VS zullen aanval
Iran beantwoorden
Spanjaard Mayor staat voor zware taak bij Unesco
Nog onduidelijk op welke manier
Nieuwe verldezingen
na affaire-Barschel
Hoofdkwartier Tamil Tijgers veroverd
Verlaging dollarkoers
ondanks akkoord-Parijs
MAANDAG 19 OKTOBER 1987
PAGINA 5
KIEL (DPA/AFP) - De christende
mocratische CDU en de liberale
FDP hebben zaterdag de weg vrij
gemaakt voor nieuwe verkiezingen
in de Westduitse deelstaat Schles-
wig-Holstein. Redenen voor de
nieuwe verkiezingen zijn het Bar-
schel-schandaal en problemen
rond het vormen van een coalitie.
Na de verkiezingen van 13 sep
tember jongstleden zijn de politie
ke partijen er niet in geslaagd een
coalitie te vormen, die kan rekenen
op een meerderheid in het parle
ment van de Noordduitse deel
staat. De CDU en FDP aan de ene
kant en de SPD en een partij van de
Deense minderheid aan de andere
kant beschikken over exact precies
hetzelfde aantal parlementszetels.
urAPTTT*r/imA>r r-v Bovendien staan de drie grote
WASHINGTON - De Amerikaanse president Reagan bestudeert nog op welke manier hij partijen aan kritiek bloot in ver-
zal reageren op de aanval van een Iraanse Silkworm-raket op een onder Amerikaanse bant? Tet het schandaal rond de
vlag varende Kuwaytse tanker. De chefstaf van het Witte Huis, Howard Baker, heeft dat hieft
gisteren gezegd.
In een tv-interview wilde Baker
niet speculeren over tijdstip en
aard van de Amerikaanse reactie.
Hij sloot echter militair ingrijpen
niet uit. Baker zei dat president
Reagan van zijn verschillende ad
viseurs een reeks opties heeft voor
gelegd gekregen, waaruit hij 'spoe
dig' een keus zal maken.
Eerder liet ook de Amerikaanse
minister Shultz (buitenlandse za
ken) doorschemeren dat een mili
taire reactie op de raketaanval na
drukkelijk tot de mogelijkheden
behoort. Als we tot een actie heb
ben besloten, en die hebben onder
nomen, zult u weten wat het is", zo
zei Shultz letterlijk in Saudiarabië.
Volgens de New York Times is er
tussen Reagans militaire topadvi
seurs onenigheid over de vraag of
het inderdaad tot een militaire ac
tie tegen Iran moet komen. De
voorzitter van de chefs van staven,
admiraal William Crowe, zou tegen
zijn, maar andere leden van de chef
gens beschuldigingen dat Barschel
zijn socialistische rivaal in de ver
kiezingen van september, Björn
Engholm, had laten bespioneren.
En daarna werd haar verweten dat
zij Barschel, die vorig weekeinde
dood werd aangetroffen in een
Zwitserse hotelkamer, als een bak
steen had laten vallen.
De CDU is van mening dat eerst
het lopende onderzoek naar de
Barschel-affaire moet zijn afge
rond voor er nieuwe verldezingen
kunnen worden gehouden. Tot die
tijd zou er ook geen nieuwe minis
ter-president hoeven te worden ge
kozen. De huidige waarnemend
premier Henning Schwarz (CDU)
zou voorlopig kunnen aanblijven.
De drie grote partijen zullen vol
gende week beslissen of de CDU-er
Hennig Schwartz, die als opvolger
van Barschel is aangewezen, mag
aanblijven totdat de verkiezingen,
waarschijnlijk begin volgend jaar,
worden gehouden.
Het Westduitse weekblad Quick
publiceert morgen twee foto's van
en een vraaggesprek met een Ge-
neefse taxichauffeur, die zegt dat
de geheimzinnige informant R.
Roloff met wie Uwe Barschel de
avond voor zijn dood in Genève
President Reagan roept iets naar
verslaggevers als hij arriveert bij
het Bethesda Naval ziekenhuis in
Washington waar zijn vrouw za
terdag werd geopereerd. Artsen
hebben bij Nancy Reagan de lin- staf zjjn voor ingrijpen. De hoogste
kerborst geamputeerd nadat daar
in een kankergezwel was gevon
den. De operatie is volgens
militairen in de Golf zelf zouden
ook graag in actie komen.
Hoewel Iran niet officieel heeft
woordvoerder zonder complicaties gezegd voor de aanval van vrijdag
verlopen. (foto ap> verantwoordelijk te zijn, zijn de
Amerikanen en de Kuwayti's
.Tvoor 99 procent" zeker dat het om
een Iraanse Silkworm-raket ging.
Amerikaanse militaire experts
menen dat het om een, vanuit
Iraans perspectief gezien, „geluks
treffer" is gegaan. De raket zou
vanaf het door Iran bezet gehou
den Iraakse schiereiland Faw zijn
afgeschoten in de richting
wayt,
'Sea Isle City' hebben geraakt.
De aanval plaatst de Amerikaan
se regering voor een lastige keus,
Aan de
re reactie noodzakelijk geacht,
dat de Amerikanen, als zij niet zou
den reageren, hun geloofwaardig
heid in de Golf op het spel zetten.
Shultz vangt
bot bij
kabinet Israël
CAIRO (UPI) - De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken,
George Shultz, is vandaag aange
komen in Cairo voor besprekingen
met president Hosni Mubarak van
Egypte. Hij kwam uit Israël, waar
hij het kabinet heeft berispt omdat
het geen moeite doet om de vastge
lopen Arabisch-Israëlische vredes
onderhandelingen weer op gang te
brengen.
In Israël is de Amerikaanse mi
nister er niet in geslaagd de impas
se binnen de regeringscoalitie te
doorbreken. Premier Shamir wil
niet de internationale vredesconfe
rentie die de minister van buiten
landse zaken, Peres, wel wil. De
conferentie zou moeten leiden tot
een rechtstreekse dialoog tussen
Israël, Jordanië en Palestijnse Ara
bieren. Er is op dit stuk geen voor
uitgang geboekt sinds het laatste
bezoek van Shultz aan het gebied
in 1985.
Buitenland kort
MANILA - Een korporaal van het Filipijnse leger heeft gisteren in de hoofdstad Manila alarm veroorzaakt door
door dom toeval de tanker er vandoor te gaan met een pantservoertuig en onderweg vijf soldaten op te pikken. Rondom het paleis Malaca-
nang van president Aquino werd een militair kordon gelegd omdat men vreesde dat het optreden van de korpo
raal het teken was voor weer een nieuwe greep naar de macht door militaire elementen.
De korporaal, Abraham Siason, had de pantserwagen gestolen uit het legerkamp Bonifacio in het zuiden van
kant wordt een militai- Manila. Hij reed er met de andere soldaten in rond alvorens hem onbeheerd achter te laten op het terrein van de
katholieke Sint Thomas-universiteit. Op de foto inspecteren leden van de veiligheidstroepen de achtergelaten
pantserwagen. De vijf opstandige militairen zijn gevlucht in een jeep. (foto ap)
Aan de andere kant brengt een
militaire actie grote risico's met
zich mee. Om te beginnen scharen
de Amerikanen, die tot dusver
steeds hebben gezegd neutraal te
zijn, zich daarmee feitelijk aan de
zijde van Iraq in de Golf-oorlog.
Dat zal in Amerika zelf ongetwij
feld tot grote politieke problemen
NEW DELHI (Rtr/AFP/AP) - Mili
tairen van de Indische „vredes
macht" op Sri Lanka hebben het
hoofdkwartier veroverd van de
verzetsbeweging Tamil Tijgers in
Noord-Kapay, vlak buiten de pro-
vinciehoofdstad Jaffna. De Indi-
leiden. Het zit^het Congés ~toch"ai sc^e staatszender All India Radio vindt tussen de ongeveer 6Ö00 In-
niet lekker dat Reagan weigert de heeft dit Bisteren gemeld J!—"c""
mil-kringen in de Zuidindische
plaats Madras vernomen.
In de tempel bevinden zich ook
duizenden ongewapende Tamil-
burgers, die beschutting hebben
gezocht in de hevige strijd die in en
rond Jaffna-stad nog altijd plaats-
'War Powers Act', die hem zou ver
plichten het Congres toestemming
te vragen, van toepassing te laten
zijn op de Amerikaanse militaire
aanwezigheid in de Golf.
Bij verlies van de Amerikaanse
neutraliteit in de Golf-oorlog, ge
voegd bij sterk toegenomen mili
taire risico's, zal vergaande actie in
het Congres ter beteugeling van
Reagans plannen in de Golf denke
lijk niet meer te stoppen zijn.
Verder kunnen de Amerikanen
niet goed inschatten wat de Russi
sche reactie zal zijn op een aanval
op Iraanse doelen. In Washington
wordt evenwel gevreesd dat de
minste reactie uit Moskou een uit
stel van de ondertekening van het
INF-akkoord zal zijn.
Tenslotte zou de door de Ameri
kanen in werking gezette poging
tot bemiddeling in de Golf-oorlog
van de Verenjgde Naties definitief
geen kans van slagen meer heb
ben. De kans dat de Veiligheids
raad akkoord gaat met een door de
VS gewenst wapenembargo jegens
Iran zou na een Amerikaanse aan
val al helemaal nihil zijn.
Volgens de radio is bij de ver-
dische militairen en 2500 militante
Tamils.
Een Srilankaanse functionaris
overing een grote hoeveelheid wa- zei vandaag dat de tweede man van
pens en munitie buitgemaakt. De de Tijgers, Mahendrarajah, een
leider van de Tamil-Tijgers, de 33- boodschap had gestuurd waarin
jarige Prabhakaran, heeft zijn toe- hij zijn bereidheid uitsprak zich
vlucht genomen tot een hindu- over te geven. Een woordvoerder
tempel in Jaffna-stad, zo is in Ta-
i India zei echter nog van niets
te weten. Het zou gaan om een af
leidingsmanoeuvre om tijd te win
nen, aldus de woordvoerder.
India is gisteren begonnen met
het per vliegtuig overbrengen van
meer soldaten en politiemannen
naar Sri Lanka, om er het bestaan
de leger te versterken.
Volgens luchtvaartkringen in
New Delhi zouden vijf Boeings-737
van Indian Airlines de soldaten en
politie overbrengen naar Trinco-
malee in het oosten van Sri Lanka.
Vandaag zouden meer vluchten
volgen. Om hoeveel man het in to
taal gaat, kon men niet zeggen.
Deserteur
Wade Roberts, een Amerikaanse
militair die een half jaar geleden
zijn legereenheid in Westduitsland
verliet en in eerste instantie naar
de DDR en vervolgens naar de
Sovjetunie uitweek, heeft ver
klaard bereid te zijn naar de VS te
rug te keren en daar terecht te
staan wegens desertie. De 22-jarige
Amerikaan zei geen spijt van zijn
daad te hebben. Hij wil echter te
rugkeren omdat zijn familië in Ca-
lifornië voortdurend wordt be
dreigd en geterroriseerd door men
sen die de handelwijze van de mili
tair niet kunnen waarderen.
Wapentransport
De Italiaanse douane heeft een
grote partij wapens in beslag geno
men aan boord van een schip dat
op weg was naar de Perzische Golf.
De veertien ton wapens, voor het
grootste deel in de Bondsrepubliek
vervaardigde machinegeweren,
werden in de haven van Savona
aangetroffen aan boord van de on
der de vlag van Qatar varende Fa
thui Khair. Onder de bemanning PARIJS (GPD) - De Spaanse bio-
bevond zich een Ierse kapitein en chemicus Federico Mayor is giste-
17 officieren van verschillende na- ren gekozen tot directeur-generaal
tionaliteiten. van Unesco. Een meerderheid van
Rntcintr k„ccan 30 uit de 50 leden tellende Uitvoe-
DUldlllg UUSScn rende Raad ging akkoord met zijn
Bij een frontale botsing tussen voordracht. Mayor was de enige
twee autobussen bij het Turkse kandidaat voor de post nadat zater-
plaatsje Karahuyuk, zo'n 500 kilo- dag de huidige directeur-generaal,
meter ten zuidoosten van Istanbul, de Senegalees Amadou Mahtar
zijn 14 mensen om het leven geko- M'Bow zich terugtrok. De Algeme-
men en 26 gewond geraakt. Het on- ne Raad van Unesco, de VN-orga-
geluk gebeurde toen een bus met nisatie voor onderwijs, cultuur en
terugkerende bruiloftsgasten op wetenschap moet de beslissing
een tegemoetkomende autobus nog goedkeuren. Dat zal begin no-
klapte. Twaalf passagiers stierven vember gebeuren,
ter plekke, twee anderen overleden Mayor volgt dan officieel de fel
later in het ziekenhuis. omstreden M'Bow op. Deze stond
T T bekend om zijn anti-westerse hou-
Unleke ingreep ding. Tijdens het directeurschap
Een zuigeling met een hartkwaal van de 66-jarige Senegalees traden
heeft enkele uren na de geboorte de Verenigde Staten en Groot-Brit
een harttransplantie ondergaan, tannië terug uit Unesco. Zij had-
De ingreep was de eerste bij een zo den genoeg van M'Bow's manier
jeugdig persoon. Een woordvoer- van besturen. De organisatie kreeg
der van het universitaire medische daarmee niet alleen een morele,
centrum van Lome Linda in Cali- maar ook een zware financiële
fornië verklaarde dat de operatie klap. Meer dan 30 procent van het
op Paul Hole viereneenhalf uur budget viel ineens weg.
had geduurd. De toestand van de De 53-jarige Catalaan Mayor
baby werd na afloop kritiek maar wordt door westerse diplomaten in
stabiel genoemd. Het donorhart Parijs gezien als een 'compromis-
was afkomstig van een Canadees directeur'. Hij moet proberen het
kind. besmette blazoen van Unesco weer
BERN (AP) - De Zwitserse parle
mentsverkiezingen van gisteren
hebben de ruime meerderheid van
de vierpartijen-coalitie die al 28
jaar aan de macht is niet in gevaar
gebracht. De Groenen boekten
minder winst dan verwacht en
brengen de positie van de rege
ringscoalitie, ondanks haar verlies
van circa 7 zetels, op geen enkele
wijze aan het wankelen. De coalitie
blijft volgens de nog onvolledige
uitslagen uit de 23 kantons in het
bezit van 159 van de 200 zetels in de
Nationale Raad, de Tweede Kamer
van het Zwitserse parlement.
Milieu-groeperingen hebben
winst geboekt evenals de fel tegen
de Groenen gekante Auto Partij,
die campagne voert voor een hoge-
Winst voor
Zwitserse
Groenen
re maximumsnelheid op de Zwit
serse autowegen. Dat de Groenen
winst zouden boeken werd ver
wacht en als een teken gezien dat
de Zwitserse kiezers aandacht heb
ben gekregen voor de milieu-pro
blematiek, vooral na de ramp bij
Tsjernobyl en de giflozing bij Ba
zel, vorig jaar december. Peter
Schmid, voorzitter van de Zwitser
se Groene Partij, zei de verkie
zingsuitslagen voor zijn partij
„minder overtuigend" te vinden
dan hij had gewenst. De Groenen
zullen waarschijnlijk op elf zetels
gaan uitkomen. Eerder ging men er
vanuit dat de Groene Partij op ze
ker 15 zetels zou uitkomen. Maar
ook met 11 zetels worden de Groe
nen de vijfde politieke groepering
van het land. De linksere Groene
Alliantie komt op drie zetels, een
winst van twee, en de Auto Partij
krijgt een zetel.
De winst van de Groenen is gro
tendeels ten koste gegaan van de
linkse SociaaLDemocraten, die
zichzelf beschouwen als een soort
oppositie binnen de regeringscoa
litie. Zij zullen circa 8 zetels verlie-
contact zou hebben gehad, niet be
staat. De taxichauffeur zegt Bar
schel rechtstreeks van het vlieg
veld naar zijn hotel te hebben ge
bracht. Eerder werd bericht dat
Barschel in de buurt van de Ge-
neefse luchthaven een ontmoeting
had gehad met een zekere Roloff,
die hem had beloofd met een voor
Barschel „ontlastende" foto voor
de dag te komen. Barschel had dit
aan zijn familie meegedeeld.
Het bericht in Quick geeft steun
aan de in de laatste dagen steeds
vaker gehoorde veronderstelling
dat Uwe Barschel geprobeerd
heeft zijn zelfmoord te „camoufle
ren". De familie van de overleden
politicus weigert vooralsnog aan te
nemen dat Barschel zelfmoord zou
hebben gepleegd. De autoriteiten
in Genève zijn door het weekblad
Quick op de hoogte gebracht van
de identiteit van de taxichauffeur,
naar wie de afgelopen week voort
durend is gezocht.
WASHINGTON (GPD) - De Ame
rikaanse regering zal niet ingrijpen
als de dollarkoers daalt ten opzich
te van andere munteenheden, met
name de Westduitse mark. Dat zegt
een in de New York Times geci
teerde 'belangrijke regeringsfunc
tionaris'.
De uitspraak betekent zo goed
als zeker, dat de koers van de dol
lar de komende dagen ook inder
daad zal zakken, niet alleen verge
leken met de mark, maar ook met
andere Europese munteenheden,
waaronder de gulden.
Want de woorden van de functio
naris komen neer op een vrijbrief
voor de internationale geldhande
laren. Ze betekenen, dat noch de
Amerikaanse regering, noch de Fe
deral Reserve Board, het stelsel
van centrale banken, iets zal doen
om de dollarkoers op peil te hou
den.
Het op deze wijze laten 'lekken'
van de intenties van de regering is
een middel dat ook in het verleden
enige malen met succes is toege
past om de koers van de dollar naar
beneden te krijgen.
Dat de Verenigde Staten nu weer
een lagere dollarkoers zoeken, na
zich ruim acht maanden aan af
spraken met de belangrijkste eco
nomische partners omtrent stabie
le wisselkoersen te hebben gehou
den, is niet echt een verrassing.
De beleidswijziging heeft te ma
ken met de grote Amerikaanse irri
tatie over de stijging van de rente
in de Bondsrepubliek. Die stijging
heeft als effect een afremming van
de groei van de Westduitse econo
mie, en dat beschouwen de Ameri
kanen als tegen de afspraken.
Want, aldus de Amerikaanse re
gering, in Parijs werd in februari
van dit jaar tussen de zeven rijkste
democratische landen de afspraak
gemaakt dat de dollarkoers op peil
zou blijven, in ruil voor groei van
de economieën van Westduitsland
en Japan.
Die groei staat de Amerikanen
toe meer van hun produkten naar
deze landen te exporteren. Daar
mee moet dan het enorme tekort
op de Amerikaanse handelsbalans
worden verkleind.
De Amerikaanse minister Baker
(financien) zei het afgelopen week
einde al dat Westduitsland „niet
moet denken dat wij de rentestij
ging zo maar accepteren". Hij zei
echter niet met zoveel woorden
aan koersdaling van de dollar te
denken.
Dat is nu door de in de New York
Times geciteerde functionaris aan
gevuld. Voor de Amerikanen is de
koersdaling een voor de hand lig
gende stap: een goedkope dollar
maakt Amerikaanse produkten
goedkoper, en buitenlandse pro
dukten duurder. Zo kan ook het te
kort op de handelsbalans worden
verkleind.
Maar er zijn ook risico's aan de
beleidswijziging verbonden.
Koersdaling van de dollar wakkert
de inflatie aan. Bovendien kan het
buitenlandse investeerders ertoe
brengen zich van de Amerikaanse
financiële markten terug te trek
ken.
AFGHANISTAN - Zweden is mo
gelijk bereid een leidende rol te
spelen binnen een vredesmacht
van de Verenigde Naties in Afgha
nistan. Dat heeft de Amerikaanse
zakenman Arm and Hammer (89)
gisteren in Islamabad verklaard.
Hammer heeft de afgelopen week
op verzoek van de Sovjetunie met
diverse betrokkenen in het Af
ghaanse conflict gesprekken ge
voerd.
ADVERTENTIE
ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON
wat op te vijzelen. Dat wil zeggen:
de Spanjaard moet proberen om
van Unesco weer een algemeen ge
waardeerd instituut te maken. Een
van de belangrijkste doelstellingen
zal zijn om Amerika en Engeland
weer over te halen tot vernieuwing
van het lidmaatschap. Dat zal geen
eenvoudige taak zijn, want de
Amerikanen hebben direct na de
verkiezing van Mayor verklaard
vooralsnog niet te overwegen om
opnieuw aan de Unesco-tafel te
gaan zitten.
Federico Mayor Zaragoza is geen
onbekende voor Unesco. Van 1978
tot 1981 was hij adjunct directeur-
generaal onder M'Bow, die twaalf
jaar lang de hoogste functie bij de
in Parijs gevestigde organisatie
heeft bekleed..^erder was Mayor
in 1983 en 1984 speciale raadsman
van M'Bow. Mayor trad terug uit
deze functie omdat hij het niet
eens was met de politiek van zijn
hoogste baas.
De benoeming van Federico
Mayor is er niet zo maar gekomen.
De Unesco kent vijf stemronden
voor de voordracht van een nieuwe
directeur-generaal. Deze zijn alle
vijf gebruikt. De scheidende direc
teur-generaal Amadou Mahtar
M'Bow werd tot zaterdagavond ge
steund door de Afrikaanse landen.
In eerste instantie was niet Mayor,
maar de Pakistaanse ex-generaal
Yacoub Khan de belangrijkste te
genstrever voor de post. Khan trok
zich na de tweede stemronde terug
ten gunste van de zittende Unesco-
leider. De meeste westerse landen,
die Khan tot dan toe hadden ge
steund, besloten hun stem daarna
uit te brengen op Federico Mayor.
Behalve Frankrijk, dat in eerste
instantie Khan had gesteund, daar
op veel commentaar had gekregen
van de Afrikaanse landen en be
sloot verder te kiezen voor M'Bow.
De Oostbloklanden hadden tot dan
toe'steeds gestemd op hun eigen
kandidaat, de Bulgaar Nicolas To-
dorov.
Toen er in de vierde ronde nog
altijd geen absolute meerderheid
van 26 stemmen was gevonden
voor M'Bow (21 stemmen) of
Mayor (19) bleven alleen deze twee
over voor de beslissende vijfde
stemronde, die officieel vrijdag
avond had zullen plaatsgrijpen.
De stembusgang van de 50 leden
van de Uitvoerende Raad bleef
echter uit toen de Afrikaanse lan
den 24 uur uitstel vroegen en kre
gen. Zij hadden tot dan toe steeds
gestemd voor M'Bow maar zagen
in dat een derde ambtstermijn van
de als fel anti-westers bekend
staande diplomaat dodelijk zou
zyn voor de Unesco. Diverse wes
terse landen (waaronder Neder
land) hadden al verklaard hun lid
maatschap te zullen opzeggen als
de Senegalees werd herkozen.
De dag uitstel wilden de Afri
kaanse Unesco-diplomaten benut
ten om op zoek te gaan naar een
nieuwe kandidaat in de plaats van
M'Bow. In de wandelgangen wer
den de namen genoemd van de mi
nister van buitenlandse zaken van
Uruguay, Enrique Iglesias en van
prins Saddruddin-Khan, een Ira
niër die ooit Hoge Commissaris
voor de Vluchtelingen was bij de
Verenigde Naties. Maar geen van
tweeën verklaarde zich bereid de
lastige taak van directeur-generaal
van de politiek besmet verklaarde
VN-organisatie op zich te nemen.
Toen M'Bow de 'eervolle achter
deur' zag die hem werd geboden
om te vertrekken, koos hij in de
loop van de zaterdag eieren voor
zijn geld en zei niet langer beschik
baar te zijn voor een derde ambts
termijn. Dat maakte de taak van de
Uitvoerende Raad van Unesco ge
makkelijk. Er hoefde slechts over
Mayor te worden gestemd. En voor
Mayor schiep de gang van zaken
ook de nodige duidelijkheid.
Hij weet dat zijn taak zwaar zal
worden en dat de Afrikaanse sta
ten (die allen tegen stemden) het
op voorhand niet eens zijn met de
keuze van de nieuwe Unesco-voor-
man. Mayor is in de ogen van veel
Afrikaanse delegatieleden niet de
compromis-directeur die zij zo
graag wilden hebben.
