Ortega vraagt VS
weer om gesprek
Chileens bewind begint nieuwe heksenjacht op oppositie
Bemiddelaar Bravo naar Washington
'Amnestie El Salvador
is gebaar naar leger'
Topo verleg
gaat drie
dagen duren
We hebben
naar
de toekomst
gekeken...
Muiterij in Franse
gevangenis afgelopen
Europarlement boos op
Belgische luistervinken
Onze
verzekeringS'
adviseur
wees ons
de weg.
Daar hebben
we
Nationale-
Nederlanden
voor.
'n Betaalbaar
Aanvullend
Pensioen...
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (ANP/AP) - „Ik geloof
niet dat de Salvadoraanse presi
dent Duarte amnestie heeft afge
kondigd om tegemoet te komen
aan het vredesplan voor Midden-
Amerika. Hij heeft dat vooral ge
daan om het leger tevreden te stel
len, dat grote druk op hem uitoe
fent om te voorkomen dat militai
ren voor hun misdaden worden
vervolgd. Die amnestiewet is af
schuwelijk".
Dat zegt Aryeh Neier, vice-voor-
zitter van de Amerikaanse mensen
rechtenorganisatie America's
Watch, die deze week in Den Haag
is voor een symposium over het
Nederlandse ontwikkelingsbeleid
in Centraal-Amerika. Volgens Nei
er profiteren niet zozeer linkse gu-
WASHINGTON (GPD/AP) - De president van Nicaragua, Daniel Ortega, heeft gisteren feden varfde rechtse°doodSska^
opnieuw gevraagd om een gesprek met president Reagan. De voorwaarden die Reagan ders e" militairen
aan zo'n gesprek verbindt, noemde hij „bedrog".
WASHINGTON (GPD) - De Russi
sche partijleider Gorbatsjov komt
op 7 december 's avonds laat in
Washington aan. Zijn gesprekken
met de Amerikaanse president
Reagan beginnen dan de volgende
dag en kunnen in principe tot 10
december uitlopen.
Deze voorlopige details over de
topontmoeting tussen Reagan en
Gorbatsjov werden gisteren be
kend gemaakt door de woordvoer
der van de Amerikaanse president,
Marlin Fitzwater.
Fitzwater ontkende berichten in
de Washington Post en de New
York Times volgens welke de Sov
jets van plan zijn het verblijf van
Gorbatsjov ten minste een week te
laten duren. „De Sovjets hebben
zich nogal verbaasd over deze be
richten", aldus Fitzwater.
Reagan en Gorbatsjov zullen
hun gesprekken vermoedelijk in
het Witte Huis houden. Gorbatsjov
heeft te kennen gegeven dat hij op^
10 december, na afloop van de"
laatste ronde besprekingen, een
personconferentie wil geven, zo zei
Fitzwater.
Hij zei dat nog niet bekend is
welk programma Gorbatsjovs
vrouw, Raisa, zal volgen. Ook zei
Fitzwater dat het nog niet zeker is
wanneer de twee wereldleiders het
akkoord over korte en middellange
afstandswapens, het INF-akkoord,
zullen tekenen.
Buitenland kort
Ortega is deze week in Washington
voor de Algemene Vergadering
van de Organisatie van Amerikaan
se Staten (OAS). Maar hij heeft zijn
eerste bezoek aan de Amerikaanse
hoofdstad ook gebruikt voor een
reeks gesprekken.
Gisteren sprak Ortega onder
meer met de voorzitter van het
Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden, Jim Wright. Wright had
daarna ook nog gesprekken met
minister Shultz (buitenlandse za
ken) en Contra-leider Adolfo Ca-
lero.
Ortega zei gisteren pas vandaag
te willen zeggen wat hij met Wright
en andere Amerikaanse parlemen
tariërs heeft besproken. De Nicara
guaanse president zei onder meer
de komst te willen afwachten van
de Nicaraguaanse kardinaal Oban-
do y Bravo.
De kardinaal is door zowel de
Sandinistische regering van Nica
ragua als de tegen hen vechtende
Contra's aangezocht om een be
middelende rol te spelen bij indi
recte onderhandelingen tussen de
strijdende partijen.
Gisteravond laat was Obando y
Bravo onderweg naar Washington.
Dat zorgde gisteren in de Ameri
kaanse hoofdstad voor geruchten
dat de kardinaal wellicht ook als in
termediair tussen de Sandinisten
en de Amerikaanse regering zal op
treden.
Ortega wil graag een direct ge
sprek met Amerikaanse regerings
functionarissen, bij voorkeur met
president Reagan zelf. Maar
Reagan zei begin deze week voor
Tie OAS alleen onder bepaalde
voorwaarden met de Sandinisten
te willen praten.
Zo'n gesprek mag van Reagan al
leen plaatsvinden in het kader van
een ontmoeting met vertegenwoor
digers van alle Middenamerikaan-
se staten. Ook vindt de Amerikaan
se president dat onderhandelingen
tussen de Sandinisten en Contra's
eerst op gang moeten zijn gebracht.
Ortega zei gisteren dat het ver
binden van voorwaarden aan een
dialoog tussen Nicaragua en de VS
„bedrog" is. „De Amerikanen stel
len deze voorwaarden omdat ze
proberen onder rechtstreeks over
leg uit te komen".
De Algemene Vergadering van
de Verenigde Naties heeft gisteren
met een overweldigende meerder
heid van stemmen een resolutie
aangenomen waarin de Verenigde
Staten worden opgeroepen con
form een uitspraak van het Interna
tionaal Hof van Justitie hun steun
aan de Contra's te beëindigen.
de amnestie
wet, die eind vorige maand door
het Salvadoraanse parlement werd
moeten worden. Washington heeft goedgekeurd. Linkse strijders die
laten weten zich niets aan deze uit- in aanmerking willen komen voor
spraak gelegen te laten liggen om- amnestie, kregen slechts twee we-
dat het Hof geen mandaat in deze ken de tijd om hun wapens
zaak zou hebben.
leggen. Aan de regeling voor
doodseskaders en militairen die
zich schuldig maakten aan moord
en marteling, zijn daarentegen
geen voorwaarden verbonden.
Onder de politieke gevangenen
die op vrije voeten komen zijn vol
gens Neier niet veel strijders van
de guerrillabeweging FMLN. De
meeste gedetineerden maken geen
deel uit van het verzet, maar zijn
burgers die ervan zijn beschuldigd
de guerrilleros te helpen. Velen zit
ten vast zonder ooit voor de rechter
te zijn verschenen. Gevangenen
hoeven ook niet altijd blij te zijn
met vrijlating. „In het verleden is
het herhaaldelijk voorgekomen dat
vrijgelaten gedetineerden binnen
twee of drie dagen werden ver
moord. Hun lijken werden dan
neergegooid voor de gevangenis
waaruit zij waren ontslagen", zo
zegt Neier. Hij vertelt dat het leger
de druk op Duarte opschroefde
toen bleek dat een nieuwe procu
reur-generaal van plan was de ern
stigste misdaden niet te negeren
zoals zijn voorganger had gedaan.
Zo kwam er een arrestatiebevel
voor een kolonel en een kapitein,
die enkele jaren geleden betrokken
waren geweest bij de moord op
ruim zeventig boeren. Dit tot groot
ongenoegen van het leger. Kwam
het vredesplan Esquipulas II dus
als een geschenk uit de hemel voor
Duarte? „Jazeker" antwoordt Nei
er resoluut.
De vice-voorzitter van America's
Watch reageert geprikkeld op de
suggestie van Duarte dat de recen
te moord op de mensenrechtenac
tivist Herbert Anaya het werk zou
kunnen zijn van linkse strijders die
het vredesplan willen dwarsbo
men. „Het is een belediging voor
het gezond verstand te suggereren
dat de moord op Anaya is gepleegd
door het verzet. Er is geen enkel be
wijs dat links verantwoordelijk is
voor deze daad, er zijn wel talloze
bewijzen dat rechtse doodseska
ders de afgelopen jaren duizenden
moorden hebben gepleegd".
In El Salvador is deze week we
derom een groep politieke gevan
genen vrijgelaten in het kader van
een door de regering afgekondigde
amnestie-maatregel, die onderdeel
vormt van het op 7 augustus over
eengekomen Middenamerikaanse
vredesakkoord. Woensdag werden
139 mannen en 11 vrouwen op vrije
voeten gesteld die achter de tralies
waren gezet op beschuldiging van
betrokkenheid bij acties van het
linkse verzet. Sinds afgelopen vrij
dag zijn nu volgens de officiële cij
fers in totaal 446 politieke gevange
nen vrijgekomen.
WASHINGTON - Met sneeuwruimers worden de toegangswegen naar het Capitool in Washington weer begaan
baar gemaakt. Het noordoosten van de Verenigde Staten werd, gisteren overvallen door noodweer waarbij zeker
20 mensen om het leven kwamen. Bij Boston, waar de wind was aangewakkerd tot stormkracht met snelheden
van 80 kilometer per uur, viel een pak sneeuw van dertig centimeter. De Woodrow Wilson brug in Washington, on
derdeel van een belangrijke verkeersader, moest meer dan 24 uur worden afgesloten. In de diverse steden ontston
den gigantische verkeersopstoppingen omdat sneeuwploegen er niet in slaagden de wegen vrij te maken. De do
den vielen bij verkeersongelukken.
PARIJS (AFP/RTR) - De muiterij
in de gevangenis van Saint-Maur,
bij Chateauroux in het midden van
Frankrijk, is achter de rug. Dit
heeft minister van veiligheidsza
ken Robert Pandraud vanmiddag
bekendgemaakt. Nadat eerst 190
muiters zich vrijdagochtend had
den overgegeven, volgden de ove
rige 200 dit voorbeeld enkele uren
later. Zij hadden aanvankelijk tien
van de twaalf in gijzeling gehouden
bewakers vrijgelaten. Kort daarop
mochten ook de twee anderen, de
directeur en de hoofdbewaker van
de gevangenis, ook gaan.
De opstand begon donderdag.
Vrijdag hadden de politie en het le
ger zich in alle vroegte voor de in
gang het gevangenisgebouw verza
meld. De muiters, die sommige ge
bouwen in brand hebben gestoken,
eisen „betere detentieomstandig
heden en meer voorwaardelijke
vrijlatingen". Zij willen dezelfde
behandeling als gedetineerden in
andere gevangenissen in Frank
rijk, die een minder streng regime
zouden hebben. Bij de actie zijn en
kele gedetineerden gewondge
raakt. De sfeer was de afgelopen
twee weken volgens de bewakers
al zeer gespannen in de zwaar be
veiligde gevangenis, waar lange
straffen worden uitgezeten.
De bekendste gedetineerde in
Saint-Maur is Georges Ibrahim Ab-
dallah, de leider van de FARL - de
Gewapende Revolutionaire Liba
nese Krachten - die een levenslan
ge gevangenisstraf uitzit wegens
betrokkenheid bij de moord op een
Israëlische en op een Amerikaanse
diplomaat. De FARL stelde zich
verantwoordelijk voor de golf ter
reuraanslagen in september vorig
jaar in Parijs, waarbij meer dan tien
mensen om het leven kwamen en
vele gewonden vielen. Abdallah
was niet bij de opstand betrokken.
Hij zit zijn straf uit in een geïso
leerd gedeelte van de gevangenis,
waar hij onder voortdurend toe
zicht van bewakers staat.
(foto AP)
BRUSSEL (AP/GPD) - De afluis
terpraktijken van de Belgische mi
litaire inlichtingendienst dreigen
een forse diplomatieke rel te ver
oorzaken tussen het Europese Par
lement en de Belgische regering.
nister van juistitie Jean Gol dat de
justitiële inlichtingendiensten een
vergadering van de (legale) Partij
van de Arbeid hadden afgeluisterd.
In het vergaderlokaal waren micro
foons geplaatst. Gol erkende toen
Parlementsvoorzitter Lord Plumb dat dit nooit had mogen gebeuren
heeft zijn verontrusting uitgespro
ken en de Belgen om opheldering oordeling
gevraagd, aldus zijn woordvoerder.
dat door de dienst
gemaakt.
foute be-
Aboriginals
In Australië is een onderzoek be--
gonnen naar de doodsoorzaak
De resolutie werd aangenomen
meerderheid van 94-2
ci, cc uUUuSüuraaaK va„ fir™r„e„Ll8Honfthoudrgin.Het
64 aboriginals die op geheimzinni- 1" «"JÏ. c H Justitie i
Naar pas gisteren bekend is ge-
Volgens een zegsman van het
Parlement garandeert het EG-v
dat d A êHk hulp aan de
40.000 jaar geleden vanuit zuid- Contra s een schending van de in-
oost-Azië naar Australië gekomen ternationale wetgeving betekent
en leidden daar een nomadenbe- en onmiddellijk beëindigd zou
staan. Ze worden in de Australi-
sche maatschappij sterk achterge- TTA „T T „TJ.
steld. De overleden aboriginals zijn X DER LEK De Nederlandse
aangetroffen in cellen door heel Europarlementariër Bram van der
- Lek is gisteren samen met zeven
wersterse en Poolse pacifisten
door de politie aangehouden in
Wroclaw, in het zuidwesten
Polen. De politie ging hiertoe
i Haag bepaalde op 27 juni 1986
Australië, meestal opgehangen
een touw. Activisten hebben poli
tie en bewakers beschuldigd van
het gebruik van geweld.
Hogere beloning
worden heeft de 'Dienst Militaire drag de diplomatieke onschend-
Veiligheid' begin dit jaar een bij- baarheid van gebouwen van de Eu-
eenkomstvan de zogeheten Regen- ropese instellingen. De status er-
boogfractie in het Europese Parle- van is vergelijkbaar met die van
ment afgeluisterd en bespied. Het een ambassade,
ging om een vergadering over vre
desbeleid, wapenhandel en dienst-
weigering. Uit Nederland waren
vertegenwoordigers van de Vereni
ging van Dienstweigeraars, de
Bond van Dienstplichtigen (de
'witte' BVD) en Pax Christi aanwe
zig.
Enkele maanden geleden werd
bekend dat de inlichtingendienst
van de Gerechtelijke Politie het-
zelfde heeft gedaan met een verga-
omdat de vredesactivisten clande- dering van de Partij van de Arbeid,
De Zweedse regering heeft be- stiene pamfletten voor drie grote een kleine linkse splinterpartij.
kend gemaakt dat de beloning
informatie die leidt tot de arrestatie
van de moordenaar van de Zweed
se premier Olof Palme wordt ver
hoogd tot ruim 15 miljoen gulden.
Het is de tweede keer dat de belo
ning wordt verhoogd. De jacht op
de moordenaar van Palme duurt
nu al bijna twee jaar, maar heeft
weinig aanwijzingen opgeleverd.
Palme werd op 28 februari vorig
jaar in het centrum van Stockholm
doodgeschoten toen hij uit de bio
scoop kwam.
Doodstraf
De aanklager van een militaire
rechtbank in de Turkse stad Erzin-
can heeft de doodstraf geeist tegen
110 leden van de extreem linkse
groepering Dev-yol. In totaal staan
in het proces 811 verdachten te
recht. Tegen 427 van hen eiste de
aanklager gevangenisstraffen vari
ërend van 5 tot 15 jaar. Voor de ove
rige verdachten heeft hij ontslag
van rechtsvervolging gevraagd. De
verdachten worden ervan beschul
digd een republiek op marxistisch-
leninistische grondslag te willen
vestigen. Verder worden zij beticht
van terroristische aanslagen.
Syrië
De Syrische regering heeft giste
ren nadrukkelijk geprobeerd de
berichten over een verzoening tus
sen Syrië en Iraq af te zwakken en
verklaard dat Iran nog steeds als
een bondgenoot wordt be
schouwd. Syrië kwam met deze
verklaring na afloop van de Arabi
sche top in Jordanië die werd afge
sloten met een veroordeling van de
Iraanse houding in de Golfoorlog.
Volgens Syrië is in het slotcommu
niqué in Jordanië ten onrechte
geen melding gemaakt van de Syri
sche reserves ten aanzien van de
veroordeling van Iran.
Beide gevallen zijn door de betrok
ken diensten toegegeven.
Enige tijd geleden erkende mi-
FRANKFURT Een lid van het opera-orkest in Frankfurt brengt zijn in
strumenten in veiligheid nadat een brand gisteren een groot gedeelte van
het operagebouw in de Westduitse stad had verwoest. Een 26-jarige Oost
duitser heeft bekend dat hij de brand heeft gesticht. De man was volgens
de politie s'nachts door een venster in een kamer achter het toneel geklok-
ken op zoek naar eten. Met een krant had hij de houten lambrizering aan
gestoken. De man was enkele jaren geleden door Bonn vrijgekocht uit een
Oostduitse gevangenis. De schade wordt geschat op ruim 100.000 gulden.
Voedselkonvooi
overvallen
NAIROBI (Rtr/ANP). Rebellen
van de afscheidingsbeweging
EPLF in de Etiopische provincie
Eritrea hebben deze week opnieuw
een hulpkonvooi aangevallen dat
werd geescorteerd door het Etiopi
sche leger. Volgens het EPLF zijn
32 voertuigen vernield, 85 Etiopi
sche militairen gedood, 40 ver
wond en 6 gevangengenomen. Het
konvooi vervoerde zowel militair
materieel als kleding, medicijnen
en andere voorraden.
In Geneve deed een woordvoer
der van het Internationale Rode
Kruis gisteren een beroep op alle
guerrillabewegingen in het land
om de bewegingsvrijheid van de
hulpkonvooien te garanderen en
de wegen open te laten opdat de
hongerende bevolking kan overle
ven.
BUENOS AIRES - De zuilengale
rij van het Chileense congresge
bouw is de socialistische leider
Clodomiro Almeyda niet vreemd.
In deze zaal, gedecoreerd in renais-
sance-stijl, was het in vroeger tij
den gebruikelijk dat beide Kamers
(Kamer van Gedeputeerden en Se
naat) ten minste eenmaal per jaar
bij elkaar kwamen om de presiden
tiële boodschap aan te horen.
door
Jan Thielen
Clodomiro Almeyda was jaren
lang parlementariër voor de Chi
leense socialistische partij. Maar
ook als minister van de democra
tisch gekozen regering van presi
dent Salvador Allende betrad hij
vele malen het majestueuze parle
mentsgebouw.
Nu staat Almeyda in deze zelfde
zaal terecht. Hij wordt ervan be
schuldigd de 'Marxistische ideolo
gie aan te hangen', er 'totalitaire
ideeën op na te houden', in zijn
land 'het geweld te stimuleren' en
verantwoordelijk te zijn voor 'de
sociale confrontaties'.
"Het is alsof ik een kijkje heb
kunnen nemen in de tijd van de in
quisitie", zei een van de toehoor
ders na afloop van de zitting enkele
dagen geleden. Daar lijkt het ook
op: de laatste democratische vice-
president wordt nu door een dicta-
Clodomiro Almeydi
toriaal regime berecht als 'staatsge
vaarlijk voor de democratie en de
vrijheid' door een tribunaal dat
zich heeft genesteld in het parle
mentsgebouw waar op 11 septem
ber 1973 de democratie door de mi
litairen tot verleden tijd werd ver
klaard.
Clodomiro Almeyda wordt be
recht op grond van artikel 8 van de
grondwet uit 1980, waarmee Pino
chet op willekeurige wijze zijn te
genstanders kan vervolgen. Op
merkelijk is dat Almeyda eigenlijk
van niets tastbaars beschuldigd
wordt. Hij heeft ook weinig kun
nen doen, want vanaf de staats
greep van 1973 verbleef hij in bal
lingschap.
In maart van dit jaar keerde hij
zonder toestemming naar Chili te
rug en presenteerde zich bij de jus
titie. Zo wilde hij het recht afdwin
gen om in zijn eigen vaderland te
mogen wonen. Onmiddellijk daar
op werd hij naar het onherbergza
me dorpje 'Chile Chico' in het ui
terste zuiden van het land ge
stuurd. Terug in Santiago sleet hij
zijn dagen in de gevangenis in af
wachting van het proces dat inmid
dels was begonnen.
Als eerste Chileen staat hij nu te
recht voor een tribunaal van zes
rechters voor datgene wat hij dacht
en denkt. Volgens openbaar aank
lager Rodriguez, net als de rechters
benoemd door Pinochet, denkt hij
verkeerd en dat is bij wet, artikel 8
van de grondwet, verboden.
De aanklager somde het bewijs
materiaal tegen Almeyda op: een
boek dat ooit door de socialistische
leider werd geschreven, meer dan
100 reizen die hij over de aardbol
maakte en de richtlijnen die hij gaf
aan de leden van zijn socialistische
partij. Dan zijn er nog zijn toespra
ken en de akkoorden die hij als po
litiek leider met andere politieke
organisaties en partijen sloot.
Daarmee is volgens de aanklager
'onomstotelijk komen vast te staan
dat Almeyda er marxistische en to
talitaire ideeën op nahoudt'. Dat
staat gelijk aan terrorisme, aldus
Rodriguez.
Absurd
Almeyda, inmiddels 64 jaar,
voerde zijn eigen verdediging in
het proces. "Wat kan er absurder
zijn dan mjj van terrorisme te be
schuldigen terwijl ik in de afgelo
pen jaren niets anders heb gedaan
dan strijden opdat in Chili een ein
de komt aan het staatsterrorisme.
Ik word er van beschuldigd met
mijn ideeën het geweld in Chili te
stimuleren door hetzelfde regime
dat zich gedurende veertien jaar
uitsluitend en alleen met geweld
heeft weten te handhaven. De hele
wereld was er immers getuige van
dat zij in 1973 met het bombarde
ment van het Moneda-paleis een
einde maakte aan de grondwettelij
ke regering-Allende. Dat regime
wil nu mij en de wereld een lesje le
ren over wat vreedzaam en demo
cratisch is?"
Rodriguez echter was niet onder
de indruk. Hij heeft geëist dat Al-
*n Brochure?
Vraag uw verzekeringsadviseur
of bei: (010) 454 80 20
meyda gedurende tien jaar zijn po
litieke en burgerrechten verliest.
Nog deze maand zullen de rechters
van Pinochet uitspraak doen.
Alles wijst er overigens op dat de
zaak-Almeyda slechts het begin is
van een hernieuwde heksenjacht
op de oppositie. Op grond van de
zelfde beschuldiging werden in
middels de belangrijkste vak
bondsleiders van het Nationale Ar
beiders Commando CNT, waaron
der haar president Manuel Bustos,
gearresteerd. Zij worden verant
woordelijk gesteld voor de doden
en gewonden die door de politieko
gels zijn gevallen tijdens de laatste
algemene staking op 7 oktober.
Pers
Vooral ook de oppositiepers
moet het ontgelden. De directeur
van het linkse oppositieblad Anali-
sis moet zich gedurende 541 dagen
elke avond bij de gevangenis mel
den en daar de nacht doorbrengen
omdat het blad dat hij leidt zich
'beledigend heeft uitgelaten tegen
over het staatshoofd Pinochet'. De
directeur en onderdirecteur van
het blad Apsi staat terecht omdat
in een satirische bijlage van het
blad het regime op humoristische
wijze op de korrel werd genomen.
De journaliste Monica Gonzales
werd gearresteerd en zit in de ge
vangenis omdat zij een interview
publiceerde met de christen-demo
cratische leider Andres Zaldivar,
waarin niet zij, maar de geïnter
viewde Pinochet een 'gevaarlijke
nietsnut' noemde. Haar misdaad
was dat die uitspraak letterlijk te
publiceren. De christen-democra
tisch leider Zaldivar, die publieke
lijk alle verantwoordelijkheid voor
zijn uitspraak op zich heeft geno
men, is tot nu toe vrijuit gegaan.
De heksenjacht werd vorige
week door Junta-lid admiraal Meri
no nog eens nadrukkelijk gerecht
vaardigd. "Net zoals in Italië het
fascisme in de grondwet is verbo
den, zo hebben wij in onze grond
wet het marxisme verboden".
