'Het moet lukken vandaag' 'Ik moet nog veel vrijer worden' Confrontatie met architectuur 'Zjivago' in Russisch theater OMGEWAAID BOOMPJE ORANJEBOOM PAGINA 29 Anne van Egmond presenteert duizendste uitzending van 'Adres Onbekend' HILVERSUM - De duizendste uit zending van het radio-programma 'Adres onbekend' van Anne van Egmond heeft morgen plaats. Een programma dat jarenlang veel emoties heeft losgemaakt, maar ook tragedies heeft onthuld. Een programma van een vrouw die zegt "die dingen te doen die met mijzelf te maken hebben". door Margriet Hunfeld De formule lijkt eenvoudig, de uitvoerbaarheid ervan is dat nooit geweest. Anne van Egmond tracht al heel lang om families weer bij el kaar te brengen, dat wil zeggen de natuurlijke moeders van geadop teerde kinderen, de vaders van weeshuisjongens of de broers en zusjes van 'vondelingetjes'. Niet in die volgorde, wel in een steeds wis selende variatie. "Wij zitten daar elke uitzending echt met zijn allen", zegt ze met na druk ,,van: het moet lukken van daag". En is het vaak gelukt? Heel vaak wel, vindt Anne van Egmond. Hoe wel de weerstanden en de tegen werkingen, de angst ook en de pijn, soms heel ver gingen. Succesvolle managers bijvoorbeeld, die binnen hun bedrijf altijd hadden gezwe gen over een weeshuis-jeugd en plotseling werden geconfronteerd met een zoekende moeder; het schrijnende gevolg was dat ze kon den opstappen. Of stiefkinderen die voor geen prijs herinnerd wens ten te worden aan een ellendige jeugd. Maar ook vaders die zich schaamden over de verwaarloosde plichten, of volwassen geworden 'kinderen' die nooit hadden begre pen hoe ouders ze hadden kunnen vergeten. "In onze duizendste uitzending krijgen we een uur extra zendtijd. zodat we de hoogtepunten van de afgelopen jaren nog eens terugho ren. Die hoogtepunten zijn de suc cesvolle herenigingen, de ontmoe tingen waarvan iedereen zei; hè, ja, wat heerlijk dat het nu eindelijk voor elkaar is... Vrijdag gaan we aan al die mensen vragen: en, hoe is het verder met jullie gegaan en wat is er intussen allemaal nog ge beurd" "Laat ik even terug gaan naar de periode dat ik ermee begon", vangt ze aan. En terwijl ze praat is de combinatie van de mooie, rustige stem met de hypernerveuze blik, de trillende handen en de voortdu rende greep naar een sigaret een merkwaardige. "Toen was dat spe ciale gevoel van 'wie ben ik nu ei genlijk zelf nog helemaal niet zo bewust aanwezig. Dat is pas veel la ter gekomen, toen ik via allerlei ziektes en psychosomatische klachten aan de gang ging met mijn eigen onrust. Ik kwam er min of meer achter dat ik wel degelijk oók een 'adres onbekend' had en dat ik mij -misschien- daardoor ook beter kon verplaatsen in de si tuatie van mensen die aan het zoe ken zijn". Ze is stil. Kijkt veel naar een door haar meegevraagde radio-collega. Alsof er een bevestiging moet zijn. Steun ook. Valt dan wat cynisch uit: "Nou zit ik daar dus niet iedere vrijdagochtend van negen tot tien aan te denken hoor". Zachter: "Maar ik kan wel veel aanvoelen". Ik vind datje knap anticipeert op de verhalen die mensen jou in een live-uitzending vertellen. „Nounou. Anticiperen, dat is al bezig zijn met waar het misschien eventueel naar toe zou kunnen gaan en dat doe ik niet. Ik laat het echt helemaal over me heen ko- men, ik weet echt niet wat er gaat gebeuren. Ik weet dus niet wie er belt, ik weet wèl datje iets kunt op roepen. Wat dat precies is, kan ik niet uitleggen. Omdat ik die lijnen nooit uitzet, omdat ik dus van tevo ren nooit ga zitten bedenken wat ik allemaal moet doen..." "Maar ik krijg wel de verhalen te horen van mensen die elkaar twin tig jaar niet hebben gezien. Of de beweegredenen. Waaróm hebben ze elkaar twintig jaar niet gezien. Da s ook niet mis. En ja. daar kom je dan in de loop van de uitzending achter, of naderhand". Houdt dat met automatisch in datje ook als een soort hulpverleen ster benaderd gaat worden? "Dat is soms moeilijk, ja. Ik heb geen adviezen en ik ben geen bu reau voor moeilijkheden. Ik kan denk ik, heel goed luisteren naar mensen en als dat mijn functie is, oke. Een enkele keer zal ik mis schien zeggen: probeer het eens zus, of probeer het eens zo. Omdat ik die dingen dan zelf ook gepro beerd heb. Maar niet iedereen die reageert vraagt antwoord. We krij gen elke week een dikke map vol brieven en het gros daarvan komt van mensen die een bijdrage leve ren aan het programma. Een enke ling vraagt: wilt u mij terugschrij ven en ja, dat doe ik dan". Behalve het bezig zijn met de zoekactie van anderen, ben je zelf eveneens op zoek gegaan naar je ei gen achtergrond. Ben je daar ook uitgekomen? Somber: "Nee." Met enig opti misme: "Bijna." Dan, langzaam: "Maar in tegenstelling tot mijn luisteraars, wil ik daar zelf niet over praten. Er komt misschien ooit een tijd dat ik dat wel wil, maar zoals de zaken er nu voor staan, niet. Dat ligt heel gevoelig. Niet alleen bij mij, ook bij de andere betrokke nen. Ik denk dat het heel slecht valt als ik over mijn achtergronden zou gaan leeglopen. Dat is heel jammer en ik heb daar ook erg veel last van. Kijk, als ik een anonieme figuur zou zijn en ergens anders zou wer ken, bijvoorbeeld in de biblio theek, dan zat ik nu niet hier om ge- interviewd te worden en dan was ik nu keurig bezig met mijn zoekac tie. Dan zouden de betrokkenen ook minder fel reageren en minder boos zijn. Zich minder bedreigd voelen ook. Maar omdat ik in een positie zit dat ik twee of drie keer per week met mijn smoel voor de microfoon kom en ook in bladen sta, is het op het ogenblik zo dat be trokkenen toch iedere keer iets hebben van: wat zal ze nou weer gaan zeggen. Dus ik zeg het niet". Maar je put wèl veel van je inspi ratie uit je eigen ervaringswereld. Voor je programma 'Adres onbe kend' betekent dit dat je ook zelf op zoek bent. Voor je dinsdagochtend programma 'Met Anne' betekent het wellicht dat je moeder bent; echtgenote, een werkende vrouw. Representatief dus voor een grote groep luisteraarsters. "Voor wie ik representatief ben heb ik me nooit afgevraagd. Dat is dus die buitenkant waar je eventu eel op beoordeeld zou kunnen wor den. Jij bedoelt", het klinkt vinnig, "als ik gescheiden was, of voor de vierde keer getrouwd, geen kinde ren had, bom-moeder was of les bisch, dat ik dan een -eh-minder grote groep zou aanspreken?" Nee. Ik bedoel: je hebt veel uitje eigen leven als een soort spons op gezogen. Zodra je in een radiopro gramma zit wordt die spons leege- knepen. Maar: wie of wat ben je concreet. "Ik ben gewoon mijzelf. Ik ben echtgenote, vriendin, kind, ik ben patiënt, ex-patiënt eh.. Maar ik zit dus nooit namens een groep te pra ten". Anne van Egmond in de studio: 'Tot voor kort zakte ik. na het werk, helemaal in'. Wat bedoel je met: ik ben patiënt? "Tja. Ik vind eigenlijk dat het daar maar eens mee afgelopen moet zijn. Ik ben veel ziek geweest. En lang ziek geweest. Het waren al tijd psychosomatische klachten. Buikpijn? Hup, dan moest dit er maar uit. Rugpijn? Dan moest dat maar weg. Ik heb nu gemerkt dat het allemaal niks te betekenen had, dat het allemaal niks heeft gehol pen. Wel datje kennelijk in je leven iets niet goed doet. En dan is het de kunst om erachter te komen wat je niet goed doet. Je kunt jarenlang tegen je omgeving gaan lopen aan trappen en zeggen: als ik die vent tegenkom of die vrouw, dan krijg ik een spastische darm. Dan krijg ik krampen... Kun je dus twee din gen doen, zeggen tegen zo'n per soon: wil jij weggaan, ik krijg spastsiche krampen van je of: zelf weggaan, niet Zij, maar Jij. Dus het patiënt zijn, het slachtoffer zijn, de lijdende rol spelen, die dingen moet je dan veranderen. En dat is iets waar ik nu middenin zit. Dus ik kan op dit moment niet zeggen: het is me gelukt, ik ben patiënt-af, maar ik werk eraan". Je bent als radiomedewerkster bekend geworden. Je bent dus suc cesvol in je werk. Waarom dan zeg gen: ik doe kennelijk iets niet goed? "Dat is nu precies mijn pro bleem. Ik ben inderdaad in staat om, als het lampje rood is. tijdens een uitzending dus, goed bezig te zijn. Maar: ik ben nu aan het leren om daarna, als het lampje groen is, die kracht vast te blijven houden. Want dat heb ik nooit gekund. Tot voor kort zakte ik, na het werk, he lemaal in. Lag ik weer op de bank, of stond ik in de winkel en liet ik tot drie keer toe mijn beurt voor bij gaan. Ik ben eigenlijk heel verle gen. maar dat geloof jij toch niet". "Vroeger", terwijl ze zenuwach tig een sigaret pakt "had ik het idee dat ik niets kon. Dat werd me ook altijd verteld. Ik was dik, ik was niet grappig in de klas, ik droeg zelfgemaakte kleren, ik was een beetje een truttig kind. Thuis was ik de enige, ik had daar dus ook geen klankbord. Misschien was het daarom dat ik al heel jong de wens had om naar de toneelschool te gaan, waarschijnlijk zocht ik onbe wust naar een rol die me zou pas sen. En naar een omgeving waarin ik iets kon doen met mijn gevoe lens, waarmee ik me geen raad wist. Waar ik ontzettend om werd uitgelachen". "Ik denk dat ik op een gegeven moment zo in de hoek ben gedre ven dat ik waarschijnlijk niets an ders meer kon dan: het lampje is nu rood, nu móet je. Zo is alles ont staan, ja". Tekeningen en foto's-in het LAK Hans de Booij maakt theaterprogramma Hans de Booij. geboren in Alkmaar, schreef al liedjes toen hij vijftien was. En dat hield maar niet op. Zonder dat hij van plan was om er iets mee te doen. Pas na zijn verhuizing naar België, in 1976, ging hij zich serieus toeleggen op het schrijven en zingen. En uiteindelijk werd het Nederlandstalige lied zijn boterham. Grote bekendheid kreeg hij met nummers als 'Een vrouw zoals jij'. Annabel' en 'Alle vrouwen'. Onlangs kwam zijn nieuwe single 'Als je vliegt' op de markt en vorige week verscheen ook zijn nieuwe elpee: 'Ca va bien'. Bovendien is hij gestart met een theaterprogramma. In 'Tournee met Trees' zoals dat programma heet, zingt hij oud en nieuw repertoire, afgewisseld met tekstjes over het fictieve personage Trees. 'Tournee met Trees' is de komende tijd te zien in ongeveer vijftig Nederlandse en Vlaamse theaters. Confrontatie met architectuur bij het LAK. Expositie Tekeningen van architecten', Robert von der Nahmer en Bert Alkemade en fotowerk van Peter de Ruig, tot 14 november. LAK-galerie, Cleveringaplaats 1, Leiden. Openingstijden ma. t/m vr. van 10.00-22.00 uur. LEIDEN - Verschillende stadia in de architectuur, van ontwerp tot het voltooide gebouw, komen aan bod op de nieuwste tentoon stelling van de LAK-galerie met werk van Robert von der Nah mer, Bert Alkemade en Peter de Ruig. De combinatie van de teke ningen van het duo Von der Nah- mer/Alkemade met het fotowerk van De Ruig is een gelukkige, ge zien de zo verschillende benade ringen, naast sporen van een ge meenschappelijke interesse in een klassieke vormentaal. Peter de Ruig is gespeciali seerd op het gebied van architec tuur-fotografie. De foto's in zwart-wit en kleur tonen dat de fotografie voor De Ruig niet al leen een middel voor documen tatie is, maar tevens een artistiek doel dient. Een voorkeur voor het licht tijdens de schemering, in combinatie met kunstlicht, le vert speciale resultaten op. De te keningen van Von der Nahmer en Alkemade moeten vooral wor den gezien als een onderdeel van het ontwerpproces. Het gaat mij te ver ze als artistiek waardevolle stukken te beschouwen, zoals in de toelichting wordt gedaan. Er wordt gesproken van zelfstandi ge kunstwerken, waarin ideëen en abstracte begrippen centraal staan. Van de twee architecten neemt Robert von der Nahmer het leeu wendeel voor zijn rekening. Zijn tekeningen op rijstpapier zijn heel zorgvuldig uitgewerkt en in gekleurd. Details van een ruimte, zoals drie zuilen, die als lichtor- namenten dienen, of de kleur stelling van een wand, zijn op zeer uitgesproken manieren weergegeven, zodat een duidelij ke indruk ontstaat over de ideëen van de ontwerper. Een belangrijk element in het werk van Von der Nahmer is het ge bruik van traditionele, vaak klas sieke details, verwerkt in faca des, maar ook in plattegronden. Een klassieke rotonde en een la byrint getuigen hiervan Naast een plan, mogelijk een inzending voor een prijsvraag, en tekeningen, die op te vatten zijn als uitgewerkte presentatie teke ningen, omvat het werk van Von der Nahmer enkele stukken die minder aan architectuur gebon den zijn en met meer recht aan- 'Deauvïlle Plage' spraak kunnen maken op het predikaat 'zelfstandig kunst werk'. Het samengaan van het klassieke en het moderne wordt in een van de tekeningen aange geven door directe verwijzingen naar de Oudheid en de bekende Roodblauw stoel van Rietveld. Bert Alkemade naast ingehou den tekeningen, voorbeelden in de trant van Von der Nahmer, waarin een krachtiger kleurge bruik opvalt. Los op het vlak ge plaatste vormcitaten uit de archi tectuurgeschiedenis. schetsont werpen en uitgewerkte plannen, illustreren de denkbeelden van de architect in het ontwerppro ces. Afgezien van de meer artis tieke intenties van een deel van het tentoongestelde werk, staat in de tekeningen van Von der Nahmer en Alkemade de archi tectuur voorop, zodat de stukken te,beschouwen zijn als goedver- (foto Peter dc Ruig) zorgde presentaties van architec- tuurontwerpen. Zeer eigentijdse interieurs en gebouwen in relatie tot de omge ving inspireerden Peter de Ruig tot het maken van een serie fraaie foto's. Zijn foto's getuigen van een fascinatie voor het con trast tussen schemerlicht en kunstlicht, terwijl spiegeling in gevels van gebouwen of in water, een terugkerend motief vormt. Het fotowerk van Peter de Ruig toont architectuur vanuit een heel andere invalshoek, wat in samenhang met de tekeningen van de twee architecten Von der Nahmer en Alkemade een aardi ge confrontatie oplevert. De the matische opzet geeft een geva rieerd beeld van architectoni sche vormgeving. Een aardig ini tiatief, al valt aan de status van het geëxposeerde te tornen. NANCY STOOP ALKMAAR - Een kleedkamer in theater De Vest, vijf minuten na de voorstelling. Hans de Booij verruilt zijn nette pak voor shirt en spijker broek en vertelt ondertussen dat hij zich nog en beetje onwennig voelt op het toneel. „De ruimte is nieuw voor mij. Ik heb vijfjaar op getreden in feesttenten en disco theken. De sfeer daar is totaal an ders. In het theater kun je iedere speld horen vallen en daar moet ik enorm aan wennen". „Ik heb nu acht try-outs gedaan. Vanavond ging het eigenlijk voor de eerste keer een beetje goed. Het begint te komen. En als de dingen helemaal in mijn hoofd vastzitten, dan kan ik er mee gaan spelen. Dan wordt ook het contact met het pu bliek wat vloeiender. Maar zo ver ben ik nog niet. Ik moet nog te veel nadenken". In het persbericht staat datje in vijf scènes het verhaal van Trees vertelt. Ik had dus een theatervoor stelling verwacht. Maar ik heb ge woon een liedjesprogramma ge- "Daar heb je gelijk in. De thea tertechnieken die we zouden ge bruiken, hebben we laten vallen. We begonnen met een script van twintig bladzijden. Die speelscè- nes zaten er dus toen nog in. Maar het werkte niet. Ik kon er niet mee overweg. Ik ben er nog niet aan toe. Terwijl ik dacht dat ik het veel sneller vast zou hebben". "Dat is dus het probleem. Dat ik er achter ben gekomen dat ik geen cabaretier ben. Dat heb ik gemerkt tijdens die acht try-outs. En ik moet ook niet proberen om een ca baretier te zijn. Vind je het moeilijk om met het publiek te praten? "Natuurlijk vind ik dat moeilijk, MOSKOU (AFP) - Het belangrijk ste toneelgezelschap van Lenin grad wil een bewerking van de ro man 'Doktor Zjivago' van Boris Pasternak op de planken brengen Dit heeft de regisseur van het Gro te Dramatheater van Leningrad, Georgi Tovstonogov, gisteren ver klaard in een vraaggesprek met het weekblad Moscow News. De roman waarvoor Pasternak in 1958 de Nobelprijs kreeg, maar te gelijkertijd uit de Sovjetschrijvers bond werd gezet, is tot nog toe niet gepubliceerd in de Sovjetunie. Wel omdat het nieuw is. Ik heb dat nog nooit gedaan. En ja, ik ben nou niet bepaald iemand die makkelijk communiceert. Dus het is voor mij een enorme stap om dat te ontwik kelen. Echt waar". "Op het toneel ben ik behoorlijk in mezelf gekeerd, ja. Dat ligt na tuurlijk ook aan het materiaal, dat nogal intimistisch is. Het is mijn manier van dingen zeggen. Als ik tijdens het pianospelen het pu bliek in zou moeten kijken, dan zou ik me niet kunnen concentre ren op mijn verhaal. Ik ben af en toe toch ook voor een gedeelte mu zikant. En muzikanten verschuilen zich graag achter hun instrument. Dat is nu eenmaal zo". Hoe kom je trouwens aan die Trees? "Trees komt voor in een liedje van een familielid van mij. Appie de Booij. Appie de Booij was een zanger die aan het eind van de oor log een hit had met 'Trees heeft een Canadees'. Ik zou dat liedje eerst gaan zingen. Dat ging uiteindelijk toch niet door. Maar de naam is ge bleven. Want Trees, dat heeft toch wel iets, vind je ook niet?". 'Tournee met Trees' bevat alle oude succesnummers van Hans de Booij, maar een nieuwe hit ont breekt. "Maar ik vraag me af: is dat nou goed of slecht. We zitten nu op een gemiddelde van 200 mensen en het zou natuurlijk enorm leuk zijn om meer publiek te hebben, maar de mensen die er nu zitten zijn echt geinteresseerd. Die moeten volgend jaar weer te rug komen. Het publiek dat komt omdat je een hit hebt, is veel vluch tiger". ".Een Nederlands liedje kan heel mooi zijn. Zonder dat het meteen een hit wordt. En gelukkig zijn er genoeg mensen die bereid zijn om eens rustig te gaan zitten en te luis teren. Daar ben ik wel blij om. Ik heeft het literaire blad Novy mir plannen om het boek volgend jaar te publiceren. Tegenover Moscow News zei Tovstnogov niet "anti-sovjets" in het werk te zien. Hij noemde het publicatieverbod een "typisch voorbeeld van een overbodige maatregel die door angst en een slecht geweten wordt ingegeven en waarbij niemand gebaat is". Vol gens het blad is Pasternaks zoon Jevgeni bij de voorbereiding van de produktie betrokken. Het is nog niet bekend wanneer het stuk in première gaat. V ben ook blij dat ik van mezelf ont dekt heb dat het niet alleen maar het haastige tempo moet zijn. Het haastige tempo van de showbusi ness". "Ik heb voor mezelf een vijfja renplan gemaakt. In die vijf jaar wil ik een aantal platen maken. En een aantal dingen op het podium realiseren. Daarna ga ik een streep trekken. Dan zeg ik: hoe ver ben ik gekomen? Wat heb ik geleerd? Nou, dat vijfjarenplan is twee maanden bezig". Prinses Christina zingt WASSENAAR - Prinses Christina zal medewerking verlenen aan een feestconcert, dat op 14 december in de katholieke kerk 'De Goede Herder' in Wassenaar wordt gegeven. Het concert is een initiatief van de Vrouwenvereniging Tesselschade Arbeid Adelt, een organisatie die zich inzet voor de verbetering van de in Wassenaar maatschappelijke positie van de vrouw. Voor dit doel zal de opbrengst van het concert worden bestemd Op het programma staan optredens van het Rijn lands Christelijk Mannenkoor Vox Humana', Jaap van Zweeaen, Daniël Waayenberg en Pieter van Eg mond. Het concert wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Gemeente Wassenaar. ADVERTENTIE Een ramp en een groot verlies voor een echte bierkenner. Deze kan maar op één manier getroost worden: met 'n ander boompje. 'N VORSTELIJK BIER SINDS 1671 t Hans de Booij: 'Aan het gebruik i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 29