andere reden voor deze uitslag zou kunnen zyn dat de mensen er
tegenwoordig niet zo snel meer oud uitzien. De meeste moeders
willen, uiterlijk althans, zeker geen pronte moederkloek meer zijn. Zo
slank zijn als je dochter, dat is hun devies. Men heeft het niet meer
zoals vroeger over de jeugd die maar snel volwassen moet worden,
nee, het zijn de ouderen ('de oudere jongeren') die er alles aan doen om
zo jeugdig mogelijk te blijven. Veel moeders gaan naar dezelfde
boetieks als hun dochters. Andere passen stiekem hun dochters
kleren. Kortom: jeugdig zijn is in, volwassen worden is uit. En die
veertienjarige meisjes willen best met de hand over het hart strijken
voor een moeder die zo graag bij hun wereldje wil horen.
Werken
En dan zou er nog wel eeniets in het voordeel van de moeders anno
1987 kunnen werken. Al wordt het weer steeds minder, er zijn
tegenwoordig heel wat vrouwen die werken. Die dus vaak afwezig zijn
thuis en die niet zoals de sereen glimlachende moeders uit de
Sterspots op hun uit school komende dochter zitten te wachten met
een verse pot thee. En ik denk dat die afwezigheid veel te maken heeft
met bewondering voor de moeder. 'Absence makes the heart grow
fonder' zo luidt een Engels gezegde. Daar zit veel waars in.
Ik weet nog goed hoe ik vroeger de meisjes met een werkende moeder
benijdde. Er bungelde bij hen een touwtje uit de brievenbus. Eenmaal
trekken en je was binnen. Wat een vrijheid hadden die meisjes! Onze
buurt vond dat maar niks. Al gauw gingen er geruchten dat ze stiekem
jongens binnenhaalden. Foei! Maar wat was ik er graag bij geweest.
Bewondering - je kunt in mensen eigenschappen bewonderen die je
bij jezelf zou verafschuwen. Een voorbeeld daarvan was m ijn oma van
moeders kant. Ik bewonderde de manier waarop dat grijze mensje
zich totaal wegcijferde. Zij eiste niemands aandacht op. Na een hard
leven, waarin zij vijf kinderen alleen moest opvoeden, waren de
stormen in haar hart uitgewoed. Zij had een glimlach zo mild als de
herfstzon. Ze was daarbij ook nog zeer naïef. Dacht dat de mensen op
teevee konden binnenkijken in de huiskamer. Toen we dat eenmaal
wisten begonnen we soms rare gezichten te trekken voor het scherm.
Daarvoor schaamde ze zich erg. Vooral als we de tong uitstaken tegen
Pater Leopold Verhagen, haar idool.
ANGELA PINNENBERG
DRIEBERGEN (GPD) - De eerste
biografie van Simon Vestdijk is er.
Het boek, dat afgelopen zaterdag
gepresenteerd werd in een overvol
Huize Sparrendaal in Driebergen,
ligt vanaf vandaag in de winkels.
Een dikke pil is het geworden, in
een beschaafd grijs omslag. Het
kind waarover al voor de geboorte
zoveel te doen is geweest, werd ten
doop gehouden tijdens een sfeer
volle bijeenkomst.
Een strijkje, hapjes, drankjes, en
speeches. Een duidelijk gelukkige
en voldane Hans Visser, de chemi
cus die zei 'een beetje beduusd' te
zijn nu hij de literaire annalen in
kan gaan als eerste Vestdijk-bio-
graaf.
FLORENCE (AFP) - Het rose huis
waar in 1479 Monna Lisa, de be
faamde La Gioconda van Leonardo
da Vinei, werd geboren, is ver
kocht en het meubilair komt een
dezer dagen in Florence onder de
hamer.
De villa in de heuvels van Vigna-
maggio, ten zuiden van Florence,
behoorde tot de vijftiende eeuw toe
aan de familie van Mona Lisa, de
Gherardini. Maar zij werd door fi
nanciële moeilijkheden geplaagd.
In zijn belastingpapieren van 1480
zegt Antonio Gherardini over zijn
dochter Lisa: 'een jaar, geen
bruidsschat'.
De armoede verklaart het huwe
lijk van de schone Madonna Lisa
op 16-jarige leeftijd met een veel
oudere man, de al tweemaal we
duwnaar zijnde Francesco del Gio-
condo. De kunstminnaar Frances
co vraagt Da Vinei volgens de Flo
rentijnse geschiedschrijving het
portret van zijn vrouw - la Giocon
da (naar de naam van haar man) -
te schilderen. De 'Mona Lisa' met
de geheimzinnige glimlach in het
Louvre in Parijs ontstaat.
De Villa van de Gherardini ver
andert daarna van eigenaar en
komt tenslotte in het bezit van de
Italiaanse schrijver Bino Samnia-
telli, die meubelen, beeldhouw
werken en schilderijen verzamelt
en in 1984 overlijdt. De erfgena
men, arm zoals indertijd de Ghe
rardini, hebben de villa verkocht
aan iemand uit Rome en brengen
de meubelen op 26 november ter
veiling.
De enige wil hij niet blijven. Dat
maakte hij tijdens zijn dankwoord
na de overhandiging van het eerste
exemplaar door mevrouw Hen-
kels-IQooster duidelijk, en dat
schrijft hij ook in zijn inleiding bij
de biografie: "Dit is geen literaire
maar een feitenbiografie. Ik heb de
feiten gevolgd, gebruikmakend
van alle mij ten dienste staande au
thentieke bronnen. Deze eerste
biografie over Simon Vestdijk kan
als basis dienen voor studies die
meer gericht willen zijn op de inter
pretaties van het omvangrijke
werk".
Hans Visser refereerde in zijn
korte toespraak aan een,' Fries
spreekwoord, dat, vertaald, luidt:
'Doe je plicht en laat de mensen
maar kletsen'. Schrijven over Vest
dijk is, zo merkte de biograaf op,
een hachelijke zaak. Alle aanwezi
gen wisten waarop hij doelde, want
de controverses tussen Hans Vis
ser en mevrouw Mieke Vestdijk
van der Hoeven liggen nog vers in
het geheugen.
Als literair erfgename zegde zij
haar medewerking aan de biografie
op na het lezen van een 'proef-
hoofdstuk'. Dit betekende dat Vis
ser niet in alle bronnen waarin hij
belang stelde, inzage kon krijgen,
en dat hy ook bij citeren uit het
werk van Vestdijk aan strenge be
perkingen gebonden was.
De kwestie kwam in 1984 uitge
breid in de publiciteit. Het ziet er
op het moment echter niet naar uit
dat uitgever of biograaf voor het
gerecht gesleept zullen worden,
daarvoor is teveel omzichtigheid
betracht.
Niemand zal verwacht hebben
dat mevrouw Vestdijk bij de pre
sentatie uitgenodigd of aanwezig
zou zijn, maar haar twee kinderen,
Annemieke en Dick, waren er wel.
Op eigen initiatief.
Nadat Hans Uijtdewilligen van
uitgeverij Kwadraat met een zucht
had opgemerkt dat deze Vestdijk
biografie het boek met de langste
voorgeschiedenis was uit zijn
fonds, kwam literair criticus Wam
de Moor aan het woord.
Hem was gevraagd een 'verant
woord betoog' te houden over de
biografie als literair genre. Een van
de eigenschappen van een goede
biograaf, aldus De Moor, is dat hij
niet alleen een zuiver feitelijk,
maar ook inlevend standpunt in
neemt ten opzichte van zijn object.
Visser, die tegenover Simon Vest-
Edgar Tanjeloff, de eigenaar
van 's werelds grootste
winkel in mineralen en
kristallen, weet ook niet meer
precies wanneer de rage
begon. Maar in elk geval is in
de laatste paar jaar zijn omzet
in sommige kristalsoorten
zeker verhonderdvoudigd.
door
Henk Dam
„Vooral kwarts. Je krijgt het niet
aangesleept", zegt de van Argen
tijnse herkomst zijnde Tanjeloff.
Jawel, beaamt hij. Want wat er ook
waar is van de verhalen over de
krachten van kristallen, zijn ne
ring, Astro Minerals in New York,
vaart er wel bij.
"Zo wordt het 't meest gedra
gen", laat Tanjeloff weten, en be
hulpzaam wurmt hij een ketting
met kristallen hanger uit zijn over
hemd. Maar gelooft hy dan zelf al
die hokus-pokus over genees
krachtige kristallen? „Nou", zegt
hij met de voorzichtigheid van een
zakenman, „geloven is niet het goe
de woord. Maar waarom zou je risi
co's nemen? Ik draag 'm voor alle
zekerheid".
Zijn zoon Dennis komt het over
volle kantoortje binnen. Ook hij
draagt een kristal om zijn nek. Een
paarse amethyst, naar wy spoedig
vernemen. Is hij dan wel een gelo-
ver? „Nee", antwoordt ook hij.
„Maar het is voor de klanten. En
het hoort bij mijn sociale groep, bij
de yuppies".
Dennis wordt door zijn vader
voorgesteld als „de grote specialist
in de winkel" op het gebied van ge
neeskrachtige kristallen. Al snel
staaft Dennis deze bewering met
een klein college. „Van kwarts
word je kalm, en rozekwarts maakt
het bloed schoon en is goed voor
het hart. De amethyst helpt bij
stress en zorgen, en is bovendien
goed voor het derde oog. En de cor
nelian moetje gebruiken als je rug
pijn hebt".
Wonderkristal
Waanzin? Mumbo-jumbo, zoals
de beeldende Amerikaanse uit
drukking voor abracadabra luidt?
Hoe het ook zij, heel wat Amerika
nen geloven stellig dat kristallen
over geheimzinnige geneeskrachtig
ge kwaliteiten beschikken.
Het is een mode die in Californië
begon. Die staat is ook de baker
mat voor het zogenaamde ,New
Age' (Nieuwe Tijdperk) denken, en
de kristallenrage heeft daar alles
mee te maken.
Immers, onder de paraplu van
New Age vallen alle vormen van
denken die niet-wetenschappelijk,
min of meer mystiek van aard zijn.
Meditatie, astrologie, aura's, chak-
ra's, contacten met buitenaardse
beschavingen, reïncarnatie, séan
ces, het hoort er allemaal bij.
De dikste loot aan de vruchtbare
New Age stam is het geloof dat
kristallen, vooral die van de
kwarts-familie, de gezondheid
kunnen bevorderen en tal van wen
sen kunnen vervullen. Zo is dus -
in het land dat de wereld ook al
krimpvrye bacon en aerobics voor
baby's schonk - een paar jaar gele
den het wonderkristal uitgevon
den.
Men zal de Amerikanen de kost
moeten geven die kristallen bij
zich dragen in de verwachting dat
daarmee allerhande vormen van
onheil uit de buurt zullen blijven.
Dennis beschrijft hoe het er bij
de aankoop doorgaans aan toe
gaat: „Ze zeggen: het kristal vindt
jou. Ze bewegen daarom hun hand
boven een la met de stenen, en voe
len een soort hitte van een van de
kristallen komen. Die nemen ze
dan".
Met zo'n aankoop kan flink veel
geld gemoeid zijn. Eenvoudige,
kleine kwarts-kristallen hoeven
niet veel meer dan 10 dollar te kos
ten. Maar er zijn ook mensen die
kristalformaties uitzoeken voor in
de huiskamer. En een beetje mooie
formatie kan op gauw 10.000 dollar
komen.
De prijzen, aldus Edgar weer, heb
ben de neiging te stijgen. „Vooral
bij kwarts is de vraag nu groter aan
het worden dan het aanbod. In de
VS komt kwarts uit de staat Arkan
sas. en de produktie van de mijnen
daar is enorm omhoog gegaan.
Vroeger werd er drie, vier maan
den in het jaar gewerkt, nu het hele
jaar door".
Cursussen
Als je wat wilt weten over de ach
tergrond van de curieuze kristal
lenmode, staat de boekhandel pa
raat. De afdelingen mystiek, yoga,
enzovoort, staan vol boekjes als
„Genezen met kristallen en edel
stenen" van een zekere Daya Sarai
Chocron. Door het hele land wor
den beurzen gegeven die in het te
ken van de New Age staan. De kris
tallenhandelaar is daar, naast de
handpalmlezer, de oerschreeuw-
therapeut en de geestuitdrijver,
een graag geziene standhouder.
En je kunt natuurlijk ook een
cursus volgen. Zo kunnen bij het
instituut .The Learning Annex' in
Washington computercursusssen
en gitaarlessen worden gevolgd,
maar zijn er daarnaast cursussen
met namen als: helicoptervliegen,
rugmassage, nudisme, conversa-
tiekunde en (de mooiste) „Hoe
vind ik een rijke man?". Wie daar
23 dollar voor over heeft, kan ook
cursus 332 volgen, die heet: „De
kracht en schoonheid van kristal
len".
Onze vriendelijke lerares be
groet iedereen met dezelfde bood
schap: „U kunt hier een zakje met
twee kristallen uitzoeken". Op de
aangewezen tafel ligt een lade met
zakjes minuscule kwarts-kristalle
tjes. Het tweede deel van de be
groeting: „Kiest u stenen uit die bij
u passen, waar u zich goed bij voelt.
Laat ze aan niemand anders zien.
Vraag niemand wat hij van uw ste
nen vindt, want dat is niet belang
rijk".
Als iedereen zo'n beetje binnen
is steekt de cursusleidster van wal.
„Mijn naam is Madina Diamond.
Zo heet ik echt, want ik ben ooit ge
trouwd geweest met een juwelier
die Diamond heette. Ik werk met
kristallen. Mensen die met kristal
len werken zijn de meest verlichte
ter wereld. Want het vraagt om
licht en energie om in kristallen le
ven te zien".
Vervolgens legt ze uit hoe het al
lemaal zo gekomen is dat zijzelf tot
de meest verlichte mensen ter we
reld is gaan behoren. Het komt alle
maal door de oude indianen, die
donders goed doorhadden wat
kristallen allemaal niet vermogen.
Trouwens, ook in het oude Egyp
te was het raak. En is het heiligste
voorwerp van de Mohammedanen
niet een steen, de Kaaba? En heet
een van de eerste perioden van
groei van de mensheid niet Het
Stenen Tijdperk? Nou dan? Dat is
toch ook niet voor niets?
Anyway, de mensen dachten vroe
ger dat Madina gek was, toen ze
met haar eerste lessen over de
wonderbaarlijke kracht van het
kristal begon. Maar ze had zelf aan
den lijve ondervonden hoe heil
zaam kristallen wel niet zijn. Haar
zoon had leerproblemen. Een
kristal om zijn nek maakte een
soort jeugdige Einstein van hem.
De planten deden het niet best.
Kristallen in de potten toverden
Het tijgeroog staat bekend om zijn geneeskrachtige werking. Vooral suc
cesvol bij de bestrijding van astma en depressies. Hoort bij het sterren
beeld tweeling (foto GPD)
haar woonkamer om tot een klein
oerwoud. In een cirkel om haar
huis heeft ze stenen in de grond ge
stopt. Er is dus nog nooit ingebro
ken, want „mensen met een nega
tieve instelling" kunnen haar wo
ning niet vinden. Het ene sterke
staaltje na het andere wordt opge
dist.
Er ontstaat een gesprekje met
het gehoor over de vraag of lapis
lazuli tegen allergie helpt (jazeker),
of kwarts een kapotte computer
weer aan de praat krijgt (absoluut
proberen), en of je amethysten in
de afwasmachine kunt schoonma
ken (nee, daar gaan ze stuk van).
En dat terwijl om ons heen toch
allemaal normaal ogende mensen
zitten: mannen in driedelig pak,
jonge vrouwen in carrièrekleding,
bejaarde echtparen, kortom: door
snee Amerika. Niemand knippert
zelfs maar met z'n ogen als Madina
zegt dat je een kristal zo kunt pro
grammeren dat-ie je een auto kan
bezorgen.
Want dat moet dus met een kris
tal, programmeren. Maar een
nieuw verworven kristal moet je
eerst reinigen, bijvoorbeeld door
'm 24 uur in water met zeezout te
houden. Madina: „Daarmee gaan
de negatieve gedachten weg van
mensen die 'm eerder hebben vast
gehouden".
Het zo schoongemaakte kristal
kun je dan programmeren. Met an
dere woorden: je geeft 'm een op
dracht en die voert hy voor je uit.
Hy geneest je van je astma, zorgt
ervoor dat je een nieuwe baan
krijgt, alles kun je vragen. Daarna
doe je 'm om je nek aan een hanger.
Of mediteer je ermee, terwijl je 'm
op je derde oog legt. Of leg je 'm on
der je hoofdkussen, want het kris
tal is veelzijdig. Madina neemt bij
voorbeeld zelf vaak een kristal-
bad. Dan strijkt ze met een kristal
over haar hele lichaam, want zo
krijgt ze een beter aura.
Enzovoort, enzovoort. Alles kan
met het kristal, althans volgens een
niet gering aantal Amerikanen.
Zijn die dus gek geworden? Jaze
ker, en de kristal-mode is natuur
lijk ook het zoveelste bewijs dat
Amerika een maatschappij in ver
val is.
Maar de kristal-freaks zyn toch
ook zichzelf gebleven, want neem
nou Madina. Die vouwt vaak een
briefje van een dollar om een
kwarts-kristal, „want op die ma
nier trek je geld aan". Kan het -
naar Amerikaanse begrippen -
normaler?
die sneller schreef dan God kon lezen
Simon Vestdijk, de
dijk 'gedistantieerd-sympathise-
rend' staat, was volgens hem te be
scheiden geweest met slechts te
streven naar een 'feitenbiografie'.
Hij had best de stap mogen zetten
tot een 'artistiek-wetenschappelij
ke' biografie, zo zei hii.
Na De Moors tamelijk lange uit
weiding kreeg Hans Warren geheel
onbedoeld de lachers op zijn hand
toen hij, op het nippertje binnen
komend, aankondigde 'na dit korte
oponthoud' iets te willen zeggen
over het nut van de autobiografie
als genre. Hij hield een warm plei
dooi voor een diep- en vergaande
interesse in de schrijver als per-
Dat een autobiograaf zo onbe
trouwbaar is als een crimineel in
een politiepak, zoals De Moor op
merkte, daarmee is hij het zeker
niet eens. We lezen geen gedicht,
maar een dichter, vindt Warren,
geen romans maar een romancier.
En een goede schrijversbiografie
kan, net als een autobiografie, een
wegwijzer zijn tot de essentie van
het werk. Hij pleitte in dit verband
voor een nieuwe clausule in de au
teurswet, die tegenwerking zoals
mevrouw Vestdijk aan Visser had
geboden, onmogelijk zou maken.
In de herinneringen van Van der
Goes van Naters kwam op een aan
stekelijke manier iets terug van de
jongensachtige kostschoolsfeer
die destijds 'in dat rotkamp', waar
veel intellectuelen en dominees ge
ïnterneerd waren, geheerst moet
hebben. "Vestdijk was gezellig om
mee te praten, hij was dol op stront-
grappen", vertelde de oude jonk
heer onder meer. Dit nu moet een
van de anecdotes zijn die de 719 pa
gina's van de biografie niet gehaald
hebben.
PARIJS (Rtr) - Nu de internatio
naal doorwerkende dollarcrisis
van geen enkele invloed op de
kunstwereld is gebleken, hopen de
Franse kunstveilingen een graan
tje mee te pikken wanneer zy ko
mende week hun eigen van Gogh
te koop aanbieden.
Weliswaar veilt Drouot in Parijs
op vrijdag 20 november ook Mo-
nets, Picasso's, Modigliani's, Dali's
en Matisses - waarmee het de
grootste kunstveiling wordt die
ooit in Frankrijk is georganiseerd
-, maar de algemene aandacht zal
gaan naar Vincents schilderij uit
1882 'De daken van Den Haag', dat
de daken en het landschap van de
residentie toont.
Drouot schat het olieverfschilde
rij op ruim 12 miljoen gulden, maar
wie kan daar na de 92 miljoen gul
den die woensdag in New York be
taald werden voor 'Bloeiende Iris
sen' nog zo zeker van zijn, zelfs al
gaat het om een geheel ander soort
doek. 'Daken' maakt deel uit van
de collectie Georges Renand van
44 schilderijen en een sculptuur
van Auguste Rodin. Renand was
een Franse zakenman.
Als Drouot gelijk krijgt zal een
Modigliani - 'De schone vtouw uit
Rome' - méér dan de van Gogh, en
wel ruim 16 miljoen gulden op
brengen.
Israëlisch orkest bezoekt Auschwitz
AUSCHWITZ (UPI) - Het Israë
lisch Filharmonisch Orkest, dat be
staat uit 125 musici, heeft vrijdag
een bezoek gebracht aan het voor- Het orkest kwam vorige week
malige concentratiekamp Aus- maandag in Polen aan en zou spe-
chwitz in Polen. "Ik ben hier één len in Warschau en Krakov. Deze
met al die joden wier as in deze aar- week is het in Hongarye. In Aus-
de ligt," zei het orkestlid Zvi Os- chwitz heeft het niet gespeeld.
Koningin Beatrix bekijkt in tegenwoordigheid van minister Brinkman -
(WVC) en stichtingsvoorzitter Geertsma het Grote Kerkboek van de pas ge
restaureerde Sint Jacobskerk. De restauratie kostte vier miljoen gulden.
Bij deze gelegenheid maakte Brinkman overigens bekend dat in de pot
voor dergelijke restauraties 51 miljoen gulden zit, meer dan verwacht
dus. (foto ANP)
deel ontoegankelijk industriege
bied is.
Noerejev, die directeur is van het
Parijse operaballet, zei dat hij
slechts drie dagen in de Sovjetunie
zou blijven, omdat hij op tijd terug
moet zijn om zijn vroegere gezel
schap, het Kirov-ballet, in Parijs te
kunnen ontvangen.
Gevraagd naar zijn mening over
Gorbatjov haalde Nurejev de woor
den aan van dichter en Nobelprijs
winnaar Josef Brodski, die de Sov
jetunie in 1972 verliet: „Ik heb lie
ver hem als staathoofd dan iemand
anders".
Op een vraag wat hij verwachtte
aan te treffen in de Sovjetunie ant
woordde Nurejev „alleen mijn moe
der". (foto AP>
MOSKOU (AP) - De wereldbe
roemde balletdanser Rudolf Noere
jev is zaterdag teruggekeerd naar
het land dat hij 26 jaar geleden de
rug toekeerde. Hij toonde zich ver
heugd dat de autoriteiten hem de
gelegenheid boden zijn zieke moe
der in de Oeral te bezoeken.
Noerejev week uit naar het wes
ten toen hij in 1961 met het Kirov-
ballet uit Leningrad op tournee
was in Parijs. De mogelijkheid om
naar de Sovjet-Unie terug te keren
voor familiebezoek heeft hij kenne
lijk te danken aan de nieuwe orde
die met Sovjet-leider Gorbatsjov
haar intrede heeft gedaan.
Bij aankomst op de luchthaven
Sjeremetjevo bij Moskou verklaar
de de stralende 49-jarige danser te
genover de buitenlande pers „heel
opgewonden" te zijn over zijn be
zoek. Hij zei later op de dag te zul
len doorreizen naar zijn moeders
woonplaats Ufa, een stad in het
Oeral-gebergte dat voor het grootte
