Moskou versoe pelt voorwaarden top W5 Afluisterschandaal houdt Grieken al weken bezig HET MOOISTE VAN NEDER1AND IS AL WEG. Witte Huis ontkent afspraakdatum Nieuwe kandidaat voor Hooggerechtshof in VS Iran schiet weer raket af op Baghdad Toeristen vijf dagen vast op bergpas Franse dorpen in allerijl ontruimd voor gifwolk Gaddafi dreigt met ontvoeringen Italiaanse burgers •"-"Si Rebellen El Salvador zien af van overleg 995 De Slegte VRIJDAG 30 OKTOBER 1987 BUITENLAND PAGINA 5 WASHINGTON (GPD) - De Ame rikaanse president Reagan heeft opnieuw een conservatieve rechter voorgedragen als lid van het Hoog gerechtshof. Reagan's vorige voor dracht, die van rechter Robert Bork, werd na een bittere strijd vo rige week door de Senaat wegge stemd. De nieuwe keuze van Reagan voor het Hooggerechtshof, rechter Douglas Ginsburg, is in een aantal opzichten een verrassing. Hij is met z'n 41 jaar opvallend jong voor de buitengewoon prestigieuze post die hem is aangeboden, en hij heeft relatief weinig ervaring in recht spraak. Wat geen verrassing is, is dat Reagan, na Bork, wederom iemand heeft gekozen van uitgesproken conservatieve signatuur. De eerste MOSKOU/WASHINGTON (UPI/DPA/Rtr/AFP) - De Sovjetunie heeft haar voorwaarden reacties uit Amerika's politieke we- voor een topontmoeting tussen president Reagan en Sovjet-leider Gorbatsjov versoepeld. ^elf ,wijfén er.evenwel °p. da' Naar de mening van een Sovjet-woordvoerder is de top vastgesteld voor het einde van het ïi^t dan Bork F controversleeI jaar. In Washington werd echter ontkend dat een datum is afgesproken. De versoepeling van de opstelling van Moskou ten aanzien van het beleggen van een top bleek giste ren op een persconferentie van Bo ris Pjadysjev, de woordvoerder van het Sovjet-ministerie van buiten landse zaken. Naast een INF-ak- KUWAYT (AP) - Iran heeft gezegd vanmorgen vroeg een raket te heb ben afgevuurd op de Iraakse hoofdstad Baghdad, met als doel wit een gebouw waarin het opper bevel van de Iraakse luchtmacht is gevestigd. Teheran had eerder gezegd de dood van 17 burgers bij Iraakse luchtaanvallen van woensdag op de provincie Fars te zullen vergel den. Het Iraanse persbureau IRNA maakte bekend dat de raket om 1.07 uur (donderdag 22.37 onze tijd) was afgevuurd. Het persbureau gaf geen verdere bijzonderheden. Het gebouw van de Iraakse luchtmacht ligt in het centrum van Baghdad, en de Iraanse lange-af- standsraketten, vermoedelijk Sov jet-wapens van het type Scud-B, kunnen vanuit de Iraanse grensge bieden niet zuiver worden gericht. Het was de vijfde raket die Iran vol- gens eigen zeggen op Baghdad heeft afgevuurd sinds 4 oktober, toen een nieuwe fase van de „ste denoorlog" inging. Op 13 oktober trof een Iraanse ra ket doel in een dichtbevolkte wijk naast een school. Daarbij vonden 29 kinderen en drie volwassenen de dood, en raakten 218 mensen, van wie 196 kinderen, gewond. Iran maakte toen bekend dat het ministerie van defensie doelwit was van de aanval. Sinds de Golfoorlog zeven jaar geleden uit brak heeft Iran meer dan 30 raket ten op Baghdad afgeschoten. BEIJING (AP) - In Tibet heeft een groep buitenlandse toeristen nood gedwongen vijf dagen zonder ver warming of eten moeten doorbren gen in. een busstation op een berg pas. Een Amerikaanse reisleidster zei dat ze met een bus met 16 toeris ten op 15 oktober uit de Tibetaanse hoofdstad Lhasa was vertrokken; op 19 oktober, toen de groep zich op de Tangla-pas onderweg naar de Nepalese grens bev.ond, stak er een zware sneeuwstorm op, overigens zeer ongebruikelijk voor deze tijd van het jaar. Toen de bus een aantal malen van de weg was geraakt besloot men terug te keren naar het bussta tion Gutsuo, dat op ruim 4.000 me ter hoogte ligt, en wordt beheerd door het Chinese leger. Later stop ten andere bussen nog bij het sta tion, zodat een gezelschap van rond 100 gestrande Europeanen, Japanners, en enkele Amerikanen ontstond. De daaropvolgende dagen moest men zich voeden met wat er voor handen was, hetgeen neerkwam op een menu van rijst, kool, en een en kele maal pinda's. Het meeste voedsel werd ter beschikking ge steld door de aanwezige militairen. De situatie werd nog verergerd doordat na twee dagen de genera tor uitviel, waarmee ook de verwar ming werd gevoed. Het Chinese persbureau Xinhua meldde giste ren dat een helikopter de reizigers dinsdag had geëvacueerd van het bergplateau. Buitenland kort Oorlogsmisdaden In Australië zijn speciale wetten geintroduceerd om als immigrant binnengekomen oorlogsmisdadi gers voor het gerecht te kunnen brengen. Een onderzoek heeft uit gewezen dat er 250 immigranten in Australië wonen die zich in de tweede wereldoorlog hebben schuldig gemaakt aan oorlogsmis daden. De speciale wetgeving houdt in dat de verdachten niet worden uitgewezen of gedepor teerd, maar in Australië zullen wor den berecht. De maximale straf is 25 jaar gevangenis. koord over de middellange-af- standsraketten moet op een top „zeer uitvoerig" worden gesproken over een vermindering van de stra tegische raketten (lange afstand) en het handhaven van het ABM- verdrag (ter beperking van anti-ra ketsystemen). „Dit is genoeg voor een topontmoeting", aldus de woordvoerder. Vorige week stelde de Sovjetu nie zich nog op het standpunt dat tijdens een top in Washington een akkoord zou moeten worden gete kend over de „belangrijkste ele menten" voor een verdrag over de strategische wapens (Start) en Reagans SDI-onderzoek naar een raketafweersysteem in de ruimte. Pjadysjev zei dat dit nog steeds het streven van Moskou is. Maar als zo'n overeenkomst niet mogelijk is, zouden Reagan en Gorbatsjov in ieder geval kunnen proberen zover te komen dat op een volgende top. volgend jaar in Moskou, een derge lijk raamakkoord wel kan worden getekend. Eerder wilde de Sovjetu nie de top in Moskou gebruiken voor de ondertekening van een de finitief Start-akkoord. Pjadysjev zei dat er een top is „vastgesteld voor het einde van het jaar". Maar Witte-Huiswoordvoer- der Marlin Fitzwater zei dat er „ab soluut" nog geen datum is bepaald. Sjevardnadze, die gisteren in Praag overleg voerde met zijn War- schau-Pactcollega's, heeft een brief van Gorbatsjov bij zich. De in houd van de voor Reagan bestem de brief is niet bekend. Maar Sje vardnadze zou tegen Oosteuropese journalisten hebben laten door schemeren dat het schrijven han delt over een „drastische vermin dering van de strategische wapens en de instandhouding van het ABM-verdrag". Naar verwachting bevat de brief ook mogelijke data voor een top. Oorspronkelijk ging men er all erwegen van uit dat de topontmoe ting eind november in Washington zou plaatsvinden. Maar Sovjet- functionarissen en buitenlandse diplomaten achten het waarschijn lijk dat het nu begin of midden de cember wordt. Over de reden van Shevardnad ze's bezoek aan Washington zei woordvoerder Pjadysjev dat het „belangrijk is om het tempo erin te houden". Vorige week heerste met name in Washington nog teleur stelling over het feit dat Gorbatsjov niet bereid was tijdens een bezoek van Shultz een definitieve afspraak te maken voor een top, die vooral in het teken zou staan van de onderte kening van een INF-verdrag over de afschaffing van alle raketten i Europa en Azië met een bereik va tussen de 500 en 5000 km. Maar Ginsburg's gedachtengoed zal de komende weken ongetwij feld door velen in en buiten de Se naat langdurig onder de loep wor den gehouden. Van de vervulling van de opengevallen post bij het Hooggerechtshof hangt namelijk af, welke richting dat Hof de ko mende jaren uitgaat. Het Hooggerechtshof heeft bij vele belangrijke politieke vraag stukken het laatste woord. In dat Hof houden duidelijk conservatie ve en meer vooruitstrevende rech ters elkaar nu in evenwicht, en van daar dat van deze benoeming nog meer afhangt dan normaal toch al het geval is. Tijdens een kleine bijeenkomst in het Witte Huis werd Ginsburg door Reagan officieel voorgedra gen. Hij zei daarbij onder meer dat Ginsburg „uitgebreid geprezen wordt" door zowel conservatieve als liberale Amerikanen. Reagan riep de Senaat op de voordracht van Ginsburg snel te Vrouwen uit een bejaardentehuis in één naar gereedstaande auto's lopen die hen n i de voorstadjes van Nantes houden e r veiliger plaatsen zullen brengen i sjaal voor de mond terwijl z PARIJS (GPD) - Zes dorpen in het westelijke havengebied van de Franse stad Nantes zijn gistermid dag ontruimd tijdens een brand in een opslagplaats van een basisstof voor kunstmest. Bij de brand ont stond een gifwolk, die de volksge zondheid in gevaar had kunnen brengen, zo deelden de Franse au toriteiten mee. De bewoners van de bedreigde dorpen brachten de nacht door bij familie of in haastig ingerichte op vangcentra ten oosten van Nantes. Vandaag zouden ze naar huis mo gen terugkeren. Ongeveer 1000 sol daten assisteerden bij de evacuatie. Drie inwoners van het noodgebied werden met ademhalingsmoeilijk heden ter observatie in het zieken huis opgenomen. In totaal 50.000 mensen moesten in allerijl hun woningen verlaten. met diverse bestanddelen van kunstmest (in totaal zo'n 850 ton). Toen bleek dat de plaatselijke ram pendiensten het bluswerk niet aan- het noodgebied konden en de volksgezondheid ge- u„i; :i:Ü- vgar wer(j een specjaal noo(J. plan in werking gesteld door de plaatselijke prefect. Uit de brandende opslagplaats steeg een roodachtige wolk op, die De wolk trok in het begin van de een maximale grootte had van avond langzaam weg naar de Atlan- geveer 20 bij 5 kilometer. Het - naar tische Oceaan, waardoor het ge- later bleek - uiterst giftige goedje, dat op aanzienlijke hoogte (zo'n 250 meter) wegtrok naar het westen, opslagplaats bedreigde direct een zestal dorpen. stond de brand i ROME (AP) - De Libische leider kolonel Moammar Gaddafi heeft van Italië, als vroegere koloniale overheerser van Libië, financiële schadevergoeding geeist en daarbij gewaarschuwd geen ver antwoordelijkheid te kunnen ne men voor eventuele acties tegen Italiaanse staatsburgers in Libië, in het geval dat deze schadever goeding uitblijft. Een Libische regeringsfunc tionaris verklaarde gisteren dat in Libië werkzaam zijnde Italia nen mogelijk het doelwit zullen worden van ontvoeringen, als de Italiaanse regering niet op de Li bische eisen ingaat. Rome heeft inmiddels fel gereageerd op deze gang van zaken. Woensdagavond zei Gaddafi tijdens een interview met Itali aanse journalisten dat voor het eind van dit jaar nog een regeling getroffen moet zijn over herstel betalingen door Italië. Eerder woensdag had het hoofd van het volkscomité van Tripoli nog dreigender taal geuit. Deze Abdullatif Addali zei: „Als het conflict met Italië niet via de diplomatieke kanalen wordt opgelost dan zullen Italia- gen Het Italiaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft de Lib ische ambassadeur Abdul-Rah- man Shalgam gistermiddag op het matje geroepen en hem te verstaan gegeven dat „dergelijke taal niet kan worden getole reerd". Wij hebben geen begrip voor deze dreigementen tegen Itali aanse werknemers in Libië, te meer daar zij, in tegenstelling tot vele andere Europeanen, Libië juist niet de rug toe hebben ge keerd, zo verklaarde een zegs man van het Italiaanse ministe rie van buitenlandse zaken. Mo menteel zijn er tussen de 2.000 en 2.500 Italianen in Libië werk- Volgens Libische bronnen hebben ongeveer 100 Libische gezinnen formeel een eis tot schadevergoeding ingediend als gevolg van het deportatiebeleid van de Italiaanse regering ten tij de van de koloniale overheer sing. In de jaren tussen 1911 en 1945 zijn in totaal minstens 4.000 Libiers naar Italië gedeporteerd. bevestigen. „Als het langer gaat duren dan drie weken, dan weten de mensen wat er aan de hand is", aldus Reagan, daarmee doelend op soortgelijke acties uit de Senaat als die Bork deden stranden. Ginsburg geldt als een protege van minister Meese (justitie), voor wie hij korte tijd heeft gewerkt. Het was Meese die volgens ingewijden bij de selectie de doorslag gaf, en ervoor zorgde dat Ginsburg werd gekozen boven de oudere, maar minder duidelijk conservatieve rechter Anthony Kennedy. Ginsburg is onder meer hoogle raar geweest aan de universiteit van Harvard, en heeft op het minis terie van justitie gewerkt. Hij is sinds een jaar lid van het Hof van Beroep in Washington. Ginsburg is Daarom liet de crisis-staf om onge veer 2 uur 's middags het bevel ge ven de dorpen te ontruimen. Eer der had men de bewoners de raad gegeven om in de huizen te blijven. Om ongeveer 4 uur 's middags was de brandweer de brand mees ter en ontsnapte er geen gas meer uit de vrijwel volledig verwoeste opslagplaats. Diverse autowegen ten westen en zuidwesten van de stad bleven echter nog lange tijd af gesloten, net als de treinverbinding tussen Nantes en Saint-Nazaire die na het uitbreken van de brand on- middelijk was stopgezet. Volgens de meeste hulptroepen is de omgeving van Nantes aan een ramp ontkomen. Als bij toeval woei er gisteren een oostenwind. Daardoor trok de gifwolk al snel richting zee. Als de wind uit het westen had gewaaid, had de stad Nantes (iets meer dan 250.000 in woners) ontruimd moeten worden. Bovendien had de gifwolk landin waarts 'gevolgd' moeten worden tot het moment dat de concentratie gif niet meer gevaarlijk was. SAN SALVADOR (Rtr/AFP) - Het Nationale Bevrijdingsfront Fara- bundo Marti in El Salvador heeft gisteren bekendgemaakt dat het van deelneming aan besprekingen met de regering in San Salvador over een wapenstilstand afziet naar aanleiding van de moord op een vooraanstaand ijveraar voor de rechten van de mens, Herbert Anaya. In een verklaring die naar persa gentschappen werd doorgebeld, verklaarden de linkse opstandelin gen dat zij niet aan het vandaag in Mexico te beginnen overleg zou den deelnemen omdat onder de omstandigheden valse verwachtin gen zouden worden gewekt. Farabundo Marti gaf de schuld voor de moord op Anaya, voorzitter van de non-gouvernementele Com missie voor de Rechten van de Mens van El Salvador, aan regering en leger. Kabinetswoordvoerder Roberto Viera antwoordde in een verkla ring over de radio dat de moord geen excuus zou mogen zijn om aan vredesbesprekingen te ontko- President José Napoleon Duarte zei woensdagavond dat hij dacht dat Anaya door radicalen werd ver moord om het streven naar vrede te kunnen torpederen. Hij suggereer de dat 'links' de aanslag zelf wel eens gepleegd zou kunnen hebben. Duarte zei: "Zij zochten al een jaar naar een dode man. Of zij het nu zelf deden of iemand deed het voor hen, zij hebben hem. Vrede of democratie laten hen koud." Het Salvadoraanse verzet heeft gisteren zijn aanvallen op het natio nale leger hervat in het kader van een nieuw offensief dat, zoals werd gezegd, is bedoeld om de moord op Anaya te „vergelden". Vijf militai ren kwamen om het leven en acht liepen verwondingen op bij twee hinderlagen die waren gelegd door Salvadoraanse guerrillastrijders. Dit deelde de persdienst van het Salvadoraanse leger mee. Radio-Venceremos van de rebel len meldde van zijn kant dat 13 mi litairen om het leven kwamen. De Nicaraguaanse regering heeft gisteren laten weten dat zij niet zal voortgaan met het invoeren van hervormingen, zoals voorgeschre ven in het vredesakkoord waarover vijf Middenamerikaanse landen het in augustus eens werden, tenzij de Verenigde Staten hun steun aan de anti-sandinistische opstandelin gen staken. In verklaring zei het re gerende Sandinistische nationale bevrijdingsfront (FSLN) dat „uit voering van het akkoord betekent dat de Verenigde Staten en de Mid denamerikaanse landen alle steun aan de contra-revolutionairen moe ten beëindigen". Krachtens het vredesplan moet Nicaragua vóór 5 november een amnestie afkondigen voor politie ke gevangenen en de noodtoestand opheffen. Maar volgens het FSLN kan er geen sprake zijn van een am nestie „zolang de huurlingen voort gaan onze broeders te doden". Ver der zal de noodtoestand die in 1982 werd ingesteld pas worden opge heven als de Contra's hun strijd staken, aldus de verklaring. Het FSLN herhaalde voorts dat de Ni caraguaanse regering „nooit en nergens" direkte of indirekte on derhandelingen zal voeren met de leiders van de opstandelingen, maar alleen bereid is met Washing ton te praten. In het noordoosten van Hondur as is een bevoorradingsvliegtuig van de Nicaraguaanse Contra's neergestort. Hierbij werd een rebel gedood en raakten twee anderen ernstig gewond, zo is gisteren uit militaire bron in de Hondurese hoofdstad Tegucigalpa vernomen. De verongelukte Herculus C-123 stortte zondag neer, toen het toe stel wilde opstijgen van een lucht machtbasis in El Aguacate, 180 ki lometer ten noordoosten van de Hondurese hoofdstad. Het vliegtuig moest Contra-re- bellen in het noorden van Nicara gua bevoorraden. Het ongeluk werd veroorzaakt door een tech nisch mankement, aldus de zegs lieden. ADVERTENTIE Het mooiste van ons land wordt bedreigd. Door gif. Door vuil. Door óns. En door nog r snelweg. "Het mooiste is al weg," zegt Alexander Pola in een schitterend kijkboek dat hij samen met fotograaf Rob de Wind maakte: "Weg is weg", prijs f 59.50; nu als Boek van de Maand slechts ujKooeK uai nij Daar wordt een lezer beter van. Breestraat 73. Leiden.Tel. 071-122007 ATHENE - Een affaire rond tele- foonaftapping, die de Grieken al enkele weken bezighoudt, heeft gisteren een voorlopig hoogtepunt bereikt nu een satirisch weekblad, Kalami, uitvoerige fragmenten brengt van telefoongesprekken die oud-president Karamanlis in 1985 met bekende politici ter rechter zij de zou hebben gevoerd. In die ge sprekken laat de nu 80-jarige grand old man zich op zijn zachtst gezegd onvriendelijk uit over figuren uit het rechtse kamp, vooral over Mit- sotakis, de huidige leider van de door hem opgerichte Nieuwe De mocratie. door Frans van Hasselt Ook de tegenwoordige Ameri kaanse ambassadeur Keeley moet het ontgelden. Het was in de tijd dat deze juist was benoemd, en voor de desbetreffende commissie van de Amerikaanse Senaat ver antwoording moest afleggen over zijn denkbeelden. In dat verband verkondigde hij dat hij de anti- Amerikaanse politiek van de socia listische premier Andreas Papan- dreou best begreep, omdat er tevo ren tientallen jaren Griekse rege ringen aan het bewind waren ge weest die zich dienstbaar hadden betoond jegens de Verenigde Sta ten. Karamanlis uit zich in de gepu bliceerde gesprekken hierover op razende toon. Hij is alles bij elkaar 13 jaar aan de macht geweest, en Keeley's opmerkingen sloegen dus grotendeels op hem. Maar de oud premier beklaagt zich in de ge sprekken ook over de slappe ma nier waarop Mitsotakis op Keeley's standpunt reageerde. De oud-president, die naar bui ten altijd de indruk wekt zich niet meer met de politiek bezig te hou den maar dat in zijn gesprekken juist zeer intensief doet, heeft de echtheid ervan nog niet bestreden. „Uit zijn omgeving" is bekend ge maakt dat hij „niet op deze vuilig heden zal antwoorden, temeer daar het zonneklaar is waar zij op uit zijn". Reeds is een gerechtelijk onder zoek aangekondigd naar de au thenticiteit van de geluidsbanden - die daarvoor dus door Kalami zullen moeten worden afgestaan - en als blijkt dat ze authentiek zijn, zal worden nagegaan hoe de aftap ping zich heeft kunnen voltrekken. (foto ANP) Nu is dat een kwestie waar de Grieken al een paar weken zwaar aan tillen. Het begon met een tele fonische verbinding tussen kop stukken van de orthodoxe commu nistische partij en de voormalige Euro-communistische partij, die zich sinds kort „Grieks links" noemt. Tot hun verbazing hoorden de beide mannen plotseling frag menten van een eerder door hen gevoerd gesprek, op de band opge nomen. Kennelijk had iemand per ongeluk de toets 'play' in plaats van 'record' ingedrukt. Het leidde tot een geweldige rel. De directeur van de telegraaf- en telefoondienst OTE, de flamboyan te Fanis Tombras, die in de jaren '60 onder premier George Papan- dreou op de afluisterafdeling van de geheime dienst heeft gewerkt, sloot elke mogelijkheid van aftap ping uit; hij kwam met suggesties dat de oorzaak lag bij de commu nistische partij zelf, die al haar ge sprekken registreert omdat nie mand "elkaar daar vertrouwt. Maar de rechtse oppositieleider Mitsotakis mengde zich in de dis cussie. Al twee jaar geleden waren er ook bij zijn partij ernstige be schuldigingen gekomen en hij ver klaarde nu precies te weten „in welk gebouw, op welke verdieping en in welke kamer het afluisteren plaats vond". Het toegezegde on derzoek onder leiding van Tom- bras zelf achtte hij een aanfluiting. En net als de linkse oppositie eiste hij de vorming van een parlemen taire controlecommissie waarin de drie grote partijen zitting zouden hebben. Uit de gelederen van de vakbond van OTE-personeel kwamen ont hullingen over een al jaren be staande „dienst voor bijzondere aansluitingen en bescherming van het telefoongeheim", die precies het omgekeerde van dat laatste in praktijk bracht en het particulier domein van Tombras zou zijn. Tombras noemde de vakbondsle den 'idioten' en Mitsotakis, op grond van zijn politiek verleden, „een verkochte verrader", die hij het liefst „zou bespuwen". De regeringsgezinde kranten, met uitzondering van twee die Pa- pandreou hartstochtelijk zijn toe gewijd, werd dit allemaal te gortig. Ten slotte sloot de socialistische parlementsfractie zich bij de oppo sitie aan en na een groot parle- mentsdebat kwam vorige week de onderzoekscommissie tot stand. Deze zal over twee maanden rap port moeten uitbrengen, maar de Grieken zijn sceptisch over de vraag of zij alle technische kneep jes van het moderne afluisteren wel beheersen. De oppositie eiste ook het op z^jn minst tijdelijk aftreden van Tom bras, vooral ook op grond van zijn beledigend optreden, maar daarop is nog steeds het wachten. Premier Papandreou en de machtige vice- premier Koutsoyorgas hebben la ten doorschemeren dat voor zo'n aftreden veel te zeggen is. Tombras is echter nog steeds op zijn post, hetgeen leidt tot speculaties dat hij niet alleen over materiaal over Ka ramanlis en de zijnen beschikt, maar ook over geluidsbanden waarmee hij leden van de regering kan chanteren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5