Politie arresteert
schutter Frankfurt
Misstanden in Britse leger
Bonn laat deel slachtoffers
nazi-regime in de kou staan
VS werpen hinderpaal op voor wapenakkoord
53
Roep om verscherping demonstratierecht
Vreedzame betogingen
dekking voor geweld
Contract China-Iran
voor zijderupsraketten
We kunnen
niet
zonder...
'n Betaalbaar
Aanvullend
Pensioen...
Onze
verzekeringS'
adviseur
wees ons
de weg.
Daar hebben
we
Nationale-
Nederlanden
voor.
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1987
PAGINA 5
BONN - Vandaag nog zal een jonge demonstrant uit Frankfurt voor de onderzoeksrech
ter worden geleid in verband met de moord op twee Frankfurtse politiemannen maan
dagavond. Dat deelde de woordvoerder van de hoogste openbare aanklager Kurt Reb-
man vanmorgen mee.
BONN (GPD) - In de Bondsrepu
bliek zijn ongeveer 3.000 geweld
dadige demonstranten. Ze worden
'autonomen', 'spontis' of 'staalko
gelfractie' genoemd. Hun voor
naamste kenmerken zijn een enor
me mobiliteit en gewelddadigheid.
Ze opereren net zo goed in West-
Berlijn als in Frankfurt, Wackers-
dorff of Hamburg. Ze zijn ver
momd, dragen zwarte helmen,
zwarte gezichtsmaskers en ver
schijnen altijd als 'blokken' tussen
vreedzame demonstranten.
Achter de maskers verbergen
zich militante anarchisten, middel
bare scholieren, jongeren die niets
meer met de samenlevening te ma
ken willen hebben en gefrustreer
de vredesactivisten. Het geweld
hebben ze gemeenschappelijk, een
ideologie hebben ze niet. Ook heb
ben ze geen echte strategie. Ze rea
geren op gebeurtenissen. Vrijwel
altijd gebruiken ze vreedzame de
monstraties als dekking voor hun
geweld.
Hun hoofddoel is de kernenergie
en sinds de kernramp van Tsjerno-
bil is de bereidheid om geweld te
gebruiken sterk toegenomen. Ze
schieten sindsdien met lichtspoor-
munitie en gebruiken molotov
cocktails. Hun hoofdwapen is
sinds ongeveer een jaar een kata
pult, waarmee stalen kogels, moe
ren en schroeven worden afge
vuurd. Deze katapults vallen onder
de wapenwet, omdat ze dodelijk
kunnen zijn. Pistolen haddën de
militante chaoten tot nu toe niet
gebruikt.
Volgens een Hamburgse deskun
dige zal het gebruik van een vuur
wapen zoals in Frankfurt is ge
beurd, tot een felle discussie bin
nen de autonomen leiden, omdat
volgens hem de meesten het ge
bruik van vuurwapens afkeuren.
Volgens deze kenner gaat het in
De Beierse expert op het gebied
van conflictonderzoek, Wolfgang
Salweski, sloot zich voor de West-
duitse televisie aan bij deze veron
derstelling. maar hij voegde daar
aan toe dat de man of mannen nu
iets hebben gedaan wat men al eni
ge tijd vreesde, namelijk het mis
bruiken van een gewelddadige de
monstratie om nog meer geweld te
ontketenen. Salewski zei verder
dat het niet de eerste poging is om
politiemannen te doden. Hij herin
nerde aan een gewelddadige de
monstratie tegen de geplande op
werkingsfabriek voor kernafval in
Wackersdorf, waar een politiebusje
met bemanning in brand werd ge
stoken. Op het laatste nippertje
konden de ME-ers brandend uit
hun voerzuig worden gered.
De demonstrant, die tot een zoge
naamde autonome groep hoort,
werd kort na de dodelijke schoten
opgepakt. In zijn kamer vond de
politie een rugzak waarin behalve
het pistool, waarmee een van de
agenten werd gedoe ook een aan
tal pistolen voor lichtspoormunitie
werd gevonden. De recherche gaat
ervan uit dat de man de taak had
deze wapens zo snel mogelijk te la
ten verdwijnen. Het staat nog niet
vast of hij ook de dodelijke schoten
heeft afgevuurd. Er zitten nog vier
andere demonstranten in voorlopi
ge hechtenis. Tegen de vijf liep al
een gerechtelijk vooronderzoek
wegens 'het omzagen van elektrici-
teitsmasten.
door
Hans Hoogendijk
Het wordt niet uitgesloten
geacht dat het gebruik van een pi
stool een éénmansactie was. Tot nu
hebben de gewelddadige autono
men nog nooit vuurwapens ge
bruikt. Het maandagavond ge
bruikte wapen was een jaar gele
den tijdens een demonstratie ge
stolen van een politieman.
In West-Duitsland is met woede
en verbijstering gereageerd op de
moord op de twee politiemannen
tijdens de verboden demonstratie
tegen de startbaan-west van het
vliegveld. De doden vielen nadat
vanuit het bos het commando:
"Scherpschutters- vuur" had ge
klonken. Direct daarna werd de
politie bestookt met vuurwerk,
molotovcocktails, lichtkogels en
pistoolschoten.
Gisteren hielden in veel West-
duitse steden duizenden politie
mensen stille marsen. In het hele
land patrouilleerde de politie met
rouwlinten op motoren en auto's.
Woordvoerders van de politievak
bonden riepen vreedzame demon
stranten op, nu de straat op te gaan
om vóór de veiligheid van de poli
tie te demonstreren, „opdat onze
collega's na het uitoefenen van hun
dienst ook weer veilig thuis kun
nen komen".
De regeringspartijen CDU en
CSU eisen een verscherping van
het demonstratierecht en een ver
bod op vermomming. CDU-fractie-
leider Dregger: „Medegevoel zon
der consequenties is niet geloof
waardig". Minister van binnen
landse zaken Zimmermann (CSU)
sprak over een nieuw soort geweld
dat concrete maatregelen vereist.
Ook hij appelleerde aan de FDP
om in te stemmen met harde, wet
telijke maatregelen.
De liberale coalitiepartner FDP
ziet hierin geen oplossing voor het
geweld dat een kleine minderheid
gebruikt. Volgens de FDP zijn er
voldoende rechtsmiddelen voor
handen om effectief politie-optre-
den mogelijk te maken.
Ook SPD-voorzitter Vogel acht
verscherping van de bestaande
wetten geen geëigend middel. Hij
waarschuwde ervoor bij discussies
over mogelijke maatregelen niet de
emoties van het ogenblik te laten
domineren. „Misdadigers die tot
moord hebben besloten, zullen
hiervan niet onder de indruk zijn
en zullen zich er ook niet door van
Buitenland kort
hun plannen laten afbrengen", zei
Vogel.
Bij de Groenen heerste versla
genheid. De fractie nep demon
stranten op om van geweld af te
zien. Otto Scilli: „Van demonstran
ten en van organisatoren van de
monstraties moet worden ver
wacht dat zij zich in de toekomst
duidelijker distantiëren van ge
welddadige, vermomde deelne
mers".
Het Westduitse parlement komt
morgen in een speciale zitting bij
een om over de moord in Frankfurt
te debatteren. Minister-president
Wallmann van Hessen zei dat zijn
regering op deze moord hard zal
antwoorden. Hij kondigde aan dat
de politie met alle middelen zal
worden uitgerust die geschikt zijn
voor effectief optreden tegen ge
welddadige demonstranten. Hes
sen heeft een beloning van 100.000
mark uitgeloofd voor aanwijzingen
die leiden tot arrestatie van de da
ders.
Het onderzoek is overgenomen
door de hoogste openbare aankla
ger, Rebman, die normaal alleen
belast is met aanslagen met een
terroristische achtergrond. Reb
man zei dat er weliswaar nog geen
bewijs is voor een terroristische
aanslag, maar dat naar zijn mening
„door deze moorden de interne ze
kerheid van de Bondsrepubliek
wordt bedreigd".
BAGHDAD (AP/AFP/Rtr.) - Iran
heeft begin vorig jaar een contract
van bijna 800 miljoen gulden geslo
ten met China voor de levering van
zijderupsraketten.
Dat verklaarde gisteren de in Ba
ghdad gevestigde Mujahedin-
Khalq, één van de belangrijkste
Iraanse oppositiegroepen.
In maart 1986 zouden de eerste
zijderupsraketten zijn aangeleverd
ADVERTENTIE
Duizenden politiefunctionarissen uit Hessen kwamen gisteravond spontaan in Fraiikfurt bijeen om uiting te
geven aan hun gevoel van droefheid in verband met het doodschieten van twee van hun collega's. (foto anp>
LONDEN Is het inderdaad
een boze trend of betreft het een
toevallige samenloop van om
standigheden? Met deze pijnlij
ke vraag worstelen in Engeland
tal van militaire commandanten,
nu plotseling naar buiten is ge
komen dat pesten, tiranniseren
en zelfs mishandeling schering
en inslag is in de zo stramme ge
lederen van de Britse strijd
krachten. Labour-afgevaardigde
in het Lagerhuis Jack Ashley
spreekt over een probleem, dat
veel groter is dan de autoriteiten
willen toegeven. Hij heeft ge
vraagd om een officieel onder
zoek.
De directe aanleiding daartoe
is de mishandeling van een 21-ja-
rige recruut bij de Coldstream
Guards, de mannen met de hoge
zwarte beremutsen op en de on
berispelijke paradepas, die on
der meer de bewaking van
Buckingham Palace - het werk
paleis van koningin Elizabeth in
het centrum van Londen - als
Pesterijen en mishandeling 'op grote schaal'
taak hebben. De recruut, die
door getuigen is omschreven als
een vervelend lastpak die ge
woon vroeg om een pak rammel,
had twee soldaten die hem had
den geslagen aangegeven. Waar
na zij achter slot en grendel wer
den gezet.
Vrienden van de twee wonden
zich daarover zö op, dat ze mid
den in de nacht de recruut uit
zijn bed trokken om hem er ge
ducht van langs te geven. De in
derdaad bont en blauw geslagen
jongeman meldde zich bij de me
dische dienst, waar men Miles
Frisby, commandant van de
Coldstream Guards' ter plaatse,
inlichtte.
Aangezien het slachtoffer aan
vankelijk weigerde de namen
van zijn twee nieuwe aanvallers
te noemen, gaf de commandant
de vijfhonderd officieren en
manschappen maandagavond
huisarrest. Zolang de schuldigen
niet naar voren kwamen, mocht
niemand de Wellingtonkazerne,
op enkele honderden meters van
Buckingham Palace, verlaten.
Om de druk nog wat te vergro
ten kregen de gevreesde drilser-
geanten de opdracht om de re-
cruten extra stevig aan te pak
ken. De grote exercitieplaats
moest tot vervelens toe worden
aangeveegd en telkens werden
nieuwe ploegen er op uit ge
stuurd om gewapend met man
den, scheppen en prikstokken
overal vuil te ruimen. Toen nie
mand zich meldde hief Frisby
het uitgaansverbod op en scha
kelde hij de militaire politie in.
Waardoor het onderzoek meteen
een officieel karakter kreeg.
Dit incident valt samen met de
behandeling van een zaak tegen
vier Schotse militairen door de
krijgsraad. Zij zouden - gelegen
in West-Duitsland - een collega
bij herhaling zèèr ernstig hebben
mishandeld.
De laatste tijd verschijnen in
Engeland trouwens geregeld be
richten over pesterijen en ge-
weldsacties tussen militairen on
derling. Het parlementslid As
hley zegt dat hij nu een dossier
heeft van meer van vijftig geval
len, waarin de mishandeling be
trekking heeft op slaan, schop
pen, het toebrengen van brand
wonden en acties waarbij de
slachtoffers onder water werden
geduwd of met hun hoofden in
uitwerpselen gedrukt.
„Dit schreeuwt om een diep
gaand onderzoek. Want het gaat
om een probleem dat werkelijk
hoogst ernstig is", vertelde de so
cialistische parlementariër. Jaar
lijks telt het Britse leger 18.000
recruten. Sinds 1979 heeft de
krijgsraad meer dan 90 gevallen
behandeld van mishandeling,
die betrekking hadden op de
manschappen onderling.
via de Iraanse haven Bandar Ab
bas. De Iraanse delegatie die het
contract sloot, werd geleid door
een Iraanse hoge functionaris, Ria-
zi heten. In juni dit jaar zouden 52
officieren van de Iraanse marine
samen met minstens 50 Revolutio
naire Gardisten in China een trai
ning in het gebruik van de raketten
hebben gehad, aldus de Mujahedin
in een persbericht.
China, dat zegt neutraal te zijn in
de oorlog tussen Iraq en Iran, heeft
altijd ontkend rechtstreeks zij
derups-raketten aan Iran te hebben
geleverd, nadat Iran eerst had ge
zegd die raketten buitgemaakt te
hebben en ze vervolgens zelf nage
bouwd te hebben. Wat voor bewij
zen de Mujahedin voor hun bewe
ringen over het contract hebben,
bleef onbekend. De Chinese am
bassadeur in Kuwayt, Quan Tse
Huay, verklaarde gisteren dat zijn
land krachtig de hand houdt aan
het beleid om geen wapens te leve
ren aan Iran en evenmin aan Iraq.
Naar zijn zeggen heeft Iran de pro
jectielen vermoedelijk op de inter
nationale wapenmarkt op de kop
getikt en is de regering niet bij
machte om wapenleveranties via
die weg te verhinderen.
China is volgens Quan bereid
een wapenembargo van de VN te
gen Iran te steunen. Tegenover de
Kuwaytse krant Al-Anbaa sprak
hij zijn veroordeling uit over de
Iraanse agressie tegen Kuwayt. Hij
noemde de Iraanse aanvallen on
aanvaardbaar omdat "Kuwayt
geen partij is in de oorlog" van Iran
met Iraq. Iran denkt daar echter
anders over en beschuldigt de
Kuwaytse regering ervan steun te
geven aan de Iraakse oorlogsin
spanningen.
Overigens stemmen Iran en Iraq
er mee in afgezanten naar de Vere
nigde Naties te sturen voor een
nieuwe ronde van besprekingen
met de secretaris-generaal van de
VN, Javier Perez de Cuellar. De
Verenigde Staten vinden dat de
VN een ontwerpresolutie moet op
stellen die zonodig kan dienen om
een bestand in de Golfoorlog af te
dwingen.
Aanslag op verkiezingsraad Haïti
PORT-AU-PRINCE (AP) - In het
hoofdkwartier van de Voorlopige
Verkiezingsraad op Haïti en in een
kantoor van een lid van de raad zijn
gisteren branden uitgebroken,
luttele uren nadat de raad 12 kandi
daten voor het presidentschap had
afgewezen.
De meeste afgewezen kandida
ten waren voormalige functionaris
sen uit de regering van dictator
Jean-Claude Duvalier, die in febru
ari 1986 naar Frankrijk vluchtte.
Het materiaal van de raad ging
grotendeels verloren. Enkele stra
ten verder ging vrijwel gelijktijdig
een handelskantoor in vlammen op
dat toebehoorde aan verkiezings
raadslid Emmanuel Ambroise.
Verder werden schoten gelost in de
richting van het partijhoofdkwar
tier van de christen-democratische
presidentskandidaat Sylvio Clau
de, de kantoren van een regionaal
verkiezingsbureau in Delmas en de
woning van een kandidaat-senator.
De identiteit van de daders is nog
onbekend.
De negen leden van de onafhan
kelijke kiesraad hebben gezworen
hun eigen levens op het spel te zet
ten om de bepaling in de grondwet
te handhaven die alle functionaris
sen van het oude-regime uitsluit
van een verkiesbaar ambt.
ADVERTENTIE
'n Brochure?
Vraag uw verzekeringsadviseur
of bel: (010) 454 80 20
EL SALVADOR - Het Salva
doraanse verzet heeft gisteren, uit
protest tegen de moord van verle
den week opAnaya, het vervoer in
El Salvador vrijwel stilgelegd
BONN (GPD) De Westduitse re
geringspartijen CDU, CSU en FDP
willen 300 miljoen mark extra uit
trekken voor schadeloosstelling
van de slachtoffers van het nazi-re
gime die tot nu toe niets of bijna
niets hebben gekregen. Dit staat in
een advies van de fracties aan het
parlement. De regering-Kohl zal
dit voorstel waarschijnlijk
Er leven nog miljoenen zigeu
ners, homo's, dwangmatig gesteri-
liseerden, dienstweigeraars, jeho
va's getuigen en ex-dwangarbei
ders, die onmenselijk hebben gele
den onder de nazi's. Maar de mees
ten van hen komen niet in aanmer
king voor een zeer verlate 'Wieder-
gutmachung'.
Volgens de regeringsfracties zijn
bij de schadeloosstelling enkele
groepen niet aan bod gekomen, „in
het bijzonder doordat zij de wette-
Overloper
Een hooggeplaatste Nicaragu
aanse militaire functionaris, die
naar wordt aangenomen toegang
had tot zeer geheime informatie, is
naar de Verenigde Staten overgelo
pen. Amerikaanse regeringsfunc
tionarissen weigerden commen
taar op de zaak maar de New York
Times meldde dat de 34-jarige ma
joor Roger Miranda Bengoechea
bekend is met Nicaraguaanse
staatsgeheimen. Miranda zou de
supervisie hebben gehad over de
staf van president Ortega.
Neushoorns
Stropers in Zimbabwe hebben
de afgelopen weken in het Zambe-
zi-wildpark minstens dertien zwar
te neushoorns afgeslacht. Tot nu
toe hebben stropers in Zimbabwe
dit jaar al meer dan 100 van deze
zeldzame dieren gedood. Er komen
nu nog maar ongeveer 600 neus
hoorns in Zimbabwe voor. Jacht
opzieners in het nationale park
hebben sinds eind 1985 al meer dan
20 stropers betrapt en doodgescho
ten.
Singapore
Volgens Amnesty International
zijn in Singapore 22 gevangenen
die in mei en juni zijn opgepakt op
verdenking van een complot, tegen
de regering, onderworpen aan een
zeer wrede, vernederende en on
menselijke behandeling. Een dele
gatie van Amnesty heeft vastge
steld dat het gaat om gewetensge
vangenen die alleen wegens hun
vreedzame oppositie tegen hun de
egering zijn vastgezet. Sommigen
werden 50 uur ononderbroken aan
verhoren onderworpen waarna zij
zo van de kaart raakten dat zij elke
verklaring ondertekenden.
MONTEREY - De Amerikanen lij
ken op het laatste moment een hin
derpaal op te werpen voor de defi
nitieve goedkeuring van het INF-
akkoord over de verwijdering van
alle middellange-afstandsraketten
uit Europa. Dat bleek dinsdag op
de vergadering van de NAVO-mi-
nisters van defensie in het Califor-
nische Monterey.
door
Hans de Bruijn
De Amerikaanse minister van
defensie Casper Weinberger maak
te daar duidelijk dat de VS willen
dat al in of tegelijk met het INF-
akkoord ook afspraken worden ge
maakt over het verdwijnen van de
Russische SS-25-raketten. Hoewel
het daarbij gaat om strategische
(lange-afstands-) raketten, wil
Weinberger dat daarop toch vóór
ADVERTENTIE
de ondertekening van het INF-ak
koord op 7 december uitzicht be
staat.
Ook de Nederlandse minister
van defensie Wim van Eekelen zei
dat "wat de SS-25 betreft er iets zal
moeten gebeuren". Het gaat hier
net als bij de veel kleinere SS-20
om een mobiele raket. En volgens
Van Eekelen worden dergelijke
mobiele systemen voor de stabili
teit tussen oost en west heel be
langrijk.
De Amerikanen, die zelf nog
geen mobiele raketten hebben,
vrezen dat de Sovjets met de SS-25
het INF-akkoord kunnen omzei
len. Volgens Weinberger is dat een
van de belangrijkste zaken die nog
geregeld moeten worden voordat
president Reagan en partijleider
Gorbatsjov het akkoord begin de
cember kunnen ondertekenen.
Juist door hun mobiele karakter
zijn de SS-25's, waarvan de Russen
er 72 hebben, net als de SS-20's
moeilijk op te sporen. Voor de SS-
20's speelt dat probleem straks niet
meer, omdat die allemaal zullen
moeten verdwijnen. De controle
daarop wordt volgens de Amerika
nen echter bemoeilijkt zolang de
Russen andere mobiele systemen
behouden. Het wordt dan immers
erg moeilijk om, bijvoorbeeld van
uit spionage-satellieten, vast te
stellen of op een basis SS-25's of
toch nog SS-20's staan.
Dat speelt des te meer omdat de
Russen de SS-25's willen gaan
plaatsen op bases die nu nog voor
de SS-20's bestemd zijn. Voorts be
staan beide raketten voor een deel
uit dezelfde onderdelen. Hoewel
het bereik van de SS-25 ongeveer
vier maal zo groot is als dat van de
SS-20, zouden zij bovendien ge
bruikt kunnen worden om dezelf
de doelen te 'dekken', die nu nog
aan de straks te ontmantelen SS-
20's zijn toegewezen.
Volgens Van Eekelen zou het
daarom maar het beste zijn nu ook
die SS-25's te verbieden. Ook de
Duitse minister Manfred Wöerner
beklaagde zich erover dat de Sov
jets doorgaan met het plaatsen van
nieuwe strategische systemen, ter
wijl onderhandelingen bezig zijn
over het verminderen ervan.
Deze zogenaamde START-be-
sprekingen zouden begin volgend
jaar tot een akkoord moeten leiden
over een vermindering van alle
strategische kernwapens met 50
procent. Dat akkoord zou op de
volgende top van Reagan en Gor
batsjov, mogelijk in maart in Mos
kou, getekend moeten worden.
In Europa wordt gevreesd dat de
kringen in de Amerikaanse Senaat,
die tegen het INF-akkoord zijn, de
kwestie van de SS-25's zullen aan
grijpen om de goedkeuring van het
akkoord door de Senaat te belem
meren of toch op zijn minst te ver
tragen.
Het gevaar bestaat dat dan de ak
koorden over de middelange-
(INF) en de lange-afstandswapens
(START) door elkaar gaan lopen,
iets wat de Amerikanen juist nooit
hebben gewild. Door nu al met de
Russen tot een afspraak over de
SS-25's te komen, hoopt de Rea-
gan-regering deze hinderpaal voor
ondertekening van het INF-ak
koord vroegtijdig te voorkomen.
lijke termijn waarbinnen vergoe
ding kon worden verlangd, hebben
laten verlopen".
Hun constatering dat de schuld
in feite bij de slachtoffers ligt, staat
lijnrecht tegenover de uitkomst
van een openbare hoorzitting die
juni dit jaar op voorstel van de SPD
en de Groenen werd gehouden.
Toen bleek dat grote groepen na de
oorlog deels bewust zijn uitgeslo
ten van een schadeloosstelling. In
het kader van de wederopbouw in
de westeliijke bezettingszones
werden met het oog op het 'rode ge
vaar' oude machtsstructuren her
steld, bureaucraten kregen hun
baan terug en de de- nazificering
mislukte.
Dat had grote gevolgen
De Nederlandse minister Van Eekelen (links) arriveerde gisteren samen
met zijn Amerikaanse collega Weinberger bij het congrescentrum van
Monterey. Weinberger heeft Nederland lof toegezwaaid voor het mijnenja-
gen in de Perzische Golfen de leidende rol die ons land speelt in de Westeu-
ropese Unie. (foto anp»
verzoek tot 'Wie-
dergutmachung' indienden. Niet
alleen kwam het voor dat zij in het
zelfde gebouw moesten komen,
waar ze eens gevangen zaten, het
was zelfs mogelijk dat hun aan
vraag werd behandeld door de zelf
de ambtenaar die hen enkele jaren
tevoren nog naar een kamp had ge
stuurd. In sommige gevallen wer
den medici in die jaren als getuige
opgeroepen, terwijl zij zelf aan ge
dwongen sterilisaties hadden mee
gewerkt.
De CDU, CSU en FDP willen nu
met een extra bijdrage van 300 mil
joen mark de ergste gevallen ver
lichten. Dit geld wordt echter over
een tijdsbestek van zes jaar uitge
smeerd. Het plan van de SPD om
een fonds voor dit doel te stichten
kreeg geen meerderheid en het
voorstel van de Groenen om alle
slachtoffers van de nazi-terreur een
behoorlijk pensioen te garanderen,
was volstrekt kansloos.
ADVERTENTIE
