Reizen door het lichaam
BF jH
'Cursus brommer rijden bittere noodzaak'
Werk van Annie M.G. in lespakket
Eerste stripveiling in Nederland
Minister wil verplicht examen invoeren
Vlietschans bezoekt Wetenschapsweek in Utrecht
Politiek drama
B^j
Degelijke Britse pop
Stickertocht
door het
museum
Julie B.:
vijftien
en verslaafd
WOENSDAG 14 OKTOBER 1987
PAGINA 21
Ben je zestien jaar dan kun je 'zo
maar' een brommer kopen, zon
der enige vorm van voorberei
ding. Minister Smit-Kroes van
verkeer en waterstaat vindt dat
onjuist. Op zijn minst zouden
toekomstige bromfietsers een
soort vrijwillige schriftelijke cur
sus moeten volgen. Als daar geen
belangstelling voor is dan wil de
minister een verplicht examen
invoeren.
De ambtenaren op het ministe
rie van verkeer en waterstaat zijn
nu bezig met een onderzoek naar
de haalbaarheid van zo'n exa
men. Aan verschillende organi
saties op het gebied van verkeer,
zoals bijvoorbeeld de ANWB, is
gevraagd of zij een cursus voor
bromfietsers willen maken.
Uit onderzoeken blijkt dat jon
geren vaak niet voldoende op de
hoogte zijn van de verkeersre
gels die voor bromfietsers gelden
en dat ook hun kennis over de
werking van dit vervoermiddel
vrij beperkt is.
Ongeveer een kwart (12.000)
van alle gewonden die jaarlijks
in het Nederlandse verkeer val
len (50.000) is met een bromfiets
bij een verkeersongeval betrok
ken geweest. Een aanzienlijk
aantal, dat onder meer wordt ver
oorzaakt door de kewetsbaar-
heid van deze groep verkeers
deelnemers (600.000 in totaal,
75 procent jongeren).
Wat vinden de organisaties die
zich met de veiligheid in verkeer
bezighouden van 2
J. van Kleij, onderwijskundig
medewerker van Veilig Verkeer
Nederland (WN) vertelt dat zij
sinds 1983 al cursussen voor aan
staande bromfietsers organise
ren. "Het loopt niet echt storm
voor die cursus", zegt Van Kleij.
"Je kunt zoiets daarom beter ver
plicht stellen. Wij zijn dus voor
zo'n brombewijs".
De cursus die WN heeft opge
zet bestaat uit drie delen. Al-
leerst is er een schriftelijk deel
waarin de nodige verkeerskennis
moet worden opgedaan, dan
volgt het onderdeel techniek en
als laatste moeten de cursisten
een stukje parcours rijden.
"Een opleiding 'verkeersvor-
ming voor bromfietsers' is bitte
re noodzaak", zegt de heer Van
Schalk van de ANWB, "maar te
gen een verplicht examen maak
ik bezwaar. Dat gaat te veel geld
kosten".
Collega J. van Tongeren stipt
aan dat de plaats van bromfiet
sers in het verkeer nogal inge
wikkeld is. Er zijn speciale fiets
paden en autowegen; brommers
moeten overal maar tussendoor.
De kwetsbaarheid van de brom
fietsers is groot. Ze rijden hard
en als er iets misgaat is de ver
plichte helm hun enige bescher
ming. Van Tongeren: "Steeds
meer mensen gaan brommer rij
den. Afstanden naar middelbare
scholen worden groter want veel
kleine scholen verdwijnen".
Slachtoffers
Het aantal slachtoffers onder
'brommende jongeren' is vrij
groot. Een voorbeeld uit de re
gio. Vorig jaar vielen In Alphen
aan den Rijn 22 slachtoffers on
der bromfietsers van 16 en 17
jaar. Onder de iets ouderen (18
tot en met 22 jaar) waren dat
11. Bij elkaar opgeteld zijn dat er
33. Het totaal aantal ongelukken
waarbij gewonden vielen onder
bromfietsers bedroeg 43. In 1986
gebeurden in Alphen totaal 1093
verkeersongevallen, waarvan in
97 gevallen bromfietsers bij be
trokken waren.
Een simpel rekensommetje
leert ons dus dat bij ongeve
tien procent van alle ongelukken
brommers waren betrokken. Als
je weet dat bromfietsen maar
procent van alle vervoermidde
len in Nederland uitmaken dan
is dat natuurlijk vrij veel.
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
LEIDEN - Twee vier atheneum
klassen van De Vlietschans uit
Leiden gingen gisteren naar de
eerste dag van de Wetenschaps
week in Utrecht. Samen met 44
andere klassen uit het voortgezet
onderwijs konden ze een kijkje
nemen in de wereld van de we
tenschap, op het terrein van de
Rijksuniversiteit Utrecht. 'We
tenschap als ontdekkingsreis' is
dit jaar het thema van de voor de
tweede keer gehouden Weten
schapsweek. De eerste dag werd
een korte reis gemaakt 'door li
chaam en geest'.
Wat doen wetenschappers nu
eigenlijk en wat merken we van
hun ontdekkingen in het dage
lijks leven?
De leerlingen van De Vliet
schans kregen als voorbeeld van
het wetenschappelijke werk op
medisch gebied allereerst een le
zing over sportblessures. Hoe
ontstaan ze en wat is er aan te
doen? Een medisch fysioloog
van de Utrechtse universiteit
vertelde dat in Nederland per
jaar ongeveer een miljoen sport
blessures worden geregistreerd,
waarvan bij een kwart medische
behandeling vereist is. Daarna
demonstreerde een fysiothera
peut hoe een meisje met ge
scheurde enkelbanden behan
deld moet worden.
Maijolein van Enk, leerlinge
^an De Vlietschans, heeft dit eer
ste programmaonderdeel niet
helemaal gevolgd. "Het was in
die zaal waar we zaten heel erg
warm, en terwijl die man zo'n
beetje aan de enkel van dat meis
je zat te trekken voelde ik me wat
slapjes worden. Voor me zat zelfs
een meisje dat flauw viel. Daar
om ben ik eerder weggegaan".
Mark van Bel heeft wel de hele
demonstratie gezien en vond het
erg interessant. "Het lijkt me wel
leuk om later gymleraar te wor
den, dus daarom trok het me wel
aan". Last van de warmte had hij
niet maar het was wel erg druk.
"We zaten in een grote zaal met
ongeveer 200 mensen. Aan beide
kanten van de zaal stonden tele
visietoestellen opgesteld zodat
iedereen het goed kon zien".
Peter Peters zat in een andere
groep. Hij begon de dag met een
lezing over slakkenhersenen.
Wetenschappers onderzoeken de
hersenen van deze dieren om het
gedrag van mensen, zoals bij
voorbeeld seksualiteit, beter te
leren kennen. "Het ging nogal
snel, het onderwerp was vrij in
gewikkeld en het werd al snel
langdradig", zegt Peter over de
lezing. Hoe het nou precies zit
met de verschillen en overeen
komsten tussen de hersenen van
een mens en een slak w^et hij
dus ook niet na te vertellen.
Pillen maken
Tussen de middag konden de
Vlietschans-leerlingen kiezen uit
een aantal tentoonstellingen (on
der meer over gezichtsbedrog),
films ('kijkje in de baarmoeder
van een zwangere vrouw', 'bewe
gen, hoe gaat dat' en 'verhoudin
gen in het heelal') of optredens in
een tent.
Voor Marjolein van Enk en
Mark van Bel stond 's middags
de 'reis van een prikkel' op het
programma. Aan de hand van
een film werd het een en ander
verteld over het reactievermo
gen van mensen. Iemand trapt
op een kwal, trekt snel zijn been
omhoog en controleert daarna de
onderkant van zijn voet. Al deze
handelingen zijn het gevolg van
prikkels die ons lichaam door
stuurt naar het zenuwstelsel.
Mark: "Een nogal ingewikkeld
onderwerp, en de termen die ze
gebruikten waren soms wel wat
moeilijk om het goed te kunnen
begrijpen".
Peter Peters mocht met zijn
groep 's middags pillen maken.
"Met de hulp van studenten heb
ben we zelf vitaminepoeders ge
maakt, en een middel tegen
koorts. Dat was heel leuk".
Ondanks de drukte en de vrij
moeilijke onderwerpen vonden
de drie Vlietschans-leerlingen
hun dagje wetenschap heel ge
slaagd. Mark: Het is heel leer
zaam en leuk om te zien watje la
ter misschien zelf kunt doen".
Publieksdag
De belangstelling voor de We
tenschapsweek is dit jaar zo
groot dat van alle scholen die
zich hebben aangemeld maar de
helft kon worden ingeschreven.
De avondprogramma's zijn ech
ter voor iedereen toegankelijk en
op zaterdag wordt (12.00 16.30
uur) een Publieksdag gehouden,
met daarin een aantal hoogte
punten uit de week.
Tijdens de vorig jaar gehouden Wetenschapsweek testen leerlingen uit het voortgezel onderwijs zichzelf bij
Sportgeneeskunde. De leerlingen van De Vlietschans uit Leiden kregen gisteren een lezing en demonstratie over
sportblessures. (foto pr)
AMSTERDAM (GPD) - Het
werk van de schrijfster Annie
M.G. Schmidt is onderwerp van
een onderwijsproject voor scho
lieren van het middelbaar onder
wijs. Het Landelijk Ondersteu
ningsinstituut Kunstzinnige
Vorming (LOKV) heeft, samen
met de schrijvers Jan Boerstoel,
Willem Wilmink en Drs. P, een
lesboek en werkschrift samenge
steld, waarin het werk van me
vrouw Schmidt aan de orde
komt. Tegelijk is voor de scholen
ook een tentoonstelling beschik
baar, die het Nederlands Theater
Instituut in Amsterdam heeft ge
maakt.
Met de dood van de 43-jarige
Uwe Barschel is voorlopig een
nieuw triest hoofdstuk toege
voegd aan het politieke schan
daal dat al een maand de ge
moederen in West-Duitsland be
zighoudt. Barschel was tot voor
kort de premier van de deel
staat Schleswig Holstein. Hij
was een succesvolle politicus
van de christen-democratische
partij CDU die snel carrière had
gemaakt.
In de aanloop naar de deel
staatverkiezingen van vorige
maand kwam zijn CDU er in de
opiniepeilingen echter niet zo
best vanaf. De sociaal-democra
tische SPD met de goed overko
mende Björn Engholm als lijst
trekker dreigde de macht in
Schleswig Holstein over te ne
men.
Een dag voor de verkiezingen
kwam de voormalige perschef
van Barschel, Reiner Pfeiffer,
met enkele opzienbarende ont
hullingen in het weekblad Der
Spiegel op de proppen. Barschel
zou de belastingaangiften van
zijn concurrent Engholm heb
ben laten controleren op even
tuele fouten, hij zou een privé-
detective de seksuele gewoon
ten van Engholm hebben laten
nagaan en hij zou van plan zijn
geweest een afluisterapparaat
op zijn telefoon te laten monte
ren om vervolgens valselijk de
SPD van oneerlijke praktijken
te kunnen betichten.
De onthullingen ontketenden
hevige reacties. Barschel ont
kende in alle toonaarden, Eng
holm toonde zich geschokt en
Der Spiegel werd van onverant-
ACHTERGROND
woorde kiezersbeïnvloeding be
schuldigd. De positie van Bar
schel wankelde, vooral ook na
dat de CDU het slecht had ge
daan in de verkiezingen. Met
steun van de liberale FDP kan
momenteel slechts over de helft
van de 74 zetels in het deelstaat
parlement worden beschikt.
Omdat de SPD van Engholm
maar liefst 36 zetels behaalde en
ook de ene vertegenwoordiger
van een Deense minderheids-
partij zich na enige tijd aan
SPD-zijde schaarde staan er dus
nu twee even grote blokken van
37 parlementariërs tegenover
elkaar, hetgeen waarschijnlijk
zal leiden tot nieuwe verkiezin
gen.
Omdat er in de afgelopen we
ken steeds meer aanwijzingen
kwamen dat de mededelingen
van Pfeiffer wel degelijk een
grond van waarheid bevatten
werd een parlementaire onder
zoekscommissie ingesteld. Bar
schel, die inmiddels was afge
treden als premier van Schles-
wig-Holstein, zou deze week
voor die commissie hebben
moeten verschijnen.
Bij zijn partijgenoten had hij
al niet bar veel krediet meer.
Het afgelopen weekeinde werd
openlijk aangedrongen op zijn
totale terugtreden uit de poli
tiek. Zaterdag vloog Barschel
naar het Zwitserse Genève
waar hij iemand zou ontmoeten
die een voor hem ontlastende
verklaring zou kunnen afleg
gen. Althans, dat is wat familie
genoten van Barschel beweren.
De politie is op zoek naar die
persoon die mogelijk ook wat
meer helderheid kan verschaf
fen over de omstandigheden
waaronder Barschel in zijn ho
telkamer in Genève om het le
ven is gekomen. Een verslagge
ver van het weekblad Der Stern
trof de ex-premier levenloos
aan, volledig gekleed, voorover
gebogen in een volle badkuip.
Een eerste medische onder
zoek heeft uitgewezen dat Bar
schel is overleden aan een hart
verlamming. In West-Duitsland
is de verbijstering over de hele
affaire tamelijk groot. In veel
commentaren klinkt, al dan
niet terecht, weerzin door je
gens het politieke bedrijf dat
kennelijk zo hard is dat het tot
het verlies van een mensenle
ven kan leiden.
BERT PAAUW
Carol Decker, zangeres van de Brite popgroep T'Pau. (foto Pr
T'Pau:
De wat merkwaardige naam van de groep, T'Pau, schijnt iets te ma
ken te hebben met een priesteres uit de televisieserie Star Trek. De
26-jarige roodharige zangeres Carol Decker is zo'n beetje het belang
rijkste bandlid van deze uit zes personen bestaande Britse popgroep.
Samen met haar vriendje Ron Rogers richtte ze T'Pau op en schreef
de muziek en teksten voor het debuutalbum 'Bridge of Spies'.
Met hun debuutsingle 'Heart and Soul' wilde het in Engeland eerst
niet zo lukken. Tot grote verbazing van de band werd de plaat in de
Verenigde staten wel een hit. Pas daarna begon het publiek in Enge
land en de rest van Europa belangstelling voor T'Pau te krijgen.
De elpee 'Bridge of Spies' bevat veel stevige rock a la 'Heart and
Soul'. Zo te horen is er na de opnamen nog flink gesleuteld om het
gewenste geluid te bereiken, maar het resultaat is prima.
Binnen het LOKV is Annelies
Roodnat coördinatrice geweest
van het project. De schrijver Jan
Boerstoel werd gevraagd iets te
vertellen over de mens en schrijf
ster Annie M.G. Schmidt. Willem
Wilmink verdiepte zich in de
sprookjes, liedjes en gedichten
van de schrijfster en Drs. P. gaf
college over door haar geschre
ven liedjesteksten. Driekwart
jaar hebben ze er aan gewerkt.
Het resultaat is een verrassend
boekwerkje dat niet alleen een
heel breed beeld geeft van het
werk van de schrijfster maar ook
gebruikt kan worden voor to
neel. Annelies Roodnat: "In het
voortgezet onderwijs is steeds
minder plaats voor dramatische
vakken. Het aantal docenten dat
drama als zelfstandig vak geeft,
is op dit moment gedaald tot zes
tig in het hele land. Juist daarom
is het zo belangrijk dat er projec
ten komen die aansluiten op ge
schiedenis of andere vakken,
LEIDEN - Het Rijksmuseum van
Geologie en Mineralogie houdt
in de herfstvakantie een speciale
actie voor kinderen. Tussen zon
dag 18 oktober en zondag 25 ok
tober kun je in
stickertjestocht maken»
Bij de ingang van
zijn tekeningen en stickertjes
verkrijgbaar. Ze dienen als 'gid
sen' voor een rondgang door de
diverse zalen. Op die tekeningen
staan in totaal zestien lege rond
jes afgebeeld. Dat zijn de plaat
sen waarop een stickertje moet
worden geplakt met een afbeel
ding van een of ander voorwerp,
dat in het museum te vinden is
Al plakkend maak je zo een tocht
langs bijvoorbeeld kristallen, mi
neralen, vulkanen, schelpen en
geraamtes van dieren.
Het Rijksmuseum van Geolo
gie en Mineralogie (aan de Hoog
landse Kerkgracht 17) is van
maandag tot en met vrijdag ge
opend van tien uur 's ochtends
tot vijf uur 's middags en op zon
dagmiddag van twee uur tot vijf
AMSTERDAM - Stapels stripboeken heeft een
Amsterdamse stripfan in de loop der jaren verza
meld. Zoveel - het gaat om 12.000 stuks - dat het
huis van de verzamelaarster te klein werd om al de
strips te bewaren. Ze besloot de hele collectie, die
tot een van de belangrijkste van Nederland be
hoort, te laten veilen. Dat gebeurt op maandag 26
en dinsdag 27 oktober op de veiling Sotheby's in
Amsterdam.
Het is de eerste keer dat in Nederland een open
bare stripveiling wordt gehouden. De strips zijn
verschenen in de periode 1946-medio jaren tachtig.
Er zijn hele reeksen bij, eerste uitgaven van strips
en veel werk dat niet meer in winkels te koop is.
Voor fanatieke stripverzamelaars zijn in de col
lectie bijzondere uitgaven te vinden. Een topper op
de veiling is bij voorbeeld het allereerste album uit
de Kuifjereeks; Kuifje in Congo uit 1947. Een ande
re belangrijke bundel is Wereldoorlog bij de dieren
uit 1946, dat door striptekenaar Calvo werd ge
maakt. Er is zelfs een strip bij uit 1935 met de titel
Jachtavonturen van Slimme Piet. De organisatie
van de stripveiling verwacht dat deze exemplaren
een paar duizend gulden opbrengen.
De eerste strips kwamen in de jaren dertig vanuit
België naar Nederland. Stripboeken werden in die
tijd niet gewaardeerd. Jarenlang waren leerkrach
ten en opvoedkundigen van mening dat stripboe
ken een slechte invloed op het leesgedrag van jon
geren zouden hebben. Maar het lezen van strips is
heel populair geworden. Er zijn stripwinkels ge
opend en er worden ruilbeurzen gehouden. Met de
ze veiling komt het stripboek weer een stapje ver
der op de weg naar volwassenheid.
Aan de veiling gaan vier kijkdagen vooraf. Van
22 tot en met 25 oktober is de collectie te zien in de
Nes 75-87 in Amsterdam. Daar wordt ook de veiling
gehouden.
waarbij het drama, of noem het
spel, een rol kan spelen".
Het totale lespakket omvat het
rijk geïllustreerde lesboek "Zie
zo, hé hé, de eerste regel staat
er", een bijbehorend werk
schrift, een geluidscassette met
liedjes die ook in het boek be
handeld worden en eventueel de
tentoonstelling van het Neder
lands Theater Instituut, die bij
voorbeeld in de plaatselijke bi
bliotheek ingericht zou kunnen
worden.
Het lespakket kan je leraar be
stellen bij het LOKV, Ganzen
markt 6 in Utrecht, tel. 030-
332328. Tegelijk is bij de Bijen
korf een heruitgave verschenen
van Annie M.G. Schmidt's boek
'Tom Tippelaar', met tekeningen
van Jan Marinus Verburg.
Boeken over jonge meisjes die
verslaafd zijn aan heroïne blijken
nogal populair te zijn. Na 'Het
onkruid en de bloem' en 'Chris-
tiane F.' is nu het levensverhaal
van het Franse meisje Julie B. op
papier verschenen: 'Ik was vijf-
tien...en verslaafd'.
Het waar gebeurde levensver
haal van een junkie. Het begint
(in dit geval) bij een ongelukkige
jeugd en eindigt met een zelf
moordpoging. Tijdens de zieken
huisopname die daar op volgt
wordt Julie verliefd op de psy-
choanalist die haar behandelt.
Om bij te komen van alle door
stane ellende mag Julie bij zijn
grootmoeder logeren. Daar be
sluit ze haar geschiedenis op te
schrijven om zo 'van haar verle
den verlost te worden'.
In dagboekvorm doet Julie
verslag van de gebeurtenissen.
Hoe ze als vijftienjarige na een
ruzie met haar ouders het huis
ontvlucht. Wat er gebeurt als ze
met Jean-Marie, een ouder
vriendje, in een kraakpand in Pa
rijs gaat wonen. En hoe ze lang
zaam maar zeker steeds verder
afzakt. Na verslaafd te zijn ge
raakt moet Julie met tippelen en
stelen aan haar geld zien te ko-
Waar gebeurde verhalen over
verslaafde jongeren zijn, zoals
gezegd, niet nieuw. 'Ik was vijf
tien...en verslaafd' voegt eigen
lijk niets nieuws toe aan eerder
verschenen werken over dit on
derwerp. De stijl waarin dit ver
haal is geschreven, is af en toe
een beetje boeketreeks-achtig.
Vooral het eind van het verhaal,
waarin alles toch nog goed komt,
is daardoor wat overdreven
ERNA STRAATSMA
'Ik was vijftien...en verslaafd'
door Julie B.; uitgeverij Van Hol-
kema Warendorf; prijs 24,90
Wordt vervolgd
