'Dit dubbelalbum is
minder zelfbewust'
'Bakeliet' verzuipt in
gebrek aan samenhang
WOENSDAG 14 OKTOBER 1
'Bakeliet', toneelscript van Gerdjan
Rijnders naar 'Savage Grace' van N.
Robins en S. Aronson. Met: Marjon
Brandsma, Catherine ten Bruggen-
cate, Ingeborg Elzevier, Ann Hase-
kamp, Trudy de Jong, Sigrid Koetse,
Petra Laseur, Ingeborg Loedeman,
Alexandra van Marken, Annet Nieu-
wenhuijzen, Celia Nufaar, Louise Vi
ne en Arlette Weygers. Muziek: Paul
Koek en Boudewijn Tarenskeen. Re
gie: Gerardjan Rijnders. Gezien op
13 oktober in de Stadsschouwburg,
Amsterdam.
AMSTERDAM - "Deze voorstel
ling wordt slechts twee weken in
Amsterdam en vijf dagfen in
Utrecht gespeeld", zo meldt het
persbericht over 'Bakeliet'. Het
beleid van de nieuwe Toneel
groep Amsterdam wordt steeds
ondoorzichtiger. Eerst werd de
als visitekaartje bedoelde pro-
duktie 'Boom uit de tropen' ij
lings van het repertoire geno
men, toen gezaghebbende krin
gen een (overigens onbegrijpe
lijk) vernietigend oordeel hier
over uitspraken. Daarna schoof
men de korte produktie 'Ismene'
ter vervanging snel naar voren.
En nu zijn we toe aan de derde
produktie, waarvoor om niet na
der aangegeven redenen een zeer
korte speelperiode is gepland.
Is dit derhalve slechts een ex
perimenteel tussendoortje of zou
'Bakeliet' nou wel als het visite
kaartje van de nieuwe groep op
gevat mogen worden? Dat laat
ste is waarachtig niet te hopen,
want dan vervalt de veelbespro
ken toneelcrisis van het Leidse-
plein werkelijk tot een diepe ma
laise.
Als 'Bakeliet' al emoties op
roept, dan is het hooguit: een
twee uur durende verbijstering,
hoe de gebeurtenissen tijdens dit
spektakel met elkaar te rijmen
vallen. Gebrek aan samenhang
schijnt hier tot structuurprincipe
verheven. Mocht iemand zo'n ef
fect een prestatie op zich vinden,
gaat in dat geval alle eer naar Ge
rardjan Rijnders. In toonaange
vende kringen geldt trouwens
toch al als stelregel: wat Gerard
jan doet, is welgedaan. Kritiek
op de soms dolgedraaide zucht
naar extravagantie van deze re
gisseur/auteur/acteur kan alleen
op straffe van excommunicatie
uit de selecte groep fijnproevers.
Het gegeven van 'Bakeliet' is
gebaseerd op een boek over de
familie Baekeland. Het begint
met Leo Hendrik Baekeland, die
in 1905 het bakeliet, de eerste
vorm van plastic, uitvond. Cen
traal in de voorstelling staat
diens achterkleinzoon Tony, die
uiteindelijk zelfmoord pleegt
met een plastic zak over zijn
hoofd. Deze Tony vermoordt zijn
moeder en onderneemt een
moordpoging op zijn grootmoe
der: een verhaal over rijkdom,
waanzin, incest en drugs. Het ge
heel wordt gepresenteerd als een
muziekstuk voor dertien actri
ces en twee muzikanten. Paul
Koek speelt af en toe de rol van
Tony. Verder gaat deze befaam
de slagwerker regelmatig be
hoorlijk tekeer op een omvang
rijk instrumentarium.
Deels als een bizarre revue,
deels als een cabareteske docu
mentaire en deels als Dynasty-
parodie presenteren de dertien
vrouwen in voortdurende rolver
wisselingen flarden van het ver
haalgegeven. Er wordt verklaad,
gezongen, gedanst, gehuppeld
en gesproken. De meesten van
deze actrices behoren tot de top
van de Nederlandse toneelwe
reld, zodat je door hun spelkwali-
teit toch nog blijft kijken. Al is
het gênant om te zien, hoe deze
gerenommeerde actrices zich
soms met hun optreden geen
raad weten en bijna dilettanterig
maar wat aanrommelen.
Als applaus een betrouwbare
graadmeter is, dan was de pre
mière-voorstelling van gister
avond een groot succes. Onbe
grijpelijk!
WIJNAND ZEILSTRA
Petra Laseur, Sigrid Koetse en Catherine ten Bruggencate (v.l.n.r.)
in'Bakeliet'. lfoto Kees dc Graafn
Sting over tweede solo-elpee:
Twee jaar nadat de Britse popster Sting met de elpee
'The dream of the blue turtles' zijn eerste solosucces
vierde, komt de ex-voorman van The Police met de
opvolger. '...Nothing like the sun' is een 62 minuten
durend dubbelalbum, dat elf nieuwe Sting-composities
en één cover bevat, 'Little wing' van Jimi Hendrix.
Ofschoon de speelduur voor twee elpees gering is, heeft
Sting er geen moment aan gedacht meer composities
voor zijn nieuwste creatie af te geven. „Een uur is de
limiet", vindt hij. „Je kunt best een tachtig minuten
durend dubbelalbum maken, maar dan verliest de
luisteraar na een uur toch zijn aandacht".
De Brit heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij
niet staat te springen om interviews te geven. Maar de
verschijning van een nieuw produkt, zeker als dat van
een muzikaal belangrijk man als Sting is, vraagt om
uitleg en nadere toelichting. Sting vond dat degenen die
hem zo graag wilden spreken, maar naar hem moesten
komen. Hij bleef waar hij zat, in Londen. Vandaar dat
een deel van de Europese muziekpers zich deze week in
de druilerige Engelse hoofdstad verzamelde om eerst
naar de elpee te luisteren en vervolgens gedurende drie
kwartier vragen op de maker af te vuren.
LONDEN (GPD) - Veel nationali
teiten waren in het gebouw van de
,-City Trust Federation of British Ar
tists, vlakbij Trafalgar Square, bij
een gekomen. Voor enkele Spaan
se verslaggevers was de trip waar
schijnlijk te vermoeiend geweest.
Sting - die bij elk vraag telkens
recht op zijn doel afging en trachtte
de steller ervan zo veel mogelijk in
formatie te verschaffen - probeerde
de persconferentie zo serieus mo
gelijk te nemen. De Spanjaarden
sloten echter de ogen om die bij het
afslaan van de talrijke recorders
verschrikt te openen.
Camera's van Super en Sky
Channel zoemden. Ook de Italiaan
se televisie had een ploeg naar Lon
den gestuurd. Daarvan waarschijn
lijk zo onder de indruk, maakte
Sting na het officiële gedeelte, dat
van manager Miles. Copeland nog
niet eens drie kwartier mocht, du
ren, tijd vrij om de Italianen een
'privé-behandeling' te geven.
Ofschoon een produkt na eén
keer beluisteren niet echt is te be
oordelen, maakte de luistersessie
duidelijk dat Sting een weliswaar
door
Ruud Ramler
op 'Blue turtles' lijkende, maar per
fecte plaat heeft afgeleverd. Van de
begeleiders op zijn solodebuut zijn
alleen toetsenman Kenny Kirkland
en saxofonist Branford Marsalis
nog van de partij. Bassist Darryl
Jones heeft het veld geruimd.
Sting heeft de bas zelf weer ter
hand genomen. In plaats van Omar
Hakim zit Manu Katché achter de
drums^
Het album bevat vooral in 'Sister
Moon' (deel twee van 'Moon over
Bourbon Street') en de single 'We'll
be together', (dat te veel op 'Set me
free', de eerste single van 'Blue
Turtles', lijkt) materiaal, dat opval
lend vergelijkbaar is met het vori
ge. Het opmerkelijkste stuk is 'Lit
tle wing', waarop Sting wordt be
geleid door het orkest van Gil
Evans en waarop Hiram Bullock
(onder meer van de David San-
born-band) een fantastische gitaar
solo voor zijn rekening neemt. An-
AMSTERDAM (GPD) - 'I played
Wimbledon '87' staat er onder een
afbeelding van twee tennisrackets
op zijn t-shirt te lezen. Heeft hij
daar werkelijk gespeeld? „Jaze
ker", antwoordt de nog immer
goed geconserveerde Cliff Richard
zonder een spoor van ironie. „Ik
heb daar afgelopen week zelfs drie
concerten gegeven".
Deze maand wordt hij zevenen
veertig. De platenoogst omvat tien
tallen albums en honderd singles,
waarvan er in zijn moederland En
geland tot op de dag van vandaag
meer dan negentig een hit werden.
door
Peter Bruyn
In Nederland haalde hij ruim vijf
enzeventig keer de hit- of tippara-
de. De zanger uit wiens mond nim
mer een vloek op te tekenen is, trad
begin deze week twee maal in de
Rotterdamse Doelen op. Vorige
week was hij even in Amsterdam.
Cliff Richard de, eh...? „De rock'n
'roll zanger", zegt hij zonder blik
ken of blozen.
- Je hebt een aantal schitterende
platen gemaakt, maar met rock'n
'roll heeft jouw muziek toch weinig
te maken.
De veteraan die binnenkort zijn
jubileum van dertig jaar artiest
viert, gaat er eens voor zitten. „Dat
hangt van je definitie af', zegt hij
met zachte, bijna overdreven vrien
delijke stem. „Rock'n'roll is een
muzikale cultuur die begonnen is
met Elvis Presley, Little Richard,
Buddy Holly en Jerry Lee Lewis.
Dat is de enige bron en daar stam ik
vanaf. En binnen die rock'n'roll-
cultuur is ook ruimte voor bal
lads".
- Maar volgens mij is rock'n'roll
méér. Heeft het ook te maken met
opwinding, spanning, gevaar. Een
levensstijl.
„Nee helemaal niet. Voor mij is
het de ongevaarlijkste muziek die
er bestaat. Kijk, rock'n'roll is als
muzieksoort al opwindend, en
sommige mensen verzinnen daar
een bepaalde levenswijze bij. Maar
vergeet niet dat rock'n'roll in de
kerk begonnen is, als gospel. Dus
dat van die lifestyle heeft geen en
kele historische basis. Ik doe daar
niet aan mee".
- Dat is qngetwijfeld ook de re
den waarom jij door jonge rockar
tiesten zelden als bron van inspira
tie genoemd wordt. Ze noemen
Chuck Berry, Elvis, Jimi Hendrix,
maar nooit Cliff.
„Wat?" De lichte stemverheffing
verraadt enige verontwaardiging.
„Vraag Fleetwood Mac, vraag Eric
Clapton, Stephen Stills. Die zullen
allemaal zeggen dat ze door The
Shadows beïnvloed zijn".
- Maar dat is nog niet Cliff.
„In die tijd waren we onafschei
delijk. Maar dat is verder niet be
langrijk. De meeste mensen zeggen
gewoon niet graag dat ik iets of ie
mand beïnvloed heb, omdat ik be
sloten heb om de rechte weg te vol
gen. Mensen zoeken graag een ex
cuus voor de fouten die ze in hun
leven maken. Zeggen dat je beïn
vloed bent door Cliff Richard moet
een jonge rock'n'roll zanger net
zo'n gevoel geven als ik had toen ik
voor het eerst zei 'Ik hou van Je
zus'. Toen voelde ik ook die angst
in mij. Die angst over wat de men
sen wel zullen denken".
„Maar terugkijkend is het de bes
te stap geweest die ik ooit genomen
heb. Want kijk, ik ben de enige wa
re rock'n'roll zanger die er nog over
is in de wereld. Alle anderen zijn
precies zo geworden als het 'sex,
drugs rock'n'roll'-cliché wil".
- Dat kan best zo zijn, maar toch
spreken mensen als Presley en Hen
drix veel meer tot de verbeelding
dan jouw persoon, ondanks al je
hits.
„Hun leven was misschien ook
wel belangrijker dan hun muziek".
En terwijl er een vieze uitdrukking
op het rimpelloze gelaat verschijnt,
vervolgt Cliff:„Maar je noemt nu
wel allemaal mensen die aan exces
sen zijn gestorven. Drugs, ziekte.
„Je moet die opvatting over mijn
persoon niet zo generaliseren. Er
was onlangs een poll in Engeland.
De vraag was: aan wie denk je het
eerst bij het woord Christendom.
En ik heb gewonnen, vóór Moeder
Theresa en de paus. En dat doet me
deugd. Daarom ben ik trots op m'n
carrière en daarom ben ik de ware
rock'n'roller. Ik kom er voor uit dat
Cliff Richard tijdens zijn optreden gisteravond in de Rotterdamse Doelen. (foto anp».
ik christen ben en tegelijk een pop
ster.
„We hebben gevaarlijke voet
stukken voor mensen als Elvis en
Hendrix gemaakt, zonder hun fou
ten te zien. Elvis-fans weigeren te
erkennen dat hun idool aan drugs
en overgewicht stierf. Maar ik, ik
heb alles aan Elvis te danken en
toch zal ik hem niet op zo'n voet
stuk zetten. Zijn muziek was goed,
maar zijn leven was een zooitje.
„Mijn image is dat ik er geen heb.
Daarmee sla je de spijker op z'n
kop. Maar dat is even mooi als elk
ander image. Er is geen enkel mys
terie rond mijn persoon".
- Waarom roept jouw persoon
dan telkens weer vragen op, zoals:
Is Cliff nu een oprecht christen, of
alleen maar een zakkenvuller? Is
Cliff nu wel of geen homo? Is Cliff
nu vóór of tegen apartheid?
Hij gaat rechtop zitten en wordt
voor het eerst echt fel. Bijtend bij-
na:„Ik ben niet homoseksueel en
ik ben tegen apartheid. Dat moet
duidelijk zijn".
- Je zegt het duidelijk, maar de
mensen blijven het vragen. Er is
iets in jouw optreden dat dat ant
woord tegenspreekt.
„Veel journalisten zouden mij
graag pro-apartheid zien. Dat geeft
ze een verhaal, zeker omdat ik mij
als christen presenteer. De pers is
net als de rock'n'roll wereld, vol lis
ten, bedrog en jacht op het snelle
succes. En daar heb ik geen contro
le over.
„Ik heb een vriendelijke brief
van de VN gekregen, waarin ze ver
klaren dat het een vergissing was
om mij op de zwarte lijst te zetten.
De journalisten proberen mij niet
omlaag te halen als artiest, maar als
En weer heeft hij een kapstok ge
vonden om zijn positieve babbel
aan op te hangen. Terwijl Cliff het
bekende verhaal vertelt over zijn
benefietconcerten voor derde we
reld-projecten en de maatschappe
lijke rol van de mens achter de ar
tiest, komt de plaat Living Doll te
voorschijn. De recente hitversie
waarop Cliff vooral als decorstuk
en kop-van-jut voor de Young On
es figureert. „De opbrengst is naar
een goed doel gegaan", zegt hij ter
wijl hij de plaat signeert. „Zo kan ik
als artiest een maatschappelijke rol
spelen".
1 1 Never gonna give you up
Rick Aslley
2 2 Bad Michael Jackson
3 3 Causing a commotion
Madonna
4 11 Pump up the volume
Marrs
5 5 Boys Summertime love)
Sabrina
6 8 Amore BZN
7 10 It's over Level 42
8 9 You win again (Fade)
Bee Gees
9 6 Let 's work Mick Jagger
10 4 Wishing well Terence
Trent d'Arby
11 13 Wipeout Fat Boys and
the Beach Boys
12 22 I need love L L Cool J
13 16 Waterfall Wendy and
Lisa
14 19 Some people Cliff Ri
chard
15 17 Brilliant disguise Bru
ce Springsteen
16 7 What have I done to deser
ve this Pet shop boys
17 27 Wonderful life Black
18 31 Stars on Frankie Stars
on 45
19 26 Welkom in Utopia 2
Frank Boeijen Groep
20 25 Smoking gun Robert
Cray Band
21 18 Whenever you're ready
Five Star
22 12 La Bamba Los Lobos
23 15 Bridge to your heart
Wax
24 The night you murdered
love ABC
25 14 Where the streets have no
name - U2
26 29 All out of love Sandra
Reemer
27 38 Little lies Fleetwood
Mac
28 20 City lights William Pitt
29 39 Loving you again Chris
Rea
30 37 Paper hi fire JC Mellen-
ccimp
31 The Opera House Jack e
Makossa
32 When you gonna Rick
and Lisa
33 23 Joe le Taxi Vanessa Pa
radis
34 32 Tomorrow Commu
nards
35 Dance little lady dance
Tina Charles
36 24 Roadblock Stock, Ait-
ken en Waterman
37 Toy boy Sinitta
38 Maybe tomorrow UB 40
39 21 I just can't stop loving you
Michael Jackson
40 33 Let me in Colinda
dere gastmusici zijn Mark Knop-
fler en Eric Clapton, die beiden
meedoen in het politiek getinte
'They dance alone'. Het album is
geproduceerd door Neil Dorfsman,
bekend van onder meer 'Brothers
in arms' van Dire Straits.
Amnesty
In de twee jaar tussen beide el
pees hield Sting zich onder meer
bezig met Amnesty International.
Hij werkte mee aan het Conspiracy
of Hope-project, dat al een miljoen
gulden en 25.000 nieuwe 'schrij
vers' opleverde. „Tijdens de Ame
rikaanse Conspiracy-tournee was
er een ontmoeting met politieke
gevangenen, die mede door de in
zet van Amnesty waren vrijgeko
men. Koreanen, Brazilianen, Ar
gentijnen en Russen. Allemaal
mensen die een tijd lang waren ge
marteld. Het was heel beangsti
gend".
„Ik schreef een nummer om ze te
portretteren. Een lied over hun
angst. Dat werd 'They dance alo
ne', over de gueca, een Chileense
dans. Die werd gedanst door vrou
wen van verdwenen mannen. Met
in hun handen foto's en kleren van
hun onvindbare echtgenoten zorg
den de vrouwen voor een ontroe
rend protest tegen de regering van
Pinochet". Het is de bedoeling dat
de Amnesty-tour, waaraan naast
Sting onder meer U2 en Peter
Gabriel meewerken, vanaf augus
tus 1988 door Europa trekt.
De Brit over zijn filosofie over
muziek: „Rock 'n roll, beat, funk,
jazz of folk. Ik geef er niet om. Ik
geef om muziek als geheel. Muziek
kent geen barrières of onderscheid.
Dat is slechts schijn". Sting vindt
dat er een duidelijk verschil is tus
sen de nieuweling en 'The dream of
the blue turtles'. „Dit dubbelalbum
is minder zelfbewust. Het klinkt
natuurlijker. De songs en de mu
ziek sluiten daarop aan. 'Blue turt
les' was jazzy. Deze is dat slechts
bij vlagen".
Op de vraag waarom hij niet met
dezelfde begeleiders is doorge
gaan, zegt Sting: „Het is nooit mijn
bedoeling geweest een vaste band
te creëren. Daarvan had ik na tien
jaar met The Police wel genoeg. Ik
wil flexibeler zijn. Ik speel zo veel
mogelijk soorten muziek en ge
bruik daarbij zo veel mogelijk mu
zikanten. Musici, die niet alleen
spelen waar ze goed in zijn. Manu
Katché bij voorbeeld had nog nooit
jazz gespeeld. De basis stond op pa
pier. Door gebruik te maken van
goede muzikanten is het resultaat
alleen maar beter geworden".
Dagboek
Volgens Sting kunnen zijn door
de jaren heen geschreven songs als
een soort dagboek worden gezien.
„Daaruit kun je opmaken wat mijn
Sting: 'Ik ben geen preker, ik heb geen boodschap'. (foto anp»
interesses waren en zijn. Ook wat
ik gedurende enkele periodes heb
gedaan, is uit de nummers te halen.
Ik ben geen preker, ik heb geen
boodschap. Ik stel in mijn teksten
wel vragen, maar je moet bij mij
niet om antwoorden komen. Ik heb
wel een eigen mening, maar die uit
ik niet. Mijn eerste taak is de luiste
raar te onderhouderf. Ik ben er niet
om antwoorden op problemen te
geven. Mijn nummers kunnen wel
het begin van een debat zijn. De
teksten van 'Russians' en 'Work
the black steam' (over mijnwer
kers) zijn op scholen gebruikt in de
Engelse les. Daarin werden ze ont
leed en uitgelegd. De woorden no
digen immers uit tot het voeren
van een discussie".
Gevraagd waar hij de inspiratie
vandaan haalt voor het schrijven
van zijn stukken, die in de ontwik
keling van de moderne muziek
toch geen onbelangrijke rol heb
ben gespeeld, antwoordt Sting:
„De totstandkoming van songs is
een vreemde zaak. Je hebt een
idee. Zie het als een zaadje dat be
gint te groeien en groeien. Ineens
zit er de muziek aan, vervolgens
komen de woorden. Er zijn mo
menten dat mijn hoofd vol ideeën
zit. Het gebeurt ook dat ik niet weet
waar ik ze vandaan moet halen".
Afschuw
Veel van de nummers voor "...No
thing like the sun' zijn geschreven
in New York. 'Rock steady' is in
muzikaal opzicht bedoeld als grap
je, maar in de tekst geeft de Brit
zijn afschuw weer over evangelis
ten, die vaak op de Amerikaanse te
levisie verschijnen. „Ze roepen de
mensen op geld voor 'de Heer' te
geven. Die evangelisten fascineer
den me. Ik ben gaan lezen over hun
filosofie. Daarvan ben ik geschrok
ken. Die is kwaad en gevaarlijk. Ze
voorspellen een kernoorlog die be
gint in het Midden-Oosten".
„Met als resultaat, dat de Vere
nigde Staten de Sovjetunie met
atoomwapens aanvallen en anders
om. In de visie van de evangelisten
'overleeft' alleen de VS. Dat is na
tuurlijk klinklare onzin. Niemand
blijft leven na een kernaanval. De
evangelisten wensen een nucleaire
holocaust om hun geloof te kunnen
bewijzen. Die jongens maken een
gigantisch publiek bang en onze
ker. Ze proberen mensen over te
halen geld te geven en hen te vol
gen opdat ze dan ook 'behouden
zouden blijven'. Hoe fout dat is,
heb ik met 'Rock steady' proberen
aan te geven"
