Henk Hofstede: Er is veel humor in de band' Leids Vrijetijdscentrum vol van The Nits Jazz Ken Vos Transparante improvisaties 't Jazzorkest uit de hemel \C Wi 4 Tobben met groepsconcept Bedachtzame, rustige jazz Grootste Mondriaan-tentoonstelling ter wereld in Haags Gemeentemuseum Bezetting sterk in 'NatharT 'KLEINE APPELTJES' ZATERDAG 24 OKTOBER 1987 KUNST PAGINA 33 "Simpele herinneringen" van bandleider Henk Hofstede uit de tijd dat deze tien was en opgroeide in een buitenwijk van Amsterdam, staan centraal op de nieuwe, achtste Nits-elpee, 'In the Dutch mountains' getiteld. Vorige week zaterdag speelde het kwartet het uitverkochte Leids Vrijetijdscentrum plat. Gisteren verscheen de plaat in de winkels. door Wim Koevoet LEIDEN - Dertien jaar bestaat de groep nu. Elke plaat worden The Nits beter, zo bewijzen ze ook weer met 'In the Dutch mountains'. Dat proces houdt echter geen gelijke tred met de publieke belangstel ling. En dat heeft weer gevolgen voor de opstelling van de plate- nuitgever. Zo hebben The Nits he mel en aarde moeten bewegen om van CBS een bescheiden budget ter beschikking te krijgen het ma ken van clips. Bij de lancering van de vorige Nits-elpee 'Henk', anderhalf jaar geleden, deed zanger/gitarist Hof stede een beetje verdrietig over dit soort zaken. Vooral 'Hilversum' moest het ontgelden. De gemiddel de Scandinaviër en Zwitser The Nits beter kennen dan de trouw op Jan Rietman afstemmen de Nederlander. In de kleedkamer vóór het LVC-concert. laat Hofste de zich 18 maanden later van zijn opgeruimde, optimistische kant zien. Van verbittering is geen spra ke meer. Er staat veel te gebeuren, zoals een toernee door Nederland en Europa en MTV, een Ameri kaans tv-station, zal de door The Nits zelf vervaardigde clips de we reld insturen. Ook zijn de Nitsle- den afzonderlijk betrokken bij uit eenlopende projecten en zal de band concerten verzorgen met het Bazelse symfonie-orkest. "Al die dingen doen we niet voor het geld alleen, maar meer omdat we ze be langrijk vinden voor ons hoofd zegt Hofstede. Ook het naderende einde van de Hilversumse Nits- boycot beschouwt hij als een op pepper. Hofstede: "Op 'Henk' werd van uit de VARA heel positief gerea geerd door een special aan ons te wijden. Dat was onverwacht en heel bijzonder voor Nederlandse begrippen, om een programma te maken met een groep die niet in de top tien staat. Een en ander zegt heel veel over de verhouding VA- RA-Nits, we zijn liefhebbers van el kaar, ha, ha". "Voor de rest blijft het zeer on voorspelbaar wat er op de radio ge beurt. Neem nu de titelsong van onze nieuwe plaat, dat is nu al een top 40-hit". gelopen jaren hebben we gewerkt en gefunctioneerd zonder hits. Dat doet de band eigenlijk wel goed. Te merken dat je in heel Europa kunt spelen - zeker na het uitkomen van 'Henk' zijn we heel Europa door geweest, van Athene tot Helsinki - zonder een top-zoveel-notering. Nu is het zelfs dubbelop: we konden zonder maar we krijgen er toch één. Ik denk dat voor veel mensen de laatste barrière is weggeno men". "Zwitserland, ja, dat is ons twee de vaderland ondanks dat ik geen liefhebber van de mentaliteit van dat land ben. We hebben daar met live-optredens een reputatie opge bouwd waarvan we overigens in de platenverkoop niets terug zien. We hebben er altijd wel verkocht maar altijd in dezelfde hoeveelheden. We zijn een paar jaar geleden be gonnen met een optreden in een jazzclub in Bazel. Dat werden al gauw zalen, theaters en afgelopen zomer hebben we op de twee grote festivals gestaan, één in het Frans talige en één in het Duitstalige ge bied en daar kwamen beide keren 10 a 15.000 mensen op af. In Zwit serland zijn we een cultband met een te grote aanhang, om nog cult band te zijn". Het publiek hoort jullie klaarblij kelijk liever vanaf een podium dan vanaf de plaat. Wellicht zijn de verschillen te groot. Philip Catherine 'Transparence' (24 ei ber 1986. Timeless SJP 242). Larry Schneider-Diederik Wissels Quartet: 'Milanka' (Fe bruari 1987. Timeless SJP 254). Twee platen met gedeeltelijk de zelfde bezetting, bestaande uit Belgen (Catherine, Herr, Wissels en Verderame), een Nederlander (Hein van de Geijn), een Ameri kaan (Schneider) en een Italiaan (Aldo Romano), die allen een soort muziek maken tussen nieu we bop en fusion in. Die duide lijk akoestische vorm van neo- bop is de laatste jaren onder an dere zeer populair bij Nederland se conservatoriumstudenten en het Amerikaanse en Japanse pu bliek. getuige de vele platen die in dit genre gemaakt worden. Het biedt veel structurele hou vast voor de musici, terwijl er voor bespelers van melodie-in strumenten veel gelegenheid is om technische trucs te vertonen. Het geeft ook aan hoe groot de invloed van mensen als Michael Brecker, Wynton Marsalis c.s. is geworden. Van de beide platen is die van gitarist Catherine het aantrekke lijkst. Catherine, al meer dan tien jaar behorend tot d'e Europese top, componeert niet onverdien stelijk en weet bovenal de aan dacht vast te houden door zijn heldere improvisaties. De rol van de andere musici is vrij beperkt, wat jammer is, want het zou iets meer contrast in het gebodene kunnen brengen. Ook is er wei nig gebruik gemaakt van de ta lenten van Michel Herr (synthe sizers) en drummer Romano. Dat contrast is wat klankkleur be-1"* treft nog verder te zoeken bij de plaat van Schneider, die al heel wat jaartjes meeloopt. Dat ligt voornamelijk aan Schneider zelf. die een enigszins ongepolijste toon heeft die op den duur wat gaat vervelen. Toch heeft de te nor-saxofonist al een aardige staat van dienst; hij speelde on der meer met Bill Evans. Hier is meer ruimte voor de begeleiders gereserveerd, vooral voor pianist Wissels natuurlijk, die ook elec- tronische toesteninstrumenten bespeelt. Bassist Van de Geijn klinkt hier en daar vals, terwijl Mimi Verderame wat zwaar op de hand drumt. De opname van SJP 242 is beter dan die van SJP 254. De persingen zijn goéd. Mites Davis 'Live Miles: More from the Le gendary Carnegie Hall Concert' (19 mei 1961. CBS 460064-1, 460064-2 (CD) Met deze plaat is iets bijzonders aan de hand; niet zozeer omdat het er eentje van Miles is - op zich al reden genoeg voor CBS om veel omzet te verwachten - maar deze is beter dan het 'eerste deel', 'At Carnegie Hall'. Die lp werd vijfentwintig jaar geleden uitgebracht onder deze mislei dende titel, want één nummer stamde toen van een studioses sie. Dit keer is alles wel van dat concert, en ook van hogere muzi kale kwaliteit. Waarom het zo lang geduurd heeft, weet de pla tenfirma het beste, maar nu Da- vis naar Warner Bros is overge stapt, zullen er wellicht nog vele volgen van CBS. Een andere re den voor dat lange wachten zijn de technische schoonheids foutjes die niet verdoezeld wer den. Er zijn fouten met de opnamen gemaakt, zoals microfoons die verkeerd uitgestuurd worden. Daarnaast verkeert Miles welis waar creatief in goede vorm. maar blaast hij hier en daar wel een fout nootje. Ook is de em bouchure van de trompettist niet vlekkeloos. U zult zich nu afvra gen waarom dit produkt dan wel zeer goed te pruimen is. Dat kant vooral door het briljante spel van zijn begeleiders, zowel van het toenmalige kwintet als van het Gil Evans orkest dat op twee bandjes te horen is. Hank Mo- bley (tenorsax) en Wynton Kelly (piano) heb ik zelden beter en na tuurlijker horen soleren, terwijl ze op dit gebied van huis uit al niet de minsten waren. Helaas spelen beiden nu in het grote jazzorkest in de hemel. Opname en technische aanpassing: matig. De persing (CD) is minder dan we van dit bedrijf gewend zijn. En dan te bedenken dat 'At Car negie Hall' nooit tot mijn favorie te Miles-platen heeft behoord. Sonny Rollings in vroegere ja- Sonny Rollins 'G-Man' (16 augustus 1986 en 9 april 1987. Milestone M-9150). Rollins (New York 1929) wordt door velen beschouwd als de beste tenorsaxofonist ter wereld, ondanks enkele minder goede platen de afgelopen jaren. Geluk kig kan worden vastgesteld dat dit album niet tot die categorie behoort. Helaas werd, om welke reden dan ook, Rollins weer niet in absolute topvorm vastgelegd en is het niveau van deze plaat vergelijkbaar met de vorige, 'The Solo Album', waarop hij net met de top van zijn kunnen haalde. Kennelijk is de live opgenomen muziek bedoeld voor een film (met de titel 'Saxophone Colos sus' over Rollins zelf. Rollins op subtop-niveau is nog altijd beter dan 99% van de andere saxofonisten en het is dan ook genieten geblazen. We- derdom heeft hij voor melodisch en harmonisch vrij banaal mate riaal gekozen, dat goed in het ge hoor ligt. Het titelnummer geeft Rollins ruim de gelgenheid zijn trukendoos open te gooien met harmonische uitstapjes, tem poversnellingen, -vertragingen en geluidseffecten. Een genoe gen is het onmiddellijk herken bare recalcitrante en droge ge luid van zijn tenorsax. Heel anders staat het met de achterkant, waarop zijn sidemen in 'Kim', ook van Rollins zelf, veel soloruimte krijgen zonder daar iets interessants mee te kunnen doen. Tekenend is dat la ter in de studio Rollins' tenor in- gedubd moest worden. Na een vervelende 'fade-in' - nergens voor nodig, zo lang is die plaat ook weer niet - het bekende 'Don't Stop the Carnival' dat de leider circa driehonderd keer eerder beter heeft gespeeld. Kortom, Rollins blijft tobben met zijn groepsconcept (zo slecht zijn die begeleiders toch ook niet). Een lichtpuntje is het goe de spel van drummer Marvin 'Smitty' Smith. Deze ouderwets klinkende plaat werd redelijk opgenomen en goed geperst. Horvitz, Morris, Previte Wayne Horvitz-Butch Morris- Robert Previte: 'Nine below Ze ro' (Januari 1986. Sound Aspects SAS 014). Op deze (Duitse) plaat zijn drie van de belangrijkste hedendaag se New Yorkse musici verenigd. Alle drie timmeren al langere tijd aan de weg. Morris kent zo lang zamerhand elke rechtgeaarde liefhebber van geïmproviseerde muziek in Nederland wel, vooral door zijn activiteiten als arran geur voor de grotere groepen van Dvid Murray. Als cornettist is Morris nooit zo bekend gewor den, waarschijnlijk omdat hij als leider slechts enkele moeilijk verkrijgbare platen maakte. Een stuk jonger zijn Horvitz (toetsen) en Previte (slagwerk), beide ar tiesten met een groot gevoel voor de diverse tradities in de jazz en de 'serieuze' mqziek. De leiding bij deze opnamen had kennelijk Horvitz, die voor de meeste com posities tekende. Van Horvitz' capaciteiten heb ik nooit echt hoogte kunnen krij gen, niet het minst omdat hij zich nooit te buiten gaat aan wat in de wandeling 'vuurwerk' heet. Ook deze lp is bedachtzaam te noe men, zoals je dat zou verwachten bij labels als Windham Hill en ECM, met goede reputaties voor beschaafd improviseren. Een groot verschil is echter de wijze waarop de musici te werk gaan; niet zozeer mooie noten zoeken, als wel een serieus klankonderzoek, waarbij zonder géne leentjebuur wordt gespeeld door alles over te nemen van an dere muziekdisciplines wat maar los of vast zit. Het resultaat is een interessant mengsel van mooie klanken, dat nooit verveelt on danks de genoemde sfeer van rust die elke improvisatie uit straalt. Goede opname, redelijke persing. die Karei Appel ter gelegenheid van de 100ste verjaardag van dit merk heeft beschilderddient als voorbeeld voor honderden 'kleine Appeltjes'. De jeugdige bezoekers van 'Kinderland' in Rosmalen mó gen naar hartelust en naar eigen inzicht 20 oude auto's beschilderen. De auto van Appel is op dit moment te zien in het Rosmalense Autotron. een themapark over vervoer. (foto ANP» VENTURA HERDACHT - Presi dent Francois Mitterrand, premier Jacques Chirac en de minister van binnenlandse zaken, Charles Pas- qua, hebben gisteren de op 68-jari- ge leeftijd plotseling overleden filmacteur Lino Ventura herdacht. Mitterrand noemde hem "sym bool van menselijkheid en groot moedigheid". "Met Ventura," al dus de president, "is een groot ac teur en man met een groot hart heengegaan." DEN HAAG (ANP) - Het Haagse Gemeentemuseum zal begin vol gend jaar ruim 250 schilderijen van Mondriaan tentoonstellen. Vol gens een woordvoerder van het museum gaat het om "de grootste collectie Mondriaans ooit bij elkaar geëxposeerd". De tentoonstelling is mogelijk geworden doordat de 91-jarige Amerikaan Sidney Janis bereid is om zijn particuliere verzameling van 69 doeken (tijdelijk) naar Den Haag te sturen. Deze grootste parti culiere verzameling Mondriaans ter wereld wordt aangevuld met werken van het gemeentemuseum zelf, dat op zijn beurt als museum over de grootste collectie van de Nederlandse schilder beschikt. De zo ontstane tentoonstelling bevat werken uit alle periodes van Mond riaan. "Een zeer evenwichtig ge heel", aldus mederwerker H. Hen- kels van het museum. De collectie van Sidney Jams is nog nooit in zijn geheel geexpo- seerd. "Hooguit zijn er eens drie of vier schildèrijen tegelijkertijd te bezichtigen geweest". Henkels se lecteerde de werken in Amerika. "Waarschijnlijk ben ik buiten de familie Janis de enige op de wereld die de gehele collectie ooit heeft ge zien". Gezien de leeftijd van de ei genaar is hij overigens bang dat het de laatste kans is om deze tentoon stelling te organiseren. De collectie zal waarschijnlijk over enkele jaren uit elkaar vallen. Als tegenprestatie stelt het ge meentemuseum veertig Mondn- aans beschikbaar voor een exp< i- tie in de Verenigde Staten. De nieu we directeur R. Fuchs, die per 1 no vember is benoemd, kondigde eer der aan een einde te willen maken aan het vele reizen van de schilde rijen. Voor deze tentoonstelling maakt hij echter een uitzondering, zo liet Henkels weten. 'Nathan de Wijze' van G.E. Lessing door Stiehting de Jungle. Regie: Joanna Bilska. Decor/kostuums: Danielle Waslander. Vertaling: Dolf Verspoor. Gezien op 23 okto ber in de Leidse Schouwburg. LEIDEN - Drie grote namen uit de Nederlandse toneelwe reld en één van de bekendste klassiekers uit de Duitse litera tuur - de Leidse schouwburg was daarom geheel uitver kocht. Het zogenaamde 'ster- rentoneel' in klassiek repertoi re komt immers in ons huidige toneelbestel niet meer zo vaak voor. Bernard Droog schittert als Nathan. De rol ligt hem zichtbaar na aan het hart. Gran de dame Ellen Vogel speelt zo als altijd met allure en Henk van Ulsen vervult met beschei den spel een belangrijke rol in het geheel. Daarnaast treden enkele oor spronkelijk niet-Nederlandse acteurs op: de Koerd Ibrahim Selman als de sultan en Suchitra Sewrattan als diens zuster. Mnine Houcine is af komstig uit Marokko en Hans Radloff uit de DDR. Hun speel stijl wijkt vaak sterk af van die van de Nederlanders, hun min of meer sterke accent constras- teert met de klassiek geschool de dictie van de Nederlanders. Zeker bij dit stuk past een der gelijke Ideurrijke internationa le rolbezetting uitstekend De 'Nathan' van Lessing speelt zich af in Jeruzalem ten tijde van de derde kruistocht. Door een bijna sprookjesachti ge handeling worden in dit stuk de drie religies Jodendom, Christendom, Islam met elkaar geconfronteerd. Wanneer de sultan de "wijze Nathan" vraagt, welke van de drie gods diensten hij de beste acht, ver telt Nathan de beroemde (aan Boccaccio ontleende) ringpara- bel, waarin de drie godsdien sten met drie volstrekt gelijk waardige ringen vergeleken worden. Uiteindelijk komt het bij Lessing letterlijk tot een ver broedering: verschillende per sonages blijken bloedverwant te zijn. In de regie van Joanna Bilska ziet dat vrijwel altijd symbo lisch opgevatte slotbeeld er aanmerkelijk minder harmoni eus uit. Nathan loopt weg met gebogen hoofd, het beeld ver start en het licht is kil. Dat is om twee redenen een interessante keuze geweest. Ook al wordt d 11 stuk altijd als 'loflied op de tole rantie' of als 'pleidooi voor het humaniteitsideaal' bestem peld, over de interpretatie van het slot hebben heel wat letter kundigen nagedacht. De af zwakking van het harmonieuze slot is ook zeker gepast tegen over de actualiteit van het in dit stuk behandelde vraagstuk, al leen al bijvoorbeeld met hot oog op de huidige situatie in Li banon. WIJNAND ZEILSTRA deze plaat hebben we onze les ge leerd. We hebben gekozen voor een live-registratie zonder publiek, in onze eigen ruimte, een gymzaal in Amsterdam. Er is ook niet gepro- duced. We hebben de nummers ge woon gespeeld en direct opgeno- "Het grootste deel van de teksten is gebaseerd op mijn verleden. Ik beschrijf het leven in een buiten wijk te Amsterdam. Alledaagse za ken die ik heb verknipt tot bizarre stukken. De eerste zin van de elpee is: "Ik werd geboren in een dal van bakstenen". Het was écht een soort kom, die buurt, vandaar. Weet je, ik wil niet zo veel verzinnen. Ik schrijf liever op wat er is gebeurd. Dat is een eerlijke manier, ik wilde een eerlijke elpee maken die eer lijk moest worden opgenomen. Wél met een heleboel kronkels, want anders zouden het The Nits niet zijn". Je bent nu 36 en dertien jaar be zig met The Nits en nog steeds sta je wat Nederland betreft met prachti ge muziek in slecht gesubsidieerde, rokerige jongerencentra te spelen. Reken je nou nog verder op iets? "Ik moet bekennen dat ik het le ven met de band, het reizen, juist steeds leuker vind. Vijf jaar gele den had ik dat niet tegen je gezegd. Toen dacht ik: het loopt af, net als met de voetballer die een sigaren- zaakje gaat kopen. Maar het omge keerde is gebeurd. Het is interes santer, kleurrijker geworden, het begint meer zin te krijgen. Dat be sef is belangrijker geworden in be slissingen over de toekomst. Ei genlijk is het dus moeilijker gewor den want ik dacht eerst in termen van slijten en afbouwen. Nu zie ik in dóórgaan meer iets van volgroei ing. En dat stelt eisen aan jezelf. Ik denk trouwens dat dit een alge meen verschijnsel is: steeds meer mensen die met muziek bezig zijn gaan steeds langer door en worden steeds ouder worden alvorens ze ophouden". Maar in Nederland heb je toch niets meer te zoeken, driekwart van het jaar zijn jullie in het buiten land. de Nederlandse poppers be steed jaargangen lang geen aan dacht aan julliede disjockeys draaien alleen maar hits enzo voorts. enzovoorts. "Nee. hoor. Nederland is en blijft onze thuishaven. We zullen altijd in Nederland blijven spelen. Maar het heeft niet zo veel zin om drie keer rond te gaan in Nederland met hetzelfde materiaal. Dat is niet fair tegenover je publiek en niet te genover jonge bands die het circuit in willen komen". "Natuurlijk, het is wel eens ma ger in Nederland. We zijn er in dit land ook nog eens erg goed in om binnen dat heel kleine wereldje waar alles gebeurt, plotseling za ken scherper te gaan stellen. Dan gaat men elkaar binnen radio en tv heel erg beconcurreren. Maar als je een aantal dagen in het buitenland vertoeft, weet je wel beter. Ik be doel: als ik in een uitverkochte zaal The Nits: v.l.n. r. Rob Kloet (drummer), Henk Hofstede (gitarist!zanger). Robert-Jan Stips (toetsen), en Joke Geraets (bas). foto Henk Bouwman» in Helsinki optreed dan maak ik me niet meer druk of Jan Rietman me nou wel of niet in zijn Los-Vast wil. Dat betekent niet dat ik daar niet wil spelen, maar het is niet zo belangrijk. Er valt heel goed te toe ren in Europa. Er zijn zat Europea nen die geïnteresseerd zijn in Ne derlandse muziek". Waarom maak je geen dubbelli- ve-elpee voor Scandinavië en Zwit serland? "Ha, ha. Nee, dat nooit, ook al zou die in Zwitserland inslaan als een bom. Nee, je moet zoiets zelf ook leuk vinden. We zouden er ook heel andere nummers op zetten dan men verwacht. Er blijft altijd een soort van onverkoopbaarheid in The Nits zitten. Gewoon omdat we een te grillige band zijn, niet volgens één formule willen werken. Dat kunnen we ook niet, we kunnen niet zeggen: en nu gaan we een jaar lang André Hazes spe len of Duran Duran. Dat zijn we al dertien jaar lang nooit van plan ge weest. Doen we het wel, dan is het afgelopen, is er geen band meer. Zoals het nu gaat, gaat het goed. We hebben bewezen dat we met onze eigen, onverkoopbare manier een top 40-hit kunnen maken. De mensen kopen het toch, daar is niks tegen te doen. ook al stopt een disc-jockey een plaat nog zo veel weg, als er in twee weken 7.000 mensen tot aanschaf over gaan, dan ben je verloren. Blij dat ons dat nu ook eens overkomt". Hebben jullie het vaak over dit soort dingen, is het misschien zelfs jullie strategie? "Het komt wel ter sprake, af en toe. Maar we zijn niet van die se rieuze vergaderaars. Er is veel hu mor in de band. Meer humor dan evaluaties, ha, ha". Elf miljoen voor Gutenberg Bijbel NEW YORK (AP) - Bij Christie's in New York is gisteren een Guten berg Bijbel gekocht voor een be drag van circa 11 miljoen gulden. Tweemaal zoveel als de oude re- cordprijs. Volgens het veilinghuis is nog nooit eerder zo'n prijs voor een boek betaald. De bijbel is in het bezit gekomen van het grootste boekwinkelconcern van Japan, Maruzen in Tokyo. 1455 werd resterende Gutenberg Bijbels. De drukker moet in totaal 185 Bijbels hebben gedrukt. In 1978 werd een Gutenberg Bij bel door Christie's verkocht voor 2,2 miljoen dollar Het geveilde boek - dat in 1950 voor 150.000 gulden werd verkocht - was in het bezit van een stichting van de katholieke kerk in Los An gels. Met de opbrengst wil deze stichting de priesteropleiding be kostigen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 33