'Monopoliepositie eist van
overheid grote zeKkritiek'
Monster Loch Ness komt niet bovenwater
Nationale Ombudsman Marten Oosting
Krammer-Volkerak: huwelijk
tussen natuur en scheepvaart
Homofielen nu voor onbepaalde tijd niet aan avondmaal
PAGINA 2
MAANDAG 12 OKTOBER 19?
W
DEN HAAG "Je ziet het wel eens op bordjes in win
kels staan: 'Bent u tevreden, zeg het anderen. Hebt u
klachten, zeg het ons'. Je moet je klachten dus niet voor
je houden. Dat is voor een winkelier niet in het belang
voor het floreren van zijn bedrijf. Voor de overheid, en
dus voor de burgers, is het ook niet goed". Ziedaar de vi
sie van de nieuwe Nationale Ombudsman, mr. drs. Mar
ten Oosting (43), op zijn eigen functie.
mag zich (nog) niet bezig houden
met de (vele) klachten over het op
treden van ambtenaren van ge
meenten en, in mindere mate, pro-
door
Jan van Dijk
Gelijk een winkelier is Oosting,
voormalig hoogleraar bestuurs
kunde en bestuursrecht aan de
Rijksuniversiteit Groningen, op
zoek naar klanten. Hij acht het
"van vitaal belang" dat zijn insti
tuut een zo groot mogelijke be
kendheid krijgt en dringt er ver
scheidene keren op aan het tele-
foonnumer te publiceren (070-
898989). "Vanmorgen dreigde onze
telefooncentrale overbelast te ra
ken, nadat een krant het telefoon-
numer had gepubliceerd. Maar ik
vind het prima dat de mensen bel
len".
Toch hoeft de opvolger van dr.
A.J. Rang zich geen grote zorgen
over de bekendheid van zijn insti
tuut te maken. De Nationale Om
budsman heeft zich in de zes jaar
van zijn bestaan een redelijke be
kendheid verworven. Uit een vori
ge week gepubliceerd onderzoek
bleek dat 82,6 procent van de be
volking van het bestaan van de Na
tionale Ombudsman af weet. Al
leen Frits Bom, de Consumenten
bond en Konsumentenkontakt
scoorden hoger.
Wat Oosting echter dwars zit, is
dat veel mensen die klachten heb
ben over de overheid, die klacht
niet uiten omdat ze het gevoel heb
ben dat het toch allemaal niets uit
haalt. "Daar spreekt moedeloos
heid uit. Maar als je je als burger
berustend opstelt, zo van: ze doen
maar. het helpt toch niets, dan weet
je zeker dat er niets gebeurt. Ik
vind dat mensen die klachten heb
ben ons altijd moeten bellen. Ook
al kunnen we ze niet helpen, dan
weten we in ieder geval wie dat wel
kan".
Dienstbetoon
De vorige ombudsman, dr. Rang,
heeft onlangs de cijfertjes over de
aard van de klachten op een rijtje
gezet. Hij constateerde dat het aan
tal klachten over de toepassing van
voorschriften is afgenomen, maar
dat klachten over de vaak lange tijd
die de overheid nodig heeft om een
voor de burger belangrijke zaak af
te wikkelen, in aantal zijn toegeno
men. Dat geldt ook voor klachten
over het dienstbetoon van ambte
naren.
Het zijn klachten die ook echt bij
de Nationale Ombudsman thuisho
ren. Oosting: „Die klachten laten
zich samenvatten onder het hoofd
stuk omgangsvormen. Als je als
overheid klantgericht werken be
langrijk vindt - en de overheid
vindt dat - dan moet je beter je
best doen. De KLM doet dat ook.
Daarbij moet je niet dramatisch
doen als er wat misgaat. Dat moet
je pas gaan doen als je er niet van
wilt leren en er niets aan doet".
Bij de Nationale Ombudsman
komen jaarlijks zo'n 3000 klachten
binnen. Daarvan kunnen rond 1000
in behandeling worden genomen;
de rest valt af omdat er voor de be
handeling van de klacht andere in
stanties zijn of omdat de ombuds
man er zich niet mee mag bemoei
en. Want de Ombudsman behan
delt alleen klachten die betrekking
hebben op rijksambtenaren. Hij
Oosting: „Door de werkdruk in
de eerste jaren en het beperkte
budget heeft het kabinet gezegd: in
deze kabinetsperiode laten we de
gemeenten buiten beschouwing.
Dat wil niet niet zeggen dat dat zo
blijft. Als dat nodig is, zal ik niet
schromen om de slag voor uitbrei
ding van de bevoegdheden aan te
gaan. Belangrijker voor dit mo
ment vind ik dat de gemeenten, zo
als dat in sommige gevallen al is ge
beurd, zelf een klachten-instantie
in het leven roepen. Maar dat mag
niet betekenen dat daardoor de
weg naar de Nationale Ombuds
man wordt afgesneden".
Kritiek
Het instituut Nationale Ombuds
man is in de afgelopen jaren ook
aan kritiek blootgesteld geweest.
Gek genoeg had veel van die kri
tiek betrekking op een klacht die
de Ombudsman moet bestrijden:
traagheid in het afwerken van za
ken. Binnen het ruim 50 perso
neelsleden omvattende bureau van
de Nationale Ombudsman was een
parafen-cultuur tot ontwikkeling
gekomen, waarbij de ene ambte
naar het werk van. een andere
moest goedkeuren voordat het een
stapje verder kon.
Al voordat Oosting kwam is flink
het mes gezet in die soms omslach
tige procedures. Oosting: „Er is
heel kritisch gekeken naar de ma
nier waarop een klacht zo snel mo
gelijk kan worden afgehandeld.
Vanuit het perspectief van een kla
gende burger is één week al lang,
maar we proberen alle klachten
binnen zes maanden af te hande
len. En waar het korter kan zullen
we dat niet laten. Maar we zijn vaak
wel afhankelijk van de medewer
king van de minister of een staats
secretaris".
Het werk bij de ombudsman be
gint altijd met het formuleren van
de klacht van een burger. Daarna
gaat één van de 35 medewerkers
die klacht onderzoeken. Hij hoort
beide partijen en legt zijn bevin
dingen vast in een rapport. Dat rap
port kan worden aangevuld door
één of beide partijen, waarna de
ombudsman zelf zijn oordeel velt
en eventueel aanbevelingen doet.
Anders dan een rechter kan de om
budsman geen uitspraken doen
waar de overheid beslist gevolg
aan moet geven.
Oosting: „Des te uitdagender is
het dat de producten die dit ge
bouw verlaten van zo'n hoge kwali
teit zijn dat de overheidsinstantie
waarop de klachten betrekking
hebben er niet meer omheen kan
om er wat mee te doen. Het bete
kent ook dat ik extra geïnteres
seerd ben in de effecten van ons
werk. Als veel klachten op dezelfde
problemen betrekking hebben,
zou je die beter structureel kunnen
oplossen. Op die manier kan de
overheid aan ons instituut een
goedkoop organisatie-instituut
hebben'
Monopolie
In zijn vorige functie van hoogle-
Oosting: "Overheid is ook
raar bestuurskunde en bestuurs
recht heeft Oosting al het belang
van een goed klachteninstituut on
derkend. „Het is bekend dat er
nogal wat mensen problemen heb
ben in de omgang met de overheid,
maar die door onvoldoende oplei
ding of maatschappelijke ervaring
niet in staat zijn om met een inge
wikkeld overheidsapparaat om te
gaan. Maar de overheid is er niet al
leen vóór. maar ook van de bur
gers.
de burgers". 1,010 ANP>
Dat vraagt van de overheid extra
kritische aandacht omdat de over
heid op veel terreinen een monopo
lie heeft; de burger kan niet uitwij
ken naar een concurrent. Dat
schept verantwoordelijkheden
voor de overheid waar het gaat om
het zorgvuldig omgaan met bur
gers. Dat is het terrein waarop de
ombudsman zich begeeft, dat hij
mensen die klachten hebben over
rijksoverheid of politie verder kan
helpen".
Krammer-Volkerak: de belangrijkste verbinding tussen de Zeeuwse eilanden en de rest van het Neder
lands watergebied:maar ook een gebied met drooggevallen slikken en schorren, waar scholeksters, plevie
ren en straiidlopers naar hartelust rondlopen.
DEN HAAG (GPD) - Het in de nabije toekomst 'zoete'
Krammer-Volkerak zal worden gedeeld door ganzen,
eenden en binnenvaartschepen. De ministers Braks
(landbouw) en Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) on
dertekenden onlangs een beleidsplan over de inrich
ting en het beheer van dit gebied. Centraal daarin staat
het vaarwater voor het scheepvaartverkeer tussen
Rijn en Schelde én de bescherming van flora en fauna.
Het Krammer-Volkerak vormt de waterscheiding
tussen het Brabantse vaste land, het Zeeuwse eiland
Schouwen-Duiveland en het Zuidhollandse eiland
Voorne-Putten. Gelegen tussen het Hollandsch Diep
en het Schelde-Rijnkanaal vormt het Krammer-Vol
kerak een onderdeel van de zeer druk bevaren scheep
vaartverbinding tussen Rijn en Schelde. Het is ook de
belangrijkste verbinding tussen de Zeeuwse eilanden
en de rest van het Nederlands watergebied.
In 1985 passeerden zo'n 118.000 beroepsvaartuigen
de Volkeraksluizen, waarvan circa 15.000 beladen wa
ren met gevaarlijke stoffen. Tel daarbij op de 43.000
plezierjachten die afgelopen jaar het Krammer-Vol-
kerak passeerden op weg naar het Grevelingenmeer.
Het aantal passerende waterliefhebbers zal in de ko
mendejaren nog toenemen door de groeiende popula
riteit van het Deltagebied voor waterrecreatie.
Surfers, sportvissers en andere watersportliefheb
bers, maar ook boeren en fabrikanten, toonden be
langstelling voor het Krammer-Volkerak. De zand- en
kleigronden die na het wegvallen van de getijdenbe
weging droogvielen, vormden goede (landbouw
grond. Maar de overheid heeft nu gekozen voor be
scherming van de flora en fauna.
Bij een boottocht over het meer dringt een vergelij
king met het Waddengebied zich op. Vele drooggeval
len slikken en schorren, waar scholeksters, plevieren
en strandlopers naar hartelust rondlopen. Het Kram-
mer-Volkerak was tot dusver van internationaal be
lang als doortrek- en overwinteringsgebied voor zeld
zame vogelsoorten, zoals de rietgans en de zilverple
vier. Minister Braks zal dan ook 130 hectare van de
drooggevallen gronden als beschermd natuurmonu
ment aanwijzen.
Uitbreiding van het aantal ligplaatsen in de havens
of van het aantal recreatiegebieden ligt niet voor de
hand. Liever wordt de reeds aanwezige capaciteit op
timaal gebruikt. De dagrecreatie wordt zoveel moge
lijk doorgeschoven naar de reeds bestaande centra in
de Grevelingen en nabij het Hellegatsplein. Slechts
aan de randen van het Krammer-Volkerak, bij de Vol
kerak- en Philipsdam, mogen recreanten hun tenten
opslaan en hun surfplanken te water laten.
Toch is de toekomst van flora en fauna in het gebied
nog onduidelijk. Door de Philipsdam wordt het Kram
mer-Volkerak afgesloten van het zoute Noordzee-wa
ter. Het meer zal gevuld worden met zoet en niet altijd
even schoon Rijnwater (al zal door Rijkswaterstaat
streng worden gecontroleerd op de kwaliteit van het
water), waardoor de vegetatie in de ondiepe oeverge-
bieden en drooggelegen gebieden zal veranderen.
De kleine zwaan zal naar het gebied gelokt worden
door de aanwezigheid van zoetminnende waterplan
ten. Op de drooggevallen gronden zullen over enkele
jaren diverse grassoorten groeien als distels en
beemdgras, die eenden en diverse soorten weidevo
gels aantrekken. Populieren en elzen zullen het beeld
langs de oevers langzaam maar zeker weer verande
ren. De bruine kiekendief en de velduil zullen zich te-
samen met aalscholvers en reigers in dit bosrijk ge
bied vestigen.
De verwachting is dat vele nieuwe diersoorten zich
in het Krammer-Volkerak zullen vestigen. Het gebied
zal bovendien zijn functie als tussenstation of
overwinteringsplaats voor de trekvogels behouden.
In de komende jaren zal blijken hoe de natuur zich
hier ontwikkelt, temidden van rijnaken en een be
perkt aantal recreanten.
DRUMNADROCHIT/LOCH
NESS - Ook een armada van vier
entwintig bootjes is er niet in ge
slaagd Nessie, het 'Monster van
Loch Ness' in Schotland, uit zijn
schuilplaats te verdrijven. Twee
gedegen expedities over het 37 ki
lometer lange meer leverden niet
meer op dan twee sonar-registra-
ties van iets dat groter was dan een
vis, maar toch zeker kleiner dan
een dinosaurus.
door
Henny de Vos
De registraties, op het beeld
scherm in de vorm van een nog
geen twee centimeter groot weer-
haakje. deden expeditieleider
Adrian Shine de conclusie trekken
dat er iets groots in Loch Ness
leeft: „Iets groots dat beweegt".
De Schotse bioloog sloot derhal
ve niet uit dat er 'n Nessie in het
meer leefde. Waarschijnlijker is,
dat hij (maar al te graag, dat wel)
door een verdwaalde zeehond of
een uit de kluiten gewassen zalm
op een dwaalspoor is gezet.
Indien er een monster in Loch
Ness leeft, wat al vanaf 565 na
Christus het geval zou zijn toen St.
Columba het beest twee keer ont
moette (en jokt een heilige?), kon
het niet anders of het moest in het
afgelopen weekeinde worden ge
vonden.
Uitgerust met ultra-moderne so-
nar-apparatuur zou het 37 kilome
ter lange, anderhalve kilometer
brede en 220 meter diepe meer me
ter voor meter worden uitgekamd
door 24 omgebouwde plezierjach
ten. En dat twee keer: van west
naar oost en vice-versa.
Doel van de expeditie, die de
naam 'Operation Deepscan' mee
kreeg, was de mythe rond Nessie
uit de wereld te helpen. Dat kon
door hem op de sporen of te bewij
zen dat het meer monstervrij is.
Nadat de eerste speurtocht, vrij
dag, een teken van groot en log le
ven had opgeleverd, waren de ver
wachtingen voor de expeditie van
zaterdag hooggespannen. Er moest
nog nauwkeuriger gezocht worden
nar 'het contact', nog oplettender
hadden de bemanningen hun ver
antwoordelijke werk te doen.
Meest aannemelijke plek voor
zo'n onderwaterontmoeting was
het diepzwarte water nabij de ruïne
van het 14de-eeuwse kasteel Ur-
quhart. Daar had 'iets groots' (Nes
sie?) zich vrijdag gemeld; daar wa
ren in '82 meerdere sonarcontacten
geweest.
Na een saaie tocht van twee uur
over het rimpel- en ogenschijnlijk
levenloze water, begonnen de har
ten na exact 11.17 uur sneller te lo
pen. Op deze plek was het gisteren
allemaal begonnen. Hier moest het
gebeuren. Nu kon Nessie tevoor
schijn komen.
Adrian Shine en zijn team waren
er klaar voor. De uren verstreken.
Urquhart Castle werd voorbijgeva
ren door het Deepscan-flottielje.
Geen Nessie op het sonarbeeld-
scherm, geen groot of log zwem-
ding. Slechts vissen verstoorden af
en toe het rikketikkende ritme van
de sonarregistratie.
op het Loch
Ness. De communicatie via de ma
rifoon werd minder en meliger. De
bemanning van de scheepjes voel
de de vermoeidheid, veroorzaakt-
door vier dagen proefdraaien en
twee dagen nutteloos over een veel
te groot meer varen, als een Schot
se mist in de botten optrekken. Het
werd moeilijk om de 24 scheepjes
op één rij te houden.
Het werd lastig om de expeditie,
die het predikaat wetenschappe
lijk waarschijnlijk verdiend heeft
omdat een afgestudeerde bioloog
ingewikkelde apparatuur gebruik
te nemen. Wat een tri
omfvaart moest worden, werd 'n
trieste afvaart.
Groot was de verbazing bij de be
manning van de vloot, toen Adrian
Shine 's avonds meldde dat er een
tweede contact.had plaatsgevon
den. En wel zo'n vijftien kilometer
van het eerste, dat trouwens ook al
met enige terughoudendheid was
ontvangen door de opvarenden.
Beide contacten waren niet via de 1
marifoon gemeld aan de expeditie
leider. Wat toch wel de uitdrukke
lijke afspraak was.
De 3,5 miljoen gulden die voor de
expedities werden uitgegeven, lij
ken achteraf in het water gesme
ten. Ook dat is 'schijn. De speur
tocht naar Nessie is drie dagen we
reldnieuws geweest.
Kassa voor de sponsors, die op
goedkope manier reclame konden i
maken en prima voor de Schotse
VW, die de hele wereld kon laten
zien hoe wondermooi het Schotse
landschap is.
Twee samenwonende homo-
sexuele leden van de Schotse
Kerk van Rotterdam - een kerk
die, net als de Waalse gemeenten,
ressorteert onder de Nederland
se Hervormde Kerk - mogen van
hun kerkeraad voor onbepaalde
tijd niet deelnemen aan het
avondmaal. In januari van dit
jaar werden zij al voor negen
maanden daarvan uitgesloten.
Aanleiding tot het vervolgbesluit
was het feit dat de twee kerkle
den hun samenwoning en leven
spraktijk niet willen opgeven.
Tegen deze uitspraak is beroep
mogelijk, maar de betrokkenen
hebben daarvan afgezien omdat
de landelijke commissie voor het
opzicht in de Hervormde Kerk -
het hoogste tuchtcollege - in mei
van dit jaar oordeelde, dat een
hervormnde kerkeraad in princi
pe het recht heeft samenwonen
de homosexuelen van het avond
maal te weren. Dat deelde de
raadsman van de twee, de Rotter
damse predikant A. Polhuis,
mee.
Wel krijgt de hervormde syno
de deze week een brief van bei
den waarin haar wordt gevraagd
haast te maken met de toegezeg
de bezinning op deze kwestie. In
haar vergadering van iuni be
sloot de synode zich 'met voort
varendheid' te zullen bezighou
den met het onderwerp 'homo-
sexualiteit en de bijbelse beoor
deling daarvan'.
Eind augustus had de Schotse
kerkeraad de twee uitgenodigd
voor 'een constructieve discussie
over hun kerklidmaatschap en
levensstijl'. Zij gingen op die uit
nodiging niet in. Op de geplande
datum, 15 september, kwamen
alleen de predikant en kerkeraad
bijeen.
Hun conclusie was, dat het
tweetal geen 'berouw' of 'een an
dere wijziging van zijn gedrag'
had getoond. Dat was de reden
hen voor onbepaalde tijd uit te
sluiten.
Bezorgdheid
De maatregel, die 1 november
van kracht wordt, is genomen
'uit diepe bezorgdheid over het
geestelijk welzijn van de twee
kerkleden en de hele plaatselijke
kerkgmeenschap', zo schrijft de
kerkeraad. De twee kerkleden
mogen weer naar het avondmaal
"als zij hun zonden belijden en/of
kunnen laten zien dat hun leven
is veranderd en in overeenstem
ming gebracht met de bijbel en
de normen van de kerk".
Juist vorige week is de com
missie samengesteld die het syn
odebesluit van juni moet gaan
uitvoeren, zo deelde de hervorm
de secretaris-generaal dr. K. Blei
desgevraagd mee. "Het kostte
moeite mensen te vinden die in
de commissie zitting wilden ne
men". De commissie bestaat uit
tien leden, komend uit de ver
schillende richtingen in de kerk.
Hun opdracht is een vervolg te
geven op het rapport 'Verwar
ring en herkenning' uit 1984.
Daarin zijn de verschillende vi
sies in de kerk op homosexuali-
teit naast elkaar gezet. Dat rap
port was bedoeld als handleiding
voor gesprek. 'Maar", gaf Blei
toe, "het functioneerde niet echt
bevredigend". "Veel meer dan
een commissie instellen kan de
Hervormde Kerk niet, omdat de
ze kerk nog geen eenduidig
standpunt heeft ingenomen".
Samen op weg
"Onze kracht ligt niet aller
eerst in een nee tegenover 'Sa
men op weg', maar in een ja aan
de belijdenis. Een onvruchtbaar,
want in hoofdzaak organisato
risch proces mag niet worden be
naderd met een even onvrucht
baar, want eveneens organisato
risch proces waarbij het vaandel
wordt geheven en de vuist ge
bald".
Dat zei secretaris ir. J. van der
Graaf van de Gereformeerde
Bond in de Hervormde Kerk za
terdag in Barneveld op een
ambtsdragersvergadering met
ruim 800 belangstellenden. Van
der Graaf sprak daar over het sa
mengaan van hervormden en ge
reformeerden in dit land.
Hij pleitte voor een loslaten
van elke organisatorische macht
en elk geweld van actie. "Elke or
ganisatie loopt gevaar, op macht
uit te zijn. Maar geen enkele or
ganisatie, ook de Gereformeerde
Bond niet, is plaatsvervangend
voor de vaderlandse kerk". (Met
'vaderlandse kerk' bedoelt Van
der Graaf altijd de Hervormde
Kerk als de kerk van de Refor
matie in ons land).
Wat Van der Graaf wél voor
ogen heeft, is een 'brede gerefor
meerde beweging', "die mis
schien ook nog vanuit andere
kerken van gerefomeerde belij
denis zou kunnen aanzwellen".
"De tijd is te ernstig om nog ver
der verdeeld te zijn". Hij consta
teerde allerwegen een tendens
om groepen te vormen waarbin
nen men het redelijk eens is.
"Dat zal op den duur de dood in
de pot blijken".
Tegelijk was Van der Graaf be
zorgd over de 'federatiegedach
te' in het Samen op weg-proces.
Niet-gefedereerde gemeenten in
een gefedereerde classis (regio)
kunnen in grote nood komen.
"Juist omdat men liefde voor de
vaderlandse kerk niet zomaar
kan overplanten naar een Samen
op weg-kerk, zou de classis, als
deze federeert, wel eens aan
functie kunnen inboeten".
De ambtsdragersvergadering
nam later op de dag een 'mani
fest' aan, waarin de synode wordt
gevraagd af te zien van gefeder
eerde 'meerdere' (hogere) verga
deringen, met name van gefeder
eerde classes. "Wij vragen u te
voorkomen, dat gemeenten door
druk van bovenaf in een dwang
positie raken, zich geïsoleerd
gaan voelen en hun verantwoor
delijkheid ten aanzien van deze
kerkelijke vergaderingen niet
meer zullen verstaan". Een spe
ciale regeling voor de nu onge
veer 100 gemeenten - verspreid
over het hele land - die tot een fe
deratie hebben besloten, leek de
in Barneveld verzamelde ambts
dragers meer verantwoord dan
het geheel van de kerk afhanke
lijk te maken van een deelproces.
Leken
Hulpbisschop Lescrauwaet
van Haarlem heeft de bisschop
pensynode in Rome gevraagd,
toe te geven dat de waardering
van de kerkleiding voor de bij
dragen van de leek aan de kerk
'in te veel gevallen' onvoldoende
is geweest. "De synode zou moe
ten uitspreken, dat clericaal so
lisme (drang om dingen alleen te
doen) aanleiding heeft gegeven
tot bepaalde vormen van anti-
clericalisme".
Lescrauwaet (afgevaardigde
van de Nederlandse bisschop
pen op deze synode over roeping
en zending van de leek): "Laten
wij met dankbaarheid erkennen
wat de leken in het verleden heb
ben gedaan en nu nog steeds
doen om het christelijk geloof le
vend te houden, het aan de nieu
we generatie door te geven en het
te vertalen in naastenliefde, op
voeding, ziekenzorg, sociale
rechtvaardigheid en culturele
ontwikkeling".
Hervormde Kerk: beroepen
te Oud-Beijerland G. Schaap
Poederoijen, te Wijk bij Duurste
de en Schalkwijk P. L. Tolhoek
Jaarsveld, te Kootstertille-Twij-
zel (Fr.) H. Strubbe Ballum-Hol-
lum (Ameland); aangenoman
naar Staphorst S. de Jong Kat
wijk aan Zee, naar Katwijk aan
Zee J. R. Volk Veenendaal, die
bedankte voor Ede en voor Nij-
kerkerveen.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Fijnaart kandi
daat J. Massier Kampen, naar
Roden Th. A. van Beijeren Ber
gen Henegouwen Wieringerwerf.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Assen A.
de Snoo Harderwijk; aangeno
men naar Mariënberg H. K.
Bouwkamp Hardinxveld.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: beroepen te Spijkenisse
T. M. Hofman Ouderkerk aan de
Amstel; bedankt voor Nunspeet
R. van Beek Veenendaal, voor
Middelburg J. Plantinga Leeuw
arden.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Hoogvliet en voor
Naaldwijk J. Mijnders Veenen
daal, voor Rotterdam-centrum L,
Blok Nunspeet, voor 's Graven-
zande en voor Rotterdam-IJssel-
monde M. Mondria Waarden
burg, voor Middelburg C. J.
Meeuse Rotterdam-Zuid.
Baptistengemeenten: aange
nomen naar Noordbergum (Fr.)
J. Paas Nieuw-Weerdinge; be
dankt voor Groningen A. de
Vries Emmen.
Doopsgezinde Broederschap:
aangenomen naar Arnhem me
vrouw E. H. de Clercq Leiden.
