Golf-beleid blijft
in Reagans handen
België op weg naar federale staat
STRIP
TEKENAARS
TEKENEN
HEN EIGEN
STRIPS.
Senaat haalt gedeeltelijk bakzeil
Russisch Politburo
ondergaat zuivering
Overgangskabinet België
'Barschel wist van
actie tegen Engholm'
DONDERDAG 22 OKTOBER 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
MOSKOU - Aan de vooravond van
de viering van het 70-jarig bestaan
van de Oktoberrevolutie heeft het
Politburo, het informele top-or-
gaan van de communistische partij
van de Sovjetunie, nog een kleine
aderlating ondergaan. Geidar Alij-
ev, de 64-jarige 'koning van Azer
beidzjan' en sinds 1982 lid van dit
hoogste partijcollege, is op eigen
verzoek om gezondheidsredenen
met pensioen gestuurd.
door
Alexander Münninghoff
Gezien het feit dat Alijev in de
lente van dit jaar door een hartaan
val werd getroffen, lijkt deze for-
WASHINGTON (UPI) - De Amerikaanse Senaat heeft gisteren een motie aanvaard waar- geweld aan te doen, wat vroeger
in twijfels worden uitgesproken over het beleid van president Ronald Reagan in de wei eens het geval was. Maar toch
Perzische Golf. De meeste senatoren wilden echter niet zo ver gaan om Reagan te dwin-
gen zich te houden aan de „War Powers Act" uit 1973.
De Senaat stemde met een meer
derheid van 54 tegen 44 voor de
motie die wordt beschouwd als een
compromis tussen diegenen die
willen dat het Congres medezeg
genschap krijgt over het inzetten
van Amerikaanse troepen in de
Golf en zij die de Amerikaanse pre
sident de vrije hand in dat gebied
willen geven.
De nu aangenomen motie keurt
de Amerikaanse militaire aanwe-
Amerikaanse vlag uit Kuwayt. Ook
wordt Reagan gevraagd binnen 30
dagen een volledig verslag uit te
brengen over zijn Golfbeleid. Het
Huis van Afgevaardigden moet
nog zijn goedkeuring aan de motie
geven.
De Democraten stellen dat de nu
aanvaarde motie een zodanige ver
waterde versie is van de War Po
wers Act dat het Congres nog
steeds geen zeggenschap heeft
rugtrekking van „ook maar één he
likopter of een oorlogsschip".
„Niemand zegt dat wij ons moeten
terugtrekken. Niemand wil het ta
pijt onder Reagan vandaan trek
ken in de Golf', zo zei Byrd.
kan er behalve van een aderlating
ook van een kleine zuivering wor
den gesproken.
Alijev was, evenals Gorbatsjov,
een Andropov-man. Hij heeft een
grote hang naar discipline en effi
ciency met de huidige partijleider
gemeen. Maar daar houdt het wel
mee op: zijn ware profiel binnen de
partij kreeg Alijev via de KGB, van
waaruit hij in 1969 de grote stap
maakte naar partijleider van zijn
geboorteland Azerbajdzjan.
Andropov, de ex-chef van de
KGB, die in 1982 Brezjnev opvolg
de, haalde ogenblikkelijk deze ver
trouweling uit de eigen gelederen
naar Moskou. Algemeen werd Alij
ev een grote toekomst voorspeld.
Maar dat is er niet uitgekomen.
Want toen kwam Gorbatsjov. Hij
was óók een vertrouweling van
Andropov, evenwel niet door
KGB-relaties. Na Andropov's dood
werd dat verschil snel merkbaar.
Tussen Gorbatsjov en Alijev heeft
het nooit helemaal lekker gezeten.
Terugblikkend is er eigenlijk
geen moment aan te wijzen, waar
op Alijev de perestroika-politiek
openlijk heeft gesteund. Hij bleef
altijd de zwijgzame man uit het tra
ditioneel gewantrouwde Aziati
sche deel van de USSR, met welk
gebied hij vanuit Moskou hechte
banden bleef onderhouden.
Dat hij vorig jaar een borstbeeld
in 'zijn' hoofdstad Bakoe voor zich
zelf liet oprichten spreekt boekde
len: hier was de 'koning van Azer
bajdzjan' weer aan het woord, Gei
dar Alijevitsj, de zoon van Ali, in al
zijn oriëntaalse glorie en allerminst
een naar vernieuwing strevende
Gorbatsjoviaan uit de zakelijke
kantoren van Moskou.
Onlangs werd nog betoogd, dat
de toenemende Kremlin-kritiek op
een aantal misstanden in Azer
bajdzjan Alijev wel eens zouden
kunnen opbreken. Het feit dat hij
Geider Alijev
als partij-verantwoordelijke voor
onder andere de transportsector in
de USSR weinig spectaculaire ver
beteringen heeft weten te bewerk
stelligen, zal hem evenmin in dank
zijn afgenomen. De indruk bestaat,
dat Alijev's hartaanval hem net op
tijd voor een pijnlijker afgang heeft
behoed.
zigheid in de Golf goed, maar over de acties van de Amerikaanse
spreekt wel zijn twijfels uit
bescherming die de Amerikaanse
marine geeft
V akbondschefs
Spanje stappen
uit parlement
MADRID (GPD) - De twee kop
stukken van de Spaanse socialisti
sche vakcentrale UGT, Nicolas Re-
dondo en Anton Saracibar, hebben
gisteren hun zetel in het parlement
ter beschikking gesteld. Daarmee
kwamen de beide vakbondsleiders
hun eerder geuite dreigement na
om op te zullen stappen, indien er
geen wijziging zou worden aange
bracht in de begroting voor het vol
gend jaar.
De UGT had onlangs de eis ge
steld, dat de pensioenen verhoogd
dienden te worden, de ambtena
rensalarissen met één procent bo
ven de toegekende prijsindex van
vier procent zou moeten worden
opgetrokken en dat de nieuwe be
lastingregeling voor 1987 de lagere
inkomensgroepen nog meer zou
ontzien.
De socialistische regering van
premier Felipe Gonzalez weigerde
echter aan de verlangens van de
UGT tegemoet te komen. Secreta
ris-generaal van de UGT Redondo
zal opgevolgd worden door zijn
zoon, Nicolas Redondo jr. Met het
vertrek van Redondo sr. en Saraci
bar is waarschijnlijk nog geen ein
de gekomen aan de uittocht van so
cialistische vakbondsleden in het
parlement. Twaalf anderen moeten
de komende dagen nog beslissen,
of zij hun zetel behouden of niet.
De stap van de twee vakbonds
leiders is de eerste aanzet in een
proces om de UGT langzaam maar
zeker een grotere onafhankelijk
heid te verschaffen tegenover de
socialistische partij PSOE. In het
verleden zagen de leden van de
UGT zich meermalen voor een dil
emma geplaatst: de partij en de re
gering steunen om de eenheid on
der de socialisten te bewaren of op
de bres blijven staan voor de rech
ten en eisen van de werkende be
volking, tegen de officiële lijn in.
De verwijdering tussen de vak
bond en de regering kan de komen
de weken uitlopen op een directe
confrontatie. De UGT heeft aange
kondigd nog deze maand tot grote
demonstraties te zullen oproepen
van gepensioneerden en ambtena
ren.
De UGT zal vandaag bekijken, of
ze die acties alleen of samen met de
communistische vakcentrale Co-
misiones Obreras zal voeren.
Buitenland kort
EG-hulp
De EG-Commissie in Brussel
heeft gisteren besloten om ruim
twee miljoen gulden ter beschik
king te stellen voor hulp aan de
slachtoffers van hel noodweer dat
in de nacht van 15 op 16 oktober
Groot-Brittannië, Frankrijk, Span
je en Portugal heeft getroffen. Eén
derde deel van het geld wordt ge
bruikt om de Britse slachtoffers te
helpen. De rest gaat in drie gelijke
delen naar Frankrijk, Spanje en
Portugal.
Schoolstaking
In de autonome Joegoslavische
provincie Kosovo zijn gisteren
ruim duizend schoolkinderen in
staking gegaan uit protest tegen
vermeende discriminatie door de
Albanese etnische meerderheid in
deze provincie. De stakende kinde
ren zijn van Servische en Monte-
negrijnse afkomst. Een onbekend
aantal leerlingen in de provincie
hoofdstad Pristina was maandag al
in staking. De schoolboycot heeft
zich inmiddels uitgebreid naar na
burige dorpen, zoals Obilic, Lipljan
en Klina.
Levenslang
De Italiaan Raffaele Cutolo heeft
deze week zijn zesde levenslange
gevangenisstraf gekregen voor het
geven van opdracht tot de moord
op een communistisch raadslid. De
aanslag op Domenico Beneventa-
no had in november 1980 plaats.
Cutolo zit al levenslange gevange
nisstraffen uit voor het laten ver-
moordon van vijf andere mensen.
In 1981 gaf hij vanuit zijn cel op
dracht tot de moord op de onderdi
recteur van de Poggioreale-gevan-
genis van Napels.
regering in dat gebied. Deze wet
zou president Reagan hebben ver
elf tankers onder plicht binnen 60 dagen verslag uit
te brengen aan het Congres over de
militaire activiteiten in het Golfge-
bied, waarna het Congres het recht
krijgt wijzigingen in het beleid
voor te stellen. De gisteren aan
vaarde motie omvat een dergelijk
recht niet.
De motie werd op de agenda ge
zet nadat de Democratische meer
derheid in de Senaat erin was ge
slaagd een filibuster van de Repu
blikeinen te doorbreken. Vooral
sinds de Amerikaanse vergeldings-
aanval op Iraanse olieplatforms in
de Golf van maandag, gaan in de
Senaat steeds meer stemmen op de
regering te dwingen de War Po
wers Act in werking te stellen. Die
wet geeft het Congres het recht zijn
veto uit te spreken over het inzet
ten van Amerikaanse troepen in
geval van vijandelijkheden. Veel
Democratische volksvertegen
woordigers zijn bang dat de Ver
enigde Staten ongemerkt in een
oorlog zullen worden betrokken.
Volgens waarnemers was het
vrijwel zeker dat Reagan zijn veto
over de War Powers Act zou uit
spreken. Evenals zijn voorgangers
meent Reagan dat deze wet in
breuk maakt op zijn grondwettelij
ke bevoegdheden als opperbevel
hebber. Volgens de wet, die als
reactie op de Vietnamoorlog werd
aangenomen, moet de president
het Congres binnen 48 uur inlich
ten over het zenden van Ameri
kaanse troepen naar gebieden
waar zich vijandelijkheden voor
doen. Als het Congres niet binnen
60 dagen toestemming geven voor
verlenging moeten de troepen na
een maand worden teruggetrok
ken.
De leider van de Democratische
meerderheid in de Senaat, Robert
Byrd, riep Reagan eerder deze
week op zich bij het voorstel neer
te leggen. Hij wees erop dat in de
motie niet wordt gevraagd om te-
De presidentskandidaat van de regeringspartij in Zuidkorea, Roh Tae Woo, veegt de tranen uit zijn ogen nadat
iemand een traangasgranaat naar hem had. geworpen tijdens zijn verkiezingscampagne in Kwangju. (foto anp>
KWANGJU (Rtr/AP) - Een traan
gasgranaat die gisteren in een me
nigte op een markt in Kwangju
werd gegooid, heeft Roh Tae Woo,
de Zuidkoreaanse presidentskan
didaat voor de regeringspartij,
doen afzien van het houden van
een toespraak.
De veiligheidsbeambten vorm
den hoestend en proestend een be
schermend schild rondom de kan
didaat en leidden hem naar een ko
gelvrije auto, die bij het wegrijden
met eieren werd bekogeld.
Eerder al hadden betogers in een
zaal waar Roh met partijgenoten
bijeen was, "Breng ons onze zoons
terug", "Compensatie voor de mas
samoord van Kwangju", en "U
mag geen president zijn" geroepen
en met eieren gegooid die Roh in
het gezicht troffen.
Traangas en
eieren voor
Roh Tae Woo
Kwangju, in het zuidwesten van
Zuidkorea, was in 1980 toneel van
een burgeropstand die genadeloos
door het leger werd onderdrukt.
Roh was generaal-majoor toen in
1979 de militaire staatsgreep
plaatshad die - met zijn medewer
king - president Chun Doo Hwan
aan de macht bracht. Nadat Chun
daarna de staat van beleg had afge
kondigd, ontstond in Kwangju een
rebellie van studenten en burgers
en het duurde ruim een week voor
het leger de orde had hersteld. Vol
gens de regering kostte de opstand
aan 193 mensen het leven, maar
plaatselijk zei men dat er veel meer
slachtoffers waren.
Roh maakte later een grapje over
het gegooi met eieren en zei dat het
"het zoveelste gepeperde incident
op de weg naar democratie" was.
In Seoul vielen naar schatting 60
studenten een politiebureau aan,
waarna ze op de vuist gingen met
politieagenten. Volgens de studen
ten probeert de regering zich te
onttrekken aan haar eerdere belof
te om democratische hervormin
gen door te voeren. Er waren geen
meldingen van slachtoffers.
Volgens ooggetuigen arresteer
de de politie tientallen betogers,
maar van officiële zijde werden
geen aantallen genoemd.
BRUSSEL (GPD) - België heeft
weer een volwaardig kabinet. Het
zevende kabinet sinds 1979 onder
leiding van Wilfried Martens werd
gisteravond door koning Boude-
wijn beedigd. Het bestaat uit pre
cies dezelfde partijen en dezelfde
ministers als het zesde, dat vorige
week struikelde over de kwestie-
Happart.
Het nieuwe kabinet is een over
gangskabinet met slechts twee ta
ken: het voorbereiden van een uit
gebreide wijziging van de grond-
wet en het uitschrijven van verkie
zingen voor de Kamer van Volks
vertegenwoordigers.
Het had gisteren nog enige voe
ten in de aarde voordat de vier re
geringspartijen - de Vlaamse en
Waalse christendemocraten en li
beralen - overeenstemming had
den bereikt over de voorstellen
voor de grondwetswijziging. An
dermaal waren het de Waalse chris
tendemocraten (PSC) die dwars la
gen.
Kern van de grondwetswijziging
is het overhevelen van de bevoegd
heid voor het onderwijs in België
van de nationale regering naar de
Vlaamse en Waalse deelregerin-
gen. Dit in het kader van een verde
re federalisering van het land.
De PSC is als enige partij tegen
die overheveling, omdat zij vreest
dat daardoor het katholieke onder
wijs in Wallonië in het gedrang
komt. In Wallonië moet de kleine
PSC (slechts 20 van de 212 zetels in
het parlement) opboksen tegen de
liberalen en socialisten die voor
openbaar onderwijs zijn.
De PSC werd gisteren tegemoet
gekomen met de toezegging dat de
gevraagde waarborgen voor het ka
tholieke onderwijs in de nieuwe
grondwet zullen worden opgeno
men.
BRUSSEL - De kabinetscrisis over
de zaak-Happart kan er voor zor
gen dat België sneller dan was
voorzien zal worden omgevormd
tot een echte federale staat. Waar
bij Vlaanderen en Wallonië een
grote zelfstandigheid krijgen op
een groot aantal terreinen en de na
tionale regering zich nog 'slechts'
met het buitenlands beleid, de de
fensie, de nationale economie en
het monetaire beleid bezighoudt.
Het overgangskabinet van pre
mier Martens krijgt immers tot eni
ge taak een wijziging van de grond
wet voor te bereiden die de basis
moet vormen voor een drastische
hervorming van de Belgische staat.
Die grondwetswijziging was eigen
lijk pas voorzien voor eind 1989,
maar 'dankzij' Happart komt die er
nu al.
In de praktjk bleven echter tal overhevelen. Ook dan zal de staat
i bevoegdheden nog bij de na-
het geld zorgen, maar Vlaan-
tionale regering. De staatshervor- deren bepaalt zijn eigen onderwijs-
ming was niet voltooid. Maar naar-
mate de tegenstellingen tussen
Vlamingen en Walen toenamen en
de affaire-Happart het politieke le
de roep om een echt federaal Bel
gië steeds groter.
Een van de zaken die nog niet ge
regeld zijn is de opsplitsing van het
onderwijs. Geen wonder, want het
onderwijs speelt natuurlijk een de dienst uitgemaakt. Pas de laat-
Premier Martens
- België voorbereiden op nieuwe
staatsvorm - {mq Be|Ka)
door
Hans de Bruijn
eigen (deel)regeringen, eigen parle
menten en eigen bevoegdheden
Over cultuur, omroep, milieube
leid, ruimtelijke ordening, regio
naai economisch beleid, werkgele-
De staatshervormiing heeft de- genheid en wetenschapsbeleid
zelfde achtergrond als de kwestie- mochten de Vlamingen en de Wa-
Happart: de enorme verdeeldheid len voortaan zelf beslissen, zonder
tussen Vlamingen en Walen, niet met elkaar rekening te hoeven
alleen op taalkundig maar ook op houden.
centrale rol in het bepalen i
identiteit van een land of gewest,
en zeker waar de taal zo doorslag
gevend is.
Het onderwijs was en is nog een
nationale zaak. Er is vrijheid van
onderwijs en de staat zorgt voor
het geld. Er zijn nu ook twee natio
nale ministers van onderwijs, een
voor het Franstalig onderwjs en
een voor het Nederlandstalig. Zij
zijn volledig gelijkwaardig en de
een mag niet aan de taken van de
ander komen.
Bij de grondwetsherziening wil
men nu de bevoegdheden voor het
onderwijs naar de deelregeringen
economisch en cultureel gebied.
Vele jaren is geprobeerd Vlamin
gen en Walen vreedzaam te laten
samenleven, maar het is steeds
duidelijker geworden dat het on
verzoenlijke niet te verzoenen valt.
Al in de jaren zestig werd over
een opsplitsing van België gespro
ken. In 1962 werd de taalgrens
door België getrokken, die het land
definitief - en niet alleen wat het
taalgebruik betrof - in tweëen zou
splijten. Het duurde tot het eind
van de jaren '70 voordat die twee
deling ook staatkundig vorm
kreeg.
Vlaanderen en Wallonië kregen
Extreem
De nationale overheid zorgde er
voor dat beide gewesten voldoen
de geld kregen. Tot in het extreme
werd ervoor gewaakt dat de lands
delen gelijk behandeld werden.
Voor elke frank die naar Vlaande
ren ging, moest er ook een naar
Wallonië. Geld voor een haven in
Zeebrugge, dan ook geld voor een
weg door de Ardennen. Omdat
Vlaanderen meer inwoners heeft
en de economische motor van het
land is, ontstond daardoor een
scheve situatie die veel Vlamingen
dwars zit.
BONN (GPD) - De staatssecretaris
van financiën van de deelstaat
Schleswig-Holstein, Schleifer,
heeft gisteren de beschuldigingen
tegen de gestorven ex-minister
president Barschel onderschreven.
Hij verklaarde onder ede dat Bar
schel al in februari met hem con
tact heeft opgenomen over de ano
nieme aangifte wegens belasting
ontduiking tegen de SPD-politicus
Engholm. Barschels vroegere per
smedewerker Pfeiffer stelt dat de
ex-minister-president de drijvende
kracht was achter deze poging
Engholm in discrediet te brengen.
De familie van Barschel ziet af
van een tweede sectie. Dat deelde
de Zwitserse advocaat van de fami
lie, Revaz gisteren mee. Sectie had
uitgewezen dat Barschel een grote
hoeveelheid van vijf verschillende
soorten medicamenten had inge
nomen. Daar deze hem niet met ge
weld waren toegediend, gaat men
er algemeen van uit dat hij zelf
moord heeft gepleegd. De familie
stelde dat zij dit uitsluit en eiste een
tweede sectie. Waarom men daar
nu van heeft afgezien, is nog niet
duidelijk.
De parlementaire onderzoeks
commissie in Kiel hervatte giste
ren haar onderzoek met het ver
hoor van staatssecretaris Sclileifer.
Hij vertelde dat Barschel hem be
gin dit jaar opbelde met de vraag of
er iets onregelmatigs was ontdekt
in Engholms belastingaangifte. De
staatssecretaris deelde mee dat het
onderzoek niets had opgeleverd.
Wel had hij de indruk dat Barschel
precies wist waarover het ging en
dat verwonderde hem, omdat hier
uit bleek dat het belastinggehéim
was geschonden. De staatssecreta
ris lichtte daarop de minister van
financiën Asmussen in. Björn Eng
holm werd niet op de hoogte ge
steld.
CDU-minister van financiën As-
mussen probeerde op de eerste ka
binetszitting na het verkiezingsde
bacle van 15 september deze hele
affaire te bespreken. Veel minis
ters wilden schoon schip maken,
maar Barschel blokte alles af. Een
week later gaf de CDU-politicus op
een persconferentie zijn erewoord
niets van deze anonieme belasting
aangifte te hebben geweten.
Reiner Pfeiffer verklaarde giste
ren in een interview dat Barschel
hem eerder dit jaar de post van mi
nister van binnenlandse zaken in
zijn nieuwe kabinet wilde aanbie
den, indien Pfeiffer zou zwijgen
over de lastercampagne tegen Eng
holm.
Russen bekijken
reactor Three
Mile Island
MIDDLETOWN (AFP) - Drie func
tionarissen van het Sovjetministe
rie voor kernenergie hebben giste
ren een bezoek gebracht aan de
kerncentrale op Three Mile Island,
waar in 1979 het ernstigste ongeluk
uit de nucleaire geschiedenis van
de Verenigde Staten plaatshad.
„Wij zijn hier om ons bekend te
maken met het werk van Ameri
kaanse specialisten op het gebied
van de veiligheid", zei de leider van
de delegatie, Nikol^j Sjtejnberg.
De Russische functionarissen kre
gen toestemming de centrale te be
zoeken nadat een groep Ameri
kaanse specialisten een bezoek
mocht brengen aan de kerncentra
le in Tsjernobyl, waar bij de ont
ploffing van een reactor in april
1986 31 personen het leven verlo
ren.
De Sovjetrussische delegatie
kreeg toegang tot de bij het onge
luk zwaar verontreinigde reactor 2.
Het schoonmaken van de reactor
duurt nog steeds voort.
ADVERTENTIE
beleid net zoals Wallonië.
Dat deze kwestie zo omstreden is
komt vooral door de Waalse
chrstendemocraten van de PSC.
ven meer begon te verzieken, werd De kleinste regeringspartij met
maar 20 van de 212 zetels in het
parlement, maar wel met een one
venredig grote invloed.
Het Waalse katholieke establish
ment heeft in België eigenlijk altjd
ste decennia, met het groeiend po
litiek en economisch zelfbewust
zijn van de Vlamingen, is die rol
afgenomen. Maar toch slaagt de
PSC er al jaren in om haar wil aan
de andere regeringspartijen op te
leggen.
De PSC maakte handig gebruik
van de afkeer bij Martens CVP
voor de socialisten. Maar vorige
week overspeelden de Walen hun
hand en is de crisis er toch. Met het
risico dat zij straks, na de verkie
zingen van 13 december, toch bui
tenspel komen te staan.
Tot die tijd zal de PSC echter al
haar invloed aanwenden om de fe
deralisering van het onderwijs te
gen te werken. Dat Ujkt een bij
voorbaat verloren strijd, omdat de
andere regeringspartijen en de op
positie in Vlaanderen en Wallonië
er voor zijn.
Even leek het erop alsof Martens
dan maar zou doorgaan zonder de
Waalse christendemocraten. Dan
zou de PSC aan alle kanten het lid
op de neus gekregen hebben, om
dat Martens de grondwetswijzi
ging dan desnoods met de steun
van de socialisten door het parle
ment zou hebben gehaald.
Maar op de valreep werd men het
toch eens. Het katholieke onder
wijs in Wallonië krijgt in de nieuwe
grondwet dezelfde garanties als
het onderwijs aan minderheden.
En daar kon deze politieke minder
heidspartij mee leven.
A.s. zaterdag is het Stripmarkt in de Haagse
Bijenkorf. Liefst 30 striptekenaars zijn die dag
van 13.00 tot 16.00 uur in het Service Centrum,
2e etage, om daar hun strips te signeren.
Wij verwachten o.a. de winnaar van de Strip-
schapprijs 1987, Gerrit de Jager van 'De familie
Doorzon', Don Lawrence van de bekende jeugd
serie 'Storm', Willy Linthout van de strip 'Urbanus'
en Urbanus zélf, Willem Ritstier van 'Bartje', Eric
Schreurs van 'Joop Klepzeiker', Peter de Wit van
'Gilles de Geus', Jan Vervoort van 'Lila en Merijn
Jan Steenman van'Noortje', JoNesbitt van'Hand
boek hedendaagse dames'. Elly Holzhaus van
'Met mij alles OK' en nog vele anderen.
BIJ DE BIJENKORF BEiN JE BETER AF
