Leidsch Dagblad | 1987 | 14 oktober 1987 | pagina 7

Fokker: ingrijpende
reorganisatie nodig

IVERffl/:

298r

FNV eist loonruimte op

Lot Fokker in handen banken en overheid

mum

Ook CFO akkoord met
'pijnlijk' bod Van Dijk

Schoonmakers in actie

Noodlijdende vliegtuigbouwer neemt te veel hooi op de vork

WOENSDAG 14 OKTOBER 1987

PAGINA 7

Mogelijk ontslagen

NIJKERK (GPD/ANP) - De CNV-
ambtenarenbond CFO en daarna
alle CNV-bonden die deel uitma
ken van de christelijke centrale
van overheidspersoneel zijn giste
ren akkoord gegaan met het eind
bod dat minister Van Dijk (binnen
landse zaken) voor verbetering van
de arbeidsvoorwaarden.

Een akkoord met zeer veel pijn,
omdat de laagstbetaalden er geen
cent bij krijgen, terwijl de lager be
taalden een salarisverhoging krij
gen van 0,3 procent oplopend tot
1,3 procent voor de topambtena
ren. In de algemene vergadering
van de CNV-ambtenarenbond
CFO werden bittere en harde

Wat

AMSTERDAM (GPD) - Vliegtuigbouwer Fokker zal een drastische vermindering van het dén" gesproken.'"Maar uiteindelijk betervan worden,
aantal personeelsleden doorvoeren om de kostprijs van zijn vliegtuigen met tien tot vijf- ging de meerderheid akkoord,
tien procent te verminderen. Ontslagen worden daarbij niet uitgesloten. Fokker wil tot
1990 200 miljoen bezuinigen op de produktiekosten van de Fokker 50 en Fokker 100. Dit
heeft de Raad van Bestuur van Fokker gisteren in spoedoverleg met de vakbonden aan de
werknemersorganisaties meegedeeld.

Fokker kampt met ernstige finan- overheid moet vragen. De overheid name van Fokker aan de bouw van
ciële problemen, die worden ver- heeft overigens al zo'n 1,1 miljard de Airbus A 330 en A 340 or> te
oorzaakt door een overschrijding gulden in de ontwikkeling van de schorten. Fokker heeft 1

dat 'men met de rug tegen de muur
was gezet'.

Het was de vergadering duidelijk
dat bij afwijzing de minister, die
1040 miljoen gulden voor dit en
volgend jaar biedt, zou terugvallen
op het eerder door hem met de
Centrale voor Middelbare en Hoge
re Ambtenaren (CMHA) gesloten
overeenkomst. Daar zouden alleen
de midden- en hogere inkomens

velen ook zwaar woog

om toch maar te kiezen voor het
voorstel van de minister was dat nu
de gepensioneerden ook nog een
graantje zullen meepikken. Una
niem was men het ook eens met de
verlaging van de vut-leeftijd van 61
naar 60 jaar en de Financiering
daarvan via het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds.

De overgrote meerderheid die
uiteindelijk voorstemde, viel over
de verschillen in de salarisverho
gingen. Iedereen had graag gezien

dat er voor allen hetzelfde percen
tage zou uitrollen. De afgevaardig
den die tegen stemden, vonden dat
een christelijke organisatie als de
CFO niet voorbij mag gaan aan het
principe dat men op de bres dient
te staan voor de minst bedeelden.

Voorzitter Ton de Jong zei dat hij
geen problemen zag in een verdere
samenwerking met de algemene
ambtenarencentrale van Jaap van
de Scheur die maandag alle voor
stellen van Van Dijk zonder meer
had afgewezen. "We hebben een
zakelijk meningsverschil; geen
principieel". De Jong vond dat een
verdergaande samenwerking met
de CMHA veel moeilijker zou zijn,
omdat deze kleine centrale alleen
maar opkomt voor de middelbare-
en hogere inkomens.

de ontwikkelingskosten van nieuwe Fokker vliegtuigen gesto-

de Fokker 50 en de Fokker 100 met ken.

enkele honderden miljoenen gul- Volgens een woordvoerder van

dens. Ook de vermindering van in- het ministerie van economische za-

komsten vanwege tegenvallende ken is verdere overheidssteun aan

opbrengsten en vertraging in de af- de vliegtuigfabrikant mede afhan-

levering van nieuwe vliegtuigen kelijk van de aard en omvang van

spelen de vliegtuigbouwer parten, de reorganisatie. Een deel van de

Fokker zou door de lage koers van eerdere kredieten voor de Fokker

de dollar nauwelijks een cent aan 50 en Fokker 100 kan mogelijk wor-

zijn vliegtuigen verdienen. Daar- den kwijtgescholden. Dat zou dan

deel-

dit project zo'n half mil
jard gulden overheidssteun nodig.

De vaste commissie voor econo
mische zaken uit de Tweede Ka
mer heeft minister De Korte om in
formatie gevraagd over de situatie
bij het vliegtuigconcern Fokker.
Begin april was in de Tweede Ka
mer nog uiterst verontwaardigd ge
reageerd op de kritiek van Reken
kamer-president F. Kordes op de

'Compensatie voor bezuinigingen kabinet'

i moet de kostprijs drastisch om- ten koste gaan van toekomstige overheidsleningen aan Fokker.

projecten. Een tweede mogelijk-

Nog voor het eind van dit jaar zal heid is fiks te bezuinigen op de
Fokker een ingrijpende bezuini- overheidsbijdrage aan de ruimte-
gingsoperatie bekend maken, die vaartactiviteiten van Fokker. Ten-
in 1990 volledig moet zijn doorge- slotte zou worden overwogen deel-
voerd. Fokker sluit niet uit dat
daarbij ontslagen vallen, hoewel de
vliegtuigbouwer de bonden heeft
toegezegd dit zoveel mogelijk door
natuurlijke afvloeiing en omscho
ling te willen beperken. De bonden
hebben op voorhand laten weten
niet akkoord te zullen gaan met ge
dwongen ontslagen. Bij Fokker
werken nu een kleine 11.000 men-

Te verwachten valt dat de pro-
duktieafdelingen van Fokker in ie
der geval tot 1990 niet worden inge
krompen. Fokker moet juist hier
alle zeilen bijzetten om op tijd aan
haar verplichtingen te voldoen.

Wel denkt Fokker na 1990 slechts
24 Fokker 50's en 33 Fokker 100's te
zullen bouwen, terwijl oorspronke
lijk werd gerekend met respectie
velijk 33 Fokker 50's en 46 Fokker"

100's.

De Financiële nood bij Fokker
kan worden gestelpt met 200 mil
joen gulden, zo wordt in financiële
kringen aangenomen. Gesprekken
met de overheid en de banken over
een oplossing voor de Financiële
problemen bij Fokker zijn reeds in
een gevorderd stadium, aldus de
vliegtuigfabriek gisteren in een
summiere reactie op berichten dat
Fokker opnieuw om steun aan de

Vooral de vergelijking die Kordes
toen maakte tussen de leningen
aan Fokker en de kostbare onder
gang van het RSV-concërn, was de
Kamer een doorn in het oog.

Economie kort

IBM

IBM zal in elf Europese landen,
waaronder Nederland, een reeks
telecommunicatieprodukten intro
duceren, waaronder een digitale te
lefooncentrale waarop zowel tele-
foontoestellen als personal compu
ters en IBM-werkstations kunnen
worden aangesloten. De nieuwe
centrale is speciaal ontwikkeld
voor de Europese markt en be
schikt over programmatuur voor
geavanceerde spraak- en datafunk-
ties.

Microsoft

Microsoft Benelux, onderdeel
van de Amerikaanse onderneming
die besturingssystemen en pro
grammatuur voor computers ont
wikkelt en verkoopt, heeft in het
eerste jaar van zijn bestaan een om
zet geboekt van 11 miljoen gulden
en was al direct winstgevend. Acht
miljoen werd omgezet via de de
tailhandel en dat de rest kwam uit
rechtstreekse leveringen aan be
drijven in de Benelux die zelf com
puters ontwikkelen en fabriceren.

Staatslening

De jongste 7 procents staatsle
ning heeft 4 miljard gulden opgele
verd, zo heeft het ministerie van fi
nanciën gisteren bekendgemaakt.
De achtste lening van dit jaar
wordt geplaatst tegen een uitgifte-
koers van 99 procent. De effectieve
rente komt daarmee op 7,21 pro
cent.

Bredero

De administratiekantoren van
BVG (Breevast) en VBB (Bredero)
hebben definitief een verzoek inge
diend bij de Ondernemingskamer
om een onderzoek naar de gang
van zaken bij de inmiddels failliet
verklaarde bouwer Bredero. Als
begindatum van dit onderzoek is
15 oktober voorgesteld, dezelfde
datum als voor het onderzoek bij
Breevast, de onroerend goed-poot
van .de.Bred£Ep-groep.

Bruynzeel

De rechtbank in Haarlem heeft
op verzoek van het bedrijf de sursé
ance van betaling van Bruynzeel
Multipanel in Zaandam opgehe
ven. Het bedrijf is weer in staat zijn
schuldeisers te betalen, aldus een
mededeling van bewindvoerder
mr. P. Heidinga. Na een reorgani
satie zijn de resultaten weer posi
tief

Bodemonderzoek

Fugro in Leidschendam is sa
mengegaan met McClelland in het
Amerikaanse Houston en heeft
daarmee wereldwijd de grootste in
genieurscombinatie gevorm voor
bodemonderzoek en funderings
adviezen: 950 personeelsleden en
een omzet van 120 miljoen gulden.
Het bedrijf is tot stand gekomen
mede dank zij een Financiële injec
tie van 3 miljoen gulden van de
Maatschappij voor Industriële Pro
jecten. In ons land werken 350
mensen voor Fugro-McClelland.

LONDEN - Zo
groot is-ie niet, de
nieuwe gouden
munt 'Britannia',
die gisteren in
Londen is gelan
ceerd. Deze plas
tic replica van de
'gouden dame'
moest er slechts de
aandacht op ves
tigen. De Britan
nia bevat een oun
ce (28,35 gram)
goud, en gaat de
belegger of verza
melaar ongeveer
1200 gulden kos

ten.

(fot

AMSTERDAM (ANP) - Meer dan
duizend personeelsleden van het
gemeentelijk schoonmaakbedrijf
(WSBZ) hebben gisteren besloten
in staking te gaan tegen de reorga
nisatieplannen van de gemeente
Amsterdam. Zij protesteren hier
mee tegen de plannen van perso-
neels-wethouder Jonker om het
schoonmaakpersoneel op te ne
men in een gemeentelijke NV.

Deze ambtenaren verliezen daar
mee hun ambtelijke rechtspositie
en vallen dan onder de cao voor het
schoonmaakwezen. Het college
van B en W maakte vorige week be
kend grootscheepse reorganisaties
door te willen voeren bij een aantal
gemeentelijke diensten en bedrij
ven in de hoop dat deze in de jaren
negentig zonder verlies kunnen
functioneren.

AMSTERDAM (ANP) - De FNV-
bonden gaan looneisen stellen bij
de komende cao-onderhandelin
gen om de koopkracht op peil te
houden. De Tweede Kamer heeft
de bezuinigingsplannen van 4iet
kabinet onvoldoende bijge
schaafd. Vooral het schrappen van
de tandartsenhulp voor volwasse
nen uit het ziekenfonds ligt de vak
centrale volgens vice-voorzitter
Stekelenburg zwaar op de maag.
Hij presenteerde gisteren het ar
beidsvoorwaardenbeleid van de
FNV voor 1988.

Centraal staan behoud van koop
kracht en werkgelegenheid. Nu er
weer geen centraal akkoord is ge
komen, wordt net als vorig jaar de
loonruimte door de FNV-bonden
zelf per bedrijfstak of onderne
ming worden bepaald. Die willen
alle beschikbare loonruimte opei
sen voor het behoud van koop
kracht en werkgelegenheid. De
FNV blijft overigens in het belang
van de werkgelegenheid een gema
tigde loonkostenontwikkeling na
streven.

Stekelenburg herhaalde dat de
FNV-bonden geen loonruimte wil
len laten zitten en extra looneisen
zullen gaan stellen als er met de
werkgevers niet over herverdeling
van arbeid te praten valt. De FNV-
bestuurder constateerde dat bij
voorbeeld minister De Koning (so
ciale zaken) en de werkgevers
'doen of de hele wereld in elkaar
stort' van eventuele looneisen.

De FNV schat dat er volgend jaar
1 tot 1,5 meer loon nodig is om de
koopkracht op peil te houden, wat
overeenkomt met de looneisen die
de meeste FNV-bonden inmiddels
hebben geformuleerd. Stekelen
burg betreurt het dat er door het
uitblijven van een centraal ak
koord ook geen meer gecentrali
seerd arbeidsvoorwaardenbeleid

Winst IBM

NEW YORK (UCN) - Het Ameri
kaanse computerconcern IBM
heeft in het derde kwartaal van dit
jaar een nettowinst behaald van
1,21 miljard dollar tegen een winst
van 1,08 miljard dollar in het derde
kwartaal van vorig jaar, zo is giste
ren in New York bekendgemaakt.
Per aandeel steeg de winst van 1,76
tot twee dollar. De omzet groeide
van 7,7 miljard tot 8,4 miljard dol
lar.

Gerekend over de eerste negen
maanden van dit jaar moest IBM
genoegen nemen met een winstda
ling van 3,4 tot 3,17 miljard dollar.
Per aandeel ging de winst van 5,53
naar 5,25 dollar. De omzet in deze
periode groeide van 22 miljard tot
23,4 miljard dollar.

kan worden gevoerd. Bij zo'n de
centraal beleid is de kans groter dat
de cao-eisen gaan 'uitwaaieren',
waarbij in sterke bedrijven aan
zienlijk meer wordt gevraagd dan
bij zwakke broeders.

Wel zullen de bonden proberen
de loonontwikkeling zoveel moge
lijk gelijk op te laten lopen door in
sterke bedrijven geen aanvullende
looneisen te stellen maar bij voor
beeld aanvullende winstdelingsre-
gelingen en andere zaken die niet
direkt in het loon doorwerken.

De FNV blijft streven naar een
36-urige werkweek in 1990. Steke
lenburg beaamde dat bij de FNV-
bonden het enthousiasme daar

voor is bekoeld. Met name de grote
Industriebond FNV rept in zijn ei
gen cao-nota niet eens meer over
de 36 uur, maar Stekelenburg stelt
dat die bond niettemin toch de 36
uur geenszins heeft afgeschreven.

Een ander is dat de FNV in het al
gemeen de vut-grens niet onder de
60 jaar wil laten zakken, bedrijven
met acute werkgelegenheidspro
blemen daargelaten. De onder
grens moet bij 60 blijven omdat bij
verdere verlaging de kosten van de
vut de pan uit zouden rijzen vanwe
ge de vergrijzing. In werkgevers-
kring is gesuggereerd de vut maar
helemaal af te schaffen, maar daar
voelt de FNV niets voor.

Ruimte voor kip
in legbatterij

DEN HAAG (ANP) - Op 1 ja
nuari 1988 worden nieuwe re
gels van kracht voor het hou
den van legkippen. In beginsel
is het verboden een legkip in
een kooi te houden, maar dit
verbod geldt niet als een derge
lijke kooi aan een aantal eisen
voldoet. Dit staat in een ont-
werp-besluit legbatterijen van
minister Braks (landbouw).

Met het ontwerp-besluit
komt Braks tegemoet aan een
richtlijn van de Europese Ge
meenschap over het houden
van kippen in legbatterijen.
Vanaf 1 januari 1988 in gebruik-
genomen kooien moeten per
kip een oppervlakte hebben
van minstens 450 vierkante
centimeter. Ook aan de hoogte
worden minimummaten ge
steld.

ADVERTENTIE

mmmm Lange jas uit de
fgS Bijenkorf Hüis
EfiSI Collectie, in ma
rine of anthraciet en
in de maten 46 t/m 56,
nu voor de verbijste
rende prijs van

BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF

AMSTERDAM - Het tegelijkertijd
ontwikkelen en bouwen van twee
nieuwe verkeersvliegtuigen is voor
een kleine, sterk van overheidssub
sidie afhankelijke vliegtuigbouwer
als Fokker een buitengewoon zwa
re opgave. Kritici die dit bij de start
van de projecten waagden op te
merken werden voor zwartkijker
uitgemaakt. De problemen die zich
echter in toenemende mate aan
dienden en het nieuws dat de vlieg
tuigbouwer Financieel zwaar in de
problemen zit bewijzen echter toch
dat Fokker te veel hooi op de vork
heeft genomen.

door

Bill Meyer

Voor ingewijden komt de nu
aangekondigde reorganisatie niet
als een verrassing. De vraag mag
dan ook opnieuw worden gesteld
of de Raad van Bestuur van Fokker
niet beter had kunnen kiezen voor
aansluiting bij het Europese Air
bus-consortium in plaats van op ei
gen kracht en met geld van de over
heid nieuwe vliegtuigen op de
markt te brengen. Waarbij mag
worden aangetekend dat samen
werking met het Financieel even
min sterke Duitse Messerschmitt-
Bolköw-Blohm (MBB) verre van
ideaal lijkt.

Het ministerie van Economische
Zaken laat al jaren doorschemeren
voorstander te zijn van een aanslui
ting bij Airbus. Dat zou betekenen
dat Fokker zich in de toekomst
moet toeleggen op de bouw van
speciFieke onderdelen van vliegtui
gen voor derden. Fokker heeft ech
ter mede dank zij steun van diezelf
de overheid voor de moeilijke weg
gekozen. Voorzitter van de Raad
van Bestuur Frans Swarttouw
wenste Fokker namelijk niet te de

graderen tot 'blikfabriek'. Er zou
den na de mislukte poging tot sa
menwerking met de Amerikaanse
vliegtuigbouwer McDonnell Doug
las koste wat kost nieuwe Fokker
vliegtuigen van de eindlijn op
Schiphol rollen. Dat gebeurt nu
ook, zij het met ruim een jaar ver'
traging.

Niet mislukt

Fokker houdt dan ook vol dat er

beslist geen sprake is van een mis
lukt project. Er is slechts geld no
dig om het tijdelijke gat tussen uit
gaven en inkomsten te overbrug
gen dat door de vertragingen in de
produktie en aflevering van nieu
we vliegtuigen is ontstaan. De
overheid en de banken hebben al
ruim anderhalf miljard gulden in
de nieuwe vliegtuigen gestoken en
het is alleen al daarom niet waar
schijnlijk dat zij Fokker nu in ae

kou zullen laten staan.

Toch zal menig kamerlid zich de
komende dagen buigen over de
vraag of de Nederlandse vliegtuig
industrie op deze voet door kan
blijven gaan. Fokker is volgens
sommigen hard op weg te geschie
denis in te gaan als een tweede
RSV. De overheid pompt honder
den miljoenen guldens in de Ne
derlandse vliegtuigbouw zonder

SCHIPHOL - De produktiehal waar de Fokker 50 wordt gebouwd. De produktie van dit type liep vertraging op
doordat de verf onvoldoende roestbestendig bleekOnlangs zakt 'grote broer' de 100 bij een proeflanding door het
landingsgestel doto anpi

dat zij er zeker van is ooit het geïn
vesteerde geld terug te zien. De eni
ge motivatie om nu nog geld in het
bedrijf te stoppen, zou dan ook het
behoud van de werkgelegenheid
van een kleine elfduizend mensen
zijn.

De internationale concurrentie is
voor Fokker een ernom probleem.
Kapitaalkrachtige bedrijven als
Boeing en McDonnell Douglas zijn
niet zo maar af te troeven, zoals ook
al in de race om orders is gebleken.
Boeing bij voorbeeld brengt zoveel
typen vliegtuigen op de markt dat
de Amerikanen goedkoper kunnen
produceren en veranderingen in de
vraag van luchtvaartmaatschappij
en naar bepaalde typen vliegtuigen
beter kunnen opvangen. Boven
dien kunnen dergelijke grote vlieg
tuigbouwers aan luchtvaartmaat
schappijen dermate aantrekkelijke
Financieringsvoorwaarden bieden
dat het voor een kleine vliegtuig
bouwer als Fokker moeilijk wordt
een vaste leverancier van grote
luchtvaartmaatschappijen te wor
den.

Samenwerking

Samenwerking is dus het motto
voor de jaren negentig in de vlieg
tuigindustrie. Een goed voorbeeld
hiervan is het Airbus-project waar
van enkele grote vliegtuigbouwers
uit Frankrijk, Duitsland, Engeland
en Spanje deel uitmaken. Fokker
neemt al deel aan de produktie van
onderdelen van de Airbus A 310 en
A 300. Deelname aan het A 320 pro
ject moest echter worden afgezegd
omdat Fokker alfe kapitaal en
mankracht nodig had bij de pro
duktie van de eigen nieuwe toestel
len. Nu wil Fokker weer wel als
partner meewerken aan twee nieu
we Airbus-vliegtuigen. Airbus is
overigens binnen enkele jaren uit
gegroeid tot een serieuze concur

rent voor de Amerikaanse vlieg
tuigbouwers.

Hoe de toekomst ook mag uit
pakken, nu al staat vast dat verdere
deelname aan het Airbus-project
door Fokker de Nederlandse over
heid geld gaat kosten en wel zo'n
half miljard gulden. Het is name
lijk totaal niet ongewoon dat over
heden hun vliegtuigindustrieën
steunen met omvangrijke kredie
ten. Nog onlangs staken Engeland,
Frankrijk, en Duitsland miljarden
guldens in de nieuwste Airbus-pro
jecten.

Toekomstplannen veranderen
echter niets aan de situatie van dit
mpment. Door vertragingen in de
produktie en aflevering van nieu
we vliegtuigen en door overschrij
dingen van de ontwikkelingskos
ten heeft Fokker op korte termijn
een half miljard nodig om beide
projecten te blijven voortzetten en
zijn werknemers salaris uit te kun
nen blijven betalen.

De vliegtuigverkopen willen het
laatste jaar in ieder geval niet erg
vlotten, hoewel de orderportefeuil
les voorlopig nog voor ruim twee
jaar werk bieden. Maar om van
daag aan contant geld te komen,
moet Fokker nu al het vliegtuig
verkopen dat pas over twee of drie
jaar kan worden afgeleverd. Dat de
huidige situatie weinig andere mo
gelijkheden openlaat dan steun be
trekken van oveheid of banken
mag duidelijk zijn.