Bourguiba
na
weg
'zachte' staatsgreep
Arabische Liga hopeloos verdeeld
Ben Ali nieuwe president Tunesië
Conservatieve rechter
struikelt over 'stickie'
Opvarenden van jacht
in gijzeling genomen
Ortega vraagt
kardinaal als
bemiddelaar
Scholier vergaarde
en verloor fortuin
MAANDAG 9 NOVEMBER 1987
PAGINA 5
WASHINGTON - Rechter Douglas
Ginsburg heeft zijn kandidatuur
voor het Amerikaanse Hoogge
rechtshof ingetrokken. De 41-jari-
ge, door president Reagan naar vo
ren geschoven kandidaat nam dat
besluit zaterdag, nadat hij had be
kend wel eens marijuana te hebben
gerookt als student in de jaren zes
tig en zeventig.
door
door Jaap van Wesel
Voor president Reagan is de af
faire een blamage van de eerste or
de. Reagan had 10 dagen geleden
Ginsburg aangeprezen als een man
van gezag en orde, terwijl zijn
MADRID - De hoogbejaarde president van Tunesië, Habib Bourguiba, (84), is zaterdag soonlijk inzetyvoorade"trijdh tegen
afgezet als president. Via een snelle paleisrevolutie benoemde de huidige premier, gene- J)et gebruik van drugs. Vrijdag pro-
raai Zin el Abidin Ben Ali (51), zichzelf tot nieuwe president tot 1991. beerde Reagan de bekentenis van
Ginsburg nog af te doen als een on
betekenende jeugdzonde. Zijn
Tijdens een korte radiouitzending
op zaterdagmorgen in alle vroegte,
maakte Ben Ali bekend, dat het
motief om de 'Supreme Strijder' af
te zetten diens seniliteit was. In een
medisch communiqué stelden ze
ven behandelende artsen vast, dat
door
Gerrit Jan Hoek
de lichamelijke en geestelijke toe
stand van Bourguiba hem niet lan
ger in staat stelde om zijn functies
als president langer naar behoren
uit te voeren.
Met de afzetting van Bourguiba,
die Tunesië sinds de onafhanke
lijkheid in 1957 bestuurde op auto
ritaire manier met een democra
tisch vernisje, is een eind gekomen
Wapenzending
De wapens die werden gevonden
aan boord van een schip dat eind
oktober door de Franse douane
werd opgebracht, waren niet alleen
bestemd voor de IRA maar ook
voor een netwerk van Iraanse ter
reurgroepen in West-Europa. De
hoeveelheid wapens, onder meer
machinegeweren, raketten en gra
naten, was veel te groot om alleen
bestemd te zijn voor de IRA, me
nen deskundigen. De wapens wa
ren volgens de bemanning afkom
stig uit Libië.
Priesteres
Het Ugandese leger heeft het re-
bellenlegertje van priesteres Alice
Lakwena de definitieve nederlaag
toegebracht. De Ugandese radio
zond zaterdag een communiqué uit
van het ministerie van defensie
waarin staat dat 2000 aanhangers
van haar secte van de heilige geest
zijn gedood en een nog hoger aan
tal gewond. Volgens de verklaring
zouden overlevende rebellen zijn
gevlucht. Een gewond geraakte La
kwena zou door zeven aanhangers
zijn afgevoerd.
Geheime basis
Russische troepen hebben in het
geheim een militaire basis op de
Seychellen ingericht om extra be
scherming te bieden aan president
Rene en de Sovjet-ambassade, zo
heeft het Britse zondagsblad Sun
day Times bericht. Volgens het
blad, dat zich beriep op Ameri
kaanse zegslieden, zijn in oktober
vorig jaar na een moordaanslag op
Rene Russische mariniers binnen
gehaald. Rene kwam in juni 1977
na een staatsgreep aan de macht in
de Seychellen.
aan alle geruchten en onzekerheid
over het mogelijke vacuum dat bij
de dood van Bourguiba zou ont
staan. Om de macht te behouden
had Bourguiba er een handje van
om de verdeel- en heersstrategie
tot in zijn uiterste consequenties
toe te passen. Als een door hem zelf
gepousseerde potentiële opvolger
te veel macht en invloed dreigde te
krijgen, zette Bourguiba zijn kan
didaat-opvolger meedogenloos aan
de dijk. Dat overkwam in eerste in
stantie de ex-premier Mohammed
Mzali, die zelfs veroordeeld werd
wegens corruptie, en later de eco-
noom-premier Sfar.
Volgens welingelichte kringen
zou Bourguiba zelfs van plan zijn
geweest om Ben Ali, die nog maar
een maand geleden tot premier
werd Benoemd, te ontslaan. Als
oorzaak Van die plotselinge irritatie
van Bourguiba over zijn kersvers
benoemde premier - amper een
maand na diens benoeming - werd
in Tunis het proces genoemd,
waarbij negentig Tunesische fun
damentalisten terecht stonden.
Uiteindelijk sprak het gerechtshof
'slechts' zeven doodsvonnissen uit,
waarvan er twee ten uitvoer wer
den gelegd. Maar als het aan Bour
guiba had gelegen, waren alle ne
gentig beklaagden geëxecuteerd.
Vandaar dat het er alle schijn van
heeft, dat Ben Ali de Supreme
Strijder dit keer net even voor
heeft willen zijn.
Ook in zijn privé-leven was
Bourguiba een grillig man. In au
gustus van het vorig jaar liet de pre
sident zich plotseling van zijn
vrouw Wassila scheiden. Onder het
mom dat zijn echtgenote, die vol
gens ingewijden in feite de scepter
zwaaide over de interne politiek
van Tunesië, uitspraken had ge
daan die in strijd waren met de Tu
nesische grondwet.
Maar Bourguiba heeft ondanks
zijn vaak bedenkelijke 'democrati
sche' stappen (erkenning van poli
tieke partijen en vakbonden, die
door een weinig scrupuleuze re
pressie even hard weer werden ver
volgd), toch de basis gelegd voor de
huidige ontwikkeling van Tunesië.
Zijn afkeer van middeleeuwse
toestanden bracht Bourguiba ertoe
polygamie en de doek voor het ge
zicht van de vrouw te verbieden. In
geen ander Arabisch land kan de
vrouw op zo'n geliberaliseerde po
sitie bogen als in Tunesië, al is een
vrouw in een café of op een terrasje
nog altijd een bezienswaardigheid.
Zo op het eerste gezicht heeft de
nieuwe president Ben Ali ook een
afkeer van de radicale stellingen
van het Islamitische fundamenta
lisme. Tijdens de vervolging van de
pro-Iran-groeperlngen heeft Ben
Ali dezelfde afschuw aan de dag ge
legd voor deze filosofie als zijn nu
afgezette voorganger. Zijn aandeel
in de razzia's tegen de fundamenta
listen
bovendien
den van de fundamentalisten ver
anderd.
Maar de nieuwbakken president
de executies heeft Ben Ali conservatieve aanhang nam daar-
van de aartsvijan- mee echter geen genoegen. Op ad
vies van adviseurs van de president
trok Ginsburg zich daarop terug.
De benoeming van een rechter i
zal moeten bewijzen, dat de belofte het Hooggerechtshof is van groot
om het land verder te democratise- belang omdat het hoogste Ameri-
ren, zoals meer ruimte voor politie- kaanse rechtscollege wetten die
ke partijen en meer vrijheid voor het Congres aanneemt en de presi
de pers, gestalte zal krijgen. dent tekent, onverbindend kan
verklaren als strijdig met de grond
wet. Anders dan in Nederland
heeft daarom niet het parlement,
maar het Hooggerechtshof de
laatste stem in politiek controver
siële zaken zoals de legalisering
van abortus en het toepassen van
de doodstraf.
De president benoemt rechters
in het Hooggerechtshof. De Senaat
moet vervolgens de benoeming
van kandidaten bekrachtigen. Het
Hooggerechtshof is nu nog samen
gesteld uit vier liberalen en vier
conservatieven. Daarom heeft de
benoeming van een nieuwe rechter
grote politieke betekenis gekre
gen. De benoeming van Ginsburg
zou de conservatieven voor het
eerst sinds lange tijd een meerder
heid in het Hooggerechtshof ge-
Ginsburg is de tweede achter
eenvolgende kandidaat voor het
Hooggerechtshof die de toets der
kritiek niet kan doorstaan. Eerder
heeft de Senaat de benoeming van
de zeer conservatieve rechter Ro
bert Bork afgestemd. Na deze per
soonlijke nederlaag van Reagan
beloofde de president dat zijn
tweede keus mogelijk nog conser
vatiever zou zijn dan Bork. Het
werd Douglas Ginsburg, een jeug
dig conservatief met weinig erva
ring.
De onthullingen over het verle
den van Ginsburg hebben een
nieuwe dimensie aan de Ameri
kaanse politiek toegevoegd. Politi
ci moeten een marijuana-test in de
pers ondergaan. Overal in het hele
land stellen journalisten aan sena
toren, leden van het Huis van Afge
vaardigden en vooral presidents
kandidaten de vraag of zij zich ooit
aan deze 'jeugdzonde' hebben
schuldig gemaakt.
Twee democratische presidents
kandidaten voor de verkiezingen
van 1988 hebben toegegven ooit
marijuana te hebben gerookt: de
democratische senator Albert Gore
en de voormalige gouverneur van
Fr\
Douglas Ginsburg (Foto ap>
Arizona Bruce Babbit. Ook de
voorzitter van de Senaatscomissie
voor buitenlandse zaken senator
Claiborne Pell heeft bekend zich
aan deze overtreding van de wet te
hebben schuldig gemaakt. Aange
zien in de zestiger en zeventigerja
ren ongeveer de helft van de Ame
rikaanse jongeren wel eens een
stickie rookte, ligt het voor de hand
dat nog velen aan deze lijst toege
voegd zullen worden.
Door Palestijnse groepering
President Ortega van Nicaragua rechts) en kardinaal Obando y Bravo staan de pers te woord na hun gesprek
over een eventuele bemiddeling van de kardinaal tussen Sandinisten en Contra's. (foto ap>
MANAGUA (GPD/Rtr) - President
Daniel Ortega van Nicaragua heeft
een van zijn felste critici, kardinaal
Miguel Obando y Bravo, gevraagd
op te treden als bemiddelaar in het
overleg over een staakt-het-vuren
tussen het Sandinistische bewind
en de Contra's. Ortega omschreef
de katholieke primaat als "de idea
le persoon" voor deze opgave. De
anti-Sandinistische rebellen heb
ben laten weten dat zij de kardinaal
als bemiddelaar accepteren.
De deelneming van de kardinaal
wordt gezien als een belangrijke
ommekeer in de Nicaraguaanse po
litiek ten aanzien van het vre
desplan voor Midden-Amerika dat
vijf presidenten uit de regio in au
gustus hebben bereikt. Tot voor
kort werd Obando y Bravo door
Managua ervan beschuldigd sa
men te spannen met de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA,
waarna de verhouding tussen kerk
en staat tot een dieptepunt daal
den.
In Miami, in de Amerikaanse
staat Florida, reageerden Nicara
guaanse rebellenleiders opgetogen
op de benoeming van de kardinaal
tot bemiddelaar. Zij noemden het
een belangrijke concessie van de
zijde van Ortega. "Het is een posi
tief teken voor ons omdat wij de
morele autoriteit en de integriteit
van Obando y Bravo volledig ver
trouwen", reageerde Marta Sacasa,
woordvoerster van de overkoepe
lende organisatie 'Nicaraguaans
Verzet'. "Wij denken dat Ortega
zich heeft gerealiseerd dat buiten
de kardinaal niemand aanvaard
baar zou zijn voor ons".
Maar Adolfo Calero, de absolute
leider van de Contra's, liet weten
dat de bemiddeling moet leiden tot
een directe dialoog met de Sandi
nisten. Met indirecte onderhande
lingen, zoals de Sandinisten heb
ben voorgesteld, wil hij geen ge
noegen nemen. De Contra's zullen
de wapens pas neerleggen als er
een „wijdomvattend akkoord" is
bereikt, zo zei Calero. Ortega liet
dit weekeinde opnieuw weten dat
de Sandinisten nooit direct met de
Contra's zullen praten en dat de be
middeling van Obando y Bravo, die
overigens nog geen ja heeft gezegd,
zich moet beperken tot een staakt-
het-vuren.
De Salvadoraanse guerrilla heeft
haar aankondiging dat zij de door
president Duarte afgekondigde
wapenstilstand niet zou naleven,
onmiddellijk waargemaakt. Min
der dan 24 uur na het ingaan van
het staakt-het-vuren kwam het hal
ve land zonder stroom te zitten.
Tientallen hoogspanningsmasten
werden met explosieven vernie
tigd. Ook vielen guerrilleros op ver
scheidene plaatsen het Salva
doraanse leger aan.
BAYRUT (AFP/Rtr) - De Palestijn
se groep van Abu Nidal heeft voor
de kust van de door Israel bezette
Gaza-strook acht opvarenden van
een plezierjacht met de Belgische
of Franse nationaliteit gevangen
genomen. Dit heeft de groep giste
ren tijdens een persconferentie in
West-Bayrut bekendgemaakt. Een
woordvoerster van het Israëlische
leger in Tel Aviv zei niets van het
incident af te weten.
De Fatah Revolutionaire Raad
gaf de identiteit van de gevangenen
vrij alsmede het nummer en de da
tum van afgifte van hun Belgische
of Franse paspoorten. De opvaren
den waren tevens in het bezit van
een Israëlisch paspoort, aldus
woordvoerder Walid Khaled. Kha-
led staat bekend als een van de lei
ders van de groep.
Het gaat om de Belgen Fernand
Houtekins, Emmanuel Houtekins,
Godelieve Kets, Valerie Houtekins
en Laurent Emmanuel Houtekins,
allen in het bezit van een Belgisch
paspoort, de Francaise Jacqueline
Valente en twee kinderen, die He
breeuws spreken maar geen papie
ren bij zich hadden, aldus de Pales
tijnse woordvoerder.
Hij zei niet wanneer de acht men
sen werden overvallen door een
zee-commando van de Fatah-Raad,
maar wilde wel kwijt dat zij aan
boord waren van een motoijacht
van 13 meter dat staat geregi
streerd in de Zuidfranse stad Can
nes. Het schip is naar één van de
bases van de Fatah-Raad gebracht.
De acht zijn in veiligheid en kun
nen worden getoond aan vertegen
woordigers van het Internationale
Comité van het Rode Kruis (ICRC),
aldus Khaled.
Hij waarschuwde de Israëliërs
ervoor geen Palestijnse vluchtelin
genkampen aan te vallen. Een der
gelijke actie zou het leven van de
gevangenen in gevaar brengen. Is
raëlische vliegtuigen hebben dit
jaar 22 luchtaanvallen op Palestijn
se kampen uitgevoerd. Bij een aan
val op 5 september jongstleden
kv/amen zeker 20 guerrillastrijders
van de groep van Abu Nidal om het
leven
Geen stroom en
water in Moengo
DEN HAAG/PARAMARIBO
(ANP)- De elektriciteitscentrale
van de Surinaamse bauxietmaat-
schappij Suralco in Moengo is ver
lamd door sabotageacties. In de
nacht van vrijdag op zaterdag richt
ten gewapende mannen zware
schade aan de centrale aan. Door
dat de stroomvoorziening is uitge
vallen staat nu ook de toevoer van
water stil. Dit hebben medewer
kers meegedeeld.
De overvallers, die volgens de
autoriteiten in Paramaribo beho
ren tot het Junglecommando van
Ronnie Brunswijk, brachten ex
plosieven tot ontploffing en scho
ten een werknemer door zijn knie
ën. Na de actie trokken zij zich te
rug uit het bauxietstadje. De be
drijfsactiviteiten van de Suralco in
Moengo waren net weer op gang
gekomen na een periode van stil
stand als gevolg van vijandelijkhe
den tussen het Junglecommando
en het Nationaal Leger.
LONDEN (GPD) - Volgens de
laatste berichten is hij nog steeds
op zijn kamer en wil hij absoluut
niemand zien. Het betreft de 16-
jarige Christopher Peach. Chris
topher is in Engeland plotseling
voorpaginanieuws geworden.
De slimme schooljongen wist
met stiekem speculeren op de
beurs een aandelenkapitaal van
zo'n 335.000 gulden op te bou
wen. Totdat de grote klap op de
beurs kwam en ook Christopher
er geen gat meer in zag.
Toen al zijn diep gezonken
aandelen waren verkocht, stond
hij voor meer dan 75.000 gulden
in het rood bij zijn makelaars, die
tot hun niet geringe verbazing
pas toen ontdekten zaken te heb
ben gedaan met een kind. Ze
hadden de snelle jongeman, die
hen voortdurend per telefoon be
stookte met opdrachten als:
„Koop dat en verkoop dit", door
de telefoon veel ouder ingeschat.
Vooral vanwege zijn opvallende
kennis van zaken als het ging om
de wisselende koersen op de
beurs. Vandaar dat zij de krediet-
mogelijkheden van de scholier
hadden verhoogd tot een bedrag
ter grootte van meer dan 350.000
gulden.
De makelaars zijn trouwens
niet de enigen die zich in Christo-
per Peach hebben vergist. Ook
zijn ouders en de leraren van de
- middelbare school in het kleine
Matlock in Derbyshire hebben
nooit geweten dat hij zo direct bij
het speculeren betrokken was
geraakt. O zeker, ze waren heel
goed op de hoogte van zijn op
merkelijke belangstelling voor
de beurs. En alles wat zich daar
afspeelde. En vonden het heel
gewoon dat hij de financiële pa
gina's van de kranten spelde. Dat
brachten zij in verband met zijn
vaste voornemen om later make
laar op de beurs te worden. Want
dat stond voor Christoper als een
paal boven water sinds hij via
zijn school een weekje mocht
meedraaien op het kantoor van
de Midland Bank.
Nu geldt Christopher Peach
als de wondeijongen die met be
hulp van zijn zakgeld en wat aan
moedigingspremies van zijn
niets vermoedende ouderS, fami
lieleden en vrienden, een fortuin
in aandelen wist op te bouwen.
Dat is nu verloren en omgezet in
een dikke schuld. Want de make
laars willen hun geld. Chris heeft
het niet en zijn ouders ook niet.
Daarom wordt er nu koortsach
tig onderzocht in hoeverre de ou
ders aansprakelijk zijn en niet de
makelaars, die met een kwetsba
re schooljongen in zee zijn ge
gaan. Want als de ouders er toch
voor moeten opdraaien, ziet het
er naar uit dat zij hun bungalow
in Matlock moeten verkopen.
Weer doden in tweestrijd zwarten
JOHANNESBURG (GPD) - De
bloedige gevechten in de Zuidafri-
kaanse provincie Natal tussen aan
hangers van de Inkatha-beweging
van Zulu-leider Gatsha Buthelezi
en de rivaliserende anti-apart
heidsbeweging UDF heeft het af
gelopen weekend opnieuw aan vijf
personen het leven gekost. In de
zwarte woonwijken rond Pieter-
maritzburg werden drie lijken aan
getroffen, waaronder dat van een
jongen van 15 jaar. De twee andere
slachtoffers, in de leeftijd van 20 en
22 jaar, vielen in een zwarte woon
wijk bij Pinetown, eveneens in Na-
tal. De gevechten tussen aanhan
gers van de twee zwarte groeperin
gen duurden voort ondanks ge
sprekken die politieke leiders de
afgelopen dagen in Durban hebben
gevoerd.
Hoe diep de tegenstellingen lig
gen tussen de aanhangers van In-
katha en het UDF bleek vrijdag,
toen Zulu-leider Buthelezi in Dur
ban een felle aanval deed op de An
glicaanse aartsbisschop van Kaap
stad, Desmond Tutu. De laatste
was naar Durban gekomen om aan
het hoofd van een brede geestelijke
delegatie, onder wie de katholieke
aartsbisschop Denis Hurley, te pro
beren de twee strijdende partijen
tot elkaar te brengen. De kerkelijke
bemiddelingsgroep onder leiding
van Tutu sprak zowel met Buthele
zi als met UDF-president Archie
Gumede.
In een verklaring na afloop van
zijn ontmoeting met de religieuze
leiders beschuldigde Buthelezi Tu
tu en de overige kerkleide'rs ervan
„nauwe bondgenoten van het UDF
te zijn, wat hun bemiddelingspo
ging al bij voorbaat tot een misluk
king maakt".
ADVERTENTIE
AMMAN (GPD) Koning Hussein
van Jordanië heeft zich gister
avond in zijn openingsrede tot de
Arabische Liga onthouden van een
scherpe aanval op Iran. Alhoewel
enkele minuten voor het begin van -
de eerste plenaire vergadering het
bericht Amman bereikte dat de
Irakese hoofdstad Baghdad door
door
Taco Slagter
de ayatollah's misdadigers vanwe
ge de door Iraanse pelgrims ontke
tende bloedige rellen, afgelopen
zomer in de Saudische heilige stad
Mecca. Klibi pleitte dan ook voor
Arabische sancties tegen Iran.
De ongemeen felle kritiek van
Klibi geriefde de Syrische presi
dent Hafez al Assad niet in het
minst. Syrië is een bondgenoot van
Iran en had met de aanwezigheid
op de top ingestemd op voorwaar
de dat politieke aanvallen op Tehe-
ran acherwege zouden blijven.
De Liga besloot in augustus tot
een zware Iraanse raketaanval was de topontmoeting omdat de Iraan-
getroffen, beperkte de vorst zich se dreiging voor de Golfstaten
tot een vurige oproep aan zijn zorgwekkende vormen had aange-
„broeders" alle middelen aan te nomen. Met name Kuwayt is nog
wenden om het Golfconflict te be
ëindigen.
De secretaris-generaal van de Li
ga, de Tunesiër Chadli Klibi stelde
zich in zijn openingsrede minder
terughoudend op. Hij beschuldige
steeds een doelwit van de Iraanse
revolutionaire gardes. Maar over
een gedetailleerde agenda konden
de 21 aangesloten landen het niet
eens worden. De deelnemende lan
den waren echter niet alleen sterk
Iran ervan de olieroutes in de Golf verdeeld over de aanpak van het
in gevaar te brengen en de oorlog te Golfconflict en de eventuele stap-
willen uitbreiden naar Arabisch pen tegen Teheran. Ook over de te-
grondgebied. Verder noemde hij rugkeer van Egypte (dat in 1979 uit
de Liga werd gestoten vanwege de
vrede met Israel), de crisis in Liba
non en het Israelisch-Arabisch
conflict bestaat geen overeenstem
ming.
Koning Hussein waarschuwde
echter herhaalde malen voor het
Iraanse gevaar. „We hebben geen
keus. Het bedreigt ons allemaal.
Als we de Arabische orde en onze
identiteit willen behouden dan is
een gezamenlijk beleid van het
grootste belang", aldus de vorst.
Maar de woorden van Hussein
zijn vermoedelijk vergeefs. Vol
gens politieke waarnemers in Am
man bestaat nog slechts de hoop
dat de komende twee dagen een
politieke basis kan worden gelegd
om een ineenstorting van het in het
handvest van de Arabische Liga
vastgelegd gezamenlijk veilig
heidssysteem te voorkomen.
De frustatie over de verdeeld
heid binnen de Arabische wereld is
groot. De inspanning van de Arabi
sche landen om het door de burger
oorlog economisch en sociaal uit
gebeende Libanon uit deze chroni
sche malaise te halen, maakt geen
schijn van kans. Evenals een voor
stel van Jordanië om een construc
tieve bijdrage te leveren aan het
vredesproces en koning Hussein
het mandaat te geven compromis
sen te sluiten met Israel op een in
ternationale vredesconferentie.
De Golfstaten en Jordanië willen
nog wel proberen Egypte weer de
Liga binnen te halen - misschien
met steun van Irak - maar door de
oppositie van Syrië is dat plan tot
mislukken gedoemd. Ten hoogste
zal in de wandelgangen worden be
sloten op de langere termijn de
banden met Cairo te herstellen. En
van een verzoening tussen de aarts
vijanden Assad en Saddam Hus
sein van Irak is al helemaal geen
sprake. De animositeit ging zo ver
dat beide regeringsleiders weiger
den hun intrek te nemen in het
luxe hotelcomplex voor de delega
ties. Assad verblijft in een privéwo-
ning en Saddam Hussein heeft de
Irakese ambassade in Amman als
onderkomen gekozen.
